FIL MIDTERM ang nasabing kautusan pagkaraan ng dalawang taon,

at ganap masisilayan taong 1940.

1934: Kumbensyong Konstitusyunal
Dalawang ang mahalagang tungkuling naisagawa ng
Noong taong 1934 nagtawag ng isang konstitusyunal SWP. Ito ay ang pagbubuo at pagpapalathala ng
convention at ang isa sa kanilang pinagtalunan ay diksyonaryo at gramatika ng Wikang Pambansa.
kung ano ang itatatag na wikang pambansa.
Nagkaroon ng pagtatalo, wikang katutubo vs. 1940: Kautusang Tagapagganap Blg 263
wikang ingles. Subalit, tinaguyod ni Lope K. Santos
ang wikang katutubo sa pamamagitan ng paglagay Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na
ng pamantayan na dapat ang wikang pambansa ay nagtadhana ng paglilimbag ng isang balarila at isang
ibatay sa wikang umiiral. diksyunaryo sa Wikang Pambansa. Ipinahayag ring
ituturo ang wikang pambansa sa mga paaralan sa
1935: Saligang Batas 1935, Articulo XIV, Seksyon buong Pilipinas na nag Simula noong Hunyo 19,
3 1940.

Ang Kongreso “ay inaatasang magpaunlad at 1946: Araw ng Pagsasarili at Batas Komonwelt
magpatibay ng pangkalahatang Pambansang Wika Blg 570 (Hulyo 4, 1946)
na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika”.
Subalit may iilang nag-giit na umiiral rin sa kapuluan Pinagkalooob ng mga Amerikano ang kalayaan ng
ang wikang ingles at espanyol na pinaglaban Pilipinas.
nina Felipe R. Jose (Mountain Province), Wenceslao
Q. Vinzons (Camarines Norte), Tomas Confesor
(Iloilo), Hermenegildo Villanueva (Negros Pinagtibay ng Batas-Komonwelt Blg. 570 na
Oriental), at Norberto Romualdez (Leyte). Sa nagtadhana na simula sa Hulyo 4, 1946 ang Wikang
panahong ito ay wala pang napipili na batayan bilang Pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.
wikang pambansa at wala pa ring ahensya ang Nagkaroon ng 2 opisyal na wika Ingles at ang wikang
nabubuo upang ito’y mapangasiwaan at maipakalat. pambansa na nakabatay sa tagalog

1936: Batas Komonwelt Blg 184 1954: Proklamasyon Blg 12 (Marso 26, 1954)

Noong 1936, pinagtibay ng Batasang Pambansa ang Nilagdaan ni Pangulong Ramon Magsaysay ang
Batas Komonwelt Blg 184 na sinulat ni Norberto Proklamasyom blg. 12 na nagpapahayag ng
Rumualdez. Sa batas na ito ay itinatag ang Surian ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula
Wikang Pambansa “na mag-aaral ng mga diyalekto Marso 29 hanggang Abril 4 taun-taon, sa tagubilin
sa pangkalahatan para sa layuning magpaunlad at ng Surian ng Wikang Pambansa at bilang pagkilala
magpatibay ng isang pambansang wikang batay sa na rin sa kaarawan ni Francisco Balagtas.
isa sa mga umiiral na wika.” Ang pagpili ng isang
pambansang wika ay ibinatay sa “pagkaunlad ng 1955: Proklamasyon Blg. 186 (Setyembre 23,
estruktura, mekanismo, at panitikan na pawang 1955)
tinatanggap at ginagamit ng malaking bilang ng mga
Filipino.” Nilagdaan ni Pang Magsaysay ang Proklamasyon
blg. 186 na naglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng
Surian ng Wikang Pambansa Wikang Pambansa sa ika 13-19 ng Agosto taun-
taon, bilang paggunita na rin sa kaarawan ng dating
 Lumabas sa pagsusuri ng SWP na ang pangulong Manuel L. Quezon.
Tagalog ang pinakaumiiral na wika sa
kapuluan at ito ang napili bilang pamantayan 1959: Kautusang Pangkagawaran Blg 7 (Agosto
sa pamumuno nina Jaime C. de Veyra , at 13, 1959)
kinabibilangan ng mga kasaping sina
Santiago A. Fonacier, Filemon Sotto Pinalabas ng Kalihim ng Kagawaran g Edukasyon,
,Casimiro F. Perfecto, Felix S. Salas Jose E. Romero ang Kautusang Pangkagawaran blg.
Rodriguez, Hadji Butu, at Cecilio Lopez. 7 na nagsasaad na ang wikang pambansa ay
 Tampok sa pagpili ng Tagalog ang pagkilala tatawaging Pilipino. Gagamatin ang wika sa mga
rito “na ginagamit ito ng nakararaming bilang tanggapan, gusali, passaporte, diyaryo, telebisyon at
ng mga mamamayan, bukod pa ang mga komiks.
kategorikong pananaw ng mga lokal na
pahayagan, publikasyon, at manunulat.”
1967: Kautusang Tagapagpaganap Blg 96
(Oktubre 24, 1967)
1937: Kautusang Tagapagganap Blg 134

Itinakda ni Pang. Marcos ang Kautusang

Sa Bisa ng batas na ito ay ipinahayag ni Pangulong
Tagapagpaganap blg.96 na nagtatadhanang ang lahat
Manuel L. Quezon na ang wikang pambansa ay
ng mga gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan
ibabatay sa Tagalog. Ngunit magkakabisa lamang
ay pangalanan sa Pilipino.
1973: Saligang Batas 1973, Artikulo XV, Seksyon pamamgitan ng kaniyang kapangyarihan, ginuho
3, Blg 2 niya ang tore. Ginawang magkakaiba ang Wika ng
bawat isa, hindi na magkaintindihan at naghiwa-
Ayon sa Saligang Batas 1973 mayroong dalawang hiwalay ayon sa wikang sinasalita. (Genesis
opisyal na wika- Ingles at Pilipino. Itinakda rin na kabanata 11:1-8)
ang Pambansang Assemblea ay gagawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na Bow-wow
adapsyon ng panlahat sa Wikang Pambansa- na Ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao
makikilalang Filipino. ay mula sa panggagaya sa mga tunog ng kalikasan.

1987: Saligang Batas 1987, Artikulo XIV, Ding-dong

Seksyon 6-9 (Pebrero 2, 1987)
Kahawig ng teoryang bow-bow, nagkaroon daw ng
wika ang tao, ayon sa teoryang ito, sa pamamagitan
Mula sa Pilipino ay pinalitan ito at kinilalang
Filipino. Nagkaroon ng dalawang opisyal na wika at ng mga tunog na nalilikha ng mga bagay-bagay
ito ay ang Ingles at Filipino. sa paligid.
Pooh-pooh
Kautusang Pangkagawaran Blg 81 (Agosto 6,
1987) -Tunog ng masidhing damdamin.
- Unang natutong magsalita ang mga tao, ayon
Sa rekomendasyon ng Linangan ng Wikang teoryang ito, nang hindi sinasadya ay napabulalas
Pambansa, dating Surian ng Wikang sila bunga ng mga masisidhing damdamin tulad ng
Pambansa, nilagdaan ni Sek. Quisumbing ang sakit, tuwa, sarap, kalungkutan, takot, pagkabigla at
Kautusang Pangkagawaran blg.81 na nagtatakda ng iba pa.
bagong alpabeto at patnubay sa pagbabaybay ng
Wikang Filipino. Ang bagong alpabeto ay binubuo Yo-he-ho
ng dalawampu’t walong letra.
Pinaniniwalaan ng linggwistang si A.S. Diamond
(sa Berel, 2003) na ang tao ay natutong magsalita
1997: Proklamasyon Blg 104
bunga diumano ng kanyang pwersang pisikal.

Ang Agosto ay taun-taong magiging Buwan ng Yum-yum

Wika.
Katulad ng teoryang ta-ta, sinasabi rito na ang tao
ay tutugon sa pamamagitan ng pagkumpas sa
Komisyon sa Wikang Filipino[a] (KWF) ay ang alinmang bagay na nangangailangan ng aksiyon.
opisyal na lupong tagapamahala ng wikang
Ang pagtugong ito ay isinasagawa sa pamamagitan
Filipino at ang opisyal na institusyon
ng bibig ayon sa posisyon ng dila. Katulad halos ng
ng pamahalaan na inatasan sa paglilinang,
pagpepreserba, at pagtataguyod ng mga iba't ibang teoryang ta-ta ang paliwanag ng mga proponent ng
katutubong wika sa Pilipinas.[3][4] Itinatag ang teoryang ito sa pinagmulan ng wika.
komisyon ayon sa Saligang Batas ng Pilipinas ng Ta-ta
1987.
Ayon naman sa teoryang ito, ang kumpas o galaw
Hinirang ni Pangulong Manuel Quezon si Jaime C. ng kamay ng tao na kanyang ginagawa sa bawat
de Veyra bilang Patnugot ng Surian ng Wikang partikular na okasyon ay ginaya ng dila at
Pambansa noong Enero 12, 1937. naging sanhi ng pagkatuto ng taong lumikha ng
tunog at kalauna’y nagsalita. Tinatawag itong ta-
tana sa wikang Pranses ay nangangahulugang
Patnugot: Jaime C. de Veyra (Samar-Leyte) paalam o goodbye sapagkat kapag ang isang tao nga
Kalihim: Cecilio Lopez (Tagalog) namang nagpapaalam ay kumakampay ang kamay
Mga Kagawad: Santiago Fonacier (Ilokano) nang pababa at pataas katulad ng pagbaba at pagtaas
Filemon Sotto (Cebuano)
na galaw ng dila kapag binibigkas ang salitang ta-ta.
Casimiro Perfecto (Bicol)
Felix Salas Rodriguez (Hiligaynon) Sing-song
Hadji Butu (Tausug)
Iminungkahi ng linggwistang si Jesperson na ang
Tore ng Babel wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa, pagbulong
sa sarili, panliligaw at iba pang mga bulalas-
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika emosyunal. Iminungkahi pa niya na taliwas sa iba
noong unang panahon kaya’t walang suliranin sa pang teorya, ang mga unang salita ay sadyang
pakikipagtalastasan ang tao. Naghangad ang tao na mahahaba at musikal, at hindi maiikling bulalas na
higitan ang kapangyarihan ng Diyos, naging pinaniniwalaan ng marami.
mapagmataas at nag-ambisyong maabot ang langit,
at nagtayo ng pakataas-taas na tore. Mapangahas at
mayabang na ang mga tao, subalit pinatunayan ng
Diyos na higit siyang makapangyarihan kaya sa
Hey you! Mama
- Hawig ito ng teoryang pooh-pooh. Iminungkahi ng Ayon sa teoryang ito, nagmula ang wika sa mga
linggwistang si Revesz na bunga ng interpersonal pinakamadadaling pantig ng pinakamahahalagang
na kontak ng tao sa kanyang kapwa tao ang wika. bagay. Pansinin nga naman ang mga bata. Sa una’ y
Ayon kay Revesz, nagmula ang wika sa mga tunog hindi niya masasabi ang salitang mother ngunit
na nagbabadya ng pagkakakilanlan (Ako!) at dahil ang unang pantig ng nasabing salita ang
pagkakabilang (Tayo!). Napapabulalas din tayo pinakamahalaga diumano, una niyang nasasabi ang
bilang pagbabadya ng takot, galit o sakit (Saklolo!). mama bilang panumbas sa salitang mother.
Tinatawag din itong teoryang kontak.
Rene Descartes
-Ayon sa teoryang ito, ang wika ay nagmula sa mga
Hindi pangkaraniwang hayop ang tao kung kaya’t
tunog na nalilikha ng mga sanggol. Ang mga tunog
likas sa kaniya ang gumamit ng wika na aangkop sa
daw na ito ang ginaya ng mga matatanda bilang
kaniyang kalikasan bilang tao. May aparato ang tao
pagpapangalan sa mga bagay-bagay sa paligid,
lalo na sa kaniyang utak gayundin sa pagsasalita
taliwas sa paniniwala ng marami na ang mga bata
upang magamit sa mataas at komplikadong antas
ang nanggagaya ng tunog ng mga matatanda.
ang wikang kailangan niya hindi lamang para
Babble Lucky mabuhay bagkus magampanan ang iba’t ibang
tungkulin nito sa kaniyang buhay.
Ayon sa teoryang ito, ang wika raw ay nagmula sa
mga walang kahulugang bulalas ng tao. Sa Plato
pagbubulalas ng tao, sinuwerte lamang daw siya
Nalikha ang wika bunga ng pangangailangan.
nang ang mga hindi sinasadya at walang
Necessity is the mother of all invention. Sa
kabuluhang tunog na kanyang nalikha ay naiugnay
paniniwalang ito, gaya ng damit, tirahan at pagkain,
sa mga bagay-bagay sa paligid na kalaunan ay
pangunahing pangangailangan din ng tao ang wika
naging pangalan ng mga iyon.
kung kaya’t naimbento ito ng tao.
Hocus Pocus
Jose Rizal
Ayon kay Boeree (2003), maaaring ang
Kung lahat ng likas na bagay ay galing sa Poong
pinanggalingan ng wika ay tulad ng pinanggalingan
Maykapal, bakit hindi ang wika? Naniniwala ang
ng mga mahikal o relihiyosong aspeto ng
pambansang bayani na kaloob at regalo ng Diyos
pamumuhay ng ating mga ninuno. Maaari raw
ang wika sa tao.
kasing noo’y tinatawag ng mga unang tao ang mga
hayop sa pamamagitan ng mga mahikal na tunog na Charles Darwin
kalaunan ay naging pangalan ng bawat hayop.
Nakikipagsalaparan ang tao kung kaya’t nabuo ang
Eureka! wika. Survival of the fittest, elimination of the
weakest. Ito ang simpleng batas ni Darwin. Upang
Sadyang inimbento ang wika ayon sa teoryang ito.
mabuhay ang tao, kailangan niya ng wika. Ito ay
Maaari raw na ang ating mga ninuno ay may ideya
nakasaad sa aklat na Lioberman (1975) na may
ng pagtatakda ng mga arbitraryong tunog upang
pamagat na “On the Origin of Language”, sinasaad
ipakahulugan sa mga tiyak na bagay. Nang ang mga
dito na ang pakikipagsapalaran ng tao para
ideyang iyon ay nalikha, mabilis na iyong kumalat
mabuhay ang nagtuturo sa kanya upang makalikha
sa iba pang tao at naging kalakaran sa
ng iba’t ibang wika.
pagpapangalan ng mga bagay-bagay (Boeree,
2003). Wikang Aramean
La-la May paniniwalang ang kauna-unahang wikang
ginagamit sa daigdig ay ang lenggwahe ng mga
Mga pwersang may kinalaman sa romansa. Ang
Aramean. Sila ang mga sinaunang taong nanirahan
salik na nagtutulak sa tao upang magsalita.
sa Syria (Aram) at Mesopotamia. Tinatawag na
Ta-ra-ra-boom-de-ay Aramaic ang kanilang wika.
Likas sa mga sinaunang tao ang mga ritwal. Sila ay Haring Psammatichos
may mga ritwal sa halos lahat ng gawain tulad ng sa
Sinasabi sa paniniwalang ito na bilang hari ng
pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, pangingisda,
Ehipto, gumawa ng isang eksperimento si
pagkakasal, pagpaparusa sa nagkasala,
Psammatichos kung paano nga ba nakapagsasalita
panggagamot, maging sa paliligo at pagluluto.
ang tao. May dalawang sanggol siyang pinalaki sa
Kaakibat ng mga ritwal na iyon ay ang pagsasayaw,
loob ng kuweba at mhigpit na ipinag-tos na hindi ito
pagsigaw atincantation o mga bulong. Ayon sa
dapat makarinig ng anumang salita. Sa tagal ng
teoryang ito, ang wika raw ng tao ay nagugat sa
panahon nakapagsalita raw ng “Bekos” ang
mga tunog na kanilang nililikha sa mga ritwal na ito
dalawang bata na ang ibig sabihin ay tinapay.
na kalauna’y nagpapabagu-bago at nilapatan ng
iba’t ibang kahulugan. Sa maikling sabi, likas na natututuhan ng tao ang
wika kahit hindi ituro ang pinanghahawakan ng
teoryang ito. Alin sa mga teoryang ito ang wasto? Benjamin Lee Whorf
Hindi natin matutukoy. Kaya nga teorya ang tawag
'Ang wika ay binubuo ng mga payak na salitang
sa mga ito, mga haka-haka lamang na mahirap
nalilikha dahil sa pagtugon ng tao sa kaniyang
patunayan at husgahan. Ang pagpipilit na ang isa
kapaligiran. Ang kalikasan ng sistemang
ang tama ay tiyak na hahantong lamang sa walang
panlinggwistika ng bawat wika ay di lamang
hanggang pagtatalo. Bawat teorya ay may sari-
instrumentosa pagpapahayag ng saloobin at
sariling kalakasan at kahinaan na maaaring maging
kaisipan kundi tagahubog din ng mga ideya na
batayan upang ating paniwalaan o di kaya’y
nagsisilbing gabay para sa mga gawaing
tanggihan. Magkagayon man, mahalaga ang bawat
pangkaisipan.'
isa sa pagtalakay sa pinagmulan ng wika.
Sapir
Mga Kahulugan ng Wika sa Iba’t Ibang Manunulat
'Ang wika ay pantao at likas ang paggamit ng tao sa
Henry Allan Gleason '
wika. Ginagamit niya ang wika bilang kasangkapan
Ang wika ay isang masistemang balangkas ng sa sosyalisasyon na kung walang wika, walang iiral
sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa na relasyong sosyal. Gumagamit ang mga tao ng
paraang arbitraryo upang makamit sa mga simbolismo upang makipag-ugnayan sa iba na
komunikasyon ng mga taong nabibilang sa isang nagbubunga ng pagkakaroon ng solidaridad at
kultura.' pagkakaisa ng mga tagapagsalita ng naturang wika.'
Dell Hymes (1972) Tumungan (1997)
“Nangangahulugan itong isang buhay, bukas sa Ang wika ay isang paraan ng pananagisag o
sistema ang wika na nakikipaginteraksyon. pagbibigay-kahulugan sa mga tunog sa tulong ng
Binabago at bumabago sa kapaligiran bilang bahagi mga bahagi ng katawan sa pagsasalita upang
ng kultura ng grupong gumagamit nito. Isa itong makamit aang layuning makaunawa at maunawaan
kasanayang panlipunan at makatao”. ng iba.’´
“Ang wika ang kasanayang panlipunan at makatao” Halliday (1973)
Chomsky “May gamit na instrumental ang wika. Tumutulong
ito sa mga tao upang maisagawa ang mga bagay na
“Ang wika bilang isang sitema ay may kaugnayan
gusto niyang gawin. Nagagamit ang wika sa
sa kahulugan at kabuluhan”
pagpapangalan, Verbal na pagpapahayag,
“Ang wika ay prosesong mental na unibersal na pagmumungkahi, paghingi, pag-uutos at pakikipag-
grammatika at mataas na abstrak na antas” usap”

Bernales (2002) San Buenaventura (1985)

“Ang wika ang midyum na pagpapatala at “Ang wika ay isang larawang binibigkas at
pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng isinusulat. Isang kahulugan, taguan, imabakan o
simbolikong cues na maaring berbal o di-berbal” deposito ng kaalaman sa bansa”.

Mangahis (2005) Bienvenido Lumbera (2007)

“Ang wika ang midyun na ginagamit sa maayos na “Ang wika ay parang hininga”
paghahatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa
Gamit o Tungkulin ng Wika ayon kay M.A.K
pagkakaunawaan”
Halliday
Constantino
1. Instrumental
‘Ang wika ay maituturing na behikulo ng
-Ito ang tungkulin ng wikang tumutugon sa mga
pagpapahayagng damdamin, isang instrumento rin
pangangailangan ng tao gaya ng pakikipagugnayan
sa pagtatago at pagsisiwalat ng katotohanan.’
sa iba.
Hill
-Tumutulong sa tao para maisagawa ang mga nais
“Ang wika ay pinakakomplikado at pangunahing niyong gawin o isakatuparan.
anyo sa simbolikong gawain ng tao”
Halimbawa: a. Liham b. Patalastas
Caroll (1973)
Ang wika ay may iba’t ibang gamit sa lipunan na
'Ang wika ay masistemang estruktura ng nakatutulong sa tao upang makipag-ugnayan sa
sinasalitang tunog at pagsasaayos nito sa paraang kapwa. Itinuturing itong instrumental dahil kaya
arbitraryo upang makamit sa interpersonal na nitong tugunan ang mga pangangailangan ng tao
pakikipagkomunikasyon at ang makabuluhang tulad ng mga sumusunod:
pagsasama-sama ng mga bagay, pangyayari at mga
 Pagpapahayag ng damdamin
karanasan ng sangkatauhan.
 Naghihikayat
 Direktang nag-uutos
 Pagtuturo/pagkatuto ng maraming kaalaman 5. Heuristiko
2. Regulatoryo - Ang tungkuling ito ay ang pagkuha o ang
-Ito ang tungkulin ng wikang tumutukoy sa paghahanap ng impormasyon o datos. Halimbawa:
pagkontrol o sa paggabay ng ugali ng iba. Panonood sa telebisyon ng mga balita.

-Ang regulatoryong bisa ng wika ay nagtatakda, nag -Paghahanap ng kaalaman upang matuto at
uutos, nagbibigay – direksiyon sa atin bilang kasapi magtamo ng mga kaalaman tungkol sa mundo.
ng lahat ng institusyon.
6. Impormatibo
Halimbawa: Mga babala kagaya nito - Ito ang kabaligtaran ng heuristiko. Ito ang
Mga elemento ng wika upang matawag na pagbibigay ng impormasyon o datos sa paraang
regulatoryo: pasulat at pasalita.
 Batas o kasulatan na nakasulat, nakikita o inuutos
nang pasalita. -Magpabatid at magbigay ng kaalaman at
 Taong may pusisyon na magpatupad ng batas impormasyong nakalap na tiyak na pakikinabangan
 Taong nasasaklawan ng batas ng tao.
 Konstekto na nagbibigay – bisa sa batas
7.Imahinatibo o Imahinasyon
3. Interaksyunal - Ayon kay Halliday (1973), ang imahinatibong
- Ang tungkuling ito ay nakikita sa paraan ng wika ay ginagamit sa paglikha, pagtiuklas at
pakikipag-ugnayan ng tao sa kaniyang kapwa. pagaliw.

- Ang pakikipag-usap sa isa o higit pang tao ay -Paglikha ng pagpapahayag ng malikhaing artistiko
interpersonal na komunikasyon. Ito ay pagpapalitan kaisipan.
ng impormasyon ng dalawa o higit pang mga tao.
Bunga nito, umuunlad pa ang kakayahan at Gamit ng Wika sa Imahinatibong Panitikan: 
nadaragdagan ang ating kaalaman sa pakikipag- Pantasya  Mito  Alamat  Kuwentong-bayan
komunikasyon.  Siyensiyang Piksiyon

-Ginagamit ito upang mapanatili ang interaksyon o BARAYTI NG WIKA

relasyong sosyal tulad ng pagbati, panunukso,
pagbibiro, at pasasalamat. 1. Idyotek
Ito ay ang personal na paggamit ng salita ng isang
4. Personal indibidwal. Bawat indibidwal ay may istilo sa
-Nakakapagpahayag ng sariling damdamin, pamamahayag at pananalita.
emosyon o opinyon. Halimbawa:
-Pagpapahayag ng personalidad na damdamin ng  “Magandang Gabi Bayan” – Noli de Castro
isang indibidwal na maaring padamdam, paghingi  “Hoy Gising” – Ted Failon
ng paumanhin, pagpapahayag ng damdamin.  “Hindi ka namin tatantanan” – Mike Enriquez
 “Di umano’y -” – Jessica Soho
-Ang personal ay nagmula sa saliang personalidad.
Nabubuo ang personalidad ng tao habang siya’y 2. Dayalek
nagkakaisip at nagiging bahagi ng lipunan. - Ang rehiyon na kinalalagyan ng isang grupo ay isa
ring dahilan ng barasyon.
Apat na dimensyon ng personalidad -Varayti ng wikang ginagamit ng pangkat ng mga
tao na mula sa isang partikular na lugar tulad ng
ayon kina Katherine Briggs at Isabel Myers (1950) rehiyon, lalawigan at pook.
batay sa perosonality theory ni Carl Jung (1920)
 Panlabas laban sa Panloob (Extraversion vs. Halimbawa:  Tagalog – “Mahal kita”  Hiligaynon
Introversion)- Inilalarawan kung paano – “Langga ta gd ka”  Bikolano – “Namumutan ta
nagkakaroon ng enerhiya ka”  Tagalog – “Hindi ko makaintindi”  Cebuano
 Pandama laban sa Sapantaha (Sensing vs. – “Dili ko sabot”
Instuition) -Inilalarawan kung paano lumuluha ng
impormasyon ang tao 3. Sosyolek / Sosyalek
 Pag-iisip laban sa Damdamin (Thingking vs. -Uri ng barayti na pansamantala lang at ginagamit
Feeling)- Inilalarawan kung paano ginagamit ang sa isang partikular na grupo.
pagdedesisyon
 Paghuhusga laban sa Pag-unawa (Judging vs. Halimbawa:
Perceiving) -Inilalarawan ang bilis ng pagbuo ng  Te meg, shat ta? (Pare, mag-inuman tayo)
desisyon ng tao  Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang
init naman dito!)
 Wag kang snobber (Huwag kang maging suplado)
  I gat planti kain kain abus long bikbus – Marami
4. Etnolek akong uri ng mga hayop sa gubatan.
-Ginawa ito mula sa salita ng mga 8. Register
etnolonggwistang grupo. Nagkaroon nga iba’t ibang -Ito ay espesyalisadong ginagamit sa isang
etnolek dahil sa maraming mga pangkat na etniko. partikular na pangkat o domain.
-tumutukoy sa isang partikular na anyo o barayti ng
wika na nauugnay sa isang tiyak na -Varayti ng wika kung saan inaangkop ng isang
etnolinggwistikong grupo o tribu. Ito ay ang paraan nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa
ng pakikipag-usap, paggamit ng mga salita, sitwasyon at sa kausap. Nagagamit na nagsasalita
pagbigkas, pagbuo ng pangungusap, at iba pang ang pormal na tono ng pananalita kung ang kausap
aspeto ng wika na natatangi sa isang partikular na niya ay isang taong mataas na katungkulan o
kultura o komunidad. kapangyarihan, nakatanda o hindi masyadong
kakilala.
-Ang konsepto ng "etnolek" ay nagpapakita ng
kakaibang pagkakaiba-iba ng wika sa iba't ibang May tatlong uri nito:
kultural at etnolinggwistikong konteksto. Ito ay  Larangan – naayon ito sa larangan ng taong
nagbibigay-diin sa kung paano ang wika ay gumagamit nito
humuhubog at nababago ng mga karanasan,  Modo – paano isinasagawa ang uri ng
pananaw, at tradisyon ng isang partikular na grupo komunikasyon?
ng mga tao.  Tenor- ayon sa relasyon ng mga-naguusap
Halimbawa:
 Palangga – Sinisinta, Minamahal Halimbawa:  Jejemon  Binaliktad  Pinaikli sa
 Kalipay – saya, tuwa, kasiya teks

5. Ekolek MGA ANYO O URI NG KOMUNIKASYONG

-Ito ay kadalasang ginagamit sa ating tirahan. Ito ay DI – BERBAL
kadalasang nagmumula sa mga bibig ng bata at
matanda. 1. Galaw ng katawan (Kinesics)
-Ito ay tumutukoy sa mga salita, kataga, o mga 2. Proksemika/espasyo (Proxemics)-
pararila na ginagamit ng bawat miyembro ng 3.Oras (Chronemics)
pamilya sa loob ng bahay 4.Pandama (Haptics)
5.Paralanguage
Halimbawa: 6. Katahimikan
 Palikuran – banyo o kubeta 7. Kapaligiran
 Papa – ama/tatay 8. Simbolo (Iconics)
 Mama – nanay/ina 9. Kulay (Colorics)
10. Bagay (Objectics)
6. Pidgin
-Wala itong pormal na estraktura at tinawag ding GALAW NG KATAWAN (KINESICS)
“lengwahe ng wala ninuman”. Ginagamit ito sa mga - Pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan. May
tao na nasa ibang lugar o bansa. Ito ay paghahalo ng kahulugan ang paggalaw ng ibat-ibang bahagi ng
wika ng tao na may limitadong talasalitaan at ating katawan.
kadalasang nabubuo dahil sa pangangailangan
Halimbawa: Halimbawa:
 Ako punta banyo – Pupunta muna ako sa banyo. (a.) Ekspresyon ng ating muka, na nagpapakita ng
 Hindi ikaw galing kanta – Hindi ka magaling emosyon at
kumanta. (b.) Ang pag galaw ng mata na nagpapakita ng
 Sali ako laro ulan – Sasali akong maglaro sa ulan katapatan ng isang tao, nagiiba ang mensaheng
ipinapahayag ng tao batay sa tagal, direksyon at
7. Creole kalidad ng kilos ng mata.
-Ito ay ang pinaghalo-halong salita ng indibidwal, (c.) Kumpas ng kamay –
mula sa magkaibang lugar hanggang sa naging Regulative- kumpas ng isang pulis o isang guro.
personal na wika. Descriptive- kumpas na naglalarawan ng isang
-Unang naging pidgin na naging likas na wika dahil bagay (laki, haba, layo, taas at hugis ng isang
ginagamit at inangkin ng isang lehitimong grupo o bagay). -Emphatic- kumpas ng kamay na
pangkat. Napaunlad dahil sa mga salitang nagpapahuwatig ng damdamin.
pinagsama-sama ng mga indibidwal mula sa Tindig o postura- tindig pa lamang ng isang tao ay
magkaibang lugar. nakapagbibigay na ng hinuha kung anong klaseng
Halimbawa: tao ang iyong kaharap o kausap.
 Mi nombre – Ang pangalan ko
 Yu ting yu wan, a? – Akala mo espesyal ka o ano?
PROKSEMIKA/ESPASYO (PROXEMICS) Henry A. Gleason-upang magamit sa
- Pag-aaral ng komunikasyong gamit ng espasyo, komunuikasyon ng mga taong nabibilang sa isang
isang katawagang binuo ni Edward T. Hall (1963) kultura
isang antropologo. Mary Joy Castillo-wika ay nagbabago
- Espasyong Intimate up to 1- ½ feet
- Espasyong publik- 12 feet o higit pa DALAWANG PANGUNAHING ANTAS NG
- Espasyong sosyal- 4-12 feet WIKA
- Espasyong personal-1/ ½ - 4 feet Pormal
- Ito ay antas ng wika na istandard
ORAS (CHRONEMICA) kinikilala/ginagamit ng nakararami.
- Teknikal o siyentipikong oras- ginagamit Impormal
lamang ito sa laboratoryo at kaunti lamang ang -Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang
kaugnayan nito sa pang araw-araw nating araw-araw, madalas gamitin sa pakikipag-usap at
pamunuhay. pakikipagtalastasan
- Pormal na oras- tumutukoy sa kung paano ito
binibigyan ng kahulugang kultura at kung paano ito DALAWANG ANTAS NG PORMAL
itinuturo (segundo, minuto, oras, araw lingo, buwan 1. Pambansa- Ito ay ginagamit ng karaniwang
at taon). manunulat sa aklat at pambalarila para sa paaralan
- Impormal na oras- medyo maluwag sapagkat at pamahalaan.
hindi eksakto.
- Sikolohikal na oras- tumutukoy sa kahalagahan Halimbawa: Asawa, Anak, Tahanan
ng pagtatakda ng oras sa nakaraan, sa kasalukuyan
at sa hinaharap 2. Pampanitikan o panretorika-Ito ay ginagamit
ng mga malikhain manunulat.
PANDAMA O PAGHAWAK(HAPTICS) -Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay at
-Ito ay isa sa primitibong anyo ng komunikasyon. masining.
Nagpapahiwatig ng emosyon sa pamamagitan ng
pandama o paghawak (paghawak, paghaplos, Halimbawa: Kahati sa buhay Bunga ng pag-ibig
pagyakap, pisil, batok, tapik at iba pa). Pusod ng pagmamahalan

PARALANGUAGE APAT NA ANTAS NG IMPORMAL

- Tumutukoy sa paraan ng pagbigkas ng salita 1. Lalawiganin
pagbibigay diin sa mga salita (pagsutsot, - Ito ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o
pagbuntong hininga, ungol at iba pa). lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto.

KATAHIMIKAN/ HINDI PAG IMIK Halimbawa: Papanaw ka na? (Aalis ka na?) Nakain
-May mahalagang tungkulin ding ginagampanan ka na? (Kumain ka na?) Buang! (Baliw!)
ang di pag imik pagbibigay ng oras o pagkakataon
sa tagapagsalita na bumuo at magorganisa ng 2. Kolokyal
kaniyang sasabihin. - Pang araw-araw na salita, maaring may
- Tugon sa pagkabalisa, pagkainip, pagkamahiyain kagaspangan nang kaunti, maari rin itong refinado
at pagkamatatakutin. ayon sa kung sino ang nagsasalita.
-Ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik sa
KAPALIGIRAN salita.
- Ang pagdarausan o lugar na gagamitin sa anumang
pulong, kumperensya, seminar at iba pa ay Halimbawa:
tumutukoy sq uri ng kapaligiran pormal/di-pormal. -Nasan, pa`no, sa'kin, kelan
SIMBOLO (ICONICS) -Meron ka bang dala?
-Mga simbolo sa paligid na may malinaw na
mensahe. 3. Balbal
-Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling
KULAY(COLORICS) codes, mababa ang antas na ito; ikalawa sa antas
- Nagpapahiwatig mg damdamin o oryentasyon. bulgar.
-Ang mga salitang ito ay ginagamit sa lansangan,
BAGAY(OBJECTICS) kalye, kanto, at jejemon.
- Tumutukoy sa paggamit ng mga bagay sa
pakikipagtalastasan, kabilang rito ang mga Halimbawa: Chicks (dalagang bata pa)
elektronikong ekwipment. Orange (beinte pesos)
Pinoy (Pilipino)
ANTAS NG WIKA
WIKA-ay may mahalgang papel na ginagampanan 4.Bulgar/Bawal
sa pakikipagtalastasan -itinuturing na pinakamamabang antas ng wika.