Παιδικές Δασουπολίτικες Πατριδοφωνές 2023-2024.pdf

· Σε σας, που τον εαυτό σας δε σκεφτήκατε
και την πατρίδα μας υπερασπιστήκατε.
· Σε σας, που βάσανα περάστε πολλά μα
είχατε Αγάπη και Ανθρωπιά.
· Σε σας, που τη ζωή σας θυσιάσατε για
μας, για να ζήσουμε εμείς χωρίς σκλαβιά.
· Σε σας, που χάσατε πρόσωπα αγαπητά
και η αγωνία των αγνοουμένων, σας
ράγιζε την καρδιά.
· Σε σας, που ζήσατε μισό αιώνα μες στην
προσφυγιά, καρτερώντας να φυσήσει
αέρας Λευτεριάς….
· Και σε όλους εσάς, που δεν
κουραστήκατε να κρατάτε τη φλόγα της
Ελπίδας στη μικρή μας την πατρίδα.
Παιδικές Δασουπολίτικες
Παιδικές Δασουπολίτικες
Δημοτικό Σχολείο
Δημοτικό Σχολείο
Δασούπολης (ΚΑ)
Δασούπολης (ΚΑ)
Πατριδοφωνές
Πατριδοφωνές
Το 4ο τεύχος της εφημερίδας
μας αφιερώνεται:
· Σε σας, που πήρατε την ανηφοριά ψάχνοντας
τα σκαλοπάτια για τη Λευτεριά.
Σχολική
Σχολική
Εφημερίδα
Εφημερίδα
2023-2024
2023-2024
Εγγονάκια Πολεμιστών του 1974
αφηγούνται... σελ. 3-14
Συνεντεύξεις από πρόσφυγες
παππούδες και γιαγιάδες σελ. 16-32
Χώμα που αγάπησα, αλλά ελεύθερα
δεν περπάτησα σελ. 33-43
Προσκύνημα στα κατεχόμενα
μοναστήρια μας σελ. 46-48
Μαθαίνουμε για το καράβι της
Κερύνειας σελ. 49-51
Μορφές που άγιασαν στην Κύπρο
σελ. 44-45
Από τις εκδηλώσεις μας σελ. 56-59
Εμείς τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Δασούπολης
(ΚΑ) ευχαριστούμε όλους σας μέσα από την καρδιά και
υποσχόμαστε ότι παίρνοντας από το δικό σας θάρρος
και την παλληκαριά, θα προσπαθούμε πάντοτε να
δίνουμε Μηνύματα Λευτεριάς!
Παίζοντας μαθαίνω. Δεν ξεχνώ-
Διεκδικω σελ. 54-55
Τα παιδιά της Γ΄τάξης πάνω από το
συρματόπλεγμα σελ. 52-53
“Γιατρέ μας, ευχαριστούμε!”, σελ.23

Αγαπημένα μου παιδιά,
Με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση χαιρετίζω και τη φετινή έκδοση της εφημερίδας του σχολείου μας «Πατριδοφωνές». Η συγκίνηση
μεγάλη που κατορθώσαμε και την τρέχουσα σχολική χρονιά να υλοποιήσουμε την έκδοση της εφημερίδας μας , η οποία αποτελεί
ανεκτίμητη παρακαταθήκη για όλους μας και κυρίως για εσάς, τη νέα γενιά αυτού του τόπου!
Ομολογουμένως, το εγχείρημα της έκδοσης της εφημερίδας μας αντικαθρεφτίζει την ενεργό δημιουργική συμμετοχή σας στην αδιάκοπη
προσπάθεια να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα της δικαίωσης και επανένωσης του τόπου μας. Για τον λόγο αυτό, σας αξίζουν θερμά
συγχαρητήρια.
Στην εφημερίδα αυτή αποτυπώνεται με ενέργεια το δημιουργικό σας έργο, με το οποίο διατηρείται ζωντανή η μνήμη της
ημικατεχόμενης πατρίδας μας. Οι αφηγήσεις των παππούδων, των γιαγιάδων και των γονιών αναφορικά με τον όλεθρο του πολέμου του
1974 και τον πόνο της προσφυγιάς μετουσιώθηκαν σε στίχους, μελωδία και εικαστικές δημιουργίες από όλους εσάς. Οι ιστορίες των
μεγαλύτερων είναι το μέσο γνωριμίας με τα κατεχόμενα χωριά και τις πόλεις, με τα μοναστήρια και τις εκκλησιές, τα θέατρα και τα
κάστρα μας, είναι το μέσο διατήρησης άσβεστης της φλόγας για τον αγώνα μέχρι την επιστροφή στην πατρώα γη μας αλλά και ο τρόπος
διατράνωσης της αταλάντευτης επιθυμίας μας για την πολυπόθητη επανένωση του νησιού μας.
Κατά τη φετινή σχολική χρονιά, το σχολείο μας συμμετέχει στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ομογένειας Ελλάδας και Κύπρου. Στο πλαίσιο
αυτό, υποβάλλουμε με την εφημερίδα μας ένα ποίημα, το οποίο γράφτηκε από τα παιδιά της Γ’ Τάξης και μελοποιήθηκε από τη δασκάλα
τους καθώς και ατομικές εικαστικές δημιουργίες αλλά και ομαδικές εικαστικές συνθέσεις για την κατεχόμενη Κύπρο μας. Πιο συγκεκριμένα,
το ποίημα έχει ως πρωταγωνιστή έναν παππού, ο οποίος βίωσε το δράμα του πολέμου το 1974 και συμβολικά μπορεί να είναι ο
οποιοσδήποτε παππούς, ο οποιοσδήποτε άνθρωπος πάνω στη γη, που εξαναγκάζεται να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να
προσφυγοποιηθεί. Στη δική μας περίπτωση, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα και από
απόσταση ατενίζουν το σπίτι που γεννήθηκαν, το οποίο πατούν οι ξένοι. Και το εύλογο ερώτημα που γεννιέται, αγαπητά μου παιδιά,
είναι ως πότε οι άνθρωποι θα αναγκάζονται να εγκαταλείπουν τις πατρογονικές τους εστίες, ως πότε θα βιώνουν την τραγωδία του
πολέμου και της προσφυγιάς; Ως πότε οι δυνατοί της γης θα ανέχονται την αδικία και θα επικροτούν τον θάνατο; Πότε, επιτέλους, θα
επικρατήσει η παγκόσμια ειρήνη και η συναδέλφωση μεταξύ των λαών;
Πολλά συγχαρητήρια αξίζουν και στους δασκάλους μας! Με μεράκι και ζήλο προσπαθούν να μεταγγίσουν και να μεταλαμπαδεύσουν
στα παιδιά τις γνώσεις, την αγάπη και τον σεβασμό για τον τόπο μας αλλά και να καλλιεργήσουν τη μνήμη των κατεχομένων εδαφών,
διότι λαός που ξεχνά το παρελθόν και την ιστορία του δεν έχει μέλλον.
Αγαπητά μου παιδιά, είναι εκ των ων ουκ άνευ ηθική
υποχρέωση των μεγάλων να σας διαφωτίζουμε για την
ημικατεχόμενη Κύπρο μας και ιερό καθήκον να μην
επιτρέψουμε στον εαυτό μας και στους νεότερους να
ξεχάσουν. Αντίθετα, δέον είναι να επαγρυπνούμε και
να αγωνιζόμαστε. Δική σας οφειλή να συνεχίσετε ως η
νέα γενιά τον δίκαιο αγώνα για τις καλύτερες μέρες,
οι οποίες ευελπιστούμε ότι δεν θα αργήσουν να φανούν.
Αγαπημένα μας παιδιά,
Η αγάπη σας για την κατεχόμενη Κύπρο μας ,ξεδιπλώνετε με κάθε τρόπο στις σελίδες της εφημερίδας που ετοιμάσατε με τόση υπομονή,
επιμονή και ζήλο.
Μέσα από τις ζωγραφιές σας, τις συνεντεύξεις σας, τις αφηγήσεις σας δείξατε ότι δεν ξεχνάτε την κατεχόμενη πατρίδα σας και διεκδικείτε
την απελευθέρωση και την επανένωση της. Προβληματιστήκατε, ερευνήσατε, γνωρίσατε, δημιουργήσατε και δείξατε πόσο λαχταράτε να
δείτε μια Κύπρο ελεύθερη. Όλες οι δημιουργίες σας, αφήνουν να φανεί η αληθινή αγάπη σας για τη μικρή μας Κύπρο.
Το χρωστάμε στην πατρίδα μας που τόσο αγαπάμε και το νιώθουμε χρέος μας να τιμούμε όλους όσους αγωνίστηκαν για δικαιοσύνη και
λευτεριά στην Κύπρο μας. Η ικανοποίηση και η συγκίνηση μας για τις δημιουργίες σας είναι μεγάλη και απερίγραπτη. Ευχή όλων μας
σύντομα το μικρό μας νησί να ελευθερωθεί.
Νικολέτα Βαρνάβα
Πρόεδρος Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων
Δημοτικού Σχολείου Δασούπολης
Χαιρετσιμός από τη Διευθύντρια του σχολείου μας
Χαιρετσιμός από τη Διευθύντρια του σχολείου μας
κυρία Κυριακούλα Μηνά Έλληνα
κυρία Κυριακούλα Μηνά Έλληνα
Χαιρετσιμός από την Πρόεδρο του Σχυνδέσμου Γονέων
Χαιρετσιμός από την Πρόεδρο του Σχυνδέσμου Γονέων
κυρία Νικολέτα Βαρνάβα
κυρία Νικολέτα Βαρνάβα
Εύχομαι μια ευχάριστη και καλοτάξιδη
ανάγνωση!
Με την αγάπη καιτην εκτίμηση μου
Η Διευθύντρια σας
Κυριακούλα Μηνά-Έλληνα

Γνωριμία με τον παππού
Αγαμέμνονα Λαζάρου
ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ 1974
Πέρυσι έχασα ξαφνικά τον δικό μου παππού. Τον αγαπώ και τον θαυμάζω πάρα πολύ, αλλά δυστυχώς
δεν μπορώ να του το πω. Ο παππούς μου είναι το πρότυπό μου, το παράδειγμά μου, ο ήρωάς μου.
Κρατάω στο μυαλό μου όλα όσα μου διηγήθηκε για τη ζωή του και τα φυλάω σαν πολύτιμο θησαυρό.
Ο παππούς μου είναι ο Αγαμέμνονας Λαζάρου. Γεννήθηκε το 1946 στην Αγία Μαρίνα Χρυσοχούς.
Εντάχθηκε στην Αστυνομική Δύναμη Κύπρου και την υπηρέτησε επάξια σε πολύ δύσκολα χρόνια για την
Κυπριακή Δημοκρατία. Ήταν στη φρουρά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄ και μετά το προδοτικό
πραξικόπημα βρέθηκε φυλακισμένος στο κάστρο της Κερύνειας από τους πραξικοπηματίες.
Ενώ ήταν φυλακισμένος βασανίστηκε και υπέφερε αρκετά. Του δόθηκε η ευκαιρία να ελευθερωθεί,
αλλά δεν το έκανε. Προτίμησε να μείνει με τους συγκρατούμενούς του και με τον Μητροπολίτη
Κυρηνείας, ο οποίος ήταν κι αυτός κρατούμενος στο κάστρο. Ήξερε ότι αν έμενε μπορεί και να πέθαινε,
παρόλα αυτά επέλεξε να μείνει.
Τη μέρα της τουρκικής εισβολής, μέσα στο χάος που επικρατούσε κατάφερε μαζί με τους
συγκρατούμενούς του να σπάσουν τα σίδερα του πολύ μικρού παράθυρου του κελιού, όπου βρίσκονταν.
Ήταν ένα πολύ μικρό παράθυρο που με μεγάλη δυσκολία μπορούσε να περάσει κάποιος από μέσα. Εκτός
από μικρό, βρισκόταν και πολύ ψηλα.
Για να το φτάσουν ανέβαιναν ο ένας στους ώμους του άλλου
και μετά για να φύγουν από το κάστρο πηδούσαν από 2,5
μέτρα ύψος. Ο παππούς μου έμεινε τελευταίος να φύγει από το
κελί, γιατί ήταν ψηλός. Μάλιστα βοήθησε κι άλλους να
φτάσουν το παράθυρο κρατώντας τους στους ώμους του.
Όταν έφυγαν όλοι, κατάφερε να φτάσει μόνος του το
παράθυρο και απέδρασε μαζί με τους υπόλοιπους από το
κάστρο της Κερύνειας.
Ο παππούς μου είδε με τα ίδια του τα μάτια κι έζησε όλες
αυτές τις άσχημες εικόνες που βλέπουμε σήμερα σε
φωτογραφίες και βίντεο. Είδε τα τούρκικα πλοία που
ξεφόρτωναν άρματα και στρατό, είδε τα πολεμικά αεροπλάνα
που βομβάρδιζαν, είδε τους Τούρκους αλεξιπτωτιστές που
έπεφταν από τον ουρανό, είδε πολλούς τραυματίες,
ακρωτηριασμένους και νεκρούς...
Παππούς
Παππούς
Αγαμέμνονας
Αγαμέμνονας Λαζάρου
Λαζάρου
Εγγονάκια πολεμιστών
Εγγονάκια πολεμιστών του 1974 αφηγούνται...
του 1974 αφηγούνται...

Έζησε πολύ δύσκολες στιγμές. Θυμάμαι έντονα ένα περιστατικό που μου αφηγήθηκε και δεν μπορώ να
το βγάλω από το μυαλό μου. Μετά την απόδρασή τους περνώντας από το Μπέλλα-Πάις, βρέθηκαν
σ΄ένα πρόχειρο νοσοκομείο που είχε στηθεί εκεί. Έξω από το νοσοκομείο συνάντησε ένα γνωστό του
φαντάρο και μίλησαν για αρκετή ώρα. Όταν γύρισε τη πλάτη να φύγει κι έκανε μερικά βήματα ο παππούς,
μία τούρκικη οβίδα κτύπησε τον φαντάρο, ανοίγοντας μια μεγάλη τρύπα στο έδαφος.
Φεύγοντας από το κάστρο της Κερύνειας αυτός και οι συγκρατούμενοί του ήταν πολύ εξαντλημένοι από
τα βασανιστήρια που δέχτηκαν, ήταν χωρίς ρούχα (τους άφησαν μόνο με τα εσώρουχά τους) και δίχως
παπούτσια. Αντί να τρέξουν να φύγουν μαζί με τον κόσμο που άφηνε βιαστικά τα σπίτια και τις περιουσίες
του, έψαξαν βρήκαν ρούχα και όπλα και αγωνίστηκαν κι αυτοί για την υπεράσπιση της Κύπρου μας.
Κινδύνευσε πάρα πολύ, αλλά τα κατάφερε. Είδε ανθρώπους να πεθαίνουν μπροστά του. Παρόλες τις
κακουχίες κατάφερε με το τέλος της εισβολής να φτάσει στη Λευκωσία και μετά στους δικούς του στην
Πάφο.
Ο παππούς μου μπορούσε να ήταν ένας από τα θύματα ή τους αγνοούμενους της τουρκικής εισβολής.
Φεύγοντας από το κάστρο της Κερύνειας, έμεινε και πολέμησε για χάρη της πατρίδας του. Ευτυχώς τα
κατάφερε και παρέμεινε ζωντανός. Πέρασε πάρα πολλά. Όλες οι δυσκολίες που αντιμετώπισε σημάδεψαν
τη ζωή του. Συχνά έβλεπε εφιάλτες στον ύπνο του, με όλα όσα έζησε κατα τη διάρκεια της τουρκικής
εισβολής.
Κάθε φορά που μου έλεγε τη μεγάλη, δύσκολη ιστορία του τα μάτια του βούρκωναν, αλλά την ίδια
ώρα ένιωθε τόση περηφάνια. Μου την έλεγε πολλές φορές. Όταν ήμουν μικρότερος δεν καταλάβαινα και
πολλά. Τον τελευταίο χρόνο άρχισα να ακούω πιο προσεκτικά και να καταλαβαίνω πόσα πολλά πέρασε ο
παππούς μου και πόσο σπουδαίος είναι. Πόσο θα ήθελα να τον είχαμε κοντά μας λίγο ακόμα...
Είμαι σίγουρος πως θα μάθαινα
πολύ περισσότερα από αυτόν
μεγαλώνοντας και είναι τόσα πολλά
αυτά που θα ήθελα να τον ρωτήσω
ακόμη για τις δύσκολες στιγμές που
πέρασε.
Λατρεύω τόσο πολύ τον παππού
μου και νιώθω μεγάλη περηφάνια
γι΄αυτόν. Μακάρι μεγαλώνοντας να
του μοιάσω. Πόσο θα ήθελα να έχω
έστω και λίγη από τη γενναιότητά
του. Για μένα ο παππούς μου είναι
ένας ήρωας. Θα μιλώ γι΄αυτόν με
πολλή περηφάνια και θαυμασμό και
στα δικά μου παιδιά.
Ν. Λ.
Ν. Λ.

Στιγμές Ιστορίας - 1974
Συνέντευξη από τον παππού Νίκο Κωνσταντίνου
Θα σας μιλήσω για τον παππού μου, τον Αντρέα που πολέμησε
στον πόλεμο του 1974. Το πρωί στις 20 Ιουλίου 1974 άκουσαν από
το ραδιόφωνο ότι οι Τούρκοι είχαν εισβάλει στην πατρίδα μας κι
έτσι όλοι οι έφεδροι στρατιώτες θα έπρεπε να παρουσιαστούν στο
Τάγμα τους.
Στο Τάγμα τούς έδωσαν όπλα και τους μετέφεραν σε διάφορα
μέρη να αντιμετωπίσουν τους πάνοπλους Τούρκους εισβολείς. Ο
πόλεμος άρχισε και μετά από λίγες μέρες έγινε συμφωνία για
εκεχειρία, δηλαδή να σταματήσουν όλοι τον πόλεμο. Δυστυχώς οι
Τούρκοι δεν το σεβάστηκαν.
Στις 14 Αυγούστου 1974 άρχισε ξανά ο πόλεμος κι έτσι έγινε η
δεύτερη εισβολή. Ο παππούς μου πολέμησε κοντά στο αεροδρόμιο
Λευκωσίας. Οι βόμβες και οι όλμοι έπεφταν δίπλα του. Αυτός
πολεμούσε σκληρά με νύχια και με δόντια και προσπαθούσε να
αποφύγει τις σφαίρες του εχθρού.
Την επόμενη μέρα, 15 Αυγούστου 1974, ημέρα που γιόρταζε η Παναγία, άρχισαν όλοι να την
παρακαλούν με θέρμη να τους βοηθήσει. Μετά από αρκετές ώρες μάχης, δυστυχώς, αναγκάστηκαν
να υποχωρήσουν από την περιοχή γιατί δεν είχαν τον κατάλληλο πολεμικό εξοπλισμό. Σε τέτοιες
στιγμές νικά, δυστυχώς, αυτός που υπερέχει αριθμητικά και υλικά.
Γνωριμία με τον παππού Ανδρέα Κούβαρο
Θ.Κ.
Θ.Κ.
Zήτησα από τον παππού μου Νίκο Κωνσταντίνου να μου περιγράψει τις μέρες της τουρκικής
εισβολής.
«Το όνομά μου είναι Νίκος Κωνσταντίνου. Το 1974, όταν έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο,
ήμουν 22 χρονών. Το χωριό μου είναι ο Άγιος Ερμόλαος της επαρχίας Κερύνειας, που σήμερα είναι
κατεχόμενη από τους Τούρκους. Πολέμησα στον Πενταδάχτυλο. Υπηρετούσα στο Πεζικό. Η Μονάδα
μου ήταν στον Άγιο Βασίλειο της επαρχίας Λευκωσίας. Τώρα η κοινότητα αυτή είναι κατεχόμενη.
Εκεί, δυστυχώς, είχαμε αρκετούς νεκρούς και τραυματίες».
Ρώτησα τον παππού μου πώς νιώθει και μου απάντησε:
« Σήμερα νιώθω αγανάκτηση, θυμό και πόνο για τα χωριά και τις
πόλεις μας, που είναι σκλαβωμένα από τους Τούρκους.
Ακόμα ένιωσα πολύ άσχημα και περίεργα, όταν επισκέφθηκα σαν
τουρίστας το πατρικό μου σπίτι».
Ο παππούς μου έκλεισε τη συνέντευξή μας με μια ευχή:
« Ελπίζω κι εύχομαι σύντομα να ελευθερωθεί η πατρίδα μας».
Ν.Μ.
Ν.Μ.

Συνέντευξη από τον παππού Χριστόφορο Μιτσίδη
Συνέντευξη από τον παππού Παύλο Παυλίδη
Τη μέρα της τουρκικής εισβολής υπηρετούσα τη θητεία μου στην Εθνική Φρουρά.
Ήμουν στρατιώτης τότε. Είδα τους αλεξιπτωτιστές να πέφτουν και μετά ήχησαν οι
σειρήνες. Η διαταγή που λάβαμε ήταν να μείνουμε στη Λευκωσία να πολεμήσουμε.
Συγκεκριμένα βρισκόμασταν κοντά στην Πύλη Πάφου.
Εκείνες τις μέρες ήταν πάρα πολλή ζέστη. Η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι. Πεινούσαμε και
διψούσαμε πολύ. Αν και δεν είμαι πρόσφυγας, οι συνέπειες του πολέμου ήταν καταστροφικές για
όλο το νησί. Χάθηκαν πολλές ανθρώπινες ζωές ανάμεσά τους και πολλά παιδιά. Οι πρόσφυγες
έχασαν τις περιουσίες τους και η χώρα μας μοιράστηκε στα δύο.
Ακόμα και σήμερα αισθανόμαστε πολύ άσχημα που δεν καταφέραμε ποτέ να πάρουμε πίσω τα
κατεχόμενα χωριά μας αλλά και για τους ανθρώπους που χάσαμε. Θα συμβούλευα τους νέους να
συνεχίσουν να πολεμούν για την πατρίδα τους και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους που
καταπατούνται από τον τουρκικό ζυγό.
Δυστυχώς αυτές τις μέρες έρχονται συνέχεια στο μυαλό μου αυτά που έζησα με τους
συμπολεμιστές μου, αφού έχει ξεσπάσει ένας άνισος πόλεμος ανάμεσα στους Παλαιστίνιους και τους
Ισραηλινούς στη Λωρίδα της Γάζας.
-Παππού, πώς έμαθες ότι έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο;
-Το έμαθα από το ραδιόφωνο. Τότε ήμουν στον στρατό και έτρεξα κι εγώ μαζί με
τους άλλους στρατιώτες να αντιμετωπίσουμε τους Τούρκους Αττίλες. Μαζί μου
ήταν κι ένας από τους ξαδέρφους μου.
-Πού πήγε η οικογένειά σου;
-Η οικογένειά μου πήγε στις βρετανικές βάσεις, για να είναι πιο ασφαλισμένοι.
-Τι θυμάσαι περισσότερο από εκείνα τα χρόνια;
-Περισσότερο θυμάμαι την αιχμαλωσία του πατέρα μου, τον οποίο έπιασαν
αιχμάλωτο για είκοσι μέρες. Ευτυχώς, μετά τον ελευθέρωσαν. Φυσικά δεν μπορώ να
ξεχάσω την προσφυγιά, που ζήσαμε και ζούμε ακόμα Χάσαμε τα χωράφια και όλοι
μας την περιουσία. . Δεν είχαμε σπίτι για να ζήσουμε.Το σπίτι μας ήταν στη Λύση.
Ήταν κτισμένο από πλιθάρι. Δεν πήρα τίποτα μαζί μου. Τότε ένιωθα πολλή
απογοήτευση, όπως και τώρα. Και πίκρα.
-Τι σκέψεις κάνεις;
-Σκέφτομαι πως πρέπει να είμαστε ενωμένοι και αγαπημένοι. Μακάρι να
ελευθερωθούμε σύντομα και η πατρίδα μας να ζήσει με Αγάπη, Ειρήνη και Ασφάλεια.
Χ.Φ.
Χ.Φ.
Α.Π.
Α.Π.

Συνέντευξη από τον παππού Ανδρέα Βασιλειάδη
Στις 14 Αυγούστου 1974 οι γονείς μου και οι υπόλοιποι χωριανοί πήραν τον δρόμο της
προσφυγιάς διότι οι Τούρκοι εισβολείς προχωρούσαν προς στα χωριά μας. Δεν κατάφεραν να
πάρουν τίποτα μαζί τους διότι ζούσαν με την ελπίδα ότι θα επέστρεφαν σε λίγες μέρες. Εγώ έπρεπε
να παρουσιαστώ στην μονάδα μου στην Λευκωσία διότι ήμουν υπαξιωματικός στα τεθωρακισμένα,
ύστερα από διαταγή του γενικού επιτελείου Εθνικής Φρουράς. Είχαμε παρατάξει τα άρματα μας στα
υψώματα της σχολής Γρηγορίου κοντά στο αεροδρόμιο Λευκωσίας και αγωνιζόμασταν να
σταματήσουμε την είσοδο των Τούρκων προς τον Άγιο Δομέτιο πράγμα που το πετύχαμε. Συνέπεια
της Τουρκικής εισβολής ήταν η κατάληψη του 37% της πατρίδας μας και ο ξεριζωμός 200 000
προσφύγων.
Οι γονείς μας όμως πέθαναν στην προσφυγιά με τον καημό του γυρισμού. Εμείς καταφέραμε να
δημιουργηθούμε ξανά όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ξεχάσαμε την κατεχόμενη πατρίδα μας. Θα
αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για να αποκτήσουμε ξανά αυτά που μας πήραν οι Τούρκοι
εισβολείς.
Οι συμβουλές που δίνουμε στους νέους μαθητές είναι να κρατήσουν ψηλά το εθνικό φρόνημα, να
έχουν πίστη στο Θεό και να προσεύχονται να επιστρέψουμε πίσω στους σκλαβωμένους τόπους μας.
Θέλουμε την ειρήνη και όχι τον πόλεμο. Ο Θεός θα βοηθήσει να εκπληρωθούν οι πόθοι μας.
Ονομάζομαι Ανδρέας Βασιλειάδης. Τελείωσα τις σπουδές μου στο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και γύρισα στην Κύπρο
στις 10 Ιουλίου 1974.
Στις 15 Ιουλίου 1974 το πρωί μέσα σε μία ηλιόλουστη μέρα
άρχισαν να ηχούν οι σειρήνες και όλοι διερωτηθήκαμε τι να
συνέβαινε. Ήταν το πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της
Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακάριου. Δεν πέρασαν
πολλές μέρες και το πρωί τις 20ης Ιουλίου 1974 ήχησαν και πάλι οι
σειρήνες. Τι να συνέβαινε άραγε; Άρχισε η τουρκική εισβολή στην
Κερύνεια μας. Εγώ με την οικογένεια μου βρισκόμασταν στο χωρίο
μας, στον Νικήτα Μόρφου. Αμέσως ακούσαμε από το ραδιόφωνο να
καλούν τους εφέδρους στρατιώτες σε επιστράτευση και έπρεπε να
πάμε αμέσως στις μονάδες μας. Αμέσως τρέξαμε στο στρατόπεδο της
Μόρφου, πήραμε όπλα και επιστρέψαμε στο χωριό μας για να το
προστατέψουμε. Οι γονείς μας και όλοι οι χωριανοί ζούσαν με την
αγωνία τι θα συμβεί στην συνέχεια.
Α.Η.
Α.Η.

Συνέντευξη από τον παππού Ανδρέα Αργυρού ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ 1974
Είμαι ο Ανδρέας Αργυρού και θα σας διηγηθώ πώς
πολέμησε ο αδελφός μου Μάρκος Αργυρού το 1974, ο οποίος
δυστυχώς δε βρίσκεται πια στη ζωή.
Ο αδελφός μου Μάρκος έκανε τη στρατιωτική του θητεία,
η οποία τότε διαρκούσε δύο χρόνια, από το 1972 μέχρι το
1974. Η θητεία του, όμως, είχε παραταθεί για ακόμα ένα
χρόνο λόγω της τουρκικής εισβολής και του πραξικοπήματος.
Από τις δικές του αφηγήσεις θα μεταφέρω τις ακόλουθες:
Ο Μάρκος Αργυρού βρισκόταν στο σημείο απόβασης των
Τούρκων κι έμεινε στη μνήμη του το πόσο κατακόκκινη έγινε
η θάλασσα της Κερύνειας, στην οποία χύθηκε το αίμα των
παλικαριών της Κύπρου.
Τρεις ολόκληρες μέρες κρυβόταν μαζί με τους συναδέλφους του κάτω από μια σκάλα ενός
διώροφου κτηρίου. Ο λόγος ήταν οι συνεχείς και αλλεπάλληλοι βομβαρδισμοί. Η τροφή τους ήταν
μόνο χαρούπια (τεράτσια) από ένα δέντρο.
Θυμόταν έντονα και ένα έφεδρο αξιωματικό, ο οποίος προσπάθησε να σώσει τα γυναικόπαιδα του
χωριού Μαραθόβουνου. Η ομάδα του αδελφού μου κατέλαβε ένα τουρκικό τανκς και ο αξιωματικός
ανέβηκε στον πύργο του τανκς, πήρε το πολυβόλο στα χέρια του κι έριχνε προς τους Τούρκους, για
να μην μπορέσουν αυτοί να καταλάβουν το χωριό. Ο Αξιωματικός εμπόδισε τους Τούρκους για
αρκετή ώρα…. Όμως ο Τούρκος οδηγός του τανκς, ο οποίος είχε πληγωθεί προηγουμένως,
επανάφερε τις αισθήσεις του και δυστυχώς πυροβόλησε τον γενναίο αξιωματικό μας. Ο συγκεκριμένος
αξιωματικός είναι μέχρι σήμερα αγνοούμενος.
Στην οπισθοχώρηση ο αδελφός μου πήρε το λεωφορείο, το οποίο είχε επιταχθεί και ανήκε σε
συγχωριανό μας από την Κλήρου σώζοντας και μεταφέροντας στη Λευκωσία αρκετά γυναικόπαιδα
και γέροντες.
Ο αδελφός μου απεβίωσε σε ηλικία 62 χρονών από καρκίνο. Η τελευταία του επιθυμία ήταν να
δοθούν τα λεφτά των εισφορών της κηδείας του στο Μνημείο Αγνοουμένων στην Κλήρου. Εκεί στο
χωριό μας υπάρχουν ακόμα δύο αγνοούμενοι, οι οποίοι ήταν όλοι φίλοι και συμπολεμιστές του.
Γ.Μ.
Γ.Μ.

Ονομάζομαι Μάριος Θεοχαρίδης και γεννήθηκα το 1955. Κατά την 20η
Ιουλίου 1974, όταν ξεκίνησε η βάρβαρη τουρκική εισβολή υπηρετούσα τη
στρατιωτική μου θητεία στο 211ΤΠ, και συγκεκριμένα στα φυλάκια του
Αγίου Κασσιανού, Χρυσαλινιώτισσας και Τακτακαλά.
Με το άκουσμα της εισβολής και με αισθήματα πατριωτισμού και ευθύνης,
τρέξαμε όλοι να οχυρωθούμε στα φυλάκια με τη βοήθεια του Θεού να
υπερασπιστούμε την Πίστη, την Πατρίδα και τις οικογένειές μας.
Μαζί με άλλους στρατιώτες κτίσαμε νέο φυλάκιο στην οδό Ερμού κι έτσι
καταφέραμε να κρατήσουμε μακριά τους Τούρκους από τη Λευκωσία, από τη
συμβολή της με την οδό Πενταδαχτύλου μέχρι την οδό Έκτορος, στο παλιό
οίκημα του Ολυμπιακού. Σήμερα είναι το μόνο κομμάτι της Ερμού, που είναι
ελεύθερο.
Βιώσαμε ανάμικτα συναισθήματα, φόβου, θλίψης, αγωνίας αλλά και
περηφάνιας. Αντιμετωπίσαμε δύσκολες καταστάσεις. Είδαμε φίλους μας να
κινδυνεύουν, να τραυματίζονται και δυστυχώς και να σκοτώνονται μπροστά
στα μάτια μας. Τα γενναία παλικάρια μας ήταν πολλά… Θυμάμαι έναν
17χρονο μαθητή, τον Κώστα Μίτσιγκα, ο οποίος ήρθε στο Φυλάκιο που
πολεμούσαμε για να λάβει κι εκείνος μέρος στις μάχες. Λίγο αργότερα έδωσε
τη ζωή του για την πατρίδα μας. Ήταν ο πρώτος νεκρός του 2ου Λόχου του
211 ΤΟ. Ο πρώτος νεκρός του 211 ΤΠ ήταν ο Μιχαλάκης Ελισσαίου, που
σκοτώθηκε χαράματα της 20ης Ιουλίου 1974. Εμείς, δόξα τω Θεώ,
επιζήσαμε. Βγήκαμε ζωντανοί μέσα σε εκείνη την κόλαση του πυρός. Μια
μέρα ενώ πολεμούσαμε μέσα στο Φυλάκιο που εμείς κατασκευάσαμε, ένας
δεκανέας από την Αμμόχωστο ονόματι Ανδρέας Σεργίδης τραυματίστηκε
σοβαρά από μία σφαίρα. Μέσα σε εκείνη την κόλαση πυρός, προσπάθησα να
τον καλύψω, για να σωθεί. Τραυματίστηκα κι εγώ στο μάτι, αλλά τελικά
κατάφερα να βοηθήσω τον δεκανέα και τον πήραμε στο νοσοκομείο.
Συναντηθήκαμε για πρώτη φορά μετά από 49 χρόνια. Η συγκίνηση και η
χαρά ήταν μεγάλη. Όμως κάποιοι φίλοι και συμπολεμιστές μας δε φάνηκαν
τυχεροί όπως εμάς και δεν γύρισαν. Ο αδελφός μου, ο Δημήτρης Θεοχαρίδης
χάθηκε στην Κερύνεια. Είναι ακόμα αγνοούμενος…
Σήμερα, 50 χρόνια μετά, προσπαθούμε να κτίσουμε ένα Μνημείο, εκεί
κοντά στον Άγιο Κασσιανό, για να τιμήσουμε τους 10 πεσόντες του Λόχου
μας. Απογοητευόμαστε να βλέπουμε την πατρίδα μας να χάνεται και τους
αγώνες μας να μη δικαιώνονται. Ο Αττίλας εξακολουθεί να κατέχει τη μισή
μας πατρίδα και να κάνει παραβιάσεις μέσα στη Νεκρή Ζώνη, αλλά κανένας
να μην παρεμβαίνει για να τον σταματήσει.
Ο δρόμος είναι η οδός
Ερμού όπως φαινόταν
μπροστά από το φυλάκιο
που κτίστηκε το πρωί της
20ης Ιουλίου στη συμβολή
της Ερμού και
Πενταδακτύλου. Σήμερα
είναι νεκρά ζώνη.
Συνέντευξη από τον παππού Μάριο Θεοχαρίδη
Μ.Θ.
Μ.Θ.
Εσείς, τα νέα παιδιά, μη σταματάτε να αγαπάτε και να αγωνίζεστε για την πατρίδα μας. Να ξέρετε ότι
χωρίς πατρίδα δεν υπάρχει ούτε οικογένεια, ούτε φίλοι, ούτε θρησκεία. Συνεχίστε τους αγώνες μας κι όποτε
χρειαστεί να υπερασπιστείτε τα ιδανικά και τις αξίες μας.

Συνέντευξη από τον παππού Πέτρο Χρυσοστόμου
Όταν πήραμε τα όπλα, μας μετέφεραν στην Κερύνεια. Η διαταγή ήταν να πάρουμε κουβέρτες, να
τις βρέξουμε με βενζίνη και να κάψουμε τα εχθρικά άρματα.
Ήταν μια πολύ επικίνδυνη αποστολή, η οποία δεν έγινε ποτέ. Στις 3 το πρωί, στις 21 Ιουλίου
1974, μας έφεραν πίσω στο Νέο Χωριό Κυθρέας, όπου τότε μας έβαλαν στα φορτηγά και μας πήγαν
στο Τζιάος, για να πολεμήσουμε τους Τούρκους εισβολείς.
Μετά από σφοδρή μάχη καταφέραμε και τους διώξαμε προς τον Πενταδάχτυλο. Εκεί έμεινα οκτώ
μέρες, όπου με κάλεσαν στο συνεργείο για επιδιόρθωση οπλισμού του στρατού μέχρι τον
Οκτώβριο του 1974, όπου απολύθηκα.
Τα συναισθήματα που είχα όταν πολεμούσα ήταν περισσότερο η αδικία και η αγανάκτηση, γιατί
σκεφτόμουν ότι οι Τούρκοι ήταν καλύτερα οπλισμένοι από εμάς και ότι θα ήταν δύσκολο να τους
νικήσουμε…. Έτσι χάσαμε τη μισή μας πατρίδα.
Με ρωτάτε αν έχω κάποιο τραύμα ή κάποια πληγή από το 1974 και σας απαντώ, ναι, μου έχει
δημιουργηθεί ένα μεγάλο αθεράπευτο τραύμα, όταν είδα σκοτωμένους ανθρώπους…
Μακάρι να έρθει η Ειρήνη και η Ελευθερία στην Κύπρο μας και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Με τη σύλληψή τους στην περιοχή Παλαικύθρου οι
αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν στην Κερύνεια, όπου
φορτώθηκαν σε πλοίο με κατεύθυνση τη Μερσίνα. Από
εκεί ο Γολγοθάς έγραφε «Άδανα».
Αφού έφτασαν μετά από πολλές ώρες τους υποδέχτηκαν
θυμωμένοι οι στρατιώτες, δεσμοφύλακες, αστυνομικοί και
πολίτες.
Στα Άδανα στο κολαστήριο των φυλακών, χτυπούσαν
ανελέητα του αιχμαλώτους γιατί πίστευαν ότι οι
Ελληνοκύπριοι είναι φονιάδες των Τουρκοκυπρίων.
Ο Γολγοθάς ενός πολεμιστή του 1974
Α.Μ.
Α.Μ.
Στις 20 Ιουλίου 1974 πρωί πρωί άκουσα τις
σειρήνες και μετά το ραδιόφωνο που μας έλεγε ότι
οι Τούρκοι εισέβαλαν στο νησί μας. Μας καλούσαν
να πάμε στους χώρους συγκέντρωσης μας, για να
πάρουμε όπλα. Εγώ πήγα στο Νέο Χωριό Κυθρέας,
όπου ήταν η έδρα μου.
Νέο Χωριό Κυθρέας
Νέο Χωριό Κυθρέας
Μ.Χ.
Μ.Χ.

Συνέντευξη από τον παππού Βασίλειο Κωνσταντίνου
Ένα απόγευμα, ο διοικητής του λόχου, μας είπε “Πηγαίνετε στα Καζιβέρα και έρχομαι κι εγώ”.
Εκεί πολεμήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις . Δυστυχώς τα Καζιβερά, κατά τις πρωινές ώρες,
παραδόθηκαν στους Τούρκους. Ο διοικητής μας πέθανε μαχόμενος για την πατρίδα μας.
Έπειτα μεταφερθήκαμε στην Λεύκα, όπου αρχικά κερδίσαμε την μάχη. Ακολούθως, μας πήραν
στο Πέντε Μίλι όπου γινόταν η απόβαση των Τούρκων. Ο νέος μας διοικητής, Έλληνας, μας είπε ‘Θα
σας βγάλω από αυτήν την ποντικοφωλιά’, και αυτό έκανε, ανεξάρτητα από τις διαταγές ή τις
συνέπειες που πιθανώς να είχε.
Μετά από πολλές μάχες η Κύπρος μας έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Πολλοί συναγωνιστές μου
έπεσαν μαχόμενοι, άλλοι αιχμαλωτίστηκαν και κάποιοι άλλοι είναι αγνοούμενοι μέχρι και σήμερα.
Αγνοούμενος ήταν και ο αδερφός της γιαγιάς. τα οστά του οποίου ταυτοποιήθηκαν πρόσφατα.
Νιώθω πίκρα , θλίψη που χάσαμε τους τόπους μας , που έχασα το σπίτι μου, την περιουσία μου,
τους φίλους μου.
Ελπίζω να βρεθεί μια δίκαιη λύση για την Κύπρο μας. Να υπερασπίζεστε το δίκαιο και την πατρίδα
μας. Να μην ξεχάσετε τους τόπους μας και αυτούς που έδωσαν την ζωή τους. Α.Χ.
Α.Χ.
Κατάγομαι από την Κάτω Ζώδια και είμαι
πρόσφυγας από το 1974, έχω πολεμήσει ενάντια
των Τούρκων στον πόλεμο.
20 Ιουλίου 1974. Ο αδελφός μου φώναξε να
μην βγούμε έξω από το σπίτι γιατί εισέβαλαν οι
Τούρκοι. Από το ραδιόφωνο έπαιζαν εμβατήρια.
Οι Τούρκοι εισέβαλαν στo νησί μας. Από το ράδιο
ζητούσαν εφέδρους να καταταγούν στο στρατό.
Έτσι κι έγινε. Πήγαμε για να καταταγούμε στο
στρατό, στο χωριό Νικήτα. Εκεί, μας έδωσαν
ρούχα και οπλισμό.
Δυο γεγονότα που ακόμη θυμάμαι σα να ήταν
χθες είναι τα πιο κάτω:

Συνέντευξη από τον παππού Κωνσταντίνο Σκουτάρη
Συνέντευξη από τον παππού Αντωνάκη Χριστοφορίδης
Εγώ ήμουν στρατιώτης σε φυλάκιο της Λήδρας, στην πράσινη γραμμή, μαζί
με άλλους τρεις στρατιώτες. Αργότερα ήρθαν και άλλοι έφεδροι, για να ενισχύσουν τις προσπάθειές
μας να υπερασπιστούμε την Κυπριακή Δημοκρατία.
Οι μάχες γίνονταν μακριά από εκεί που βρισκόμασταν. Εμείς ακούγαμε μόνο τους βομβαρδισμούς.
Βλέπαμε μόνο ένα πολυβόλο που είχε στηθεί σε ένα μιναρέ μπροστά μας. Μας πυροβολούσαν αλλά
μας είπαν να μην πυροβολούμε. Βλέπαμε επίσης τα τούρκικα αεροπλάνα να βομβαρδίζουν τους
στρατιώτες μας. Μετά από αυτό αποφασίσαμε από μόνοι μας να πυροβολούμε. Δυστυχώς από τους
πυροβολισμούς σκοτώθηκαν δύο στρατιώτες από κοντινά φυλάκια. Έμεινα πέντε μήνες στο φυλάκιο.
Αγωνιστήκαμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας, αλλά η μισή μας πατρίδα σκλαβώθηκε. Νιώθω πολύ
πικραμένος γι’ αυτό.
Σας συμβουλεύω να είστε ενωμένοι μεταξύ σας και να αγαπάτε την πατρίδα μας. Να αγωνιστείτε για
την Ελευθερία της και την Ειρήνη. Η.Σκ.
Η.Σκ.
Ο παππούς μου ονομάζεται Ατνωνάκης Χριστοφορίδης. Κατάγεται από την Αμμόχωστο. Όταν έγινε
η τουρκική εισβολή του 1974 ήταν στρατιώτης και άκουσε τις σειρήνες συναγερμού και τις φωνές
των φρουρών. Κατάλαβε αμέσως ότι είχε συμβεί κάτι άσχημο. Μαζί με τους υπόλοιπους στρατιώτες
μαζεύτηκαν στο προαύλιο, για να πάρουν οδηγίες. Εντωμεταξύ ακούγονταν εκκωφαντικοί ήχοι από
τα πολεμικά αεροπλάνα και επικρατούσε σύγχυση. Σε κάποια στιγμή είδε ότι τα στρατιωτικά
οχήματα πήραν φωτιά από ένα ντεπόζιτο καυσίμων που ρίχτηκε από ένα αεροπλάνο.
Η οικογένειά του ήταν στην Αμμόχωστο. Δυστυχώς αναγκάστηκε κι αυτή όπως χιλιάδες άλλοι
συμπατριώτες μας να φύγουν από το σπίτι τους με ελάχιστες αποσκευές. Ο παππούς μου δεν είχε
πάρει τίποτα, εφόσον υπηρετούσε στη Λευκωσία και δεν είχε πολλά πράγματα μαζί του. Εκεί στο
σπίτι του στην Αμμόχωστο άφησε αγαπημένα πράγματα, όπως τα ντραμς του, την κιθάρα του, το
bunjo και άλλα μουσικά όργανα και προσωπικά αντικείμενα μεγάλης συναισθηματικής αξίας. Έχασε
τα πάντα.
Ο παππούς μου εξακολουθεί μέχρι σήμερα να νιώθει λύπη, νοσταλγία και αδικία. Εύχεται να
έρθει γρήγορα η ώρα τα εγγόνια του να ζήσουν σε μια ελεύθερη και ενωμένη Κύπρο.
Σ.Μ.
Σ.Μ.

Συνέντευξη από τον παππού Θωμά Βασιλείου
Στις 20 Ιουλίου 1974 άκουσα από το ραδιόφωνο ότι οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο. Εκείνη τη
μέρα ήμουν στο χωριό μου και παρακολουθούσα με μεγάλη αγωνία τις ειδήσεις. Όλοι μας
ανησυχούσαμε και ψάχναμε καταφύγιο, για να προστατευτούμε.
Εγώ και ο 17χρονος αδελφός μου πήγαμε στο στρατόπεδο της Γεροσκήπου, για να βοηθήσουμε τον
στρατό μας. Τα μικρότερα επτά αδέλφια μου έμειναν στο σπίτι με τη μητέρα μου. Εκείνες τις μέρες
θυμάμαι έντονα τις ανακοινώσεις που έκανε ο Υπουργός Άμυνας ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε
τον εχθρό. Ένα περιστατικό που θυμάμαι είναι ένα βράδυ, που προσέχαμε τους Τουρκοκύπριους να
μην εξεγερθούν. Εκείνη ακριβώς τη νύχτα, μια Τουρκοκύπρια ζητούσε απεγνωσμένα γάλα για το
μικρό παιδί της. Τότε με κίνδυνο της ζωή μου πήγα στο σχολείο, για να πάρω το γάλα του παιδιού.
Δυστυχώς, οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής είναι τραγικές. Το 37% του εδάφους μας είναι υπό
κατοχή. Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τις περιουσίες τους, πολλοί έχασαν τη ζωή τους ενώ κάποιοι
άλλοι είναι ακόμα αγνοούμενοι.
Σκέφτομαι και ελπίζω σύντομα να συμφιλιωθούμε με τους Τουρκοκύπριους. Συμβουλεύω τους
νέους μαθητές της Κύπρου να είναι ενωμένοι και να προσπαθούν να βρίσκουν ειρηνικές λύσεις. Αν
και νιώθω απογοητευμένος που ακόμα οι πολιτικοί μας δε βρήκαν λύση για το κυπριακό, ελπίζω
εσείς, η νέα γενιά να τα καταφέρετε.
Ο παππούς αφηγείται:
Στις 20 Ιουλίου ακούσαμε τις σειρήνες να
ηχούν και πολεμικά αεροπλάνα άρχισαν
να βομβαρδίζουν την Κύπρο μας. Από το
λιμάνι της Κερύνειας κατέφθαναν
τούρκικα πολεμικά πλοία. Όλοι οι
στρατιώτες πήραμε οδηγίες από τους
Διοικητές μας και αρχίσαμε να πολεμούμε
με τη ψυχή μας. Οι οικογένειές μας
άρχισαν να προσεύχονται και
εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για να
σωθούν.
Ν.Β.
Ν.Β.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τον φόβο που νιώσαμε και τη λύπη όταν γίναμε πρόσφυγες.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου τραυματίστηκα στο πόδι από μια σφαίρα ενός Τούρκου στρατιώτη.
Ζήσαμε για δύο χρόνια σε αντίσκηνα. Αναγκαστήκαμε να φύγουμε από το αγαπημένο μας χωριό
την Αφάνεια.
Η Αφάνεια είναι ένα μικρό χωριό στην επαρχία Αμμοχώστου. Είμαι πολύ απογοητευμένος γιατί
καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματά μας κα εύχομαι μια μέρα η Κύπρος να ελευθερωθεί.
Χ.Β.
Χ.Β.
Παππούς Χρυσόστομος Χρίστου

Μιλώντας με τον παππού μου, τον Τάκη Ερωτοκρίτου, μου είπε πληροφορίες για τον παππού
του πατέρα μου τον Σάββα Τσιάρτα που το πρωί, 20 Ιουλίου 1974 ξύπνησε στις 5:30π.μ. όπως
συνήθιζε, όμως αυτή η μέρα δεν ήταν σαν τις άλλες. Κοιτάζοντας τον ουρανό του Πενταδακτύλου
αντίκρισε τουρκικά αεροπλάνα να ρίχνουν Τούρκους αλεξιπτωτιστές για να προσγειωθούν στο
Κυπριακό έδαφος.
Οι άνθρωποι βρίσκονταν στα σπίτια τους και άνοιξαν το ραδιόφωνο και αντί να ακούσουν τις
ειδήσεις άκουγαν τον εκφωνητή να λέει ότι όλοι οι κληρωτοί και οι έφεδροι θα έπρεπε να
επιστρέψουν στις μονάδες τους για επιστράτευση. Έτσι κι ο παππούς μου ο Τάκης πήγε στη μονάδα
του.
Οι περισσότεροι άνδρες πήγαν στον στρατό, άλλοι έμειναν στα σπίτια τους και άλλοι πήγαν
κανονικά στις δουλειές τους. Οι άνδρες από τη μονάδα τους επιβιβάστηκαν σε φορτηγά για να
πάνε στις αποθήκες πυρομαχικών στην Αθαλάσσα για να φορτώσουν όπλα και πυρομαχικά. Στη
διαδρομή, οι Τούρκοι έριχναν βόμβες Napal και πυροβολούσαν. Ευτυχώς μπόρεσαν και έφτασαν
στις αποθήκες σώοι και αβλαβείς.
Πολλοί πολέμησαν στον Πενταδάκτυλο όπως και ο αδελφός του παππού μου που όταν τον
περικύκλωσαν οι Τούρκοι, κατάφερε να ξεφύγει και να έρθει στις ελεύθερες περιοχές περπατητός.
Οι συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην πατρίδα μας είναι ότι χάσαμε σχεδόν το μισό της γης
μας, 200,000 άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους και έγιναν πρόσφυγες. Αυτή η αδικία έγινες εις
βάρος της Κύπρου μας, δεν είναι δίκαιη και νιώθουμε απογοήτευση από την επιμονή των Τούρκων
κατακτητών να μην μας επιστρέψουν τα κατεχόμενα χωριά μας.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε τη γη των προγόνων μας κα όλοι ευχόμαστε να επιστρέψουμε στα
χωριά μας.
Γνωριμία με τον παππού Τάκη Ερωτόκριτου
Χ.Ε.
Χ.Ε.

Οι δικές τους ιστορίες προσφυγιάς από τους
πρόσφυγες γονείς, παππούδες και γιαγιάδες
μοιάζουν σαν παραμύθι αλλά δεν είναι…
Μπορεί να προέρχονται από
διαφορετικούς τόπους ο καθένας από
αυτούς αλλά με το ίδιο πονεμένο βίωμα…
Οι Κύπριοι έγιναν πρόσφυγες μέσα στην ίδια
τους την πατρίδα . Ο δικός τους πόνος
σμίγει με κάθε άνθρωπο στη γη που
εξαναγκάζεται να εγκαταλείψει την
πατρίδα του…
Ως πότε άραγε οι άνθρωποι θα αναγκάζονται να βιώνουν τον πόνο της
προσφυγιάς; Πότε άραγε οι άνθρωποι θα αποφασίσουν να σταματήσουν τις
συγκρούσεις και θα συμφωνήσουν για Ειρήνη;
Κι απ’ τον θάνατο ακόμα
πιο πικρή είσαι προσφυγιά....
50 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ...
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 2024
ΓΑΖΑ 2024
Κι εκεί κι εδώ τη λένε “ΛΕΥΤΕΡΙΑ”
Τα παιδιά της Γ΄ τάξης του σχολείου μας πήραν
συνεντεύξεις εις από τους πρόσφυγες συγγενείς τους και
στη συνέχεια ερεύνησαν για τον κατεχόμενο τόπο
καταγωγής τους. Η δημιουργική αυτή εργασία χαροποίησε
πολύ τα παιδιά, αφού είδαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα
να εμπλέκονται ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία και
τους δυο κόσμους τους να ενώνονται…
ΚΥΠΡΟΣ 1974

Α. Κ.
Α. Κ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΦΛΟΥΡΤΕΝΤΖΟΥ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΦΛΟΥΡΤΕΝΤΖΟΥ
ΜΝΗΜΕΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974
Πήρα συνέντευξη από τη γιαγιά μου για το πώς έζησε τα τραγικά γεγονότα του πραξικοπήματος
και της εισβολής και μου αφηγήθηκε τα εξής:
«Μάθαμε ότι οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο από το ραδιόφωνο. Βλέπαμε τα αεροπλάνα των
Τούρκων κι ακούγαμε τις εκρήξεις. Εκείνη την ώρα ήμαστε στο κοιμητήριο κι αρχίσαμε να
τρέχουμε… Μπήκαμε στο αυτοκίνητο του θείου μας, για να φύγουμε από το χωριό και να
γλιτώσουμε. Όλοι οι κάτοικοι του χωριού έφυγαν, για να γλιτώσουν από τις βόμβες. Πήγαμε στα
βουνά, για να είμαστε πιο ασφαλείς. Περάσαμε από πολλά χωριά και τελικά καταλήξαμε σε ένα σπίτι
στην Πλατανιστάσα. Θυμάμαι την οικογένειά μου να κλαίει, γιατί ο αδελφός μου πέθανε στο
πραξικόπημα. Δεν μπορώ να ξεχάσω τον φόβο και τον τρόπο που είχαμε, όταν τρέχαμε να
σωθούμε».
Η γιαγιά μου, μου είπε ότι δυο στρατιωτικές φάλαγγες είχαν περάσει από το χωριό μας, για να
πάνε στην Κερύνεια και να πολεμήσουν τους Τούρκους εισβολείς. Δυστυχώς τους εντόπισαν τα
τουρκικά αεροπλάνα και τους βομβάρδισαν. Το πιο τραγικό ήταν ότι σκοτώθηκαν και
τραυματίστηκαν πολλοί στρατιώτες. Σε μια από αυτές τις φάλαγγες βρισκόταν και ο ξάδερφος του
παππού μου και σκοτώθηκε.
Η γιαγιά μου είναι από τον Κοντεμένο Κερύνειας και ο παππούς μου από το Πραστειό Μόρφου.
Το σπίτι μας ήταν ισόγειο και φτιαγμένο από πλιθάρι. Είχαμε τρία υπνοδωμάτια και κουζίνα. Το
μπάνιο βρισκόταν έξω από το σπίτι.
Όταν φύγαμε, δεν πιάσαμε τίποτα μαζί μας, γιατί
νομίζαμε ότι θα επιστρέφαμε. Μέχρι σήμερα ζούμε με
αυτή την ελπίδα της επιστροφής. Δυστυχώς πάρα
πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και μέχρι
σήμερα υπάρχουν ακόμα εγκλωβισμένοι και
αγνοούμενοι. Ο κόσμος έχασε τα σπίτια του κι
αναγκάστηκε να μείνει καιρό σε αντίσκηνα.
Αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν τη ζωή τους από το
μηδέν και δυσκολεύτηκαν πολύ.
Ελπίζουμε να μην ξανασυμβεί κάτι τέτοιο στην
πατρίδα μας και οι νέες γενιές να μην ζήσουν τη
θηριωδία του πολέμου. Μακάρι να μαθαίνουν από τα
λάθη του παρελθόντος και να ζουν όλοι μονιασμένοι.
ΝΙΚΟΣ ΦΛΟΥΡΕΝΤΖΟΣ
ΕΠΕΣΕ ΣΤΗΝ ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΤΟ 1974

ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ
Ι.Γ.
Ι.Γ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ
ΠΕΤΡΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
ΠΕΤΡΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
Όταν έγινε η τουρκική εισβολή ο παπάς μου και η οικογένειά του ζούσαν στην
Κατωκοπιά. Ο παππούς μου, έμαθε ότι οι Τούρκοι ήρθαν στην Κύπρο από το
ραδιόφωνο έτσι αποφάσισε να φύγει για δύο μέρες. Έτσι πήρε ρούχα αλλά αφού ήταν
μόνο δύο μέρες πήραν πολύ λίγα ρούχα. Θέλω να προσθέσω ότι ο παππούς μου
πήρε και ένα άλμπουμ με γκριζόμαυρες φωτογραφίες.
Ο πατέρας μου και η οικογένειά του πήγαν σε ένα χωριό δίπλα από την
Κακοπετριά. Εκεί ευτυχώς κάποιοι καλοί άνθρωποι τους φιλοξένησαν στην
αποθήκη τους. Το επόμενο πρωί ο μπαμπάς μου και η οικογένειά του πήγαν στον
χωριό Μονιάτης, όπου κι εκεί φιλοξενήθηκαν από μιαν άλλη οικογένεια.
Το πιο σημαντικό ίσως που θέλω να προσθέσω είναι ότι ο παππούς μου έχει έναν
ξάδελφο που πολέμησε και σκοτώθηκε στον πόλεμο.
Αυτά είχαν να σας πω για την εισβολή και πώς την έζησε ο πατέρας μου με την
οικογένειά του. Περισσότερο απ’ όλα νιώθουμε περηφάνια για τον ξάδερφό του
πολεμιστή του 1974 Ευθύμιο Χατηπέτρου του 361 ΤΠ, ο οποίος πολέμησε ηρωικά,
αλλά τελικά σκοτώθηκε στον Κουτσοβέντι.
Ο Ευθύμιος Χατζηπέτρου γεννήθηκε το 1953 στη Λευκωσία.
Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου και στη συνέχεια στο
Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Υπηρέτησε στο 361 Τάγμα Πεζικού ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Του
είχαν μείνει μόνο 15 μέρες για να πάρει το απολυτήριο του στρατού.
Δεν πρόλαβε, όμως… Τον είχε προλάβει η τουρκική εισβολή.
Στις 20 Ιουλίου 1974, ο Ανθυπολοχαγός Χατζηπέτρου μαζί με
άλλους στρατιώτες πολέμησαν, για να σταματήσουν τον Αττίλα. Τα
όπλα τους λιγοστά, αλλά το θάρρος τους μεγάλο.
Στις 23 Ιουλίου, είχε υπογραφεί εκεχειρία, δηλαδή θα έπρεπε να
σταματήσει ο πόλεμος και να γίνουν συνομιλίες. Οι Τούρκοι, όμως, δεν
τήρησαν αυτή τη συμφωνία. Ο Ανθυπολοχαγός Χατζηπέτρου
επέστρεψε ως εθελοντής στον Πενταδάχτυλο, στην περιοχή του
Κουτσοβέντη. Μαζί του ήταν κι άλλοι στρατιώτες. Η μάχη ήταν πολύ
σκληρή.
Ήταν μόνο 16 λεβέντες, εθελοντές. Οι Τούρκοι εισβολείς χιλιάδες. Οι
Τούρκοι τους είχαν περικυκλώσει. «Φύγετε, φύγετε να σωθείτε και θα
σας καλύψω εγώ», φώναξε στους άλλους συμπολεμιστές του.
Με τόλμη και παλληκαριά ο Χατζηπέτρου πολέμησε μέχρι την
τελευταία ρανίδα του αίματός του, για να υπερασπιστεί την Ελευθερία
της Κύπρου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΜΝΗΜΕΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
M.Τσ.
M.Τσ.
Η γιαγιά μου, στις 20 Ιουλίου 1974, έμαθε ότι οι Τούρκοι ξεκίνησαν τον πόλεμο από το ραδιόφωνο. Ήταν
πολύ πρωί και μόλις είχαν ξυπνήσει. Βρίσκονταν στο σπίτι. Σε λίγο μαζεύτηκαν όλοι οι συγγενείς και
συζητούσαν τι θα έπρεπε να έκαναν.
Οι στρατιώτες έτρεξαν αμέσως στα αυτοκίνητα, για να ξεκινήσουν για τον πόλεμο. Τραγουδούσαν στους
δρόμους και ανέβαιναν στα βουνά. Όμως οι πρόσφυγες από την Κερύνεια έρχονταν…
Ο πατέρας, οι παππούδες και οι θείοι της γιαγιάς μου πολέμησαν και υπερασπίστηκαν την Κυπριακή
Δημοκρατία. Επίσης υπήρχε ένας θείος που ήταν αγνοούμενος και ένας άλλος θείος που αναγκάστηκε να
πάει αιχμάλωτος στην Τουρκία, αλλά ευτυχώς επέστρεψε ξανά.
Η γιαγιά μου είναι πρόσφυγας από την Κάτω Ζώδια. Το σπίτι της ήταν φτιαγμένο από πουρόπετρα και είχε
5 δωμάτια. Έφυγαν από αυτό σιγά σιγά χωρίς να τους καταλάβει κανείς, για να γλιτώσουν. Εντωμεταξύ
ακούγονταν βομβαρδισμοί. Η γιαγιά μου και οι συγγενείς της για μην τους πιάσουν κρύβονταν σε
χαρακώματα. Δεν πήραν τίποτα, μόνο τα ρούχα που φορούσαν το πρωί.
Η γιαγιά μου είπε ότι νιώθει μεγάλη λύπη και φόβο. Ακόμα διαισθάνεται ότι δεν θα καταφέρει να πάμε
πίσω ξανά. Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής ήταν τραγικές. Η Κύπρος μας για 49 χρόνια έγινε μισή.
Μας συμβουλεύει να μην ξεχνάμε την ιστορία της πατρίδας μας και τα κατεχόμενά μας μέρη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΨΑΡΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΨΑΡΑ
Μ.Κ.
Μ.Κ.
Ξυπνήσαμε πρωί, πρωί η ώρα 5 και ακούσαμε τις
σειρήνες να ηχούν. Τότε κατάλαβα ότι οι Τούρκοι
εισέβαλαν στην Κύπρο μας.
Οι γείτονες όλοι μαζευτήκαμε σε σπίτια που
είχαν υπόγειο για να γλιτώσουμε από τους
βομβαρδισμούς.
Η γιαγιά μου όπως μου είπε μάζεψε λίγα ρούχα
και έφυγαν για τα βουνά. Πήγαν στο Παλαιχώρι
και κοιμόντουσαν στο πάτωμα ενός ιατρείου.
Έμειναν εκεί περίπου ένα μήνα.
Η γιαγιά μου κατάγεται από την Αυλώνα και
την κρατούν οι Τούρκοι.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ
Άκουσα ότι έγινε τουρκική εισβολή από το ραδιόφωνο στις 6:30π.μ. Εκείνη τη μαύρη μέρα
βρισκόμουν στο σπίτι μου και άκουσα αεροπλάνο. Αμέσως βγήκα στο μπαλκόνι μου και είδα τους
αλεξιπτωτιστές τούρκους να πέφτουν στο έδαφος.
Ήμασταν οικογενειακώς στο σπίτι, όταν το ραδιόφωνο σήμανε γενική επιστράτευση. Οι γυναίκες
μείναμε στο υπόγειο του σπιτιού και οι άντρες έφυγαν για τον στρατό. Θυμάμαι πάρα πολύ έντονα
τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων και τους κρότους των πυροβόλων όπλων.
Ο αδελφός της φίλης μου από τη Μόρφου, που ήταν αξιωματικός στον στρατό μαζί με τους
στρατιώτες τους πολεμούσε τους Τούρκους εισβολής, όταν ξαφνικά έπεσαν σε τούρκικο μπλόκο.
Αυτός με μόνο όπλο τη δύναμη της ψυχής του φυγάδεψε όλους τους στρατιώτες του αλλά εκείνος
δεν κατάφερε να φύγει. Για πολλά χρόνια ήταν αγνοούμενος. Βρέθηκε με τη μέθοδο DNA και
βρίσκεται στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας με όλους τους ήρωες του 1974. Το όνομα του ήρωά μας
είναι Πόλυς Πρατσής, ο οποίος πολεμούσε με το 251 ΤΠ.
Εγώ προσωπικά δεν είμαι πρόσφυγας αλλά γνωρίζω από τη φίλη μου ότι έφυγαν από τη Μόρφου
με τα ρούχα που φορούσαν. Είχαν δικό τους αυτοκίνητο και πήγαν σε κάτι συγγενείς στη Λεμεσό.
Δεν είχαν ούτε πιάτο, ούτε ποτήρι. Τους βοήθησαν οι συγγενείς και οι φίλοι τους.
Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής είναι τεράστιες. Χάθηκε το 40% της πατρίδας μας, 200,000
έγιναν πρόσφυγες και 1619 άνθρωποι ήταν αγνοούμενοι. Οι Τούρκοι λεηλάτησαν τις πόλεις και τα
χωρία μας και βεβήλωσαν τις εκκλησίες μας.
Όσα χρόνια και να περάσουν δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτά που είδα και άκουσα κατά τη διάρκεια του
πολέμου. Δεν νομίζω κανένας μικρός και φτωχός λαός να βρει δικαίωση, αν δεν βοηθηθεί από τους
μεγάλους αν έχουν συμφέροντα. Ευχή μου και ελπίδα μου για τα νέα παιδιά της Κύπρου είναι να μην
ξεχάσουν και να αγωνίζονται για την ελευθερία της πατρίδας μας.
I. X.
I. X.

Ρώτησα τη γιαγιά μου και μου αφηγήθηκε τα τραγικά γεγονότα.
Η γιαγιά μου έμαθε για την εισβολή των Τούρκων από το ραδιόφωνο. Βρισκόταν στο χωριό
Αγρός. Είχε πάει εκεί από την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος. Έφυγε για το χωριό γιατί το σπίτι
της ήταν απέναντι από το Αρχηγείο της Εθνικής Φρουράς, το οποίο ήταν από τους πρώτους στόχους
που κτύπησαν οι πραξικοπηματίες.
Η εισβολή έγινε Σάββατο 20 Ιουλίου και κάποιοι συγγενείς και φίλοι έφυγαν για να πολεμήσουν και
κάποιοι άλλοι έτρεχαν να σβήσουν τις φωτιές από τις βόμβες που έριχναν τα τούρκικα αεροπλάνα.
Συγκεκριμένα οι πολεμιστές συγγενείς μας του 1974 είναι ο Ηλίας και Νέαρχος Σκορδής.
Από εκείνες τις μέρες η γιαγιά μου θυμάται τον φόβο και την απόγνωση που ένιωθε στο άκουσμα
της λέξης πόλεμος και Τούρκοι. Τη συσκότιση που έπρεπε να κάνουν κάθε βράδυ και τους
πρόσφυγες που άρχισαν να φεύγουν από τα χωριά τους για να σωθούν από τους Τούρκους.
Η γιαγιά μου δεν είναι πρόσφυγας αλλά θυμάται το χωριό του πατέρα της, ένα μικρό χωριό στην
πεδιάδα της Μεσαορίας. Θυμάται επίσης τις πανέμορφες παραλίες της Αμμοχώστου και τα ξέγνοιαστα
καλοκαίρια που περνούσε με την οικογένειά της.
Οι Τούρκοι έκαναν πάρα πολλές καταστροφές. Έδιωξαν από τα σπίτια τους 162,000 κατοίκους και
κατέχουν το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά το πιο τραγικό είναι το θέμα των
αγνοουμένων.
Εμείς όμως πρέπει να θυμόμαστε τα όμορφα χωριά και τις πόλεις μας και να αγωνιζόμαστε για να
τα δούμε μια μέρα ελεύθερα.
Α.Ι. Α.
Α.Ι. Α.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΑΘΗΝΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΙΩΤΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΑΘΗΝΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΙΩΤΟΥ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΩ ΜΑΥΡΟΝΥΧΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΩ ΜΑΥΡΟΝΥΧΗ ΜΝΗΜΕΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
Εμείς στις 20 Ιουλίου 1974 μάθαμε ότι εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Κύπρο από το ραδιόφωνο. Εκείνες τις
τραγικές μέρες είχαμε καλοκαιρινές διακοπές. Ήμουν ακόμα στο Γυμνάσιο. Οι συγγενείς ήταν
αναστατωμένοι, οι νεαροί πήγαν στον στρατό, οι γείτονες μαζεύονταν στα σπίτια και σκέφτονταν τι θα
γίνει με την κατάσταση. Τα ονόματα των συγγενών μας πολεμιστών του 1974 είναι Γιώργος και Φοίβος
Πραστίτη.
Όταν έγινε η εισβολή εμείς δεν είχαμε αυτοκίνητο. Ένας γείτονας μας που είχε λεωφορείο μας πήρε μαζί
του. Υπήρχαν πολλές οικογένειες μέσα στο λεωφορείο. Μας πήρε στο Δασάκι της Άχνας που ήταν
Βρετανικές Βάσεις.
Τότε ήμασταν μικρά παιδιά, πεινούσαμε, νυστάζαμε, γκρινιάζαμε, δεν ξέραμε τι σημαίνει πόλεμος και να
φεύγεις από το σπίτι σου. Θυμάμαι τη μητέρα μου από τη στενοχώρια της πόνεσαν τα δόντια της. Βρήκε
ένα οδοντίατρο και πήγαινε να τη δει. Στον δρόμο κάποιος καταλάθος της πάτησε την παντόφλα της και
κόπηκε. Η καημένη περπατούσε ξυπόλητη.
Οι δύο μου αδελφοί πολέμησαν στην Αμμόχωστο. Είμαι πρόσφυγας και κατάγομαι από τη Βατυλή επαρχίας
Αμμοχώστου.
Μ.Χ’’Ι.
Μ.Χ’’Ι.
Ο παππούς και η γιαγιά μου έμαθαν ότι οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο μας ακούγοντας τις
σειρήνες και μαθαίνοντας τις τραγικές ειδήσεις από το ραδιόφωνο.
Τότε βρίσκονταν στο σπίτι τους στην Παλλουριώτισσα. Αμέσως ο παππούς μου πήγε να πολεμήσει.
Η γιαγιά μου μαζί με άλλους γείτονές της πήγαν σε ένα καταφύγιο, για περισσότερη ασφάλεια.
Εκείνο που δε θα ξεχάσει ποτέ ήταν ο θόρυβος από τα όπλα, τις σφαίρες και τα αεροπλάνα που
σκορπούσαν τον θάνατο. Τα αποτελέσματα της προσφυγιάς βίωσαν και οι ίδιοι οι παππούδες.
Ένιωσαν φόβο, πίκρα και λύπη, γιατί έχασαν το πατρικό σπίτι του παππού και τη μισή μας Κύπρο.
Ο παππούς και η γιαγιά μου εύχονται να υπάρξει μια δίκαια λύση του κυπριακού και η Ελευθερία
να μην αργήσει άλλο να έρθει. Συμβουλεύουν όλους εμάς τους μικρούς μαθητές να μην ξεχνάμε την
κατεχόμενη Κύπρο και να συνεχίσουμε τον αγώνα για την Ελευθερία.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΕΝΕΛΑΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΜΕΝΕΛΑΟΥ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΝΕΑΠΟΛΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΝΕΑΠΟΛΗ
Α.Μ.
Α.Μ.
Α.Τσ.
Α.Τσ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ-ΨΑΡΑ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ-ΨΑΡΑ
Το πρωί της 20 Ιουλίου ακούσαμε από το ραδιόφωνο ότι οι τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο μας. Ήμουν στο
σπίτι μου και κοιμόμουν. Ο πατέρας και οι θείοι μου πήγαν στρατιώτες και πολέμησαν τους Τούρκους. Τα
ονόματα των πολεμιστών συγγενών μας είναι: Αντώνης, Ανδρέας, Παρασκευάς και Γεώργιος Αποστόλου, οι
οποίοι πολέμησαν στην περιοχή του Παλαικύθρου, της Μιας Μηλιάς, καθώς και στο Ναρκοπέδιο
Τρούλλων.
Εγώ, τα αδέλφια μου και η μητέρα μου πήγαμε μέσα στο περιβόλι με τα λεμονόδεντρα να κρυφτούμε για
να μην μας δουν τα αεροπλάνα που περνούσαν από πάνω μας. Εκείνες τις ημέρες θυμούμαι ότι όλοι
ανησυχούσαμε για τους στρατιώτες που πολεμούσαν του Τούρκους.
Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής είναι ότι πάρα πολύς κόσμος σκοτώθηκε, 3000 κόσμος σκοτώθηκε
και 1619 άνθρωποι αγνοούνται. Έχουν περάσει 49 χρόνια από τότε και λυπούμαστε που οι πρόσφυγες δεν
μπορούν να πάνε πίσω στα σπίτια τους στα κατεχόμενα εδάφη μας γιατί δεν τους αφήνουν οι Τούρκοι
εισβολείς. Εμείς, ως μεγαλύτεροι, σας συμβουλεύουμε να μην ξεχάσετε τα κατεχόμενα εδάφη μας.
ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ.
A.K.
A.K.
Η γιαγιά μου περιγράφει:
Η γιαγιά μου ζούσε στον Αργάκι της Μόρφου. Έμαθε για την τουρκική εισβολή όταν έρχονταν άνθρωποι
από τα γειτονικά χωριά και τους έλεγαν πόσο επιθετικοί ήταν οι Τούρκοι.
Η γιαγιά ήταν σπίτι όταν έγινε η εισβολή. Μετά τα νέα μάζεψαν τα πράγματά τους και έφυγαν για τη
Λεμεσό όπως και όλη η οικογένεια. Το περιστατικό που θυμάται η γιαγιά ήταν ότι έρχονταν κοπέλες από
την Κερύνεια κλαίγοντας και τους έλεγαν για τους Τούρκους.
Ο παππούς ο Κυριάκος ήταν στρατιώτης στην 32η Μοίρα Καταδρομών. Η οικογένεια της γιαγιάς έχασε την
περιουσία της και κάποια μέλη της. Κάποιες από τις συνέπειες είναι αυτές. Μετά από τόσα χρόνια η γιαγιά
νιώθε απέραντη λύπη. Για το μέλλον σκέφτεται να αγωνιζόμαστε. Οι συμβουλές που έχει να δώσει είναι να
μην ξεχνάμε τα κατεχόμενα χωριά μας.
O.K.
O.K.
ΣΟΦΙΑ ΚΩΣΤΗ
ΣΟΦΙΑ ΚΩΣΤΗ

ΓΙΑΤΡΕ ΜΑΣ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!
ΓΙΑΤΡΕ ΜΑΣ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ! ΜΝΗΜΕΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
Πέρασε εφιαλτικές στιγμές… Βίωσε την προδοσία, αλλά έπνιξε μέσα του τον πόνο και την αδικία
κι υπερασπίστηκε, με τα άλλα παλικάρια την πατρίδα μας. Μετά, παίρνοντας κι αυτός όπως
χιλιάδες συμπατριώτες μας τον δρόμο της προσφυγιάς, έγινε μαχητής σ’ έναν άλλο αγώνα, στον
αγώνα της ζωής, κάνοντας τον πόνο υπομονή και επιμονή, τη φτώχεια απόφαση για δουλειά, την
απελπισία ελπίδα … Υπηρετώντας, έτσι, την ιατρική από διάφορες θέσεις, χάρισε τη ζωή σε
χιλιάδες μάνες και παιδιά, κόντρα σε πλεκτάνες του θαν.
Γιατρέ μου, ευχαριστούμε και για το τότε και για το τώρα… Ν.Π.
Ν.Π.
Ο γιατρός Σταύρος Νεοφύτου, τέως
Διευθυντής στο Μακάρειο Νοσοκομείο
Λευκωσίας, κατάγεται από τον Άγιο
Επίκτητο της Κερύνειας.
Τον τραγικό Ιούλιο του 1974 βρισκόταν
στην Αθήνα, ως τελειόφοιτος της Ιατρική,ς
παρακολουθώντας τα δίμηνα εργαστήρια
της γυναικολογίας. Ο γιατρός, μην
μπορώντας να αντέξει στη σκέψη ότι
γινόταν τουρκική εισβολή στην Κερύνεια
και η οικογένειά του να είναι
περικυκλωμένη στη φωτιά του πολέμου,
βρήκε τρόπο κι ήρθε τελικά, με πλοίο,
στην Κύπρο. Παρόλο που μπορούσε να
παρουσιαστεί στο Νοσοκομείο, ως
νεοεισερχόμενος ιατρός, προτίμησε να
καταταγεί στην πρώτη γραμμή, στην
περιοχή του Ιππόδρομου υπό τη διοίκηση
του Δημήτριου Αλευρομάγειρα.
Παρέλαση του 251 Τάγματος Πεζικού στους
δρόμους της Κερύνειας

Πώς μάθατε ότι οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο μας;
- Το μάθαμε από το ραδιόφωνο.
- Πού βρισκόσασταν τότε; Τι κάνατε;
- Ήμαστε στα σπίτια μας στη Βυζακιά. Ξυπνήσαμε από τους δυνατούς θορύβους των τουρκικών
αεροπλάνων. Τρέχαμε έξω στα χωράφια, για να κρυφτούμε κάτω από τα δέντρα και τους θάμνους.
- Τι θυμάστε περισσότερο από εκείνες τις μέρες;
- Περισσότερο θυμάμαι τον κόσμο να τρέχει να κρυφτεί, για να σωθεί. Ήταν όλοι φοβισμένοι και
τρομοκρατημένοι.
- Ποιες είναι οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής στην πατρίδα μας;
- Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής για την πατρίδα μας είναι το τραγικό γεγονός ότι η πατρίδα μας
μοιράστηκε στα δυο. Πολύς κόσμος έχασε τα σπίτια τους και τις περιουσίες του. Επίσης πολλοί άνθρωποι
έχασαν τη ζωή τους, αλλά και συγγενικά τους πρόσωπα.
- Πώς νιώθετε τώρα μετά από τόσα χρόνια;
- Μετά από τόσα χρόνια νιώθω πόνο και οργή για τον κόσμο που χάθηκε και λύπη για την πατρίδα μου
που ακόμα αιμορραγεί.
- Τι σκέφτεστε για το μέλλον;
- Εύχομαι να βρεθεί μια δίκαια λύση και να ελευθερωθεί η πατρίδα μας, για να ζήσετε εσείς τα νέα παιδιά
με ασφάλεια και ειρήνη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤON ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤON ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ
ΠΟΛΥΒΙΟ ΚΑΛΑΠΑΛΙΚΗ
ΠΟΛΥΒΙΟ ΚΑΛΑΠΑΛΙΚΗ
Ο.Μ.Κ.
Ο.Μ.Κ.
Εκείνο το πρωί, στις 20 Ιουλίου του 1974, ακούσαμε από το ραδιόφωνο ότι οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν με
πλοία στη θάλασσα της Κερύνειας. Η Κερύνεια είχε γεμίσει με τουρκικά στρατεύματα. Παντού έβλεπες
Τούρκους στρατιώτες με όπλα. Ο ουρανός ήταν γεμάτος με τουρκικά αεροπλάνα, τα οποία έριχναν
αλεξιπτωτιστές σε άλλες περιοχές, κοντά στη Λευκωσία.
Ήταν πρωί και ο κόσμος κοιμόταν στα σπίτια του. Οι Τούρκοι έσπαζαν τις πόρτες, έμπαιναν μέσα στα
σπίτια, τα κατάστρεφαν και σκότωναν τους ανθρώπους. Μέσα στους δρόμος ο κόσμος έτρεχε φοβισμένος
και πανικοβλημένος για να σωθεί. Η γιαγιά μου δεν πρόλαβε τίποτα να πάρει μαζί της. Ευτυχώς κατάφερε
να σώσει τα παιδιά της. Όσοι πρόλαβαν και έτρεξαν , κατάφεραν να γλιτώσουν από τους Τούρκους
εισβολείς. Δυστυχώς, αρκετοί σκοτώθηκαν άλλοι αιχμαλωτίστηκαν από τους Τούρκους και ορισμένοι
κατάφεραν να διαφύγουν στις ελεύθερες περιοχές. Λύπη, πόνος, θυμός και φόβος τα κυρίαρχα
συναισθήματά μας. Μακάρι όλοι οι άνθρωποι να μπορέσουν πια να ζήσουν
με ειρήνη και σεβασμό ο ένας για τον άλλο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ
ΜΑΡΙΑ
ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΠΑΛΙΚΗ
ΚΑΛΑΠΑΛΙΚΗ

Τη μέρα της εισβολής ήμουν στο σπίτι μου, στο Βασίλη της Καρπασίας. Μόλις είχα βγάλει τα
ψωμιά από τον φούρνο, όταν ακούσαμε από το ραδιόφωνο ότι η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο
μας. Κανείς δεν ήξερα τι έπρεπε να κάνει… Άλλοι έτρεχαν να μαζέψουν τα πράγματά τους και να
φύγουν κι άλλοι έβλεπαν γύρω αμήχανοι..
Μέχρι να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα οι Τούρκοι μπήκαν στο χωριό μας! Αφού
μας μάζεψαν στο Δημοτικό σχολείο, όλους εμάς που είχαμε μείνει στο χωριό, ξεχώρισαν τους
άντρες από τα γυναικόπαιδα, τους οποίους αφού βασάνισαν αρκετά τους οδήγησαν με τα πλοία στα
Άδανα της Τουρκίας. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο σύζυγός μου, τον οποίο έκανα αρκετό καιρό να
τον δω. Μάθαινα νέα του από την αλληλογραφία που ανταλλάσσαμε. Εγώ ήμουν ανάμεσα σε
αυτούς που αρνήθηκα να φύγω από το χωριό μου κι έμεινα εγκλωβισμένη για δυο χρόνια μαζί με
τα παιδιά μου μέχρι που με ανάγκασαν κι εμένα να εγκαταλείψω τις πατρογονικές μου εστίες.
Μου επέτρεψαν να πάρω μαζί μου λίγα ρούχα και αφού με έβαλαν σε ένα φορτηγό με παρέδωσαν
στον Ερυθρό Σταυρό, ο οποίος με μετέφερε στις ελεύθερες περιοχές, όπου είχε επιστρέψει και ο
άντρας μου από τις φυλακές της Τουρκίας. Ο παππούς σου ο Αντρέας μην ξέροντας κανένα και μη
έχοντας στέγη, βρήκε ένα παλιό κτήριο όπου εκεί περάσαμε το βράδυ και σιγά σιγά με πολλούς
κόπους και προσπάθειες καταφέραμε να βρούμε δουλειά και ένα άλλο σπίτι, για να μεγαλώσουμε
τα παιδιά μας.
Σας εύχομαι να μη ζήσετε ποτέ σας πόλεμο, γιατί είναι πολύ άσχημη κατάσταση. Να αγωνίζεστε
για την ελευθερία της πατρίδας μας, έτσι ώστε μια μέρα που να μην είναι μακριά να επιστρέψουμε
πίσω.
Μ. Τζ.
Μ. Τζ.
Αντρέας - Μαρούλα Ονουφρίου
Αντρέας - Μαρούλα Ονουφρίου
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΟΥΛΑ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΟΥΛΑ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΠΑΣΙΑΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΠΑΣΙΑΣ

Πολλές φορές συζητώ για τη γιαγιά μου για τα παλιά χρόνια και μαθαίνω την ιστορία της οικογένειάς της
και της πατρίδας μου.
Η γιαγιά μου κατάγεται από το κατεχόμενο χωριό Κυθρέα, που βρίσκεται 12 χιλιόμετρα βορειονατολικά
της Λευκωσίας. Ήταν μια όμορφη Κωμόπολη κτισμένη σε υψόμετρο 160 μέτρων στους πρόποδες του όρους
Πενταδαχτύλου. Η περιοχή της Κυθρέας κατοικείτο από το 4000 π.Χ.
Η ζωή κυλούσε όμορφα στην Κυθρέα για την οικογένεια της γιαγιάς μου, η οποία είχε πέντε αδέλφια.
Είχαν ένα περιβόλι με διάφορα δέντρα και μια μεγάλη φάρμα με ζώα. Επίσης είχαν ελιές, λεμονιές και
χωράφια με φρέσκα λαχανικά. Όλη η οικογένεια συμμετείχε τη φροντίδα τους.
Η τουρκική εισβολή άλλαξε τη ζωή στην κατεχόμενη πλέον Κυθρέα. Στις 14 Αυγούστου 1974, κατά τη
διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, η Κυθρέα κατελήφθη από τα τουρκικά στρατεύματα.
Εκείνη τη μέρα η οικογένεια της γιαγιάς μου βρισκόταν στο σπίτι και άκουσαν βομβαρδισμούς από τα
τουρκικά αεροπλάνα. Όλοι στο χωριό άρχισαν να φωνάζουν ότι έρχονται οι Τούρκοι, για να τους
καταλάβουν. Φοβισμένοι και με κλάματα, η οικογένεια μπήκε στο αυτοκίνητο με σκοπό να πάνε στη
Λευκωσία. Άφησαν τα πάντα πίσω τους προκειμένου να γλιτώσουν από τους Τούρκους, που έρχονταν με τα
τανκς.
Τα αδέρφια της γιαγιάς μου πήγαν στον πόλεμο και για κάποιες μέρες ήταν αγνοούμενοι. Ευτυχώς, τελικά
επέστρεψαν. Οι συγγενείς, όπως και οι γείτονες χωρίστηκαν και πήγαν σε διάφορες περιοχές της ελεύθερης
Κύπρου. Η γιαγιά μου έγινε φιλοξενούμενη σε μια οικογένεια στην Αγροκηπιά, που τους υποδέχθηκε με
στέγη, φαγητό και αγάπη. Η γιαγιά μου πήγε στην Ελλάδα σε σχολείο για ένα χρόνο.
Η οικογένειά της γιαγιάς μου ανέκτησε τη δύναμή της και έχτισε ένα μικρό προσφυγικό σπιτάκι. Εκεί έμεινε
η γιαγιά μου μέχρι που παντρεύτηκε τον παππού μου, οι οποίοι κατάφεραν να χτίσουν το δικό τους σπίτι
στον Στρόβολο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΑΝΩ ΚΡΥΦΤΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΑΝΩ ΚΡΥΦΤΗ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΘΡΕΑ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΘΡΕΑ
Α.Κ.
Α.Κ.
Π.Κρ.
Π.Κρ.
Μ.Χ.
Μ.Χ.

ΑΝΤΡΟΥΛΑ ΚΑΡΟΥΛΑ – ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΪΔΟΥΡΑ
ΑΝΤΡΟΥΛΑ ΚΑΡΟΥΛΑ – ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΪΔΟΥΡΑ
Στις 20 Ιουλίου 1974 ενώ ετοιμαζόμασταν για την πανηγύρι του Προφήτη Ηλία ήχησαν οι σειρήνες για
τον πόλεμο. Ο παππούς σου πήγε έφεδρος στον στρατό. Εγώ τότε είχε τρία μικρά παιδάκια και ήμουν
έγκυος το τέταρτο οκτώ μηνών.
Αναγκαστήκαμε να φύγουμε από το χωριό μας, τη Γαϊδουρά Αμμοχώστου, μαζί με άλλους με ένα
φορτηγό, για να σωθούμε. Πήγαμε στην Αχερίτου και προστατευτήκαμε κάτω από τα δέντρα. Εκεί ήρθαν
οι Άγγλοι από τις αγγλικές βάσεις και μας είπαν να φύγουμε από εκεί και να μεταφερθούμε στην Δεκέλεια,
εφόσον εκεί θα είχαμε περισσότερη ασφάλεια. Έτσι κι έγινε. Ζήσαμε εκεί πρόχειρα, κάτω από τα δέντρα,
μέχρι τον Σεπτέμβρη που άρχισαν οι βροχές. Μετά μας έδωσαν αντίσκηνα και μείναμε στην Ξυλοτύμπου
για ενάμιση χρόνο. Στη συνέχεια έκτισαν σπίτια και μας μετέφεραν στον Συνοικισμό Κόκκινες, όπου είμαστε
εκεί μέχρι σήμερα.
Τα χρόνια εκείνα νιώθαμε φόβο λύπη και αγωνία για το τι θα κάναμε και πώς θα ζούσαμε στο μέλλον.
Τώρα, 49 χρόνια μετά, εξακολουθούμε να νιώθουμε λύπη, αλλά και απογοήτευση γιατί δεν καταφέραμε
να επιστρέψουμε στα σπίτια μας.
Σε σας, τους νέους μαθητές της Κύπρου, σας λέμε να μην ξεχάσετε ποτέ τους σκλαβωμένους μας τόπους.
Να αγαπάτε την Κύπρο μας και αν μπορείτε να εργαστείτε για να ελευθερωθεί και να υπάρξει Ειρήνη,
Αδελφοσύνη μεταξύ σας και μεταξύ των συμπατριωτών μας Τουρκοκυπρίους.
Α.Μ.
Α.Μ.

Ήταν 20 Ιουλίου 1974, ημέρα Σάββατο. Ξύπνησα η ώρα 5.30 το πρωί από συνεχόμενες εκκωφαντικές
εκρήξεις Μαζί με τους γονείς μου και τις αδελφές μου βγήκαμε έξω όπου μαζεύτηκαν και οι γείτονες. Είδαμε
στον ουρανό να πετάνε αεροπλάνα τα οποία ορμούσαν προς τα κάτω και ξαφνικά άλλαζαν κατεύθυνση και
πετούσαν πάλι προς τα πάνω. Κάθε φορά που έκαναν αυτή τη κίνηση, ακολουθούσαν εκρήξεις. Γυρνώντας
προς τη μεριά της θάλασσας, είδαμε μεγάλα πλοία τα οποία βρίσκονταν έξω από τις ακτές της Κερύνειας.
Αμέσως καταλάβαμε πως τα πλοία, όπως και τα αεροπλάνα ήταν Τουρκικά. Κανένας δεν ήθελε να σκεφτεί τι
θα ακολουθούσε, ότι δηλαδή η Τουρκία θα έκανε εισβολή. Υπέθεσαν πως το έκαναν για εκφοβισμό, επειδή
οι μεγαλύτεροι θυμόντουσαν το ίδιο σκηνικό με τα πλοία που έγινε το 1963.
Η επόμενη σκέψη ήταν να πάμε κάπου για να προστατευτούμε από τα αεροπλάνα τα οποία συνέχιζαν να
βομβαρδίζουν τα στρατόπεδα που βρίσκονταν κοντά. Θα επιστρέφαμε στο σπίτι μας, νομίζαμε, όταν θα
ηρεμούσε η κατάσταση και δεν θα υπήρχε πλέον κίνδυνος. Μετά από σύντομη συζήτηση αποφασίστηκε να
πάμε στο Τριμίθι από όπου καταγόταν η μητέρα μου. Έτσι, βάλαμε τροφή στα γατάκια μας, πήραμε λίγα
τρόφιμα, κλειδώσαμε το σπίτι και φύγαμε.
Μετά από λίγο φθάσαμε στο Τριμίθι. Ήταν ένα πανέμορφο μικρό χωριό στους πρόποδες του
Πενταδακτύλου, πιο κάτω από το Κάρμι και τον Άγιο Ιλαρίωνα. Εκεί, υπήρχε πολύς κόσμος. Φαίνεται πως
και αυτοί σκέφτηκαν πως ήταν ασφαλής προορισμός. Αυτό φυσικά επρόκειτο να αλλάξει τις επόμενες ώρες.
Τότε δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα ούτε διαδίκτυο. Μαθαίναμε για το τι συνέβαινε από το ραδιόφωνο. Η
πρώτη δυσάρεστη είδηση ήταν ότι οι Τούρκοι έκαναν απόβαση στο Πέντε Μίλι το οποίο βρισκόταν κοντά
στο χωριό. Εμείς μείναμε εκεί το βράδυ και όλη νύκτα ακούγονταν εκρήξεις και πυροβολισμοί. Την επόμενη
μέρα έγινε κάτι τρομακτικό. Ένας νεαρός στρατιώτης ο οποίος καταγόταν από το χωριό, ήταν οδηγός
τεθωρακισμένου το οποίο έπαθε βλάβη. Επειδή φοβήθηκε και πανικοβλήθηκε από αυτά που έζησε, οδήγησε
το τεθωρακισμένο και ήρθε στο χωριό για να γλυτώσει. Το άφησε εκεί που έσβησε η μηχανή του, λίγο πιο
κάτω από το δημοτικό σχολείο. Μετά από λίγο τα αεροπλάνα άρχισαν να ρίχνουν βόμβες για να
καταστρέψουν το τεθωρακισμένο. Πετούσαν χαμηλά και πολυβολούσαν ακόμη και πάνω σε σπίτια. Ένας
ηλικιωμένος που έζησε τον Β' παγκόσμιο πόλεμο μας είπε να ξαπλώσουμε σε αυλάκια ή να μπούμε στο
ποτάμι για να προστατευτούμε. Μετά από μια ώρα περίπου απομακρύνθηκαν τα αεροπλάνα και άρχισε μια
άλλη περιπέτεια. Τα πλοία με τα κανόνια τους άρχισαν να ρίχνουν βόμβες πάνω στο βουνό και άρχισε μια
πυρκαγιά που μέχρι το βράδυ εξαπλώθηκε και έκαιγε το δάσος που ήταν πάνω από το χωριό. Ευτυχώς,
άρχισε να φυσά δυνατός άνεμος από τη θάλασσα προς το βουνό και έτσι γλύτωσε το χωριό από τη φωτιά.
Όμως δεν γλύτωσε από τον θάνατο κάποιων ανθρώπων, την αιχμαλωσία άλλων και τον ξεριζωμό όλων
των κατοίκων.
Την επόμενη μέρα οι Τούρκοι στρατιώτες μπήκαν στο χωριό. Το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να
κατεβάσουν την Ελληνική σημαία που κυμάτιζε στον ιστό του δημοτικού σχολείου και να βάλουν στη θέση
της την Τουρκική. Μάζεψαν τους άνδρες και τους έφηβους στην αυλή του σχολείου και τους πήραν
αιχμάλωτους στην Τουρκία. Το βράδυ έβαλαν τις γυναίκες και τα παιδιά σε φορτηγά και τους έπαιρναν σε
άγνωστο προορισμό. Στο δρόμο, λίγο πριν την Κερύνεια, τους σταμάτησαν στρατιώτες των Ηνωμένων
Εθνών και για άγνωστο λόγο, τους πήραν πίσω στο χωριό. Μετά από μια μέρα μεταφέρθηκαν στη Λευκωσία
με τη συνοδεία των Ηνωμένων Εθνών.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΘΕΟΔΟΥΛΟ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΘΕΟΔΟΥΛΟ ΙΩΑΝΝΟΥ

-Έχετε κάποιο συγγενή που πολέμησε ή έζησε κάτι σημαντικό;
Οι ιδιοκτήτες του παραλιακού Κέντρου στο Πέντε Μίλι ήταν συγγενείς του πατέρα μου. Ο άνδρας, η
γυναίκα του και η κόρη τους είναι αγνοούμενοι. Ένας συμμαθητής μου, η μητέρα του και η αδελφή του
σκοτώθηκαν από τους Τούρκους. Ένας θείος μου που πολεμούσε στην πρώτη γραμμή στο Πέντε Μίλι, είναι
αγνοούμενος. Ο αδελφός μου έκανε την θητεία του στο στρατό και πολέμησε στην επαρχία Κερύνειας. Τα
ονόματα των πολεμιστών συγγενών μας είναι ο Κώστας Κύρρης και ο Ανδρέας Ιωάννου, οι οποίοι πολέμησαν
στο Πέντε Μίλι της επαρχίας Κερύνειας.
-Μήπως είστε πρόσφυγας;
Κατάγομαι από τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, το χωριό που πλήγηκε πρώτο, επειδή βρίσκεται δίπλα από
τον τόπο που έγινε η απόβαση των Τούρκων. Το σπίτι μας ήταν πολύ κοντά στην αγαπημένη μου θάλασσα,
την οποία άκουγα και έβλεπα από το σπίτι μου. Ήταν ένα όμορφο σπίτι, είχε ένα ευωδιαστό γιασεμί που
έκανε καμάρα μπροστά στην είσοδο και περνούσες από κάτω μπαίνοντας στην αυλή. Είχε κήπο με πολλά
κρίνα, κυκλάμινα και διάφορα άλλα λουλούδια. Υπήρχε κήπος και στο πίσω μέρος του σπιτιού, δίπλα από
ένα ποτάμι. Αυτός ήταν ο αγαπημένος μου χώρος γιατί φύτεψα διάφορα δέντρα και είχα ένα μικρό περιβόλι
το οποίο φρόντιζα. Εσωτερικά, μόλις έμπαινες βρισκόσουν στο σαλόνι και απέναντι είχε μια πόρτα που
οδηγούσε στη βεράντα. Από τη βεράντα μπορούσες να κατέβεις με σκάλα στον κήπο. Δεξιά από το σαλόνι
υπήρχαν δύο υπνοδωμάτια και αριστερά ένα υπνοδωμάτιο, το μπάνιο, η τραπεζαρία και πιο πέρα η
κουζίνα. Από την τραπεζαρία μπορούσες να κατέβεις στο υπόγειο το οποίο χρησιμοποιούσαμε ως
αποθηκευτικό χώρο.
Όπως είπα προηγουμένως, όταν φύγαμε από το σπίτι, πήραμε μόνο το κλειδί της εισόδου. Δεν πέρασε
ποτέ από το νου μας η σκέψη ότι δεν θα επιστρέφαμε ποτέ. Όταν πέρασε μια μέρα και δεν επιστρέψαμε,
άρχισα να ανησυχώ για τα ζώα που αφήσαμε πίσω. Εκτός του ότι μου έλειπαν πολύ, σκεφτόμουν ότι ήταν
απροστάτευτα και κινδύνευαν. Ένιωθα μεγάλη θλίψη και ανησυχούσα για το μέλλον.
-Πώς νοιώθετε τώρα μετά από τόσα χρόνια;
Μετά από τόσα χρόνια, όταν μιλώ γι' αυτά τα γεγονότα, νοιώθω ότι έγιναν χθες. Μπορεί ο χρόνος και η
καθημερινότητα να επισκιάζουν τη μνήμη, όμως οι αναμνήσεις είναι εκεί ζωντανές. Όταν ακούω δυνατούς
κρότους, πυροτεχνήματα κτλ., οι μνήμες της εποχής εκείνης ξυπνούν μέσα μου.
-Τι σκέφτεστε για το μέλλον;
Η τουρκική εισβολή ήταν ένα έγκλημα της Τουρκίας κατά της Κύπρου. Παράλληλα, ήταν και το
αποκορύφωμα μιας παράλογης πορείας. Οι άνθρωποι τότε είχαν διχόνοια μεταξύ τους, ήταν φανατισμένοι
και δεν σέβονταν την άποψη που ήταν διαφορετική από τη δική τους. Αντί να συζητούν δημοκρατικά και να
σέβονται την απόφαση της πλειοψηφίας, ήθελαν να επιβάλουν την άποψη τους με τη βία. Δεν έβλεπαν το
κακό που έκαναν ο ένας στον άλλο και στην πατρίδα μας.
-Τι συμβουλές έχετε να δώσετε σε μας τους νέους μαθητές της Κύπρου;
Να αγαπάτε την πατρίδα σας. Αυτό σημαίνει ότι η συμπεριφορά μας κατευθύνεται από αρχές και αξίες.
Κάποιες από αυτές είναι οι εξής:
·Δεν σκεφτόμαστε μόνο τι είναι καλό για μας, αλλά και τι είναι καλό για τους άλλους συμπολίτες μας.
·Είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον Νόμο τον οποίο οφείλουμε να σεβόμαστε.
·Είμαστε ειλικρινείς και ανοιχτοί στο διάλογο.
·Επιλύουμε τις διαφορές μας με διάλογο, όχι με τη βία.
·Προσπαθούμε συνεχώς να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
·Μας ενδιαφέρει όχι μόνο να παίρνουμε, αλλά και να προσφέρουμε. Β.Ι.
Β.Ι.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΛΟΥΛΑ ΚΟΥΡΟΥΖΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΛΟΥΛΑ ΚΟΥΡΟΥΖΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΡΩΣΙ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΡΩΣΙ
-Πώς μάθατε ότι έγινε η τουρκική εισβολή στην πατρίδα μας;
-Εμείς το μάθαμε από την τηλεόραση. Βρισκόμασταν στο σπίτι μας στο Βαρώσι. Ρωτούσαμε να μάθουμε τι
ακριβώς συνέβαινε και τι έπρεπε να κάνουμε.
-Τι κάνατε τελικά;
-Πήγαμε στα υπόγεια ατέλειωτων κτηρίων μέχρι να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί. Ακόμα κοιμόμασταν εκεί
τα βράδια, για να είμαστε πιο ασφαλισμένοι.
-Τι θυμάστε περισσότερο από εκείνες τις μέρες;
-Θυμάμαι ότι δεν ξέραμε ακριβώς τι έπρεπε να κάνουμε. Είχαν βομβαρδίσει ένα ξενοδοχείο εκεί κοντά μας
και δε θα ξεχάσω ποτέ ένα παιδί, 16 χρονών, να κρατιέται από
το μπαλκόνι και να προσπαθεί να κρατηθεί και να μην πέσει.
-Είχατε κάποιον συγγενή που πολέμησε;
-Βεβαίως και είχα. Ήταν τα ξαδέρφια μου.
-Έγινε κάποιο σημαντικό περιστατικό που αξίζει να μας διηγηθείτε;
-Είμαι πρόσφυγας από το Βαρώσι. Το σπίτι μας ήταν στην οδό Εσπερίδων. Πίσω από το σπίτι μας ήταν
κτισμένα όλα τα ξενοδοχεία. Καθόμουν στο μπαλκόνι κι έβλεπα τη θάλασσα. Τίποτα δεν πήρα μαζί μου.
Έφυγα με τα ρούχα που φορούσα. Ένιωθα φόβο, λύπη και αβεβαιότητα. Τώρα, τόσα χρόνια μετά, νιώθω το
ίδιο, όπως την πρώτη μέρα που έφυγα από το σπίτι μου. Εξακολουθώ να νιώθω στεναχώρια και λύπη. Εγώ
έχασα το σπίτι μου και την πόλη μου. Όλοι μας χάσαμε τη μισή μας πατρίδα!
-Τι σκέφτεστε για το μέλλον;
-Σκέφτομαι τα παιδιά μου να μην περάσουν ό,τι περάσαμε εμείς. Μακάρι να πηγαίναμε πίσω. Σας
συμβουλεύω να είστε καλοί άνθρωποι και να αγαπάτε τους άλλους.
Εμείς στις 20 Ιουλίου 1974 μάθαμε ότι εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Κύπρο από το ραδιόφωνο. Εκείνες τις
τραγικές μέρες είχαμε καλοκαιρινές διακοπές. Ήμουν ακόμα στο Γυμνάσιο. Οι συγγενείς ήταν αναστατωμένοι,
οι νεαροί πήγαν στον στρατό, οι γείτονες μαζεύονταν στα σπίτια και σκέφτονταν τι θα γίνει με την
κατάσταση.
Όταν έγινε η εισβολή εμείς δεν είχαμε αυτοκίνητο. Ένας γείτονας μας που είχε λεωφορείο μας πήρε μαζί
του. Υπήρχαν πολλές οικογένειες μέσα στο λεωφορείο. Μας πήρε στο Δασάκι της Άχνας που ήταν
Βρετανικές Βάσεις. Τότε ήμασταν μικρά παιδιά, πεινούσαμε, νυστάζαμε,
γκρινιάζαμε, δεν ξέραμε τι σημαίνει πόλεμος και να φεύγεις από το σπίτι
σου. Θυμάμαι τη μητέρα μου από τη στενοχώρια της πόνεσαν τα δόντια
της. Βρήκε ένα οδοντίατρο και πήγαινε να τη δει. Στον δρόμο κάποιος
καταλάθος της πάτησε την παντόφλα της και κόπηκε.
Η καημένη περπατούσε ξυπόλητη.
Οι δύο μου αδελφοί πολέμησαν στην Αμμόχωστο. Είμαι πρόσφυγας
και κατάγομαι από τη Βατυλή επαρχίας Αμμοχώστου.
Ζ.Η.
Ζ.Η.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΤΥΛΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΤΥΛΗ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
Μ.Χ’Ι.
Μ.Χ’Ι.

Ξυπνήσαμε πολύ νωρίς το πρωί από τους ήχους των σειρήνων. Τρέξαμε στο ραδιόφωνο, για
να ακούσουμε τι γίνεται… Με τα λύπης μας, ακούσαμε ότι οι Τούρκοι έκαναν απόβαση στην
Κερύνεια. Μαζεύτηκαν όλοι οι συγγενείς της γειτονιάς στο σπίτι μας. Το σπίτι μας ήταν στην
Αμμόχωστο, στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής. Μαζί με τους συγγενείς ήρθαν και
πολλοί έφεδροι στρατιώτες, για να κρυφτούν στους πορτοκαλεώνες του μπαμπά μου
(προπάππου μου).
Εγώ με τη μαμά μου και τη γιαγιά μου προσφέραμε στους στρατιώτες πρόγευμα, όπως
ελιές, σύκα, σταφύλια, ψωμί, χαλούμι, καφέ κι ό,τι άλλο είχαμε στο σπίτι μας. Ο ξάδερφος
μου ο Δημήτρης, μόλις άκουσε για την εισβολή, κατατάχτηκε στον στρατό. Έλεγε
συγκεκριμένα «Δε θα φορέσω εγώ κόκκινο φέσι».
Στην πρώτη εισβολή οι Τούρκοι είδαν ότι στο περιβόλι του πατέρα μου είχε στρατό έτσι
κατά τη δεύτερη εισβολή άρχισαν να βομβαρδίζουν συνεχώς. Ευτυχώς δεν χτυπήσαμε. Μόλις,
όμως, βράδιασε μπήκαμε όλοι στο αυτοκίνητο και με κλειστά τα φώτα πήγαμε στο χωριό
Ξυλοτύμπου, για να είμαστε πιο ασφαλισμένα. Δεν πήραμε τίποτα μαζί μας! Η αγωνία και ο
φόβος δεν μας άφησαν να σκεφτούμε λογικά.
Αν και έχουν περάσει 49 χρόνια δεν περνά μέρα που να μην σκεφτώ το σπίτι μου και τον
ξάδερφό μου, τον Δημήτρη Δημητρίου, στρατιώτη του 211 ΤΟ, που σκοτώθηκε στον
Τράχωνα. Ήταν μέχρι πρόσφατα αγνοούμενος. Πριν λίγο καιρό βρέθηκαν τα λείψανά του με
τη μέθοδο του DNA κι έτσι κάναμε την κηδεία του.
Θεόδωρέ μου, προσεύχομαι να μην έχουμε άλλους πολέμους σε αυτόν τον πλανήτη. Εσείς τα
μικρά παιδιά, μην ξεχνάτε τη σλκαβωμένη πατρίδα μας και να την αγαπάτε.
Θ.Κ.
Θ.Κ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΟΦΑΡΙΔΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΟΦΑΡΙΔΗ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟ

Η γιαγιά μου είναι πρόσφυγας από τη Μόρφου. Μου αφηγήθηκε για τα τραγικά γεγονότα της τουρκικής
εισβολής και πώς έχασε το σπίτι που γεννήθηκε.
«Μάθαμε ότι οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο μας από το ραδιόφωνο και από τα αεροπλάνα, που ακούαμε
και βλέπαμε στον ουρανό μας. Το χωριό μας, η όμορφη Μόρφου, δεν ήταν πολύ κοντά στον τόπο που έγινε
αρχικά η εισβολή του Αττίλα. Η εισβολή έγινε στα βόρεια παράλια της Κύπρου μας, κοντά στην Κερύνεια.
Στην πρώτη εισβολή, 20 Ιουλίου 1974, ήμασταν στο σπίτι μας. Φύγαμε από τη Μόρφου, στη δεύτερη εισβολή,
που έγινε στις 15 Αυγούστου 1974, όταν είπαν ότι οι Τούρκοι θα έπιαναν και τη Μόρφου. Μέχρι τη δεύτερη
εισβολή μέναμε στο σπίτι μας και προσπαθούσαμε να βοηθήσουμε τους άλλους συγγενείς μας, που είχαν φύγει
φοβισμένοι από τα χωριά τους, για να σωθούν. Τους φιλοξενούσαμε στο σπίτι μας. Όλοι το ίδιο έκαναν. Ποιος να
το έλεγε ότι σε λίγες μέρες θα βρισκόμασταν κι εμείς στην ίδια θέση;
Μόλις ακούσαμε τα αεροπλάνα να πετούν πάνω από τη Μόρφου, πήρα το αυτοκίνητό μας, μαζί με τον γιο
μου, που ήταν δύο χρονών, τη μητέρα μου και τη μικρότερη αδελφή μου και πήγαμε προς τα βουνά για
ασφάλεια. Δεν πήραμε σχεδόν τίποτα μαζί μας, μόνο μερικά ρούχα του μωρού, γάλα και σκόνη και το μπιμπερό
του. Νομίζαμε πως όλα αυτά ήταν προσωρινά και πως θα γυρνούσαμε γρήγορα πίσω… Μετά από λίγες μέρες
πήγαμε στις Δύμες, ένα χωριό της επαρχίας Λεμεσού, όπου εκεί ήταν παντρεμένη η αδελφή μου και είχε συγγενείς
του άντρα της. Ο πατέρας μου και ο παππούς σου είχαν ήδη πάει στον πόλεμο.
Από εκείνες τις ημέρες θυμάμαι περισσότερο πόσο φοβισμένοι ήμασταν… Τρέχαμε για να σωθούμε… Δεν
είχαμε τα απαραίτητα ρούχα ή αρκετά λεφτά, για να φάμε… Φοβόμασταν και αγωνιούσαμε και για τους δικούς
μας, οι οποίοι βρίσκονταν στις μάχες… Δεν ξέραμε αν ζούσαν ή όχι… Δεν είχαμε τότε κινητά τηλέφωνα, για να
μπορούμε να επικοινωνούμε εύκολα.
Ευτυχώς, εμείς προσωπικά, δεν ζήσαμε κάποιο τραγικό περιστατικό με δικούς μας ανθρώπους, όπως είχαν την ατυχία
κάποιοι άλλοι συμπατριώτες μας, γιατί προλάβαμε να φύγουμε μακριά, πριν μπουν οι Τούρκοι στο χωριό. Έτσι μείναμε
εκεί, που ήταν μακριά ο πόλεμος. Ευτυχώς και ο άντρα μου, ο παππούς σου δηλαδή, γύρισε πίσω ζωντανός! Μας
διηγήθηκε πόσο φρικτά πράγματα έζησε… Οι Τούρκοι σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και βομβάρδιζαν από τα
αεροπλάνα τα αυτοκίνητα που έπαιρναν στρατιώτες στον πόλεμο και… « όποιον έπαιρνε ο χάρος…».
Ο καημός της προσφυγιάς, όμως, είναι πολύ μεγάλος. Το σπίτι μου στη Μόρφου βρισκόταν σε μιαν ωραία γειτονιά με
πορτοκαλιές. Ήταν ένα νεόκτιστο διώροφο σπίτι. Τις μέρες εκείνες νιώθαμε φόβο, λύπη, απογοήτευση και άγνοια για το
μέλλον… Νιώθαμε ακόμα θυμό για τους πολιτικούς της Κύπρου και του κόσμου, γιατί δεν είχαν καταφέρει να
αποτρέψουν αυτό το κακό. Τώρα νιώθουμε πάλι απογοήτευση και θυμό, απέραντη λύπη για τους ανθρώπους που
χάθηκαν και τους συγγενείς τους.
Η τουρκική εισβολή έφερε τον ξεριζωμό… 200.000 άνθρωποι ξεριζώθηκαν από το σπίτι τους, σκοτώθηκαν πολλοί,
στρατιώτες και μη…. Πολλοί αγνοούμενοι, πολλή θλίψη, πολύς πόνος, φτώχεια και αδικία.
Μετά από τόσα χρόνια επιθυμώ να ζήσω στο χωριό μου ξανά και να ελευθερωθεί η Κύπρος μας από τους Αττίλες.
Σκέφτομαι ότι είναι πολύ δύσκολο να γίνει η πατρίδα μας όπως ήταν πριν το 1974 και να λυθεί το πρόβλημά μας, όπως
το επιθυμούμε… Δυστυχώς, οι Τούρκοι Αττίλες καλοκάθισαν στο νησί μας. Αυτό, όμως, είναι πολύ άδικο για όλους μας.
Σκέφτομαι ακόμα ότι ίσως, λόγω ηλικίας, να μην ξαναζήσω στο αγαπημένο μου χωριό και στο αγαπημένο μου σπίτι. Μόνο
ο Θεός ξέρει…
Σε σας τους νέους μαθητές της Κύπρου μας, λέμε να μην ξεχάσετε ποτέ τους σκλαβωμένους μας τόπους. Να αγαπάτε
όλη την Κύπρο μας και αν μπορέσετε να εργαστείτε, για να ελευθερωθεί και να υπάρξει Ειρήνη και Αδελφοσύνη μεταξύ
σας και με τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους.
Α.Μ.
Α.Μ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΞΕΝΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΞΕΝΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΟΥ
ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΟΥ

Η Κυθρέα είναι μια μεγάλη κωμόπολη
χωσμένη στις λεμονιές και τις ελιές.
Είναι χτισμένη στα πόδια του Πενταδάχτυλου. Βρίσκεται
περίπου 10 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Λευκωσίας.
Ο Κεφαλόβρυσος έκανε γνωστή την Κυθρέα όχι μόνο στην Κύπρο,
αλλά και στο εξωτερικό. Εύχομαι να φύγουν οι Τούρκοι από τη
δική μας πατρίδα και όλοι οι πρόσφυγες να ζήσουν στο σπίτι τους,
όπως παλιά και η δική μου γιαγιά. Π. Κρ.
ΝΙΚΗΤΑΣ ΜΟΡΦΟΥ
ΝΙΚΗΤΑΣ ΜΟΡΦΟΥ
Το χωριό Νικήτας είναι κατεχόμενο. Από το χωριό
αυτό κατάγεται ο παππούς μου και βρίσκεται κοντά
στην κατεχόμενη Μόρφου.
Το χωριό μας είχε Δημοτικό Σχολείο με έξι τάξεις. Η
εκκλησία του ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Νικήτα.
Σήμερα, δυστυχώς, έχει μετατραπεί σε τζαμί.
Ο Νικήτας Μόρφου είχε πάρα πολλές πορτοκαλιές. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και
την κτηνοτροφία. Υπήρχε και σιδηρόδρομος πήγαιναν από το Ξερό στη Λευκωσία και στο Βαρώσι.
Το 1974 οι Τούρκοι κατέλαβαν το χωριό μας και οι κάτοικοί του έγιναν πρόσφυγες και
κατοίκησαν σε διάφορα μέρη της Κύπρου.
Σήμερα οι κάτοικοί του έκτισαν ένα εκκλησάκι στα Λατσιά, αφιερωμένο στον Άγιο Νικήτα για να
μην ξεχνούν το χωριό τους.
Ελπίζουν ότι μια μέρα ο Θεός θα βοηθήσει να γυρίσουν πίσω στα αγαπημένα τους χωριά.
αλλά πολύ αγάπησα
αλλά πολύ αγάπησα
Η περιοχή ολόκληρη έχει μια πανάρχαια ιστορία. Στα αρχαία χρόνια ήταν το βασίλειο των
Χύτρων. Εδώ έζησε και ο μεγάλος Άγιος της Κύπρου Δημητριανός. Έχει έξι εκκλησίες: της Αγίας
Μαρίνας, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ανδρονίκου της Χαρδακιώτισσας, της Αγίας Άννας και της
Χρυσίδας. Κάθε Κυριακή ήταν γεμάτες κόσμο πράγμα που φανερώνει πόσο θρήσκοι ήταν οι
Κυθρεώτες.
ΚΥΘΡΕΑ
ΚΥΘΡΕΑ
Χώμα που ελεύθερα δεν περπάτησα,
Χώμα που ελεύθερα δεν περπάτησα,
Η Κυθρέα πριν από την τουρκική εισβολή είχε περίπου 3.000 κατοίκους.
Ήταν αγαπημένοι μεταξύ τους και αγωνίζονταν για την πρόοδο του τόπου τους.
Μ.Π.

Αμμόχωστος σημαίνει «πόλη χωσμένη στην άμμο». Την έκτισε ο αρχαίος βασιλιάς Ευαγόρας που
ήρθε από τη Σαλαμίνα της Ελλάδας. Το πρώτο της όνομα ήταν Αλάσια, μετά Σαλαμίνα και
Κωστάντια. Το 10 αιώνα μ.Χ. πήρε το γνωστό όνομα Αμμόχωστος. Στα αγγλικά ονομάζεται
Φαμακούστα – Famagousta, γιατί στα χρόνια της φραγκοκρατίας είχε μεγάλη φήμη.
Τ ο λιμάνι της ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια και σπουδαιότερα κέντρα της ανατολικής
Μεσογείου. Ο πλούτος που μαζεύτηκε στην πόλη ήταν παραμυθένιος.
Στ. Μ.
ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ
ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ
ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΕΡΠΑΤΗΣΑ, ΑΛΛΑ ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗΣΑ
ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΕΡΠΑΤΗΣΑ, ΑΛΛΑ ΠΟΛΥ ΑΓΑΠΗΣΑ
Μεγάλα τείχη είχαν χτιστεί την εποχή εκείνη γύρω από την πόλη, για να την προστατεύσουν.
Τα τείχη αυτά σώζονται μέχρι σήμεμρα και χωρίζουν την παλιά πόλη της Αμμοχώστου από τη νέα.
Μέσα κι έξω από τα τείχη υπάρχουν πολλές εκκλησίες.
Η Αμμόχωστος είχε εύφορη γη και νερό γι’ αυτό είναι γνωστή και ως «η πόλη των
ανεμόμυλων», αλλά και ως «η πόλη του πορτοκαλιού» χάρη στα πλούσια περβόλια της.
Η Αμμόχωστος συγκέντρωνε κάθε χρόνο τους περισσότερους τουρίστες που έρχονταν στην
Κύπρο. Είχε περισσότερα από τα μισά ξενοδοχεία του νησιού, που πρόσφεραν την κυπριακή
φιλοξενία, τη μαγευτική θέα και τη χρυσή αμμουδιά. Ακόμα οι τουρίστες μπορούσαν να
επισκεφθούν την καταγάλανη θάλασσα και τη χρυσή αμμουδιά, το μοναστήρι του Αποστόλου
Βαρνάβα, τον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου, τον Πύργο του Οθέλλου και την αρχαία
Σαλαμίνα.
Εύχομαι να γίνουμε
και πάλι ελεύθεροι
και να πάω στο σπίτι
του παππού και της
γιαγιάς μου.

Το Δίκωμο βρίσκεται στους πρόπροδες
του Πενταδαχτύλου. Ονομάστηκε Δίκωμο
γιατί είναι χωρισμένο σε δύο κώμες, την
πανω και την κάτω. Το Κάτω Δίκωμο είναι
μεγαλύτερο. Είχε δύο εκκλησίες. Η μία
ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και η
άλλη στον Προφήτη Ζαχαρία. Το
πανηγύρι γινόταν κάθε χρόνο στις 8 του
Σεπτέμβρη. Επίσης στο χωριό υπήρχε και
μια πηγή που ονομαζόταν «Μάνα του
νερού», που κινούσε τους νερόμυλους που
άλεθαν σιτάρι. Το Δίκωμο έλαβε μέρος και
στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ
1955-59 από τις πρώτες μέρες. Ο πιο
τρανός ήταν ο Κυριάκος Μάτσης. Στις 19
Νοεμβρίου 1957 οι Άγγλοι βρήκαν το
κρησφύγετό του. Κάποιος, δυστυχώς, τον
πρόδωσε. Οι Άγγλοι του φώναξαν να
παραδοθεί. Ο Μάτσης απάντησε: «Αν θα
βγω, θα βγω πυροβολώντας». Ο πατέρας
μου κατάγεται από το Κάτω Δίκωμο. Κι
εγώ θέλω να πάω στο σπίτι μας ως
ιδιοκτήτης και όχι σαν τουρίστας.
ΔΙΚΩΜΟ
ΔΙΚΩΜΟ
Μ. Τζ.
Ένα περιστατικό που αξίζει να
αναφέρουμε είναι όταν ο Άγγλος
κυβερνήτης Χάρτινγκ του
πρότεινε να προδώσει το
κρησφύγετο του αρχηγού της
ΕΟΚΑ και να του δώσουν μισό
εκατομμύριο λίρες. Ο Μάτσης
χτυπώντας τη γροθιά του
απάντησε:
«Ου περί χρημάτων τον αγώνα
ποιούμεθα, αλλά περί αρετής»
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΤΣΗΣ

Το αρχαίο καράβι της Κερύνειας
Η επαρχία της Κερύνειας είναι η μικρότερη επαρχία της Κύπρου. Η οροσειρά του Πενταδαχτύλου τη
χωρίζει σε βόρειο και νότιο τμήμα. Όπως λέει και το τραγούδι μας «Βουνό μου Πενταδάχτυλε να’ ταν
να χαμηλώσεις, να θώρουν την Τζερύνεια μας τζιαι πάλε να ψηλώσεις»
Η Κερύνεια έχει πλούσια ιστορία, που αρχίζει από τα νεολιθικά χρόνια. Στη Μυκηναϊκή περίοδο οι
Αχαιοί ήρθαν από την Ελλάδα και ίδρυσαν τις πρώτες πόλεις. Η ιστορία αναφέρει πως ο Πράξανδρος και
ο Κηφέας ίδρυσαν τα βασίλεια της Κερύνειας και της Λαπήθου. Στη Βυζαντινή περίοδο η επαρχία της
Κερύνειας γέμισε από εκκλησίες και μοναστήρια με εξαιρετικές τοιχογραφίες, όπως του Αντιφωνητή και
του Αγίου Χρυσοστόμου. Επίσης εκεί βρίσκεται και το Αββαείο της Ειρήνης, το Μπέλλαπαϊς.
Ευχόμαστε να
ελευθερωθεί και όλοι
οι πρόσφυγες να πάνε
πίσω στο σπίτι τους.
Οι ακρογιαλιές της Κερύνειας ήταν πανέμορφες, γι’ αυτό υπήρχαν πολλοί τουρίστες. Στις
βουνοπλαγιές της στόλιζαν πανέμορφα αγριολούλουδα. Οι μουριές (συκαμιές) της Κερύνειας εκτός από
το δροσερό ίσκιο τους έδιναν τροφή στους μεταξοσκώληκες. Οι Κερυνειώτεες έκαναν μετάξι και
έφτιαχναν πανέμορφα ρούχα, κεντήματα κ.ά. Εκτός από αυτά οι Κερυνειώτες έδιναν πολλή σημασία στη
μόρφωση των παιδιών τους. Έτσι έκαναν και ο δικός μου παππούς και η δική μου γιαγιά.
Αχ! Πότε θα ελευθερωθεί;
ΚΕΡΥΝΕΙΑ
ΚΕΡΥΝΕΙΑ
ΔΕΝ ΣΕ ΞΕΧΝΩ, ΠΕΝΤΑΜΟΡΦΗ ΓΟΡΓΟΝΑ
ΔΕΝ ΣΕ ΞΕΧΝΩ, ΠΕΝΤΑΜΟΡΦΗ ΓΟΡΓΟΝΑ
ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΘΕΛΩ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ...
ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΘΕΛΩ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ...
Το αρχαίο καράβι της Κερύνειας ξεκίνησε το 300 π.Χ. Ξεκίνησε από τη
Σάμο, πέρασε από την Κω και τη Ρόδο και πήρε αμφορείς.
Το πλήρωμά του αποτελούσαν ο καπετάνιος και τρεις ναύτες. Το καράβι
βούλιαξε ένα χιλιόμετρο πριν φτάσει στο λιμάνι της Κερύνειας, επειδή
πιθανόν να το κτύπησε καταιγίδα.
Το καράβι έμεινε χωμένο στη θάλασσα για είκοσι δύο αιώνες. Το 1967
ανακαλύφθηκε από τον Κερυνειώτη δύτη Αντρέα Καριόλου. Όταν το
ανέσυραν από τον βυθό, το συναρμολόγησαν οι αρχαιολόγοι με χίλιες δυο
προσπάθειες. Το φύλαξαν στο κάστρο, όπου βρίσκεται αιχμάλωτο από το
1974.
Α. Μ.
Λ.Π. Α.ΤΣ.

Η Αυλώνα βρίσκεται στην Κύπρο, στα κατεχόμενα. Είναι το
κατεχόμενο χωριό της γιαγιάς μου.Βρίσκεται στην επαρχία
Λευκωσίας, στην πεδιάδα της Μόρφου.
Το όνομά της το πήρε πιθανόν από τη λέξη «αυλός» -
φλογέρα, εξαιτίας του γεγονότος ότι ο οικισμός είναι κτισμένος
σε στενόμακρη κοιλάδα των ποταμών, που έχει σχήμα αυλού.
ΑΥΛΩΝΑ
ΑΥΛΩΝΑ
Τα μεγαλύτερα χωριά της
περιοχής είναι το Τρίκωμο, η
Ακανθού, το Ριζοκάρπασο και η
Γιαλούσα.
Ο παππούς μου κατάγεται από το
Λεονάρισσο και θα ήθελα κι εγώ να
πάω πίσω ελεύθερη ως ιδιοκτήτης
και όχι σαν περιγιήτρια
Πριν από την εισβολή καλλιεργούνταν κυρίως εσπεριδοειδή, λαχανικά, φρουτόδεντρα, ελιές,
σιτάρια, κριθάρια, αμπέλια και άλλα προϊόντα. Η Αυλώνα έχει μεγάλη ιστορία. Στους
μεσαιωνικούς χρόνους ήταν ένα από τα κυριότερα κέντρα της Μεσαορίας.
Εύχομαι να μην αργήσει άλλο η μέρα που θα ελευθερωθεί, όπως και όλα τα σκλαβωμένα
μέρη της Κύπρου μας.
Μ.Ζ.
Όπως λέει η παράδοση, ο μυθικός βασιλιάς της Κύπρου
Πυγμαλίωνας έκτισε την Καρπασία. Από την πόλη αυτή
πήρε το όνομά της ολόκληρη η χερσόνησος της
Καρπασίας, που αρχίζει από το Τρίκωμο και καταλήγει
στο μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα.
Είναι αλλιώτικη η γη της Κ αρπασίας από τα άλλα
μέρη του νησιού. Οι χαμηλοί λόφοι που προβάλλονται
κάθε λίγο σκεπάζονται με πεύκα, χαρουπιές, αγριοελιές,
σχινιές και μερσίνες. Στα όμορφα δαντελωτά ακρογιάλια
της υπήρχαν πριν από την εισβολήπολλά αλιευτικά
καταφύγια, από τα οποία ξεκινούσαν οι τράτες και οι
ψαρόβαρκες για το καθημερινό ψάρεμα.
Ζ.Η.
ΚΑΡΠΑΣΙΑ
ΚΑΡΠΑΣΙΑ

Όταν μέθυσαν το θηρίο, το περιέλουσαν με το πετρέλαιο και του έβαλαν φωτιά.Έτσι το άγριο αυτό θηρίο
που κατασπάραζε κι έτρωγε τους ανθρώπους εξολοθρεύτηκε. Γι’ αυτό το χωριό ονομάστηκε Ζώδια.
Οι κάτοικοι της Ζώδιας ήταν πριν από την εισβολή έξι χιλιάδες. Οι πιο πολλοί ασχολούνταν με τη
γεωργία και την κτηνοτροφία. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι είχαν περιβόλια.
Η αγαπημένη μου Ζώδια στενάζει τώρα κάτω από την μπότα του Τούρκου κατακτητή.
Ο αρχάγγελος Μιχαήλ πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσει να επιστρέψουμε πίσω στο χωριό μας.
ΖΩΔΙΑ
ΖΩΔΙΑ
Το χωριό μου βρίσκεται στην πεδιάδα της Μεσαορίας. Το χωριό μου
πήρε το όνομά του από ένα θηρίο, ένα ζώδιο που κατοικούσε στα
παλιά χρόνια στη γύρω περιοχή. Αυτό το ζώδιο έτρωγε τους
κατοίκους.
Μια μέρα εφτά παλικάρια πήγαν και του πρόσφεραν κρασί. Ένα από
τα παλικάρια πήρε μαζί του και πετρέλαιο.
Η μάνα του, η Αντωνού έλεγε
«Ήταν τόσο καλός. Ούτε γκρίνιαζε,
ούτε κακό λόγο από το στόμα του
άκουσα. Το μόνο που αγαπούσε από
μικρός ήταν η Ελλάδα και η
Ελευθερία».
Εύχομαι ο παππούς μου και οι άλλοι
πρόσφυγες να επιστρέψουν πίσω στα
σπίτια τους ως ιδιοκτήτες και όχι σαν
τουρίστες. Η Κύπρος πότε θα
ελευθερωθεί;
Χ.Φ.
Η Λύση είναι το χωριό μου, γιατί εκεί ζούσε ο παππούς μου.
Είναι ένα ένα μεγάλο χωριό. Ήταν κωμόπολη με όμορφα
μοντέρνα σπίτια και με παλιά πλιθαρένια δίχωρα με
ομορφοστολισμένες σοβάντιζες. Είχε τους δρόμους της
μεγάλους και καθαρούς. Είχε δυο Δημοτικά σχολεία και ένα
Γυμνάσιο. Ακόμα είχε και ένα μικρό νοσοκομείο. Ήταν ένα
πολύ όμορφο χωριό, γιατί ήταν περιτριγυρισμένο από πεύκα.
Ο παππούς μου θυμάται τις μαυροντυμένες γριούλες με τα
μεγάλα τους μαντήλια.
Αυτός, όμως, που τη δόξασε πιο πολύ από όλους και την
έκανε γνωστή σε όλο τον κόσμο ήταν ο Γρηγόρης
Αυξεντίου. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν υπαρχηγός της
ΕΟΚΑ και θυσιάστηκε για την Ελευθερία της Κύπρου.
Ζ.Η.
ΛΥΣΗ
ΛΥΣΗ

Μια απ’ αυτές υποστηρίζει ότι το όνομα προέρχεται από το φυτό
μύρτος, δηλαδή μυρτιά, το γνωστό μας φυτό μερσινιά.
Σύμφωνα με μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων η μυρτιά ήταν φυτό αφιερωμένο στη θεά Αφροδίτη και στο
θεό Απόλλωνα. Είναι πιθανό στην περιοχή να υπήρχε ιερό αφιερωμένο στο θεό Μυρτάτη Απόλλωνα ή
ακόμη και μικρός οικισμός με την ονομασία Μύρτος. Η Μύρτου ήταν γνωστή για τα δάση της και το πολύ
σπάνιο είδος τουλίπας που φύτρωνε αποκλειστικά σε αυτή την περιοχή. Η ύπαρξη πολλών ειδών
αγριολούλουδων στο χωριό μας είχε σαν αποτέλεσμα να μεταδοθεί στους κατοίκους και ιδιαίτερα στις
γυναίκες, ασίγαστο πάθος για την ανθοκομία. Έτσι δεν υπήρχε αυλή ή βεράντα που να μην ήταν καλυμμένη
με γλάστρες με ορτάνσιες, φούξιες, γεράνια (τσαρτελλούθκια), γιασεμιά, γαρύφαλλα, τριαντάφυλλα και
άλλα καλλωπιστικά. Οι γυναίκες ασχολούνταν με τη σηροτροφία, την εκτροφή δηλαδή του μεταξοσκώληκα
και με την κατασκευή υφαντών στον αργαλειό. Οι κάτοικοι του χωριού ήταν φιλοπρόοδοι και παρά το
γεγονός ότι δεν ήταν εύποροι προσπαθούσαν να μορφώσουν τα παιδιά
τους. Επίσης, το χωριό Μύρτου ήταν πασίγνωστο για το μοναστήρι του
Αγίου Παντελεήμονα, όπου κάθε χρόνο στη γιορτή του Αγίου
ερχόντουσαν χιλιάδες κόσμος για να προσκυνήσουν.
Ήταν ένα όμορφο χωριό που συνδύαζε βουνό και θάλασσα.
Πολύ λυπάμαι που δεν γνώρισα το χωριό του πατέρα μου.
Α.Τσ.
Βρίσκεται νοτιοανατολικά της Κερύνειας σε μια μαγευτική πλαγιά της οροσειράς του
Πενταδάχτυλου. Το χωριό πήρε το όνομά του από το περίφημο φράγκικο μοναστήρι που δεσπόζει
στο χωριό. Το μοναστήρι αυτό, γνωστό ως Αββαείο του Μπέλαπαϊς, χτίστηκε στις αρχές της
Φραγκοκρατίας από τους ιππότες του τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου. Αποτελεί μοναδικό δείγμα
γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Ανατολή. Οι Φράγκοι το ονόμαζαν «Αββαείο της Ειρήνης».
Το μοναστήρι λειτουργούσε κανονικά μέχρι το 1460. Το 1571, όταν η Κύπρος έπεσε στα χέρια
των Τούρκων, το μοναστήρι λεηλατήθηκε και διώχτηκαν οι Η εκκλησία δόθηκε από τους Τούρκους
στους Έλληνες, που την αφιέρωσαν στην Παναγία την Ασπροφορούσα. Σ' αυτήν οι κάτοικοι του
Μπέλαπαϊς λειτουργούνταν μέχρι και την προσφυγοποίησή τους, το 1974.
Οι κάτοικοι του Μπέλαπαϊς, μαζί με άλλους Κερυνειώτες, που έμειναν εγκλωβισμένοι στο χωριό
μετά την τουρκική εισβολή, διώχτηκαν όλοι από τους Τούρκους το Σεπτέμβρη του 1976.
Ι.Χ.
Το χωριό του πατέρα μου είναι η Μύρτου. Βρίσκεται
στην επαρχία Κερύνειας. Υπάρχουν αρκετές
παραδόσεις αναφορικά με την ονομασία του χωριού.
ΜΥΡΤΟΥ
ΜΥΡΤΟΥ
ΜΠΕΛΛΑΠΑΪΣ
ΜΠΕΛΛΑΠΑΪΣ
Το Μπέλαπαϊς είναι ένα από τα ωραιότερα
χωριά του νησιού μας.

Κοντά στη Μόρφου βρίσκονταν και τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Σόλων. Σύμφωνα με την
παράδοση η Μόρφου κτίστηκε από τους Σπαρτιάτες πριν τον 10 αιώνα π.Χ. Αυτοί λάτρευαν τη Θεά
Αφροδίτη, που την έλεγαν Μορφώ. Ίσως γι’ αυτό η κωμόπολη ονομάστηκε Μόρφου.
Πριν την τουρκική εισβολή είχε περίπο 8.000 κατοίκους. Λειτουργούσαν τρία Δημοτικά σχολεία,
Γυμνάσιο, το Γεωργικό Γυμνάσιο, το Διδασκαλικό Κολλέγιο (μέχρι το 1957) και η Σχολή Κωφαλάλων.
Το 1931 ιδρύθηκε το Σωματείο “ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ” και η ΕΑΜ.
Οι κάτοικοι της Μόρφου πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς στις 15 Αυγούστου 1974.
Η περιοχή της Μόρφου βρίσκεται
βορειοδυτικά της Κύπρου. Τη διασχίζει ο
ποταμός Σερράχης. Η Μόρφου ήταν μια
από τις πιο αξιόλογες περιοχές, γιατί είχε
εύφορα εδάφη, νερό και καλό κλίμα.
ΜΙΑ ΜΗΛΙΑ
ΜΙΑ ΜΗΛΙΑ
Η Μια Μηλιά λόγω της θέσης της ήταν συγκοινωνιακός
κόμβος. Είναι τρία χιλιόμετρα από τη Λευκωσία.
Μέσα από το χωριό περνούσε ο δρόμος από τη Λευκωσία που πήγαινε
στην Κυθρέα και τα γύρω χωριά, στο Λευκόνοικο, Τρίκωμο, στα χωριά
της Καρπασίας και έφτανε μέχρι το μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα.
Μ.Ο.Κ.
Η Μια Μηλιά είχε φήμη για τα ξακουστά της τούβλα και κεραμίδια μιας και το έδαφός της ήταν
κατάλληλο για την κατασκευή αυτών των υλικών. Την καλοκαιρινή περίοδο λειτουργούσαν και τα
«καμίνια», στα οποία δούλευαν αρκετοί κάτοικοι από τα χωριά. Με τον καιρό τα μικρά καμίνια
τούβλων αντικαταστάθηκαν με σύγχρονα εργοστάσια τουβλοποιίας.
Η οικονομική ανάπτυξη στη Μια Μηλιά ήταν μεγάλη. Οι Μιαμηλιώτες έκτιζαν μεγάλα σπίτια και
αγόρασαν ωραία αυτοκίνητα.Πολλοί μαθητές φοιτούσαν σε ανώτερα σχολεία και μετά σε
πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η εκκλησία του χωριού ήταν κτισμένη το 1900 προς τιμή του
Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και γιόρταζε στις 26 Σεπτεμβρίου και γινόταν μεγάλο πανηγύρι.
Μετά την τουρκική εισβολή έγινε τζαμί των Τούρκων.
Ο τελευταίος ιερέας της εκκλησίας μας ήταν ο Παπακωνσταντίνος Σοφοκλής, ο οποίος
συνελήφθηκε αιχμάλωτος και κακοποιήθηκε άγρια από τους Τούρκους.
Θ.Κ.
ΜΟΡΦΟΥ
ΜΟΡΦΟΥ
Εκκλησία
Αγίου Μάμαντος

Περιστοιχίζεται από πολλά μικρά χωριουδάκια. Στα βορειοδυτικά τον Κοντεμένο και στα νότια τη
Σκυλλούρα. Το χωριό πήρε το όνομά του από τον Άγιο Ερμόλαο, ο οποίος ήταν επίσκοπος
Καρπασίας. Η ονομασία του χωριού επίσης σημαίνει ερημίτης της ερήμου.
Πριν από το 1974 είχε πληθυσμό 500 περίπου κατοίκους. Οι περισσότεροι ήταν ελληνοκύπριοι. Οι
κάτοικοι ασχολούνταν από τα παλιά χρόνια με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.
Ο Άγιος Ερμόλαος ήταν ένα χωριό, που οι κάτοικοι του, άξιοι και νοικοκύρηδες, ήσυχα και ταπεινά
ζούσαν με ό,τι απλόχερα τους χάρισε ο Θεός σε εκείνη την γη. Η 26η Ιουλίου 1974, ημέρα της
γιορτής του Αγίου μας γέμισε πίκρα με ερείπια και βεβήλωση.
Ήταν η μέρα που τόσο απρόσμενα , από τη μια στιγμή στην άλλη τα έχασαν όλα.
Ο Άγιος Ερμόλαος είναι κοινότητα της
επαρχίας Κερύνειας στην Κύπρο.
Κατάγεται ο παππούς μου ο Νίκος.
Βρίσκεται νότια στους πρόποδες της
οροσειράς του Πενταδαχτύλου
ανάμεσα στις
κορυφές του
Προφήτη Ηλία
και του Κάρνου.
Το 1973 ένα χρόνο πριν την κατάκτηση του χωριού από τους Τούρκους
στις 15 Αυγούστου του 1974, στην Γαϊδουρά ζούσαν 314 άνθρωποι.
Η τοπική παράδοση συνδέει την ονομασία του χωριού με ένα
«περιστατικό» που «συνέβει» στον Άγιο Σπυρίδωνα. Σύμφωνα με την
παράδοση, ο Άγιος Σπυρίδωνας είχε επισκεφθεί το μικρό και ασήμαντο
εκείνο χωριό της Μεσαορίας. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του, σμήνος
από κουνούπια επιτέθηκαν στον γάιδαρο του, με αποτέλεσμα το καημένο
το ζώο ψόφησε από τα πολλά τσιμπήματα.
ΑΓΙΟΣ ΕΡΜΟΛΑΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΕΡΜΟΛΑΟΣ
ΓΑΪΔΟΥΡΑΣ
ΓΑΪΔΟΥΡΑΣ
Ο Γαϊδουράς ή Γαουρά όπως είναι γνωστό είναι ένα μικρό αρχαίο χωριό της
Μεσαορίας, στην επαρχία Αμμοχώστου. Βρίσκεται γύρω στα 13 χιλιόμετρα
δυτικά της πόλης της Αμμοχώστου.
Χτίστηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας (1192-1489 μ.Χ) κάπου στον 14ο
με 15ο αιώνα. Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το γνωστό σε όλους
μας τετράποδο το γαϊδούρι. Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού, είχαν ως
επάγγελμα τους την εκτροφή και πώληση γαϊδουριών.
Α.Μ.
Ν.Μ.

Ο Πενταδάχτυλος είναι η κατεχόμενη οροσειρά της Κύπρου από
τους Τούρκους. Ο Πενταδάχτυλος αρχίζει από τον Κορμακίτη και φτάνει
ως τη χερσόνησο της Καρπασίας. Πολλές παραδόσεις μιλούν όχι μόνο
για τη μεγαλοπρέπεια του αλλά και για τα φρούρια που είναι κτισμένα σ’ αυτήν.
Ένας θρύλος λέει πως ο Διγενής Ακρίτας κυνηγούσε κάποτε τον αρχηγό των Σαρακηνών. Μόλις
τον είδε στον κάμπο της Μεσαορίας, στην προσπάθειά του να τον προλάβει στήριξε τα δάχτυλά
του χεριού του στο βουνό, για να πηδήξει στον κάμπο. Έτσι χαράκτηκαν εκεί τα τεράστια δάχτυλά
του.
Κάθε μέρα τον αντικρύζω από το σχολείο μου με τη σημαία της κατοχής να τον πληγώνει. Εγώ
εύχομαι οι Τούρκοι να φύγουν από την πατρίδα μας και από το περήφανο βουνό μας. Εκείνοι δεν
έχουν δικιά τους πατρίδα; Δεν έχουν δικά τους βουνά; Επίσης δε θα ήθελα να πηγαίνω εκεί σαν
τουρίστας. ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΑΩ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΠΙΣΩ!
Χτίστηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ. από τους Βυζαντινούς, που το χρησιμοποιούσαν για προστασία του
νησιού από επιδρομές. Κοντά στο κάστρο, πάνω στον Πενταδάχτυλο, φυτρώνουν και τα όμορφα
κυκλάμινα. Τα φύλλα τους έχουν σχήμα καρδιάς και το χρώμα τους από κάτω είναι μοβ.
Εύχομαι και προσεύχομαι να ελευθερωθεί η Κύπρος και όλα της τα κάστρα.
Το Κάστρο της Κερύνειας βρίσκεται στο λιμανάκι της Κερύνειας.
Είναι χτισμένο στην ανατολική πλευρά του λιμανιού της. Το έκτισαν
οι Ρωμαίοι ή οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες. Τα τείχη που βρίσκονται
γύρω του συνδέονται με τέσσερις μεγάλους πύργους.
Οι Άγγλοι, τον καιρό της αγγλοκρατίας, το χρησιμοποίησαν σαν
φυλακές, για να φυλακίζουν τους Κυπρίου που αγωνίζονταν για την
Ελευθερία.
Στο κάστρο της Κερύνειας φυλάγεται και το ναυάγιο του αρχαίου
καραβιού. Τώρα όμως είναι αιχμάλωτο κι αυτό από τον Αττίλα.
Εύχομαι το κάστρο της Κερύνειας και όλη η Κύπρος να
ελευθερωθεί.
ΚΑΝΤΑΡΑ
ΚΑΝΤΑΡΑ
M.Θ.
Το κάστρο της Καντάρας είναι
χτισμένο σε μια από τις
ανατολικότερες κορυφές του
Πενταδαχτύλου.
Το κάστρο είναι γνωστό και με
το όνομα «Κάστρο της Ρήγαινας»,
όπως και τα άλλα δύο της οροσειράς αυτής.
ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ
ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ
ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΑ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΑ ΚΑΣΤΡΑ
Ν.Κ
Α.Κ

ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ
ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΛΑΡΙΩΝΑ
Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα βρίσκεται στον
Πενταδάχτυλο. Χτίστηκε από τους Βυζαντινούς τον 11ο
αιώνα μ.Χ. Το όνομά του το πήρε από τον Άγιο Ιλαρίωνα
που κατοικούσε εκεί σαν ερημίτης.
Μια παράδοση λέει πως η Ρήγαινα κατοικούσε στο κάστρο
και δεν μπορούσε κανένας να το πολιορκήσει, γιατί το
φύλαγαν πολλοί στρατιώτες.
Μια μέρα οι πολιορκητές σκέφτηκαν ένα κόλπο. Άλλοι
έκαναν πως έφυγαν ενώ κάποιοι άλλοι κρύφτηκαν. Ένας
από τους στρατιώτες ντύθηκε γυναικεία ρούχα κι άρχισε
να χτυπάει την πόρτα του κάστρου φωνάζοντας να του
ανοίξουν, γιατί τάχατε ήταν ετοιμόγεννη γυναίκα. Αμέσως
η Ρήγαινα σπλαχνίστηκε την «ετοιμόγεννη γυναίκα» κι
έδωσε εντολή να ανοίξουν. Μόλις άνοιξε η πόρτα
όρμησαν μέσα μπουλούκια οι εχθροί.
Έτσι ακριβώς έγινε και στην Κύπρο μας. Μπήκανε μέσα
οι εχθροί. Ευχόμαστε να ξαναπάμε στα Κάστρα μας
ελεύθεροι και σε όλα τα κατεχόμενα μέρη μας.
Ρ.Χ.
Γ.Μ.
ΒΟΥΦΑΒΕΝΤΟ
ΒΟΥΦΑΒΕΝΤΟ
Ν.Λ
Το Βουφαβέντο βρίσκεται σε μια κορυφή του Πενταδαχτύλου. Είναι
ένα πελώριο κάστρο κι έχει εκατό δωμάτια, μικρά και μεγάλα.
Λένε πως υπάρχει ακόμα ένα μυστικό δωμάτιο, που η Ρήγαινα είχε
κρύψει τους θησαυρούς της. Μόνο κάθε Πάσχα, όταν ο παπάς λέει
το «Χριστός Ανέστη» ανοίγει για λίγη ώρα η μικρή πορτούλα.
Μια νύχτα της Ανάστασης, ένα βοσκόπουλο πήγε εκεί. Μόλις
χτυπούσαν οι καμπάνες «Χριστός Ανέστη», η μυστική πόρτα
άνοιξε. Τότε το βοσκόπουλο βρήκε τον θησαυρό, αλλά την ώρα
που ξεκίνησε να φύγει η πόρτα έκλεισε!
Το βοσκόπουλο σίγουρα θα πέθαινε, όμως ευτυχώς, για καλή του
τύχη βρήκε ένα ρόδι. Κάθε μέρα έτρωγε μια ρόγα. Το ρόδι είχε
τόσες ρόγες όσες ήταν οι μέρες του χρόνου.
Την άλλη Λαμπρή, την ώρα που άνοιξε η πόρτα, το έσκασε με τον
θησαυρό!
Εύχομαι να ελευθερωθεί η Κύπρος και η προσευχή μου είναι να
ζήσουμε όλοι καλά κι ελεύθερα χωρίς σκλαβιά. Αυτός θα είναι για
μας και ο δικός μας θησαυρός.

Το 911 μ.Χ. οι Άραβες άρχισαν να κάνουν επιδρομές στην Κύπρο και έκαναν πολλές
καταστροφές και λεηλασίες. Μάλιστα συνέλαβαν χιλιάδες Κυπρίους και τους πήραν
αιχμάλωτους στη Βαγδάτη (Περσία). Ο Άγιος Δημητριανός ήταν τότε 80 χρονών, αλλά
δεν ήθελε να αφήσει μόνους τους συμπατριώτες του.
Έτσι αποφάσισε να πάει κι αυτός μαζί με τους αιχμαλώτους.
Στο τέλος του μεγάλου ταξιδιού ο Άγιος Δημητριανός συνάντησε
τον Αρχηγό των Αράβων, τον χαλίφη, από τον οποίο ζήτησε την
απελευθέρωση όλων των Κυπρίων αιχμαλώτων. Ο Χαλίφης,
συγκινήθηκε από τον γέροντα Άγιο και διέταξε να τους απελευθερώσουν.
Τελικά ο Άγιος επέστρεψε στην Κύπρο με όλους τους αιχμαλώτους. Λίγο μετά την
επιστροφή του στην Κύπρο, ο Άγιος Δημητριανός πέθανε το 915 σε ηλικία 80 ή 81
χρόνων.
ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΝΟΣ
ΤΗΣ ΚΥΘΡΕΑΣ
Ο Άγιος Δημητριανός ήταν επίσκοπος Κυθρέας (αρχαίοι Χύτροι). Γεννήθηκε στην
Κυθρέα, που στην πιο παλιά εποχή ονομαζόταν Χύτροι, γύρω στο 834 - 835. Ο
πατέρας του ήταν ιερέας και από αυτόν
ανατράφηκε χριστιανικά. Παντρεύτηκε,
αλλά η γυναίκα του πέθανε τρεις μήνες μετά.
ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΟΙ ΑΓΙΟΙ
Ο Άγιος Δημητριανός ανεδείχθη σε φωτεινή διεθνή
προσωπικότητα. Η Εκκλησία ανακήρυξε τον
επίσκοπο Δημητριανό σε άγιο και η μνήμη του
γιορτάζεται στις 6 Νοεμβρίου.
Ι.Γ.
Η φήμη του απλώθηκε παντού και πολλοί
άνθρωποι που υπέφεραν έρχονταν στον Άγιο
και τους θεράπευε. Επίσης βοηθούσε πολύ τους
φτωχούς και τα ορφανά παιδιά. Ίσως η πιο
σπουδαία του πράξη ήταν η εξής:

Ο Άγιος Σπυρίδωνας γεννήθηκε στην Άσσια. Η οικογένειά
του ήταν ταπεινή, αλλά ήταν μάλλον πλούσιος.
Παντρεύτηκε και είχε μια κόρη που ονομαζόταν Ειρήνη.
Ο Άγιος Σπυρίδωνας δεν είχε την ευκαιρία να μορφωθεί,
αλλά χάρη στην αρετή του και τον άρτιο χριστιανικό του
βίο εξελέγη επίσκοπος Τριμυθούντος (σημερινή
Τρεμετουσιά Λάρνακας).
Ο Άγιος μετείχε στην στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας (325). Εκεί έκανε ένα
μεγάλο θαύμα προσπαθώντας. Για να αντικρούσει τον αιρεσιάρχη Άρειο. Έβαλε το
αριστερό χέρι στην τσέπη του κι έβγαλε ένα κεραμίδι. Με το δεξί του χέρι έκανε το σημείο
του σταυρού και είπε:
- Εις το όνομα του Πατρός, είπε ο Άγιος. Αμέσως η φωτιά με την οποία ψήθηκε το κεραμίδι
ανέβηκε προς τα πάνω.
- Και του Υιού, πρόσθεσε. Τότε το νερό με το οποίο ζυμώθηκε το κεραμίδι, έτρεξε προς
τα κάτω.
- Και του Αγίου Πνεύματος» συμπλήρωσε και το χώμα έμεινε στο χέρι του.
- Αδελφοί και πατέρες μου, όπως το κεραμίδι αποτελεί ένα πράγμα μιας ουσίας και μιας
φύσεως, αλλά είναι τρισύνθετο - φωτιά, νερό, χώμα - έτσι κι ο Άγιος Θεός, είναι Τριαδικός:
Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα.
Ο Άγιος Σπυρίδωνας κοιμήθηκε ειρηνικά στην Κύπρο το 348 μ.Χ. Το λείψανό του κατά
τον έβδομο αιώνα μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να προφυλαχθεί από τις
επιδρομές των αλλοθρήσκων Αράβων στην Κύπρο. Μετά την άλωση της Πόλης το 1453
μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα. Γιορτάζει στις 12 Δεκεμβρίου.
ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΣ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΡΙΜΥΘΟΥΝΤΟΣ
Άγιε Σπυρίδωνά μας, σε
παρακαλούμε, την Ελευθερία
στην Κύπρο μας σύντομα να
δούμε και τις εκκλησιές μας
ευλαβικά να προσκυνούμε.
Β.Κ.

Το μοναστήρι του Αγίου Χρυσοστόμου είναι
χτισμένο στον Πενταδάχτυλο, κάτω από το βουνό
Βουφαβέντο. Το έχτισαν οι Βυζαντινοί γύρω στο
1050 μ.Χ.
Μέσα στην εκκλησία βρίσκεται ένα εικόνισμα της
Βενετσιάνας αρχόντισσας Μαρίας ντε Μολίνο. Γιατί
άραγε; Μια παράδοση μιλά για αυτή την αρχόντισσα.
Ζούσε εκεί στο κάστρο, γιατί ήταν άρρωστη. Το
σκυλάκι της κόλησε κι αυτό από την ασθένειά της.
Κάποια μέρα πρόσεξε πως το αγαπημένο της σκυλάκι
χανόταν για λίγη ώρα και μετά ξαναγύριζε
μισογιατρεμένο.Το σκυλάκι πήγαινε σε μια μικρή
πηγή που ανάβλυζε νερό. Τότε η αρχόντισσα
πλύθηκε κι αυτή και ξαναβρήκε την υγεία της. Τη
νύχτα είδε στον ύπνο της τον Άγιο Ιωάννη τον
Χρυσόστομο που της είπε ότι αυτός την έκανε καλά
και την κάλεσε να της χτίσει ένα μοναστήρι.
Έτσι χτίστηκε το μοναστήρι του Αγίου
Χρυσοστόμου. Η ξένη αρχόντισσα έμεινε και πέρασε
την υπόλοιπη ζωή της εκεί. Όταν πέθανε, ζήτησε να
την θάψουν μέσα στην εκκλησία.
ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΜΑΣ
Χ.Β.
ΑΓΙΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Πολλές ονομασίες γράφτηκαν για το
νησί μας. Μία από αυτές είναι «Κύπρος,
Νήσος Αγίων».
Οι Κύπριοι ήταν από τους πρώτους
κατοίκους του αρχαίου κόσμου που
έγιναν Χριστιανοί. Στη συνέχεια πλήθος
ανθρώπων άγιασαν με τη ζωή και το
παράδειγμά τους τούτα τα χώματα.
Δυστυχώς κάποιοι από τους αγιασμένους
τόπους βρίσκονται εδώ και μισό αιώνα
υπό κατοχή.

Το μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα είναι πολύ φημισμένο. Οι πιστοί ακόμη και από τα πιο
μακρινά μέρη της Κύπρου ξεκινούσαν για ένα μεγάλο ταξίδι που στα παλιά χρόνια, διαρκούσε
αρκετές μέρες, γιατί γινόταν με καραβάνια, με ζώα ή και αμάξια.
Μετά την εισβολή του 1974 το μοναστήρι κινδύνεψε να καταρρεύσει. Τα Ηνωμένα έθνη, το
2008, κατέθεσαν μια πρόταση, με την οποία ιδρύθηκε μια δικοινοτική τεχνική επιτροπή, η οποία
έγινε υπεύθυνη Έθνη για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Πώς χτίστηκε το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα; Η παράδοση αναφέρει ότι ο Απόστολος
Αντρέας ενώ ταξίδευε στους Αγίους Τόπους, το πλοίο που τον μετέφερε έφυγε από την πορεία του
εξαιτίας μιας μεγάλης θαλασσοταραχής. Το καράβι αναγκάστηκε να σταματήσει κοντά στο
ακρωτήρι του Αποστόλου Αντρέα.
Ένα πρωί, που ο πλοίαρχος βγήκε στο νησί κι έψαχνε να βρει νερό, πήρε μαζί του και τον
απόστολο. Δυστυχώς πουθενά νερό. Ο Απόστολος Αντρέας γονάτισε και προσευχήθηκε σ’ έναν
κατάξερο βράχο. Σηκώθηκε και τον σφράγισε με το σημείο του Σταυρού. Το θαύμα έγινε! Από τη
ρίζα του βράχου βγήκε αμέσως μπόλικο νερό, που τρέχει μέχρι σήμερα. Είναι το γνωστό αγίασμα.
Το ευλογημένο νερό, που τόσους ξεδίψασε, μα και τόσους άλλους, μυριάδες ολόκληρες, που το
πήραν με πίστη δρόσισε και παρηγόρησε. Και πρώτα-πρώτα το τυφλό παιδί του καπετάνιου. Ο
Απόστολος Αντρέας έδωσε στο παιδί ένα δοχείο γεμάτο από το δροσερό νερό. Όμως το παιδί
προτίμησε, αντί να δροσίσει με το νερό τα χείλη του, να πλύνει πρώτα το πρόσωπο του. Και ω του
θαύματος! Μόλις το δροσερό νερό άγγιξε τους βολβούς των ματιών του παιδιού, το παιδί άρχισε
να βλέπει!
Πρώτος πίστεψε και βαφτίστηκε ο καπετάνιος με το παιδί του, που πήρε και το όνομα Ανδρέας.
Κι ύστερα όλοι οι άλλοι επιβάτες και μερικοί ψαράδες που ήταν εκεί. Πίστεψαν όλοι στον Χριστό
που τους κήρυξε ο απόστολος μας και βαφτίστηκαν.
Αργότερα, μετά από χρόνια, κτίστηκε στον τόπο αυτόν που περπάτησε και άγιασε με την
προσευχή, τα θαύματα και τον ιδρώτα του ο Πρωτόκλητος μαθητής, το μεγάλο μοναστήρι του
Αποστόλου Ανδρέα, που με τον καιρό είχε γίνει παγκύπριο προσκύνημα.
Το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα
βρίσκεται στο βορειοανατολικότερο άκρο της
Κύπρου, στο ακρωτήρι της Καρπασίας. Είναι
ένας από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς
χώρους της Κύπρου και θεωρείται ιερό τόσο
από τους Ελληνοκύπριους
όσο και τους Τουρκοκύπριους.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ
Ο.Κ.

Το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα βρίσκεται
στην Αμμόχωστο. Κτίστηκε κοντά στον τάφο του
Αγίου. Στο μοναστήρι αυτό ζούσαν για πολ λά
χρόνια τρία αδέρφια μοναχοί: ο πατέρας Στέφανος,
που ήταν ηγούμενος, ο πατέρας Βαρνάβας και ο
πατέρας Χαρίτωνας. Ήταν και καλοί αγιογράφοι.
Όμως, οι Τούρκοι εισβολείς τους ανάγκασαν να
φύγουν, χωρίς να τους επιτρέψουν να πάρουν
οτιδήποτε μαζί τους.
Το μοναστήρι γιόρταζε στις 11 Ιουνίου, μέρα της γιορτής του Αποστόλου Βαρνάβα. Χιλιάδες
προσκυνητές πήγαιναν για να πάρουν ευλογία. Ο Απόστολος Βαρνάβας ήταν ένας από τους πιο
αφοσιωμένους μαθητές του Χριστού. Δίδαξε τον χριστιανισμό στο νησί μας μαζί με τους
Αποστόλους Παύλο και Μάρκο. Έγινε ο πρώτος επίσκοπος της Σαλαμίνας. Πέθανε μαρτυρικά, μετά
από άγριο λιθοβολισμό. Τον έθαψαν λίγο έξω από την πόλη
Ο τάφος του βρέθηκε, ύστερα από τετρακόσια χρόνια από τον θάνατό του. Ο Αρχιεπίσκοπος
Κύπρου Ανθέμιος βρήκε το λείψανό του μαζί με το χειρόγραφο ευαγγέλιο του ευαγγελιστή
Ματθαίου. Ο Ανθέμιος δώρισε το ευαγγέλιο στον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ζήνωνα. Ο
Αυτοκράτορας αναγνώρισε επίσημα το αυτοκέφαλο της εκκλησίας της Κύπρου κι έδωσε στον
αρχιεπίσκοπό της διάφορα προνόμια, όπως να κρατά αυτοκρατορικό σκήπτρο, να φορά βασιλικό
μανδύα και να υπογράφει με κόκκινο μελάνι.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ
Γ.Π.
Η Μόρφου είχε για ανεκτίμητο θησαυρό το μοναστήρι του Αγίου
Μάμα. Χτίστηκε στις αρχές του 10ου αιώνα. Το μοναστήρι ήταν
προς τιμή του Αγίου Μάμα, όπου το λείψανό του βρισκόταν σε
θήκη-λάρνακα. Η λάρνακα με τα οστά του Αγίου Μάμα ρίχτηκε
στη θάλασσα από τη Μικρά Ασία. Τα κύματα την έφεραν στην
Κύπρο. Όταν οι άνθρωποι που πήραν τα οστά του Αγίου, έφτασαν
στον τόπο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι, η λάρνακα βάρυνε
τόσο που δεν μπορούσαν να τη μετακινήσουν πια. Έτσι κατάλαβαν
πως εκεί θα έπρεπε να χτίσουν το μοναστήρι.
Η εικόνα του Αγίου Μάμα τον δείχνει να κουβαλά ένα λιοντάρι
μ΄ένα αρνάκι στην αγκαλιά του. Η γιορτή του Αγίου Μάμα είναι στις
2 Σεπτεμβρίου. Οι Μορφίτες πιστεύουν πως ο Άγιος Μάμας είναι
επαναστάτης και θα αγωνίζεται μέχρι να φύγει ο Αττίλας από τη
Μόρφου. Μ.Π.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑ ΣΤΗ ΜΟΡΦΟΥ

Η ΓΟΡΓΟΝΑ, Η ΑΔΕΛΦΗ ΤΟΥ
ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ
ΤΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ
Ο κ. Καριόλου, με τον δικό του μοναδικό,
ανεπανάληπτο και παραστατικό τρόπο
αφηγήθηκε την ιστορία "Η ΓΟΡΓΟΝΑ ΤΟΥ
ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ
ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ» και κράτησε αμείωτο το
ενδιαφέρον των παιδιών μέχρι το τέλος.
Τα παιδιά ευχαρίστησαν στο τέλος τον κ.
Καριόλου για την αξέχαστη εμπειρία που τους
χάρισε και του ευχήθηκαν γρήγορα να
μπορέσει να ταξιδέψει ελεύθερος στην
Κερύνεια με το καράβι-σύμβολο « ΚΕΡΥΝΕΙΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»

ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ
ΑΡΧΑΙΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ
ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ
ΓΛΑΥΚΟ ΚΑΡΙΟΛΟΥ
Την Τρίτη, 23 Ιανουαρίου 2024, είχαμε τη μεγάλη χαρά να φιλοξενούμε
στο σχολείο μας τον καπετάνιο κ. Γλαύκο Καριόλου, τέως Δήμαρχο
Κερύνειας και πρόεδρο του Πολιτιστικού Ιδρύματος «Κερύνεια
Χρυσοκάβα». Κάποια παιδιά φαίνεται πως ανυπομονούσαν πολύ να τον
συναντήσουν, γιατί όταν έφτασε στο σχολείο μας το διάλειμμα, άφησαν το
παιχνίδι κι έτρεξαν να τον συναντήσουν και να του συστηθούν. Βλέπετε,
ο κ. Γλαύκος δεν είναι απλά ένας συνηθισμένος πρόσφυγας καπετάνιος.
Είναι γιος του ξακουστού δύτη Ανδρέα Καριόλου, αυτού που ανακάλυψε
το αρχαίο καράβι της Κερύνειας.

Το αρχαίο καράβι της Κερύνειας ήταν χωμένο μέσα στη λάσπη και στη
σιωπή για σχεδόν 2 500 χιλιάδες χρόνια. Το 1967 ανακαλύφθηκε από τον
Κερυνειώτη δύτη Ανδρέα Καριόλου. Μετά ανασύρθηκε από τον βυθό και
συναρμολογήθηκε με χίλιες δυο προσπάθειες από τους αρχαιολόγους.
Στη συνέχεια το φύλαξαν στο Κάστρο της Κερύνειας, όπου βρίσκεται
αιχμάλωτο από το 1974, που ο τούρκικος στρατός πήρε την πόλη.
Είχε μήκος 14,75m και πλάτος 4,30m. Το 300 π.Χ. ξεκίνησε από τη
Σάμο απ’ όπου φόρτωσε κρασί. Αφού πέρασε από την Κω και τη Ρόδο
πήρε αμφορείς και έβαλε πλώρη για την Κερύνεια. Ένα χιλιόμετρο πριν
φτάσει στο λιμάνι, το καράβι βούλιαξε. Το γεγονός ότι στο κάτω
εξωτερικό μέρος της γάστρας του σκάφους βρέθηκαν σφηνωμένες αιχμές
δοράτων, δημιούργησαν την υποψία πως το καράβι ναυάγησε γιατί του
επιτέθηκαν πειρατές. Επικρατέστερη όμως άποψη είναι η μετατόπιση του
φορτίου, λόγω θαλασσοταραχής.
Το καράβι φαίνεται πως είχε πλήρωμα τεσσάρων ατόμων, γιατί
βρέθηκαν 4 μικρά πιάτα, 4 κύπελλα για νερού, 4 δοχεία λαδιού και
απομεινάρια από 4 ξύλινα κουτάλια.
«Ήταν κάτι φανταστικό να αγγίζεις πάνω σε αντικείμενα τα οποία να
ξέρεις ότι τα κρατούσαν κάποιοι άνθρωποι δυόμιση χιλιάδες χρόνια
πριν», είπε ο κ. Καριόλου.
Η μοναδικότητα του καραβιού της Κερύνειας έγκειται στο ότι είναι ίσως
το καλύτερα διατηρημένο καράβι του τέλους της κλασικής περιόδου του
ελληνικού πολιτισμού, που έχει βρεθεί.
Οι αρχαιολόγοι, δύτες και άλλοι επιστήμονες, κατάφεραν να το
ανελκύσουν, να το επανασυναρμολογήσουν και να το τοποθετήσουν
τελικά στο Κάστρο της Κερύνειας, ζωντανεύοντας την ιστορία του και
ενώνοντας το σχοινί της ιστορίας των χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου
και της Κύπρου του τότε, με το σήμερα.
Μετά την τουρκική εισβολή ο Αντρέας Καριόλου πήγε να ζήσει με την
οικογένειά του στη Λάρνακα. Ο Αντρέας πνίγηκε λίγα χρόνια αργότερα
δίνοντας το οξυγόνο του σε δύτη που κινδύνευε.
Είστε άξιος απόγονος άξιων προγόνων κ. Γλαύκο Καριόλου!!
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΜΑΣ...
Ως πότε
διαβατήριο στο
οδόφραγμα θα
δείχνουμε λες και
πηγαίνουμε σε μια
ξένη χώρα;
Το ψευδοκράτος είναι τα
κατεχόμενα μέρη μας, η
πατρίδα μας που έχει
μοιραστεί στα δυο…
Θέλουμε κι απαιτούμε να
διακινούμαστε ελεύθερα
ως ιδιοκτήτες και όχι ως
τουρίστες
στην πατρίδα μας.
Μέχρι να έρθει
εκείνη η άγια ώρα
της επιστροφής,
εμείς βρήκαμε
έναν άλλο τρόπο
να ταξιδέψουμε
ελεύθερα στην
πατρίδα μας.

...ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ, ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΑ
Χρησιμοποιήσαμε
έτσι την ψηφιακή
τεχνική του
Υβριδικού Κολλάζ.
Πρώτα επιλέξαμε
διάφορες φωτογραφίες
σημαντικών
κατεχόμενων μνημείων
και στη συνέχεια
τοποθετήσαμε τους
εαυτούς μας στις εικόνες.
Έτσι περάσαμε
ελεύθεροι πάνω από
τα συρματοπλέγματα
της κατοχής!
Βλέπετε, κανείς δεν
μπορεί να φυλακίσει
τη σκέψη και την
ψυχή μας!

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ
ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ
ΜΑΘΑΙΝΩ...
ΜΑΘΑΙΝΩ...
ΣΑΡΩΣΕ ΤΟΥΣ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥΣ ΚΩΔΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΞΕ!!!
ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΜΝΜΗΜΕΙΑ
1.
3.
ΤΡΑΓΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
2.
ΤΕΣΤ ΓΝΩΣΕΩΝ 4. ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΙΖΩ, ΜΑΘΑΙΝΩ, ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, ΔΙΕΚΔΙΚΩ
ΠΑΙΖΩ, ΜΑΘΑΙΝΩ, ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, ΔΙΕΚΔΙΚΩ
ΛΥΣΕΙΣ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟΥ:
Στο πιο κάτω κρυπτόλεξο θα βρεις 17 λέξεις που σχετίζονται με την εισβολή του
Αττλία στην πατρίδα μας. Οι λύσεις βρίσκονται στο τέλος της σελίδας.
Κύπρος,
Κερύνεια,
κλάμα
εισβολή,
πατρίδα,
πρόσφυγες,
πόλεμος,
τανκς,
βόμβες,
λύπη,
φόβος,
αγωνία,
Μόρφου,
Καραβάς
δυστυχία,
Αμμόχωστος,
αγνοούμενοι
Τ. Δ.
ΑΚΟΥΣΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΟΠΟΥΛΟ
Γ ΤΑΞΗ 2021-22
Ο ΠΑΠΠΟΥΣ
Γ ΤΑΞΗ 2022-23
ΔΙΑΛΕΞΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ
ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ
Γ.Γ.Μ.

ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΑΣ
ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940
Τα παιδιά του σχολείου μας τίμησαν, στον ενδοσχολικό εορτασμό της 28ης
Οκτωβρίου 1940, όλους αυτούς που αγωνίστηκαν για την Ελευθερία της
πατρίδας μας και του κόσμου ολόκληρου. Τα παιδιά της Γ 1 παρουσίασαν το
παραμύθι “Ο Εχθρός” ενώ τα παιδιά της Γ 1 δραματοποιημένο το ποίημα “Ο
φρουρός της Γαλανόλευκης”. Στο τέλος όλα τα παιδιά της Γ τάξης
τραγούδησαν επετειακά τραγούδια.

40 χρόνια μετά την ανακήρυξη του ψευδοκράτους τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Δασούπολης
(ΚΑ) φώναξαν με όλη τη δύναμη της ψυχής τους «49 χρόνια τουρκικής κατοχής είναι πολλά. Φτάνει
πια!»
Η διευθύντρια του σχολείου μας κ. Κυριακούλα Μηνά- Έλληνα συζήτησε με τα παιδιά για τις τραγικές
συνέπειες της τουρκικής εισβολής στην πατρίδα μας και μετέδωσε το μήνυμα τής ελπίδας για «ΕΙΡΗΝΗ
– ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - ΛΕΥΤΕΡΙΑ». Οι δασκάλες και τα παιδιά της ευχήθηκαν ολόψυχα να επιστρέψει κι
εκείνη, όπως κι όλοι ο πρόσφυγες, σύντομα, στη γη που τους γέννησε.
Στη συνέχεια όλα τα παιδιά του σχολείου μας τραγούδησαν, απήγγειλαν, φώναξαν συνθήματα
καταδικάζοντας με όλη τη δύναμη της ψυχής τους το ψευδοκράτος και τη συνεχιζόμενη παράνομη
κατοχή της πατρίδας τους.
ΤΡΙΓΩΝΑ, ΚΑΛΑΝΤΑ,ΣΚΟΡΠΙΣΑΝ ΠΑΝΤΟΥ...
ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΚΑΤΑΔΙΚΗΣ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΚΡΑΤΟΥΣ
Τα παιδιά της Γ΄ τάξης του σχολείου μας τραγούδησαν τα
κάλαντα στη φιλανθρωπική εκδήλωση της ΑΗΚ «Δώσε
Φως σε μια Ζωή» , που διοργάνωσε ο Αντικαρκινικός
Σύνδεσμος Κύπρου, καθώς και σε γειτονικές εταιρείες και
Υπηρεσίες, σκορπώντας με τις χαρούμενες φωνές τους
χαρά και συγκίνηση. Το μήνυμα που δώσανε ήταν « Η
φλόγα της ελπίδας μεγαλώνει όταν προσφέρεις αγάπη σ'
αυτούς που τη χρειάζονται». Φυσικά ο Αη Βασίλης ήταν
και φέτος παρόν στο σχολείο μας ευχόμενος ΚΑΛΗ
ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ!

ΤΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ
Η διευθύντρια, οι δασκάλες και τα παιδιά του σχολείου μας
είχαν την ευκαιρία, την Τετάρτη, 1η Φεβρουαρίου 2024, να
θαυμάσουν από κοντά τρία υπέροχα τμήματα του Χορευτικού
Συγκροτήματος της ΕΛΔΥΚ, το ηπειρώτικο, το κρητικό και το
ποντιακό.
Οι λεβέντες της ΕΛΔΥΚ ενθουσίασαν με το παράστημά τους και
καταχειροκροτήθηκαν από τα παιδιά ιδιαιτέρως για τις
εντυπωσιακές τους φιγούρες.
Η Διευθύντρια και το Κεντρικό Μαθητικό Συμβούλιο του
σχολείου μας, καλωσόρισαν τους Ελδυκάριους με σύντομους,
αλλά συγκινητικούς χαιρετισμούς και τα παιδιά της Γ΄ τάξης τους
αφιέρωσαν δύο κυπριακά τραγούδια ως ένδειξη τιμής και
ευγνωμοσύνης για όσα προσφέρουν στην προάσπιση της
Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αδέλφια μας Ελδυκάριοι,
Σας καλωσορίζουμε στο σχολείο μας. Εμείς τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου
Δασούπολης (ΚΑ) νιώθουμε μεγάλη χαρά που σας βλέπουμε από κοντά. Σας
ευχαριστούμε θερμά, γιατί αφιερώνετε χρόνο και για μας τους μικρούς μαθητές
και ήρθατε εδώ στο σχολείο μας, για να σας γνωρίσουμε. Η διευθύντρια και οι
δασκάλες μας, μας μίλησαν για σας. Μας εξήγησαν ότι ΕΛΔΥΚ σημαίνει Ελληνική
Δύναμη Κύπρου που ιδρύθηκε το 1960, με την υπογραφή της Συνθήκης
Ζυρίχης-Λονδίνου, για να υπερασπίζεται την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι
παππούδες μας τότε· είχαν νιώσει πολύ συγκίνηση, γιατί Έλληνες στρατιώτες
κατάφεραν να έρθουν στην πονεμένη μας πατρίδα. Είδαμε και τη φωτογραφία
ενός παππού του 1960, όταν υποδέκτηκε τους πρώτους Ελδυκάριους. Είχε
γονατίσει μπροστά τους.
Χρόνια πολλά περίμεναν να έρθει η Ελλάδα να τους ελευθερώσει. Χρόνια πολλά
περίμεναν τα αδέλφια τους που είχαν το ίδιο αίμα, την ίδια γλώσσα, την ίδια
θρησκεία και τα ίδια ήθη κ έθιμα να τους βοηθήσουν. Το «όμαιμο, το
ομόγλωσσο, το ομόθρησκον και το ομότροπο δεν το άλλαξαν ποτέ οι Κύπριοι κι
ας άλλαξαν πολλούς κατακτητές.
Μάθαμε ακόμα και ποιος ήταν ο Λοχαγός Σωτήρης Σταυριανάκος, που είναι
και το όνομα του στρατοπέδου σας. Ο Λοχαγός Σταυριανάκος πολέμησε γενναία
ΤΟ 1974, για να υπερασπιστεί την Κυπριακή Δημοκρατία. Κι όταν ένας από τους
στρατιώτες του, τον ρώτησε: « Δε μου λες, κύριε Λοχαγέ, εμείς εδώ οι λίγοι τι
κάνουμε; Τι παριστάνουμε; Τους 300 του Λεωνίδα;» Εκείνος απάντησε: «Κι εδώ
είναι Ελλάδα! Τα άρματα θα περάσουν από πάνω μας!». Λίγο αργότερα έπεσε
από φονικό βόλι.
Τιμή και δόξα αξίζει σε όσους πολέμησαν για την πατρίδα μας. Κάποιοι έχουν
δώσει ό,τι πολυτιμότερο είχαν: τη ζωή τους. Την έδωσαν για μας, για να ζήσουμε
εμείς ελεύθεροι. Εμείς τα νέα παιδιά, σας υποσχόμαστε ότι δε θα τους ξεχάσουμε
ποτέ και πως πάντοτε θα τους τιμούμε.
Κανένα «ευχαριστώ» δεν μπορεί να περιλάβει την ευγνωμοσύνη που
νιώθουμε για σας. Έχετε αφήσει την οικογένειά σας, τους φίλους σας, για να έρθετε
να υπηρετήσετε στη σκλαβωμένη μας πατρίδα και να μας προστατεύσετε.
Έχουμε τη γνώμη ότι ο Αττίλας φοβάται την παρουσία σας. Παρόλο που ξέρει ότι
όλοι οι Έλληνες αγαπούμε την Ειρήνη και όχι τον πόλεμο, υπολογίζει πως αν
τολμήσει να επιτεθεί τα πράγματα δε θα είναι εύκολα γι’ αυτούς. Έχουν
καταλάβει ότι όλοι μαζί ενωμένοι θα υπερασπιστούμε την πατρίδα μας.
Πολεμήσατε για μας,
για τη δικιά μας Λευτεριά,
αδέλφια της ΕΛΔΥΚ
σας αξίζει Δόξα και Τιμή!
Οι ήρωες δεν πεθαίνουν
γέρνουν και ξαποσταίνουν
μέχρι να’ ρθει η Λευτεριά
και πάντα στην καρδιά.
ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΛΩΣΟΡΙΖΕΙ
ΤΟ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΔΥΚ

Ευχαριστούμε όλους σας, σας λέμε απ’ την ψυχή
γενναία πολεμήσατε στην πρώτη τη γραμμή.
Παίρνουμε απ’ το θάρρος σας και την παλληκαριά
κι εμείς πάντα να δίνουμε Μήνυμα ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ!
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΔΑΣΟΥΠΟΛΗΣ (ΚΑ)
Γεωργίου Παπαβερκίου 7, 2025 Στρόβολος
dim-dasoupoli-ka-lef@schools.ac.cy
Σχολική Χρονιά: 2023– 2024
Διευθύντρια: Κυριακούλα Μηνά-Έλληνα
Συντακτική Επιτροπή: Γ ΄ 1, Γ ‘ 2 τάξεις
Υπεύθυνες εκπαιδευτικοί:
Νίκη Πεττεμερίδου Β. Δ., Γιάννα Τσίγκλερ,
Λουίζα Χατζημάρκου, Παναγιώτης Θεοδώρου
ΧΟΡΗΓΟΣ: ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΓΟΝΕΩΝ
ΣΕ ΣΑΣ ΠΟΥ ΠΗΡΑΤΕ ΑΝΗΦΟΡΙΑ...
Σε σας που πήρατε ανηφοριά
τα σκαλοπάτια για τη Λευτεριά
γράφουμε το τραγούδι μας αυτό
θέλουμε να σας πούμε «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ»!
Τον εαυτό σας δε σκεφτήκατε
και την πατρίδα υπερασπίσατε
πόλεμος δύσκολος και προδοσία
σας πλήγωσαν Θεέ, τι αδικία!
Και σεις που ζήσατε στην προσφυγιά
μάνες, πατέρες και μικρά παιδιά
θλίψη, μαράζι κι αναστεναγμός
και για τον αγνοούμενο τον γιο.
Μα κάποιοι έχουν φύγει απ’ τη ζωή
ποτέ δε φεύγουν μέσα απ’ την ψυχή
η Αγάπη που μας δώσαν δεν πεθαίνει
Φως μες στον δρόμο μας πάντα θα μένει.
Το ποίημα «Σε σας που πήρατε ανηφοριά», που έγραψαν οι Γ ΄
τάξεις του σχολείου μας το κάναμε και τραγούδι. Αν επιθυμείτε,
μπορείτε να το ακούσετε στον πιο κάτω ηλεκτρονικό σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=y8mQKVzTp6k

Παιδικές Δασουπολίτικες Πατριδοφωνές 2023-2024.pdf

More Related Content

Similar to Παιδικές Δασουπολίτικες Πατριδοφωνές 2023-2024.pdf (20)

Recently uploaded (16)

Παιδικές Δασουπολίτικες Πατριδοφωνές 2023-2024.pdf