SeaSEC 2025: De Noordzee als proeftuin voor zeebodembeveiliging

Onder regie van het Ministerie van Defensie, in nauwe samenwerking met onder meer TNO, wordt de komende weken geëxperimenteerd met drones, sensoren, AI-analysesystemen en autonome vaartuigen. Niet in een laboratorium of simulator, maar op open zee.“Als het hier werkt, werkt het overal,” zegt Carine van Bentum, Directeur SeaSEC. “De Noordzee is een van de moeilijkste zeeën ter wereld.”

De onzichtbare infrastructuur

Onze moderne samenleving hangt aan een draad – letterlijk. Onderzeese datakabels, energieverbindingen en detectiesystemen vormen het stille fundament van digitale communicatie, offshore wind, olie- en gaswinning en militaire operaties. Maar dat fundament is kwetsbaar. Sabotage, schade of storingen kunnen snel verstrekkende gevolgen hebben. SeaSEC richt zich op precies die kwetsbare laag: detectie, preventie en samenwerking rondom wat zich onder de zeespiegel afspeelt.

Civiele samenwerking als sleutel

In plaats van een traditionele defensie-oefening is SeaSEC een open testomgeving. De industrie krijgt hier ruimte om innovaties te experimenteren, in realistische omstandigheden – met ruige golven, wisselende stromingen en beperkte zichtbaarheid. Denk aan slimme onderwaterdrones die afwijkingen detecteren, algoritmes die gedragspatronen van vaartuigen analyseren, of systemen die in real-time dreigingen kunnen delen tussen partners. Het ministerie van Defensie fungeert nadrukkelijk als regisseur: het faciliteert de randvoorwaarden, stelt doelen, maar laat de innovatie aan markt en kennisinstellingen.

TNO als spil in de samenwerking

TNO ondersteunt SeaSEC 2025 bij de organisatie van de challenge weeks. Tijdens deze weken wordt in een realistische omgeving geëxperimenteerd met industriële robots en sensoren. Het doel: effectief en snel ‘vijandelijke’ onderwaterrobots en explosieven in de buurt van pijpleidingen opsporen. Alle data van de deelnemende partijen wordt live doorgestuurd naar een speciaal ingericht Data Control Centrum aan wal.

Daar wordt de informatie samengebracht tot één overkoepelend dreigingsbeeld – en wordt bepaald of inzet van de kustwacht of marine noodzakelijk is. “De Challenge Weeks zijn een uniek event,” aldus Nicole Nulkes, Divisie Directeur bij TNO. “In twee weken leren we samen meer en sneller dan we individueel ooit zouden kunnen. We zien welke industriële toepassingen al geschikt zijn, en waar nog innovatie nodig is. Defensie, industrie en onderzoeksinstituten werken intensief samen om sneller tot nieuwe oplossingen te komen voor de beeldopbouw rondom onze kritieke infrastructuur op de Noordzee.”

Van Noordzee naar NAVO

Dat het internationale belangstelling trekt, is niet verrassend. De voorbeelden van verdachte activiteiten op en onder water stapelen zich op. Vanuit NAVO-partners, Europese agentschappen en civiele organisaties is er groeiende aandacht voor de beveiliging van onderzeese infrastructuur. De combinatie van open innovatie, realistische experimenten en gedeelde leerervaringen maakt SeaSEC uniek in Europa – misschien wel in de wereld.

Wat maandag in Scheveningen begon, is meer dan een testprogramma. Het is een uitnodiging: aan bedrijven, onderzoekers en beleidsmakers om samen verantwoordelijkheid te nemen voor de veiligheid van het kwetsbaarste deel van onze infrastructuur – de zeebodem.