bronqioliti
lia JorJoliani
mwvave bronqioliti Cvil bavSvTa sasunTqi siste
mis virusuli etiologiis epidemiuri sezonuri
daavadebaa, xasiaTdeba wvrili bronqebisa da
bronqiolebis anTebiT. klinikurad vlindeba
cxviridan gamonadeniT, mSrali SeteviTi xasiaTis
xveliT, cxelebiT da sasunTqi gzebis obstruq
ciiT. ZiriTadad avddebian 2 wlamde asakis
bavSvebi
sicocxlis pirveli wlis ganmavlobaSi 9 bavSvidan
erTi xdeba avad bronqiolitiT (saSualod
populaciis 30%)
7-13% moiTxovs
hospitalizacias
SemTxvevaTa 95%
ganviTarebad qvey
nebze modis
avadobis piki
noember-aprili
bronqiolitis etiologia:
RSV (50-80%)/ noemberidan – martamde; uxSiresad 2w-de
bavSvebi
• paragripi tipi 1,2,3
gripi
eqovirusi
rinovirusi
adenovirusi 1,2,5 tipi (yvelaze destruqciuli forma)
adamianis metapnevmovirusi (3-19%)
qlamidia, mikoplazma – ZiriTadad saskolo asakSi
• gadaecema adamianidan adamianze haer-wveTovani
gziT, pirdapiri kontaqtiT – cxviris seკრetiT
dabinZurebuli sagnebiT, kaniT (xelebiT).
• virusi kanze Zlebs 30 wT, sagnebze da TeTreulze
6-7 saaTi.
• inkubaciis periodi 2-dan 8 dRemde. eliminacia 3-
dan 7 dRemde grZeldeba, SesaZlebelia 4 kviramde
gagrZeldes.
paTofiziologia
Camofcqvnili epiTeliumi, fibrinis boWkoebi da
lorwo bronqebisa da bronqiolebis sanaTurSi
qmnis mkvriv sacobebs, rac iwvevs sasunTqi gzebis
nawilobriv an srul obstruqcias da sunTqvis
ukmarisobas.
hipoqsemia Tavis mxriv, iwvevs filtvismier hiperten
zias da hemodinamikis darRvevas.
bronqiolitis risk-faqtorebi
• asaki – bronqioliti uxSiresad 2 wlamde asakis bavSvTa
daavadebaa, 12 Tvemde asakis bavSvTa 90% hospitalizacias
saWiroebs, hospitalizaciis piki aRiniSneba 3-dan 6 Tvemde
asakSi
• dRenakluli axalSobili - droul axalSobilTan SedarebiT
rsv-iT inficirebisa da bronqiolitiT hospitalizaciis uf
ro maRali sixSiriT gamoirCeva
• gulis Tandayolili mankebi –bronqiolitiT avadobisa da
hospitalizaciis riski maRalia
bronqiolitis risk-faqtorebi
• xelovnuri kveba - ZuZuTi kveba amcirebs bronqio
litis ganviTarebisa da hospitalizaciis sixSires
• mSoblebis mier Tambaqos gamoyeneba
• sxva bavSvebi ojaxSi – ojaxSi ufrosi bavSvebis
arseboba, romlebic dadian baRSi an skolaSi da
sxv., xels uwyobs avadobisa da hospitalizaciis
sixSiris riskis zrdas
bronqiolitis risk-faqtorebi
• sabavSvo baRSi siaruli
• bavSvebi mravalnayofiani orsulobisgan
• respiratoruli traqtis sxva qronikuli
dazianeba
• dabali socialur-ekonomikuri done
• imunodeficiti
• genetikuri Taviseburebebi
klinikuri simptomebi
• prodromuli periodi - saSualod 2-3 dRe grZelde
ba, rasac Semdgom mosdevs bavSvis zogadi mdgoma
reobis gauareseba da pirveli klinikuri simtome
bis gamovlena
• rinorea - cxviridan gamonadeni xSirad pirveli
simptomia
• SeteviTi xvela - erT-erTi pirveli simptomia
rinoreasTan erTad
klinikuri simptomebi
• wheezing (mstvinavi sunTqva) - damaxasiTebeli, magram
ara universaluri niSania
• apnoe - gansakuTrebiT damaxasiaTebelia dRenaklule
bis, 2 Tvemde asakisa da dabali wonis mqone bavSvebi
saTvis
• sunTqvis gaxSireba - bronqiolitis mniSvnelovani
klinikuri niSania.
klinikuri simptomebi
• temperatura - daaxloebiT mesameds SesaZloa gamouvlindes
subfebriluri temperaturis erTje radi epizodi. Tu
fiqsirdeba maRali aqsilaruli temperatu ra ( 39o),
yuradReba unda gamaxvildes sxva SesaZlo mizeze bis
arsebobaze
• sunTqvaSi damxmare kunTebis monawileoba da gulmkerdis
retraqcia - CvilebSi aRiniSneba dispnoe, neknTaSua da
laviwqveda areebisa da gulmkerdis qveda nawilis Cadreka
da cxviris nestoebis berva. bronqiolitisTvis damaxasiaTebe
lia gulmkerdis gamoxatuli Seberva
klinikuri simptomebi
• kvebis gaZneleba - ar SeuZlia ZuZus wova an siT
xis miReba, Rebineba siTxis an sakvebis miRebis
Semdeg. kvebasTan dakavSirebuli problemis SemTxv
evaSi aucilebelia pacientis hospitalizacia
• toqsikozi - iSviaT SemTxvevaSi SesaZloa toqsiko
zis gamovlena. Tu aReniSneba Zilianoba, leTargia
an agznebadoba, kanis sifermkrTale, siWrele da
taqikardia aucilebelia misi hospitalizacia
klinikuri simptomebi
• perkusiiT damaxasiaTebelia kolofisebri xmianoba
• auskultaciiT moismineba sveli wvrilbuStukovani
xixini, agreTve mSrali mstvinavi xixini. xvelis
Semdeg SesaZlebelia sveli xixinis intensivobis
Semcireba. gamoxatuli qoSinis dros SesaZloa
xixini ar ismodes
klinikuri simptomebi
taqipnoe (70-90 wT-Si), eqspiraciuli qoSini, mkvnesare
sunTqva, cianozi.
Jangbadis saturacia <92%
gulmkerdis Seberva
Ggamomricxavi:
asimetriuli perkutoruli monacemebi, Semoklebuli perku
toruli xmianoba;
asimetriuli auskultaciuri monacemebi – lokalurad
krepitacia/Sesustebuli sunTqva;
• rsv gamowveuli infeqcia SeiZleba
rinofaringitiT Semoifarglos (70-80%).
SemTxvevaTa 20%-Si daavadebis dawyebidan
24-72 saaTSi viTardeba bronqiolitis
klinikuri niSnebi – respiratoruli
distresis gamovlinebiT, rac moiTxovs
hospitalizacias;
daavadebis evolucia
• kritikuli periodi aris me-2-4 dRe. ar arsebobs paralelizmi
sawyisi klinikuri niSnebis simZimesa da daavadebis xangrZli
vobas Soris.
• obstruqciis gamovlineba grZeldeba 8-10 dRe; narCeni xvela –
15 dRemde
• 6 Tvis asakis dRenaklulebSi (gestaciuri asakiT <34 kviraze),
bronqopulmonuri displaziis an gTm-is arsebobisas, SesaZle
belia apnoes ganviTareba.
superinfeqcia
• rsv-Tan asocirebuli baqteriuli kolonizaciis 40-50% Seadgens
Haemophilus influenza, Steptococccus pneumoniae (mtkicebuleba II), moraxella
catorrhalis.
baqteriuli infeqciis kriteriumebia:
maRali cxeleba 38,50C (aqsilaruli)
Sua yuris mwvave anTeba
lorwovan-Cirqovani bronquli sekreti cxelebasTan erTad
filtvSi radiologiuri kera
CRP momateba da/an neitrofilebis momateba periferiul sisxlSi
• bronqiolitis ganmeorebiTi epizodebi pirveli
2 wlis ganmavlobaSi SesaZloa ganviTardes
bavSvTa 23-60%-Si.
• mesame epizodis SemTxvevaSi vizingiT, SeiZleba
ganvixiloT asTma (20-25%-Si viTardeba), romlis
risk-faqtorebia atopiuri anamnezi da garemo.
diferenciuli diagnozi:
• asTma
• qlamidiuri pnevmonia
• fqod
• ucxo sxeulis aspiracia
• baqteriuli pnevmonia
• pnevmoToraqsi
• krupi
• mukoviscidozi
• yivanaxvela
diagnozi
bronqiolitis diagnozi emyareba anamnezur monace
mebsa da obieqturi gamokvlevis Sedegebs. gansa
kuTrebuli yuradReba unda gamaxvildes risk - faq
torebis arsebobaze, klinikur simptomebsa da
anamnezur monacemebze
• daavadebis simZimis Sefaseba - daavadebis simZimis
gansazRvra mniSvnelovania mkurnalobis swori
taqtikis SesarCevad.
mZime bronqiolitis niSnebi
• kvebis gaZneleba (24sT ganmavlobaSi siTxis miRebis SezRudva
50%-iT)
• leTargia
• apnoes epizodebi
• sunTqvis gaxSireba (>70wT), xmuriani sunTqva (Weeze). სუნთქვის
მწვავე უკმარისობა (II-IIIx)
• nestoebis berva, gulmkerdis gamoxatuli retraqcia
• generalizebuli cianozi
• ჰიპოქსემია, Jangbadis saturaciis dabali done (SpO2 <95); SpO2
ინტერპრეტირდება კლინიკურ ნიშნებთან ერთად
gamokvleva
• mwvave bronqioliti klinikuri diagnozia
• ar aris rekomendebuli rutinuli laboratoriuli kvlevis
Catareba
• rutinuli gamokvlevebi unda Catardes im SemTxvevaSi, Tu
diagnozi sadaoa, an aucilebelia Semdgomi marTvis gadaw
yvetilebis miReba
• aseT gamokvlevebs miekuTvneba sisxlSi airebis Semcvelo
bis gansazRvra, gulmkerdis rentgenografia, hemograma,
bioqimiuri, baqteriologiuri kvlevebi.
gamokvleva
• Jangbadis saturacia - yvela pacients unda Cautar
des pulsoqsimetria.
• Jangbadis saturaciis dabali done ganapirobebs
daavadebis simZimes da hospitalSi dayovnebis xang
rZlivobas
• yvela Cvils, romelTanac Jangbadis saturacia
92%-ia, esaWiroeba stacionaruli meTvalyureoba
gamokvleva
• gulmkerdis rentgenografia - rentgenografia SeiZleba
saWi ro gaxdes pnevmoniis gamosaricxad. gulmkerdis
rentgenogra fia unda Catardes im SemTxvevaSi, Tu diag
nozi dauzustebelia, daavadeba atipurad mimdinareobs
an mdgomareoba ar umjobesdeba
• virusologiuri kvleva virusologiuri eqspres diag
nosti kaM rekomendebulia mwvave bronqiolitiT hospi
talizebul CvilebSi.
gamokvleva
• baqteriologiuri kvleva - sisxlisa da Sardis rutinuli
baqteriologiuri kvleva ar aris rekomendebuli
• hemograma - hemogramis maCveneblebi ar aris informatiuli
• C - reaqtiuli cila - dReisTvis SedarebiT mcirea mtkicebu
lebebi respira ciuli traqtis infeqciaTa dros C – reaq
tiuli cilis maCveneblis sadiag nostiko mniSvnelobis
Sesaxeb baqteriuli da virusuli etiologiis infeq ciaTa
diferencirebisTvis
mkurnaloba
• ar arsebobs bronqiolitis specifiuri mkurnalobis sqema.
• bronqiolitis mkurnalobis ZiriTadi principebia sasunTqi
gzebis gamavlobis aRdgena, adekvaturi oqsigenoTerapa da
hidratacia, amasTanave mSobelTa ganaTleba.
• msubuqi simZimis bronqiolitis mkurnaloba SesaZlebelia
ganxorcieldes binaze simptomuri saSualebebiT (antipire
tuli saSualebebi da nazaluri aspiracia)
mZime bronqiolitis dros aucilebelia stacionaruli
mkurnaloba. mkurnalobisaTvis gamoiyeneba:
– nazaluri aspiracia
– siTxis balansis SenarCuneba/rehidratacia
– oqsigenoTerapia
– inhalaciuri bronqodilatatorebi
– antianTebiTi mkurnaloba
– antipiretuli saSualebebi
• rac Seexeba antivirusul da antibaqteriul mkurnalobas,
maTi efeqturoba kvlevebiT ar dasturdeba.
marTva
• antibiotikoTerapia - antibiotikoTerapia naCvenebia Tu gamo
xatulia Tanmxlebi baqteriuli infeqciis specifiuri niSne
bi
• antivirusuli mkurnaloba - ribavirinis inhalacia ar aris
efeqturi
• nazaluri aspiracia - nazaluri aspiracia rekomendebulia
mwvave bronqiolitiT daavadebul bavSvebSi, romelTac aRe
niSnebaT rinorea da sunTqvis gaZneleba cxviridan.
marTva
• siTxis balansis SenarCuneba/rehidratacia - siTxis
balansis SenarCuneba metad mniSvnelovania
• oqsigenoTerapia - Cvilebi, romelTac Jangbadis satura
ciis done ≤ 92%-ze an aReniSnebaT respiraciuli dis
tresi an cianozi, saWiroeben oqsigenoTerapias. naza
luri kanula warmoadgens Jangabadis miwodebis sauke
Teso gzas CvilebSi, Jangbadis misawodeblad SeiZleba
niRbis da Jangbadis karvis gamoyenebac.
marTva
inhalaciuri bronqodilatatorebi
b2 agonistebis rutinuli gamoyeneba mwvave bronqioli
tis mkurnalobisTvis bavSvebSi ar aris rekomendebuli.
misi gamoyeneba naCvenebia, Tu aRiniSneba bronqospazmis
komponen tis prevalireba an asTmis ojaxuri istoria.
• antiqolinerguli preratebi - ar aris rekomendebuli
• epinefrinis inhalacia - epinefris inhalaciis rutinuli
gamoyeneba ar aris rekomendebuli.
marTva
antianTebiTi mkurnaloba
• inhalaciuri kortikosteroidebi - inhalaciuri kortikoste
roidebis gamoyeneba ar aris rekomendebuli
• sistemuri kortikosteroidebi - oraluri sistemuri korti
kosteroidebis gamoyeneba ar aris rekomendebuli mwvave
bronqiolitis samkurnalod bavSvebSi.
• antipiretuli saSualebebi - gamoiyeneba im SemTxvevaSi, Tu
aqsilaruli temperatura 380
marTva
• leikotrienebis receptorebis antagonisti (montelukasti) -
mxolod erTi kvleva asaxavs montelukastis gamoyenebisas
mdgomareobis sarwmuno gaumjobeseba
damxmare Terapia
• fizioTerapia - gulmkerdis vibraciuli masaJi da postura
luri drenaJi ar aris rekomendebuli
• ar aris sakmarisi mtkicebulebebi, orTqlis, nazaluri
dekon gestantebis, homeopaTuri saSualebebis efeqturobis
Sesaxeb
marTva
• referali - msubuqad mimdinare mwvave bronqiolitis marTva
SeiZleba binaze. aseT SemTxvevaSi saWiroa mSoblis informi
reba saSiSroebis im niSnebze, romlTa gamovlenis dros man
aucileblad unda mimarTos eqims
• pirveladi jandacvis rgolis eqimma pacientis Sefasebisas
hospitalizaciis Sesaxeb gadawyvetilebis misaRebad yurad
Reba unda miaqcios daavadebis simZimes, Tanmxleb mdgoma
reobebs, asaks, samedicino momsaxureobis teritoriul
xelmisawvdomobas da socialur - ekonomikur faqtorebs.
stacionaruli mkurnaloba
• mZime bronqiolitis stacionaruli mkur
naloba mimarTulia hidrataciisa da saWi
roebis mixedviT respiratoruli statu
sis SenarCuneba
• HFNC и CPAP
profilaqtika
• imunoprofilaqtika palivizumabiT, monoklonalu
ri antisxeulebi RSV-is F glikoproteinis winaaR
mdeg, amcirebs hospitalizaciis risks,DdRenaklul
bavSvebSi, filtvis qronikuli daaavadebebis da
hemodinamiurad mniSvnelovani Tandayolili
mankebis dros.
• amJamad SezRudulia finansuri TvalsazrisiT,
yovelTviuri gamoyenebis gamo.
hospitalizaciis kriteriumebi:
hospitalizacia unda moxdes daavadebis simZimis
kriteriumebis Sefasebis Semdeg (C):
intoqsikacia (zogadi mdgomareobis mniSvnelovani
gauareseba)
cianozi, apnoes ganviTareba
sunqTvis sixSire >60 wuTSi
asaki <6 kviraze
hospitalizaciis kriteriumebi:
hospitalizacia unda moxdes daavadebis simZimis
kriteriumebis Sefasebis Semdeg (C):
dRenakluloba – hestaciuri asaki <34 kviraze;
fonuri daavadebebi – kardiopaTia, filtvis qroni
kuli mZime paTologia
Jangbadis saturacia (spO2 <94%)
kvebis darRveva – dehidratacia, wonis danakargi >5%
hospitalizaciis kriteriumebi:
aspiraciis recidivebi
fsiqo-socialuri problemebi
imunodeficituri mdgomareoba
gulmkerdis radiografiiT dadasturebuli ventilaci
uri darRvevebi
ojaxis socialur-ekonomikuri mdgomareoba
adekvaturi hidrataciis uzrunvelyofa
• Tu pacienti ver iRebs siTxis sadReRamiso
moTxovnilebas oralurad, aqvs qoSini (>70),
kargavs siTxes perspiraciiT an RebinebiT,
saWiroebs siTxis damatebiT miRebas. pacientebi
apnoes epizodebiT saWiroeben venur infuzias.
siTxis moTxovnileba (WHO)
sxeulis masa siTxis moTxovnileba
ml/kg/dReSi
<10 kg 100-120 ml/kg-ze
10-19 kg 90-120 ml/kg
>20 50-90 ml/kg
• moerideT hiperhidratacias, siTxis umetesi nawili bavSvma
unda miiRos peroralurad, gaaqtiurdes ZuZuTi kveba. Tu
pacienti ver iRebs siTxes ganixileba nazogastruli
zondiT siTxis miwodeba (sifrTxiliT – aspiraciis riski).
• frangi mkvlevarebis mier mowodebulia siTxis miwodeba
100-110 ml/kg/dReSi, Tu asaki 6 Tveze naklebia; 80
ml/kg/dReSi, Tu asaki 6 Tveze metia.
• sakvebis miRebis xelSewyoba – nazofaringuli
obstruqciis moxsna kvebis win, sawovaris gamsxvileba.
mniSvnelovania:
Zilis poza – idealuria zurgis daxriloba 300-iT zemoT,
Tavi msubuqad gadaweuli
zeda sasunTqi gzebis gamavlobis aRdgena, fiziologiuri
wveTebis gamoyeneba (zurgze mwoliare pozaSi, Tavi gverdze
mobrunebuli). ar arsebobs monacemebi, romlebic miuTiTeben
sxva saSualebis gamoyenebas rinofaringuli gzebis
gasufTavebisaTvis, garda fiziologiuri xsnarisa.
garemo – Tambaqos pasiuri SesunTqva
aris mTavari damaZimebeli faqtori,
romelic SeiZleba gaxdes hospitaliza
ciis mizezi (rekomendacia A).
unda iqnes uzrunvelyofili oTaxis
swori aeracia, optimaluri temperatura
ar unda aWarbebdes 190C (rekomendacia C).
6 Tvemde asaki Cvilebis izolireba sazogadoebis
profilaqtika
agan Semodgoma-zamTris periodSi
avadmyofis izolacia binaze an hospitalSi,
saerTo epidsawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba
– sagnebis sveli wesiT, sadezinfeqcio xsnarebiT
damuSaveba, SeiZleba 70%-iani spirti.
xelis dabana sapniT da wyliT aris pirveli
aucilebeli RonisZieba efeqturi dacvisaTvis
(rekomendacia A)
xelTaTmanis tareba efeqturia xelis
dabanasTan erTad, specialuri
tansacmlis tareba ar aris
aucilebeli (rekomendacia B)
pasiuri mwevelobis maqsimalurad
Tavidan acileba (rekomendacia B)
vaqcina - profilaqtika ar arsebobs
• polivizumabi (Synagis) mowodebulia rsv imunop
rofilaqtikisaTvis bronqopulmonuli displa
ziis mqone bavSvebSi, dRenaklebSi <32 kviraze
gestaciiT, gTm-s dros.
• aris usafrTxo, efeqturi saSualeba.
• keTdeba 5 ineqcia 30 dRis intervaliT. amcirebs
garTulebebis risks, sawoldReebis ricxvs,
rehospitalizacias (rekomendacia C).
• Setanilia AAP rekomendaciiT Red Book-Si – 2009 w.
Zviria, xelmisawvdomia pacientTa nawilisaTvis
bronqiolitis mkurnalobis Sejameba
mkurnaloba komentari rekomendacia
bronqodilatatorebi ar umjobesdeba ar gamoiyeneba
daavadebis rutinulad
mimdinareoba da Tu kvlevebiT
hospitalizaciis dasturdeba dadebiTi,
aucilebloba efeqti SeiZleba
SeiZleba gaaumjobesos gamoyeneba
zogierTi klinikuri
maCvenebeli xanmokled
kortikosteroidebi ar umjobesdeba ar gamoiyeneba
daavadebis rutinulad
mimdinareoba da
hospitalizaciis
aucilebloba
leikotrienebis ar umjobesdeba ar aris
receptorebis daavadebis rekomendebuli
antagonistebi mimdinareoba
nebulaizerTerapia SeiZleba Seamciros ar aris rekomendacia
hi pertonuli NaCl hospitalSi dayovnebis
dReebi
• • ალფა/ბეტა აგონისტები (მაგ., ალბუტეროლი,
რასემიული ეპინეფრინი)
• • მონოკლონური ანტისხეულები (მაგ. პალივიზუმაბი)
• • ანტიბიოტიკები (მაგ., ამპიცილინი, ცეფოტაქსიმი,
ცეფტრიაქსონი)
• • ანტივირუსული საშუალებები (მაგ., რიბავირინი)
• • ინტრანაზალური დეკონგესტანტები (მაგ.,
ოქსიმეტაზოლინი)
• • კორტიკოსტეროიდები (მაგ., დექსამეტაზონი,
პრედნიზონი, მეთილპრედნიზოლონი)
• იხილეთ მკურნალობა და მედიკამენტები უფრო
დეტალურად.
• ამერიკის პედიატრიის აკადემიის (AAP) გადაუდებელი
მედიცინის განყოფილების წევრების გამოკითხვამ აჩვენა,
რომ 96%-მა რეკომენდირებულია ბრონქოდილატატორე
ბი და 8% რეკომენდირებული სტეროიდები. [3] ორჯერ
მეტი პედიატრიული სასწრაფო დახმარების ექიმი
მიიღებს ბავშვს 92% ჟანგბადის გაჯერებით პულსური
ოქსიმეტრიით, ვიდრე ბავშვს 94% გაჯერებით.
