3 kế toán tài chính

Ch¬ng 3
KÕ to¸n vËt t, hµng ho¸

Biªn so¹n: Ths. NguyÔn ThÞ Hoµ
NCS. §oµn Ngäc Lu

1
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

Néi dung nghiªn cøu

3.1 NhiÖm vô kÕ to¸n c¸c lo¹i vËt t, hµng ho¸
3.2 Ph©n lo¹i vµ nguyªn t¾ c ®¸nh gi¸ VT, HH
3.3 KÕ to¸n chi tiÕt vËt t, hµng ho¸
3.4 KÕ to¸n tæng hîp vËt t, hµng ho¸
3.5 KiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i vËn t, hµng ho¸
3.6 KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ VT, HH tån kho

2

Thêi lîng ph©n bæ:
- PhÇn lý thuyÕt: 9 tiÕt
- PhÇn bµi tËp: 5 tiÕt
- KiÓm tra: 1 tiÕt

Tµi liÖu tham kh¶o:
- Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh – Häc viÖn Tµi chÝnh (ch¬ng 3); Bµi tËp m«n kÕ
to¸n tµi chÝnh.
- HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 1141/ C§KT,
Q§/
ngµy 1/ 1995 vµ söa ®æi bæ sung QuyÕt ®Þnh 167/
1/ 2000/C§KT, ngµy
20/ 2000 cña Bé Tµi chÝnh.
10/
- ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 02 – Hµng tån kho, ban hµnh kÌm theo quyÕt
®Þnh sè 149/
2001/Q§-BTC, ngµy 31/ 2001.
12/
- Th«ng t 89/
2002/
TT-BTC, ngµy 9/ 2002 cña Bé Tµi chÝnh.
10/
- C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn kÕ tn¸n doanh thu vµ thu nhËp kh¸c.

3

3.1 NhiÖm vô kÕ to¸n vËt t, hµng ho¸

K i niÖm
h¸ :
• Hµng tån kho
• VËt t
• Hµng ho¸
§Æ ®
c iÓm chñ yÕu cña vË t, hµng ho¸
t
C©u hái:
- Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau c¬ b¶n cña VL, CCDC, HH.
- T¹i sao CCDC kh«ng ®îc ®a vµo TSC§.

4


3.1 NhiÖm vô kÕ to¸n vËt t, hµng ho¸

NhiÖm vô kÕ to¸ n vË t, hµng ho¸
t
+ Yªu cÇu qu¶n lý VT, H H
• Kh©u thu mua
• Kh©u b¶o qu¶n
• Kh©u sö dông
• Kh©u dù tr÷
+ NhiÖm vô cña kÕ to¸ n vË t, hµng ho¸
t

5


3.2 Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ vËt t, hµng ho¸

3.2.1 Ph©n lo¹i
Ph©n lo¹i vËt liÖu
Ph©n lo¹i c«ng cô dông cô
Ph©n lo¹i hµng ho¸

3.2.2 §¸nh gi¸ vËt t, hµng ho¸
Nguyªn t¾ c ®¸nh gi¸ vËt t, hµng ho¸
§¸nh gi¸ vËt t
 X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña VT nhËp kho
 X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña VT xuÊt kho

§¸nh gi¸ hµng ho¸

6

3.2.1 Ph©n lo¹i vËt t, hµng ho¸
Ph©n lo¹i vËt liÖu
 Theo néi dung vµ tÝnh chÊt cña
NVL
- Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh
- VËt liÖu phô
- Nhiªn liÖu
- Phô tïng thay thÕ
- ThiÕt bÞ XDCB
- VËt liÖu kh¸c

7

3.2.1 Ph©n lo¹i vËt t, hµng ho¸
 Theo nguån gèc cña NVL
 NVL mua ngoµi
 NVL tù chÕ, gia c«ng
 C¨n cø vµo môc ®Ých vµ n¬i sö dông
- NVL mua trùc tiÕp dïng vµo SXKD
- NVL dïng cho nhu cÇu kh¸c nh QL ph©n xëng,
tiªu thô SP,…

Ph©n lo¹i CCDC

8

Ph©n lo¹i hµng ho¸
 Theo tÝnh chÊt th¬ng phÈm kÕt hîp víi ®Æc trng kü thuËt th×
hµng ho¸ ®îc chia theo tõng ngµnh hµng, trong tõng ngµnh hµng
bao gåm nhiÒu nhãm hµng; mçi nhãm hµng cã nhiÒu mÆt hµng.
Hµng ho¸ gåm cã c¸c ngµnh hµng:
- Hµng kim khÝ ®iÖn m¸y
- Hµng ho¸ chÊt má
- Hµng x¨ng dÇu
- Hµng dÖt may, b«ng v¶i sîi
- Hµng da cao su
- Hµng gèm sø, thuû tinh
- Hµng m©y, tre ®an
- Hµng rîu, bia, thuèc l¸....

9

Ph©n lo¹i hµng ho¸ (tiÕp)

 Theo nguån gèc s¶n  Theo kh©u lu th«ng:
xuÊt gåm cã:  HH ë kh©u b¸n bu«n
 Ngµnh hµng n«ng s¶n  HH ë kh©u b¸n lÎ
 Ngµnh hµng l©m s¶n  Theo ph¬ng thøc vËn
 Ngµnh hµng thuû s¶n ®éng cña hµng ho¸:
 Ngµnh hµng c«ng nghÖ  HH lu©n chuyÓn qua
phÈm... . kho
 HH giao b¸n th¼ng

10

3.2.2 Ph©n biÖt kÕ to¸n hµng tån kho vËt t, hµng ho¸ theo ph¸p kª khai thêng
xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
-Lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh mét çch thêng xuyªn liªn tôc,
cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt t hµng ho¸ trªn c¬
së çc chøng tõ kÕ to¸n.

-Mäi t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m (nhËp, xuÊt) vµ sè hiÖn cã cña
vËt t, hµng ho¸ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc trªn çc TK
vËt t hµng ho¸ (TK 151,152,153, 156).

-Cuèi kú kÕ to¸n ®èi chiÕu sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ vËt t hµng ho¸
tån kho víi sè liÖu vËt t hµng ho¸ tån kho trªn sæ kÕ to¸n.
-TÝnh gi¸: GÝa thùc tÕ xuÊt = SL xuÊt (x) ®¬n gi¸ tÝnh cho hµng
xuÊt theo 1 trong çc p/ ph¸p tÝnh gi¸ hµng xuÊt kho.
¦ ®iÓm
u
Nhîc ®iÓm
§iÒu kiÖn ¸p dông
11

3.2.2 Ph©n biÖt kÕ to¸n hµng tån kho vËt t, hµng ho¸ theo ph¸p kª khai thêng
xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. (tiÕp)

Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
-Kh«ng sö dông chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc t×nh
h×nh t¨ng, gi¶m vËt t, hµng ho¸ trªn TK hµng tån kho (vt, hµng ho¸).

-Sö dông ctõ t¨ng (nhËp) vËt t hµng ho¸ ph¶n ¸nh bªn Nî tµi kho¶n 611 -
Mua hµng.
-Cuèi kú tiÕn hµnh kiÓm kª hµng tån kho vµ x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ tån CK
theo 1 trong c¸c p/ tÝnh gi¸ hµng tån kho.
p
-Gi© thùc tÕ xuÊt = Gi¸ thùc tÕ ®Çu kú (+) Gi¸ thùc tÕ nhËp (-) Gi¸ thùc tÕ
cuèi kú.

-C¸c TK vËt t, hµng ho¸, kÕ to¸n hµng tån kho chØ ph¶n ¸nh t×nh h×nh
hiÖn cã cña vËt t, hµng ho¸(mçi kú trªn TK hµng tån kho chØ ghi sæ 2
lÇn):
-1/KÕt chuyÓn sè d ®Çu kú tk
-2/Ph¶n ¸nh sè d cuèi kú c¨n cø vµo tµi liÖu kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ gi¸ ttÕ tån
kho cuèi kú theo 1 trong 4 p/ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ hµng tån kho

12

3.2.3 §¸nh gi¸ VT, HH

A, Nguyªn t¾ c ®¸nh gi¸ VT, HH
- Nguyªn t¾c gi¸ phÝ
- Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n
- Nguyªn t¾c thËn träng
- Nguyªn t¾c träng yÕu...

13

B, §¸nh gi¸ vËt t

B1, X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña VT nhËp kho:
- NhËp kho do mua ngoµi
- NhËp do tù s¶n xuÊt
- NhËp kho thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn
- NhËp vËt t nhËn gãp vèn liªn doanh
- NhËp vËt t ®îc cÊp
- NhËp kho biÕu tÆng, tµi trî
- NhËp kho do thu håi,
- ...

14

B2, X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña VT xuÊt kho:

 Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc  Ph¬ng ph¸p NhËp tr
tÕ ®Ých danh. íc, xuÊt tríc
 Ph¬ng ph¸p b×nh  Ph¬ng ph¸p NhËp
qu©ngia quyÒn sau, xuÊt tríc
 The o ® ¬ n g i¸ b× nh N o µ i ra :
g
q u© n c è ® Þnh  Ph¬ ng p h¸ p tÝnh the o

 The o ® ¬ n g i¸ b× nh ® ¬ n g i¸ tå n ® Çu kú
 Ph¬ ng p h¸ p g i¸ h¹ c h to ¸ n
q u© n liªn ho µ n

15

B, §¸nh gi¸ vËt t Tâm

B1, X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña VT nhËp kho:
- NhËp kho do mua ngoµi
- NhËp do tù s¶n xuÊt
- NhËp kho thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn
- NhËp vËt t nhËn gãp vèn liªn doanh
- NhËp vËt t ®îc cÊp
- NhËp kho biÕu tÆng, tµi trî
- NhËp kho do thu håi,
- ...

16

 Ph¬ ng p h¸ p tÝnh the o g i¸  Ph¬ ng p h¸ p b× nh q u© n g ia
® Ýc h d a nh: theo ph¬ng q uy Ò n: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ
ph¸p nµy khi xuÊt kho vËt t cña vËt t xuÊt kho ®îc tÝnh
th× c¨n cø vµo sè lîng xuÊt c¨n cø vµo sè lîng vËt xuÊt
kho thuéc l« nµo vµ ®¬n gi¸ kho vµ §G b×nh qu©n gia
thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó tÝnh quyÒn, theo c«ng thøc(Đgbq
trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t cố định)
xuÊt kho. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ = Sè lîng vËt t
xuÊt kho (X) §¬n gi¸ b×nh qu©n.

17

 Ph¬ ng p h¸ p nhËp tríc  Ph¬ ng p h¸ p nhËp s a u
x uÊt tríc : Theo ph¬ng x uÊt tríc : p h¬ng ph¸p
ph¸p nµy dùa trªn gi¶ nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh
®Þnh hµng nµo nhËp tríc lµ hµng nµo nhËp sau
sÏ ®îc xuÊt tríc vµ lÊy ®îc xuÊt tríc, lÊy ®¬n
®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸
nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån
cuèi kú ®îc tÝnh theo ®¬n kho cuèi kú ®îc tÝnh
gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp theo §G cña nh÷ng lÇn
sau cïng. nhËp ®Çu tiªn.

18

VÝ dô:

Sè liÖu NhËp, XuÊt kho vËt liÖu A, t¹i C«ng ty ABC nh sau:
(§VT: 1.000®)
• Sè d ®Çu kú: SL=100, sè tiÒn=300
• T×nh h×nh ph¸t sinh trong kú:

Ngµy NhËp XuÊt §/
gi¸
SL TT SL TT
20/ 04
01/ 300 960 3,2
22/ 04
01/ 80 ?
05/ 04
02/ 120 348 2,9
20/ 04
02/ 400 ?
15/ 04
03/ 50 120 4,0
Céng: 470 1.428 480 ? ?

Y/ TÝnh trÞ gi¸ vèn vËt liÖu xuÊt kho theo c¸c ph¬ng ph¸p?
c:

19

Híng dÉn :

• Ph¬ng ph¸p NTXT:
-Ngµy 22/ 04: XuÊt SL: 80 x 3,0
01/ = 240 tr®
-Ngµy 20/ 04: XuÊt SL: 400, trong ®ã:
02/
SL 20 x 3,0 = 60 tr®
SL 300 x 3,2 = 960 tr®
SL 80 x 2,9 = 232 tr®
Céng = 1.252 tr®
Tæng Céng = 1.492 tr®

20

• Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn
• Trêng hîp tÝnh theo ®¬n gi¸ BQ liªn hoµn (biÕn ®æi):
-Ngµy 22/ 04: XuÊt SL: 80 x 3.15
01/ = 252 tr®
(®¬n gi¸ bq = (300+960):(100+300) = 3.15)
-Ngµy 20/ 04: XuÊt SL: 400 x 3.08
02/ = 1.232 tr®
(®¬n gi¸ bq = (48+960+348) : (20+300+120) = 3.08)
Céng = 1.484 tr®

• Trêng hîp tÝnh theo ®¬n gi¸ BQ c¶ kú:
-Ngµy 22/ 04: XuÊt SL: 80 x 3.15
01/ = 252 tr®
(®¬n gi¸ bq = (300+960):(100+300) = 3.15)
-Ngµy 20/ 04: XuÊt SL: 400 x 3.08
02/ = 1.232 tr®
(®¬n gi¸ bq = (48+960+348) : (20+300+120) = 3.08)
Céng = 1.484 tr®

21

• Ph¬ng ph¸p nhË sau, xuÊ tríc (L O):
p t IF Nhung

-Ngµy 22/ 04: XuÊt SL: 80:
01/
SL 80 x 3,2 = 256 tr®
Ngµy 20/ 04: XuÊt SL: 400, trong ®ã:
02/
SL 120 x 2,9 = 348 tr®
SL 220 x 3,2 = 704 tr®
SL 60 x 3,0 = 180 tr®
Céng = 1488 tr®

22

C,§¸nh gi¸ hµng ho¸

 TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp
- TrÞ gi¸ mua thùc tÕ
- Chi phÝ thu mua
 TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ xuÊt
- TrÞ gi¸ mua thùc tÕ xuÊt kho (tÝnh 1 trong 4 PP nªu trªn)
- Ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng xuÊt kho.

23

3.3 H¹ch to¸n chi tiÕt VËt t, HH
Chøng tõ kÕ to¸n sö dông
- Chøng tõ trùc tiÕp Tr91
- Chøng tõ gi¸n tiÕp
Yªu cÇu ®èi víi h¹ch to¸n chi tiÕt vËt t, hµng
ho¸
C¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt
 Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song
 Ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
 Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d

24

S¬ ®å: 3.1 KÕ to¸n chi tiÕt vËt t, hµng ho¸
theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song
Ghinhớ: Thủ kho ghi thẻ kho theo chỉ tiêu số lượng chi tiết từng thứ

ThÎ kho

PhiÕu nhËp kho PhiÕu xuÊt kho
Ghi chó:

Ghi hµng ngµy
Sæ kÕ to¸n chi tiÕt

Ghi cuèi th¸ng

®èi chiÕu hµng ngµy
B¶ng kª NhËp-xuÊt- tån

®èi chiÕu cuèi th¸ng

Sæ kÕ to¸n tæng hîp

Kế toán:Từ ng ngày Ghi sổ chi tiết vật tư chi tiết từng thứ theo chỉ tiêu số lượng và giá trị;
25
Cuố i kỳ: lập BK nhập- xuất -tồn chi tiết từng thứ theo chỉ tiêu số lượng và giá trị

S¬ ®å: 3.2 KÕ to¸n chi tiÕt vËt t, hµng ho¸ theo
ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Ghi nhớ: Thủ kho ghi thẻ kho theo chỉ tiêu số lượng chi tiết từng thứ

ThÎ kho

Ghi chó: PhiÕu XK
PhiÕu NK

Ghi hµng ngµy

Ghi cuèi th¸ng B¶ng kª nhËp Sæ ®èi chiÕu lu©n B¶ng kª xuÊt
chuyÓn
®èi chiÕu cuèi th¸ng

Sæ KTn tæng hîp

ế
K toán:-Từ ng ngày tổng hợp ,phân loại Ctừ hoặc lập BKN,BKX chi tiết từng thứ theo chỉ
tiêu số lượng và giá trị; Cuố i kỳ: lập sổ đối chiếu l/c chi tiết từng thứ theo chỉ tiêu số lượng
và giá trị 26

S¬ ®å: 3.3 KÕ to¸n chi tiÕt vËt t, hµng ho¸
theo ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d
Ghi nhớ Thủ kho: ghi thẻ kho chi tiết từng thứ theo chỉ tiêu số lượng; Cuối
kỳ ghi sổ só dư =số lượng

ThÎ kho

Điều kiện AD: PhiÕu XK
PhiÕu NK
-Có HThống giá HToán. Sæ sè
d
-Trình độ CB KToán…. PhiÕu giao
PhiÕu giao nhËn chøng
nhËn chøng tõ tõ

Ghi chó:
B¶ng kª
B¶ng luü kÕ
B¶ng luü kÕ NhËp -xuÊt
Ghi hµng ngµy xuÊt
nhËp -Tån
Ghi cuèi th¸ng
®èi chiÕu
Sæ kÕ to¸n tæng
hîp
Kế toán:-từng ngày ghi bảng LKnhập,bảng LKxuất theo chỉ tiêu giá trị từng nhóm;
-Cuối tháng căn cứ BLKN, BLKX Lập BK nhập, xuất, tồn theo chỉ tiêu giá trị từng nhóm

Và tính, đồng thời tính và ghi sổ số dư chỉ tiêu giá trị
27

3.4 KÕ to¸n tæng hîp vËt t, hµng ho¸
KÕ to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph¬ng
ph¸p kª khai thêng xuyªn.
KÕ to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.

28

3.4.1KÕ to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p Kª
khai thêng xuyªn
 Tµi kho¶n sö dông
 TK 152 - NL,VL
 TK 153 - CC, DC
 TK 151 - hµng mua ®ang ®i ®êng
 TK 331 - ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
 TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép
 TK 156 - Hµng ho¸
 KÕt cÊu
 Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n

29

• KÕt cÊu: TK 152, 153(KKTX)
- TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ … - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ …
nhËp kho vµ c¸c ng vô kh¸c xuÊt kho
lµm t¨ng gi¸ trÞ.
- ChiÕt khÊu TM, gi¸m gÝa
hµng mua tr¶ l¹i.
- C¸c nghiÖp vô kh¸c lµm
gi¶m gi¸ trÞ…
- Sè d : TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ
… tån kho.

30

TK 331 – P/tr¶ NB

- Sè tiÒn ®· thanh to¸n cho NB, - Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho NB, ngêi
ngêi nhËn thÇu hoÆc thanh nhËn thÇu.
to¸n bï trõ. - ®iÒu chØnh gi¸ t¹m tÝnh theo gi¸
- ChiÕt khÊu, gi¶m gi¸ hµng mua, ttÕ cña sè hµng vÒ cha cã ho¸
hµng mua tr¶ l¹i... ®¬n nhËn ®îc ho¸ ®¬n hoÆc
- Sè tiÒn øng tríc cho ngêi b¸n th«ng b¸o gi¸ chÝnh thøc.
nhng cha nhËn ®îc VT, HH
D cã: Sè tiÒn cßn PT cho NB
(Dư nợ : ….)

- Tæng hîp d Nî ghi vµo chØ tiªu: (Tæng hîp c¸c chi tiÕt cã sè d Cã
tr¶ tríc NB cña b¶ng c©n ®èi ghi vµo PTNB- M· 313 – b¶ng
kÕ to¸n (M· 132). c©n ®èi kÕ to¸n)

31

TK 156 - HH
- TrÞ gi¸ mua vµo cña HH theo ho¸ - TrÞ gi¸ ttÕ cña HH xuÊt kho ®Ó b¸n
®¬n mua hµng (kÓ c¶ thuÕ nhËp (xuÊt b¸n giao ®¹i lý, xuÊt sö dông).
khÈu, VAT-khôngKT, nÕu cã) - ChiÕt khÊu TM mua hµng ®îc hëng.
- Chi phÝ thu mua hµng ho¸ Kho¶n gi¶m gi¸ mua hµng nhËn ®
- TrÞ gi¸ cña HH thuª ngoµi gia c«ng îc.
chÕ biÕn (gåm gi¸ mua vµo vµ CP - TrÞ gi¸ hµng ho¸ tr¶ l¹i cho ngêi mua.
gia c«ng chÕ biÕn). - TrÞ gi¸ HH thiÕu hôt, h háng, mÊt,
- TrÞ gi¸ HH bÞ ngêi mua tr¶ l¹i. kÐm phÈm chÊt.
- TrÞ gi¸ HH ph¸t hiÖn thõa

Sè d nî: - TrÞ gi¸ mua vµo cña HH
tån kho; - Chi phÝ thu mua cña HH
tån kho C kú

TK 156 - HH Cã 2 TK cÊp 2:
- TK 1561 gi¸ mua hµng ho¸
- TK 1562 chi phÝ thu mua HH 32

TK 3331 - GTGT p/nép

- Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· khÊu trõ - Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña
- Sè thuÕ GTGT ®îc gi¶m trõ vµo sè HH, dvô ®· tiªu thô vµ HH dïng ®Ó
thuÕ GTGT pnép. trao ®æi biÕu tÆng...
- Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo NS - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña TN H§TC,
- Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ TN bÊt thêng.
l¹i. - Sè thuÕ TGTG cña HH nkhÈu.

Sè d Nî : Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT Sè d Cã: Ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT
®· nép thõa vµo NSNN. cßn ph¶i nép.

TK 3331 cã 2 TK cÊp 3 :
- TK 33311 - thuÕ VAT ®Çu ra
- TK 33312 - thuÕ VAT hµng nhËp khÈu

33

S¬ ®å: 3.4
TK 111, 112, 141, 331,.... TK
133
Tæng gi¸ ThuÕ GTGT
thanh to¸n ®îc khÊu trõ
TK 152, 153, 156 TK 621

XuÊt dïng trùc tiÕp cho
NhËp kho do SX chÕ t¹o s¶n phÈm
TK 333 mua ngoµi TK 627, 641, 642
ThuÕ nhËp khÈu XuÊt dïng cho QLPX, b¸n
TK 151 hµng, QPDN, XDCB
TK 711
NhËp kho hµng ®ang TK 142, 242
®i ®êng k× tríc
XuÊt CCDC lo¹i Ph©n bæ dÇn
Biếu tặng…
Ph.bæ nhiÒu lÇn
412 vµo CPSXDN
trong c¸c k×
TK 411 Đánh giá… 412
Đánh giá… TK 632, 157
NhËn vèn gãp liªn doanh
cæ phÇn, cÊp ph¸t,... XuÊt b¸n trùc tiÕp, göi b¸n
TK 154
TK 154
NhËp do tù chÕ, thuª XuÊt tù chÕ, thuª ngoµi
ngoµi
gia c«ng chÕ biÕn
TK 128,222 gia c«ng chÕ TK 128, 222
biÕn XuÊt vèn liªn doanh 138(1381)
NhËp do nhËn l¹i
vèn gãp liªn doanh
Kiểm kê…
338(3381),… TK 136, 138
Kiểm kê…
XuÊt cho vay t¹m thêi 34

Giải thích một số Nvụ
Tr27
(xem s¬ ®å 3.4)
G.thích1 :NghiÖp vô T¨ng vËt t, hµng b) Trêng hîp hµng ®ang ® ®
i êng.
ho¸ do mua ngoµi TH cha cã phiÕu nhËp kho nhng
a) Trêng hîp hµng vµ ho¸ ® cïng vÒ
¬n ®½ cã ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, kÕ
trong th¸ ng to¸n lu ho¸ ®¬n vµo tËp hå s¬
+ Nî TK 152, 153, 156 ( VAT trùc “Hµng mua ®ang ®i ®êng”.Trong
tháng nhậ n P thì ghi như TH
NK (a)
tiÕp ) Cã TK 111,
112, 321, 141, 311. -Cuố i tháng vẫ n chư a nhậ n P , ghi:
NK
+ Nî TK 152, 153, 156... Nî TK 151.
Nî TK 1331 - VAT ®îc khÊu trõ Nî Tk1331 - VAT ®îc khÊu trõ.
Cã TK 111, 112, 331..... Cã TK 331, 111, 112....
-Sa ng th¸ ng s a u, khi hµ ng vÒ
Nî TK 152, 153, 156.
Nî TK 621, 627,632,157 –
SDhoặ c bán ngay…
Cã TK 151.

35

c) Trêng hîp hµng vÒ cha cã ho¸ ®¬n.
-KÕ to¸n viªn lu phiÕu nhËp vµo hå s¬ riªng”hàng về chưa có
ho¸ ®¬n”
- NÕu trong th¸ng nhËn ®îc ho¸ ®¬n th× kÕ to¸n ghi sæ theo tr
êng hîp hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ (TH a)
- NÕu cuèi th¸ng ho¸ ®¬n vÉn cha vÒ th× kÕ to¸n viªn ph¶i ghi
®Ó theo dâi v× ®©y ®· lµ hµng cña doanh nghiÖp, nhng ghi
theo “ gi¸ t¹m tÝnh”.
Nî TK 152, 153, 156. (Gi¸ tạm tÝnh)
Cã TK 331 (Gi¸ t¹m tÝnh)
- Sang kú sau, khi ho¸ ®¬n vÒ, nÕu cã chªnh lÖch gi÷a gi¸ t¹m
tÝnh vµ gi¸ ho¸ ®¬n, kÕ to¸n xö lý:

36

Ç ch 1: Xo¸ gi¸ t¹m tÝnh b»ng bót to¸n ®á, råi ghi gi¸ thùc tÕ
b»ngbót to¸n thßng.

Ç ch 2 :
+G hi nhận p hần thu ế g iá trị g ia tăng n ếu được khấu trừ(Nợ
TK1 3 3 / Có TK3 3 1 )
+®iÒu chØnh gi¸ t¹m tÝnh the o gi¸ ho¸ ®¬n (p hần g hi v à o g iá g ốc
hà ng m ua ) b»ng1 trong 3 çch sau:

Ç ch 3: Dïng bót to¸n ®¶o ngù¬c ®Ó xo¸ bót to¸n theo gi¸ t¹m tÝnh
®· ghi, ghi l¹i gi¸ vèn thùc tÕ b»ng bót to¸n gièng nh b×nh th
êng.(thùc chÊt gièng C1)

37

:
G . thíc h2 KÕ to¸n xuÊt dïng c«ng cô, dông cô

a) Ph¬ng ph¸p ph©n bæ 100% (cßn gäi lµ ph©n bæ 1 lÇn)

- Néi dung: Khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu
xuÊt kho c«ng cô dông cô ®Ó ®¸nh gi¸ vèn thùc tÕ c«ng cô dông cô xuÊt
dïng råi ph©n bæ ngay mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú.
+ Tr×nh tù kÕ to¸n
TK 153 TK 627,641,642

+ ĐiÒu kiÖn ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp ®èi víi
nh÷ng c«ng cô dông cô, cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian
sö dông ng¾n. 38

b. Ph¬ng ph¸p ph©n bæ 50%

Néi dung: Khi xuÊt dïng c«ng cô dông cô, kÕ to¸n tÝnh to¸n ph©n bæ
ngay 50% trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña c«ng cô dông cô xuÊt dïng (ph©n bæ 1
lÇn ) tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña bé phËn c«ng cô dông cô
khi b¸o háng, mÊt CCDC ®ang dïng th× kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh to¸n vµ
ph©n bæ nèt gi¸ trÞ cßn l¹i cña c«ng cô dông cô (ph©n bæ lÇn 2) vµo chi
phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®èi tîng sö dông. C«ng thøc tÝnh:
50% trÞ gi¸ vèn
Gi¸ trÞ cßn l¹i
= thùc tÕ cña - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, sè
ph©n bæ lÇn 2 CCDC b¸o háng tiÒn båi thêng nÕu cã
TK153 142;242 627;641;642;…

(1b)PBổ 50%giá trị CCDC khi xuất dùng
(1a)Giá TT CCDC xuất dùng
số PB lần2
(2)PBổ lần 2(khi báo hỏng,
báo mất) TK138(1388);152;111

Bắt BT;phế
liệu…
39

c. Ph¬ng ph¸p ph©n bæ dầ n

Néi dung: C¨n cø vµo c¸c gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng c«ng cô dông cô kÕ to¸n
tiÕn hµnh tÝnh to¸n ph©n bæ ngay mét phÇn gi¸ trÞ c«ng cô dông cô cho
c¸c ®èi tîng liªn quan hoÆc ®Çu kú tiÕn hµnh ph©n bæ dÇn cho tõng kú
(th¸ng, quý).
Tæng gi¸ trÞ thùc thÕ c«n

Sè lÇn (th¸ng, quý) d
TK153 TK142;242 TK627;641;642

(1)Giá trị CCDC xuất (2)PBổ…
dùng

40

 Khi b¸o háng, mÊt hoÆc hÕt thêi h¹n sö dông theo qui ®Þnh,
kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ gi¸ trÞ cßn l¹i cña c«ng cô dông cô.
C¸ch x¸c ®Þnh sè ph©n bæ lÇn cuèi cïng:

Sè ph©n bæ = gi¸ trÞ c«ng cô - Phầ n giá trị CCDC - Kho¶n båi thêng
nèt dông cô b¸o háng đ ã PB vËt chÊt,phế liệ u

+ §iÒu kiÖn ¸p dông: Thêng ¸p dông ®èi víi c¸c c«ng cô dông cô cã
gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông t¬ng ®èi dµi.

41

3.4.2 KÕ to¸n tæng hîp hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p
KiÓm kª ®Þnh kú
 Tµi kho¶n sö dông:
§Ó kÕ to¸n tæng hîp t¨ng vËt t, hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông c¸c
TK chñ yÕu nh TK 151, 152, 153, 156, 611 vµ c¸c TK kh¸c.

 KÕt cÊu

42

• KÕt cÊu: TK 151,152,153, 156

Bªn nî: + Ph¶n ¸nh sè kÕt Bªn cã:- KÕt chuyÓn trÞ gÝa
chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vèn thùc tÕ vËt t, hµng
vËt t, hµng ho¸ tån cuèi kú. ho¸ tån ®Çu kú

Sè d: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông
cô, hµng ho¸ hiệ n có

43

TK 611- Mua hµng
 Bªn nî:  Bªn cã:
-TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, vËt - TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, vËt t tån kho
liÖu, c«ng cô dông cô tån kho cuèi kú (theo kÕt qu¶ kiÓm kª),hoặ c
®Çu kú (theo kÕt qu¶ kiÓm đ ang gử i bán vào cuố i kỳ…
kª),hàng đ ang gử i bán đầ u kỳ ,
(* )- ChiÕt khÊu TMmua hµng ®îc hëng
…
- TrÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ tr¶i l¹i cho ng
- TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸, NVL,
CCDC mua vµo trong kú(* ) êi b¸n hoÆc ®îc gi¶m gi¸.
- TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt t, hµng ho¸ xuÊt
trong kú.

Sè d: Kh«ng cã sè d(* )

 Tµi kho¶ 611 cã 2 TK cÊp 2 :
- TK 6111: Mua nguyªn liÖu, vËt liÖu
- TK 6112 : Mua hµng ho¸

44

S¬ ®å (3.5) KÕ to¸n tæng hîp nhËp -xuÊt vË t,
t
theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
TK151,152, 153, 156, TK 611, TK 151, 152, 153
TK 151,152,153
TK 151,152,153 TK 611
K/cVật tư tån
®Çu kú K/c VT tån cuèi kú

TK 333 TK 111,112,331,..
(Không KTrừ)
TK 133 C¸c kho¶n ®îc gi¶m
VATphải nộp hàng trõ
N.Khẩu (được KTrừ)

TK 111,112,331,.. TK 621,627,..

Tæng gi¸ VAT(KT) XuÊt dùng cho SXKD

ThuÕ NK TK 412

TK 411
TK 128,222,..

NhËn vèn gãp
TK 421

TK 911 TK 711 XuÊt gãp vèn liªn doanh
§îc biÕu tÆng
TK 411
45

KÕ to¸n tæng hîp nhËp -xuÊt hµng ho¸
S¬ ®å (3.5) theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
TK156,157

TK 151, 156, 157 TK 611 TK 151, 156, 157
D đk
(4a)K/c HH tån (4b) K/c HH tån
®Çu kú cuèi kú

TK 111,112,331,.. TK 133 TK 632

(4c)KÕt chuyÓn gi¸
(1) vèn hµng xuÊt b¸n
Tæng gi¸ VAT
mua TT
111,112,331

TKlq (3)CKTM,giảm giá,…
(2)…

46

3.5 KiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i vËt t, hµng ho¸
KiÓm kª vµ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô
kiÓm kª
§¸nh gi¸ vµ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô
®¸nh gi¸

47

KiÓm kª vµ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kiÓm kª
 KiÓm kª tµi s¶n nãi chung (vËt t, hµng ho¸ nãi riªng) lµ viÖc
c©n, ®o, ®ong, ®Õm sè lîng, x¸c nhËn vµ ®¸nh gi¸ chÊt lîng,
gi¸ trÞ cña tµi s¶n, nguån h×nh thµnh tµi s¶n cã t¹i thêi ®iÓm
kiÓm kª ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu víi sè liªô trong sæ kÕ to¸n.

 KiÓm kª thêng ®îc thùc hiÖn trong c¸c trêng hîp sau:

48

KiÓm kª vµ kÕ to¸n çc nghiÖp vô kiÓm kª (tiÕp)
+ KiÓm kª ®Þnh kú (cuèi kú, cuèi n¨m) tríc khi lËp b¸o ço tµi
chÝnh.
+ Chia, t¸ch, hîp nhÊt, s¸t nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, chÊm døt ho¹t
®éng, hoÆc mua, b¸n, kho¸n, cho thuª doanh nghiÖp.
+ ChuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u doanh nghiÖp
+ X¶y ra ho¶ ho¹, lò lôt vµ çc thiÖt h¹i bÊt thêng.
Ngoµi ra viÖc kiÓm nhËn tríc khi nhËp kho vËt t, hµng ho¸
còng cã thÓ coi ®îc lµ mét trêng hîp kiÓm kª.

49

Đánh giá
 §¸nh gi¸ l¹i vËt t, hµng ho¸ nh»m x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hîp lý cña vËt
t, hµng ho¸ t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ l¹i.
 §¸nh gi¸ l¹i vËt t, hµng ho¸ thêng ®îc thùc hiÖn:
+ Khi cã quyÕt ®Þnh cña nhµ níc;
+ Khi ®em gãp vèn liªn doanh;

+ Khi chia, t¸ch, hîp nhÊt, s¸t nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, chÊm døt ho¹t
®éng, hoÆc mua, b¸n, kho¸n cho thuª doanh nghiÖp;
+ Khi chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u doanh nghiÖp.

+ Khi ®¸nh gi¸ l¹i vËt t, hµng ho¸ doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi
®ång hoÆc ban ®¸nh gi¸. Sau khi ®¸nh gi¸ ph¶i lËp biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i
vËt t, hµng ho¸. Chªnh lÖch gi¸ ®¸nh l¹i víi gi¸ trÞ ghi trªn sæ kÕ to¸n
®îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 412- chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n

50

3.6 KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ VT, HH tån kho
 Môc ®Ých lËp dù phßng
- Gióp cho doanh nghiÖp b¶o toµn vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp
- §¶m b¶o cho doanh nghiÖp ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt t, hµng ho¸ kh«ng cao h¬n
gi¸ c¶ trªn thÞ trêng (hay gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc) t¹i thêi
®iÓm lËp b¸o c¸o.

51

 Nguyªn t¾ c x¸c ®Þnh Theo ®iÒu 19 chuÈn mùc kÕ to¸n VN sè
02- Hµng tån kho, qui ®Þnh:
- Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña
hµng tån kho nhá h¬n gi¸ gèc th× ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng
tån kho.
- ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ vËt t, hµng ho¸ ®îc tÝnh riªng cho
tõng mÆt hµng (tõng thø) ®îc thùc hiÖn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n
(ngµy 31/ tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m. ChØ lËp dù phßng
12)
cho vËt t, hµng ho¸ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp.
- Sè dù phßng cÇn trÝch lËp, ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

Sè dù phßng = Tæng gi¸ _ Giá trị thuần
cÇn trÝch lËp gèc… có thể thực
hiện được
cho n¨m N+1

52

 TKSD : TK 159 – DP gi¶m gi¸ hµng tån kho
 KÕt cÊu

TK159 TK632

Trích lập; TL bổ sung…

Hoàn nhập…

VÝ dô: C«ng ty H ngµy 31/ N tån kho 17.000 Kg vËt liÖu X, ®îc gi¸ ghi sæ
12/
kÕ to¸n 5.000 ®/ dù kiÕn gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc sang n¨m
Kg,
(N+1) lµ 4.500 ®/ KÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh to¸n møc cÇn trÝch lËp dù
Kg.
phßng
phßng:
Møc trÝch lËp dù phßng n¨m (N+1) = 17.000 ( 5.000 - 4.500) = 8.500.000
®

53

- KÕ to¸n ghi:
Nî TK 632: 8.500.000
Cã TK 159: 8.500.000

- §Õn ngµy 31/ (N+1) lîng vËt liÖu X tån kho lµ: 15.000 Kg, gi¸
12/
ghi sæ 4.600 ®/ dù kiÕn gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc
Kg,
trong n¨m (N+2) lµ 4.300 ®/ kÕ to¸n tÝnh to¸n møc cÇn trÝch
Kg.
lËp dù phßng nh sau:

Møc trÝch lËp dù phßng n¨m (N+2)= 15.000 ( 4.600 - 4.300 ) =
4.500.000.

So s¸nh víi møc dù phßng cuèi n¨m N ®· gi¶m 4.000.000 kÕ to¸n
ghi hoµn nhËp dù phßng:
Nî TK 159: 4.000.000
Cã TK 632: 4.000.000

54

Sổ sách kế toán áp dụ ng
*HT KT NKC *HT KT N KCT(v tư)
-Sổ NK mua hàng(NKC) -Bảng kê 3; BPB 2
-Sổ cái -NKCT5,6,7
TK152,153,151,156,… -Sổ cái
*HTKT CTG S TK152,153,151,…
-CTGS * * Chung:
-Sổ ĐK CTGS -BPB VL,CCDC
-Sổ cái -SCTiết t.toán với NB
TK152,153,151,156,… ….

55

VD: kiể m nhậ n VT(VAT KT)
1, HĐ GTGT mua VL A: số lượng 1000, đơn giá chưa
có VAT:1000,thuế suât 10%.Nhập kho 950 VL A,
hao hụt trong định mức 2%
2, HĐ GTGT mua VL B: số lượng 2000, đơn giá chưa
có VAT:800,thuế suât 10%.Nhập kho 2500 VL B.
3,HĐ GTGT mua VL C: số lượng 1500, đơn giá chưa
có VAT:600,thuế suât 10%.Nhập kho 1510 VL C.

56

Xử lý…
1, Kiể m nhậ n thiế u: 2, K nhậ n thừ a K lớ n:
/ L
Hao hụt =50 x 1000=50.000(chưa có a. Nhập kho SL theo HĐ
VAT) Nợ TK152 /611: 1.600.000
+H.hụt trong đ.m=20x1000=20.000(tính Nợ TK133(1331):160.000
vào chi phí thu mua VL…) Có TK331:1.760.000
+ H.hụt ngoài đ.m=30 x1000=30.000 b. VL thừa:Nợ TK002:400.000
(-Nế u NBxuấ t H về số hàng thừ a:nhậ p
Đ
kho;và Có TK 002:400.000
Nợ TK152 /611:970.000
-Nế u trả lạ i: Có TK002:400.000)
Nợ TK133(1331):97.000
3, K nhậ n thừ a K nhỏ:( nhập kho theo
/ L
Nợ TK138:33.000 SLthực tế,giá HĐ):
Có TK331:1.100.000 Nợ TK152 /611: 900.000
Nợ TK133(1331): 90.000
Có TK331:990.000

57

3 kế toán tài chính

More Related Content

Viewers also liked (16)

Similar to 3 kế toán tài chính (20)

More from bookbooming1 (20)

3 kế toán tài chính