สสารกับสาร
ต่างกันหรือไม่???
สสาร ( Matter ) หมายถึง สิ่งที่มีมวล ต้องการที่อยู่ และสามารถ
สัมผัสได้โดยประสาทสัมผัสทั้ง 5 เช่น ดิน น้้า อากาศ ฯลฯ
สาร ( Substance ) คือ สสารที่ทราบสมบัติและองค์ประกอบที่
แน่นอน จึงเป็นที่มาของค้าว่า “สมบัติของสาร”
สสาร สาร
โลหะ อโลหะ
ธาตุ สารประกอบ
สารเนื้อเดียว สารเนื้อผสม
สาร
สารแขวนลอย สารคอลลอยด์
สารบริสุทธิ์ สารละลาย
กึ่งโลหะ
สารเนื้อเดียว
- สารเพียงชนิดเดียว หรือหลายอย่างผสมกัน
- มองเห็นเป็นเนื้อเดียวกัน
- สมบัติเหมือน ๆ กันทุกส่วน
สารเนื้อผสม
- สารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป ผสมกัน
- มองไม่เห็นเป็นเนื้อเดียวกัน
- สมบัติแต่ละส่วนไม่เหมือนกัน
น้้าเชื่อมเป็นสารเนื้อเดียว ส้มต้าเป็นสารเนื้อผสม
สารบริสุทธิ์
- ประกอบด้วยสารเพียงชนิดเดียว
- จุดเดือด จุดหลอมเหลวคงที่
สารละลาย
- ประกอบด้วยสารบริสุทธิ์ตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
ผสมกัน
- จุดเดือด จุดหลอมเหลวไม่คงที่
สารเนื้อเดียว
น้้าส้มสายชู น้้าปลา น้้าอัดลม
สารละลาย
ธาตุ
- ประกอบด้วยอะตอมของธาตุเพียงชนิดเดียว
- มีทั้งเกิดจากธรรมชาติและการสังเคราะห์
สารประกอบ
- ประกอบด้วยอะตอมของธาตุตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
- เกิดจากการรวมตัวทางปฏิกิริยาเคมีของธาตุ
ตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
สารบริสุทธิ์
โลหะ กึ่งโลหะ อโลหะ
น้้าตาลทราย (C12H22O11)
สารประกอบ
เกลือแกง (NaCl) กลูโคส (C6H12O6)
สารบริสุทธิ์
• ทองค้าแท้ 100% ไม่สามารถคงรูปอยู่ได้
• นิยมผสมทองค้าด้วยโลหะอื่นๆ
เพื่อให้สามารถคงรูปได้ เช่น เงิน ทองแดง
• การผสม : ท้าให้สมบัติของทองค้าบริสุทธิ์เปลี่ยนไป
เช่น จุดเดือด จุดหลอมเหลว ความหนาแน่น
1
เป็นสารที่มีเนื้อสารเพียงชนิดเดียว สมบัติคงที่และลักษณะภายนอกจะ
เห็นเป็นสารเนื้อเดียวไม่ว่าอยู่ในสถานะของแข็ง ของเหลว หรือแก๊ส
สารบริสุทธิ์
ธาตุ
- ประกอบด้วยอะตอมของธาตุ
เพียงชนิดเดียว
- มีทั้งเกิดจากธรรมชาติและการสังเคราะห์
สารประกอบ
- ประกอบด้วยอะตอมของธาตุ
ตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
- เกิดจากการรวมตัวทางปฏิกิริยาเคมีของธาตุ
ตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
สารผสม
2
สารที่ประกอบด้วยเนื้อสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมาผสมกัน มี
สมบัติไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงตามปริมาณของสารที่ผสมกัน
สารละลาย (Solution) คอลลอยด์ (colloid) สารแขวนลอย (suspension)
สารผสม
2
สารละลาย (Solution)
สารผสมเนื้อเดียวที่ไม่บริสุทธิ์ เกิดจากสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมารวมกัน
ประกอบด้วย 2 ส่วนคือตัวท้าละลายและตัวละลาย
น้้าหวาน น้้าเกลือ น้้าทะเล
สารผสม
2
คอลลอยด์ (colloid)
สารที่ไม่สามารถแยกเป็นสารเนื้อเดียวหรือสารเนื้อผสมได้อย่างแน่นอน
มีขนาดของอนุภาคเล็กกว่าสารแขวนลอยแต่ใหญ่กว่าสารละลาย
มองเห็นเป็นลักษณะขุ่นมัว
เมฆ เยลลี่ นม
สารผสม
2
สารแขวนลอย (suspension)
สารเนื้อผสมที่มีอนุภาคขนาดใหญ่ ท้าให้สามารถมองเห็นส่วนผสมได้ชัดเจน
ง่ายต่อการแยกออกเมื่อทิ้งไว้จะตกตะกอน
น้้าโคลน น้้าแป้งดิบ น้้าอบไทย
ขนาดอนุภาค
ใหญ่กว่า 1x10-4
เซนติเมตร
ระหว่าง
(1x10-7) - (1x10-4)
เซนติเมตร
เล็กกว่า 1x10-7
เซนติเมตร
สาร
สารเนื้อเดียว สารเนื้อผสม
สารแขวนลอย
คอลลอยด์
สารบริสุทธิ์ สารละลาย
ธาตุ สารประกอบ
สารผสม
ธาตุ สารประกอบ สารละลาย คอลลอยด์ สารแขวนลอย
การจ้าแนกสาร
น้้าส้มสายชู
สารละลาย
เมฆ
คอลลอยด์
ทรายในน้้า
สารแขวนลอย
เกลือแกง (NaCl)
สารประกอบ
อะลูมิเนียม (Al)
ธาตุ
น้้าปลา
สารละลาย
หมอก
คอลลอยด์
ทองเหลือง
สารละลาย
วุ้น
คอลลอยด์
ฝุ่น pm 2.5
คอลลอยด์
ฟองสบู่
คอลลอยด์
กลูโคส (C6H12O6)
สารประกอบ
เหรียญบาท เหรียญสิบ
สารละลาย
น้้าอัดลม
สารละลาย
น้้าตาลทราย (C12H22O11)
สารประกอบ
อากาศ
สารละลาย
ก๊าซไนโตรเจน (N2)
ธาตุ
น้้าโคลน
สารแขวนลอย
เยลลี่
คอลลอยด์
น้้าส้มคั้น
สารแขวนลอย
น้้านม
คอลลอยด์
ทองค้าแท่ง (Au) ทองรูปพรรณ
ธาตุ สารละลาย
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2)
สารประกอบ
เหล็ก (Fe)
ธาตุ
น้าปูนใส
สารแขวนลอย
สังกะสี (Zn)
ธาตุ
สาร
สารเนื้อเดียว สารเนื้อผสม
สารแขวนลอย
คอลลอยด์
สารบริสุทธิ์ สารละลาย
ธาตุ สารประกอบ
สารผสม
เกณฑ์ที่ใช้ในการจ้าแนกสารเนื้อเดียว
และสารเนื้อผสม คืออะไร??
ลักษณะของเนื้อสาร
สารที่มีลักษณะของเนื้อสารผสมกลมกลืนกัน
เป็นเนื้อเดียว
สารเนื้อเดียว
สารที่มองเห็นด้วยตาเปล่าไม่เป็นเนื้อเดียวกัน
ตลอดทุกส่วน
สารเนื้อผสม
มีเนื้อสารเพียงชนิดเดียว สมบัติคงที่
สารบริสุทธิ์
สารเนื้อเดียวที่ไม่บริสุทธิ์ เกิดจากสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
มารวมกัน ประกอบด้วย 2 ส่วนคือตัวท้าละลายและตัว
ละลาย
สารละลาย
สารบริสุทธิ์เนื้อเดียวที่มีองค์ประกอบอะตอมของธาตุเพียง
ชนิดเดียวเท่านั้น ไม่สามารถจะน้ามาแยกสลายให้
กลายเป็นสารอื่นโดยวิธีการทางเคมี
ธาตุ
สารบริสุทธิ์เนื้อเดียวที่เกิดจากอะตอมของธาตุตั้งแต่ 2 ชนิด
ขึ้นไปเป็นองค์ประกอบ ซึ่งมารวมตัวกันโดยวิธีการทาง
เคมี สามารถแยกสลายให้เกิดเป็นสารใหม่หรือกลับคืนเป็น
ธาตุเดิมได้
สารประกอบ
สารที่ไม่สามารถแยกเป็นสารเนื้อเดียวหรือสารเนื้อผสมได้อย่าง
แน่นอน มีขนาดของอนุภาคเล็กกว่าสารแขวนลอยแต่ใหญ่กว่า
สารละลาย มองเห็นเป็นลักษณะขุ่นมัว
คอลลอยด์
สารเนื้อผสมที่มีอนุภาคขนาดใหญ่ ท้าให้สามารถ
มองเห็นส่วนผสมได้ชัดเจน ง่ายต่อการแยกออกเมื่อทิ้ง
ไว้จะตกตะกอน
สารแขวนลอย
สารที่ประกอบด้วยเนื้อสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมาผสมกัน มี
สมบัติไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงตามปริมาณของสารที่ผสมกัน
สารผสม

สารบริสุทธิ์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ปีการศึกษา 2566