Business Research Method
100-009
วิธีการวิจัยทางธุรกิจ
[อ.นิธินพ ทองวาสนาสง]
ความรูเบื้องตน
เกี่ยวกับวิธีการวิจัยทางธุรกิจ
หัวขอสําคัญในบท
2
• ความหมายของการวิจัย
• ความหมายของการวิจัยทางธุรกิจ
• ประเภทของการวิจัย
• ลักษณะของการวิจัยธุรกิจ
• การนํากระบวนการวิจัยไปใชประโยชนทางธุรกิจ
• ประโยชนของการวิจัยทางธุรกิจ
• ตัวอยางผลงานวิจัยทางธุรกิจ
• จรรยาบรรณนักวิจัย
• ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
การวิจัยคืออะไร ?
What is the research ?
ความหมายของการวิจัย
3
การวิจัย = Research
Re + Search
ยอน/ซ้ํา/ทบทวน + คนหา/คนควา
ความหมายของการวิจัย
4
การวิจัย ( Research) คือ
- การแสวงหาความรู ขอเท็จจริงวิธีหนึ่งที่ไดนํากระบวนการ
วิทยาศาสตรมาประยุกตใช
- กระบวนการแสวงหาความรู ความจริง ดวยวิธีการที่มีระบบ มี
ความเชื่อถือไดโดยอาศัยระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร เพื่อใหได
ความรูใหมที่เปนคําตอบของปญหาตามวัตถุประสงคที่กําหนด
ความหมายของการวิจัย
5
ความหมายของการวิจัยทางธุรกิจ
6
Zikmund กลาววา
1.การวิจัยธุรกิจ เปนการสํารวจที่มีระบบ มีการควบคุม การคนควาทดลอง และการใช
หลักเหตุผลเกี่ยวกับเหตุการณที่สนใจ เพื่อการตัดสินใจในการบริหารองคการ
2.การวิจัยธุรกิจ เปนกระบวนการที่มีระบบและมีวัตถุประสงคในการรวบรวม บันทึก
วิเคราะหขอมูล เพื่อชวยในการตัดสินใจทางธุรกิจ เพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตอง เพื่อใชใน
การตัดสินใจอยางมีระบบและมีวัตถุประสงคที่แนนอน
สรุปความหมายของการวิจัยทางธุรกิจ
การวิจัยทางธุรกิจ: กระบวนการแสวงหาความรู
ขอเท็จจริงอยางเปนระบบ โดยใชกระบวนการทางวิทยาศาสตร
เพื่อนําขอคนพบที่ไดจากการวิจัยนี้ไปใชในการบริหาร ตัดสินใจสั่ง
การ แกปญหา ออกแบบผลิตภัณฑ หรือพัฒนาประสิทธิภาพใน
การดําเนินธุรกิจใหประสบผลสําเร็จ
ความหมายของการวิจัยทางธุรกิจ
7
ประเภทของการวิจัย
8
1. จําแนกตามจุดมุงหมายการวิจัย
2. จําแนกตามลักษณะของขอมูล
3. จําแนกตามระเบียบวิธีวิจัย
1.2 การวิจัยประยุกต
 นําผลการวิจัยไปใชแกปญหา
 นําผลการวิจัยชวยในการ
ตัดสินใจ
1.1 การวิจัยพื้นฐาน/บริสุทธิ์
 สรางความรูใหม แนวคิดใหม
 คนหาขอเท็จจริง
 เพื่อสรางกฎ ทฤษฎี
 เพื่อเปนฐานในการศึกษาเรื่อง
อื่นๆ
ประเภทของการวิจัย
9
1. จําแนกตามจุดมุงหมายการวิจัย
2.1 การวิจัยเชิงปริมาณ
(Quantitative Research)
 เก็บขอมูลปฐมภูมิ
 วิเคราะหเกี่ยวกับตัวเลข
 ใชวิธีการทางสถิติเพื่อสรุปผลวิจัย
2.2 การวิจัยเชิงคุณภาพ
(Qualitative Research)
 เก็บขอมูลทุติยภูมิ
 สัมภาษณ สังเกต ศึกษาเอกสาร
 เนนการวิจัยทางสังคม หรือ
มนุษยวิทยา
ประเภทของการวิจัย
10
2. จําแนกตามลักษณะของขอมูล
3.1 การวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive Research)
ศึกษาขอเท็จจริงในเหตุการณในปจจุบัน เพื่อตอบคําถามวา อะไรเปนอะไร
( What is …?) แบงไดดังนี้
3.1.1 การวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) : รวบรวมขอเท็จจริงสภาพ
ปจจุบันเพื่อแกปญหา
3.1.2 การวิจัยเชิงความสัมพันธ (Correlational Research) : หาความสัมพันธ
ของปญหาหรือเหตุการณที่ปรากฏ
3.1.3 การวิจัยเชิงพัฒนาการ (Development Research) : ศึกษาพัฒนาการ
เรื่องใดเรื่องหนึ่ง เพื่อทํานายอนาคต
ประเภทของการวิจัย
11
3. จําแนกตามระเบียบวิธีวิจัย
3.2 การวิจัยเชิงประวัติศาสตร
(Historical Research)
- วิเคราะหเหตุการณในอดีต ถึง
ปจจุบัน และอนาคต
- เพื่อคนหาสาเหตุที่สงผลใน
ปจจุบัน
- ตอบคําถามวา อะไรเปนอะไรใน
อดีต (what was…?)
3.3 การวิจัยเชิงทดลอง
(Experimental Research)
- ศึกษาการเปลี่ยนแปลงของ
เหตุการณที่เปนอยู/ที่จะเกิดขึ้น
- ควบคุมตัวแปรที่ไมเกี่ยวของ
- ตอบคําถามวาอะไรจะเปนอะไรใน
อนาคต (What will be…?)
ประเภทของการวิจัย
12
3. จําแนกตามระเบียบวิธีวิจัย
1. ขอมูลการวิจัยตองไดมาอยางถูกตอง
2. มีวัตถุประสงคการวิจัยที่ชัดเจน ไมมีอคติในการวิจัย
3. ผลการวิจัยเปนเครื่องมือในการนําไปใชในกระบวนการ
ตัดสินใจบริหารงานทางธุรกิจ
ลักษณะของการวิจัยธุรกิจ
13
• ดานการจัดการ (Management Research)
• ดานการบัญชี (Accounting Research)
• ดานการเงิน (Financial Research)
• ดานการตลาด (Marketing Research)
• ดานการผลิต (Production Management Research)
• ดานเศรษฐศาสตรธุรกิจ (Business Economics Research)
• ดานอื่นๆ
การนํากระบวนการวิจัยไปใชประโยชนทางธุรกิจ
14
• สามารถแกไขปญหาที่เกิดขึ้นโดยตั้งอยูบนพื้นฐานเหตุผลและ
ขอเท็จจริง ลดความผิดพลาดในการตัดสินใจ
• ทําใหเปนคนชางสังเกต มีเหตุผล
• รูจักวิธีการคนควาขอมูลอยางเปนระบบ ถูกตอง และเชื่อถือได
• ชวยใหมีวิสัยทัศนในการวิเคราะหสถานการณ
• มีการวางแผนการดําเนินงานในดานตางๆไดอยางเหมาะสม
ประโยชนของการวิจัยทางธุรกิจ
15
• การศึกษาความคาดหวังของประชาชนในกทม.เกี่ยวกับการ
ใหบริการรถไฟฟาใตดิน
• การศึกษาพฤติกรรมผูบริโภคในการเลือกซื้อสินคาและบริการ
ในหางสรรพสินคาตั้งฮั่วเส็ง
• การศึกษาความพึงพอใจของผูบริโภคตอการใหบริการของราน
มนตนมสด
ตัวอยางผลงานวิจัยทางธุรกิจ
16
• ซื่อสัตยและมีคุณธรรมในทางวิชาการและการจัดการ
• ตระหนักถึงขอตกลงกับหนวยงานที่ใหการสนับสนุน
• นักวิจัยตองมีพื้นฐานความรูในสาขาวิชาที่ทําวิจัย
• มีความรับผิดชอบตอสิ่งที่ศึกษาวิจัย
• เคารพในศักดิ์ศรีและสิทธิของมนุษย
• มีอิสระทางความคิดโดยปราศจากอคติ
• นําผลวิจัยไปใชในทางที่ชอบ
• เคารพความคิดเห็นทางวิชาการของผูอื่น
• มีความรับผิดชอบตอสังคมในทุกระดับ
จรรยาบรรณนักวิจัย
17
ขั้นตอนในการวิจัย หมายถึง ขั้นตอน (step) ตางๆ ของการ
ทํางานวิจัย ตั้งแตเริ่มตนจนเสร็จสิ้นการวิจัย
กระบวนการในการวิจัย หมายถึง กระบวนการในการทํางานวิจัย
เพื่อใหไดคําตอบตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
18
ขั้นตอนในการวิจัย
1. ขั้นเตรียมการ
2. ขั้นออกแบบวิจัย
3. ขั้นดําเนินการวิจัย
4. ขั้นเสนอผลการวิจัย
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
19
ขั้นตอนในการวิจัย
1. ขั้นเตรียมการ
ประกอบดวยการพิจารณาเลือกและกําหนดปญหาที่จะทําการ
วิจัย การตั้งวัตถุประสงค รวมถึงการเลือกหัวเรื่อง และการตั้งชื่อเรื่อง
ขั้นนี้ผูวิจัยเปนเพียงระดมกําลังความคิดของตน เตรียมลูทางที่
จะทําวิจัยวาจะทําวิจัยในเรื่องใดหรือประเด็นใดดี ที่จะเหมาะสม เปน
ประโยชนทางดานใดดานหนึ่ง และสามารถจะดําเนินการวิจัยได
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
20
ขั้นตอนในการวิจัย
2. ขั้นออกแบบวิจัย
การออกแบบวิจัยนี้เปนสวนหนึ่งของการดําเนินการวิจัยจริง ๆ
จะตองเริ่มศึกษาคนควาจากทฤษฎี แนวความคิด ผลงานวิจัยหรืออื่น ๆ ที่มีผู
กําหนดหรือศึกษาไวแลวในอดีต แลวนํามาเปนองคประกอบสําคัญในการกําหนด
รูปแบบและแนวทางวิจัยภายใตเรื่องหรือปญหาที่เลือกไววาจะทําการวิจัย
รวมถึงการสรางแบบจําลอง สมมติฐาน วิธีการใหไดมาซึ่งขอมูลที่ใชในการพิสูจน
สนับสนุนสมมติฐานที่ตั้งขึ้น ตลอดจนเครื่องมือที่ใชวิเคราะหขอมูล
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
21
ขั้นตอนในการวิจัย
3. ขั้นดําเนินการวิจัย
 เปนการลงมือทําวิจัยจริง ๆ ตามที่ไดออกแบบไวในขั้นตอนที่สอง
 เมื่อลงมือวิจัยแลวผูวิจัยพบปญหาก็เทากับวาผูวิจัยยังออกแบบ
วิจัยไมดีนักหรือไมรอบคอบพอ ซึ่งก็อาจแกไขเปลี่ยนแปลงได
ดวยเหตุดวยผล
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
22
ขั้นตอนในการวิจัย
4. ขั้นเสนอผลการวิจัย
การเสนอผลการวิจัยเปนการรวบรวมงานวิจัยตั้งแตเริ่มตนขั้นที่หนึ่ง จนถึงขั้นที่สาม รวม
กับขอคนพบสําคัญ ๆ ที่ไดจากขั้นตอนที่สามแลวนํามาประมวลเปนลําดับเพื่อใหผูอื่นไตสามารถ
เขาใจและติดตามคนควาได
อาจทําไดหลายวิธี เชน การจัดทํารายงานการวิจัยเปนเอกสารสิ่งพิมพ การเสนอรายงาน
ดวยวาจาในการประชุมทางวิชาการ เปนตน
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
23
กระบวนการในการวิจัย
 งานวิจัยที่ดีควรมีกระบวนการในการดําเนินงานวิจัยอยางมีระบบ
 การจัดงานวิจัยอยางมีกระบวนการทื่ดีจะชวยใหผูวิจัยรอบคอบมากขึ้น และจะ
เห็นปญหาอุปสรรคตาง ๆ ที่คาดวาจะเกิดขึ้นในระหวางดําเนินงานวิจัยเปนการ
ลวงหนา จึงสามารถเตรียมตัวที่จะเผซิญและแกไขปญหาอุปสรรคตาง ๆ
เหลานั้นได
 กระบวนการวิจัยที่ดีก็คือ การจัดลําดับตามขั้นตอนของการวิจัยที่ไดเสนอไว
ทั้งนี้อาจจัดระบบการวิจัย ไดเปน 9 ลําดับ
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
24
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
1.) การกําหนดปญหา การเลือกหัวขอ และหัวเรื่องของการวิจัย
จากประเด็นปญหาที่สรรหาได ผูวิจัยจะคํานึงถึงหัวขอกวาง ๆ ที่เปนหลัก
สําคัญของงานวิจัยแลวจึงคํานึงถึงหัวเรื่องที่ตนตองการจะวิจัย ซึ่งอาจตองพิถีพิถันกับ
การตั้งชื่อเรื่องวิจัยเปนพิเศษดวยก็ได
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
25
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
2.) การประมวลแนวคิด
เปนการสรางรากฐานของความรูที่จะนํามาใชในการวิจัย โดยประมวลแนวความคิด
หลักการและอื่น ๆ จากทฤษฎีหรืองานวิซาการประเภทอื่นๆที่มีผูเขียนหรือศึกษาไวแลว
กระบวนการนี้ผูวิจัยจึงจําเปนตองทําการทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของเพื่อ
ประมวลแนวความคิดหรือทฤษฎีที่จะนํามาใช
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
26
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
3.) การกําหนดแนวความคิดของเรื่องที่วิจัย
หลังจากที่ไดรวบรวมและประมวลความรูทางทฤษฎีแลว ผูวิจัยก็จะนํามาผสมผสาน
และสรางเปนแนวความคิค อยางแนชัดสําหรับงานวิจัยของตน
เปนกระบวนการที่วากันวายากที่สุดของงานวิจัย เพราะ เปนการถายทอดจากทฤษฎี
มาเปนแนวความคิดในเซิงปฏิบัติที่ใกลกับโลกแหงความเปนจริง ซึ่งตองอาศัยความรูความ
เขาใจในทฤษฎีนั้น ๆ อยางแทจริง
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
27
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
4.) การตั้งสมมติฐาน และการสรางแบบจําลอง
หลังจากประมวลแนวคิดจากทฤษฎีและการศึกษาวิจัยในอดีตแลวผูวิจัยก็จะมาถึง
กระบวนการของการตั้งสมมติฐานและการสรางแบบจําลองที่ใชในการศึกษา ซึ่งในงานวิจัยบางเรื่อง
อาจไมตองมีก็ได เชนงานวิจัยเอกสาร
การตั้งสมมติฐานเปนการคาดคะเนคําตอบของการวิจัยไวลวงหนาเพื่อเปนแนวทางในการ
วิจัยโดยมุงไปตามแนวทางที่จะทดสอบสมมติฐานนั้น
สมมติฐานก็คือเปาหมายที่การวิจัยนั้นๆ ตองการพิสูจนหรือหาคําตอบ อาจเปนสมมติฐาน
เซิงพรรณนา หรือเชิงปริมาณก็ได อาจมีหลายสมมติฐานก็ได โดยเปนสมมติฐานหลักหนึ่งสมมติฐาน
และเปนสมมติฐานรองอีกหลาย ๆ สมมติฐานไต
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
28
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
4.) การตั้งสมมติฐาน และการสรางแบบจําลอง (ตอ)
แบบจําลองอาจเปนเชิงบรรยายหรือเปนแบบจําลองเชิงปริมาณก็ได แตจะตองงายและสั้น
พอที่จะเปนกุญแจสําคัญที่จะชี้ประเด็นหลักของงานวิจัยได
ในทางเศรษฐศาสตรมักเปนแบบจําลองเชิงปริมาณ ที่เขียนเปนฟงกชันหรือสมการทาง
คณิตศาสตร
(สมมติฐานกับแบบจําลองที่สรางขึ้นจะดองสอดคลองกัน)
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
29
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
5.) การกําหนดตัวแปรจากแบบจําลองและสมมติฐานที่ตั้งไว
เปนการกําหนดตัวแปรแตละตัวที่จะนําไปหาหรือรวบรวมขอมูลโดยตรงตอไป
รวมไปถึงการนิยามตัวแปรหรือคําศัพทในการวิจัยที่มีความหมายเฉพาะหรือโดยทั่วไปมี
หลายความหมาย เซน ความมั่งคั่ง (wealth) ในการวิจัยนั้น ๆ จะใหความหมายวาคือ
อะไรเพื่อจะไดเก็บขอมูลไดถูกตอง
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
30
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
6.) การเก็บรวบรวมขอมูล
ตองพิจารณาจากแบบจําลองและสมมติฐานวาตองการขอมูลอะไรและอยางไร
บาง จึงสามารถวางแผนหรือเลือกวิธีการเก็บรวบรวมขอมูลได จากนั้นก็ดําเนินการเก็บ
รวบรวมขอมูล
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
31
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
7.) การวิเคราะหขอมูลรวมถึงการประมวลผลขอมูล
ประกอบดวยการทํารหัส การแปลรหัส การบันทึกรหัสขอมูล(ถาใซ
คอมพิวเตอร) และการประเมินผลดวยวิธีการวิเคราะหอยางงายไปจนถึงการใชเทคนิค
ขั้นสูงทางสถิติหรือเศรษฐมิติมาทําการวิเคราะห
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
32
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
8.) พิสูจนสมมติฐาน
การนําผลการวิเคราะหที่ไดมาทดสอบกับสมมติฐานที่ตั้งไว วาจะ
ยอมรับหรือปฏิเสธสมมติฐาน พรอมทั้งอธิบายดวยเหตุผลของประเด็นที่
พิสูจนหรือทดสอบ
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
33
กระบวนการในการวิจัยที่ดี
9.) การสรุปผลการวิจัย
เปนการอภิปรายวาไดทําอะไรไป โดยวิธีใดและผลเปนอยางไร รวมทั้งจุดออน
อันเปนขอบกพรองสําคัญที่ยังคงมีอยู และขอเสนอแนะเพื่อแกไขปญหา ซึ่งไดจากขอ
คนพบของงานวิจัย
ขั้นตอนและกระบวนการในการวิจัย
34
ใหนักศึกษาคนควางานวิจัย 5 เรื่อง เกี่ยวกับสาขาวิชาที่เรียน
หรือในเรื่องที่สนใจและเตรียมตอบคําถามดวยปากเปลาในชั่วโมงตอไป
(งานชิ้นนี้เปนการปูพื้นฐานและเพื่อทดสอบความรูความเขาใจ ในงานวิจัย)
คําถามและอภิปราย
35
Q&Aอาจารย นิธินพ ทองวาสนาสง
E-mail: Nitinop.inova@gmail.com
Tel: 085-352-1050

1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิธีวิจัยทางธุรกิจ