Νέοι Γραμματισμοί και Νεοελληνική Γλώσσα (Γυμνάσιο)

Νέοι Γραμματισμοί
στο μάθημα της
Νεοελληνικής Γλώσσας
Επιμορφωτική Συνάντηση- Εργαστήριο
Χανιά/Ρέθυμνο – Μάρτιος 2019
1Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ Σ.Ε.Ε. κλ. ΠΕ02 ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κρήτης

Ας ορίσουμε τις
έννοιες
Νέοι Γραμματισμοί στο μάθημα της
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ Σ.Ε.Ε. κλ. ΠΕ02 ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κρήτης 2

Media Literacy
Ένα σύνολο γνωστικών,
τεχνικών, κοινωνικών,
πολιτικών και δημιουργικών
ικανοτήτων/δεξιοτήτων με
διπλό στόχο:
1. την κριτική πρόσληψη των
πληροφοριών στα ΜΜΕ
2. τη δημιουργία αξιόλογου
και αξιόπιστου
περιεχομένου σε αντίστοιχα
περιβάλλοντα

Ψηφιακή πολιτειότητα (Digital Citizenship)

Οπτικός Γραμματισμός
• Γραμματισμός στα Μέσα
Επικοινωνίας
• Εικαστικός Γραμματισμός
(καλλιτεχνική ή έντεχνη
εικόνα π.χ. στο μάθημα της
Ιστορίας)
• Πληροφορικός Γραμματισμός
• Ψηφιακός Γραμματισμός

Πολυτροπικά
Κείμενα
Ψηφιακός Γραμματισμός
Γλωσσικός Γραμματισμός
Κοινωνικός Γραμματισμός
Κριτικός Γραμματισμός

Γραμματισμός
στα Μέσα Επικοινωνίας
και Α.Π.Σ.

Στόχοι
1. Γνώσεις (π.χ.)
• αναγνωρίζουν την οπτική από την οποία αναπαρίσταται η
πραγματικότητα από τα Μέσα
• εξηγούν τις επιλογές μορφοποίησης του μηνύματος
2. Δεξιότητες/Ικανότητες (π.χ.)
• επιλέγουν το κατάλληλο εργαλείο ανάλογα με την επικοινωνιακή
περίσταση
• ελέγχουν την αξιοπιστία των πληροφοριών και των πηγών τους
3. Στάσεις (π.χ.)
• αμφισβητούν την ουδετερότητα των Μέσων
• διερετώνται για τους ρητούς και υπόρρητους στόχους του μηνύματος

Κριτικές ερωτήσεις
• Ποιος είναι ο πομπός του μηνύματος;
• Γιατί το δημιούργησε;
• Τι είδους κείμενο επέλεξε, για να
μεταδώσει το μήνυμά του;
• Ποιες τεχνικές χρησιμοποίησε για να
προσελκύσει την προσοχή μου;
• Υπάρχει λανθάνων εμπορικός στόχος;
• Ποια ιδεολογία, τρόπος ζωής και
αξίες αντανακλώνται στο μήνυμα ή
παραλείπονται από αυτό;
• Θα μπορούσαν διαφορετικοί
άνθρωποι να προσλάβουν
διαφορετικά το μήνυμα αυτό;

Προσδοκώμενο Αποτέλεσμα
Οι μαθητές/οι μαθήτριες
είναι σημαντικό να
αναγνωρίσουν ότι τα Μέσα
αποτελούν μελετημένες
κατασκευές που δημιουργούν
εκδοχές της
πραγματικότητας τόσο σε
φανερό όσο και σε λανθάνον
επίπεδο.

Η ψηφιακή τεχνολογία
ως μέσο πρακτικού
γραμματισμού

Στόχοι
1. Γνώσεις (π.χ.)
• να εξηγούν τη λειτουργία των ποικίλων σημειωτικών κωδίκων
• να αναγνωρίζουν τις δομικές και γλωσσικές συμβάσεις των ποικίλων
κειμενικών ειδών
2. Δεξιότητες/Ικανότητες (π.χ.)
• να αξιοποιούν τα ΨΜ ως μέσα για γραφή, ανάγνωση, επικοινωνία
• να ελέγχουν την αξιοπιστία των ΨΜ
• να οργανώνουν και να αναθεωρούν τα κείμενά τους (προ/ μετά
συγγραφικό στάδιο)
3. Στάσεις (π.χ.)
• να υιοθετούν συνεργατικά εργαλεία μάθησης
• να διερωτώνται για τη σχέση των ψηφιακών κειμένων με το κοινωνικό
συγκείμενο

Ψηφιακά κείμενα (διδακτικοί στόχοι)
• Ρευστότητα
• Πολυτροπικότητα
• Υπερκειμενικότητα
(υπερσύνδεσμοι)
• Νέοι τρόποι ανάγνωσης
• Κριτική θεώρηση
 Ανάδειξη ιδιαιτερότητας
των ψηφιακών κειμένων

και Α.Π.Σ.

Η θέση του Οπτικού Γραμματισμού στο Α.Π.Σ.
• Ιδιαίτερα είδη οπτικής επικοινωνίας σε διαφορετικά μαθήματα
(π.χ. φωτογραφίες, εικόνες, σχεδιάγραμματα, πίνακες
στατιστικής)
• Ιδιαίτερη είδη οπτικής επικοινωνίας που πρέπει να
αξιοποιούνται σε επιμέρους μαθήματα (π.χ. ταινίες
μυθοπλασίας, ταινίες τεκμηρίωσης)
• Ερευνητικές-Δημιουργικές Εργασίες

Η άμεση (;) λύση μέσω της Νεοελληνικής
Γλώσσας
• Αυτή η ενσωμάτωση ευνοείται ιδιαίτερα από την έμφαση του
μαθήματος της Γλώσσας στην ανάπτυξη κειμενο-αναλυτικών
δεξιοτήτων και συνθετικο-εκφραστικών ικανοτήτων.
• Η βασικότερη ωφέλεια, ωστόσο, προκύπτει από τη δυνατότητα
που δημιουργείται να προσεγγισθεί αποτελεσματικά η
χαρακτηριστική πολυτροπικότητα των σύγχρονων μορφών
επικοινωνίας.
• Δεν πρέπει να βασισθεί με μια εννοιοκεντρική διδακτική
προσέγγιση ή στην αναγωγή του οπτικού γραμματισμού σε μια
μέθοδο παντός καιρού.

Ερωτήματα για τον/την Εκπαιδευτικό
• Ποιο είναι το περιεχόμενο της μαθησιακής διαδικασίας;
• Ποιες είναι οι ανάγκες των μαθητών;
• Ποιες ταυτότητες έχουν ήδη διαμορφώσει ως εγγράμματα υποκείμενα;
• Ποιο είναι το ψηφιακό προφίλ τους;
• Τι είδους ταυτότητες επιδιώκονται μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών
εργαλείων;
• Σε τι και σε ποιο βαθμό διαφοροποιείται η διδακτική πρακτική λόγω της
αξιοποίησης των εργαλείων αυτών, ώστε να δικαιολογείται η χρήση τους
έναντι παραδοσιακών μορφών πρακτικής γραμματισμού;

Διαφοροποίηση της
διδασκαλίας
Δημιουργία
εκπαιδευτικού υλικού

Η ταυτότητα
του/της μαθητή/τριας
1. Πάρε-μάθε
2. Ψάξε, μάθε,
σύνθεσε, παρουσίασε
3. Ψάξε, μάθε,
σύνθεσε,
παρουσίασε, δες ότι ο
σημειωτικός κόσμος
γύρω σου δεν είναι
αθώος

Σχολικά εγχειρίδια και Νέοι Γραμματισμοί
- μονοτροπικά κυρίως κείμενα
- δραστηριότητες (κυρίως γνωστικές)
με έμφαση στην κατανόηση –
σύνθεση
- απουσία δραστηριοτήτων ανάλυσης
ή αξιολόγησης
- απουσία δραστηριοτήτων
ανάπτυξης στάσεων ή δεξιοτήτων
στο πλαίσιο του συναισθηματικού ή
ψυχοκοινωνικού τομέα

Διδακτικά παραδείγματα
με θεματικό άξονα την
εργασία-επαγγέλματα
Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ.

Σχεδιάζοντας μία εμπλουτισμένη διδασκαλία
• Τι σημαίνει ηθοποιός;
• Συνέντευξη Γ. Αγγελάκα
• Συνέντευξη νοσηλεύτριας
• Συνέντευξη ηθοποιών
Assassin’s Creed Οdyssey
• Κείμενα για μαθητές/τριες

Υλικό Αξιοποίησης για Βιογραφικά Σημειώματα
• Φύλλο Εργασίας για τα Βιογραφικά Σημειώματα
• Βιογραφικά Σημειώματα Office: Υποδείγματα Βιογραφικών
Σημειωμάτων
1 – 2 – 3 – 4
• Οδηγίες για Βιογραφικό Σημείωμα
• Γραφείο Διασύνδεσης Πολυτεχνείου Κρήτης
• Ιστοσελίδες Βιογραφικών Σημειωμάτων

Βιογραφικό Σημείωμα (μέθοδος project)
http://proteas.greek-language.gr/scenario.html?sid=3580
1η Εκδοχή
• Αναφορές σχολικών εγχειριδίων π.χ. 89-90 (αφηγηματικό – διαγραμματικό
βιογραφικό σημείωμα)
• Μελέτη ανά δυάδες (δομή – περιεχόμενο – γλωσσικές επιλογές – μορφή
[μονοτροπικό ή πολυτροπικό κείμενο])
• Προφορική παρουσίαση αποτελεσμάτων
2η Εκδοχή
• Εμπλουτισμός με αξιοποίηση πληθώρας υποδειγμάτων και αγγελιών
• Συνεργατική μελέτη ανά τετράδες: ποικιλότητα του κειμενικού είδους, σχέση
ανάμεσα στις κειμενικές επιλογές (δομή και περιεχόμενο, γλώσσα, μορφή)
και το ηλεκτρονικό περιβάλλον παραγωγής του κειμένου
• Προφορική παρουσίαση αποτελεσμάτων με λογισμικό παρουσίασης
• Παραγωγή λόγου
• Αξιολόγηση

Μικρές Αγγελίες (αφορμή και για σχολιασμό)
• Διάκριση αγγελιών ζήτησης και
αγγελιών προσφοράς
• Στοιχεία που συμπεριλαμβάνονται σε
μία αγγελία προσφοράς/ζήτησης
• Δομή-περιεχόμενο-γλωσσικές
επιλογές-μορφή
• Κοινωνικές διαπιστώσεις μέσα από
τις αγγελίες
• Αφόρμηση για παραγωγή λόγου
(νέες αγγελίες) με χρήση ΠΕΚ

Αξιοποίηση σημειωτικών πόρων (1) –
Βίντεο
1. Η Αρχαία Αθήνα και η Αρχαία Αγορά σε ένα σύγχρονο
βιντεοπαιχνίδι 5.24
2. Ανεργία και νέοι στο εξωτερικό (nea diaspora) 3.00
3. Εξομολογήσεις Ανέργων Νέων (Κρήτη TV) 2.37
4. Ελλάδα Αρνητική Πρωτιά Παγκοσμίως (Νέα Τηλεόραση) 2.35
5. Ισπανικό σποτ για την ανεργία (Alpha ΤV) 2.45
6. Συνέντευξη για δουλειά Συμβουλές και Λάθη (ΕΠΑ.Λ. Καρπάθου)
6.39

Γραφήματα

Γελοιογραφίες (A)

Γελοιογραφίες (Β)
Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις γελοιογραφίες στο
πλαίσιο του οπτικού γραμματισμού;

Επαγγέλματα που χάνονται (1)

Επαγγέλματα που χάνονται (2)

Αξιοποίηση του Ηλεκτρονικού Λεξικού της
Κοινής ΝΕ

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Νέοι Γραμματισμοί και Νεοελληνική Γλώσσα (Γυμνάσιο)

More Related Content

What's hot (19)

Similar to Νέοι Γραμματισμοί και Νεοελληνική Γλώσσα (Γυμνάσιο) (20)

More from Akis Ampelas (20)

Recently uploaded (20)

Νέοι Γραμματισμοί και Νεοελληνική Γλώσσα (Γυμνάσιο)