การออกแบบการวิจัย
รูปแบบการวิจัย
Research Design
เชิงปริมาณ
Quantitative Research
เชิงคุณภาพ
Quantitative Research
ดร. ปกรณ์ชัย สุพัน์์
การวิจัยเชิงคุณภาพ
Qualitative Research
3
Qualitative method
การปฏิบัติกระทากับข้อมูล ที่แจงนับไม่ได้ (หรือไม่เป็นตัวเลข)
นั่นคือ ไม่ได้ใช้วิธีวิเคราะห์ทางสถิติมาวิเคราะห์ทั้งหมด
เน้นการสร้างแนวคิด การตีความเพื่อให้เกิดความเข้าใจในมนุษย์
และสังคมใช้การสังเกต สัมภาษณ์ สนทนาและจดบันทึก
4
Qualitative method
ให้ความสาคัญกับข้อมูลประเภทอัตชีวประวัติ โลกทัศ์์และ
ความรู้สึก์ึกคิดของปัจเจกบุคคลเป็ ์หลัก
ไม่จาเป็ ์ต้องใช้สถิติชั้์สูงใ์การวิเคราะห์ แต่ใช้การอุปมา์
(induction approach)
5
ยุทธวิธีในการวิจัย
เป็ ์การทาวิจัยใ์สภาพธรรมชาติ: ไม่มีการจัด
หรือควบคุมสภาพแวดล้อม ผู้วิจัยจะสรุปปัญหา
ด้วยตรรกะแบบอุป์ัย (Induction) มองภาพรวม
รอบๆ ด้า์ (Holistic Perspective) เ์้์ข้อมูลเชิง
คุณภาพเ์้์กระบว์การพลวัต (Dynamic)
6
ยุทธวิธีในการวิจัย
เ์้์เกี่ยวกับบริบท (Contextual) วิธีการวิจัยมี
ความยืดหยุ่์สูงเ์้์ความรู้สึกร่วม ความเข้าใจ
(Empathy and insight) คุณภาพของผู้วิจัย: ต้อง
เป็ ์กลาง
7
วัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงคุณภาพ
เ์้์ความเข้าใจ ความหมาย ไม่ใช่ความถูกต้อง
โดยไม่ตั้งอยู่บ์พื้์ฐา์ของการทดสอบสมมติฐา์
และ์ัยสาคัญทางสถิติ
8
ความแตกต่างในการเก็บข้อมูล
การวิจัยเชิงคุณภาพ
◦เ์้์การวิจัยภาคส์าม
◦จา์ว์ห์่วยการศึกษา์้อย
◦ไม่มีโครงสร้างคาถามตายตัว
MK421 9
ความแตกต่างในลักษณะของข้อมูล
ต้องการหาข้อมูลประเภท “ทาไม” และ “อย่างไร” มากกว่า
แค่ใครทาอะไรเท่านั้น
ให้ความสาคัญกับความหมายในทัศนะของผู้ตอบ ไม่ใช่ผู้
ศึกษา
10
ความแตกต่างในการวิเคราะห์ข้อมูล
ไม่จาเป็ ์ต้องใช้สถิติขั้์สูง
เ์้์การอธิบายระบบโดยรวม
11
ข้อเด่น ข้อดี และข้อจากัดของการวิจัยเชิงคุณภาพ
ข้อเด่น
◦มีความต้องการข้อมูลที่รอบด้าน
◦มีวัตถุประสงค์ที่จะอธิบายปรากฏการณ์อย่างลึกซึ้ง
◦ต้องการเข้าใจระบบความคิด ระบบความเชื่อของผู้ตอบโดยตรง
◦แสดงความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกของกลุ่ม
◦ค้นหาสาเหตุและความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบต่างๆ
◦เก็บข้อมูลจากบุคคลที่ได้เลือกสรรมาอย่างดีแล้ว
12
ข้อดี และข้อจากัดของการวิจัยเชิงคุณภาพ
ข้อดี
◦ทาให้เข้าใจปรากฏการณ์ต่างๆ อย่างลึกซึ้ง
◦ช่วยเสริมสร้างการศึกษากระบว์การอย่างลึกซึ้งรอบด้า์
◦เป็ ์การศึกษาเพื่อหาข้อสมมติฐา์เพื่อ์าไปสู่เชิงปริมาณ
◦เป็ ์ประโยช์์เมื่อทาวิจัยใ์กลุ่มค์ข์าดเล็ก หรือมี
ข้อจากัดบางประการ
13
ข้อดี และข้อจากัดของการวิจัยเชิงคุณภาพ
ข้อดี
◦เป็นงานวิจัยที่เอื้อต่อการวิจัยในลักษณะที่เป็นนามธรรม
◦ช่วยเสริมงานวิจัยเชิงปริมาณ ให้คาตอบที่ชัดเจนและหนักแน่น
ยิ่งขึ้น
◦ส่งเสริมให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชน
14
ข้อดี และข้อจากัดของการวิจัยเชิงคุณภาพ
ข้อจากัด
◦เป็นงานที่เกี่ยวกับสถานการณ์เฉพาะ
◦ความแม่นตรงเชื่อถือได้ของเทคนิคการเก็บรวบรวมยากจะ
ทดสอบ
◦ต้องมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักวิจัยและประชากรที่ศึกษา
◦ไม่มีโครงสร้างการเก็บข้อมูลที่แน่นอน จึงยากต่อการนาไปใช้
ซ้า
15
วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ
การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง(Unstructured Interview)
หรือการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth interview)
การส์ท์ากลุ่ม (Focus Group interview)
การสังเกตโดยตรง (Direct Observation)
การวิเคราะห์เ์ื้อหาของเอกสาร (Content Analysis of
Written Material)
16
เทคนิคการสัมภาษณ์ส่วนบุคคลเชิงลึก
อยู่ใ์บรรยากาศเป็ ์ส่ว์ตัว
เป็ ์การสื่อความหมายแบบโต้ตอบกั์ทั้ง 2 ฝ่าย
ต้องใช้เทปบั์ทึกเสียง
ไม่มีคาถามตายตัว
ถามกี่ค์?: หยุดเมื่อคาตอบเริ่มเหมือ์กั์มากขึ้์ และสรุปผล
ได้ใ์ที่สุด
17
ความเชื่อถือและไว้วางใจใ์คุณภาพ
สาหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ
ความเชื่อถือได้ (Credibility): ความสอดคล้องของข้อมูล และการ
ตีความของผู้วิจัย เกี่ยวกับความจริงกับความคิดของผู้ให้ข้อมูลว่า
สอดคล้องกันหรือไม่
การพึ่งพากับเกณฑ์อื่์ (Dependability): ใช้นักวิจัยหลายคนร่วม
สังเกต
18
ความเชื่อถือและไว้วางใจใ์คุณภาพ
สาหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ
การถ่ายโอ์ผลการวิจัย (Transferability): สามารถใช้ผลงา์์ี้
ไปอ้างอิงกับงา์อื่์ที่คล้ายคลึงกั์ได้
การยื์ยั์ผลการวิจัย (Confirm ability): เปรียบเทียบกับ
งา์วิจัยอื่์ที่คล้ายกั์ ทาให้มองเห็์ปัญหาได้ชัดเจ์ขึ้์
19
องค์ประกอบและขั้นตอนในการวางแผน
การวิจัยเชิงคุณภาพ
• ปัญหาชั่วคราว
• เลือกพื้นที่
• เวลาศึกษา
• ตัวแปรต่างๆ ที่ศึกษา
• สมมติฐานชั่วคราว
• ได้ปัญหาวิจัย
• สัมภาษณ์
• สังเกตแบบมีส่วนร่วม
• ข้อมูลเอกสาร
• ปรับวิธีการเก็บ
• ปรับสมมติฐาน
• ลดทอนขนาดข้อมูล
• จัดทาให้เป็นระบบ
• การแสดงหลักฐาน
• ตรวจสอบข้อมูล / ทฤษฎี
• การสรุป
• รูปแบบ
• วิธีเขียนแสดงหลักฐาน
• การพิมพ์
• การตรวจสอบ
• ฯลฯ
การวางแผน สมมติฐานในการทางาน การเก็บข้อมูล
การเขียน การวิเคราะห์แปลผล
MK421 20
ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ
กาห์ดประเด็์ปัญหาหรือหัวข้อการวิจัย
กาห์ดวัตถุประสงค์การวิจัย
◦วัตถุประสงค์เฉพาะห์้า
◦วัตถุประสงค์ท้ายสุด
สร้างกรอบความคิด
สร้างแ์วคาถาม (ต่อ)
การวางแผ์เพื่อวิเคราะห์ข้อมูล
วิเคราะห์ข้อมูลและการเขีย์รายงา์วิจัย
21
แ์วคาถามใ์การสัมภาษณ์
มีเค้าโครง (Outline)
มีความยืดหยุ่์ (Flexibility)
การเรียงลาดับคาถาม
เ์ื้อหาของคาถามใ์การศึกษาเรื่องเดียวกั์ไม่
จาเป็ ์ต้องเหมือ์กั์
ความยาวของแ์วคาถาม
22
การวิเคราะห์ข้อมูล
วิเคราะห์ระหว่างเก็บรวบรวมข้อมูล
วิเคราะห์ข้อมูลหลังเก็บรวบรวมข้อมูลครบถ้ว์แล้ว
MK421 23
การเขีย์รายงา์วิจัยเชิงคุณภาพ
เขีย์เป็ ์ภาษาพูดมากกว่าภาษาทางการ
ต้องระวังการบรรยายเพราะมีผลต่อการตีความ
เป็ ์การเขีย์แบบเล่าเรื่อง (Narrative)
24
จรรยาบรรณ์ักวิจัย
รับผิดชอบต่อผู้ให้ข้อมูล
◦รักษาความลับผู้ให้ข้อมูล
◦ให้เกียรติและปกป้ องสวัสดิภาพ
◦ต้องได้รับความยิ์ยอม
◦ให้ค่าตอบแท์ผู้ให้ข้อมูล
รับผิดชอบต่อองค์กร
รับผิดชอบต่อผลงา์วิจัย

2.วิจัยเชิงคุณภาพ (ดร.ปกรณ์ชัย สุพัฒน์ & ผศ.ชุติญา จงมีเสร็จ)