Cho tình huống:

Quý (23 tuổi) vay của chị dâu là Hạnh 1,9 tỷ đồng để lấy vốn làm ăn. Do làm ăn thua lỗ,
hạn cho vay đã hết và chị Hạnh ráo riết đòi nợ mà Quý không có tiền trả, Quý đã dùng
dao giết chết chị Hạnh để không phải trả nợ. Rất may do phát hiện kịp thời, chị Hạnh
được đưa đi cấp cứu không tử vong nhưng chị bị liệt toàn thân không có khả năng lao
động. Được biết chồng chị đã qua đời trước đó, một mình chị nuôi hai đứa con nhỏ 10
tuổi và 8 tuổi.

Yêu cầu:

1. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì? Có điểm gì khác với bồi thường thiệt hại
trong hợp đồng?

2. Căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại như thế nào?

4. Những thiệt hại mà anh Quý phải bồi thường cho chị Hạnh bao gồm những gì?

5. Giả sử chị Hạnh không may qua đời, anh Quý có phải bồi thường gì cho gia đình chị
Hạnh không?

TRẢ LỜI

1/
1.1. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là một loại trách nhiệm dân sự phát sinh khi một
người có hành vi vi phạm nghĩa vụ do pháp luật quy định ngoài hợp đồng xâm phạm đến
quyền và lợi ích hợp pháp của người khác thì phải bồi thường thiệt hại do mình gây ra.

1.2. Điểm khác nhau giữa bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng với bồi thường thiệt hại
trong hợp đồng:

Loại Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng Bồi thường thiệt hại trong hợp đồng
Căn cứ
Căn cứ phát sinh Phát sinh khi một người có hành vi vi Phát sinh khi xuất hiên sự vi phạm
phạm nghĩa vụ do pháp luật quy định một hay nhiều nghĩa vụ được quy định
ngoài hợp đồng xâm phạm đến quyền trong hợp đồng.
và lợi ích hợp pháp của người khác.
Căn cứ xác định Thiệt hại không phải là điều kiện bắt Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi
trách nhiệm buộc. Chỉ cần có hành vi vi phạm thường thiệt hại gồm: hành vi vi phạm
nghĩa vụ dân sự cũng có thể phát sinh pháp luật, có thiệt hại thực tế, có mối
trách nhiệm dân sự quan hệ nhân quả giữa hành vi trái
 pháp luật và thực tế, có lỗi.
Căn cứ về Hành vi này vi phạm những quy định Hành vi này là hành vi vi phạm những
hành vi vi phạm của pháp luật, những quy định do nhà cam kết cụ thể, những nghĩa vụ mà hai
nước ban hành dẫn đến thiệt hại. bên ràng buộc nhau trong hợp đồng.
Phương thức Bên gây thiệt hại phải bồi thường kịp Các bên có thể thỏa thuận mức bồi
thực hiện thời và toàn bộ thiệt hại trực tiếp và thường hay phạt vi phạm kể từ khi
thiệt hại gián tiếp. Các bên có thể thỏa giao kết hợp đồng.
thuận về mức bồi thường và hình thức
nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có
quy định khác.

Tính liên đới Người chịu trách nhiệm là người Chỉ áp dụng với các bên tham gia hợp
chịu trách nhiệm người có hành vi trái pháp luật, hoặc đồng và không thể áp dụng đối với
người khác như cha, mẹ của người người thứ ba.
chưa thành niên, người giám hộ, pháp
nhân, đối với người giám hộ của pháp
nhân...

Mức bồi thường Bồi thường toàn bộ thiệt hại xảy ra, Mức bồi thường có thể thấp hơn hoặc
mức bồi thường thiệt hại chỉ có thể cao hơn mức thiệt hại xảy ra.
được giảm trong những trường hợp
đặc biệt.

2/ Căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là khi một
người có hành vi vi phạm nghĩa vụ do pháp luật quy định ngoài hợp đồng xâm phạm đến
quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

3/ Nguyên tắc bồi thường thiệt hại:

Điều 585 BLDS năm 2015 quy định các nguyên tắc cụ thể khi bồi thường thiệt hại ngoài
hợp đồng:

1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận
về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một
công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có
quy định khác.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu
không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây
thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi
mức bồi thường.

4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt
hại do lỗi của mình gây ra.

5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do
không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính
mình.

4/ Những thiệt hại mà anh Quý phải bồi thường cho chị Hạnh bao gồm:
- Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm.
- Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm.

5/ Giả sử chị Hạnh không may qua đời, anh Quý phải bồi thường cho gia đình chị Hạnh
một khoản tiền khác để bù đắp về tổn thương tinh thần cho những người thân thích thuộc
hàng thừa kế thứ nhất là hai đứa con nhỏ 10 tuổi và 8 tuổi của chị Hạnh. Mức bồi đắp về
tổn thất tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho
một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà
nước quy định.