100% found this document useful (1 vote)
626 views59 pages

ps3 Final

The document is a problem set submitted by a student for a vector analysis course. It contains solutions to 4 problems involving vector calculus concepts like gradient, divergence and curl. The problems involve finding the gradient and divergence of vector functions, and calculating dot and cross products of vectors and gradients at given points.

Uploaded by

Ewanko
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
100% found this document useful (1 vote)
626 views59 pages

ps3 Final

The document is a problem set submitted by a student for a vector analysis course. It contains solutions to 4 problems involving vector calculus concepts like gradient, divergence and curl. The problems involve finding the gradient and divergence of vector functions, and calculating dot and cross products of vectors and gradients at given points.

Uploaded by

Ewanko
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 59

Polytechnic University of the Philippines

Department of Mathematics and Statistics

BSMATH-ELECTIVE 6
VECTOR ANALYSIS
Problem Set No. 3

Submittedby:
Bachelor of Science in Mathematics 4-1

Submitted to:
Prof. Jackie Urrutia

Submitted on:
October 6, 2017
Supplementary Problem

42. If φ = 2xz 4 − x2 y, find ∇φ and ∇φ at the point (2, -2, -1).

Solution:

Let φ = 2xz 4 − x2 y, then


∂ ∂ ∂
∇φ = (2xz 4 − x2 y)i + (2xz 4 − x2 y)j + (2xz 4 − x2 y)k.
∂x ∂y ∂z
= (2z 4 − 2xy)i + (−x2 )j + (8xz 3 )k

at point (2, −2, −1),

h i h i
4 2 3
∇φ = 2(−1) − 2(2)(−2) i − (2) j + 8(2)(−1) k
∴ ∇φ = 10i − 4j − 16k
p
∇φ = 102 + (−4)2 + (−16)2


∇φ = 2 93


∴ ∇φ = 2 93

43. If A = 2x2 i − 3yzj + xz 2 k and φ = 2z − x3 y, find A · ∇φ and A × ∇φ at the point (1, -1, 1).

Solution:

For A · ∇φ,

∂ ∂ ∂
∇φ = (2z − x3 y)i + (2z − x3 y)j + (2z − x3 y)k
∂x ∂y ∂z
= −3x2 yi − x3 j + 2k

   
A · ∇φ = 2x2 i − x3 j + 2k · − 3x2 yi − x3 j + 2k
= −6x4 y + 3x3 yz + 2xz 2
at point (1, -1, 1)
A · ∇φ = −6(1)4 (−1) + 3(1)3 (−1)(1) + 2(1)(1)2
=6−3+2
=5

A · ∇φ = 5

1
For A × ∇φ,

i j k

A × ∇φ = 2x2 −3yz xz 2
−3x2 y −x3 2
= (−6yz + x4 z 2 )i − (4x2 + 3x3 yz 2 )j + (−2x5 − 9x2 y 2 z)k
at point (1, -1, 1)
A × ∇φ = [−6(−1)(1) + (1)4 (1)2 ]i + [4(1)2 + 3(1)3 (−1)(1)2 ]j + [−2(−1)5 − 9(1)2 (−1)2 (1)]k
= 7i − j − 11k

A × ∇φ = 7i − j − 11k

44. If F = x2 z + ey/x and G = 2z 2 y − xy 2 , fina (a)∇(F + G) and (b)∇(F G) at the point (1, 0, −2).

Solution:

(a)∇(F + G) = ∇F + ∇G
∂  2  ∂  2  ∂  2 
∇F = x z + ey/x + x z + ey/x + x z + ey/x
∂x ∂y ∂z
 yey/x   1 y/x 
= 2xz − 2
i+ e j + x2 k
x x
∂ ∂ ∂
∇G = (2z 2 y − xy 2 ) + (2z 2 y − xy 2 ) + (2z 2 y − xy 2 )
∂x ∂y ∂z
= (−y 2 )i + (2z 2 − 2xy)j + (4zy)k
at point (1, 0, -2)
h e0/1 i
∇F = 2(1)(−2) − (0) i + (e0/1 )j + (1)2 k
1
= −4i + j + k
∇G = (−(0)2 )i + (2(−2)2 − 2(1)(0))j + (4(−2)(0))k
= 8j

∴ ∇(F + G) = −4i + 9j + k
(b)∇(F G)
At point (1, 0, -2)
F = (1)(−2) + e0/1
= −2 + 1
= −1
G = 2(−2)2 (0) − (1)(0)2
=0

∇(F G) = F ∇G + G∇F
= (−1)(−4i + j + k) + (0)(8j)
= −8j

∇(F G) = −8j

2
3
45. Find r .

Solution:

p
Let r = xi + yj + zk and r = x2 + y 2 + z 2 .
3
r = x2 + y 2 + z 2 3/2

!
3 ∂ ∂ ∂  3/2
∇ r = i+ j+ k x2 + y 2 + z 2
∂x ∂y ∂z
3p 2 3p 2 3p 2
= x + y 2 + z 2 (2x)i + x + y 2 + z 2 (2y)j + x + y 2 + z 2 (2z)k
2p 2 2
= 3 x2 + y 2 + z 2 (xi + yj + zk)
3
∇ r = 3 r r
3
∇ r = 3 r r

f (r)r
46. Prove ∇f (r) = .
r
p
Proof. Let r = xi + yj + zk and r = x2 + y 2 + z 2
 
f (x, y, z) = f r(x, y, z)

Now,
∂f  ∂f  ∂r 
=
∂x ∂r ∂x
∂f  ∂f  ∂r 
=
∂y ∂r ∂y
∂f  ∂f  ∂r 
=
∂z ∂r ∂z

∂f ∂f ∂f
=⇒ ∇f (r) = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
!
∂f ∂r ∂r ∂r
= i+ j+ k
∂r ∂x ∂y ∂z
p
But r = x2 + y 2 + z 2 , so

∂r ∂ p 2 
= x + y2 + z2
∂x ∂x !
1 1
= p (2x)
2 x2 + y 2 + z 2
x
=p
x + y2 + z2
2
x
=
r

3
∂r ∂ p 2 
= x + y2 + z2
∂y ∂y
!
1 1
= p (2y)
2 x2 + y 2 + z 2
y
=p
x2 + y 2 + z 2
y
=
r

∂r ∂ p 2 
= x + y2 + z2
∂z ∂z !
1 1
= p (2z)
2 x2 + y 2 + z 2
z
=p
x + y2 + z2
2
z
=
r
Hence,
" #
df ∂r ∂f ∂f
∇f (r) = i+ j+ k
dr ∂x ∂r ∂r
" #
df xi + yj + zk
= , but r = xi + yj + zk
dr r
!
df r
=
dr r
f 0 (r)r
=
r

!
√ 6
47. Evaluate ∇ 3r2 − 4 r + √
3
.
r

Solution:

Let r = xi + yj + zk, then


! !
2 √ 6 ∂ ∂ ∂  √ 6 
∇ 3r − 4 r + √
3
= i+ j+ k 3r2 − 4 r + √
3
r ∂x ∂y ∂z r
1 1
= 6r − 2 − 2 4/3
(r)1/2 (r)
= 6r − 2r−1/2 − 2r−4/3
= r 6 − 2r−3/2 − 2r−7/3


!
√ 6  
2
∇ 3r − 4 r + √
3
= r 6 − 2r−3/2 − 2r−7/3
r

4
48. If ∇U = 2r4 4, find U .

Solution: !
∂ ∂ ∂
∇U = i+ j+ k U = 2r4 r
∂x ∂y ∂z
p
Let r = xi + yj + zk and r = x2 + y 2 + z 2
2
r 4 = x2 + y 2 + z 2

2
2r4 r = 2 x2 + y 2 + z 2

xi + yj + zk
2 2 2
= 2x x2 + y 2 + z 2 i + 2y x2 + y 2 + z 2 j + 2z x2 + y 2 + z 2 k

Now, using integration


Z Z Z
2 2 2
U = 2x x2 + y 2 + z 2 idx + 2y x2 + y 2 + z 2 jdy + 2z x2 + y 2 + z 2 kdz

Let u = x2 + y 2 + z 2 Let v = x2 + y 2 + z 2 Let w = x2 + y 2 + z 2


du = 2xdx dv = 2ydy dw = 2zdz
du dv dw
= xdx = ydy = zdz
2 2 2
Z 2 Z 2 Z 2
u v w
=2 dui + 2 dvj + 2 dwk
2 2 2
Z Z Z
= u2 dui + v 2 dvj + w2 dwk

u3 v3 w3
= i+ j+ k
3 3 3
but u = x2 + y 2 + z 2 , v = x2 + y 2 + z 2 , w = x2 + y 2 + z 2
 3
x2 + y 2 + z 2 
= i+j+k +c
3
(r2 )3
= +c
3
r6
= +c
3

r6
∴U = +c
3

5
r
49. Find φ(r) such that ∇φ = and φ(1) = 0.
r5
Solution:
r
∇φ =
r5
= r−4
Z Z
φ = r−4 dr

1
φ(r) = − r3 + c
3
Since φ(1) = 0

1
c = r3
3
1
c = (1)
3
1
c=
3
1 1
φ(r) = − r3 +
3 3

1 1
 
∴ φ(r) = 1− 3
3 r

2 2 2
50. Find ∇ψ where ψ = (x2 + y 2 + z 2 )e−1 x +y +z .

Solution:

p
Let r = x2 + y 2 + z 2 and r2 = (x2 + y 2 + z 2 ), then

ψ = r2 e−r

d 2 −√r
∇ψ = (r e )
dr
= −2re−r + r2 e−r
= (−2 + r)e−r r

∴ ∇ψ = (−2 + r)e−r r

6
51. If ∇φ = 2xyz 3 i + x2 z 3 j + 3x2 yz 2 k, find φ(x, y, z) if φ(1, −2, 2) = 4.

Solution

∇φ = 2xyz 3 i + x2 z 3 j + 3x2 yz 2 k
Z
For φ(x) , 2xyz 3 dx = x2 yz 3
Z
For φ(y) , x2 z 3 dy = x2 yz 3
Z
For φ(z) , 3x2 yz 2 dz = x2 yz 3

φ(x, y, z) = x2 yz 3 + c
Find c, since φ(x, y, z) is φ(1, −2, 2) = 4.

c = −x2 yz 3
c = −(1)2 (−2)(2)3 + 4
c = 20

∴ φ = x2 yz 3 + 20

52. If ∇ψ = (y 2 − 2xyz 3 )i + (3 + 2xy − x2 z 3 )j + (6z 3 − 3x2 yz 2 )k. Find ψ.

Solution:
∇ψ(x, y, z) 2x2 yz 3
Z
= y 2 − 2xy 3 =⇒ (y 2 − 2xy 3 )dx = xy 2 − = xy 2 − x2 yz 3 + c
∇x 2
∇ψ(x, y, z)
Z
= 3 + 2xy − x2 z 3 =⇒ (3 + 2xy − x2 z 3 )dx = 3y + xy 2 − x2 yz 3 + c
∇y
!
∇ψ(x, y, z) 6z 4 3xyz 3
Z
3 4
= 6z 3 − 3xyz 2 =⇒ 3 2
(6z − 3xyz )dx = − = z +c
∇z 4 3 2

3
∴ ψ = xy 2 − x2 yz 3 + 3y + ( )z 4 + c
2

7
53. If U is a differentiable function of x, y, z, prove ∇U · dr = dU .

Proof:

∂U1 ∂U2 ∂U3


∇U · dr = ( i+ j+ k · (dxi + dyj + dzk)
∂x ∂y ∂z
∂U1 ∂U2 ∂U3
= dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
= dU

∴ ∇U · dr = dU

54. If F is a differentiable function of x, y, z, t where x, y, z are differentiable functions of t , prove that

dF ∂F dr
= + ∇F · .
dt ∂t dt

Proof. Let r = xi + yj + zk.

∂F ∂F ∂F
∇F = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
∂F  ∂F ∂F ∂F  d
= + i+ j+ k · (xi + yj + zk)
∂t ∂x ∂y ∂z dt
∂F  ∂F  d   ∂F  t   ∂F  d 
= + + +
∂t ∂x dt ∂y dt ∂z dt
 ∂F  dt   ∂F  dx   ∂F  dy   ∂F  dz 
= + + +
∂t dt ∂x dt ∂y dt ∂z dt
Note that if F is differentiable function of u and v, then

 dF   ∂F  du   ∂F  dv 
= +
dt ∂u dt ∂v dt
dF dF
∴ = .
dt dt

8
55. If A is a constant vector, prove ∇(r · A) = A.

Proof. Let A be a constant vector and let

A = A1 i + A2 j + A3 k if
r = xi + yj + zk

Then,

∇(r · A) = ∇(A1 x + A2 y + A3 z)
∂ ∂ ∂
= (A1 x + A2 y + A3 z)i + (A1 x + A2 y + A3 z)j + (A1 x + A2 y + A3 z)k
∂x ∂y ∂z
= A1 i + A2 j + A3 k
=A

∴ ∇(r · A) = A

56. If A(x, y, z) = A1 i + A2 j + A3 k, show that dA = (∇A1 · dr)i + (∇A2 · dr)j(∇A3 · dr)k.

Solution:

Let A(x, y, z) = A1 i + A2 j + A3 k, then

dA = dA1 i + dA2 j + da3 k


∂A1 ∂A1 ∂A1
=⇒ dA1 = dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
∂A2 ∂A2 ∂A2
=⇒ dA2 = dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
∂A3 ∂A3 ∂A3
=⇒ dA3 = dx + dy + dz
∂x ∂y ∂z
which implies
 ∂A ∂A1 ∂A1 
1
dA1 = i+ j+ k · (dxi + dyj + dzk)
∂x ∂y ∂z
 ∂A ∂A2 ∂A2 
2
dA2 = i+ j+ k · (dxi + dyj + dzk)
∂x ∂y ∂z
 ∂A ∂A3 ∂A3 
3
dA3 = i+ j+ k · (dxi + dyj + dzk)
∂x ∂y ∂z


dA1
 = ∇A1 · dr
=⇒ dA3 = ∇A2 · dr

da3 = ∇A3 · dr

∴ dA = (∇A1 · dr)i + (∇A2 · dr)j + (∇A3 · dr)k

9
F  G∇F − F ∇G
57. Prove ∇ = if G 6= 0.
G G2

Proof.
F  ∂ ∂ ∂  F 
∇ = i+ j+ k , G 6= 0.
G ∂x ∂y ∂z G
∂ F  ∂ F  ∂ F 
= i+ j+ k
∂x G ∂y G ∂z G
" # " # " #
 ∂F   ∂G   ∂F   ∂G   ∂F   ∂G 
G − F i G − F j G − F k
∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z
= + +
" G2 2
#G " G2 #
 ∂F   ∂F   ∂F   ∂G   ∂G   ∂G 
G i+G j+G k − F i+F j+F k
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
=
G2
 ∂F ∂F ∂F   ∂G ∂G ∂G 
G i+ j+ k −F i+ j+ k
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
=
G2
G∇F − F ∇G

G2

58. Find a unit vector which is perpendicular to the surface of the paraboloid of revolution z = x2 + y 2
at the point (1, 2, 5)

Solution:

Let φ(x, y, z) = x2 + y 2 − z, Then

∇φ = 2xi + 2yj − k

Note that ∇φ is a vector orthogonal to the surface φ, thus, at point (1, 2, 5)

∇φ = 2i + 4j − k
p
|∇φ| = (2)2 + (4)2 + (−1)2

= 21

2i + 4j − k
∴ The unit vector is √
± 21

59. Find the unit outward drawn normal to the surface (x − 1)2 + y 2 + (z + 2)2 = 9 at the point (3, 1, −4)

Solution:

Let φ(x, y, z) = (x − 1)2 + y 2 + (z + 2)2 , Then

∇φ = (2x − 2)i + 2yj + (2z + 4)k

10
at point (3, 1, −4)

∇φ = 4i + 2j − 4k
q
|∇φ| = (4) 2 + (2)2 + (−4)2

= 36

= 6

∴ The unit vector is perpendicular to the surfaceφ is


4i + 2j + −4k 2i + j − 2k
=
±6 ±3
2i + j − 2k
and the outward drawn is
3

2i + j − 2k

3

60. Find an equation for the tangent plane to the surface xz 2 + x2 y = z − 1 at the point (1,-3,2).

Solution:

∂ ∂ ∂  2
∇(xz 2 + x2 y − z + 1) = i+ j+ k (xz + x2 y − z + 1)
∂x ∂y ∂z
= (z 2 + 2xy)i + x2 j − (2xz − 1)k

Then the normal to the surface point (1,-3,2),

(z 2 + 2xy)(i + x2 j − k) = (22 + 2(1)(−3))i + (1)j + (2(1)(2) − 1)k


= −2i + j − 3k.

The equation of a plane passing through a point whose position vector is r0 and which is perpendic-
ular to the normal N is (r-r0 )oN=0. Thus,

= [(xi + yj + zk) − (i − 3j + 2k)]o(−2i + j + 3k) = 0


= [(x − 1)i + (y + 3)j + (z − 2)k]o(−2i + j + 3k) = 0
= −2(x − 1) + (y + 3) − 3(z − 2) = 0
= 2x + 2 + y + 3 + 3z − 6 = 0
= −2x + y + 3z − 1 = 0
= 2x − y − 3z + 1 = 0

11
61. Find the equation for the tangent plane and normal line to the surface z = x2 +y 2 at the point (2,-1,5).

Solution:

∇(−z + x2 + y 2 ) = 2xi + 2yj − k


= 2xi + 2yj − k = 2(2)i + 2(−1)j − k
= 4i − 2j − k

The equation of a plane passing through a point whose position vector is r0 and which is perpendicular
to the normal N is (r-r0 )oN=0. Thus,

= [(xi + yj + zk) − (2i − j + 5k)]o(4i − 2j − k) = 0


= [(x − 2)i + (y + 1)j + (z − 5)k]o(4i − 2j − k) = 0
= 4(x − 2) − 2(y + 1) − (z − 5) = 0
= 4x − 2y − z − 5 = 0

The normal line at 4i − 2j − k is describe by the parametric equation.

x−2 y+1 z−5


x = 2 + 4t,y = −1 − 2t,z = 5 − t OR 4 = −2 = −1

62. Find the directional derivative of φ = 4xz 3 − 3x2 y 2 z at (2, −1, 2) in the direction 2i − 3j + 6k.

Solution:
∂ ∂ ∂ 
∇φ = i+ j+ k φ
∂x ∂y ∂z
∂φ ∂φ ∂φ
= i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (4xz 3 − 3x2 y 2 z)i + (4xz 3 − 3x2 y 2 z)j + (4xz 3 − 3x2 y 2 z)k
∂x ∂y ∂z
= (4z 3 − 6xyz)i + (−6x2 yz)j + (12xz 2 − 3x2 y 2 )k
Let A = 2i − 3j + 6k
A
UA =
||A||
2i − 3j + 6k
=p
(2)2 + (−3)2 + (6)2
2i − 3j + 6k
=
49
2i − 3j + 6k
=
7

The directional derivative of φ in the direction UA is ∇φ · UA .

12
Now,
 2 3 6 
∇φ · UA = (4z 3 − 6xyz)i + (−6x2 yz)j + (12xz 2 − 3x2 y 2 )k ·

i− j+ k
7 7 7
8 12   18   72 18 
= z 3 − xy 2 z + x2 y 2 + xz 2 − x2 y 2
7 7 7 7 7
at (2, −1, 2)
h8 12 i  18 i h 72 18 i
∇φ · UA = (2)3 − (2)(−1)2 (2) + (2)2 (−1)(2) + (2)(2)2 − (2)2 (−1)2
2 7 7 7 7
 64 48   144   576 72 
= − + − + −
7 7 7 7 7
16 144 504
= − +
7 7 7

376
∴ ∇φ · UA =
7
63. Find the directional derivative of P = 4e2x−y+z at the point (1, 1, −1) in a direction toward the point
(−3, 5, 6).

Solution:
∇F = ∇(4e2x−y+z )
∂ ∂ ∂  2x−y+z
= i j+ k (4e )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (4e2x−y+z )i + (4e2x−y+z )j + (4e2x−y+z )k
∂x ∂y ∂z
= (8e(2x−y+z) i + (−4e(2x−y+z) j + (4e(2x−y+z) k
at point (1, 1, −1)
= (8e(2(1)−1−1) i + (−4e(2(1)−1−1) j + (4e(2(1)−1−1) k
= 8e0 i + (−4e0 )j + 4e0 k
= 8i − 4j + 4k
The unit vector in the direction from (1, 1, −1) to (−3, 3, 6) is (−4, 4, 7).
−4i + 4j + 7k
a= p
(−4)2 + (4)2 + (7)2
−4i + 4j + 7k
= √
81
4 4 7
=− i+ j+ k
9 9 9

Then the direction derivative is


 4 4 7 
∇P · a = (8i − 4j + 4k) · − i + j + k
9 9 9
 4 4 7 
=8 − + (−4) +4 k
9 9 9
20
=−
9
Since this is negative, P is decreasing in this direction.

13
64. In what direction from the point (1, 3, 2) is the directional derivative of φ = 2xz − y 2 a maximum?
What is the magnitude of this maximum?

Solution:

∇φ = ∇(2xz − y 2 )
∂ ∂ ∂ 
= i+ j+ k (2xz − y 2 )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (2xz − y 2 )i + (2xz − y 2 )j + (2xz − y 2 )k
∂x ∂y ∂z
= 2zi − 2yj + 2zk
at (1, 3, 2)
= 2(2)i − 2(3)j + 2(1)k
= 4i − 6j + 2k

∴ the directional derivative is maximum in the direction of the vector ∇φ = 4i − 6j + 2k.

The magnitude of this maximum is


|∇φ| = 4i − 6j + 2k|
p
= (4)2 + (−6)2 + (2)2

= 56

= 2 14

14
65. Find the value of the constants a, b, c so that the directional derivative of φ = axy 2 + byz + cz 2 x3 at
(1, 2, −1) has a maximum of magnitude 64 in a direction parallel to the z − axis.

Solution:

∇f = (ay 2 + 3cz 2 x2 )i + (2axy + bz)j + (by + 2czx3 )k


∇f (1, 2, −1) = (4a + 3c)i + (4a − b)j + (2b − 2c)k

4a + 3c = 0
4a − b = 0
2b − 2c = 64

4a + 3c = 0
=⇒ −4a − b = 0
b + 3c = 0
b = 3c

Substitute b to -3c
2(−3c) − 2c = 64
=⇒ −6c − 2c = 64
− 8c = 64
c = −8

Substitute c to -8
=⇒4a + 3(−8) = 0
4a − 24 = 0
a=6

∴ a = 6 , b = −24 , c = −8

15
66. Find the acute angle between the surfaces xy 2 z = 3x+z 2 and 3x2 −y 2 +2z = 1 at the point (1, −2, 1) .

Solution:

To find the acute angle at point (1, −2, 1) we need to find the tangnt surfaces at (1, −2, 1).

Let
φ = xy 2 z − 3x − z 2
ψ = 3x2 − y 2 + 2z
Note that ∇φ and ∇ψ is an orthogonal vector to the surfaces φ and ψ respectively, hence, to the
tangent surfaces of φ and ψ.
∇φ = (y 2 z − 3)i + (2xyz)j + (xy 2 − 2z)k
∇ψ = (6x)i + (−2y)j + (2)k
at point (1, −2, 1)
∇φ = ((−2)2 − 3)i + (2(−2))j + ((−2)2 − 2)k
= i + (−4)j + 2k
∇ψ = (6)i + (4)j + (2)k
= 6i + 4j + 2k
Thus, i − 4j + 2k and 6i + 4j + 2k is orthogonal to the tangent surfaces of φ and ψ respectively. The
angle between the two tangent surfaces is the angle of the normal vectors.
A·B
cos θ =
|A||B|
∇φ · ∇ψ
=
|∇φ||∇ψ|
at point (1, −2, 1)

< 1, −4, 2 > · < 6, 4, 2 >


cos θ = p √
1 + (−4)2 + 22 62 + 42 + 22
2

6 − 16 + 4
= √ √
21 56

6 3 6
=− √ =− √ =−
14 6 7 6 14

6
cos(π − θ) = −
14
 √6 
=⇒ θ = π − arccos −
14
Since
√   √6 
6
π − arccos − > arccos −
14 14
and we’re finding the acute angle then
 √6 
∴ π = arccos −
14

16
67. Find the constants a and b so that the surface ax2 − byz = (a + 2)x will be orthogonal to the surface
4x2 y + z 3 = 4 at the point (1, −1, 2).

Solution:

We need to show that ∇F · ∇G = 0 so that F ⊥ G at P (1, −1, 2).


First, find the normal lines of F and G, that is,
∂F ∂F ∂F
∇F = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
and
∂G ∂G ∂G
∇G = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
So,

∇F = ∇(ax2 − byz − (a + z)x)


∂ ∂ ∂
= (ax2 − byz − (a + z)x)i + (ax2 − byz − (a + z)x)j + (ax2 − byz − (a + z)x)k
∂x ∂y ∂z
∇F = (2ax − a − 2)i − bzj − byk

and

∇G = ∇(4x2 y + z 2 − 4)
∂ ∂ ∂
= (4x2 y + z 2 − 4)i + (4x2 y + z 2 − 4)j + (4x2 y + z 2 − 4)k
∂x ∂y ∂z
∇F = 8xyi + 4x2 j + 3z 2 k

After doing so, look for the dot product

∇F · ∇G = Fx Gx + Fy Gy + Fz Gz = 0
= (2ax − a − 2)(8xy) + (−bz)(4x2 ) + (−by)(3z 2 )
= 16ax2 − 8axy − 16xy − 4bx2 z − 3byz 2

Substitute P (x, y, z) = P (1, −1, 2) to ∇F · ∇G

=⇒ 16a(1)2 − 8a(1)(−1) − 16(1)(−1) − 4b(1)2 (2) − 3b(−1)(2)2 = 0


=⇒ −16a + 8a + 16 − 8b + 12b = 0
=⇒ −8a + 16 + 4b = 0(1)

Since we have two missing constants, we’ll substitute P (1, −1, 2) to F to get b. That is,

F (1, −1, 2) =⇒ a(1)2 − b(−1)(2) = (a + 2)(1)


=⇒ a + 2b = a + 2
∴b=1

We may now substitute b to EQ(1)

EQ(1) := −8a + 16 + 46 = 0 then b = 0,

17
−8a + 16 + 4(1) = 0
−8a = −20
20
a=
8
5
=
2

5
a= and b = 1
2

68. (a) Let u and v be differentiable functions of x , y and z . Show that a necessary and sufficient con-
dition that u and v are functionally related by the equation F (u, v ) = 0 is that ∇u × ∇v = 0.
(b) Determine whether u = arctan x + arctan y and v = 1x−xy +y
are functionally related.

Solution:

(a) Assume that

dF dF dF
F (u, v ) = 0 =⇒ = 0, = 0, =0
dx dy dz
From the assumption F (u, v ) = 0, we can get:

∇F × ∇v = Fu∇u × ∇v = 0
∇F × ∇u = Fv ∇v × ∇u = 0
These implies that:
dF du dF dv
+ =0
du dx dv dx
dF du dF dv
+ =0
du dy dv dy
dF du dF dv
+ =0
du dz dv dz
Thus,
dF du dF dv
=−
du dx dv dx
dF du dF dv
=−
du dy dv dy
dF du dF dv
=−
du dz dv dz
From Fu∇u × Fv ∇v ,
du dv du dv
=
dx dy dy dx
du dv dy dv
=
dy dz dz dx
du dv du dv
=
dy dz dz dx

18
Now, compute ∇u × ∇v

 
i j k
 du du du 
∇u × ∇v =  dx dy dz 
dv dv dv
dx dy dz
           
du dv du dv du dv du du
= − i− − j
dy dz dz dy dx dz dz dx
     
du dv du dv
+ − k
dx dy dy dx
= 0i − 0j + 0k
=0

We prove that ∇u × v = 0 necessarilly follows from F (u, v ) = 0.


∴ ∇u × v = 0 is necessary for F (u, v ) = 0.

If we reverse the direction of the proof, that is, ∇u × v = 0 =⇒ F (u, v ) = 0


∴ ∇u × v = 0 is sufficient for F (u, v ) = 0.

(b)
1+y 2
" #
 du du  1+x
d(u, y) dx dy (1+xy)2 (1−xy)2 1 1
= dv dv = 1 1 = − =0
d(x, y) dx dx 1+x2 1+y 2
(1 − xy)2 (1 − xy)2
Hence, u and v are functionally related.
x+y
=⇒ arctan x + arctan y = arctan( )
1 − xy
u = arctan v
=⇒ v = arctan u

x+y
∴ u = arctan x + arctan y and v = 1−xy are functionally related.

19
69. (a) Show that a necessary and sufficient condition that u(x, y, z), v(x, y, z) and w(x, y, z) be func-
tionally related through the equation F (u, v, w) = 0 is ∇u · ∇v × ∇w = 0.
(b) Express ∇u · ∇v × ∇w in determinant form. This determinant is called the Jacobian of u, v, w
with respect to x, y, z and is written ∂(u, v, w) u,v,w
∂(x, y, z) J( x,y,z )
(c) Determine whether u = x + y + z, v = x2 + y 2 + z 2 and w = xy + yz + zx are functionally related.

Solution:

(a)
(b) Express ∇u · ∇v × ∇w in determinant form.

∂u ∂u ∂u
∇u = ı+ + k
∂x ∂y ∂z

∂v ∂v ∂v
∇v = ı+ + k
∂x ∂y ∂z

∂w ∂w ∂w
∇w = ı+ +
∂x ∂y ∂z
By triple scalar products,

∂u ∂u

∂u

∂x ∂y ∂z


∂v ∂v ∂v
∇u · ∇v × ∇w = ∂x ∂y ∂z


∂w ∂w ∂w
∂x ∂y ∂z

(c) u = x + y + z, v = X 2 + y 2 + z 2 , w = xy + yz + zx

∂ ∂ ∂
∇u = (x + y + z)ı + (x + y + z) + (x + y + z)k
∂x ∂y ∂w
=ı++k

∂ 2 ∂ 2 ∂ 2
∇v = (x + y 2 + z 2 )ı + (x + y 2 + z 2 ) + (x + y 2 + z 2 )k
∂x ∂y ∂w
= 2xı + 2y + 2zk

∂ ∂ ∂
∇w = (xy + yz + zx)ı + (xy + yz + zx) + (xy + yz + zx)k
∂x ∂y ∂w
= (y + z)ı + (x + z) + (y + x)k

20

ı  k

⇒ ∇v × ∇w = 2x 2y 2z
y + z x+z y + x

= [(2y)(y + x) − (2z)(x + 2)]ı − [(2x)(y + x) − (2z)(y + z)] + [(2x)(x + z) − (2y)(y + z)]k

= (2y 2 + 2yx − 2xz − 2z 2 )ı − (2xy + 2x2 − 2yz − 2z 2 ) + (2x2 + 2xz − 2y 2 − 2yz)k

∇u · ∇v × ∇w = (1)(2y 2 + 2yx − 2xz − 2z 2 ) − (1)(2xy + 2x2 − 2yz − 2z 2 ) − (1)(2x2 + 2xz − 2y 2 − 2yz)

= 2y 2 + 2yx − 2xz − 2z 2 − 2xy − 2x2 + 2yz + 2z 2 + 2x2 + 2xz − 2y 2 − 2yz

= 0.

therefore, u = x + y + z, v = x2 + y 2 + z 2 and w = xy + yz + zx is functionally related.

y 2 = (x + y + z)2
= x2 + y 2 + z 2 + 2xy + 2yz + 2zx
= (x2 + y 2 + z 2 ) + 2(xy + yz + zx)

Since v = x2 + y 2 + z 2 and w = xy + yz + zx
It implies that,

u2 = v + 2wu2 − v − 2w = 0

70. If A = 3xyz 2 i + 2xy 3 j − x2 yzk and φ = 3x2 − yz, find (a) ∇ · A, (b) A · ∇φ, (c) ∇ · (φA), (d)∇ · (∇φ),
at the point (1, −1, 1).

Solution:

(a) ∇ · A

∂ ∂ ∂
∇·A=( i+ j+ k) · (3xyz 2 i + 2xy 3 j − x2 yzk)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (3xyz 2 ) + (2xy 3 ) + (−x2 yz)
∂x ∂y ∂z
= 3yz 2 + 6xy 2 + (−x2 y)

At point (1, -1, 1):

∇ · A = 3(−1)(1)2 + 6(1)(−1)2 + (−1)2 (−1)


= −3 + 6 − 1
∇·A=4

21
(b) A · ∇φ

∂φ ∂φ ∂φ
∇φ = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂ 2
= (3xyz 2 )i + (2xy 3 )j + (x yz)k
∂x ∂y ∂z
= 6xi + (−z)j + (−y)k
Now,
A · ∇φ = (3xyz 2 i + 2xy 3 j − x2 yzk) · (6xi − zj − yk)
= 18x2 yz 2 − 2xy 3 z + x2 y 2 z
At the point (1, -1, 1):

A · ∇φ = 18(1)2 (−1)(1)2 − 2(1)(−1)3 (1) + (1)2 (−1)2 (1)


= −18 + 2 + 1
A · ∇φ = −15
(c) ∇ · (φA)

∇ · (φA) = (∇φ) · A + φ(∇ · A)

∇φ = 6xi − zj − yk
∇ · A = 3yz 2 + 6y 2 − x2 y
Now,
∇ · (φA) = (∇φ) · A + φ(∇ · A)
= (6xi − zj − yk) · A + 3x2 − yz(yz 2 + 6y 2 − x2 y)
= (6xi − zj − yk) · (3xyz 2 i + 2xy 2 j − x2 yzk) + 3x2 − yz(xyz 2 + 6xy 2 − x2 y)
= 18x2 yz 2 − 2xy 3 z + x2 y 2 z + (9x2 yz 2 − 3y 2 z 3 ) + (18x3 y 2 − 6y 3 z) + (−3x4 y + x2 y 2 z)
= 18x2 yz 2 − 2xy 3 z + x2 y 2 z + 9x2 yz 2 − 3y 2 z 3 + 18x3 y 2 − 6y 3 z − 3x4 y + x2 y 2 z
At the point (1, −1, 1):

∇ · (φA) = 18(1)2 (−1)(1)2 − 2(1)(−1)3 (1) + (1)2 (−1)2 (1) + 9(1)2 (−1)(1)2 − 3(−1)2 (1)3 + 18(1)3 (−1)2 − 6(−1)3
=1

(d)∇ · (∇φ)
∇φ = 6xi − zj − yk

∇ · (∇φ) = ∇ · (6xi − zj − yk)


 
∂ ∂ ∂
= i+ j+ k · (6xi − zj − yk)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (6x) + (−z) + (−y)
∂x ∂y ∂z
∇ · (∇φ) = 6

22
71. Evaluate div(2x2 zi − xy 2 zj + 3yz 2 k)

Solution:

div(2x2 zi − xy 2 zj + 3yz 2 k)

∂ ∂ ∂
∇ · (2x2 zi − xy 2 zj + 3yz 2 k) = ( + j+ k) · (2x2 zi − xy 2 zj + 3yz 2 k)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (2xz ) + (−xy 2 z) + (3yz 2 )
∂x ∂y ∂z
= 4xz − 2xy + 6yz

72. If φ = 3x2 z − y 2 z 3 + 4x3 y + 2x − 3y − 5, find ∇2 φ.

Solution:

Note that ∇2 φ = ∇ · ∇φ .

∂ ∂
∇φ = (3x2 z − y 2 z 3 + 4x3 y + 2x − 3y − 5)i + (3x2 z − y 2 z 3 + 4x3 y + 2x − 3y − 5)j
∂x ∂y

+ (3x2 z − y 2 z 3 + 4x3 y + 2x − 3y − 5)k
∂z
= (6xz + 12x2 y + 2)i + (−2yz 3 + 4x3 − 3)j + (3x2 − 3y 2 z 2 )k

∂ ∂ ∂
∇ · ∇φ = ( i+ j+ k) · [(6xz + 12x2 y + 2)i + (−2yz 3 + 4x3 − 3)j + (3x2 − 3y 2 z 2 )k]
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (6xz + 12x2 y + 2) + (−2yz 3 + 4x3 − 3) + (3x2 − 3y 2 z 2 )
∂x ∂y ∂z
= 6z + 24xy − 2z 3 − 6y 2 z

∴ ∇2 φ = 6z + 24xy − 2z 3 − 6y 2 z

23
73. Evaluate ∇2 (ln r).

Solution:

Note that

∇2 (ln r) = ∇ · (ln r))


∂2 ∂2 ∂2
= (ln r) + (ln r) + (ln r)
∂x2 ∂y 2 ∂z 2
p
= ∇2 (ln ( x2 + y 2 + z 2 )

∂ ∂ p
(ln r) = (ln ( x2 + y 2 + z 2 )
∂x ∂x
1 1 1
=p · (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2x
2 2
x +y +z 2 2
x
= 2
(x + y 2 + z 2 )
∂2 ∂ x
2
(ln r) = ( 2 )
∂x ∂x (x + y 2 + z 2 )
x2 + y 2 + z 2 − (x) · 2x
=
(x2 + y 2 + z 2 )2
−x2 + y 2 + z 2
= 2
(x + y 2 + z 2 )2

∂ ∂ p
(ln r) = (ln x2 + y 2 + z 2 )
∂y ∂y
1 1 1
=p · (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2y
x2 + y 2 + z 2 2
y
= 2
(x + y 2 + z 2 )
∂2 ∂ y
2
(ln r) = ( 2 )
∂y ∂y x + y 2 + z 2
x2 + y 2 + z 2 − (y) · 2y
=
(x2 + y 2 + z 2 )2
x − y2 + z2
2
= 2
(x + y 2 + z 2 )2

24
∂ ∂ p
(ln r) = (ln x2 + y 2 + z 2 )
∂z ∂z
1 1 1
=p · (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2z
x2 + y 2 + z 2 2
z
= 2
(x + y 2 + z 2 )
∂2 ∂ z
2
(ln r) = ( 2 )
∂z ∂z x + y 2 + z 2
x2 + y 2 + z 2 − (z) · 2z
=
(x2 + y 2 + z 2 )2
x + y2 − z2
2
= 2
(x + y 2 + z 2 )2

−x2 + y 2 + z 2 + x2 − y 2 + z 2 + x2 + y 2 − z 2
∴ ∇2 (ln r) =
(x2 + y 2 + z 2 )2
x2 + y 2 + z 2
= 2
(x + y 2 + z 2 )2
1
= 2
x + y2 + z2
1
= 2
r

1
∴ ∇2 (ln r) =
r2

25
74. Prove ∇2 rn = n(n + 1)rn−2 where n is a constant.

Proof:
Consider
1 ∂2 ∂2 ∂2 1
∇2 ( m
) = ( 2
+ 2
+ 2
)( m )
|r| ∂x ∂y ∂z (x2 + y 2 + z 2 ) 2
∂ 1 2 2 2 m−2
( m ) = −mx(x + y + z ) 2
∂x (x + y + z ) 2
2 2 2

∂2 1 m(m + 2)x2 m
2
( m ) = m+4 − m+2
∂x (x + y + z ) 2
2 2 2
(x2 + y 2 + z 2 ) 2 (x2 + y 2 + z 2 ) 2
m(m + 1)x2 − my 2 − mz 2
= m+4
(x2 + y 2 + z 2 ) 2
(m + 1)x2 − y 2 − z 2
= m[ m+4 ]
(x2 + y 2 + z 2 ) 2
Thus, it follows that
∂2 2 2 2 −m (m + 1)y 2 − z 2 − z 2
((x + y + z ) 2 ) = m[
m+4 ]
∂y 2 (x2 + y 2 + z 2 ) 2
∂2 2 2 2 −m (m + 1)z 2 − x2 − y 2
((x + y + z ) 2 ) = m[
m+4 ]
∂z 2 (x2 + y 2 + z 2 ) 2
Hence,
1 (m − 1)x2 + (m − 1)y 2 + (m − 1)z 2
∇2 ( ) = m[ m+4 ]
|r|m (x2 + y 2 + z 2 ) 2
m−4
= m(m − 1)[(x2 + y 2 + z 2 )(x2 + y 2 + z 2 )− 2 ]
2 2 2 − m−2
= m(m − 1)(x + y + z ) 2

Now, let m = −n, then


1 1
∇2 ( m ) = ∇2 ( n )
|r| |r|
n−2
∇2 (|r|n ) = −n(−n − 1)(x2 + y 2 + z 2 )− 2

∇2 (|r|n ) = n(n − 1)|r|n−2

∴ ∇2 (|r|n ) = n(n − 1)|r|n−2

26
75. If F = (3x2 y − z)i + (xz 3 + y 4 )j − 2x3 z 2 k, find ∇(∇ · F ) at the point (2, −1, 0).

Solution:

∂F1 ∂F2 ∂F3


∇(∇ · F ) = ∇( + + )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= ∇[ (3x2 y − z) + (xz 3 + y 4 ) + (−2x3 z 2 )]
∂x ∂y ∂z
= ∇(6xy + 4y 3 − 4x3 z)
∂ ∂ ∂
= (6xy + 4y 3 − 4x3 z)i + (6xy + 4y 3 − 4x3 z)j + (6xy + 4y 3 − 4x3 z)k
∂x ∂x ∂x
= (6y − 12x2 z)i + (6x + 12y 2 )j − 4x3 k

at point (2, −1, 0)


∇(∇ · F ) = (6y − 12x2 z)i + (6x + 12y 2 )j − 4x3 k
= (6(−1) − 12(2)2 (0))i + (6(2) + 12(−1)) j − 4(2)3 k
= −6i + 24j − 32k

∴ ∇(∇ · F ) = −6i + 24j − 32k

76. If ω is a constant vector and v = ω × r , prove that div v = 0.

Proof. Let ω be a constant vector, say ω = (0, 0, 0), Then

v =ω×r

Let r = xi + yj + zk,then

i j k

v = 0 0 0
x y z
= (0 − 0)i + (0 − 0)j + (0 − 0)k
=0

Now, we need to show that div v=0.

But v = 0,then
∂ ∂ ∂ 
div v = (0)i + (0)j + (0)k
∂x ∂y ∂z
=0

∴ div v=0

27
77. Prove ∇2 (φψ) = φ ∇2 ψ + 2 ∇φ · ∇ψ + ψ ∇2 φ.

Solution:

By definition

∂2 ∂2 ∂2
∇2 (φψ) = (φψ)i + (φψ)j + (φψ)k, so
∂x2 ∂y 2 ∂z 2
∂2 ∂2 ∂2
     
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
(φψ)i + 2 (φψ)j + 2 (φψ)k = (φψ) i + (φψ) j + (φψ) k
∂x2 ∂y ∂z ∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z
   
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= φ ψ+ψ φ + φ ψ+ψ φ
∂x ∂x ∂x ∂y ∂y ∂y
 
∂ ∂ ∂
+ φ ψ+ψ φ
∂z ∂z ∂z
∂2 ∂2
 
∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ
= φ 2ψ + + + ψ 2φ i
∂x ∂x ∂x ∂x ∂x ∂x
2 ∂2
 
∂ ∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ
+ φ 2ψ + + + ψ 2φ j
∂y ∂y ∂y ∂y ∂y ∂y
2 ∂2
 
∂ ∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ
+ φ 2ψ + + + ψ 2φ k
∂z ∂z ∂z ∂z ∂z ∂z
 2 2 2

∂ ∂ ∂
=φ ψi + 2 ψj + 2 ψk
∂x2 ∂y ∂z
∂2 ∂2 ∂2
 
∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ
+2 i+ j+ k) + ψ( 2 φi + 2 φj + 2 φk
∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z ∂x ∂y ∂z
= φ∇2 ψ + 2∇φ · ∇ψ + ψ∇2 φ

∴ ∇2 (φψ) = φ∇2 ψ + 2∇φ · ∇ψ + ψ∇2 φ

28
78. If U = 3x2 y, V = xz 2 − 2y evaluate grad[(gradU ) · (gradV )]

Solution:

gradU = grad(3x2 y)
∂ ∂ ∂
= (3x2 y)i + (3x2 y)j + (3x2 y)
∂x ∂y ∂z
= 6xyi + 3x2 j
gradV = grad(xz 2 − 2y)
∂ ∂ ∂
= (xz 2 − 2y)i + (xz 2 − 2y)j + (xz 2 − 2y)
∂x ∂y ∂z
= z 2 i + (−2)j + 2xzk
= z 2 i − 2j + 2xzk
(gradU ) · (gradV ) = (6xyi + 3x2 j) · (z 2 i − 2j + 2xzk)
= 6xyz 2 − 6x2
grad[(gradU ) · (gradV )] = grad(6xyz 2 − 6x2 )
∂ ∂ ∂
= (6xyz 2 − 6x2 )i + (6xyz 2 − 6x2 )j + (6xyz 2 − 6x2 )
∂x ∂y ∂z
= (6yz 2 − 12x)i + 6xz 2 j + 12xyzk

29
79. Evaluate ∇ · (r3 r)

Solution:

Let r = xi + yj + zk

p
r= x2 + y 2 + z 2
3
r3 = (x2 + y 2 + z 2 ) 2
∇ · (r3 r) = (∇r3 ) · r + r3 (∇ · r)
3 3 3
3 ∂(x2 + y 2 + z 2 ) 2 ∂(x2 + y 2 + z 2 ) 2 ∂(x2 + y 2 + z 2 ) 2
∇r = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
3 1 3 1 3 1
∇r3 = ( (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (2x))i + ( (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (2y))j + ( (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (2z))k
2 2 2
2 12 2 12 1
3 2 2
∇r = 3x(x + y + z ) i + 3y(x + y + z ) j + 3z(x + y + z 2 ) 2 k
2 2 2 2

1
∇r3 = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (3xi + 3yj + 3zk)

1
∇r3 · r = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (3xi + 3yj + 3zk)
1
∇r3 · r = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (3x2 + 3y 2 + 3z 2 )
1
∇r3 · r = 3(x2 + y 2 + z 2 ) 2 (x2 + y 2 + z 2 )
3
∇r3 · r = 3(x2 + y 2 + z 2 ) 2

3 ∂ ∂ ∂
r3 (∇ · r) = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 )[( i+ j+ k) · (xi + yj + zk)]
∂x ∂y ∂z
3 ∂x ∂y ∂z
vr3 (∇ · r) = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 )[( + + )
∂x ∂y ∂z
3
r3 (∇ · r) = 3(x2 + y 2 + z 2 ) 2

∇ · (r3 r) = (∇r3 ) · r + r3 (∇ · r)
3 3
∇ · (r3 r) = 3(x2 + y 2 + z 2 ) 2 + 3(x2 + y 2 + z 2 ) 2
3
∇ · (r3 r) = 6(x2 + y 2 + z 2 ) 2
but r2 = x2 + y 2 + z 2
3
∇ · (r3 r) = 6(r2 ) 2 ∇ · (r3 r) = 6r3

∴ ∇ · (r3 r) = 6r3

80. Evaluate ∇ · [ r ∇(1/r3 ) ]


Solution:
p
r= x2 + y 2 + z 2
3
r3 =(x2 + y 2 + z 2 ) 2
∇( r13 ) = ∇ 1
3
(x2 +y 2 +z 2 ) 2
3
∇( r13 ) = ∇(x2 + y 2 + z 2 )− 2

30
3 3 3
∂(x2 +y 2 +z 2 )− 2 2 2 2 −2 2 2 2 −2
∇ r13 = ∂x i + ∂(x +y∂y+z ) j + ∂(x +y∂z+z ) k
5 5 5
∇( r13 ) = (− 32 (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (2x))i + (− 32 (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (2y))j + (− 32 (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (2z))k
5 5 5
∇( r13 ) = (−3x(x2 + y 2 + z 2 )− 2 )i + (−3y(x2 + y 2 + z 2 )− 2 )j + (−3z(x2 + y 2 + z 2 )− 2 )k
5
∇( r13 ) = (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (−3xi + −3yj + −3zk)
5
r∇( r13 ) = (x2 + y 2 + z 2 )(x2 + y 2 + z 2 )− 2 (−3xi + −3yj + −3zk)
r∇( r13 ) = (x2 + y 2 + z 2 )−2 (−3xi + −3yj + −3zk)
∇ · [ r ∇(1/r3 ) = ∇ · [(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−3xi + −3yj + −3zk)]
∇ · [ r ∇(1/r3 =
(∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 ) · (−3xi + −3yj + −3zk)+(x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ · (−3xi + −3yj + −3zk))
2 2 2 −2 2 2 2 −2 2 2 2 −2
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = ∂(x +y∂x+z ) i + ∂(x +y∂y+z ) j + ∂(x +y∂z+z ) k
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = [−2(x2 + y 2 + z 2 )−3 (2x)]i + [−2(x2 + y 2 + z 2 )−3 (2y)]j
+ [−2(x2 + y 2 + z 2 )−3 (2z)]k

∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = −4x(x2 + y 2 + z 2 )−3 i − 4y(x2 + y 2 + z 2 )−3 j − 4z(x2 + y 2 + z 2 )−3 k

∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 · (−3xi + −3yj + −3zk) =


(x2 + y 2 + z 2 )−3 (−4xi − 4yj − 4zk) · (−3xi + −3yj + −3zk)
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 · (−3xi + −3yj + −3zk) = (x2 + y 2 + z 2 )−3 (12x2 + 12y 2 + 12z 2 )
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 · (−3xi + −3yj + −3zk) = 12(x2 + y 2 + z 2 )−2

(x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ · (−3xi + −3yj + −3zk))


(x2 + y 2 + z 2 )−2 ( ∂x
∂ ∂
i + ∂y ∂
j + ∂z k) · (−3xi + −3yj + −3zk)
(x2 + y 2 + z 2 )−2 ( ∂(−3x)
∂x + ∂(−3y)
∂y + ∂(−3z)
∂z )

(x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ · (−3xi + −3yj + −3zk))= −9(x2 + y 2 + z 2 )−2


(∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 ) · (−3xi + −3yj + −3zk)+(x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ · (−3xi + −3yj + −3zk))

=12(x2 + y 2 + z 2 )−2 − 9(x2 + y 2 + z 2 )−2


=3(x2 + y 2 + z 2 )−2
butr2 = (x2 + y 2 + z 2 )
=3(r2 )−2
=3r−4

∴ ∇ · [ r ∇(1/r3 ) ] = 3r−4

31
81. Evaluate ∇2 [ ∇ · (r/r2 ) ]
Solution:

r = xi + yj + zk
r2 =x2 + y 2 + z 2

∇ · ( rr2 )=∇ · ( xxi+yj+zk


2 +y 2 +z 2 )
y
∇ · ( rr2 )= ∂x

( x2 +yx2 +z 2 ) + ∂ ∂ z
∂y ( x2 +y 2 +z 2 ) + ∂z ( x2 +y 2 +z 2 )
2 2 +z 2 −2x2 x2 +y 2 +z 2 −2y 2 x2 +y 2 +z 2 −2z 2
∇· ( rr2 )= x(x+y2 +y 2 +z 2 )2 + (x2 +y 2 +z 2 )2 + (x2 +y 2 +z 2 )2
2 2 2 )−2(x2 +y 2 +z 2 )
∇· ( rr2 )= 3(x +y (x+z 2 +y 2 +z 2 )2
2 +y 2 +z 2
∇· ( rr2 )= (xx2 +y 2 +z 2 )2
r 1
∇· ( r2 )= x2 +y2 +z 2
∇· ( rr2 )=(x2 + y 2 + z 2 )−1

∇2 [ ∇ · (r/r2 ) ] = ∇2 = ∇ · ∇(x2 + y 2 + z 2 )−1


2 2 2 −1 2 2 2 −1 2 2 2 −1
∇(x2 + y 2 + z 2 )−1 = ∂(x +y∂x+z ) + ∂(x +y∂y+z ) + ∂(x +y∂z+z )
∇(x2 + y 2 + z 2 )−1 = −2x(x2 + y 2 + z 2 )−2 + −2y(x2 + y 2 + z 2 )−2 + −2z(x2 + y 2 + z 2 )−2
∇(x2 + y 2 + z 2 )−1 = (x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)

∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = (∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 ) · (−2x − 2y − 2z) + (x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ ·
(−2x − 2y − 2z))
2 2 2 −2 2 2 2 −2 2 2 2 −2
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = ∂(x +y∂x+z ) + ∂(x +y∂y+z ) + ∂(x +y∂z+z )
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = −4x(x2 + y 2 + z 2 )−3 + −4y(x2 + y 2 + z 2 )−3 + −4z(x2 + y 2 + z 2 )−3
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = (x2 + y 2 + z 2 )−3 (−4x − 4y − 4z)
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = (x2 + y 2 + z 2 )−3 (−4x − 4y − 4z) · (−2x − 2y − 2z)
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = (x2 + y 2 + z 2 )−3 (8x2 + 8y 2 + 8z 2 )
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = 8(x2 + y 2 + z 2 )−3 (x2 + y 2 + z 2 )
∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 = 8(x2 + y 2 + z 2 )−2
(x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ · (−2x − 2y − 2z))
(x2 + y 2 + z 2 )−2 ( ∂x
∂ ∂
+ ∂y ∂
+ ∂z )(−2x − 2y − 2z))
(x2 + y 2 + z 2 )−2 ( ∂(−2x)
∂x + ∂(−2y)
∂y + ∂(−2z)
∂z )
2 2
−6(x + y + z ) 2 −2

∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = (∇(x2 + y 2 + z 2 )−2 ) · (−2x − 2y − 2z) + (x2 + y 2 + z 2 )−2 (∇ ·
(−2x − 2y − 2z))
∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = 8(x2 + y 2 + z 2 )−2 − 6(x2 + y 2 + z 2 )−2
∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = 2(x2 + y 2 + z 2 )−2
but r2 = (x2 + y 2 + z 2 )
∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = 2(r2 )−2
∇[(x2 + y 2 + z 2 )−2 (−2x − 2y − 2z)] = 2r−4

∴ ∇2 [ ∇ · (r/r2 ) ] = 2r−4

32
r
82. If A = , find grad div A.
r

Solution:
r
A= grad. div A − 2r−3 r
r
r = xi + yj + zk
p
r = x2 + y 2 + z 2
div · A = ∇ · A

∂ x ∂ y ∂ z
∇·A= p + p + p
∂x x2 + y 2 + z 2 ∂y x2 + y 2 + z 2 ∂z x2 + y 2 + z 2
 
p
2 2 2
1 2 2 2 − 12
x + y + z − x (x + y + z ) (2x)
2
=
x + y2 + z2
2
 
p
2 2 2
1 2 2 2 − 12
x + y + z − y (x + y + z ) (2y)
2
+
x + y2 + z2
2
 
p
2 2 2
1 2 2 2 − 12
x + y + z − z (x + y + z ) (2z)
2
+
x + y2 + z2
2
1
3 x2 + y 2 + z 2 − (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (x2 + y 2 + z 2 )
p
=
x2 + y 2 + z 2
p p
3 x2 + y 2 + z 2 − x2 + y 2 + z 2
=
x2 + y 2 + z 2
p
2 x2 + y 2 + z 2
=
x2 + y 2 + z 2
2
=p
x + y2 + z2
2

33
grad. div A = ∇(∇ · A)

∂ 2 ∂ 2 ∂ 2
∇(∇ · A) = 2 2 2
i 2 2 2
j+ k
∂x x + y + z ∂y x + y + z ∂z x + y 2 + z 2
2
   
1 2 2 2 − 21 1 2 2 2 − 12
−2 (x + y + z ) (2x) −2 (x + y + z ) (2y)
2 2
= 2 2 2
i+ j
x +y +z x2 + y 2 + z 2
 
1 1
−2 (x2 + y 2 + z 2 )− 2 (2z)
2
+ k
x2 + y 2 + z 2
−2x 2y 2z
= 3 i − 3 j − 3 k
(x2 + y 2 + z 2 ) 2 (x2 + y 2 + z 2 ) 2 (x2 + y 2 + z 2 ) 2
2
=− 3 (xi + yj + zk)
(x + y 2 + z 2 ) 2
2

2
=− 2 (xi + yj + zk)
(x + y 2 + z 2 )3
−2
= 3r
r
= −2r−3 r

d2 f 2 df
83. Prove ∇2 f (r) = 2 +
dr r dr
Solution:
∂2 ∂2 ∂2
∇2 f (r) = f (r) + f (r) + f (r)
∂x2 ∂y 2 ∂z 2
     
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= f (r) + f (r) + f (r)
∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z
     
∂ ∂f ∂r ∂ ∂f ∂r ∂ ∂f ∂r
= · + · + ·
∂x ∂r ∂x ∂y ∂r ∂y ∂z ∂r ∂z
∂f ∂ 2 r ∂ 2 f ∂r ∂f ∂ 2 r ∂ 2 f ∂r ∂f ∂ 2 r ∂ 2 f ∂r
= · 2+ · + · 2+ · + · 2+ ·
∂r ∂y ∂x∂r ∂y ∂r ∂y ∂y∂r ∂y ∂r ∂z ∂z∂r ∂z
1
Given r = (x2 + y 2 + z 2 ) 2

34
∂r 1 1
⇒ = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 · 2x
∂x 2
x
=
r
∂2r
 
2 − 21 1 3
⇒ 2
2 2
= (x + y + z ) + x − (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2x
∂x 2
1 3
= (x2 + y 2 + z 2 )− 2 − x2 (x2 + y 2 + z 2 )− 2
1 1
= − x2 · 3
r r
∂r 1 1
⇒ = (x2 + y 2 + z 2 ) 2 · 2y
∂x 2
y
=
r
∂2r
 
2 − 21 1 3
⇒ 2 2
= (x + y + z ) + y − (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2x
∂x2 2
1 3
= (x2 + y 2 + z 2 )− 2 − y 2 (x2 + y 2 + z 2 )− 2
1 1
= − y2 · 3
r r
∂r 1 2 1
⇒ = (x + y 2 + z 2 ) 2 · 2z
∂x 2
z
=
r
∂2r
 
2 − 21 1 3
⇒ 2 2
= (x + y + z ) + z − (x2 + y 2 + z 2 )− 2 · 2x
∂x2 2
1 3
= (x2 + y 2 + z 2 )− 2 − z 2 (x2 + y 2 + z 2 )− 2
1 1
= − z2 · 3
r r

 2
∂ 2 f x ∂f 1 y2 ∂2f y
 
2 ∂f x
∇ f (r) = · + · + · − + ·
∂r r3 ∂x∂r r ∂r r r3 ∂y∂r r
1 z2 ∂2f z
 
∂f
+ · − 3 + ·
∂r r r ∂z∂r r
 2
x + y2 + z2
     
∂f 3 ∂ ∂f ∂r x ∂ ∂f ∂r y
= − 3
+ · · + · ·
∂r r r ∂r ∂r ∂x r ∂r ∂r ∂y r
 
∂ ∂f ∂r z
+ · ·
∂r ∂r ∂y r
∂2f x x ∂2f y y ∂2f z z
 
∂f 3 r
= − 3 + 2 · + 2 · · + 2 · ·
∂r r r ∂r rr ∂r r r ∂r r r
 2 2 2
 2
2 ∂f x +y +z ∂ f
= · +
r ∂r r2 ∂r2
∂2f 2 ∂f
= + ·
∂r2 r ∂r

35
84. Prove that the vector A = 3y 4 z 2 i + 4x3 z 2 j − 3x2 y 2 k is solenoidal.

Solution:

∂ ∂ ∂
∇·A= (3y 4 z 2 )i + (4x3 x2 )j + (3x2 y 2 )
∂x ∂y ∂z
∇ · A = 0i + 0j + 0k
∇·A=0
∴V is solenoidal.

85. Show that A = (2x2 + 8xy 2 z)i + (3x3 y − 3xy)j − (4y 2 z 2 + 2x3 z)k is not solenoidal but B = xyz 2 A
is solenoidal.

Solution:

A = (2x2 + 8xy 2 z)i + (3x3 y − 3xy)j − (4y 2 z 2 + 2x3 z)k

∂ ∂ ∂
∇·A= (2x2 + 8xy 2 z) + (3x3 y − 3xy) + (−4y 2 z 2 − 2x3 z)
∂x ∂y ∂z
= x3 + x, is not solenoidal

B = xyz 2 A

∇B = ∇(xyz 2 ) · A + (xyz 2 )(∇ · A)


∂ ∂ ∂
∇(xyz 2 ) = (xyz 2 )i + (xyz 2 )j + (xyz 2 )k
∂x ∂y ∂z
= yz 2 i + xz 2 j + 2xyzk

∇(xyz 2 ) · A = (yz 2 i + xz 2 j + 2xyzk) · (2x2 + 8xy 2 z)i + (3x3 y − 3xy)j − (4y 2 z 2 + 2x3 z)k
= 2x2 yz 2 + 8xy 3 z 3 + 3x4 yz 2 − 3x2 yz 2 − 8xy 3 z 3 − 4x4 yz 2
= −x2 yz 2 − x4 yz 2

(xyz 2 )(∇ · A) = (xyz 2 )(x3 + x)


= x4 yz 2 + x2 yz 2

∇B = −x2 yz 2 − x4 yz 2 + x4 yz 2 + x2 yz 2
=0

36
86. Find the most general differentiable function f (r) so that f (r)r is solenoidal.

Solution:

dr df
3 + =0
r f

Integrating both sides,


Z Z Z
dr df
3 + = 0
r f
⇒ 3lnr + lnf (r) = c, c is an arbitrary constant
⇒ lnr3 + lnf (r) = lnc
c
⇒ lnf (r) = ln 3
r
c
⇒ f (r) = 3
r
c
∴ f (r) = 3 , where c is an arbitrary constant
r

37
−xi − yj
87. Show that the vector field V = p is a ”sink field”. Plot and give physical interpretation.
x2 + y 2

−xi − yj
Proof. Let V = p be a vector field.
x2 + y 2

Given the divergence of a vector field, we can say that div V is a source if it is positive, sink if it is
negative and divergence free if div V = 0.

! ! ! !
∂ ∂ −xi − yj ∂ −x ∂ −y
∇·V = i+ j · p = p + p
∂x ∂y x2 + y 2 ∂x x2 + y 2 ∂y x2 + y 2
1 1 1 1 #

" # " 2 ∂ 2
(x + y 2 ) 2 ∂y (x + y 2 ) 2


∂ 2
(x2 + y 2 ) 2 ∂x (x + y 2 ) 2 − y − − y ∂y

− x − − x ∂x
= +
1 2 1 2
h i h i
2
(x + y ) 2 2 (x2 + y 2 ) 2
1
  − 1 # " 1
  1
−(x2 + y 2 ) 2 + x 12 x2 + y 2 2 2x −(x2 + y 2 ) 2 + y 12 (x2 + y 2 )− 2 2y
" #
= +
(x2 + y 2 ) (x2 + y 2 )
" 1 1
# " 1 1
#
−(x2 + y 2 ) 2 + x2 (x2 + y 2 )− 2 −(x2 + y 2 ) 2 + y 2 (x2 + y 2 )− 2
= +
(x2 + y 2 ) (x2 + y 2 )
" −px2 + y 2 + √ x2 # " −px2 + y 2 + √ y2 #
x2 +y 2 x2 +y 2
= +
(x2 + y 2 ) (x2 + y 2 )
−(x2 +y 2 )+x2 −(x2 +y 2 )+y 2
√ √
x2 +y 2 x2 +y 2
= +
(x + y 2 )
2 (x + y 2 )
2

−x− y 2 + x2 −x2 − y 2 + y 2
= 3 + 3
(x2 + y 2 ) 2 (x2 + y 2 ) 2
−y 2 − x2
= 3
(x2 + y 2 ) 2
−(x2 + y 2 )
= 3
(x2 + y 2 ) 2
1
= −p
x + y2
2

Since ∇ · V is negative
−xi − yj
∴V = p is a sink field.
x2 + y 2

38
88. If U and V are differentiable scalar fields, prove that ∇U × ∇V is solenoidal.

Proof. We need to show that ∇ · (∇U × ∇V ) = 0.


! !
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
∇U = i+ j+ k U ∇V = i+ j+ k V
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
∂U ∂U ∂U ∂V ∂V ∂V
= i+ j+ k = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z


i j k
∂U ∂U ∂U

∇U × ∇V = ∂x ∂y ∂z

∂V ∂V ∂V

∂x ∂y ∂z

" ! ! ! !# " ! ! ! !#
∂U ∂V ∂U ∂V ∂U ∂V ∂U ∂V
= − i− − j
∂y ∂z ∂z ∂y ∂x ∂z ∂z ∂x
" ! ! ! !#
∂U ∂V ∂U ∂V
+ − k
∂x ∂y ∂x ∂y

! " ! ! ! !#
∂ ∂ ∂ ∂U ∂V ∂U ∂V
∇ · (∇U × ∇V ) = i+ j+ k · − i
∂x ∂y ∂z ∂y ∂z ∂z ∂y
" ! ! ! !# " ! ! ! !#
∂U ∂V ∂U ∂V ∂U ∂V ∂U ∂V
− − j+ − k
∂x ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y ∂x ∂y
! ! ! ! ! ! ! ! !
∂ ∂U ∂V ∂ ∂U ∂V ∂ ∂U ∂V
= − −
∂x ∂y ∂z ∂x ∂z ∂y ∂y ∂x ∂z
! ! ! ! ! ! ! ! !
∂ ∂U ∂V ∂ ∂U ∂V ∂ ∂U ∂V
+ + −
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y ∂z ∂y ∂x
=0

∇U × ∇V is solenoidal.

39
89. If A = 2xz 2 i − yzj + 3xz 3 k and ∅ = x2 yz , find
a.) ∇ × A ; b.) curl(∅A) ; c.) ∇ × (∇ × A) ; d.) ∇[A · curlA] ; e.) curl(grad(∅A)) at the point
(1, 1, 1)
Solution:
a.)
 
i j k
∂ ∂ ∂ 
∇ × A =  ∂x ∂y ∂z (1)
2xz 2 −yz 3xz 3

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
=[ (3xz 3 ) − (−yz)]i − [ (3xz 3 ) − (2xz 2 )]j + [ (−yz) − (2xz 2 )]k (2)
∂y ∂z ∂y ∂z ∂x ∂y
= yi − (3z 3 − 4xzj + 0k (3)
3
= yi + (4xz − 3z )j (4)

at (1, 1, 1),

∇ × A = (1)i + [4(1)(1) − 3(1)3 ]j (5)


=i+j (6)

b.)

curl(∅A) = ∇ × (∅A) (7)


= (∇∅) × A + ∅(∇ × A) (8)
∂ ∂ ∂
∇∅ = ( i + j k)∅ (9)
∂x ∂y ∂z
∂ 2 ∂ 2 ∂ 2
= (x yz)i + (x yz)j + (x yz)k (10)
∂x ∂y ∂z
= 2xyzi + x2 zj + x2 yk (11)
(12)
 
i j k
(∇∅) × A = 2xyz x2 z x2 y  (13)
2xz 2 −yz 3xz 3
= [x2 z(3xz 3 ) − x2 y(−yz)]i − [2xyz(3xz 3 ) − xy (2xz 2 )]j + [2xyz(−yz) − x2 z(2xz 2 )]k
= (3x3 z 4 + x2 y 2 z)i − (6x2 yz 4 − 2x3 yz 2 )j + (−2xy 2 z 2 − 2x3 z 3 )k
Since ∇ × A is yi + (4xz − 3z 3 )j , ∅(∇ × A) = x2 y 2 i + (4x3 yz 2 − 3x2 yz 4 )j
curl(∅A) = (3x3 z 4 + 2x2 y 2 z)i + (5x3 yz 2 − 9x2 yz 4 )j + (−2xy 2 z 2 − 2x3 z 3 )k
at (1, 1, 1)
curl(∅A) = (3(1)3 (1)4 + 2(1)2 (1)2 (1))i + (5(1)3 (1)(1)2 − 9(1)2 (1)(1)4 )j + (−2(1)(1)2 (1)2 − 2(1)3 (1)3 )k
curl(∅A)= 5i − 3j − 4k
c.) ∇ × (∇ × A) since ∇ × A is yi + (4xz − 3z 3 )j, then
 
i j k
∂ ∂ ∂ 
∇ × (∇ × A) =  ∂x ∂y ∂z (14)
y 4xz − 3z 3 0
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= [ ∂y (0) − ∂z (4xz − 3z 3 )]i − [ ∂x (0) − ∂z (y)]j + [ ∂x (−4xz − 3z 3 ) − ∂y (y)]k
2
= (9z − 4x)i + (4z − 1)k
at (1, 1, 1)

40
∇ × (∇ × A) = [9(1)2 − 4(1)]i + [4(1) − 1]k
= 5i + 3k
d.) ∇[A · curl(A)]

curlA = ∇ × A (15)
3
= yi + 4xz − 3z )j (16)
2 3 3
A · curlA = [2xz i − yzj + 3xz k] · [yi + (4xz − 3z )j] (17)
= 2xyz 2 − (4xyz 2 − 3yz 4 ) (18)
2 4
= −2xyz + 3yz (19)
∂ ∂ ∂
∇[A · curlA] = ( i + j+ k)(−2xyz 2 + 3yz 4 ) (20)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (−2xyz 2 + 3yz 4 )i + (−2xyz 2 + 3yz 4 )j + (−2xyz 2 + 3yz 4 ) (21)
∂x ∂y ∂z
= −2yz 2 i + (−2xz 2 + 3z 4 )j + (−4xyz + 12yz 3 )k (22)
(23)

at (1, 1, 1)

∇[A · curlA] = −2(1)(1)2 i + (−2(1)(1)2 + 3(1)4 )j + (−4(1)(1)(1) + 12(1)(1)3 )k (24)


= −2i + j + 8k (25)

90. If F = x2 yz, G = xy − 3z 2 , Find (a)∇[(∇F ) · (∇G)] (b)∇ · [(∇F ) × (∇G)] (c)∇ × [(∇F ) × (∇G)].

Solution:

(a)∇[(∇F ) · (∇G)]
∂ ∂ ∂
∇F = ∂x (x2 yz) + ∂y (x2 yz) + ∂z (x2 yz)
∇F = 2xyzi + x2 zj + x2 yk
∂ ∂ ∂
∇G= ∂x (xy − 3z 2 ) + ∂y (xy − 3z 2 ) + ∂z (xy − 3z 2 )
∇G= yi + xj − 6zk
H = (∇F ) · (∇G) = (2xyzi + x2 zj + x2 yk) · (yi + xj − 6zk)
H = 2xy 2 zi + x3 zj − 6x2 yzk
∂ ∂ ∂
∇H = ∂x (2xy 2 z + x3 z − 6x2 yz)i + ∂y (2xy 2 z + x3 z − 6x2 yz)j + ∂z (2xy 2 z + x3 z − 6x2 yz)k
= (2y 2 z + 3x2 z − 12xyz)i + (4xyz − 6x2 z)j + (2xy 2 + x3 − 6x2 y)k

(b)∇ · [(∇F ) × (∇G)]

∂ 2 ∂ 2 ∂ 2
∇F = ∂x x yz + ∂y x yz + ∂z x yz
2
∇F = 2xyzi = x zj + x yk2
∂ ∂ ∂
∇G = ∂x (xy − 3z 2 ) + ∂y (xy − 3z 2 ) + ∂z (xy − 3z 2 )
∇G = yi = xj − 6zk

i j k
2 2

(∇F ) × (∇G) = 2xyz x z x y

y x −6z
=[(x z)(−6z) − (x y)(x)]i + [(x2 y)(y) − (2xyz)(−6z)]j + [(2xyz)(x) − (x2 z)(y)]k
2 2

41
=(−6x2 z 2 − x3 y)i + (x2 y 2 + 12xyz 2 )j + (x2 yz)k
∇ · [(∇F ) × (∇G)]
∂ ∂ ∂
= ∂x (−6x2 z 2 − x3 y) + ∂y (x2 y 2 + 12xyz 2 ) + ∂z (x2 yz)
2 2 2
=−12xz − 3x y + 2x y + 12xz + x y 2 2

=0

(c)∇ × [(∇F ) × (∇G)


∂ 2 ∂ 2 ∂ 2
∇F = ∂x x yz + ∂y x yz + ∂z x yz
2
∇F = 2xyzi + x zj + x yk 2

∇G = ∂∂ (xy − 3z 2 ) + ∂y
∂ ∂
(xy − 3z 2 ) + ∂z (xy − 3z 2 )
∇G = yi + xj − 6zk
i j k

(∇F ) × (∇G) = 2xyz x2 z x2 y
y x −6z
=[x z(−6z) − (x y)(x)]i + [(x2 y)(y) − (2xyz)(−6z)]j + [(2xyz)(x) − (x2 z(y)]k
2 2

=(−6x2 z 2 − x3 y)i + (x2 y 2 + 12xyz 2 )j + (x2 yz)k



× [(∇F ) × (∇G)]=
i j k
∂ ∂ ∂


∂x ∂y ∂z
−6x2 z 2 − x3 y x2 y 2 + 12xyz 2 x2 yz
∂ ∂ ∂ ∂
=[ ∂y (x2 yz) − ∂z (x2 y 2 + 2xyz 2 )]i + [ ∂x (x2 yz) − 2 2
∂z (−6x z − x3 y)]j+
∂ ∂
[ ∂x (x2 y 2 + 2xyz 2 ) − ∂y (−6x2 z 2 − x3 y)]k

=(x2 z − 24xyz)i + (2xyz + 12x2 z)j + (2xy 2 + 12yz 2 + x3 )k

42
91 Evaluate ∇ × ( rr2 )

r = xi + yk + zj
r 2 = r · r = x2 + y 2 + z 2
 
i j k
r ∂ ∂ ∂
∇×( )=
 
2 ∂x ∂y ∂z
r

x y z
x2 +y 2 +z 2 x2 +y 2 +z 2 x2 +y 2 +z 2

 
∂ z ∂ y
= ( 2 2 2
)− ( 2 )i
∂y x + y + z ∂z x + y 2 + z 2
 
∂ z ∂ x
− ( 2 2 2
)− ( 2 )j
∂x x + y + z ∂z x + y 2 + z 2
 
∂ y ∂ x
+ ( )− ( k)
∂x x2 + y 2 + z 2 ∂y x2 + y 2 + z 2
=0

92. For what value of tha constant a willl the vector A = (axy − z 3 )i + (a − 2)x2 j + (1 − a)xz 2 k have
its curl identically equal to zero?

A = (axy − z 3 )i + (a − 2)x2 j + (1 − a)xz 2 k


   
∂ ∂ ∂ ∂
∇×A= (1 − a)xz 2 − (a − 2)x2 i + (axy − z 3 ) − (1 − a)xz 2 j
∂y ∂z ∂z ∂x
 
∂ ∂
+ (a − 2)x2 − (axy − z 3 ) k
∂x ∂y
= (0 − 0)i(−3z 2 − (1 − a)z 2 )j + (2(a − 2)x − ax)k
= 0i + (−3z 2 − z 2 + az 2 )j + (2ax − 4x − ax)k
= 0i + (−4 + a)z 2 j + (a − 4)xk

⇒ (−4 + a)z 2 = 0 (a − 4)x = 0


⇒ −4 + a = 0 and a−4=0
⇒a=4 a=4
∴a=4

93. Prove curl (φ grad φ) = 0

curl (φ grad φ) = ~0

∂φ ∂φ ∂φ
grad φ = i+ j+ k
∂x ∂y ∂z
∂φ ∂φ ∂φ
φ grad φ = φ i + φ j + φ k
∂x ∂y ∂z

43

i j k
∂ ∂ ∂

curl(grad φ) = ∂x

∂φ ∂y ∂z
φ ∂φ ∂φ
φ φ
∂x ∂y ∂z

              
∂ ∂φ ∂ ∂φ ∂ ∂φ ∂ ∂φ ∂ ∂φ ∂ ∂φ
= φ − φ i+ φ − φ j+ φ − φ k
∂y ∂z ∂z ∂y ∂z ∂x ∂x ∂z ∂x ∂y ∂y ∂x
∂2φ ∂2φ ∂2φ ∂2φ
   
∂φ ∂φ ∂φ ∂φ ∂φ ∂φ ∂φ ∂φ
= φ + −φ − i+ φ + −φ − j
∂y∂z ∂y ∂z ∂z∂y ∂z ∂y ∂z∂x ∂z ∂x ∂x∂z ∂x ∂z
∂2φ ∂2φ
 
∂φ ∂φ ∂φ ∂φ
+ φ + −φ − k
∂x∂y ∂x ∂y ∂y∂x ∂y ∂x

∂2φ ∂2φ ∂2φ ∂2φ ∂2φ ∂2φ


Since = , = , and = , then
∂y∂z ∂z∂y ∂z∂x ∂x∂z ∂x∂y ∂y∂y

curl(gradφ) = 0i + 0j + 0k = ~0

44
94. Graph the vector fields A = xi + yj and B = yi − xj. Compute the divergence and curl of each
vector field and explain the physical significance of the results obtained.

For A = xi + yj

 
∂ ∂ ∂
∇×A= i+ j k · (xi + yj)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (x) + (y) (0)
∂x ∂y ∂z
=1+1
=2


i j k

∂ ∂ ∂
∇ × A =
∂x ∂y ∂z

x y 0
     
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= (0) − (y) i + (0) − (x) j + (y) − (x) k
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y
= 0i + 0j + 0k
= ~0

For B = yi − xj

 
∂ ∂ ∂
∇×B = i+ j k · (yi − xj)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (y) + (−x) (0)
∂x ∂y ∂z
=0


i j k

∂ ∂ ∂
∇ × B =
∂x ∂y ∂z

y −x 0
     
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= (0) − (−x) i + (0) − (y) j + (−x) − (y) k
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y
= 0i + 0j + −2k
= −2k

A is irrotational or vortex field; and


B is solenoidal.

45
95. If A = x2 zi + yz 3 j − 3xyk, B = y 2 i − yzj + 2xk and φ = 2x2 + yz, find
(a) A· (∇φ), (b) (A ·∇)φ, (c) (A ·∇)B, (d) B(A·∇), (e) (∇·A)B.
Solution:

(a)

∂ ∂ ∂
∇φ = (2x2 + yz)i + (2x2 + yz)j + (2x2 + yz)k
∂x ∂y ∂z
∇φ = 4xi + zj + yk
A · (∇φ) = 4x(x2 z) + z(yz 3 ) + y(−3xy)
A · (∇φ) = 4x3 z + yz 4 − 3xy 2

(b)

∂ ∂ ∂
A · ∇ = (x2 z)( ) + (yz 3 )( ) + (−3xy)( )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
(A · ∇)φ = (x2 z)( )(2x2 + yz) + (yz 3 )( )(2x2 + yz) + (−3xy)( )(2x2 + yz)
∂x ∂y ∂z
2 3
(A · ∇)φ = (x z)(4x) + (yz )z + (−3xy)y
(A · ∇)φ = 4z 3 z + yz 4 − 3xy 2

(c)

∂ 2 ∂ ∂ ∂
(A · ∇)B = (x2 z y i) + (yz 3 y 2 i) + (−3xy y 2 i) + (x2 z (−yz)j)
∂x ∂y ∂z ∂x
∂ ∂ ∂
+ (yz 3 (−yz)j) + (−3xy (−yz)j) + (x2 z 2xk)
∂y ∂z ∂x
∂ ∂
+ (yz 3 2xk) + (−3xy 2xk)
∂y ∂z
(A · ∇)B = 2y z i + (3zy − yz )j + 2x2 zk
2 3 3 4

(d)

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
B(A · ∇) = (y 2 i)(x2 z + yz 3 − 3xy ) + (−yzj)(x2 z + yz 3 − 3xy )
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
+ (2xk)(x2 z + yz 3 − 3xy )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂
B(A · ∇) = (x2 y 2 zi − z 2 yz 2 j + 2x3 zk) + (y 3 z 3 i − xy 2 z 4 j + 2xyz 3 k)
∂x ∂y

+ (−3xy 3 i + 3xy 2 zj − 6x2 yk)
∂z

(e)

∂ 2 ∂ 3 ∂
(∇ · A) = x z+ yz + (−3xy)
∂x ∂y ∂z
(∇ · A) = 2xz + z 3
(∇ · A)B = (2xz + z 3 )(y 2 i) + (2xz + z 3 )(−yzj) + (2xz + z 3 )(2xk)
(∇ · A)B = (−2xy 2 z + y 2 z 3 )i − (2xyz 2 + yz 4 )j + (2x2 z + 2xz 3 )k

46
96. If A = yz 2 i − 3xz 2 j + 2xyzk, B = 3xi + 4zj − xyk and φ = xyz, find
(a) Ax(∇φ), (b) (Ax∇)φ, (c) (∇xA)xB, (d) B ·∇xA.
Solution:

(a)

∂ ∂ ∂
∇φ = xyzi + xyzj + xyzk
∂x ∂y ∂z
∇φ = yzi + xzj + xyk
Ax(∇φ) = [(−3xz 2 )(xy) − (2xyz)(xz)]i + [(2xyz)(yz) − (yz 2 )(xy)]j
+ [(yz 2 )(xz) − (−3xz 2 )(yz)]k
Ax(∇φ) = (−3x2 yz 2 − 2x2 yz 2 )i + (2xy 2 z 2 − xy 2 z 2 )j + (xyz 2 + 3xyz 3 )k
Ax(∇φ) = −5x2 yz 2 i − xy 2 z 2 j + 4xyz 3 k

(b)

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
(Ax∇) = [(−3xz 2 )− (2xyz) ]i + [(2xyz) − (yz 2 ) ]j + [(yz 2 ) − (−3xz 2 ) ]k
∂z ∂y ∂x ∂z ∂y ∂x
∂ ∂ ∂
(Ax∇) = (2xyzj + 3xzk) + (−2xyzi + yz 2 k) + (−3xz 2 i − yz 2 j)
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
(Ax∇)φ = (2xyzj + 3xzk) xyz + (−2xyzi + yz 2 k) xyz + (−3xz 2 i − yz 2 j) xyz
∂x ∂y ∂z
2 2 2
(Ax∇)φ = (2xyzj + 3xzk)yz + (−2xyzi + yz k)xz + (−3xz i − yz j)xy
(Ax∇)φ = 2xy 2 z 2 j + 3xyz 3 k − 2x2 yz 2 i + xyxk − 3x2 yz 2 i − xy 2 z 2 j
(Ax∇)φ = −5x2 yz 2 i + xy 2 z 2 j + 4xyz 3 k

(c)

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂ 2
(∇xA) = [ 2xyz − (−3xz 2 )]i + [ yz 2 − 2xyz]j + [ (−3xz 2 ) − yz ]k
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y
(∇xA) = (2xz + 6xz)i + (2yz − 2yz)j + (−3z 2 − z 2 )k
(∇xA) = 8xzi − 0j − 4z 2 k
(∇xA) = 8xzi − 4z 2 k
(∇xA)xB = [(0)(−xy) − (−4z 2 )(4z)]i + [(−4z 2 )(3x) − (8xz)(−xy)]j
+ [(8xz)(4z) − (0)(3x)]k
(∇xA)xB = 16z 3 i + (−12z 2 x + 8z 2 yz)j + 32xz 2 k

(d)

B · ∇xA = (3x)(8xz) + (4z)(0) + (−xy)(−4z 2 )


B · ∇xA = 24x2 z + 4xyz 2

47
97. Find A × (∇ × B) and (A × ∇) × B at the point (1, −1, 2), if A = xz 2 i + 2yj − 3xzk and
B = 3xzi + 2yzj − z 2 k.

Solution:

A × (∇ × B)

i j k

∂ ∂ ∂
∇ × B =
∂x ∂y ∂z2

3xz 2yz −z
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= ( (−z 2 ) − (2yz))i − ( (−z 2 ) − (3xz))j + ( (2yz) − (3xz))k
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y
= (0 − 2y)i − (0 − 3x)j + (0 − 0)k
= −2yi + 3xj


i
2 j k
A × (∇ × B) = xz 2y −3xz
−2y 3x 0
= (0 + 9x2 z)i − (0 − 6xyz)j + (3x2 z 2 + 4y 2 )k
= 9x2 zi + 6xyzj + (3x2 z 2 + 4y 2 )k
at (1, −1, 2)
= 9(1)(2)i + 6(1)(−1)(2)j + (3(1)2 (2) + 4(−1)2 )k
= 18i − 12j + 16k

∴ A × (∇ × B) = 18i − 12j + 16k

(A × ∇) × B

i j k

xz 2 2y −3xz
A × ∇ =
∂ ∂ ∂

∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= ( (2y) − (−3xz))i − ( (xz 2 ) − (−3xz))j + ( (xz 2 ) − (2y))k
∂z ∂y ∂z ∂x ∂y ∂x
= (0 − 0)i − (2xz + 3z)j + (0 − 0)k
= −(2xz + 3z)j
= (−2xz − 3z)j


i j k
0 (2xz 3 + 3z 3 )i + 0j + (6x2 z 2 + 9xz 2 )k

(A × ∇) × B = 0 −2xz − 3z
3xz 2yz −z 2
at (1, −1, 2)
= (2(1)((2)3 + (3)(2)3 )i + 0j + (6(1)2 (2)2 + 9(1)(2)2 )k

∴ A × (∇ × B) = 40i + 60k

48
1
98. Prove (v · ∇)v = ∇v 2 − v × (∇ × v).
2

Proof:
Note that

∇(A · B) = (B · ∇)A + (A · ∇)B + B × (∇ × A) + A × (∇ × B)

Let A = B = V , then

∇(V · V ) = (V · ∇)V + (V · ∇)V + V × (∇ × V ) + V × (∇ × V )


∇(|V |2 ) = 2(V · ∇)V + 2V × (∇ × V )
=⇒ 2(V · ∇)V = ∇(|V |2 ) − 2V × (∇ × V )

1
∴ (V · ∇)V = ∇(|V |2 ) − V × (∇ × V ).
2

99. Prove ∇ · (A × B) = B · (∇ × A) − A · (∇ × B) .

Proof:
Let

A = a1 i + a2 j + a3 k
B = b1 i + b2 j + b3 k


i j k

∇ · (A × B) = ∇ · a1 a2 a3
b1 b2 b3
= ∇ · [(a2 b3 − a3 b2 )i − (a1 b3 − a3 b1 )j + (a1 b2 − a2 b1 )k]
∂ ∂ ∂
= (a2 b3 − a3 b2 ) − (a1 b3 − a3 b1 ) + (a1 b2 − a2 b1 )
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= (a2 b3 ) − (a3 b2 ) − (a1 b3 ) − (a3 b1 ) + (a1 b2 ) − (a2 b1 )
∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z
∂a2 ∂b3 ∂a3 ∂b2 ∂a3 ∂b1 ∂a1 ∂b3
=( b3 − a2 )−( b2 + a3 )+( b1 + a3 )−( b3 + a1 )
∂x ∂x ∂x ∂x ∂y ∂y ∂y ∂y
∂a1 ∂b2 ∂a2 ∂b1
+( b2 + a1 )−( b1 − a2 )
∂z ∂z ∂z ∂z
∂a3 ∂a2 ∂a1 ∂a3 ∂a2 ∂a1
=( − )b1 + ( − )b2 + ( + )b3
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y
∂b3 ∂b2 ∂b1 ∂b3 ∂a2 ∂a1
+ (− − )a1 + (− − )a2 + (− + )a3
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

∂a3 ∂a2 ∂a1 ∂a3 ∂a2 ∂a1


∇ · (A × B) = B · [( − )i + ( − )j + ( + )k]
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y
∂b3 ∂b2 ∂b1 ∂b3 ∂a2 ∂a1
− A · [(− − )i + (− − )j + (− + )k]
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

∴ ∇ · (A × B) = B · (∇ × A) − A · (∇ × B)

49
100. Prove ∇ × (A × B) = (B · ∇)A − B(∇ · A) − (A · ∇)B + A(∇ · B)

Proof. We have
∇(A × B) = ∇ × (A × B)
X ∂  X ∂B ∂A 
=⇒ i× A×B = i × (A × + ×B
∂x ∂x ∂x
X ∂B  X  ∂A 
= i × (A × + i× ×B
∂x ∂x
X h ∂B  ∂B i Xh ∂A  i
= i· A − (i · A) + (i · B) − (i · B
∂x ∂x ∂x
X h ∂B i X h ∂B i X h ∂A i X ∂A  i
= i· ]A − (i · A) + (B · i) − (i · B
∂x ∂x ∂x ∂x
h X  ∂B i h X ∂ i h X ∂ i h X  ∂A i
= i· ) A− A· i ) B+ B· i ) A− i· ) B
∂x ∂x ∂x ∂x
=(B · ∇)A − B(∇ · A) − (A · ∇)B + A(∇ · B)

101. Prove ∇(A · B) = (B · ∇)A + (A · ∇)B + B × (∇ × A) + A × (∇ × B).

Proof.
X ∂
grad(A · B) = ∇(A · B) = i (A · B)
∂x
X  ∂B ∂A 
= i A· + ·B
∂x ∂x
X n ∂B  o X n ∂A  o
= A· i + B· i (eq.1)
∂x ∂x
Now we know that,
a × (b × c) = (a · c)b − (a · b)c
∴ (a · b)c = (a · c)b − a × (b × c).
 ∂B  ∂B  ∂B  ∂B  ∂B 
∴ A· i = (A · i) −A× × i − (A · i) +A× i×
∂x ∂x ∂x ∂x ∂x
Thus,
X n ∂B  o X n ∂B o X n  ∂B o
A· i = (A · i) + A× i×
∂x ∂x ∂x
nX ∂ o X ∂B 
=A· i· B+A× i×
∂x ∂x
= (A · ∇)B + A × (∇ × B).(eq.2)

Similarly,
X n ∂A  o
B· i = (B · ∇)A + B × (∇ × A)(eq.3)
∂x
Putting the values from eq.2 and eq.3 in eq.1 , we get
∇(A · B) = (B · ∇)A + (A · ∇)B + B × (∇ × A) + A × (∇ × B)

50
102. Show that A = (6xy + z 3 )i + (3x2 − z)j + (3xz 3 − y)k is irrotational. Find φ such that A = ∇φ.
A = (6xy + z 3 )i + (3x2 − z)j + (3xz 3 − y)k
Since it is said that A = ∇φ then φ = ∇−1 A.
then,
Z
d
= 6xy + z 3
dx
Z Z
= 6y xdx + z 3 dx

= 3x2 y + z 3

Z
= 3x2 − zdy
Z Z
2
= 3x dy − z dy

= 3x2 y − yz
Z
= (3xz 2 − y)dz
Z Z
2
= 3x z dz − y dz

= xz 3 − yz
then,
φ = 3x2 y + xz 3 − yz + c

104. If A and B are irrational, prove that A × B is solenoidal


Proof:
since ∇ × A = 0 and ∇ × B = 0
(∇× = curl)
= ∇ · (A × B ) (26)
= A · (∇ × B ) (27)
=A·0−B ·0 (28)
=0 (29)

∴ A × B is solenoidal.

107. Show that the solutions to Maxwell’s equations


1 ∂E 1 ∂H
∇×H = , ∇×E =− , ∇ · H = 0 , ∇ · E = 4πρ
c ∂t c ∂t
where ρ is a function of x, y, z and c is the velocity of light, assumed constant, are given by
1 ∂A
E = −∇φ − ,H = ∇ × A
c ∂t
where A and ρ, called the vector and scalar potentials respectively, satisfy the equations

1 ∂φ 1 ∂2φ 2
2A = 1 ∂ A .
(1) ∇ · A + = 0 , (2) ∇2 φ − 2 = −4πρ , (3) ∇
c ∂t c ∂t2 c2 ∂t2
Solution:

51
108. (a) Given a dyadic Φ = ii + yy + kk , evaluate r · (Φ · r) and (r · Φ) · r.
(b) Is there any ambiguity in writing r · Φ · r ?
(c) What does r · Φ · r = 1 represent geometrically ?

Solution:
Let r = xi + yj + zk
(a)

r · (Φ · r) = (xi + yj + zk) · [(ii + yy + kk) · (xi + yj + zk)]


= (xi + yj + zk) · (xi + yj + zk)
= x2 + y 2 + z 2

(r · Φ) · r = [(xi + yj + zk) · (ii + yy + kk)] · (xi + yj + zk)


= (xi + yj + zk) · (xi + yj + zk)
= x2 + y 2 + z 2

(b) No.
(c) Sphere with radius 1 at the origin.

52
109. (a) If A = xzi − y 2 j + yz 2 k and B = 2x2 i − xyj + y 3 k, give a possible significance to (A × ∇)B at
the point (1, −1, 1).
(b) Is it possible to write the result as A × (∇B) by use if dyadics?
Solution:
(a) If A = xzi − y 2 j + yz 2 k and B = 2x2 i − xyj + y 3 k, give a possible significance to (A × ∇)B at
the point (1, −1, 1).
(b) Is it possible to write the result as A × (∇B) by use if dyadics?

Solution:


i j k

xz −y 2 yz 2
A × ∇ =
∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
= (−y 2 − yz 2 )i + (yz 2 − xz )j + (xz + y 2 )k
∂z ∂y ∂x ∂z ∂y ∂x
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
(A × ∇)B = (−y 2 (2z 2 ) − yz 2 (2z 2 ))ii + (−y 2 (−xy) − yz 2 (−xy))ij + (−y 2 (y 3 ) − yz 2 (y 3 ))ik
∂z ∂y ∂z ∂y ∂z ∂y
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
+ (yz 2 (2z 2 ) − xz (2z 2 ))ji + (yz 2 (xy) − xz (−xy))jj + (yz 2 (y 3 ) − xz (y 3 ))jk
∂x ∂z ∂x ∂z ∂x ∂z
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
+ (xz (2z 2 ) + y 2 (2z 2 ))ki + (xz (−xy) + y 2 (−xy))kj + (xz (y 3 ) + y 2 (y 3 ))kk
∂y ∂x ∂y ∂x ∂y ∂x
= −4y zii + xyz ij + (−3y z )ik + (−4xz )ji + (−y z )jj + (−x z − y )kj + 3xy 2 zkk
2 2 3 2 2 2 2 2 3

at (1, −1, 1)
= −4ii − ij + 3ik − 4ji − jj + 3kk

53
110. Prove that φ(x, y, z) = x2 + y 2 + z 2 is a scalar invariant under a rotation of axes.

Proof:

φ = (x0 )2 + (y 0 )2 + (z 0 )2

Note that

 0
 x = `11 x + `12 y + `13 z

y 0 = `21 x + `22 y + `23 z
 0

z = `31 x + `32 y + `33 z
 0 2 2 2 2 2 2 2
 (x ) = `11 x + `12 y + `13 z + 2`11 `12 xy + 2`12 `13 yz + 2`11 `13 xz

=⇒ (y 0 )2 = `221 x2 + `222 y 2 + `223 z 2 + 2`21 `22 xy + 2`22 `23 yz + 2`21 `23 xz

 0 2
(z ) = `231 x2 + `232 y 2 + `233 z 2 + 2`31 `32 xy + 2`32 `33 yz + 2`31 `33 xz
=⇒(x0 )2 + (y 0 )2 + (z 0 )2 = (`211 + `221 + `231 )x2 + (`212 + `222 + `232 )y 2 + (`213 + `223 + `233 )z 2
+ 2xy(`11 `12 + `21 `22 + `31 `32 ) + 2yz(`12 `13 + `22 `23 + `32 `33 ) + 2xz(`11 `13 + `21 `23 + `31 `33 )

But

i = `11 i0 + `21 j 0 + `31 k 0 ,


j = `12 i0 + `22 j 0 + `32 k 0 ,
k = `13 i0 + `23 j 0 + `33 k 0 .

Thus,

(x0 )2 + (y 0 )2 + (z 0 )2 = (i · i)x2 + j · j)y 2 + (k · k)z 2 + 2xy(i · j) + 2yz(j · k) + 2xz(i · k)


(x0 )2 + (y 0 )2 + (z 0 )2 = x2 + y 2 + z 2

∴ φ is a scalar invariant under axes rotation.

54
111. If A(x, y, z) is an ivariant differentiable vector field with respect to a rotation of axes, prove that (a)
div A and (b) curl A are invariant scalar and vector fields respectively under transformation.

Proof:

Proof. Assume

A1 i + A2 j + A3 k = A01 i0 + A02 j 0 + A03 k 0


∂A1 ∂A2 ∂A3 ∂A01 ∂A02 ∂A3
=⇒ + + = + +
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z 0

From
∂A1 ∂A01 ∂x0 ∂A01 ∂y 0 ∂A01 ∂z 0

 = · + · + ·
∂x0 ∂x ∂y 0 ∂y ∂z 0 ∂z

 ∂x

∂A02 ∂x0 ∂A02 ∂y 0 ∂A02 ∂z 0

∂A1

= · + · + ·
 ∂x ∂x0 ∂x ∂y 0 ∂y ∂z 0 ∂z
0 0 0 0 0 0

 ∂A3 = ∂A3 · ∂x + ∂A3 · ∂y + ∂A3 · ∂z



∂z ∂x0 ∂x ∂y 0 ∂y ∂z 0 ∂z

∂A1 ∂A1 0 ∂A1 0 ∂A01
 = · `11 + · ` 21 + · `31
∂x0 ∂y 0 ∂z 0

 ∂x

∂A02 ∂A02 ∂A02

∂A2

=⇒ = · `12 + · ` 22 + · `32
 ∂y ∂x0 ∂y 0 ∂z 0
0 0 0

 ∂A3 = ∂A3 · `13 + ∂A3 · `23 + ∂A3 · `33



∂z ∂x0 ∂y 0 ∂z 0
∂A1 ∂A2 ∂A3 ∂ ∂ ∂
=⇒ + + = 0
(A0 ) · i0 + 0 (A0 ) · j 0 + 0 · k 0
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂
= (A0 ) + 0 (A02 ) + 0 (A03 )
∂x0 1 ∂y ∂z

∴ ∇ · A = ∇0 · A0

55
112. Solve the equations 3 of Solved Problem 38 for x , y, z in terms of x 0 , y 0 , z 0 .

Solution:

From Solved Problem 38,

x0 i0 + y 0 j0 + z 0 k0 = xi + yj + zk (30)
Now, for any vector A, we have

A = (A · i0 )i0 + (A · j0 )j0 + (A · k0 )k0


then letting A = i, j, k

(2)

i = (i · i0 )i0 + (i · j0 )j0 + (i · k0 )k0 = l11 i0 + l21 j0 + l31 k0


j = (i0 · j)i0 + (j · j0 )j0 + (j · k0 )k0 = l12 i0 + l22 j0 + l32 k0
k = (k · i0 )i0 + (k · j0 )j0 + (k · k0 )k0 = l13 i0 + l23 j0 + l33 k0

Then substitute (2) in (1) and equating the coefficient of i, j, k

x0 (l11 i0 + l21 j0 + l31 k0 )i0 + y 0 (l11 i0 + l21 j0 + l31 k0 )j0 + z 0 (l11 i0 + l21 j0 + l31 k0 k0 = x
x0 (l12 i0 + l22 j0 + l32 k0 )i0 + y 0 (l12 i0 + l22 j0 + l32 k0 )j0 + z 0 (l12 i0 + l22 j0 + l32 k0 )k0 = y
x0 (l13 i0 + l23 j0 + l33 k0 )i0 + y 0 (l13 i0 + l23 j0 + l33 k0 )j0 + z 0 (l13 i0 + l23 j0 + l33 k0 )k0 = z

=⇒ x0 (l11 + 0 + 0) + y 0 (0 + l21 + 0) + z 0 (0 + 0 + l31 ) = x


x0 (l12 + 0 + 0) + y 0 (0 + l22 + 0) + z 0 (0 + 0 + l32 ) = y
x0 (l13 + 0 + 0) + y 0 (0 + l23 + 0) + z 0 (0 + 0 + l33 ) = z

∴ x0 l11 + y 0 l21 + z 0 l31 = x


x0 l12 + y 0 l22 + z 0 l32 = y
x0 l13 + y 0 l23 + z 0 l33 = z

56
114. Show that under a rotation
∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
∇=i +j +k = i0 0 + j0 0 + k0 0 = ∇0
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z

Solution:

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
∇=i +j +k = i0 0 + j0 0 + k0 0 (31)
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z

Using Chain Rule and Transformation Equation

∂ ∂ ∂x0 ∂ ∂y 0 ∂ ∂z 0 ∂ ∂ ∂
= 0
+ 0
+ 0
= 0
l11 + 0 l21 + 0 l31
∂x ∂x ∂x ∂y ∂x ∂z ∂x ∂x ∂y ∂z

∂ ∂ ∂x0 ∂ ∂y 0 ∂ ∂z 0 ∂ ∂ ∂
= + + = l12 + 0 l22 + 0 l32 (32)
∂y ∂x0 ∂y ∂y 0 ∂y ∂z 0 ∂y ∂x0 ∂y ∂z

∂ ∂ ∂x0 ∂ ∂y 0 ∂ ∂z 0 ∂ ∂ ∂
= 0
+ 0
+ 0
= 0
l13 + 0 l23 + 0 l33
∂z ∂x ∂z ∂y ∂z ∂z ∂z ∂x ∂y ∂z

Substitute (2) to (1)

∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂ ∂
⇒( 0
l11 + 0 l21 + 0 l31 )ı + ( 0 l12 + 0 l22 + 0 l32 ) + ( 0 l13 + 0 l23 + 0 l33 )k
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
∂ 0 ∂ 0 ∂ 0
= i + 0j + 0k
∂x0 ∂y ∂z


⇒ = l11 x + l12 y + l13 z
∂x0

= l21 x + l22 y + l23 z
∂y 0

= l31 x + l32 y + l33 z
∂z 0

∂ ∂ ∂
⇒ ∇ = i0 + j 0 0 + k0 0 = ∇ 0
∂x0 ∂y ∂z

57
115. Show that the Laplacian operator is invariant under a rotation.
Solution:

Letf (x, y, z) be a scalar function.


We need to show:
∇2 f (x, y, z) = ∇2 f 0 (x0 , y 0 , z 0 )

∂f ∂f ∂f ∂f ∂f 0 ∂f 0 0
0 0 0
(1) ∂x 2 i + ∂y 2 j + ∂z 2 k = (∂x2 )0 i + (∂y 2 )0 j + (∂z 2 )0 k

Note(that by chain rule and the transformation equations,


∂2 ∂ 2 f 0 (∂x2 )0 ∂ 2 f 0 (∂y 2 )0 ∂ 2 f 0 (∂z 2 )0
(2) ∂x2
= (∂x2 )0 ∂x
+ (∂y 2 )0 ∂x
+ (∂z 2 )0 ∂x

∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0


= l
(∂x2 )0 11
+ l
(∂y 2 )0 21
+ l
(∂z 2 )0 31

∂2 ∂ 2 f 0 (∂x2 )0 ∂ 2 f 0 (∂y 2 )0 ∂ 2 f 0 (∂z 2 )0


∂y 2
= (∂x2 )0 ∂y
+ (∂y 2 )0 ∂y + (∂z 2 )0 ∂y
∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0
= l + (∂y
(∂x2 )0 12 2 )0 l22 + (∂z 2 )0 l32

∂2 ∂ 2 f 0 (∂x2 )0 ∂ 2 f 0 (∂y 2 )0 ∂ 2 f 0 (∂z 2 )0


∂z 2
= (∂x2 )0 ∂z
+ (∂y 2 )0 ∂z + (∂z 2 )0 ∂z
∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0
= l + (∂y
(∂x2 )0 13 2 )0 l23 + (∂z 2 )0 l33

Subract (2) to (1)


∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0
( (∂x2 )0 l11 + (∂y 2 )0 l21 + (∂z 2 )0 l31 )i + ( (∂x2 )0 l12 + (∂y 2 )0 l22 + (∂z 2 )0 l32 )j + ( (∂x2 )0 l13 + (∂y 2 )0 l23 + (∂z 2 )0 l33 )k
∂2f 0 0 ∂2f 0 0 ∂2f 0 0
= (∂x2 )0
i + (∂y 2 )0 j + (∂z 2 )0 k
∂2f 0
(∂x2 )0
= l11 x + l12 y + l13 z
∂2f 0
(∂y 2 )0
= l21 x + l22 y + l23 z
∂2f 0
(∂z 2 )0
= l31 x + l32 y + l33 z

∂2f 0 ∂2f 0 ∂2f 0


∇2 f 0 = (∂x2 )0
+ (∂y 2 )0
+ (∂z 2 )0

∴ the laplacian operator is invariant under rotation.

58

You might also like