Uploaded byssuserf2dcbb
82 views

1384945915

นำไปใช้ศึกษาความรู้

Download to read offline
ชื่องานโครงงาน โครงการเริ่องอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม ชื่อผู้จัดทาโครงงาน นายจักรกริช คิดเห็น ระดับชั้น ปวช 2/1 ปีการศึกษา 2554 แผนก คอมพิวเตอร์ธุรกิจ ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา นางสาวปรารถนา เจริญดี บทคัดย่อ จากข้อความข้างตนเป็นการยกตัวอย่างบางส่วนของการกระทาของมนุษย์ในปัจจุบัน เท่านั้น จะเห็นได้ว่ามนุษย์นั้นปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยตรงเป็นส่วนใหญ่ซึ่งถ้าไม่มีการ กรองน้าเสียหรือการบาบัดน้าเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง จะก่อให้เกิดมลพิษทางน้า ซึ่งมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต ทั้งที่อยู่ในน้าและบนบก ทาให้ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ ของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้นลดลง สัตว์น้าขาดออกซิเจนตายแล้วทาให้น้าเน่าเสีย มนุษย์ก็ต้อง รับประทานสัตว์น้าที่มีสารเคมีเจือปนอยู่ในตัวสัตว์น้า เป็นต้น เพราะฉะนั้นมนุษย์จึงควรช่วยกันรักษา สิ่งแวดล้อมทางน้า โดยการบาบัดน้าให้มีคุณภาพดีขึ้นก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง ด้วยเหตุนี้คณะ ผู้จัดทาโครงงานวิทยาศาสตร์จึงได้คิดประดิษฐ์อ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษ ทางน้าที่เกิดจากความมักง่ายและความเห็นแก่ตัวของมนุษย์ในสังคมยุคปัจจุบัน และยังรักษา สิ่งแวดล้อมให้ดารงไว้
บทที่ 1 บทนา ที่มาและความสาคัญของโครงงาน น้ามีความสาคัญต่อการดาเนินชีวิตของสิ่งมีชีวิต ทั้งในด้านอุปโภคและบริโภคแต่ในปัจจุบันมนุษย์ ใช้น้าอย่างไม่คานึงถึงความสาคัญของน้า ซึ่งมนุษย์ส่วนใหญ่นั้นเห็นแก่ตัว มักง่าย เช่น ใช้ในการชาระล้าง ร่างกาย และสิ่งของเครื่องใช้แล้วก็ปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยไม่มี การกรองหรือการบาบัดก่อน ปล่อยลงสู่แม่น้า ซึ่งก่อให้เกิดมลพิษทางน้า จากข้อความข้างตนเป็นการยกตัวอย่างบางส่วนของการกระทาของมนุษย์ในปัจจุบันเท่านั้น จะเห็น ได้ว่ามนุษย์นั้นปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยตรงเป็นส่วนใหญ่ซึ่งถ้าไม่มีการกรองน้าเสียหรือการ บาบัดน้าเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง จะก่อให้เกิดมลพิษทางน้า ซึ่งมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและ สิ่งมีชีวิต ทั้งที่อยู่ในน้าและบนบก ทาให้ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณ นั้นลดลง สัตว์น้าขาดออกซิเจนตายแล้วทาให้น้าเน่าเสีย มนุษย์ก็ต้องรับประทานสัตว์น้าที่มีสารเคมีเจือปน อยู่ในตัวสัตว์น้า เป็นต้น เพราะฉะนั้นมนุษย์จึงควรช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมทางน้า โดยการบาบัดน้าให้มี คุณภาพดีขึ้นก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง ด้วยเหตุนี้คณะผู้จัดทาโครงงานวิทยาศาสตร์จึงได้คิดประดิษฐ์ อ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษทางน้าที่เกิดจากความมักง่ายและความเห็นแก่ตัวของ มนุษย์ในสังคมยุคปัจจุบัน และยังรักษาสิ่งแวดล้อมให้ดารงไว้ จุดมุ่งหมายของโครงงาน 1. เพื่อประดิษฐ์อุปกรณ์ล้างจานบาบัดน้าเสีย 2. เพื่อบาบัดน้าเสียที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้า 3. เพื่อเป็นแนวทางในการประดิษฐ์อ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย และผู้อื่นสามารถศึกษาและนาไปพัฒนา ให้ดียิ่งขึ้นต่อไป 4. เพื่อศึกษาทักษะกระบวนการแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ คือ ฝึกการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์และสร้างสรรค์ 5. เพื่อฝึกการทางานเป็นหมู่คณะ สมมติฐาน
อ่างล้างจานบาบัดน้าเสียสามารถทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมีคุณภาพดีขึ้นได้ นิยามเชิงปฏิบัติการ คุณภาพของน้าที่ดีในการทดลองครั้งนี้ หมายถึง น้าที่ใส ไม่มีสี ไม่มีเศษตะกอน มีคุณสมบัติเป็นกลาง ไม่มี สารตกค้าง ซึ่งทดสอบได้โดยใช้สารเคมี ใช้ประสาทสัมผัส ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก และใช้ เครื่องมือวัดค่า pH ขอบเขตการศึกษาค้นคว้า 1. น้าเหลือทิ้งจากการล้างจานที่นามาทดลองได้มาจากน้าล้างจานของร้านข้าวแกงในโรงเรียนวัด ราชาธิวาส ร้านรัตนา ซึ่งเก็บในวันที่ 20 พ.ย. 2550 เวลา 13.20 น. 2. การตรวจสอบคุณภาพของน้าในที่นี้ ตรวจสอบสารที่ปนเปื้อนน้าเพียง 5 ชนิด ได้แก่ แป้ ง ,น้าตาล โมเลกุลเดี่ยว , ไขมัน , โปรตีน , แคลเซียม 3. คุณภาพของน้าที่ได้จากการทดลองครั้งนี้ หมายถึง น้าที่ใส ไม่มีสี ไม่มีเศษตะกอน มีคุณสมบัติเป็น กลาง ไม่มีสารตกค้าง ซึ่งทดสอบได้โดยใช้สารเคมี ใช้ประสาทสัมผัส ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต ขนาดเล็ก และใช้เครื่องมือวัดค่า pH
บทที่ 2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง มลพิษ หมายความว่า ของเสีย วัตถุอันตรายและมวลสารอื่นๆ รวมทั้งกากตะกอนหรือสิ่งตกค้างเหล่านั้น ที่ ถูกปล่อยทิ้งจากแหล่งกาเนิดมลพิษ หรือที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อ คุณภาพสิ่งแวดล้อมหรือภาวะที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนได้และให้หมายถึง รังสี ความ ร้อน แสง เสียง คลื่น ความสั่นสะเทือน หรือเหตุราคาญอื่นๆ ที่เกิดหรือปล่อยออกจากแหล่งน้าต้นกาเนิด มลพิษ ของเสีย หมายความว่า ขยะมูลฝอยสิ่งปฏิกูล น้าเสีย อากาศเสีย มวลสาร หรือวัตถุอันตรายอื่นใด ซึ่งถูก ปล่อยทิ้งหรือมีที่มาจากแหล่งกาเนิดมลพิษรวมทั้งกากตะกอนหรือสิ่งตกค้างจากสิ่งเหล่านั้น ที่อยู่ในสภาพ ของแข็งของเหลว หรือก๊าซ น้าเสีย หมายความว่า ของเสียที่อยู่ในสภาพเป็นของเหลวรวมทั้งมวลสารที่ปะปนหรือปนเปื้อนอยู่ใน ของเหลวนั้น จาแนกประเภทของมลพิษทางน้า มลพิษทางน้าสามารถจาแนกออกได้ดังนี้ 1. น้าเน่า ได้แก่ น้าที่มีปริมาณออกซิเจนละลายในน้าต่า มีสีดาคล้าและอาจส่งกลิ่นเหม็น น้าประเภทนี้ เป็นอันตรายต่อการบริโภค การประมง และทาให้สูญเสียคุณค่าทางการพักผ่อนของมนุษย์ 2. น้าเป็นพิษ ได้แก่ น้าที่มีสารพิษเจือปนอยู่ในระดับที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตมนุษย์และ สัตว์น้า เช่น สารประกอบของปรอท ตะกั่ว สารหนู แคดเมี่ยม ฯลฯ 3. น้าที่มีเชื้อโรค ได้แก่ น้าที่มีเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส ฯลฯ เช่น เชื้ออหิวาตกโรค เชื้อบิด เชื้อไข้ไทฟอยด์ เจือปนอยู่ เป็นต้น 4. น้าขุ่นข้น ได้แก่ น้าที่มีตะกอนดินและทรายเจือปนอยู่เป็นจานวนมากจนเป็นอันตรายต่อ สัตว์ น้า และเป็นอุปสรรคต่อการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ 5. น้าร้อน ได้แก่ น้าที่ได้รับการถ่ายเทความร้อนจากน้าทิ้ง จนมีอุณหภูมิที่สูงกว่าที่ควรจะเป็นไปตาม ธรรมชาติ ส่วนใหญ่เกิดจากการระบายน้าหล่อเย็นจากโรงงานอุตสาหกรรมลงสู่แหล่งน้า ซึ่งจะมี ผลกระทบต่อการดารงชีวิต และการแพร่พันธุ์ของสัตว์น้า ตลอดจนสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ 6. น้าที่มีกัมมันตภาพรังสี ได้แก่ น้าที่มีสารกัมมันตภาพรังสีเจือปนในระดับที่เป็นอันตราย 7. น้ากร่อย ได้แก่ น้าจืดที่เสื่อมคุณภาพเนื่องจากการละลายของเกลือในดินหรือน้าทะเลไหลหรือซึม เข้าเจือปน
8. น้าที่มีคราบน้ามัน ได้แก่ น้ามันหรือไขมันเจือปนอยู่มาก ลักษณะของมลพิษทางน้า น้าที่เกิดภาวะมลพิษจะมีองค์ประกอบของคุณภาพน้าที่แตกต่างจากน้าดี ซึ่งจะมีดัชนีต่างๆ เป็นตัวบ่งบอก สมารถแยกออกเป็น 3 ลักษณะใหญ่ ๆ คือ 1. ลักษณะทางกายภาพ ลักษณะทางกายภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่สามารถรับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า มีดัชนี บ่งบอกลักษณะทางกายภาพที่สาคัญได้แก่ 1.1 อุณหภูมิ ( Temperature ) เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีอิทธิพลโดยตรงและโดยอ้อมต่อการดารงชีวิตของสัตว์น้า โดยปกติอุณหภูมิของน้าจะเปลี่ยนแปลงตามอุณหภูมิของอากาศ ซึ่งขึ้นอยู่กับฤดูกาล ระดับความสูงและ สภาพภูมิประเทศ นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับความเข้มของแสงอาทิตย์กระแสลม ความลึก ปริมาณสาร แขวนลอยหรือความขุ่นและสภาพแวดล้อมทั่ว ๆ ไปของแหล่งน้า สาหรับประเทศไทยอุณหภูมิจะแปรผัน ในช่วง 20 – 30 องศาเซลเซียส การปล่อยน้าทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรมที่มีอุณหภูมิสูงลงสู่แหล่งน้าหรือน้า จากระบบหล่อเย็นจะทาให้อุณหภูมิของน้าสูงกว่าระดับปกติตามธรรมชาติซึ่งมีผลกระทบกระเทือนต่อสัตว์ น้าและระบบนิเวศวิทยาของแหล่งน้าบริเวณดังกล่าว นอกจากนี้อุณหภูมิของน้ายังมีผลต่อสภาพแวดล้อม ทางเคมีภาพ เช่น ออกซิเจนละลายในน้า คือ ปริมาณออกซิเจนละลายในน้าจะลดลง ถ้าอุณหภูมิของน้า สูงขึ้นในขณะเดียวกันขบวนการเมตตาโบลิซึมและการทางานของพวกจุลินทรีย์ต่างๆ ในน้าก็จะเพิ่มขึ้น ดังนั้นจึงทาให้ความต้องการปริมาณออกซิเจนละลายในน้าสูงขึ้น จึงอาจเกิดปัญหาการขาดแคลนออกซิเจน ขึ้นได้ นอกจากนี้ยังมีผลกระทบทางอ้อม เช่น อุณหภูมิของน้าที่สูงขึ้นจะทาให้พิษของสารพิษต่าง ๆ มีความ รุนแรงมากขึ้น ทั้งนี้เนื่องจากอุณหภูมิสูงช่วยเร่งการดูดซึมการแพร่กระจายของพิษสู่ร่างกายได้เร็วขึ้น อย่างไรก็ตามสารพิษบางชนิดจะมีพิษลดลงเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นทั้งนี้เนื่องจากอุณหภูมิไปทาปฏิกิริยาย่อย สลายและกาจัดสารพิษออกนอกร่างกายได้เร็วกว่าปกติ นอกจากนี้ยังทาให้ความต้านทานโรคของสัตว์น้า เปลี่ยนแปลงไป เชื้อโรคบางชนิดสามารถแพร่กระจายได้ดีในระดับอุณหภูมิที่แตกต่างกัน ( ไมตรี และ คณะ , 2528 ) 1.2 สี ( Colour ) การตรวจสีของน้าในบางครั้งนิยมปฏิบัติกัน เนื่องจากสามารถแสดงให้เห็นอย่างคร่าว ๆ เกี่ยวกับกาลังการผลิต สภาพแวดล้อมและสารแขวนลอยที่มีอยู่ในแหล่งน้านั้น สีของน้าเกิดจากการสะท้อน ของแสง จาแนกได้ 2 ประเภท คือ 1) สีจริง (True Colour )เป็นสีของน้าที่เกิดจากสารละลายชนิดต่างๆ อาจจะเป็นสารละลายจากพวกอนินท รีย์สารหรือพวกอินทรีย์สารซึ่งทาให้เกิดสีของน้า สีจริงไม่สามารถแยกออกได้โดยการตกตะกอน และการ กรอง 2) สีปรากฏ (Apparent colour ) เป็นสีของน้าที่เกิดขึ้นแล้วเราสามารถมองเห็นได้ชัดเจน ส่วนใหญ่เกิดจาก ตะกอนของน้า สารแขวนลอย เศษซากพืชซากสัตว์ที่ตายทับถมในน้าก็เป็นตัวการสาคัญที่ก่อให้เกิดสีของน้า
ได้ 1.3 ความขุ่น (Turbidity ) ความขุ่นของน้าจะแสดงให้เห็นว่ามีสารแขวนลอยอยู่มากน้อยเพียงใด สาร แขวนลอยที่มีอยู่ เช่น ดินละเอียด อินทรีย์สารอนินทรีย์สาร แพลงก์ตอนและสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ สารเหล่านี้จะ กระจายและขัดขวางไม่ให้แสงส่องลงไปได้ลึก โดยสารเหล่านี้จะดูดซับเอาแสงไว้ 1.4 กลิ่น (Oder ) กลิ่นจากน้าเสียส่วนมากแล้วมากจากก๊าซที่เกิดจากการย่อยสลายของสารอินทรีย์ในน้าเสีย ก๊าซส่วนใหญ่จะเป็น H2S ที่เกิดจากจุลินทรีย์ชนิดที่ไม่ต้องการออกซิเจน 1.5 รส ( Taste ) น้าสะอาดตามธรรมชาติจะไม่มีรส การที่น้ามีรสผิดไปเนื่องจากมีสารอินทรีย์หรือสารอนิ นทรีย์ปะปนอยู่ เช่น น้าที่มีรสกร่อย ทั้งนี้เนื่องจากมีเกลือคลอไรด์ละลายอยู่ในน้านั้นในปริมาณสูง 2. ลักษณะทางเคมีภาพ ลักษณะทางเคมีภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่เกิดจากการที่น้ามีสารเคมีเจือปนจนทาให้เกิด สภาวะทางเคมีขึ้นในน้า มีดัชนีบ่งบอกลักษณะทางเคมีภาพที่สาคัญได้แก่ 2.1 การนาไฟฟ้า (Conductivity ) เป็นลักษณะของน้าที่บอกถึงความสารถของน้าที่จะให้กระแสไฟฟ้าไหล ผ่าน ซึ่งขึ้นอยู่กับความเข้มข้นของสารที่มีประจุไฟฟ้าในน้า ความนาไฟฟ้าไม่ได้เป็นค่าเฉพาะอิออนตัวใด ตัวหนึ่ง แต่เป็นค่ารวมของอิออนทั้งหมดในน้า ค่านี้ไม่ได้บอกให้ทราบถึงชนิดของสารในน้า บอกแต่เพียง ว่ามีการเพิ่มหรือลดของอิออนที่ละลายน้าเท่านั้น กล่าวคือ ถ้าค่าความนาไฟฟ้าเพิ่มขึ้นแสดงว่ามีสารที่แตก ตัวในน้าเพิ่มขึ้นหรือถ้าค่าความนาไฟฟ้าลดลงก็แสดงว่าสารที่แตกตัวได้ในน้าลดลง ความนาไฟฟ้านิยมวัด ออกมาในรูปอัตราส่วนของความต้านทาน โดยหน่วยเป็น Microsiemen หรือ us/cm อุณหภูมิจะมีผลต่อการ แตกตัวของอิออน อุณหภูมิสูง ค่าการแตกตัวจะมากขึ้น ความนาไฟฟ้าจะเพิ่มขึ้น 2.2 ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) เป็นค่าที่แสดงความเป็นกรดหรือด่างของน้า น้าที่มีสภาพเป็นกรดจะมีค่า ความเป็นกรดเป็นด่างน้อยกว่า 7 และน้าที่เป็นด่างจะมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างมากกว่า 7 น้าคาม ธรรมชาติจะมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.5 – 8.5 ซึ่งความแตกต่างของ pH ขึ้นอยู่กับลักษณะ ของภูมิประเทศและสภาพแวดล้อมหลายประการ เช่น ลักษณะของพื้นดินและหิน ปริมาณ ฝนตกตลอดจน การใช้ที่ดินในบริเวณแหล่งน้า ระดับ pH ของน้าจะเปลี่ยนแปลงตาม pH ของดินด้วย นอกจากนี้สิ่งที่มีชีวิต ในน้า เช่น จุลินทรีย์และแพลงก์ตอนพืช ก็สามารถทาให้ค่า pH ของน้าเปลี่ยนแปลงไปด้วย 2.3 ออกซิเจนละลายในน้า ( Dissolved Oxygen;DO ) หมายถึง เป็นค่าที่บ่งบอกถึงปริมาณออกซิเจนที่ ละลายในน้า ซึ่งออกซิเจนจะมีความสาคัญมากต่อสิ่งมีชีวิตในน้า ปริมาณออกซิเจนในน้าจะเปลี่ยนแปลงไป ตามอุณหภูมิของน้าและความกดดันของบรรยากาศ ในฤดูร้อนปริมาณของออกซิเจนที่ละลายในน้าน้อยลง เพราะว่าอุณหภูมิสูงขณะเดียวกันที่การย่อยสลายและปฏิกิริยาต่าง ๆ จะเพิ่มมากขึ้น ทาให้ความต้องการของ ออกซิเจนเพื่อไปใช้กิจกรรมเหล่านั้นสูงไปด้วย ในแหล่งน้าธรรมชาติจะมีออกซิเจนละลายอยู่ระหว่าง 5 – 7 มิลลิกรัมต่อลิตร 2.4 บีโอดี ( Biochemical Oxygen Demand;BOD ) เป็นค่าที่บอกถึงปริมาณของออกซิเจนที่ถูกใช้ในการย่อย
สลายอินทรีย์ชนิดที่ย่อยสลายได้ภายใต้สภาวะที่มีออกซิเจน โดยจุลินทรีย์ในช่วงเวลา 5 วันที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส เป็นค่าที่นิยมใช้กันมากในการแสดงถึงความสกปรกมากน้อยเพียงใดของน้าเสียจากชุมชน และโรงงานต่าง ๆ เป็นค่าที่สาคัญมากในการออกแบบและควบคุมระบบบาบัดน้าเสียโดยทางชีวภาพ สามารถใช้บ่งบอกถึงค่าภาระอินทรีย์และใช้ในการหาประสิทธิภาพของระบบบาบัดน้าเสีย การวัดค่าของ BOD ยังใช้สาหรับการตรวจสอบคุณภาพของน้าในแม่น้าลาคลองอีกด้วย 2.5 ซีโอดี ( Chemical Oxyhen Demand;COD ) เป็นค่าที่บ่งบอกถึงปริมาณของออกซิเจนที่ต้องการใช้ใน การทาปฏิกิริยาออกซิไดซ์สารอินทรีย์ในน้า โดยใช้สารเคมีที่มีอานาจในการออกซิไดซ์ได้สูง เช่น โปแต สเซียมไดโครเมต (K2Cr207) ในสภาพสารละลายที่เป็นกรด สารอินทรีย์ชนิดทั้งที่จุลินทรีย์ย่อยสลายได้ หรือไม่ได้จะถูกออกซิไดซ์หมด ค่าซีโอดีมักจะมากกว่าค่าบีโอดีอยู่เสมอ ค่าซีโอดีจึงเป็นค่าที่บ่งบอกถึง ความสกปรกของน้าเช่นเดี่ยวกันกับค่าบีโอดี สาหรับประโยชน์ของการหาค่า COD คือใช้เวลาของการ วิเคราะห์น้อย สามารถหาค่าได้เลยในห้องปฏิบัติการ แต่สาหรับ BOD ต้องใช้เวลาถึง 5 วัน จึงจะทราบผล 3. ลักษณะทางชีวภาพ ลักษณะทางชีวภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่เกิดจากการมีสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งปะปน ในน้า และเป็นพิษต่อมนุษย์และสัตว์น้าได้ดัชนีบ่งบอกลักษณะทางชีวภาพ ได้แก่ แพลงก์ตอนพืช-สัตว์ แบคทีเรียที่ทาให้เกิดโรคติดต่อทางน้าและอาหาร เชื้อไวรัส เชื้อราและพวกหนอนพยาธิต่าง ๆ ผลกระทบเนื่องจากมลพิษทางน้า 1. ผลกระทบต่อการเกษตรกรรม 2. ผลกระทบต่อการประมง 3. ผลกระทบต่อการสาธารณสุข ก่อให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บ 4. ผลกระทบต่ออุตสาหกรรม 5. ผลกระทบต่อการผลิตน้าเพื่อการอุปโภคบริโภค 6. ผลกระทบต่อการคมนาคม 7. ผลกระทบต่อทัศนียภาพ 8. ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม น้าเสีย หมายถึง น้าที่มีสารใด ๆ หรือสิ่งปฏิกูลที่ไม่พึงปรารถนาปนอยู่ การปนเปื้อนของสิ่งสกปรกเหล่านี้ จะทาให้คุณสมบัติของน้าเปลี่ยนแปลงไปจนอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถนากลับมาใช้ประโยชน์ได้สิ่ง ปนเปื้อนที่อยู่ในน้าเสีย ได้แก่ น้ามัน ไขมัน ผลซักฟอก สบู่ ยาฆ่าแมลง สารอินทรีย์ที่ทาให้เกิดการเน่าเหม็น และเชื้อโรคต่าง ๆ สาหรับแหล่งที่มาของน้าเสียพอจะแบ่งได้เป็น 2 แหล่งใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. น้าเสียจากแหล่งชุมชน มาจากกิจกรรมสาหรับการดารงชีวิตของคนเรา เช่น อาคารบ้านเรือน หมู่บ้าน จัดสรร คอนโดมิเนียม โรงแรม ตลาดสด โรงพยาบาล เป็นต้น จากการศึกษาพบว่าความเน่าเสียของคูคลอง
เกิดจากน้าเสียประเภทนี้ ถึงกรรมวิธีในการบาบัดน้าเสีย การบาบัดน้าเสียให้เป็นน้าที่สะอาดก่อนปล่อยทิ้ง เป็นวิธีการหนึ่งในการแก้ไขปัญหาแม่น้าลาคลองเน่าเสีย โดยอาศัยกรรมวิธีต่างๆ เพื่อลดหรือทาลายความ สกปรกที่ปนเปื้อนอยู่ในห้องน้า ได้แก่ ไขมัน น้ามัน สารอินทรีย์สารอนินทรีย์สารพิษ รวมทั้งเชื้อโรคต่าง ๆให้หมดไปหรือให้เหลือน้อยที่สุดเมื่อปล่อยทิ้งลงสู่แหล่งน้าก็จะไม่ทาให้แหล่งน้านั้นเน่าเสียอีกต่อไป ขั้นตอนในการบาบัดน้าเสีย เนื่องจากน้าเสียมีแหล่งที่มาแตกต่างกันจึงทาให้มีปริมาณและความสกปรกของน้าเสียแตกต่างกันไปด้วย ในการปรับปรุงคุณภาพของน้าเสียจาเป็นจะต้องเลือกวิธีการที่เหมาะสมสาหรับกรรมวิธีในการปรับปรุง คุณภาพของน้าเสียนั้นก็มีหลายวิธีด้วยกัน โดยพอจะแบ่งขั้นตอนในการบาบัดออกได้ดังนี้ การบาบัดน้าเสียขั้นเตรียมการ (Pretreatment ) เป็นการกาจัดของแข็งขนาดใหญ่ออกเสียก่อนที่น้าเสียจะถูกปล่อยเข้าสู่ระบบบาบัดน้าเสีย เพื่อป้ องกัน การอุดตันท่อน้าเสียและเพื่อไม่ทาความเสียหายให้แก่เครื่องสูบน้า การบาบัดในขั้นนี้ ได้แก่ การดักด้วย ตะแกรง เป็นการกาจัดของแข็งขนาดใหญ่โดยใช้ตะแกรง ตะแกรงที่ใช้โดยทั่วไปมี 2 ประเภทคือ ตะแกรง หยาบและตะแกรงละเอียด การบดตัดเป็นการลดขนาดหรือปริมาตรของแข็งให้เล็กลง ถ้าสิ่งสกปรกที่ลอยมา กับน้าเสียเป็นสิ่งที่เน่าเปื่อยได้ต้องใช้เครื่องบดตัดให้ละเอียด ก่อนแยกออกด้วยการตกตะกอน การดักกรวด ทรายเป็นการกาจัดพวกกรวดทรายทาให้ตกตะกอนในรางดักกรวดทราย โดยการลดความเร็วน้าลง การ กาจัดไขมันและน้ามันเป็นการกาจัดไขมันและน้ามันซึ่งมักอยู่ในน้าเสียที่มาจากครัว โรงอาหาร ห้องน้า ปั้ม น้ามัน และโรงงานอุตสาหกรรมบางชนิดโดยการกักน้าเสียไว้ในบ่อดักไขมันในช่วงเวลาหนึ่งเพื่อให้น้ามัน และไขมันลอยตัวขึ้นสู่ผิวน้าแล้วใช้เครื่องตักหรือกวาดออกจากบ่อ การบาบัดน้าเสียขั้นที่สอง (Secondary Treatment ) เป็นการกาจัดน้าเสียที่เป็นพวกสารอินทรีย์อยู่ในรูปสารละลายหรืออนุภาคคอลลอยด์ โดยทั่วไปมักจะ เรียกการบาบัด ขั้นที่สองว่า “ การบาบัดน้าเสียด้วยขบวนการทางชีววิทยา ” เนื่องจากเป็นขั้นตอนที่ต้อง อาศัยจุลินทรีย์ในการย่อยสลายหรือทาลายความสกปรกในน้าเสีย การบาบัดน้าเสียในปัจจุบันนี้อย่างน้อย จะต้องบาบัดถึงขั้นที่สองนี้ เพื่อให้น้าเสียที่ผ่านการบาบัดแล้วมีคุณภาพมาตรฐานน้าทิ้งที่ทางราชการ กาหนดไว้การบาบัดน้าเสียด้วยขบวนการทางชีววิทยาแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ขบวนการที่ใช้ออกซิเจน เช่น ระบบบ่อเติมอากาศ ระบบแคติเวคเตดสลัดจ์ ระบบแผ่นหมุนชีวภาพ ฯลฯ และ ขบวนการที่ไม่ใช้ ออกซิเจน เช่น ระบบถังกรองไร้อากาศ ระบบถังหมักตะกอน ฯลฯ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของจุลินทรีย์ที่ทา หน้าที่ย่อยสลาย การบาบัดน้าเสียขั้นสูง ( Advanced Treatment ) เป็นการบาบัดน้าเสียที่ผ่านการบาบัดในขั้นที่สองมาแล้ว เพื่อกาจัดสิ่งสกปรกบางอย่างที่ยังเหลืออยู่ เช่น โลหะหนัก หรือเชื้อโรคบางชนิดก่อนจะระบายทิ้งลงสู่แหล่งน้าสาธารณะ การบาบัดขั้นนี้มักไม่นิยมปฏิบัติ
กัน เนื่องจากมีขั้นตอนที่ยุ่งยากและเสียค่าใช้จ่ายสูง นอกจากผู้บาบัดจะมีวัตถุประสงค์ในการนาน้าที่บาบัด แล้วกลับคืนมาใช้อีกครั้ง ประมาณ75% เครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช พิสูจน์ว่า เส้นใยพืชชนิดใดมีประสิทธิภาพในการกรองของเสียได้มากที่สุด โดยเส้นใยของพืชที่ นามาใช้ในการทดลองมีดังนี้ 1. ผักตบชวา 2. กาบกล้วย 3. เปลือกมะพร้าว 4. ผักกระเฉด โดยการเทน้าทิ้งจากครัวลงในภาชนะที่มีเส้นใยชนิดต่าง ๆ สังเกตและวัดค่า pH ของน้า โดยทาการ ทดลอง 2 ชุด ชุดแรกจะใช้เส้นใยตามธรรมชาติ และชุดที่ 2 จะใช้เส้นใยที่ได้จากการปั่น ผลการศึกษาพบว่า เส้นใยของผักตบชวาที่มีในธรรมชาติมีประสิทธิภาพในการกรองน้าที่ดีที่สุด รองลงมาคือเส้นใยของกาบ กล้วยตามธรรมชาติ เส้นใยกาบกล้วยที่ได้จากการปั่น เส้นใยผักกระเฉดที่ได้จากการปั่น เส้นใยผักกระเฉด จากธรรมชาติ เส้นใยเปลือกมะพร้าวจากธรรมชาติ เส้นใยผักตบชวาจากการปั่น และเส้นใยเปลือกมะพร้าว จากการปั่น ตามลาดับ โดยค่า pH ไม่แตกต่างกัน ชุดเครื่องกรองน้าอย่างง่าย น้าคลองมีสารที่ไม่ละลายน้าปนอยู่และแม้จะตั้งทิ้งไว้เป็นเวลานาน สารเหล่านั้นก็ยังไม่ตกตะกอน แต่ เราสามารถใช้สารส้มเป็นตัวทาให้สารเหล่านั้นรวมตัวกันจมสู่ก้นภาชนะได้วิธีนี้เรียกว่า การทาให้ ตกตะกอน ซึ่งยังคงเป็นวิธีที่ใช้กันมาก เพราะเป็นวิธีที่ค่อนข้างสะดวกและเสียค่าใช้จ่ายน้อย วิธีการกรองเป็นวิธีที่ใช้แยกสารที่ไม่ละลายน้าออกจากน้าหรือของเหลวเมื่อเราเทน้าหรือของเหลวผ่าน กระดาษกรอง น้าหรือของเหลวจะผ่านกระดาษกรองลงไป ส่วนสารที่ไม่ละลายน้ามีขนาดใหญ่กว่ารูของ กระดาษกรองจึงไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได้ ปัจจุบันมีการประดิษฐ์เครื่องกรองที่ใช้วัสดุต่าง ๆ กัน เครื่องกรองบางชนิดใช้ไส้กรองซึ่งทาด้วยเซรามิกส์ที่มีรูพรุนขนาดเล็ก บางชนิดใช้สารดูดซับสีและ สารเจือปนในน้า เพื่อทาให้น้ามีความสะอาดมากขึ้น บางชนิดใส่ถ่านกัมมันต์ ( คือ ถ่านชนิดหนึ่งที่ได้รับ การเพิ่มคุณภาพมากขึ้นโดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย ถ่านกัมมันต์ทาจากแกลบ กะลามะพร้าว ขี้เลื่อย ชาน อ้อย กระดูกหรือเขาสัตว์) เพื่อดูดสีและกลิ่น นอกจากนี้เครื่องกรองบางชนิดอาจใส่วัสดุหลาย ๆ ชนิดผสม กันก็ได้ โดยเครื่องกรองน้าคลองจัดทาขึ้นเพื่อช่วยลดปัญหาน้าขุ่นจากตะตอนดิน และสามารถนาน้า ที่ กรองได้มาใช้อุปโภคภายในบ้านโดยการแกว่งน้าคลองปริมาตร 4,000 cm3 ด้วยสารส้ม 5 กรัม รอ จนกระทั่งสารแขวนลอยตกตะกอน เปิดน้าให้ไหลผ่านชุดเครื่องกรองน้า 2 ชุด ซึ่งแต่ละชุดมีวัสดุ ชั้น กรองเรียงกันตามลาดับจากด้านล่างถึงด้านบนของชุดกรองน้าเรียงกัน คือ ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวด ละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทรายหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว โดยมีอัตราส่วนของชั้นกรองที่เหมาะสมที่สุด
คือ 1:100:90:80:90:90:1 ตามลาดับ พบว่า ลักษณะของน้าที่กรองได้เป็นสีใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และมีตะกอน ปนอยู่ในน้าน้อยมาก บทที่ 3 วัสดุอุปกรณ์และขั้นตอนวิธีในการดาเนินงาน วัสดุอุปกรณ์  ชนิดวัสดุที่นามาทาตัวเครื่องล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม จานวน 1. น๊อต 10 ตัว 2. ถังน้า 2 ถัง 3. เหล็กฉากขนาด 40 cm 8 ท่อน 4. เหล็กฉากขนาด 53 cm 8 ท่อน 5. เหล็กฉากขนาด 110 cm 4 ท่อน 6. อ่างล้างจาน ( สแตนเลส ) เหลือใช้แล้ว 1 อ่าง 7. สเปย์( สีส้มสะท้อนแสง ) 1 กระป๋ อง 8. สเปย์( สีชมพูสะท้อนแสง ) 1 กระป๋ อง 9. สติกเกอร์ ( สีส้มสะท้อนแสง ) 1 แผ่น 10. กุญแจแหวน 1 อัน 11. เลื่อย 1 อัน 12. พลาสติกใส 4 เมตร  ชนิดของวัสดุที่นามาทาเครื่องกรองน้าจากเส้นใยธรรมชาติ
1. ผักตบชวา 1 กิโลกรัม 2. ตะกร้าพลาสติก 5 ใบ 3. ผ้าขาวบาง 2 เมตร  ชนิดของวัสดุที่นามาทาเครื่องกรองน้าแบบง่าย 1. ถังพลาสติกใส ๆ 1 ถัง 2. ใยแก้ว 1 ถัง 3. กรวดหยาบ 2 กิโลกรัม 4. กรวดละเอียด 2 กิโลกรัม 5. ทรายหยาบ 2 กิโลกรัม 6. ทรายละเอียด 2 กิโลกรัม 7. ถ่านกัมมันต์ 1 ถุงใหญ่  ชนิดของวัสดุที่ใช้ในการทดสอบหาสิ่งมีชีวิต สารปนเปื้อนในน้า 1. บิ๊กเกอร์ขนาด 1,000 ml 9 ใบ 2. บิ๊กเกอร์ขนาด 250 ml 9 ใบ 3. หลอดทดลองขนาดเล็ก 9 หลอด 4. หลอดหยดสาร 5 อัน 5. แท่งแก้วคนสาร 5 อัน 6. ที่วางหลอดทดลอง 2 อัน 7. สารละลายไอโอดีน 20 ลบ.ซม.
8. สารละลายไบยูเร็ต 20 ลบ.ซม. 9. สารละลายเบเนดิกส์ 20 ลบ.ซม. 10. สารละลายกรดซัลฟิวริก 20 ลบ.ซม. 11. สารละลายคอปเปอร์ซัลเฟต 20 ลบ.ซม. 12. กุ้งฝอย 1 ถุง 13. ไรแดง 1 ถุง 14. เครื่องวัดค่า pH 1 ถุง 15. น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ตัวอย่างที่ 1 5 กก. 16. ที่กั้นลม 1 อัน 17. ตะแกรงเหล็ก 1 อัน 18. ตะเกียงแอลกอฮอล์ 1 อัน 19. ที่หนีบหลอดทดลอง 1 อัน  ชนิดของวัสดุที่นามาทาป้ ายนิเทศ และอุปกรณ์ตกแต่ง 1. ฟิวเจอร์บอร์ด 3 แผ่น 2. สีไม้ 48 แท่ง 1 กล่อง 3. สีเมจิก 1 กล่อง 4. เทปกาวสีชมพู 1 ม้วน 5. สติ๊กเกอร์สีเขียว 1 แผน 6. เทปกาวสองหน้า 1 ม้วน 7. กรรไกร 1 อัน 8. คัตเตอร์ 1 เล่ม 9. กาว 1 ขวด 10. กระดาษสี 7 แผ่น
ขั้นตอนและวิธีการดาเนินงาน ตอนที่ 1 ผลิตอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นทาตัวโครงงานสร้างของอุปกรณ์ล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม - ขั้นทาชุดกรองน้าของอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม ตอนที่ 2 การเก็บน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ตอนที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) ก่อนผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นใช้ประสาทสัมผัส - ขั้นใช้กระบวนการทางเคมี - ขั้นใช้เครื่องมือวัดค่า pH - ขั้นใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ตอนที่ 4 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) หลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นน้าผ่านชุดกรองของอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นการทดสอบคุณภาพน้า - ใช้ประสาทสัมผัส - ใช้กระบวนการทางเคมี - ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ตอนที่ 1 การทาอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 1 การทาตัวโครงสร้างของอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย 1.1 ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 53 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 40 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 110 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน 1.2 นาเหล็กฉากที่ยาว 40 เซนติเมตร มาต่อกับเหล็กฉากที่ยาว 53 เซนติเมตร จากนั้นนาเหล็กฉาก ขนาด 40 เซนติเมตร มาต่อเข้าอีก และนาเหล็กฉากขนาด 53 เซติเมตร มาต่อเข้าอีก สลับความยาวไปมา เป็นรูปสี่เหลี่ยม ( โดยทั้งหมด ใช้น๊อตเป็นตัวเชื่อมติด ) โดยเป็นที่สาหรับวางอ่างล้างจาน
1.3 นาเหล็กฉากยาว 110 เซนติเมตร 4 ท่อนแต่ละท่อนมาต่อเป็นขาของอุปกรณ์ล้างจานรักษา สิ่งแวดล้อม โดยนาเหล็กฉากที่ยาว 110 เซนติเมตร แต่ละอันไปต่อเข้ากับมุมของโครงเหล็กที่ประกอบ เป็นรูปสี่เหลี่ยมในข้อ 1.2 ( โดยใช้น๊อตเป็นตัวเชื่อมติด ) 1.4 เมื่อได้เป็นรูปร่างแล้วจากนั้นนาเหล็กฉากยาว 40 เซนติเมตร และ 53 เซนติเมตร อย่างละ 2 ท่อน แล้วต่อ เป็นรูปสี่เหลี่ยมสลับความยาวไปมาเหมือนกันดังข้อ 1.2 บริเวณตรงกลางของขาตัวอุปกรณ์โดย ระยะห่างระหว่างสี่เหลี่ยมสาหรับวางอ่างล้างจาน และสี่เหลี่ยมที่สาหรับวางเครื่องกรองน้าจากเส้นใย พืช ห่างกันประมาณ 30 เซนติเมตร
1.5 จากนั้นนาเหล็กฉากยาว 40 เซนติเมตร 2 ท่อน โดยนาแต่ละท่อนมาต่อให้เข้ากับเหล็ก ฉาก 40 เซนติเมตร ที่ประกอบเป็นชั้นสาหรับวางชุดกรองน้าจากเส้นใยพืช โดยความห่าง ประมาณ 30 เซนติเมตร 1.6 เมื่อได้ชั้นวางที่กรองน้าจากเส้นใยพืชแล้ว ต่อมาก็ประกอบชั้นวางสาหรับชุดกรองน้า แบบง่าย โดยทา วิธีการเดียวกันกับชั้นวางชุดเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช แต่ระห่างระหว่างชั้นวางชุดเครื่องกรองน้าจาก เส้นใยพืชกับชั้นว่างชุดเครื่องกรองน้าแบบง่ายในขั้นตอนที่ 1.4 และ 1.5 ห่างกันประมาณ 30 เซนติเมตร
1.7 เมื่อได้ตัวเครื่องกรองน้าแล้วก็นาอ่างล้างจานเหลือใช้มาวางบนชั้นสาหรับวางอ่างล้างจาน (ชั้นบนสุด ) ขั้นที่ 2 การทาชุดเครื่องกรองน้าแบบง่าย 1. นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ มาล้างกับน้าสะอาดเพื่อให้สิ่ง สกปรกที่ปนเปื้อนออกให้หมด 2. นาไปตากแดดรอให้แห้ง 3. นาถังพลาสติกสีใสมาเจาะรูที่ก้นของถังโดยวนเป็นรูปวงกลม โดยใช้ค้อนตอกตะปูลงไปให้เป็นรู 4. ตัดมุ้งลวดและผ้าขาวบางให้มีขนาดพอดีกับก้นของถัง นามาซ้อนกัน และนาไปรองไว้ที่ก้นของที่กรอง น้า เพื่อสาหรับไม่ให้พวกชั้นกรองหลุดตามน้ามาโดยใช้ผ้าขาวบางรองไว้ก้นสุดตามด้วย มุ้งลวด 5. นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ที่ตากแดดไว้เมื่อแห้งแล้วให้นาแต่ ละชนิดไปชั่งกิโล เพื่อจะได้แบ่งให้ได้อัตราส่วนที่เท่ากันแล้วนามาใส่ในถังสีขาวไว้ดังที่ศึกษามาจาก โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ เบญจมราชาลัย 6. นาใยแก้ว นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ มาจัดใส่ลงในถังที่ได้ เตรียมไว้แล้ว ซึ่งจะนาวัสดุที่ใช้ทาชุดกรองน้าแบบง่ายใส่ลงในถังที่เตรียมไว้ โดยใช้ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทรายหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว โดยเรียงลาดับจากด้นล่างสู่ด้านบนของ
ถัง โดยมีอัตราส่วนของชุดกรองคือ 1:100:90:80:90:90:1 ( ตามลาดับ ) 7. นาชุดกรองน้าอย่างง่ายไปวางไว้บนชั้นสาหรับวางชุดกรองน้าอย่างง่าย ขั้นที่ 3 การทาชุดเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช 1. นาผักตบชวาที่เก็บมาจากท่าน้าวัดราชาธิวาส มาปอกเปลือกออกให้เหลือแต่เส้นใย พร้อมนาไปล้างน้าใน น้าสะอาด แล้วสับให้เป็นท่อนเล็ก ๆ 2. นาถังพลาสติกสีใสมาเจาะรูที่ก้นของถังเป็นรูปวงกลม 3. นาผ้าขาวบางปูลงไปในถังพลาสติกสีใสเป็นชั้นที่ 1 4. นาผักตบชวาที่หั่นเป็นท่อน ๆ ใส่ลงในถังพลาสติกใสเป็นชั้นที่ 2 5. นาใยแก้วใส่ลงไปในถังพลาสติกสีใส โดยปิดเส้นใยผักตบชวาให้มิดเป็นชั้นที่ 3 6. นาหินสีขาวใส่ลงไปในถังพลาสติกสีใสเป็นชั้นที่ 4 7. เมื่อได้ชุดกรองน้าจากเส้นใยพืช แล้วก็นาชุดกรองน้าจากเส้นใยพืชไปวางไว้ในชั้นสาหรับวางไว้ในชั้น สาหรับวางเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช ( ชั้นที่ 2 ) ตอนที่ 2 การเก็บน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ขั้นที่ 1 เตรียมขวดสาหรับใส่น้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจาน 5 ขวด ขั้นที่ 2 เก็บจากร้านข้าวแกงรัตนา โรงอาหารโรงเรียนวัดราชาธิวาส ตักน้าในกะละมังที่ใช้ล้างจานใส่ ขวดให้เต็ม 5 ขวด
ตอนที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพของน้า ( อย่างง่าย ) ก่อนผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย 1. โดยการใช้อวัยวะ 1.1 ตาเปล่า สังเกตลักษณะของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 1.2 จมูก ใช้ดมกลิ่นของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 2. ใช้สารเคมี / กระบวนการทางเคมี 2.1 การตรวจสอบไขมันในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - นาพู่กันที่สะอาดมาจุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานไปถูกับกระดาษสีขาวประมาณ 5 – 6 ครั้ง จากนั้นยกกระดาษไปที่ที่มีแสงผ่าน สังเกตว่าโปร่งแสงหรือไม่ บันทึกผล 2.2 การตรวจสอบโปรตีนในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงไปในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และ หยดสารละลายคอปเปอร์(2)ซัลเฟต จานวน 5 หยด และสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ประมาณ 10 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.3 การตรวจสอบหาแป้ งในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายไอโอดีนจานวน 1 หยด สังเกตผลการทดลอง และบันทึกผล 2.4 การตรวจหาน้าตาลโมเลกุลเดี่ยว (กูลโคส ) ในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลาง จานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายเบเนดิกต์จานวน 5 หยด จากนั้นนาไปต้มในน้าเดือด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร ประมาณ 2 นาที สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.5 การตรวจสอบหาแคลเซียมในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายซัลฟิวริก จานวน 5 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 3. ใช้สิ่งมีชีวิต ได้แก่ กุ้งฝอยกับไรแดง 3.1 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้น ใช้ตะแกรงตักไรแดงประมาณ 1 ช้อนชา สังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไรและบันทึกผล
3.2 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้น ใช้ตะแกรงตักกุ้งฝอยประมาณ 10 ตัวตักลงในบีกเกอร์แล้วสังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นาน เท่าไรโดยใช้นาฬิกาจับเวลา และบันทึกผล 4. ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - นาน้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ หัวของเครื่องมือวัดค่า pH จุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน และรอจนกว่าตัวเลขบนหน้าปัดของ เครื่องจะคงที่แล้วบันทึกผล ตอนที่ 4 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) หลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 1 เทน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 2 การตรวจสอบคุณภาพของน้า ( อย่างง่าย ) ที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน หลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย 1. โดยการใช้อวัยวะ 1.1 ตาเปล่า สังเกตลักษณะของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 1.2 จมูก ใช้ดมกลิ่นของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 2. ใช้สารเคมี / กระบวนการทางเคมี 2.1 การตรวจสอบไขมันในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - นาพู่กันที่สะอาดมาจุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานไปถูกับกระดาษสีขาวประมาณ 5 – 6 ครั้ง จากนั้นยกกระดาษไปที่ที่มีแสงผ่าน สังเกตว่าโปร่งแสงหรือไม่ บันทึกผล 2.2 การตรวจสอบโปรตีนในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงไปในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และ หยดสารละลายคอปเปอร์(2)ซัลเฟต จานวน 5 หยด และสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ประมาณ 10 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.3 การตรวจสอบหาแป้ งในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน
- หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายไอโอดีนจานวน 1 หยด สังเกตผลการทดลอง และบันทึกผล 2.4 การตรวจหาน้าตาลโมเลกุลเดี่ยว (กูลโคส ) ในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลาง จานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายเบเนดิกต์จานวน 5 หยด จากนั้นนาไปต้มในน้าเดือด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร ประมาณ 2 นาที สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.5 การตรวจสอบหาแคลเซียมในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายซัลฟิวริก จานวน 5 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 3. ใช้สิ่งมีชีวิต ได้แก่ กุ้งฝอยกับไรแดง 3.1 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ตะแกรงตักไร แดงประมาณ 1ช้อนชา สังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไร และบันทึกผล 3.2 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ตะแกรงตัก กุ้งฝอยประมาณ 10 ตัวตักลงในบีกเกอร์แล้วสังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไรโดยใช้ นาฬิกาจับเวลา และบันทึกผล 4. ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - นาน้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ หัวของ เครื่องมือวัดค่า pH จุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน และรอจนกว่าตัวเลขบนหน้าปัดของเครื่องจะ คงที่แล้วบันทึกผล บทที่ 4 ผลการทดลอง ตารางที่ 1 แสดงลักษณะทางกายภาพของน้าก่อนผ่านการบาบัด และหลังผ่านการบาบัดจากอ่าง ล้าง จานบาบัดน้าเสีย ตาราง 2 แสดงผลการทดสอบทางเคมีของน้าก่อนผ่าน และหลังผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย
ตารางที่ 4 แสดงพฤติกรรม และความเป็นอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ก่อนผ่านการบาบัด และหลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย บทที่ 5 สรุปผลและอภิปรายผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง จากการทดลองครั้งนี้พบว่า อ่างล้างจานบาบัดน้าเสียสามารถทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมี คุณภาพดีขึ้น โดยสังเกตผลของการเปรียบเทียบการทดลองระหว่างน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก่อนผ่าน การรกรอง และหลังจากผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย พบว่า น้าหลังผ่านการกรองจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มีตะกอนปนอยู่ในน้า มีกลิ่นคาวของอาหารเหลืออยู่น้อยมาก ไม่พบ สารปนเปื้อนในน้า น้ามีคุณสมบัติเป็นกลาง และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้าสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งสนับสนุนกับสมมุติฐานที่ว่า น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะมีคุณภาพดีขึ้นเมื่อผ่านการบาบัดจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย อภิปรายผลการทดลอง จากการทดลองพบว่า เมื่อนาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานเทผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีชุดกรองน้าอยู่ ด้านล่างทั้งหมด 2 ชุด ชุดแรกเป็นกรองน้าจากเส้นใยพืชซึ่งเป็นเส้นใยของผักตบชวาและ เส้นใยของ ผักตบชวานั้นมีลักษณะเป็นรูพรุนที่ถี่มากคล้ายฟองน้า ผักตบชวานั้นสามารถดักตะกอนเล็กๆ และคราบ ไขมันที่มากับน้า ซึ่งเส้นใยของผักตบชวามีอายุการใช้งานได้ไม่เกิน 1 วัน ดังนั้นจึงต้องเปลี่ยนทุกวัน มิฉะนั้นเส้นใยของผักตบชวาจะเน่าแล้วทาให้น้าที่ผ่านชั้นกรองเสีย ส่วนชุดกรองชั้นที่สองเป็นชุดกรองน้า อย่างง่าย ซึ่งกรองน้าอย่างง่ายนี้ประกอบด้วย ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทราบหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว ตามลาดับ โดยมีอัตราส่วนที่เหมาะสมคือ 1:100:90:80:90:90:1 ตามลาดับ ซึ่ง
ทั้งหมดนี้มีคุณสมบัติในการกรองน้าคลองให้ใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีคุณสมบัติเป็นกลาง ดังนั้นเมื่อนาน้าที่ เหลือจากการล้างจาน ก่อนผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะขาวขุ่น มีกลิ่นเหม็นคาว อาหาร และมีกลิ่นน้ายาล้างจาน ซึ่งสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กไม่สามารถดารงชีวิตอยู่ได้ มีค่า pH คือ 6.9 แต่เมือ น้าที่เหลือจากการล้างจานได้ผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย น้านั้นมีลักษณะใส ไม่มีกลิ่น ไม่มี เศษตะกอนปนเปื้อนอยู่ในน้า มีกลิ่นเหม็นคาวอาหารน้อยมาก ไม่มีสารตกค้าง มีคุณสมบัติเป็นกลางและ สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจาก เมื่อน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานได้ผ่านชั้น กรองจากเส้นใยพืชคือผักตบชวา เส้นใยจากผักตบชวาจะกรองสิ่งปฏิกูลหรือเศษอาหารเล็กๆ ที่มากับน้า และนอกจากนี้เส้นใยของผักตบชวา มีคุณสมบัติในการกรองน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน กล่าวคือเส้นใย ของผักตบชวาจะทาหน้าที่กรองสารอาหารที่มากับน้า จากนั้นน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะไหลไปในชุด กรองน้าแบบง่าย ทาให้น้ามีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีคุณสมบัติเป็นกลางและเมื่อน้าได้ผ่านการบาบัดก็ สามารถปล่อยทิ้งลงสู่แม่น้าได้แต่ไม่ใช่ว่าน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานหลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจาน บาบัดน้าเสียจะสะอาดจนสามารถมาใช้ประโยชน์ได้ แต่เป็นเพียงการทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมี คุณภาพที่ดีขึ้นเท่านั้นและเนื่องจากตัวอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีระบบไหลเวียนของน้ายังไม่ดีเท่าที่ควร เหตุเพราะถ้ามีการล้างจานในปริมาณมาก ๆ อ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย จะไม่สามารถรับน้าในปริมาณมากๆ ได้ จากการทดสอบคุณภาพของน้าหลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มี ตะกอนปนอยู่ในน้า มีกลิ่นคาวของอาหารเหลืออยู่น้อยมาก ไม่พบสารอาหารปนเปื้อนในน้า มีคุณสมบัติ เป็นกลาง และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้าสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งสนับสนุนกับสมมติฐาน ที่ว่า น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะมีคุณภาพดีขึ้นเมื่อผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงงานวิทยาศาสตร์ 1. ได้ผลิตอ่างล้างจานที่ช่วยลดมลพิษทางน้าไว้ใช้เอง 2. ช่วยลดปัญหาการปล่อยน้าเน่าเสียและสิ่งปฏิกูลลงสู่แม่น้าลาคลองและยังรักษาสิ่งแวดล้อม 3. ได้ฝึกทักษะต่าง ๆ กระบวนการแก้ปัญหา และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 4. ฝึกการทางานเป็นหมู่คณะ แนวทางในการศึกษาต่อ 1. คณะผู้จัดทาได้จัดทาโครงงานเรื่องอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อมขึ้นเพื่อลดปัญหาการปล่อยมลพิษลงสู่ แหล่งน้า อ่างล้างจานนี้ยังไม่เหมาะสมสาหรับใช้งานภายในครัวเรือนเท่าไรนัก เนื่องจากตัวเครื่องมีขนาด ใหญ่ ดังนั้นสาหรับผู้ที่สนใจโครงงานชิ้นนี้สามรถนาโครงงานชิ้นนี้ไปเป็นแนวทางในการศึกษาต่อและ พัฒนาให้มีขนาดเล็กลงกว่านี้และสามารถใช้งานได้จริงในทุกครัวเรือน 2. ถ้ามีการล้างจานจานวนมากน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก็มาก ก็จะทาให้ถังเก็บน้าไม่พอ น้าจะเกิน จึง ควรพัฒนาในเรื่องระบบการไหลของน้า
เอกสารอ้างอิง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี , วิทยาศาสตร์เล่ม 1 คุรุสภา,กรุงเทพฯ. 2541

More Related Content

PDF
โครงงานวิทยาศาสตร์
byวิศิษฏ์ ชูทอง
 
PDF
โครงงานเครื่องกรองน้ำทิ้งในโรงอาหาร
bykrupornpana55
 
PDF
ตัวอย่างรายงานโครงงาน
byThanawadee Prim
 
PPTX
การทดสอบประสิทธิภาพของเส้นใยธรรมชาติจากพืช
byPongsakorn Pc
 
DOCX
โครงงาน
byEkthana Benchipiyaphon
 
PPT
PPK_เบส(base)กลุ่มคนคี่ ม.1/13 PPK
byน้องมาร์ค เด็กกามิกาเซ่
 
PDF
Em ball By ACR 58
byChannarong_13383
 
DOCX
โครงงานคอมพิวเตอร์
bynareudol niramarn
 
โครงงานวิทยาศาสตร์
byวิศิษฏ์ ชูทอง
 
โครงงานเครื่องกรองน้ำทิ้งในโรงอาหาร
bykrupornpana55
 
ตัวอย่างรายงานโครงงาน
byThanawadee Prim
 
การทดสอบประสิทธิภาพของเส้นใยธรรมชาติจากพืช
byPongsakorn Pc
 
โครงงาน
byEkthana Benchipiyaphon
 
PPK_เบส(base)กลุ่มคนคี่ ม.1/13 PPK
byน้องมาร์ค เด็กกามิกาเซ่
 
Em ball By ACR 58
byChannarong_13383
 
โครงงานคอมพิวเตอร์
bynareudol niramarn
 

What's hot

PPTX
เชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์และผลิตภัณฑ์ 8
byVarin D' Reno
 
PPTX
โครงงานสุขภาพนำหมักชีวภาพ
bybeau1234
 
PDF
Science.m.3.2
bydnavaroj
 
PDF
ผลที่ได้จากการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
bydnavaroj
 
PPTX
Is
byChanatda Anuwat
 
PDF
06 09-2012-631418014
bynaoon
 
PDF
เครื่องวัดกลิ่น
byBestrade Information
 
DOCX
กิตติกรรมประกาศ บทคัดย่อ โครงงานทดลองวิทยาศาสตร์ 58
byrenusaowiang
 
PDF
P80319121248
bymisaki4869
 
PPTX
(C ai)เชื้อเพลงิซากดึกดำบรรพ์ 29,30
byPamPaul
 
เชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์และผลิตภัณฑ์ 8
byVarin D' Reno
 
โครงงานสุขภาพนำหมักชีวภาพ
bybeau1234
 
Science.m.3.2
bydnavaroj
 
ผลที่ได้จากการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
bydnavaroj
 
Is
byChanatda Anuwat
 
06 09-2012-631418014
bynaoon
 
เครื่องวัดกลิ่น
byBestrade Information
 
กิตติกรรมประกาศ บทคัดย่อ โครงงานทดลองวิทยาศาสตร์ 58
byrenusaowiang
 
P80319121248
bymisaki4869
 
(C ai)เชื้อเพลงิซากดึกดำบรรพ์ 29,30
byPamPaul
 

Similar to 1384945915

PPTX
ปัญหาน้ำเน่าเสีย
byPannipa Saetan
 
PDF
น้ำ (Water) m2
byพัน พัน
 
PDF
เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางมลพิษและสิ่งแวดล้อม
byAraya Toonton
 
PDF
Water pollution
bySuphakornLuekchanthu
 
PDF
ปัญหาน้ำเน่าเสีย
byพัน พัน
 
PPTX
มลพิษทางน้ำ
byssuser5709e6
 
PPT
Chap8
byjuejan boonsom
 
PPT
คุณภาพน้ำดื่มและน้ำใช้ในโรงงาน.ppt
bythipsuree
 
PDF
Asssssssssssssssssss
bysunsumm
 
PDF
Kru.nok
byนกกระจอกเทศ มณีรัตน์
 
PPTX
Presentation1
byThitipornChaiwong
 
PDF
ใบงานที่ 11 เรื่อง กำหนดและลำดับขั้นตอนการปฏิบัติ
bybenzikq
 
PDF
Thitiporn1
byThitipornChaiwong
 
PDF
Water pollution
bySuphakornLuekchanthu
 
PPTX
มลพิษทางน้ำ
byKumpeeTop
 
PDF
โครงงาน แบงค์
byAungkana Na Na
 
PPTX
Presentation1
byThitipornChaiwong
 
DOC
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 
DOC
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 
DOC
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 
ปัญหาน้ำเน่าเสีย
byPannipa Saetan
 
น้ำ (Water) m2
byพัน พัน
 
เรื่อง ความรู้พื้นฐานทางมลพิษและสิ่งแวดล้อม
byAraya Toonton
 
Water pollution
bySuphakornLuekchanthu
 
ปัญหาน้ำเน่าเสีย
byพัน พัน
 
มลพิษทางน้ำ
byssuser5709e6
 
Chap8
byjuejan boonsom
 
คุณภาพน้ำดื่มและน้ำใช้ในโรงงาน.ppt
bythipsuree
 
Asssssssssssssssssss
bysunsumm
 
Kru.nok
byนกกระจอกเทศ มณีรัตน์
 
Presentation1
byThitipornChaiwong
 
ใบงานที่ 11 เรื่อง กำหนดและลำดับขั้นตอนการปฏิบัติ
bybenzikq
 
Thitiporn1
byThitipornChaiwong
 
Water pollution
bySuphakornLuekchanthu
 
มลพิษทางน้ำ
byKumpeeTop
 
โครงงาน แบงค์
byAungkana Na Na
 
Presentation1
byThitipornChaiwong
 
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 
Thitiporn
byThitipornChaiwong1
 

1384945915

  • 1.
    ชื่องานโครงงาน โครงการเริ่องอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม ชื่อผู้จัดทาโครงงาน นายจักรกริชคิดเห็น ระดับชั้น ปวช 2/1 ปีการศึกษา 2554 แผนก คอมพิวเตอร์ธุรกิจ ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา นางสาวปรารถนา เจริญดี บทคัดย่อ จากข้อความข้างตนเป็นการยกตัวอย่างบางส่วนของการกระทาของมนุษย์ในปัจจุบัน เท่านั้น จะเห็นได้ว่ามนุษย์นั้นปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยตรงเป็นส่วนใหญ่ซึ่งถ้าไม่มีการ กรองน้าเสียหรือการบาบัดน้าเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง จะก่อให้เกิดมลพิษทางน้า ซึ่งมี ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต ทั้งที่อยู่ในน้าและบนบก ทาให้ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ ของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้นลดลง สัตว์น้าขาดออกซิเจนตายแล้วทาให้น้าเน่าเสีย มนุษย์ก็ต้อง รับประทานสัตว์น้าที่มีสารเคมีเจือปนอยู่ในตัวสัตว์น้า เป็นต้น เพราะฉะนั้นมนุษย์จึงควรช่วยกันรักษา สิ่งแวดล้อมทางน้า โดยการบาบัดน้าให้มีคุณภาพดีขึ้นก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง ด้วยเหตุนี้คณะ ผู้จัดทาโครงงานวิทยาศาสตร์จึงได้คิดประดิษฐ์อ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษ ทางน้าที่เกิดจากความมักง่ายและความเห็นแก่ตัวของมนุษย์ในสังคมยุคปัจจุบัน และยังรักษา สิ่งแวดล้อมให้ดารงไว้
  • 2.
    บทที่ 1 บทนา ที่มาและความสาคัญของโครงงาน น้ามีความสาคัญต่อการดาเนินชีวิตของสิ่งมีชีวิต ทั้งในด้านอุปโภคและบริโภคแต่ในปัจจุบันมนุษย์ ใช้น้าอย่างไม่คานึงถึงความสาคัญของน้าซึ่งมนุษย์ส่วนใหญ่นั้นเห็นแก่ตัว มักง่าย เช่น ใช้ในการชาระล้าง ร่างกาย และสิ่งของเครื่องใช้แล้วก็ปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยไม่มี การกรองหรือการบาบัดก่อน ปล่อยลงสู่แม่น้า ซึ่งก่อให้เกิดมลพิษทางน้า จากข้อความข้างตนเป็นการยกตัวอย่างบางส่วนของการกระทาของมนุษย์ในปัจจุบันเท่านั้น จะเห็น ได้ว่ามนุษย์นั้นปล่อยน้าเสียลงสู่แม่น้า ลาคลอง โดยตรงเป็นส่วนใหญ่ซึ่งถ้าไม่มีการกรองน้าเสียหรือการ บาบัดน้าเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง จะก่อให้เกิดมลพิษทางน้า ซึ่งมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและ สิ่งมีชีวิต ทั้งที่อยู่ในน้าและบนบก ทาให้ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณ นั้นลดลง สัตว์น้าขาดออกซิเจนตายแล้วทาให้น้าเน่าเสีย มนุษย์ก็ต้องรับประทานสัตว์น้าที่มีสารเคมีเจือปน อยู่ในตัวสัตว์น้า เป็นต้น เพราะฉะนั้นมนุษย์จึงควรช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมทางน้า โดยการบาบัดน้าให้มี คุณภาพดีขึ้นก่อนปล่อยลงสู่แม่น้า ลาคลอง ด้วยเหตุนี้คณะผู้จัดทาโครงงานวิทยาศาสตร์จึงได้คิดประดิษฐ์ อ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษทางน้าที่เกิดจากความมักง่ายและความเห็นแก่ตัวของ มนุษย์ในสังคมยุคปัจจุบัน และยังรักษาสิ่งแวดล้อมให้ดารงไว้ จุดมุ่งหมายของโครงงาน 1. เพื่อประดิษฐ์อุปกรณ์ล้างจานบาบัดน้าเสีย 2. เพื่อบาบัดน้าเสียที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้า 3. เพื่อเป็นแนวทางในการประดิษฐ์อ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย และผู้อื่นสามารถศึกษาและนาไปพัฒนา ให้ดียิ่งขึ้นต่อไป 4. เพื่อศึกษาทักษะกระบวนการแก้ปัญหาด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ คือ ฝึกการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์และสร้างสรรค์ 5. เพื่อฝึกการทางานเป็นหมู่คณะ สมมติฐาน
  • 3.
    อ่างล้างจานบาบัดน้าเสียสามารถทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมีคุณภาพดีขึ้นได้ นิยามเชิงปฏิบัติการ คุณภาพของน้าที่ดีในการทดลองครั้งนี้ หมายถึง น้าที่ใสไม่มีสี ไม่มีเศษตะกอน มีคุณสมบัติเป็นกลาง ไม่มี สารตกค้าง ซึ่งทดสอบได้โดยใช้สารเคมี ใช้ประสาทสัมผัส ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก และใช้ เครื่องมือวัดค่า pH ขอบเขตการศึกษาค้นคว้า 1. น้าเหลือทิ้งจากการล้างจานที่นามาทดลองได้มาจากน้าล้างจานของร้านข้าวแกงในโรงเรียนวัด ราชาธิวาส ร้านรัตนา ซึ่งเก็บในวันที่ 20 พ.ย. 2550 เวลา 13.20 น. 2. การตรวจสอบคุณภาพของน้าในที่นี้ ตรวจสอบสารที่ปนเปื้อนน้าเพียง 5 ชนิด ได้แก่ แป้ ง ,น้าตาล โมเลกุลเดี่ยว , ไขมัน , โปรตีน , แคลเซียม 3. คุณภาพของน้าที่ได้จากการทดลองครั้งนี้ หมายถึง น้าที่ใส ไม่มีสี ไม่มีเศษตะกอน มีคุณสมบัติเป็น กลาง ไม่มีสารตกค้าง ซึ่งทดสอบได้โดยใช้สารเคมี ใช้ประสาทสัมผัส ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต ขนาดเล็ก และใช้เครื่องมือวัดค่า pH
  • 4.
    บทที่ 2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง มลพิษ หมายความว่าของเสีย วัตถุอันตรายและมวลสารอื่นๆ รวมทั้งกากตะกอนหรือสิ่งตกค้างเหล่านั้น ที่ ถูกปล่อยทิ้งจากแหล่งกาเนิดมลพิษ หรือที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อ คุณภาพสิ่งแวดล้อมหรือภาวะที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนได้และให้หมายถึง รังสี ความ ร้อน แสง เสียง คลื่น ความสั่นสะเทือน หรือเหตุราคาญอื่นๆ ที่เกิดหรือปล่อยออกจากแหล่งน้าต้นกาเนิด มลพิษ ของเสีย หมายความว่า ขยะมูลฝอยสิ่งปฏิกูล น้าเสีย อากาศเสีย มวลสาร หรือวัตถุอันตรายอื่นใด ซึ่งถูก ปล่อยทิ้งหรือมีที่มาจากแหล่งกาเนิดมลพิษรวมทั้งกากตะกอนหรือสิ่งตกค้างจากสิ่งเหล่านั้น ที่อยู่ในสภาพ ของแข็งของเหลว หรือก๊าซ น้าเสีย หมายความว่า ของเสียที่อยู่ในสภาพเป็นของเหลวรวมทั้งมวลสารที่ปะปนหรือปนเปื้อนอยู่ใน ของเหลวนั้น จาแนกประเภทของมลพิษทางน้า มลพิษทางน้าสามารถจาแนกออกได้ดังนี้ 1. น้าเน่า ได้แก่ น้าที่มีปริมาณออกซิเจนละลายในน้าต่า มีสีดาคล้าและอาจส่งกลิ่นเหม็น น้าประเภทนี้ เป็นอันตรายต่อการบริโภค การประมง และทาให้สูญเสียคุณค่าทางการพักผ่อนของมนุษย์ 2. น้าเป็นพิษ ได้แก่ น้าที่มีสารพิษเจือปนอยู่ในระดับที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตมนุษย์และ สัตว์น้า เช่น สารประกอบของปรอท ตะกั่ว สารหนู แคดเมี่ยม ฯลฯ 3. น้าที่มีเชื้อโรค ได้แก่ น้าที่มีเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส ฯลฯ เช่น เชื้ออหิวาตกโรค เชื้อบิด เชื้อไข้ไทฟอยด์ เจือปนอยู่ เป็นต้น 4. น้าขุ่นข้น ได้แก่ น้าที่มีตะกอนดินและทรายเจือปนอยู่เป็นจานวนมากจนเป็นอันตรายต่อ สัตว์ น้า และเป็นอุปสรรคต่อการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ 5. น้าร้อน ได้แก่ น้าที่ได้รับการถ่ายเทความร้อนจากน้าทิ้ง จนมีอุณหภูมิที่สูงกว่าที่ควรจะเป็นไปตาม ธรรมชาติ ส่วนใหญ่เกิดจากการระบายน้าหล่อเย็นจากโรงงานอุตสาหกรรมลงสู่แหล่งน้า ซึ่งจะมี ผลกระทบต่อการดารงชีวิต และการแพร่พันธุ์ของสัตว์น้า ตลอดจนสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ 6. น้าที่มีกัมมันตภาพรังสี ได้แก่ น้าที่มีสารกัมมันตภาพรังสีเจือปนในระดับที่เป็นอันตราย 7. น้ากร่อย ได้แก่ น้าจืดที่เสื่อมคุณภาพเนื่องจากการละลายของเกลือในดินหรือน้าทะเลไหลหรือซึม เข้าเจือปน
  • 5.
    8. น้าที่มีคราบน้ามัน ได้แก่น้ามันหรือไขมันเจือปนอยู่มาก ลักษณะของมลพิษทางน้า น้าที่เกิดภาวะมลพิษจะมีองค์ประกอบของคุณภาพน้าที่แตกต่างจากน้าดี ซึ่งจะมีดัชนีต่างๆ เป็นตัวบ่งบอก สมารถแยกออกเป็น 3 ลักษณะใหญ่ ๆ คือ 1. ลักษณะทางกายภาพ ลักษณะทางกายภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่สามารถรับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า มีดัชนี บ่งบอกลักษณะทางกายภาพที่สาคัญได้แก่ 1.1 อุณหภูมิ ( Temperature ) เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีอิทธิพลโดยตรงและโดยอ้อมต่อการดารงชีวิตของสัตว์น้า โดยปกติอุณหภูมิของน้าจะเปลี่ยนแปลงตามอุณหภูมิของอากาศ ซึ่งขึ้นอยู่กับฤดูกาล ระดับความสูงและ สภาพภูมิประเทศ นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับความเข้มของแสงอาทิตย์กระแสลม ความลึก ปริมาณสาร แขวนลอยหรือความขุ่นและสภาพแวดล้อมทั่ว ๆ ไปของแหล่งน้า สาหรับประเทศไทยอุณหภูมิจะแปรผัน ในช่วง 20 – 30 องศาเซลเซียส การปล่อยน้าทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรมที่มีอุณหภูมิสูงลงสู่แหล่งน้าหรือน้า จากระบบหล่อเย็นจะทาให้อุณหภูมิของน้าสูงกว่าระดับปกติตามธรรมชาติซึ่งมีผลกระทบกระเทือนต่อสัตว์ น้าและระบบนิเวศวิทยาของแหล่งน้าบริเวณดังกล่าว นอกจากนี้อุณหภูมิของน้ายังมีผลต่อสภาพแวดล้อม ทางเคมีภาพ เช่น ออกซิเจนละลายในน้า คือ ปริมาณออกซิเจนละลายในน้าจะลดลง ถ้าอุณหภูมิของน้า สูงขึ้นในขณะเดียวกันขบวนการเมตตาโบลิซึมและการทางานของพวกจุลินทรีย์ต่างๆ ในน้าก็จะเพิ่มขึ้น ดังนั้นจึงทาให้ความต้องการปริมาณออกซิเจนละลายในน้าสูงขึ้น จึงอาจเกิดปัญหาการขาดแคลนออกซิเจน ขึ้นได้ นอกจากนี้ยังมีผลกระทบทางอ้อม เช่น อุณหภูมิของน้าที่สูงขึ้นจะทาให้พิษของสารพิษต่าง ๆ มีความ รุนแรงมากขึ้น ทั้งนี้เนื่องจากอุณหภูมิสูงช่วยเร่งการดูดซึมการแพร่กระจายของพิษสู่ร่างกายได้เร็วขึ้น อย่างไรก็ตามสารพิษบางชนิดจะมีพิษลดลงเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นทั้งนี้เนื่องจากอุณหภูมิไปทาปฏิกิริยาย่อย สลายและกาจัดสารพิษออกนอกร่างกายได้เร็วกว่าปกติ นอกจากนี้ยังทาให้ความต้านทานโรคของสัตว์น้า เปลี่ยนแปลงไป เชื้อโรคบางชนิดสามารถแพร่กระจายได้ดีในระดับอุณหภูมิที่แตกต่างกัน ( ไมตรี และ คณะ , 2528 ) 1.2 สี ( Colour ) การตรวจสีของน้าในบางครั้งนิยมปฏิบัติกัน เนื่องจากสามารถแสดงให้เห็นอย่างคร่าว ๆ เกี่ยวกับกาลังการผลิต สภาพแวดล้อมและสารแขวนลอยที่มีอยู่ในแหล่งน้านั้น สีของน้าเกิดจากการสะท้อน ของแสง จาแนกได้ 2 ประเภท คือ 1) สีจริง (True Colour )เป็นสีของน้าที่เกิดจากสารละลายชนิดต่างๆ อาจจะเป็นสารละลายจากพวกอนินท รีย์สารหรือพวกอินทรีย์สารซึ่งทาให้เกิดสีของน้า สีจริงไม่สามารถแยกออกได้โดยการตกตะกอน และการ กรอง 2) สีปรากฏ (Apparent colour ) เป็นสีของน้าที่เกิดขึ้นแล้วเราสามารถมองเห็นได้ชัดเจน ส่วนใหญ่เกิดจาก ตะกอนของน้า สารแขวนลอย เศษซากพืชซากสัตว์ที่ตายทับถมในน้าก็เป็นตัวการสาคัญที่ก่อให้เกิดสีของน้า
  • 6.
    ได้ 1.3 ความขุ่น (Turbidity) ความขุ่นของน้าจะแสดงให้เห็นว่ามีสารแขวนลอยอยู่มากน้อยเพียงใด สาร แขวนลอยที่มีอยู่ เช่น ดินละเอียด อินทรีย์สารอนินทรีย์สาร แพลงก์ตอนและสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ สารเหล่านี้จะ กระจายและขัดขวางไม่ให้แสงส่องลงไปได้ลึก โดยสารเหล่านี้จะดูดซับเอาแสงไว้ 1.4 กลิ่น (Oder ) กลิ่นจากน้าเสียส่วนมากแล้วมากจากก๊าซที่เกิดจากการย่อยสลายของสารอินทรีย์ในน้าเสีย ก๊าซส่วนใหญ่จะเป็น H2S ที่เกิดจากจุลินทรีย์ชนิดที่ไม่ต้องการออกซิเจน 1.5 รส ( Taste ) น้าสะอาดตามธรรมชาติจะไม่มีรส การที่น้ามีรสผิดไปเนื่องจากมีสารอินทรีย์หรือสารอนิ นทรีย์ปะปนอยู่ เช่น น้าที่มีรสกร่อย ทั้งนี้เนื่องจากมีเกลือคลอไรด์ละลายอยู่ในน้านั้นในปริมาณสูง 2. ลักษณะทางเคมีภาพ ลักษณะทางเคมีภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่เกิดจากการที่น้ามีสารเคมีเจือปนจนทาให้เกิด สภาวะทางเคมีขึ้นในน้า มีดัชนีบ่งบอกลักษณะทางเคมีภาพที่สาคัญได้แก่ 2.1 การนาไฟฟ้า (Conductivity ) เป็นลักษณะของน้าที่บอกถึงความสารถของน้าที่จะให้กระแสไฟฟ้าไหล ผ่าน ซึ่งขึ้นอยู่กับความเข้มข้นของสารที่มีประจุไฟฟ้าในน้า ความนาไฟฟ้าไม่ได้เป็นค่าเฉพาะอิออนตัวใด ตัวหนึ่ง แต่เป็นค่ารวมของอิออนทั้งหมดในน้า ค่านี้ไม่ได้บอกให้ทราบถึงชนิดของสารในน้า บอกแต่เพียง ว่ามีการเพิ่มหรือลดของอิออนที่ละลายน้าเท่านั้น กล่าวคือ ถ้าค่าความนาไฟฟ้าเพิ่มขึ้นแสดงว่ามีสารที่แตก ตัวในน้าเพิ่มขึ้นหรือถ้าค่าความนาไฟฟ้าลดลงก็แสดงว่าสารที่แตกตัวได้ในน้าลดลง ความนาไฟฟ้านิยมวัด ออกมาในรูปอัตราส่วนของความต้านทาน โดยหน่วยเป็น Microsiemen หรือ us/cm อุณหภูมิจะมีผลต่อการ แตกตัวของอิออน อุณหภูมิสูง ค่าการแตกตัวจะมากขึ้น ความนาไฟฟ้าจะเพิ่มขึ้น 2.2 ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) เป็นค่าที่แสดงความเป็นกรดหรือด่างของน้า น้าที่มีสภาพเป็นกรดจะมีค่า ความเป็นกรดเป็นด่างน้อยกว่า 7 และน้าที่เป็นด่างจะมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างมากกว่า 7 น้าคาม ธรรมชาติจะมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.5 – 8.5 ซึ่งความแตกต่างของ pH ขึ้นอยู่กับลักษณะ ของภูมิประเทศและสภาพแวดล้อมหลายประการ เช่น ลักษณะของพื้นดินและหิน ปริมาณ ฝนตกตลอดจน การใช้ที่ดินในบริเวณแหล่งน้า ระดับ pH ของน้าจะเปลี่ยนแปลงตาม pH ของดินด้วย นอกจากนี้สิ่งที่มีชีวิต ในน้า เช่น จุลินทรีย์และแพลงก์ตอนพืช ก็สามารถทาให้ค่า pH ของน้าเปลี่ยนแปลงไปด้วย 2.3 ออกซิเจนละลายในน้า ( Dissolved Oxygen;DO ) หมายถึง เป็นค่าที่บ่งบอกถึงปริมาณออกซิเจนที่ ละลายในน้า ซึ่งออกซิเจนจะมีความสาคัญมากต่อสิ่งมีชีวิตในน้า ปริมาณออกซิเจนในน้าจะเปลี่ยนแปลงไป ตามอุณหภูมิของน้าและความกดดันของบรรยากาศ ในฤดูร้อนปริมาณของออกซิเจนที่ละลายในน้าน้อยลง เพราะว่าอุณหภูมิสูงขณะเดียวกันที่การย่อยสลายและปฏิกิริยาต่าง ๆ จะเพิ่มมากขึ้น ทาให้ความต้องการของ ออกซิเจนเพื่อไปใช้กิจกรรมเหล่านั้นสูงไปด้วย ในแหล่งน้าธรรมชาติจะมีออกซิเจนละลายอยู่ระหว่าง 5 – 7 มิลลิกรัมต่อลิตร 2.4 บีโอดี ( Biochemical Oxygen Demand;BOD ) เป็นค่าที่บอกถึงปริมาณของออกซิเจนที่ถูกใช้ในการย่อย
  • 7.
    สลายอินทรีย์ชนิดที่ย่อยสลายได้ภายใต้สภาวะที่มีออกซิเจน โดยจุลินทรีย์ในช่วงเวลา 5วันที่อุณหภูมิ 20 องศาเซลเซียส เป็นค่าที่นิยมใช้กันมากในการแสดงถึงความสกปรกมากน้อยเพียงใดของน้าเสียจากชุมชน และโรงงานต่าง ๆ เป็นค่าที่สาคัญมากในการออกแบบและควบคุมระบบบาบัดน้าเสียโดยทางชีวภาพ สามารถใช้บ่งบอกถึงค่าภาระอินทรีย์และใช้ในการหาประสิทธิภาพของระบบบาบัดน้าเสีย การวัดค่าของ BOD ยังใช้สาหรับการตรวจสอบคุณภาพของน้าในแม่น้าลาคลองอีกด้วย 2.5 ซีโอดี ( Chemical Oxyhen Demand;COD ) เป็นค่าที่บ่งบอกถึงปริมาณของออกซิเจนที่ต้องการใช้ใน การทาปฏิกิริยาออกซิไดซ์สารอินทรีย์ในน้า โดยใช้สารเคมีที่มีอานาจในการออกซิไดซ์ได้สูง เช่น โปแต สเซียมไดโครเมต (K2Cr207) ในสภาพสารละลายที่เป็นกรด สารอินทรีย์ชนิดทั้งที่จุลินทรีย์ย่อยสลายได้ หรือไม่ได้จะถูกออกซิไดซ์หมด ค่าซีโอดีมักจะมากกว่าค่าบีโอดีอยู่เสมอ ค่าซีโอดีจึงเป็นค่าที่บ่งบอกถึง ความสกปรกของน้าเช่นเดี่ยวกันกับค่าบีโอดี สาหรับประโยชน์ของการหาค่า COD คือใช้เวลาของการ วิเคราะห์น้อย สามารถหาค่าได้เลยในห้องปฏิบัติการ แต่สาหรับ BOD ต้องใช้เวลาถึง 5 วัน จึงจะทราบผล 3. ลักษณะทางชีวภาพ ลักษณะทางชีวภาพ หมายถึง ลักษณะของมลพิษทางน้าที่เกิดจากการมีสิ่งมีชีวิตชนิดใดชนิดหนึ่งปะปน ในน้า และเป็นพิษต่อมนุษย์และสัตว์น้าได้ดัชนีบ่งบอกลักษณะทางชีวภาพ ได้แก่ แพลงก์ตอนพืช-สัตว์ แบคทีเรียที่ทาให้เกิดโรคติดต่อทางน้าและอาหาร เชื้อไวรัส เชื้อราและพวกหนอนพยาธิต่าง ๆ ผลกระทบเนื่องจากมลพิษทางน้า 1. ผลกระทบต่อการเกษตรกรรม 2. ผลกระทบต่อการประมง 3. ผลกระทบต่อการสาธารณสุข ก่อให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บ 4. ผลกระทบต่ออุตสาหกรรม 5. ผลกระทบต่อการผลิตน้าเพื่อการอุปโภคบริโภค 6. ผลกระทบต่อการคมนาคม 7. ผลกระทบต่อทัศนียภาพ 8. ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม น้าเสีย หมายถึง น้าที่มีสารใด ๆ หรือสิ่งปฏิกูลที่ไม่พึงปรารถนาปนอยู่ การปนเปื้อนของสิ่งสกปรกเหล่านี้ จะทาให้คุณสมบัติของน้าเปลี่ยนแปลงไปจนอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถนากลับมาใช้ประโยชน์ได้สิ่ง ปนเปื้อนที่อยู่ในน้าเสีย ได้แก่ น้ามัน ไขมัน ผลซักฟอก สบู่ ยาฆ่าแมลง สารอินทรีย์ที่ทาให้เกิดการเน่าเหม็น และเชื้อโรคต่าง ๆ สาหรับแหล่งที่มาของน้าเสียพอจะแบ่งได้เป็น 2 แหล่งใหญ่ ๆ ดังนี้ 1. น้าเสียจากแหล่งชุมชน มาจากกิจกรรมสาหรับการดารงชีวิตของคนเรา เช่น อาคารบ้านเรือน หมู่บ้าน จัดสรร คอนโดมิเนียม โรงแรม ตลาดสด โรงพยาบาล เป็นต้น จากการศึกษาพบว่าความเน่าเสียของคูคลอง
  • 8.
    เกิดจากน้าเสียประเภทนี้ ถึงกรรมวิธีในการบาบัดน้าเสีย การบาบัดน้าเสียให้เป็นน้าที่สะอาดก่อนปล่อยทิ้ง เป็นวิธีการหนึ่งในการแก้ไขปัญหาแม่น้าลาคลองเน่าเสียโดยอาศัยกรรมวิธีต่างๆ เพื่อลดหรือทาลายความ สกปรกที่ปนเปื้อนอยู่ในห้องน้า ได้แก่ ไขมัน น้ามัน สารอินทรีย์สารอนินทรีย์สารพิษ รวมทั้งเชื้อโรคต่าง ๆให้หมดไปหรือให้เหลือน้อยที่สุดเมื่อปล่อยทิ้งลงสู่แหล่งน้าก็จะไม่ทาให้แหล่งน้านั้นเน่าเสียอีกต่อไป ขั้นตอนในการบาบัดน้าเสีย เนื่องจากน้าเสียมีแหล่งที่มาแตกต่างกันจึงทาให้มีปริมาณและความสกปรกของน้าเสียแตกต่างกันไปด้วย ในการปรับปรุงคุณภาพของน้าเสียจาเป็นจะต้องเลือกวิธีการที่เหมาะสมสาหรับกรรมวิธีในการปรับปรุง คุณภาพของน้าเสียนั้นก็มีหลายวิธีด้วยกัน โดยพอจะแบ่งขั้นตอนในการบาบัดออกได้ดังนี้ การบาบัดน้าเสียขั้นเตรียมการ (Pretreatment ) เป็นการกาจัดของแข็งขนาดใหญ่ออกเสียก่อนที่น้าเสียจะถูกปล่อยเข้าสู่ระบบบาบัดน้าเสีย เพื่อป้ องกัน การอุดตันท่อน้าเสียและเพื่อไม่ทาความเสียหายให้แก่เครื่องสูบน้า การบาบัดในขั้นนี้ ได้แก่ การดักด้วย ตะแกรง เป็นการกาจัดของแข็งขนาดใหญ่โดยใช้ตะแกรง ตะแกรงที่ใช้โดยทั่วไปมี 2 ประเภทคือ ตะแกรง หยาบและตะแกรงละเอียด การบดตัดเป็นการลดขนาดหรือปริมาตรของแข็งให้เล็กลง ถ้าสิ่งสกปรกที่ลอยมา กับน้าเสียเป็นสิ่งที่เน่าเปื่อยได้ต้องใช้เครื่องบดตัดให้ละเอียด ก่อนแยกออกด้วยการตกตะกอน การดักกรวด ทรายเป็นการกาจัดพวกกรวดทรายทาให้ตกตะกอนในรางดักกรวดทราย โดยการลดความเร็วน้าลง การ กาจัดไขมันและน้ามันเป็นการกาจัดไขมันและน้ามันซึ่งมักอยู่ในน้าเสียที่มาจากครัว โรงอาหาร ห้องน้า ปั้ม น้ามัน และโรงงานอุตสาหกรรมบางชนิดโดยการกักน้าเสียไว้ในบ่อดักไขมันในช่วงเวลาหนึ่งเพื่อให้น้ามัน และไขมันลอยตัวขึ้นสู่ผิวน้าแล้วใช้เครื่องตักหรือกวาดออกจากบ่อ การบาบัดน้าเสียขั้นที่สอง (Secondary Treatment ) เป็นการกาจัดน้าเสียที่เป็นพวกสารอินทรีย์อยู่ในรูปสารละลายหรืออนุภาคคอลลอยด์ โดยทั่วไปมักจะ เรียกการบาบัด ขั้นที่สองว่า “ การบาบัดน้าเสียด้วยขบวนการทางชีววิทยา ” เนื่องจากเป็นขั้นตอนที่ต้อง อาศัยจุลินทรีย์ในการย่อยสลายหรือทาลายความสกปรกในน้าเสีย การบาบัดน้าเสียในปัจจุบันนี้อย่างน้อย จะต้องบาบัดถึงขั้นที่สองนี้ เพื่อให้น้าเสียที่ผ่านการบาบัดแล้วมีคุณภาพมาตรฐานน้าทิ้งที่ทางราชการ กาหนดไว้การบาบัดน้าเสียด้วยขบวนการทางชีววิทยาแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ขบวนการที่ใช้ออกซิเจน เช่น ระบบบ่อเติมอากาศ ระบบแคติเวคเตดสลัดจ์ ระบบแผ่นหมุนชีวภาพ ฯลฯ และ ขบวนการที่ไม่ใช้ ออกซิเจน เช่น ระบบถังกรองไร้อากาศ ระบบถังหมักตะกอน ฯลฯ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของจุลินทรีย์ที่ทา หน้าที่ย่อยสลาย การบาบัดน้าเสียขั้นสูง ( Advanced Treatment ) เป็นการบาบัดน้าเสียที่ผ่านการบาบัดในขั้นที่สองมาแล้ว เพื่อกาจัดสิ่งสกปรกบางอย่างที่ยังเหลืออยู่ เช่น โลหะหนัก หรือเชื้อโรคบางชนิดก่อนจะระบายทิ้งลงสู่แหล่งน้าสาธารณะ การบาบัดขั้นนี้มักไม่นิยมปฏิบัติ
  • 9.
    กัน เนื่องจากมีขั้นตอนที่ยุ่งยากและเสียค่าใช้จ่ายสูง นอกจากผู้บาบัดจะมีวัตถุประสงค์ในการนาน้าที่บาบัด แล้วกลับคืนมาใช้อีกครั้งประมาณ75% เครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช พิสูจน์ว่า เส้นใยพืชชนิดใดมีประสิทธิภาพในการกรองของเสียได้มากที่สุด โดยเส้นใยของพืชที่ นามาใช้ในการทดลองมีดังนี้ 1. ผักตบชวา 2. กาบกล้วย 3. เปลือกมะพร้าว 4. ผักกระเฉด โดยการเทน้าทิ้งจากครัวลงในภาชนะที่มีเส้นใยชนิดต่าง ๆ สังเกตและวัดค่า pH ของน้า โดยทาการ ทดลอง 2 ชุด ชุดแรกจะใช้เส้นใยตามธรรมชาติ และชุดที่ 2 จะใช้เส้นใยที่ได้จากการปั่น ผลการศึกษาพบว่า เส้นใยของผักตบชวาที่มีในธรรมชาติมีประสิทธิภาพในการกรองน้าที่ดีที่สุด รองลงมาคือเส้นใยของกาบ กล้วยตามธรรมชาติ เส้นใยกาบกล้วยที่ได้จากการปั่น เส้นใยผักกระเฉดที่ได้จากการปั่น เส้นใยผักกระเฉด จากธรรมชาติ เส้นใยเปลือกมะพร้าวจากธรรมชาติ เส้นใยผักตบชวาจากการปั่น และเส้นใยเปลือกมะพร้าว จากการปั่น ตามลาดับ โดยค่า pH ไม่แตกต่างกัน ชุดเครื่องกรองน้าอย่างง่าย น้าคลองมีสารที่ไม่ละลายน้าปนอยู่และแม้จะตั้งทิ้งไว้เป็นเวลานาน สารเหล่านั้นก็ยังไม่ตกตะกอน แต่ เราสามารถใช้สารส้มเป็นตัวทาให้สารเหล่านั้นรวมตัวกันจมสู่ก้นภาชนะได้วิธีนี้เรียกว่า การทาให้ ตกตะกอน ซึ่งยังคงเป็นวิธีที่ใช้กันมาก เพราะเป็นวิธีที่ค่อนข้างสะดวกและเสียค่าใช้จ่ายน้อย วิธีการกรองเป็นวิธีที่ใช้แยกสารที่ไม่ละลายน้าออกจากน้าหรือของเหลวเมื่อเราเทน้าหรือของเหลวผ่าน กระดาษกรอง น้าหรือของเหลวจะผ่านกระดาษกรองลงไป ส่วนสารที่ไม่ละลายน้ามีขนาดใหญ่กว่ารูของ กระดาษกรองจึงไม่สามารถผ่านกระดาษกรองได้ ปัจจุบันมีการประดิษฐ์เครื่องกรองที่ใช้วัสดุต่าง ๆ กัน เครื่องกรองบางชนิดใช้ไส้กรองซึ่งทาด้วยเซรามิกส์ที่มีรูพรุนขนาดเล็ก บางชนิดใช้สารดูดซับสีและ สารเจือปนในน้า เพื่อทาให้น้ามีความสะอาดมากขึ้น บางชนิดใส่ถ่านกัมมันต์ ( คือ ถ่านชนิดหนึ่งที่ได้รับ การเพิ่มคุณภาพมากขึ้นโดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย ถ่านกัมมันต์ทาจากแกลบ กะลามะพร้าว ขี้เลื่อย ชาน อ้อย กระดูกหรือเขาสัตว์) เพื่อดูดสีและกลิ่น นอกจากนี้เครื่องกรองบางชนิดอาจใส่วัสดุหลาย ๆ ชนิดผสม กันก็ได้ โดยเครื่องกรองน้าคลองจัดทาขึ้นเพื่อช่วยลดปัญหาน้าขุ่นจากตะตอนดิน และสามารถนาน้า ที่ กรองได้มาใช้อุปโภคภายในบ้านโดยการแกว่งน้าคลองปริมาตร 4,000 cm3 ด้วยสารส้ม 5 กรัม รอ จนกระทั่งสารแขวนลอยตกตะกอน เปิดน้าให้ไหลผ่านชุดเครื่องกรองน้า 2 ชุด ซึ่งแต่ละชุดมีวัสดุ ชั้น กรองเรียงกันตามลาดับจากด้านล่างถึงด้านบนของชุดกรองน้าเรียงกัน คือ ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวด ละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทรายหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว โดยมีอัตราส่วนของชั้นกรองที่เหมาะสมที่สุด
  • 10.
    คือ 1:100:90:80:90:90:1 ตามลาดับพบว่า ลักษณะของน้าที่กรองได้เป็นสีใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และมีตะกอน ปนอยู่ในน้าน้อยมาก บทที่ 3 วัสดุอุปกรณ์และขั้นตอนวิธีในการดาเนินงาน วัสดุอุปกรณ์  ชนิดวัสดุที่นามาทาตัวเครื่องล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม จานวน 1. น๊อต 10 ตัว 2. ถังน้า 2 ถัง 3. เหล็กฉากขนาด 40 cm 8 ท่อน 4. เหล็กฉากขนาด 53 cm 8 ท่อน 5. เหล็กฉากขนาด 110 cm 4 ท่อน 6. อ่างล้างจาน ( สแตนเลส ) เหลือใช้แล้ว 1 อ่าง 7. สเปย์( สีส้มสะท้อนแสง ) 1 กระป๋ อง 8. สเปย์( สีชมพูสะท้อนแสง ) 1 กระป๋ อง 9. สติกเกอร์ ( สีส้มสะท้อนแสง ) 1 แผ่น 10. กุญแจแหวน 1 อัน 11. เลื่อย 1 อัน 12. พลาสติกใส 4 เมตร  ชนิดของวัสดุที่นามาทาเครื่องกรองน้าจากเส้นใยธรรมชาติ
  • 11.
    1. ผักตบชวา 1กิโลกรัม 2. ตะกร้าพลาสติก 5 ใบ 3. ผ้าขาวบาง 2 เมตร  ชนิดของวัสดุที่นามาทาเครื่องกรองน้าแบบง่าย 1. ถังพลาสติกใส ๆ 1 ถัง 2. ใยแก้ว 1 ถัง 3. กรวดหยาบ 2 กิโลกรัม 4. กรวดละเอียด 2 กิโลกรัม 5. ทรายหยาบ 2 กิโลกรัม 6. ทรายละเอียด 2 กิโลกรัม 7. ถ่านกัมมันต์ 1 ถุงใหญ่  ชนิดของวัสดุที่ใช้ในการทดสอบหาสิ่งมีชีวิต สารปนเปื้อนในน้า 1. บิ๊กเกอร์ขนาด 1,000 ml 9 ใบ 2. บิ๊กเกอร์ขนาด 250 ml 9 ใบ 3. หลอดทดลองขนาดเล็ก 9 หลอด 4. หลอดหยดสาร 5 อัน 5. แท่งแก้วคนสาร 5 อัน 6. ที่วางหลอดทดลอง 2 อัน 7. สารละลายไอโอดีน 20 ลบ.ซม.
  • 12.
    8. สารละลายไบยูเร็ต 20ลบ.ซม. 9. สารละลายเบเนดิกส์ 20 ลบ.ซม. 10. สารละลายกรดซัลฟิวริก 20 ลบ.ซม. 11. สารละลายคอปเปอร์ซัลเฟต 20 ลบ.ซม. 12. กุ้งฝอย 1 ถุง 13. ไรแดง 1 ถุง 14. เครื่องวัดค่า pH 1 ถุง 15. น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ตัวอย่างที่ 1 5 กก. 16. ที่กั้นลม 1 อัน 17. ตะแกรงเหล็ก 1 อัน 18. ตะเกียงแอลกอฮอล์ 1 อัน 19. ที่หนีบหลอดทดลอง 1 อัน  ชนิดของวัสดุที่นามาทาป้ ายนิเทศ และอุปกรณ์ตกแต่ง 1. ฟิวเจอร์บอร์ด 3 แผ่น 2. สีไม้ 48 แท่ง 1 กล่อง 3. สีเมจิก 1 กล่อง 4. เทปกาวสีชมพู 1 ม้วน 5. สติ๊กเกอร์สีเขียว 1 แผน 6. เทปกาวสองหน้า 1 ม้วน 7. กรรไกร 1 อัน 8. คัตเตอร์ 1 เล่ม 9. กาว 1 ขวด 10. กระดาษสี 7 แผ่น
  • 13.
    ขั้นตอนและวิธีการดาเนินงาน ตอนที่ 1 ผลิตอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย -ขั้นทาตัวโครงงานสร้างของอุปกรณ์ล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม - ขั้นทาชุดกรองน้าของอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อม ตอนที่ 2 การเก็บน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ตอนที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) ก่อนผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นใช้ประสาทสัมผัส - ขั้นใช้กระบวนการทางเคมี - ขั้นใช้เครื่องมือวัดค่า pH - ขั้นใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ตอนที่ 4 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) หลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นน้าผ่านชุดกรองของอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย - ขั้นการทดสอบคุณภาพน้า - ใช้ประสาทสัมผัส - ใช้กระบวนการทางเคมี - ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - ใช้การดารงชีวิตของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ตอนที่ 1 การทาอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 1 การทาตัวโครงสร้างของอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย 1.1 ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 53 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 40 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน ตัดเหล็กฉากให้มีขนาดยาว 110 เซนติเมตร จานวน 4 ท่อน 1.2 นาเหล็กฉากที่ยาว 40 เซนติเมตร มาต่อกับเหล็กฉากที่ยาว 53 เซนติเมตร จากนั้นนาเหล็กฉาก ขนาด 40 เซนติเมตร มาต่อเข้าอีก และนาเหล็กฉากขนาด 53 เซติเมตร มาต่อเข้าอีก สลับความยาวไปมา เป็นรูปสี่เหลี่ยม ( โดยทั้งหมด ใช้น๊อตเป็นตัวเชื่อมติด ) โดยเป็นที่สาหรับวางอ่างล้างจาน
  • 14.
    1.3 นาเหล็กฉากยาว 110เซนติเมตร 4 ท่อนแต่ละท่อนมาต่อเป็นขาของอุปกรณ์ล้างจานรักษา สิ่งแวดล้อม โดยนาเหล็กฉากที่ยาว 110 เซนติเมตร แต่ละอันไปต่อเข้ากับมุมของโครงเหล็กที่ประกอบ เป็นรูปสี่เหลี่ยมในข้อ 1.2 ( โดยใช้น๊อตเป็นตัวเชื่อมติด ) 1.4 เมื่อได้เป็นรูปร่างแล้วจากนั้นนาเหล็กฉากยาว 40 เซนติเมตร และ 53 เซนติเมตร อย่างละ 2 ท่อน แล้วต่อ เป็นรูปสี่เหลี่ยมสลับความยาวไปมาเหมือนกันดังข้อ 1.2 บริเวณตรงกลางของขาตัวอุปกรณ์โดย ระยะห่างระหว่างสี่เหลี่ยมสาหรับวางอ่างล้างจาน และสี่เหลี่ยมที่สาหรับวางเครื่องกรองน้าจากเส้นใย พืช ห่างกันประมาณ 30 เซนติเมตร
  • 15.
    1.5 จากนั้นนาเหล็กฉากยาว 40เซนติเมตร 2 ท่อน โดยนาแต่ละท่อนมาต่อให้เข้ากับเหล็ก ฉาก 40 เซนติเมตร ที่ประกอบเป็นชั้นสาหรับวางชุดกรองน้าจากเส้นใยพืช โดยความห่าง ประมาณ 30 เซนติเมตร 1.6 เมื่อได้ชั้นวางที่กรองน้าจากเส้นใยพืชแล้ว ต่อมาก็ประกอบชั้นวางสาหรับชุดกรองน้า แบบง่าย โดยทา วิธีการเดียวกันกับชั้นวางชุดเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช แต่ระห่างระหว่างชั้นวางชุดเครื่องกรองน้าจาก เส้นใยพืชกับชั้นว่างชุดเครื่องกรองน้าแบบง่ายในขั้นตอนที่ 1.4 และ 1.5 ห่างกันประมาณ 30 เซนติเมตร
  • 16.
    1.7 เมื่อได้ตัวเครื่องกรองน้าแล้วก็นาอ่างล้างจานเหลือใช้มาวางบนชั้นสาหรับวางอ่างล้างจาน (ชั้นบนสุด) ขั้นที่ 2 การทาชุดเครื่องกรองน้าแบบง่าย 1. นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ มาล้างกับน้าสะอาดเพื่อให้สิ่ง สกปรกที่ปนเปื้อนออกให้หมด 2. นาไปตากแดดรอให้แห้ง 3. นาถังพลาสติกสีใสมาเจาะรูที่ก้นของถังโดยวนเป็นรูปวงกลม โดยใช้ค้อนตอกตะปูลงไปให้เป็นรู 4. ตัดมุ้งลวดและผ้าขาวบางให้มีขนาดพอดีกับก้นของถัง นามาซ้อนกัน และนาไปรองไว้ที่ก้นของที่กรอง น้า เพื่อสาหรับไม่ให้พวกชั้นกรองหลุดตามน้ามาโดยใช้ผ้าขาวบางรองไว้ก้นสุดตามด้วย มุ้งลวด 5. นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ที่ตากแดดไว้เมื่อแห้งแล้วให้นาแต่ ละชนิดไปชั่งกิโล เพื่อจะได้แบ่งให้ได้อัตราส่วนที่เท่ากันแล้วนามาใส่ในถังสีขาวไว้ดังที่ศึกษามาจาก โรงเรียนนวมินทราชินูทิศ เบญจมราชาลัย 6. นาใยแก้ว นาทรายหยาบ ทรายละเอียด กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ มาจัดใส่ลงในถังที่ได้ เตรียมไว้แล้ว ซึ่งจะนาวัสดุที่ใช้ทาชุดกรองน้าแบบง่ายใส่ลงในถังที่เตรียมไว้ โดยใช้ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทรายหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว โดยเรียงลาดับจากด้นล่างสู่ด้านบนของ
  • 17.
    ถัง โดยมีอัตราส่วนของชุดกรองคือ 1:100:90:80:90:90:1( ตามลาดับ ) 7. นาชุดกรองน้าอย่างง่ายไปวางไว้บนชั้นสาหรับวางชุดกรองน้าอย่างง่าย ขั้นที่ 3 การทาชุดเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช 1. นาผักตบชวาที่เก็บมาจากท่าน้าวัดราชาธิวาส มาปอกเปลือกออกให้เหลือแต่เส้นใย พร้อมนาไปล้างน้าใน น้าสะอาด แล้วสับให้เป็นท่อนเล็ก ๆ 2. นาถังพลาสติกสีใสมาเจาะรูที่ก้นของถังเป็นรูปวงกลม 3. นาผ้าขาวบางปูลงไปในถังพลาสติกสีใสเป็นชั้นที่ 1 4. นาผักตบชวาที่หั่นเป็นท่อน ๆ ใส่ลงในถังพลาสติกใสเป็นชั้นที่ 2 5. นาใยแก้วใส่ลงไปในถังพลาสติกสีใส โดยปิดเส้นใยผักตบชวาให้มิดเป็นชั้นที่ 3 6. นาหินสีขาวใส่ลงไปในถังพลาสติกสีใสเป็นชั้นที่ 4 7. เมื่อได้ชุดกรองน้าจากเส้นใยพืช แล้วก็นาชุดกรองน้าจากเส้นใยพืชไปวางไว้ในชั้นสาหรับวางไว้ในชั้น สาหรับวางเครื่องกรองน้าจากเส้นใยพืช ( ชั้นที่ 2 ) ตอนที่ 2 การเก็บน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ขั้นที่ 1 เตรียมขวดสาหรับใส่น้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจาน 5 ขวด ขั้นที่ 2 เก็บจากร้านข้าวแกงรัตนา โรงอาหารโรงเรียนวัดราชาธิวาส ตักน้าในกะละมังที่ใช้ล้างจานใส่ ขวดให้เต็ม 5 ขวด
  • 18.
    ตอนที่ 3 การตรวจสอบคุณภาพของน้า( อย่างง่าย ) ก่อนผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย 1. โดยการใช้อวัยวะ 1.1 ตาเปล่า สังเกตลักษณะของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 1.2 จมูก ใช้ดมกลิ่นของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 2. ใช้สารเคมี / กระบวนการทางเคมี 2.1 การตรวจสอบไขมันในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - นาพู่กันที่สะอาดมาจุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานไปถูกับกระดาษสีขาวประมาณ 5 – 6 ครั้ง จากนั้นยกกระดาษไปที่ที่มีแสงผ่าน สังเกตว่าโปร่งแสงหรือไม่ บันทึกผล 2.2 การตรวจสอบโปรตีนในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงไปในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และ หยดสารละลายคอปเปอร์(2)ซัลเฟต จานวน 5 หยด และสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ประมาณ 10 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.3 การตรวจสอบหาแป้ งในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายไอโอดีนจานวน 1 หยด สังเกตผลการทดลอง และบันทึกผล 2.4 การตรวจหาน้าตาลโมเลกุลเดี่ยว (กูลโคส ) ในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลาง จานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายเบเนดิกต์จานวน 5 หยด จากนั้นนาไปต้มในน้าเดือด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร ประมาณ 2 นาที สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.5 การตรวจสอบหาแคลเซียมในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายซัลฟิวริก จานวน 5 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 3. ใช้สิ่งมีชีวิต ได้แก่ กุ้งฝอยกับไรแดง 3.1 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้น ใช้ตะแกรงตักไรแดงประมาณ 1 ช้อนชา สังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไรและบันทึกผล
  • 19.
    3.2 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้น ใช้ตะแกรงตักกุ้งฝอยประมาณ 10 ตัวตักลงในบีกเกอร์แล้วสังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นาน เท่าไรโดยใช้นาฬิกาจับเวลา และบันทึกผล 4. ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - นาน้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาดใหญ่ประมาณ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ หัวของเครื่องมือวัดค่า pH จุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน และรอจนกว่าตัวเลขบนหน้าปัดของ เครื่องจะคงที่แล้วบันทึกผล ตอนที่ 4 การตรวจสอบคุณภาพน้า ( อย่างง่าย ) หลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 1 เทน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ขั้นที่ 2 การตรวจสอบคุณภาพของน้า ( อย่างง่าย ) ที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน หลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย 1. โดยการใช้อวัยวะ 1.1 ตาเปล่า สังเกตลักษณะของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 1.2 จมูก ใช้ดมกลิ่นของน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานแล้วบันทึกผล 2. ใช้สารเคมี / กระบวนการทางเคมี 2.1 การตรวจสอบไขมันในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - นาพู่กันที่สะอาดมาจุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานไปถูกับกระดาษสีขาวประมาณ 5 – 6 ครั้ง จากนั้นยกกระดาษไปที่ที่มีแสงผ่าน สังเกตว่าโปร่งแสงหรือไม่ บันทึกผล 2.2 การตรวจสอบโปรตีนในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงไปในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และ หยดสารละลายคอปเปอร์(2)ซัลเฟต จานวน 5 หยด และสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ประมาณ 10 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.3 การตรวจสอบหาแป้ งในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน
  • 20.
    - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายไอโอดีนจานวน 1 หยด สังเกตผลการทดลอง และบันทึกผล 2.4 การตรวจหาน้าตาลโมเลกุลเดี่ยว (กูลโคส ) ในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลาง จานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายเบเนดิกต์จานวน 5 หยด จากนั้นนาไปต้มในน้าเดือด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร ประมาณ 2 นาที สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 2.5 การตรวจสอบหาแคลเซียมในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน - หยดน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานลงในหลอดทดลองขนาดกลางจานวน 2 ลูกบาศก์เซนติเมตร และหยด สารละลายซัลฟิวริก จานวน 5 หยด สังเกตผลการทดลองและบันทึกผล 3. ใช้สิ่งมีชีวิต ได้แก่ กุ้งฝอยกับไรแดง 3.1 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ตะแกรงตักไร แดงประมาณ 1ช้อนชา สังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไร และบันทึกผล 3.2 นาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ตะแกรงตัก กุ้งฝอยประมาณ 10 ตัวตักลงในบีกเกอร์แล้วสังเกตว่าสิ่งมีชีวิตสามารถดารงชีวิตได้นานเท่าไรโดยใช้ นาฬิกาจับเวลา และบันทึกผล 4. ใช้เครื่องมือวัดค่า pH - นาน้าที่เหลือทิ้งจาการล้างจานใส่ลงในบีกเกอร์ขนาด 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร จากนั้นใช้ หัวของ เครื่องมือวัดค่า pH จุ่มลงไปในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน และรอจนกว่าตัวเลขบนหน้าปัดของเครื่องจะ คงที่แล้วบันทึกผล บทที่ 4 ผลการทดลอง ตารางที่ 1 แสดงลักษณะทางกายภาพของน้าก่อนผ่านการบาบัด และหลังผ่านการบาบัดจากอ่าง ล้าง จานบาบัดน้าเสีย ตาราง 2 แสดงผลการทดสอบทางเคมีของน้าก่อนผ่าน และหลังผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย
  • 21.
    ตารางที่ 4 แสดงพฤติกรรมและความเป็นอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กในน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน ก่อนผ่านการบาบัด และหลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย บทที่ 5 สรุปผลและอภิปรายผลการทดลอง สรุปผลการทดลอง จากการทดลองครั้งนี้พบว่า อ่างล้างจานบาบัดน้าเสียสามารถทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมี คุณภาพดีขึ้น โดยสังเกตผลของการเปรียบเทียบการทดลองระหว่างน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก่อนผ่าน การรกรอง และหลังจากผ่านการกรองจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย พบว่า น้าหลังผ่านการกรองจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มีตะกอนปนอยู่ในน้า มีกลิ่นคาวของอาหารเหลืออยู่น้อยมาก ไม่พบ สารปนเปื้อนในน้า น้ามีคุณสมบัติเป็นกลาง และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้าสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งสนับสนุนกับสมมุติฐานที่ว่า น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะมีคุณภาพดีขึ้นเมื่อผ่านการบาบัดจากอ่างล้าง จานบาบัดน้าเสีย อภิปรายผลการทดลอง จากการทดลองพบว่า เมื่อนาน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานเทผ่านอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีชุดกรองน้าอยู่ ด้านล่างทั้งหมด 2 ชุด ชุดแรกเป็นกรองน้าจากเส้นใยพืชซึ่งเป็นเส้นใยของผักตบชวาและ เส้นใยของ ผักตบชวานั้นมีลักษณะเป็นรูพรุนที่ถี่มากคล้ายฟองน้า ผักตบชวานั้นสามารถดักตะกอนเล็กๆ และคราบ ไขมันที่มากับน้า ซึ่งเส้นใยของผักตบชวามีอายุการใช้งานได้ไม่เกิน 1 วัน ดังนั้นจึงต้องเปลี่ยนทุกวัน มิฉะนั้นเส้นใยของผักตบชวาจะเน่าแล้วทาให้น้าที่ผ่านชั้นกรองเสีย ส่วนชุดกรองชั้นที่สองเป็นชุดกรองน้า อย่างง่าย ซึ่งกรองน้าอย่างง่ายนี้ประกอบด้วย ใยแก้ว กรวดหยาบ กรวดละเอียด ถ่านกัมมันต์ ทราบหยาบ ทรายละเอียด และใยแก้ว ตามลาดับ โดยมีอัตราส่วนที่เหมาะสมคือ 1:100:90:80:90:90:1 ตามลาดับ ซึ่ง
  • 22.
    ทั้งหมดนี้มีคุณสมบัติในการกรองน้าคลองให้ใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่นมีคุณสมบัติเป็นกลาง ดังนั้นเมื่อนาน้าที่ เหลือจากการล้างจาน ก่อนผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะขาวขุ่น มีกลิ่นเหม็นคาว อาหาร และมีกลิ่นน้ายาล้างจาน ซึ่งสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กไม่สามารถดารงชีวิตอยู่ได้ มีค่า pH คือ 6.9 แต่เมือ น้าที่เหลือจากการล้างจานได้ผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย น้านั้นมีลักษณะใส ไม่มีกลิ่น ไม่มี เศษตะกอนปนเปื้อนอยู่ในน้า มีกลิ่นเหม็นคาวอาหารน้อยมาก ไม่มีสารตกค้าง มีคุณสมบัติเป็นกลางและ สิ่งมีชีวิตขนาดเล็กสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจาก เมื่อน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานได้ผ่านชั้น กรองจากเส้นใยพืชคือผักตบชวา เส้นใยจากผักตบชวาจะกรองสิ่งปฏิกูลหรือเศษอาหารเล็กๆ ที่มากับน้า และนอกจากนี้เส้นใยของผักตบชวา มีคุณสมบัติในการกรองน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจาน กล่าวคือเส้นใย ของผักตบชวาจะทาหน้าที่กรองสารอาหารที่มากับน้า จากนั้นน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะไหลไปในชุด กรองน้าแบบง่าย ทาให้น้ามีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีคุณสมบัติเป็นกลางและเมื่อน้าได้ผ่านการบาบัดก็ สามารถปล่อยทิ้งลงสู่แม่น้าได้แต่ไม่ใช่ว่าน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานหลังผ่านการกรองจากอ่างล้างจาน บาบัดน้าเสียจะสะอาดจนสามารถมาใช้ประโยชน์ได้ แต่เป็นเพียงการทาให้น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานมี คุณภาพที่ดีขึ้นเท่านั้นและเนื่องจากตัวอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีระบบไหลเวียนของน้ายังไม่ดีเท่าที่ควร เหตุเพราะถ้ามีการล้างจานในปริมาณมาก ๆ อ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย จะไม่สามารถรับน้าในปริมาณมากๆ ได้ จากการทดสอบคุณภาพของน้าหลังผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย มีลักษณะใส ไม่มีสี ไม่มี ตะกอนปนอยู่ในน้า มีกลิ่นคาวของอาหารเหลืออยู่น้อยมาก ไม่พบสารอาหารปนเปื้อนในน้า มีคุณสมบัติ เป็นกลาง และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่อาศัยอยู่ในน้าสามารถดารงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งสนับสนุนกับสมมติฐาน ที่ว่า น้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานจะมีคุณภาพดีขึ้นเมื่อผ่านการบาบัดจากอ่างล้างจานบาบัดน้าเสีย ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงงานวิทยาศาสตร์ 1. ได้ผลิตอ่างล้างจานที่ช่วยลดมลพิษทางน้าไว้ใช้เอง 2. ช่วยลดปัญหาการปล่อยน้าเน่าเสียและสิ่งปฏิกูลลงสู่แม่น้าลาคลองและยังรักษาสิ่งแวดล้อม 3. ได้ฝึกทักษะต่าง ๆ กระบวนการแก้ปัญหา และกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 4. ฝึกการทางานเป็นหมู่คณะ แนวทางในการศึกษาต่อ 1. คณะผู้จัดทาได้จัดทาโครงงานเรื่องอ่างล้างจานรักษาสิ่งแวดล้อมขึ้นเพื่อลดปัญหาการปล่อยมลพิษลงสู่ แหล่งน้า อ่างล้างจานนี้ยังไม่เหมาะสมสาหรับใช้งานภายในครัวเรือนเท่าไรนัก เนื่องจากตัวเครื่องมีขนาด ใหญ่ ดังนั้นสาหรับผู้ที่สนใจโครงงานชิ้นนี้สามรถนาโครงงานชิ้นนี้ไปเป็นแนวทางในการศึกษาต่อและ พัฒนาให้มีขนาดเล็กลงกว่านี้และสามารถใช้งานได้จริงในทุกครัวเรือน 2. ถ้ามีการล้างจานจานวนมากน้าที่เหลือทิ้งจากการล้างจานก็มาก ก็จะทาให้ถังเก็บน้าไม่พอ น้าจะเกิน จึง ควรพัฒนาในเรื่องระบบการไหลของน้า
  • 23.