Геологи: Дэлхийн чулуун мандлын тогтоц, эрдэс баялагийг судалдаг ухаан.Үнэмлэхүй нас: чулуулаг анх үүсч тогтсоноос хойшхи өнгөрсөн хугацааг хэлнэ. Харьцангуй нас: гэдэг нь геологийн шинжлэх ухаанд түгээмэл хэрэглэгддэг тоолол юм.
Эрин:Чулуулгийн үе давхаргаас олддог ургамал,амьтдын чулуужсан үлдэгдлийг судалж үеүдийг тогтоодог. Тус бүрдээ олон зуун сая жил үргэлжилсэн үеүдийг эрин гэж нэрлэнэ.Галав:Эринг арай богино хугацааны үе галавуудад хуваана.
Геологийн цаг тоолол
Геологийн хөгжил
Зорилго:МОНГОЛ   ОРНЫ ГЕОЛОГИЙН   ХӨГЖИЛ ,   ҮЛЭГ ГҮРВЭЛИЙН   ЭРИН   ҮЕ ,  АЛЬПИЙН   УУЛ    ТОГТОХ ХӨДӨЛГӨӨН , ТҮҮНИЙ   ҮР ДАГАВРЫН   ТУХАЙ   ОЙЛГУУЛАХ
Зорилт:Монгол орны геологийн он цагийн тоолол, геологийн хөгжлийн тухай ойлгуулах
Геологийн эрин галавуудад Монгол оронд болсон гол үйл явдлууд, Атриатах хөдөлгөөнөөр бий болсон уул нурууд, газар хөдлөлт болсон газруудыг зурагт зааж чаддаг болох
Геологийн эрин галавуудад Монгол орны гадарга, уур амьсгал, ургамал амьтны аймаг хэрхэн өөрчлөгдөж ирснийг одоогийн байдалтай харьцуулан дүгнэлт хийх
Газар хөдлөлтөөс урьдчилан сэргийлэх аргад суралцах
Юрийн галавт:Хуурай газартКарнозавр махан идэшт үлэг гүрвэлУсандИхтиоптеригий, ЗавроптеригийАгаарт Рамфоринх их дэлгэрсэн
Судлах ажил 1820 оноос эхэлсэнМонгол, Хойд Өмнөд Америк, Танзани, БНХАУ-ын нутгаас их олддог.  Махан идэшт үлэг гүрвэлийн 7 үндсэн бүлгийн 5 нь Монголоос олдсон.Зарим нь 10-20 кг-аас үл хэтрэх 50-60 кг жинтэй байхаас гадна 60-80 тн жинтэй үлэг гүрвэл ч байсан
Тарбозавр: 10-16м урт,3-4 м өндөр хойд хөлөөрөө явагч өмнөд мөч нь өчүүхэн жижигНисдэг үлэг гүрвэл: Увс аймгийн нутгаас толгойны ясыг олсон. Зарим нь бор шувуунаас томгүй зарим нь 7-10 м бүр 15 м хүрдэг1949 онд нугасан хошуут үлэг гүрвэл Монголоос олдсон
Отгонтэнгэр уул дархан цаазат газарОтгонтэнгэр уул дархан цаазат газарХангайн нурууны ноён оргил Отгонтэнгэрийг, түүний орчны уулсыг оролцуулан 955 ам км талбайг хамруулан Отгонтэнгэр уулын ноён оргил нь 4021 м өндөр өргөгäсөн бөгөөд түүний 3752 м-ээс дээш өндөрт мөнх цастай юм. Мөнх цасны хилээс доошхно уулын энгэрт дархан газрын бүсэнд Бадархундага гэдэг үзэсгэлэнт нуур бий.
Хорьдолсарьдаг уул дархан цаазат газарХөвсгөл нуурын баруун талаар орших их уул. Шохойн чулуунаас тогтсон, шовх шовх оргилтой ой хөвч, тагийн бүс бүхий сүртэй сайхан уул. Оргил нь 3200 орчим м хүрнэ. Энэ хавийн уулын зүүн хэсэг нь дархан газарт багтах бөгөөд энд нэн ховор ойн цаа буга болон сибирийн хандгай, аргал болон явлаг сар, усны цагаан сүүлт бүргэд зэрэг ховор амьтад жигүүртэн шувууд оршдог.
Хангайн нуруу
Хотон нуурын хөвөөнөө
Алтайн нуруу
Хан хэнтий дархан цаазат газарТөв Азийн ой багатай бүсэнд орших тайгын бүслүүрийн өвөрмөц шинж, онгон байдлыг төлөөлж байгаа Хэнтийн нурууны төв хэсгийн Хэрлэн, Онон, Туул, Минж болон тэдгээрт цутгадаг голуудын эх авсан нийт 12271 ам км талбайòàé.  1818 оноос тахиж ирсэн Монголын их тахилгатай уулын нэг юм.
Мөнх цаст уул
Сутай хайрхан
Алтан овоо

хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil

  • 1.
    Геологи: Дэлхийн чулуунмандлын тогтоц, эрдэс баялагийг судалдаг ухаан.Үнэмлэхүй нас: чулуулаг анх үүсч тогтсоноос хойшхи өнгөрсөн хугацааг хэлнэ. Харьцангуй нас: гэдэг нь геологийн шинжлэх ухаанд түгээмэл хэрэглэгддэг тоолол юм.
  • 2.
    Эрин:Чулуулгийн үе давхаргаасолддог ургамал,амьтдын чулуужсан үлдэгдлийг судалж үеүдийг тогтоодог. Тус бүрдээ олон зуун сая жил үргэлжилсэн үеүдийг эрин гэж нэрлэнэ.Галав:Эринг арай богино хугацааны үе галавуудад хуваана.
  • 3.
  • 5.
  • 6.
    Зорилго:МОНГОЛ ОРНЫ ГЕОЛОГИЙН ХӨГЖИЛ , ҮЛЭГ ГҮРВЭЛИЙН ЭРИН ҮЕ , АЛЬПИЙН УУЛ ТОГТОХ ХӨДӨЛГӨӨН , ТҮҮНИЙ ҮР ДАГАВРЫН ТУХАЙ ОЙЛГУУЛАХ
  • 7.
    Зорилт:Монгол орны геологийнон цагийн тоолол, геологийн хөгжлийн тухай ойлгуулах
  • 8.
    Геологийн эрин галавуудадМонгол оронд болсон гол үйл явдлууд, Атриатах хөдөлгөөнөөр бий болсон уул нурууд, газар хөдлөлт болсон газруудыг зурагт зааж чаддаг болох
  • 9.
    Геологийн эрин галавуудадМонгол орны гадарга, уур амьсгал, ургамал амьтны аймаг хэрхэн өөрчлөгдөж ирснийг одоогийн байдалтай харьцуулан дүгнэлт хийх
  • 10.
    Газар хөдлөлтөөс урьдчилансэргийлэх аргад суралцах
  • 11.
    Юрийн галавт:Хуурай газартКарнозаврмахан идэшт үлэг гүрвэлУсандИхтиоптеригий, ЗавроптеригийАгаарт Рамфоринх их дэлгэрсэн
  • 12.
    Судлах ажил 1820оноос эхэлсэнМонгол, Хойд Өмнөд Америк, Танзани, БНХАУ-ын нутгаас их олддог. Махан идэшт үлэг гүрвэлийн 7 үндсэн бүлгийн 5 нь Монголоос олдсон.Зарим нь 10-20 кг-аас үл хэтрэх 50-60 кг жинтэй байхаас гадна 60-80 тн жинтэй үлэг гүрвэл ч байсан
  • 13.
    Тарбозавр: 10-16м урт,3-4м өндөр хойд хөлөөрөө явагч өмнөд мөч нь өчүүхэн жижигНисдэг үлэг гүрвэл: Увс аймгийн нутгаас толгойны ясыг олсон. Зарим нь бор шувуунаас томгүй зарим нь 7-10 м бүр 15 м хүрдэг1949 онд нугасан хошуут үлэг гүрвэл Монголоос олдсон
  • 26.
    Отгонтэнгэр уул дарханцаазат газарОтгонтэнгэр уул дархан цаазат газарХангайн нурууны ноён оргил Отгонтэнгэрийг, түүний орчны уулсыг оролцуулан 955 ам км талбайг хамруулан Отгонтэнгэр уулын ноён оргил нь 4021 м өндөр өргөгäсөн бөгөөд түүний 3752 м-ээс дээш өндөрт мөнх цастай юм. Мөнх цасны хилээс доошхно уулын энгэрт дархан газрын бүсэнд Бадархундага гэдэг үзэсгэлэнт нуур бий.
  • 27.
    Хорьдолсарьдаг уул дарханцаазат газарХөвсгөл нуурын баруун талаар орших их уул. Шохойн чулуунаас тогтсон, шовх шовх оргилтой ой хөвч, тагийн бүс бүхий сүртэй сайхан уул. Оргил нь 3200 орчим м хүрнэ. Энэ хавийн уулын зүүн хэсэг нь дархан газарт багтах бөгөөд энд нэн ховор ойн цаа буга болон сибирийн хандгай, аргал болон явлаг сар, усны цагаан сүүлт бүргэд зэрэг ховор амьтад жигүүртэн шувууд оршдог.
  • 28.
  • 29.
  • 30.
  • 31.
    Хан хэнтий дарханцаазат газарТөв Азийн ой багатай бүсэнд орших тайгын бүслүүрийн өвөрмөц шинж, онгон байдлыг төлөөлж байгаа Хэнтийн нурууны төв хэсгийн Хэрлэн, Онон, Туул, Минж болон тэдгээрт цутгадаг голуудын эх авсан нийт 12271 ам км талбайòàé. 1818 оноос тахиж ирсэн Монголын их тахилгатай уулын нэг юм.
  • 32.
  • 33.
  • 34.
  • 35.
    Газар хөдлөлт1905 оны7 сард Хан-Хэнтийн нуруу, Булнай нуруу орчимд 11-12 баллын хүчтэй газар хөдлөлт 2 удаа болжээ. Анхны хүчтэй газар хөдлөлтөөр 6м өргөн, 1м хүртэл өндөр босоо мөргөцгүүд үүсэж хагарал нь нийтдээ 115 км урт болсон байна. 14 хоногийн дараагаар газар хөдлөлт дахин болж 350 км урт ангал үүссэн.1967 оны 1 сарын 5-нд Булган аймгийн Могод сумын нутагт 10 баллын хүчтэй газар хөдлөлт болсон.1957 оны 12 сарын 4-нд Говь-Алтайн Гурванбогдод газар хөдлөлт болжээ. 11-12 баллын хүчтэй газар хөдлөлт болж 275 км урт ангал үүсжээ.
  • 36.
    Хичээлд идэвхитэй оролцсон сурагчиддаа баярлалаа.