ก
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และเทคโนโลยี เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
รายวิชา ชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 สาหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทาขึ้นเพื่อพัฒนา
กิจกรรมการเรียนรู้และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ซึ่งนวัตกรรมที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการ
เรียนรู้นี้เป็นนวัตกรรมที่ส่งเสริมให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง ทาเป็น แก้ปัญหาเป็น ได้เรียนรู้จากการ
ทดลองปฏิบัติจริง กระบวนการทางานกลุ่ม เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ สามารถนาไปใช้ใน
ชีวิตประจาวันได้
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และเทคโนโลยี นี้ จัดทาขึ้นครอบคลุมสาระการ
เรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษา ซึ่งเปนชุดกิจกรรมที่
เนนใหนักเรียนไดลงมือปฏิบัติจริง สงเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร กระบวนการสืบเสาะหาความ
รู ทักษะการสืบคนขอมูล กระบวนการคิดอยางมีเหตุผล และการนาความรูไปใช ประโยชน์
โดยครูเปนผูใหคาปรึกษา แนะนา และคอยอานวยความสะดวก ตลอดจนติดตามผลการศึกษาอยาง
ใกลชิด ผูจัดทาขอขอบพระคุณทุกทานที่ใหคาปรึกษา แนะนาเกี่ยวกับการจัดทาชุดกิจกรรมในครั้งนี้สาเร็จลุ
ลวงไปได ดวยดี และหวังเปนอยางยิ่งวาชุดกิจกรรมการเรียนรูชุดนี้ จะสงเสริมใหนักเรียนมีทักษะ
กระบวนการคิด กระบวนการ ทางวิทยาศาสตร เกิดความคิดสรางสรรคควบคูกับการพัฒนาจิตวิทยาศาสตร
และสามารถนาไปประยุกตใชอยางมี เหตุผล มีคุณธรรมและดาเนินชีวิตอยูในสังคมอยางมีความสุข
นุชนารถ ด้วงสงค์
คานา
คานา
ข
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
คานา ก
สารบัญ ข
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมสาหรับนักเรียน ค
บทบาทของผู้เรียน ง
รายการวัสดุ อุปกรณ์ จ
มาตรฐานการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ และจุดประสงค์การเรียนรู้ ฉ
แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 1
ใบความรู้ที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint 5
ใบกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม 6
ใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา 9
ใบกิจกรรมที่ 3. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย
ใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง
แบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์
แบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์
12
14
16
18
แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 19
ภาคผนวก 23
สารบัญ
เรื่อง หน้า
ค
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชุดที่ 1 เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์นักเรียน
ต้องปฏิบัติดังนี้
1. นักเรียนแบ่งกลุ่มการเรียนออกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 4-5 คน โดยการคัดเลือกให้คนเก่งเป็นหัวหน้า
กลุ่มแล้วแบ่งหน้าที่แต่ละคน ดังนี้
ประธาน ทาหน้าที่ควบคุมการทางานของสมาชิกกลุ่ม
รองประธาน ทาหน้าที่แทนประธานเมื่อประธานไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้
เลขานุการ ทาหน้าที่บันทึกข้อมูลความคิดเห็นสมาชิกในกลุ่ม รับใบกิจกรรมจากครู
สมาชิก ทาหน้าที่เสนอความคิดเห็นและคิดคาตอบกิจกรรมจากข้อมูลที่ได้รับ
2. นักเรียนศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ โดยอ่านข้อความ เนื้อหา ทา
ความเข้าใจขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมตามลาดับดังต่อไปนี้
2.1 อ่านคาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
2.2 ศึกษาสาระการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้
2.3 นักเรียนทุกคนทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 15 ข้อ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ใช้เวลา
15 นาที
2.4 นักเรียนศึกษา ใบความรู้ที่ 1.การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint
2.5. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม
2.6. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา
2.7. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 3. รื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย
2.8. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง
2.9. นักเรียนทาแบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่
สมบูรณ์
2.10. นักเรียนทาแบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหาร
สมบูรณ์
2.11. นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
3. เมื่อปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ เรียบร้อยแล้วนักเรียนร่วมเฉลยกิจกรรมและแบบฝึกหัดร่วมกับครู
4. หากมีข้อสงสัยให้สอบถามครูผู้สอน หรืออ่านทบทวนให้เข้าใจอีกครั้ง
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรม
สาหรับนักเรียน
คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรม
ง
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
1. ศึกษาสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ และจุดประสงค์การเรียนรู้
เพื่อให้นักเรียนทราบว่า นักเรียนต้องเรียนรูอะไรบ้าง
2. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน แล้วตรวจคาตอบ เพื่อให้ทราบว่านักเรียนมีความพื้นฐาน
เกี่ยวกับเรื่องที่จะศึกษามากน้อยเพียงใด
3. นักเรียนศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามลาดับตั้งแต่หน้าแรกจนถึง
หน้าสุดท้าย ให้ครบถ้วนในชุดกิจกรรม
4. ทาแบบทดสอบหลังเรียน แล้วตรวจคาตอบ เพื่อวัดความรู้ความเข้าใจอีกครั้ง
5. นักเรียนจะต้องมีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง โดยไม่ดูเฉลย และตรวจคาตอบ
6. นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ซักถามหรือมีส่วนร่วมในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ อย่าง
เต็มที่และเต็มความสามารถ
7. นักเรียนต้องปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของกลุ่ม ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นและให้ความ
ร่วมมือในการทางานอย่างเต็มความสามารถ
6. นักเรียนสามารถศึกษาชุดกิจกรรมและทาซ้าหากยังไมเข้าใจ
7. เมื่อนักเรียนมีข้อสงสัยใด ๆ ให้ถามครูผู้สอน
8. เมื่อเสร็จสิ้นการปฏิบัติกิจกรรม นักเรียนทุกคนจะต้องช่วยกันทาความสะอาดและจัดเก็บวัสดุ
อุปกรณ์ทุกอย่าง ตลอดจนสถานที่ปฏิบัติงานให้สะอาดและเรียบร้อย
บทบาทของนักเรียน
จ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชุดที่ 1 เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ เป็นการ
จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นให้นักเรียนได้ทากิจกรรมกลุ่ม ฝึกการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ โดยมีรายการ
วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และเอกสารในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี ประกอบด้วย
1. แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
2. ใบความรู้ที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint
3. ใบกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม
4. ใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา
5. ใบกิจกรรมที่ 3. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย
6. ใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง
7. แบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์
8. แบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์
9. แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
10. อุปกรณ์ที่ใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 1 การย่อยอาหารของสัตว์
ได้แก่
10.1 ปากกาสี/ดินสอ
10.2 สีไม้/สีเทียน
10.3 ชุดอุปกรณ์ผ่าตัด
รายการวัสดุ อุปกรณ์
ฉ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
สาระการเรียนรู้
การย่อยอาหารของสัตว์
สาระสาคัญ
อาหารที่สัตว์กินเข้าไปจะถูกย่อยให้มีโมเลกุลขนาดเล็กที่เซลล์นาไปใช้ได้ สัตว์มีโครงสร้างและ
กระบวนการในการย่อยอาหารแตกต่างกัน แบ่งเป็นสัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่
สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ การย่อยอาหารมีทั้งการย่อยภายนอกเซลล์และการย่อย
ภายในเซลล์
ผลการเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูล อธิบาย และเปรียบเทียบโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหารของสัตว์ที่ไม่มี
ทางเดิน อาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์
2. สังเกต อธิบายการกินอาหารของไฮดรา และพลานาเรีย
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ด้านความรู้ (Knowledge : K)
1. สืบค้นข้อมูล วิเคราะห์และสรุปเกี่ยวกับโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหารของสัตว์ที่ไม่มี
ทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์
2. ด้านทักษะกระบวนการ (Process : P)
มีทักษะกระบวนการกลุ่มในการสืบค้นและทดลองเกี่ยวกับโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหาร
ของสัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์
3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (Attitude : A)
3.1 มีวินัย
3.2 ใฝ่เรียนรู้
3.3 มุ่งมั่นในการทางาน
สาระและมาตรฐานการ
เรียนรู้
1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
1. ข้อใดไม่ใช่การย่อยเชิงกล
ก. การเคี้ยว ข. การสับอาหาร
ค. การบีบตัวของทางเดินอาหาร ง. ข้าวปนกับน้้าลาย
2. การย่อยอาหารของพวกรา เกิดขึ้นโดยวิธีใด
ก. น้าอาหารเข้าไปย่อยในเซลล์โดยตรง
ข. ใช้กระบวนการฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) เหมือนอะมีบา
ค. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างได้รับอาหาร
ง. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างดึงอาหาร โมเลกุลเล็กที่ถูกย่อยแล้วมาย่อยต่อ
3. ระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิตที่มีการแตกแขนงสาขาออกไปมากมาย เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการย่อยและ
การดูดซึมลําเลียงไปยังเซลลต่างๆ ได้อย่างทั่วถึงพบไดในสิ่งมีชีวิตใด
ก. ไฮดรา ข. พลานาเรีย
ค. ยูกลีนา ง. พยาธิใบไม้
4. กระบวนการกินอาหารของอะมีบา เป็นแบบใด
ก. การแพร่ (diffusion) ข. ออสโมซิส (osmosis)
ค. พิโนไซโทซิส (pinocytosis) ง. ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis)
แบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
รายวิชา ชีววิทยา 4
รหัสวิชา ว30244
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 15 ข้อ 15 คะแนน ใช้เวลา 15 นาที
2. ให้นักเรียนท้าเครื่องหมายกากบาท (x) ค้าตอบที่ถูกต้อง ลงในกระดาษค้าตอบ
คําชี้แจง
2
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
5. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยการสร้างฟูดแวคิวโอล (food vacuole)
ก. ฟองน้้า อะมีบา ข. ยูกลีนา พยาธิตัวกลม
ค. พารามีเซียม ไส้เดือนดิน ง. ไฮดรา พลานาเรีย
6. ลําดับทางเดินอาหารในตัวแมลง เป็นไปตามข้อใด
ก. ปาก กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ล้าไส้ ข. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร กึ๋น
ค. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร ล้าไส้ ง. ปาก หลอดอาหาร กึ๋น กระเพาะพักอาหาร
7. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยได้โดยวิธีการสังเคราะห์ด้วยแสง
ก. ฟองน้้า ข. อะมีบา
ค. พารามีเซียม ง. ยูกลีนา
8. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้ํา
ก. โคเอโนไซต์ และ อะบีโบไซต์ ข. ไมโทคอนเดรีย และฟูดแวคิวโอล
ค. โคเอโนไซต์ และ คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล ง. นิวเคลียส และ อะบีโบไซต์
9. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้ําโครงสร้างใดที่แทงเหยื่อทําให้เหยื่อเป็นอัมพาต
ก. Spicule ข. Amoebocyte
ค. Nematocyst ง. Spongocoel
10. สัตว์กลุ่มไหนที่มีระบบทางเดินอาหารสมบูรณ์เป็นพวกแรกคือ
ก. หนอนตัวแบน ข. หนอนตัวกลม
ค. หนอนมีปล้อง ง. หนอนแมลงวัน
11. ในขั้นตอนการจับอาหารของไฮดรา เมื่อเหยื่อสัมผัสเทนทาเคิล จะเกิดอะไรขึ้น
ก. ใช้แฟลกเจลลาโบกพัดเหยื่อเข้าสู่ช่องปาก ข. ใช้เทนทาเคิลจับเหยื่อเข้าช่องปากทันที
ค. จะปล่อยเข็มพิษ ยิงเหยื่อให้เป็นอัมพาต ง. ปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยเหยื่อ
3
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
12. นักเรียนคิดว่า สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete digestive tract) จึงจําเป็นต้องมีการ
ย่อยอาหารทั้งภายในและภายนอกเซลล์
ก. มีอวัยวะย่อยอาหารจ้านวนมาก ข. มีทางเดินอาหารสั้น
ค. ไม่มีระบบย่อยอาหาร ง. ไม่มีทางเดินอาหาร
13. ทางเดินอาหารส่วนใดที่ไม่มีในพลานาเรีย
ก.ปาก ข. ทวารหนัก
ค.คอหอย ง. ทางเดินอาหาร
14. วิธีการกินอาหารของอะมีบา และพารามีเซียมต่างกันอย่างไร
ก. อะมีบากินโดย phagocytosis พารามีเซียมมี oral groove
ข. อะมีบามี oral groove พารามีเซียมมี phagocytosis
ค. อะมีบามี phagocytosis พารามีเซียมมี ซิเลีย
ง. อะมีบามี ขาเทียม พารามีเซียมมี ซิเลีย
15. สิ่งมีชีวิตชนิดใดที่มีระบบทางเดินอาหารเป็นแบบเดียวกัน
ก. ไฮดรา พลานาเรีย ข. ฟองน้้า พลานาเรีย
ค. ไฮดรา ไส้เดือน ง. ไส้เดือน พยาธิใบไม้
4
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กระดาษคําตอบ แบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่.....................
ข้อ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
คะแนน
เกณฑ์การประเมิน
คะแนนระหว่าง 9 - 10 อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก
คะแนนระหว่าง 7 – 8 อยู่ในเกณฑ์ ดี
คะแนนระหว่าง 5 – 6 อยู่ในเกณฑ์ พอใช้
คะแนนระหว่าง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรุง
5
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
นักเรียนศึกษา การย่อยอาหารของสัตว์ โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint ได้จาก QR-CODE นี้
ไม่ยากเลยใช่ไหมคะ....ต่อไปมาลอง
ทํากิจกรรมกันดีกว่าค่ะ
ใบความรู้ ที่ 1 การย่อยอาหารของสัตว์
6
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม
1. สมาชิก
1...................................................................................2.................................................................................
3...................................................................................4.................................................................................
5...................................................................................6.................................................................................
2. วัตถุประสงค์
....................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
3. วัสดุอุปกรณ์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. วิธีการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
ใบกิจกรรมที่ 1
7
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
5. บันทึกผลการทดลอง
1. ให้นักเรียนบันทึกการเปลี่ยนรูปร่างของพารามีเซียมก่อนและหลังนําเข้าอาหารภายใต้กล้องจุลทรรศน์
ใช้แสง
รูปภาพ รูปภาพ
รูปก่อนการน้าเข้าอาหาร รูปหลังการน้าเข้าอาหาร
6. สรุปผลการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
7. คําถามท้ายกิจกรรม
1. พารามีเซียมมีวิธีการกินยีสต์อย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
8
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
2. ยีสต์เมื่อเข้าสู่ภายในเซลล์ของพารามีเซียมแล้วมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นหรือไม่ อย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
3. การย่อยอาหารภายนอกเซลล์และการย่อยอาหารภายในเซลล์แตกต่างกันอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. การกินอาหารของพารามีเซียมจะแตกต่างจากการกินอาหารของอะมีบาอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
9
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา
1. สมาชิก
1...................................................................................2.................................................................................
3...................................................................................4.................................................................................
5...................................................................................6.................................................................................
2. วัตถุประสงค์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
3. วัสดุอุปกรณ์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. วิ
ิธีการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
ใบกิจกรรมที่ 2
10
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
5. บันทึกผลการทดลอง
1. ให้นักเรียนบันทึกการกินอาหารของไฮดรา
6. สรุปผลการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
11
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
7. คําถามท้ายกิจกรรม
1. ไฮดรามีการย่อยอาหารภายนอกเซลล์หรือภายในเซลล์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
2. เขียนแผนผังแสดงการกินและกระบวนการย่อยอาหารของไฮดรา
3. วิธีการนําอาหารเข้าสู่ร่างกายของฟองน้ําและไฮดราแตกต่างกันอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
12
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย
1. สมาชิก
1...................................................................................2.................................................................................
3...................................................................................4.................................................................................
5...................................................................................6.................................................................................
2. วัตถุประสงค์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
3. วัสดุอุปกรณ์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
4. วิ
ิธีการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
ใบกิจกรรมที่ 3
13
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
5. บันทึกผลการทดลอง
1. ให้นักเรียนบันทึกการเปลี่ยนรูปร่างของพลานาเรียก่อนและหลังกินอาหารภายใต้กล้องจุลทรรศน์ใช้
แสง
รูปภาพ รูปภาพ
รูปก่อนกินอาหาร รูปหลังกินอาหาร
6. สรุปผลการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
7. คําถามท้ายกิจกรรม
1. วิธีการกินอาหารของพลานาเรียแตกต่างจากไฮดราอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
2. ทางเดินอาหารของพลานาเรียที่สังเกตได้มีลักษณะแตกต่างจากไฮดราอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
14
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กิจกรรม ทางเดินอาหารของสัตว์มีกระดูกสันหลัง
1. สมาชิก
1...................................................................................2.................................................................................
3...................................................................................4.................................................................................
5...................................................................................6.................................................................................
2. วัตถุประสงค์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
3. วัสดุอุปกรณ์
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
5. วิ
ิธีการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
ใบกิจกรรมที่ 4
15
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
6. บันทึกผลการทดลอง
1. ให้นักเรียนบันทึกแผนภาพทางเดินอาหารพร้อมทั้งชี้ส่วนประกอบ
7. สรุปผลการทํากิจกรรม
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
8. คําถามท้ายกิจกรรม
1. สัตว์มีกระดูกสันหลังที่นักเรียนนํามาศึกษามีทางเดินอาหารเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรและมี
ความสัมพันธ์กับอาหารที่สัตว์นั้นกินอย่างไร
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
1. สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ มีลักษณะอย่างไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2. สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ มีการนาเอาอาหารเข้าสู่เซลล์โดยวิธีใด
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
3. การย่อยอาหารของฟองนา เป็นการย่อยภายใน หรือภายนอกเซลล์
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
4. โครงสร้างของเซลล์ โคเอโนไซต์ มีลักษณะอย่างไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
5. อะมีโบไซต์ที่ติดอยู่กับ โคเอโนไซต์ มีหน้าที่อะไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
6. ถุงที่บรรจุสารอาหารภายในเซลล์ เรียกว่าอะไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
7. ออแกเนลล์ใดที่ทาหน้าที่ย่อยสารอาหาร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
8. ไฮดรา มีการย่อยอาหารภายนอกเซลล์หรือไม่
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
9. เพราะเหตุใด เทนทาเคิล ของไฮดรา ถึงสามารถทาให้เหยื่อเป็นอัมพาตได้
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
10. พลานาเรีย สามารถปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยอาหารได้ทังภายนอก และภายในร่างกาย ถือว่าเป็นการย่อย
ภายในเซลล์ หรือไม่
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
11. เมื่อพลานาเรีย ย่อยอาหารเสร็จ กากอาหารถูกขับออกทางใด
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์)
16
18. ตาแหน่งใดที่ทาให้เหยื่อเป็นอัมพาต เพราะเหตุใด……………………………………………………
19. ตาแหน่งใดที่เป็นทางเข้าของอาหารสู่ลาตัว ……………………………………………………………
20. ตาแหน่งใดที่เป็นทางออกของกากอาหาร ………………………………………………………………
21. บริเวณใดที่จะมีการสร้างเอนไซม์เพื่อย่อยอาหาร ………………………………………………………
22. สิ่งมีชีวิตดังกล่าว มีการย่อยภายใน หรือภายนอกเซลล์ …………………………………………………
A
C
B
D
จากแผนภาพ จงบอกชื่อส่วนประกอบของโครงสร้าง ให้ถูกต้อง
และตอบคาถามโดยอ้างอิงตาแหน่งจากแผนภาพดังกล่าว
12. สิ่งมีชีวิตดังภาพนาอาหารเข้าสู่เซลล์ได้อย่างไร ..................................................................................
13. เมื่ออาหารเข้าสู่เซลล์แล้ว อาหารจะถูกห่อหุ้มด้วยสิ่งใด ......................................................................
14. ออแกเนลล์ใดที่ทาหน้าที่ย่อยอาหาร ...............................................................................................
15. ตาแหน่งใดที่มีลักษณะคล้ายเซลล์อะมีบา และตาแหน่งดังกล่าว ชื่อว่าอะไร ............................................
16. การย่อยของสิ่งมีชีวิตดังกล่าว เกิดขึนภายใน หรือภายนอกเซลล์ ..........................................................
17. นาเข้าสู่ลาตัวของสิ่งมีชีวิตดังกล่าวที่ตาแหน่งใด และออกจากลาตัวที่ตาแหน่งใด......................................
C..............
A...................
D................. E.............
B……………
F
G
การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์)
จงใช้แผนภาพ ต่อไปนีในการตอบคาถามข้อที่ 18-22
17
1. สัตว์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ มีลักษณะอย่างไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2. อวัยวะช่วยย่อยในสิ่งมีชีวิต มีความสาคัญต่อระบบย่อยอาหาร อย่างไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
3. จากภาพของสิ่งมีชีวิตดังต่อไปนี จงระบุอวัยวะช่วยย่อยให้ถูกต้อง
4. ทางเดินอาหารของสัตว์กินพืช และสัตว์กินเนือ มีความแตกต่างกันอย่างไร
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
5. จากภาพระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิต A และ B ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในถิ่นที่อยู่เดียวกัน ภาพใด
น่าจะเป็นทางเดินอาหารของสัตว์กินพืช และภาพใดน่าจะเป็นทางเดินหาหารของสัตว์กินเนือ นักเรียนสังเกต
จากสิ่งใด
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
สิ่งมีชีวิต A
ปาก
กระเพาะอาหาร
ลาไส้
ทวารหนัก สิ่งมีชีวิต B
ปาก
กระเพาะอาหาร
ลาไส้
ทวารหนัก
....................
....................
....................
....................
....................
การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารสมบูรณ์)
18
19
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
รายวิชา ชีววิทยา 4
รหัสวิชา ว30244
ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
1. ข้อใดไม่ใช่การย่อยเชิงกล
ก. การเคี้ยว ข. การสับอาหาร
ค. การบีบตัวของทางเดินอาหาร ง. ข้าวปนกับน้้าลาย
2. สัตว์กลุ่มไหนที่มีระบบทางเดินอาหารสมบูรณ์เป็นพวกแรกคือ
ก. หนอนตัวแบน ข. หนอนตัวกลม
ค. หนอนมีปล้อง ง. หนอนแมลงวัน
3. วิธีการกินอาหารของอะมีบา และพารามีเซียมต่างกันอย่างไร
ก. อะมีบากินโดย phagocytosis พารามีเซียมมี oral groove
ข. อะมีบามี oral groove พารามีเซียมมี phagocytosis
ค. อะมีบามี phagocytosis พารามีเซียมมี ซิเลีย
ง. อะมีบามี ขาเทียม พารามีเซียมมี ซิเลีย
4. กระบวนการกินอาหารของอะมีบา เป็นแบบใด
ก. การแพร่ (diffusion) ข. ออสโมซิส (osmosis)
ค. พิโนไซโทซิส (pinocytosis) ง. ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis)
คาชี้แจง
แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 15 ข้อ 15 คะแนน
2. ให้นักเรียนท้าเครื่องหมายกากบาท (x) ค้าตอบที่ถูกต้อง ลงในกระดาษค้าตอบ ใช้เวลา 15 นาที
20
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
5. การย่อยอาหารของพวกรา เกิดขึ้นโดยวิธีใด
ก. น้าอาหารเข้าไปย่อยในเซลล์โดยตรง
ข. ใช้กระบวนการฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) เหมือนอะมีบา
ค. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างได้รับอาหาร
ง. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างดึงอาหาร โมเลกุลเล็กที่ถูกย่อยแล้วมาย่อยต่อ
6. ทางเดินอาหารส่วนใดที่ไม่มีในพลานาเรีย
ก.ปาก ข. ทวารหนัก
ค.คอหอย ง. ทางเดินอาหาร
7. ลาดับทางเดินอาหารในตัวแมลง เป็นไปตามข้อใด
ก. ปาก กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ล้าไส้ ข. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร กึ๋น
ค. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร ล้าไส้ ง. ปาก หลอดอาหาร กึ๋น กระเพาะพักอาหาร
8. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้า
ก. โคเอโนไซต์ และ อะบีโบไซต์ ข. ไมโทคอนเดรีย และฟูดแวคิวโอล
ค. โคเอโนไซต์ และ คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล ง. นิวเคลียส และ อะบีโบไซต์
9. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้าโครงสร้างใดที่แทงเหยื่อทาให้เหยื่อเป็นอัมพาต
ก. Spicule ข. Amoebocyte
ค. Nematocyst ง. Spongocoel
10. ระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิตที่มีการแตกแขนงสาขาออกไปมากมาย เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการย่อยและ
การดูดซึมลาเลียงไปยังเซลลต่างๆ ได้อย่างทั่วถึงพบไดในสิ่งมีชีวิตใด
ก. ไฮดรา ข. พลานาเรีย
ค. ยูกลีนา ง. พยาธิใบไม้
21
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
11. ในขั้นตอนการจับอาหารของไฮดรา เมื่อเหยื่อสัมผัสเทนทาเคิล จะเกิดอะไรขึ้น
ก. ใช้แฟลกเจลลาโบกพัดเหยื่อเข้าสู่ช่องปาก ข. ใช้เทนทาเคิลจับเหยื่อเข้าช่องปากทันที
ค. จะปล่อยเข็มพิษ ยิงเหยื่อให้เป็นอัมพาต ง. ปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยเหยื่อ
12. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยการสร้างฟูดแวคิวโอล (food vacuole)
ก. ฟองน้้า อะมีบา ข. ยูกลีนา พยาธิตัวกลม
ค. พารามีเซียม ไส้เดือนดิน ง. ไฮดรา พลานาเรีย
13. นักเรียนคิดว่า สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete digestive tract) จึงจาเป็นต้องมีการ
ย่อยอาหารทั้งภายในและภายนอกเซลล์
ก. มีอวัยวะย่อยอาหารจ้านวนมาก ข. มีทางเดินอาหารสั้น
ค. ไม่มีระบบย่อยอาหาร ง. ไม่มีทางเดินอาหาร
14. สิ่งมีชีวิตชนิดใดที่มีระบบทางเดินอาหารเป็นแบบเดียวกัน
ก. ไฮดรา พลานาเรีย ข. ฟองน้้า พลานาเรีย
ค. ไฮดรา ไส้เดือน ง. ไส้เดือน พยาธิใบไม้
15. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยได้โดยวิธีการสังเคราะห์ด้วยแสง
ก. ฟองน้้า ข. อะมีบา
ค. พารามีเซียม ง. ยูกลีนา
22
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
กระดาษคาตอบ แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่.....................
ข้อ ก ข ค ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
เกณฑ์การประเมิน
คะแนนระหว่าง 9 - 10 อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก
คะแนนระหว่าง 7 – 8 อยู่ในเกณฑ์ ดี
คะแนนระหว่าง 5 – 6 อยู่ในเกณฑ์ พอใช้
คะแนนระหว่าง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรุง
คะแนน
23
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ภาคผนวก
24
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
เฉลย แบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่.....................
ข้อ ก ข ค ง
1 x
2 x
3 x
4 x
5 x
6 x
7 x
8 x
9 x
10 x
11 x
12 x
13 x
14 x
15 x
25
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
เฉลย แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์
ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่.....................
ข้อ ก ข ค ง
1 x
2 x
3 x
4 x
5 x
6 x
7 x
8 x
9 x
10 x
11 x
12 x
13 x
14 x
15 x

ชุดกิจกรรมการย่อย64

  • 2.
    ก ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและเทคโนโลยี เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ รายวิชา ชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 สาหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทาขึ้นเพื่อพัฒนา กิจกรรมการเรียนรู้และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน ซึ่งนวัตกรรมที่ใช้ในการจัดกิจกรรมการ เรียนรู้นี้เป็นนวัตกรรมที่ส่งเสริมให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง ทาเป็น แก้ปัญหาเป็น ได้เรียนรู้จากการ ทดลองปฏิบัติจริง กระบวนการทางานกลุ่ม เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ สามารถนาไปใช้ใน ชีวิตประจาวันได้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และเทคโนโลยี นี้ จัดทาขึ้นครอบคลุมสาระการ เรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรสถานศึกษา ซึ่งเปนชุดกิจกรรมที่ เนนใหนักเรียนไดลงมือปฏิบัติจริง สงเสริมทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร กระบวนการสืบเสาะหาความ รู ทักษะการสืบคนขอมูล กระบวนการคิดอยางมีเหตุผล และการนาความรูไปใช ประโยชน์ โดยครูเปนผูใหคาปรึกษา แนะนา และคอยอานวยความสะดวก ตลอดจนติดตามผลการศึกษาอยาง ใกลชิด ผูจัดทาขอขอบพระคุณทุกทานที่ใหคาปรึกษา แนะนาเกี่ยวกับการจัดทาชุดกิจกรรมในครั้งนี้สาเร็จลุ ลวงไปได ดวยดี และหวังเปนอยางยิ่งวาชุดกิจกรรมการเรียนรูชุดนี้ จะสงเสริมใหนักเรียนมีทักษะ กระบวนการคิด กระบวนการ ทางวิทยาศาสตร เกิดความคิดสรางสรรคควบคูกับการพัฒนาจิตวิทยาศาสตร และสามารถนาไปประยุกตใชอยางมี เหตุผล มีคุณธรรมและดาเนินชีวิตอยูในสังคมอยางมีความสุข นุชนารถ ด้วงสงค์ คานา คานา
  • 3.
    ข ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ คานาก สารบัญ ข คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมสาหรับนักเรียน ค บทบาทของผู้เรียน ง รายการวัสดุ อุปกรณ์ จ มาตรฐานการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ และจุดประสงค์การเรียนรู้ ฉ แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 1 ใบความรู้ที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint 5 ใบกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม 6 ใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา 9 ใบกิจกรรมที่ 3. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย ใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง แบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ แบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ 12 14 16 18 แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 19 ภาคผนวก 23 สารบัญ เรื่อง หน้า
  • 4.
    ค ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชุดที่ 1 เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์นักเรียน ต้องปฏิบัติดังนี้ 1. นักเรียนแบ่งกลุ่มการเรียนออกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 4-5 คน โดยการคัดเลือกให้คนเก่งเป็นหัวหน้า กลุ่มแล้วแบ่งหน้าที่แต่ละคน ดังนี้ ประธาน ทาหน้าที่ควบคุมการทางานของสมาชิกกลุ่ม รองประธาน ทาหน้าที่แทนประธานเมื่อประธานไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ เลขานุการ ทาหน้าที่บันทึกข้อมูลความคิดเห็นสมาชิกในกลุ่ม รับใบกิจกรรมจากครู สมาชิก ทาหน้าที่เสนอความคิดเห็นและคิดคาตอบกิจกรรมจากข้อมูลที่ได้รับ 2. นักเรียนศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ โดยอ่านข้อความ เนื้อหา ทา ความเข้าใจขั้นตอนการปฏิบัติกิจกรรมตามลาดับดังต่อไปนี้ 2.1 อ่านคาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 2.2 ศึกษาสาระการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้ 2.3 นักเรียนทุกคนทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 15 ข้อ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ใช้เวลา 15 นาที 2.4 นักเรียนศึกษา ใบความรู้ที่ 1.การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint 2.5. นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม 2.6. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา 2.7. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 3. รื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย 2.8. นักเรียนปฏิบัติใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง 2.9. นักเรียนทาแบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่ สมบูรณ์ 2.10. นักเรียนทาแบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหาร สมบูรณ์ 2.11. นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 3. เมื่อปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ เรียบร้อยแล้วนักเรียนร่วมเฉลยกิจกรรมและแบบฝึกหัดร่วมกับครู 4. หากมีข้อสงสัยให้สอบถามครูผู้สอน หรืออ่านทบทวนให้เข้าใจอีกครั้ง คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรม สาหรับนักเรียน คาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรม
  • 5.
    ง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 1.ศึกษาสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระสาคัญ ผลการเรียนรู้ และจุดประสงค์การเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนทราบว่า นักเรียนต้องเรียนรูอะไรบ้าง 2. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน แล้วตรวจคาตอบ เพื่อให้ทราบว่านักเรียนมีความพื้นฐาน เกี่ยวกับเรื่องที่จะศึกษามากน้อยเพียงใด 3. นักเรียนศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามลาดับตั้งแต่หน้าแรกจนถึง หน้าสุดท้าย ให้ครบถ้วนในชุดกิจกรรม 4. ทาแบบทดสอบหลังเรียน แล้วตรวจคาตอบ เพื่อวัดความรู้ความเข้าใจอีกครั้ง 5. นักเรียนจะต้องมีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง โดยไม่ดูเฉลย และตรวจคาตอบ 6. นักเรียนสามารถแสดงความคิดเห็น ซักถามหรือมีส่วนร่วมในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ อย่าง เต็มที่และเต็มความสามารถ 7. นักเรียนต้องปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของกลุ่ม ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นและให้ความ ร่วมมือในการทางานอย่างเต็มความสามารถ 6. นักเรียนสามารถศึกษาชุดกิจกรรมและทาซ้าหากยังไมเข้าใจ 7. เมื่อนักเรียนมีข้อสงสัยใด ๆ ให้ถามครูผู้สอน 8. เมื่อเสร็จสิ้นการปฏิบัติกิจกรรม นักเรียนทุกคนจะต้องช่วยกันทาความสะอาดและจัดเก็บวัสดุ อุปกรณ์ทุกอย่าง ตลอดจนสถานที่ปฏิบัติงานให้สะอาดและเรียบร้อย บทบาทของนักเรียน
  • 6.
    จ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชุดที่ 1 เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ เป็นการ จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นให้นักเรียนได้ทากิจกรรมกลุ่ม ฝึกการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ โดยมีรายการ วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และเอกสารในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยี ประกอบด้วย 1. แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 2. ใบความรู้ที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint 3. ใบกิจกรรมที่ 1. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม 4. ใบกิจกรรมที่ 2. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา 5. ใบกิจกรรมที่ 3. เรื่อง กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย 6. ใบกิจกรรมที่ 4. เรื่อง ทางเดินอาหารของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง 7. แบบฝึกหัดที่ 1. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ 8. แบบฝึกหัดที่ 2. เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์หลายเซลล์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ 9. แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 10. อุปกรณ์ที่ใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชุดที่ 1 การย่อยอาหารของสัตว์ ได้แก่ 10.1 ปากกาสี/ดินสอ 10.2 สีไม้/สีเทียน 10.3 ชุดอุปกรณ์ผ่าตัด รายการวัสดุ อุปกรณ์
  • 7.
    ฉ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ สาระการเรียนรู้ การย่อยอาหารของสัตว์ สาระสาคัญ อาหารที่สัตว์กินเข้าไปจะถูกย่อยให้มีโมเลกุลขนาดเล็กที่เซลล์นาไปใช้ได้สัตว์มีโครงสร้างและ กระบวนการในการย่อยอาหารแตกต่างกัน แบ่งเป็นสัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่ สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ การย่อยอาหารมีทั้งการย่อยภายนอกเซลล์และการย่อย ภายในเซลล์ ผลการเรียนรู้ 1. สืบค้นข้อมูล อธิบาย และเปรียบเทียบโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหารของสัตว์ที่ไม่มี ทางเดิน อาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ 2. สังเกต อธิบายการกินอาหารของไฮดรา และพลานาเรีย จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ด้านความรู้ (Knowledge : K) 1. สืบค้นข้อมูล วิเคราะห์และสรุปเกี่ยวกับโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหารของสัตว์ที่ไม่มี ทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ 2. ด้านทักษะกระบวนการ (Process : P) มีทักษะกระบวนการกลุ่มในการสืบค้นและทดลองเกี่ยวกับโครงสร้างและกระบวนการย่อยอาหาร ของสัตว์ที่ไม่มีทางเดินอาหาร สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ และสัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ 3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (Attitude : A) 3.1 มีวินัย 3.2 ใฝ่เรียนรู้ 3.3 มุ่งมั่นในการทางาน สาระและมาตรฐานการ เรียนรู้
  • 8.
    1 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 1.ข้อใดไม่ใช่การย่อยเชิงกล ก. การเคี้ยว ข. การสับอาหาร ค. การบีบตัวของทางเดินอาหาร ง. ข้าวปนกับน้้าลาย 2. การย่อยอาหารของพวกรา เกิดขึ้นโดยวิธีใด ก. น้าอาหารเข้าไปย่อยในเซลล์โดยตรง ข. ใช้กระบวนการฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) เหมือนอะมีบา ค. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างได้รับอาหาร ง. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างดึงอาหาร โมเลกุลเล็กที่ถูกย่อยแล้วมาย่อยต่อ 3. ระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิตที่มีการแตกแขนงสาขาออกไปมากมาย เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการย่อยและ การดูดซึมลําเลียงไปยังเซลลต่างๆ ได้อย่างทั่วถึงพบไดในสิ่งมีชีวิตใด ก. ไฮดรา ข. พลานาเรีย ค. ยูกลีนา ง. พยาธิใบไม้ 4. กระบวนการกินอาหารของอะมีบา เป็นแบบใด ก. การแพร่ (diffusion) ข. ออสโมซิส (osmosis) ค. พิโนไซโทซิส (pinocytosis) ง. ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) แบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ รายวิชา ชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 15 ข้อ 15 คะแนน ใช้เวลา 15 นาที 2. ให้นักเรียนท้าเครื่องหมายกากบาท (x) ค้าตอบที่ถูกต้อง ลงในกระดาษค้าตอบ คําชี้แจง
  • 9.
    2 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 5.สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยการสร้างฟูดแวคิวโอล (food vacuole) ก. ฟองน้้า อะมีบา ข. ยูกลีนา พยาธิตัวกลม ค. พารามีเซียม ไส้เดือนดิน ง. ไฮดรา พลานาเรีย 6. ลําดับทางเดินอาหารในตัวแมลง เป็นไปตามข้อใด ก. ปาก กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ล้าไส้ ข. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ค. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร ล้าไส้ ง. ปาก หลอดอาหาร กึ๋น กระเพาะพักอาหาร 7. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยได้โดยวิธีการสังเคราะห์ด้วยแสง ก. ฟองน้้า ข. อะมีบา ค. พารามีเซียม ง. ยูกลีนา 8. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้ํา ก. โคเอโนไซต์ และ อะบีโบไซต์ ข. ไมโทคอนเดรีย และฟูดแวคิวโอล ค. โคเอโนไซต์ และ คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล ง. นิวเคลียส และ อะบีโบไซต์ 9. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้ําโครงสร้างใดที่แทงเหยื่อทําให้เหยื่อเป็นอัมพาต ก. Spicule ข. Amoebocyte ค. Nematocyst ง. Spongocoel 10. สัตว์กลุ่มไหนที่มีระบบทางเดินอาหารสมบูรณ์เป็นพวกแรกคือ ก. หนอนตัวแบน ข. หนอนตัวกลม ค. หนอนมีปล้อง ง. หนอนแมลงวัน 11. ในขั้นตอนการจับอาหารของไฮดรา เมื่อเหยื่อสัมผัสเทนทาเคิล จะเกิดอะไรขึ้น ก. ใช้แฟลกเจลลาโบกพัดเหยื่อเข้าสู่ช่องปาก ข. ใช้เทนทาเคิลจับเหยื่อเข้าช่องปากทันที ค. จะปล่อยเข็มพิษ ยิงเหยื่อให้เป็นอัมพาต ง. ปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยเหยื่อ
  • 10.
    3 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 12.นักเรียนคิดว่า สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete digestive tract) จึงจําเป็นต้องมีการ ย่อยอาหารทั้งภายในและภายนอกเซลล์ ก. มีอวัยวะย่อยอาหารจ้านวนมาก ข. มีทางเดินอาหารสั้น ค. ไม่มีระบบย่อยอาหาร ง. ไม่มีทางเดินอาหาร 13. ทางเดินอาหารส่วนใดที่ไม่มีในพลานาเรีย ก.ปาก ข. ทวารหนัก ค.คอหอย ง. ทางเดินอาหาร 14. วิธีการกินอาหารของอะมีบา และพารามีเซียมต่างกันอย่างไร ก. อะมีบากินโดย phagocytosis พารามีเซียมมี oral groove ข. อะมีบามี oral groove พารามีเซียมมี phagocytosis ค. อะมีบามี phagocytosis พารามีเซียมมี ซิเลีย ง. อะมีบามี ขาเทียม พารามีเซียมมี ซิเลีย 15. สิ่งมีชีวิตชนิดใดที่มีระบบทางเดินอาหารเป็นแบบเดียวกัน ก. ไฮดรา พลานาเรีย ข. ฟองน้้า พลานาเรีย ค. ไฮดรา ไส้เดือน ง. ไส้เดือน พยาธิใบไม้
  • 11.
    4 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กระดาษคําตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่..................... ข้อ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 คะแนน เกณฑ์การประเมิน คะแนนระหว่าง 9 - 10 อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก คะแนนระหว่าง 7 – 8 อยู่ในเกณฑ์ ดี คะแนนระหว่าง 5 – 6 อยู่ในเกณฑ์ พอใช้ คะแนนระหว่าง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรุง
  • 12.
    5 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ นักเรียนศึกษาการย่อยอาหารของสัตว์ โดยใช้ Microsoft Office PowerPoint ได้จาก QR-CODE นี้ ไม่ยากเลยใช่ไหมคะ....ต่อไปมาลอง ทํากิจกรรมกันดีกว่าค่ะ ใบความรู้ ที่ 1 การย่อยอาหารของสัตว์
  • 13.
    6 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กิจกรรมการกินอาหารของพารามีเซียม 1.สมาชิก 1...................................................................................2................................................................................. 3...................................................................................4................................................................................. 5...................................................................................6................................................................................. 2. วัตถุประสงค์ .................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... 3. วัสดุอุปกรณ์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 4. วิธีการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ใบกิจกรรมที่ 1
  • 14.
    7 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 5.บันทึกผลการทดลอง 1. ให้นักเรียนบันทึกการเปลี่ยนรูปร่างของพารามีเซียมก่อนและหลังนําเข้าอาหารภายใต้กล้องจุลทรรศน์ ใช้แสง รูปภาพ รูปภาพ รูปก่อนการน้าเข้าอาหาร รูปหลังการน้าเข้าอาหาร 6. สรุปผลการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 7. คําถามท้ายกิจกรรม 1. พารามีเซียมมีวิธีการกินยีสต์อย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
  • 15.
    8 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 2.ยีสต์เมื่อเข้าสู่ภายในเซลล์ของพารามีเซียมแล้วมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นหรือไม่ อย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 3. การย่อยอาหารภายนอกเซลล์และการย่อยอาหารภายในเซลล์แตกต่างกันอย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 4. การกินอาหารของพารามีเซียมจะแตกต่างจากการกินอาหารของอะมีบาอย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
  • 16.
    9 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กิจกรรมการกินอาหารของไฮดรา 1.สมาชิก 1...................................................................................2................................................................................. 3...................................................................................4................................................................................. 5...................................................................................6................................................................................. 2. วัตถุประสงค์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 3. วัสดุอุปกรณ์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 4. วิ ิธีการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ใบกิจกรรมที่ 2
  • 17.
    10 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 5.บันทึกผลการทดลอง 1. ให้นักเรียนบันทึกการกินอาหารของไฮดรา 6. สรุปผลการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
  • 18.
    11 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 7.คําถามท้ายกิจกรรม 1. ไฮดรามีการย่อยอาหารภายนอกเซลล์หรือภายในเซลล์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 2. เขียนแผนผังแสดงการกินและกระบวนการย่อยอาหารของไฮดรา 3. วิธีการนําอาหารเข้าสู่ร่างกายของฟองน้ําและไฮดราแตกต่างกันอย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
  • 19.
    12 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กิจกรรมการกินอาหารของพลานาเรีย 1.สมาชิก 1...................................................................................2................................................................................. 3...................................................................................4................................................................................. 5...................................................................................6................................................................................. 2. วัตถุประสงค์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 3. วัสดุอุปกรณ์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 4. วิ ิธีการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ใบกิจกรรมที่ 3
  • 20.
    13 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 5.บันทึกผลการทดลอง 1. ให้นักเรียนบันทึกการเปลี่ยนรูปร่างของพลานาเรียก่อนและหลังกินอาหารภายใต้กล้องจุลทรรศน์ใช้ แสง รูปภาพ รูปภาพ รูปก่อนกินอาหาร รูปหลังกินอาหาร 6. สรุปผลการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 7. คําถามท้ายกิจกรรม 1. วิธีการกินอาหารของพลานาเรียแตกต่างจากไฮดราอย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 2. ทางเดินอาหารของพลานาเรียที่สังเกตได้มีลักษณะแตกต่างจากไฮดราอย่างไร .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
  • 21.
    14 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กิจกรรมทางเดินอาหารของสัตว์มีกระดูกสันหลัง 1. สมาชิก 1...................................................................................2................................................................................. 3...................................................................................4................................................................................. 5...................................................................................6................................................................................. 2. วัตถุประสงค์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 3. วัสดุอุปกรณ์ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 5. วิ ิธีการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ใบกิจกรรมที่ 4
  • 22.
    15 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 6.บันทึกผลการทดลอง 1. ให้นักเรียนบันทึกแผนภาพทางเดินอาหารพร้อมทั้งชี้ส่วนประกอบ 7. สรุปผลการทํากิจกรรม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... 8. คําถามท้ายกิจกรรม 1. สัตว์มีกระดูกสันหลังที่นักเรียนนํามาศึกษามีทางเดินอาหารเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรและมี ความสัมพันธ์กับอาหารที่สัตว์นั้นกินอย่างไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................
  • 23.
    1. สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ มีลักษณะอย่างไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2.สัตว์ที่มีทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์ มีการนาเอาอาหารเข้าสู่เซลล์โดยวิธีใด ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 3. การย่อยอาหารของฟองนา เป็นการย่อยภายใน หรือภายนอกเซลล์ ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 4. โครงสร้างของเซลล์ โคเอโนไซต์ มีลักษณะอย่างไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 5. อะมีโบไซต์ที่ติดอยู่กับ โคเอโนไซต์ มีหน้าที่อะไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 6. ถุงที่บรรจุสารอาหารภายในเซลล์ เรียกว่าอะไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 7. ออแกเนลล์ใดที่ทาหน้าที่ย่อยสารอาหาร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 8. ไฮดรา มีการย่อยอาหารภายนอกเซลล์หรือไม่ ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 9. เพราะเหตุใด เทนทาเคิล ของไฮดรา ถึงสามารถทาให้เหยื่อเป็นอัมพาตได้ ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 10. พลานาเรีย สามารถปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยอาหารได้ทังภายนอก และภายในร่างกาย ถือว่าเป็นการย่อย ภายในเซลล์ หรือไม่ ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 11. เมื่อพลานาเรีย ย่อยอาหารเสร็จ กากอาหารถูกขับออกทางใด ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์) 16
  • 24.
    18. ตาแหน่งใดที่ทาให้เหยื่อเป็นอัมพาต เพราะเหตุใด…………………………………………………… 19.ตาแหน่งใดที่เป็นทางเข้าของอาหารสู่ลาตัว …………………………………………………………… 20. ตาแหน่งใดที่เป็นทางออกของกากอาหาร ……………………………………………………………… 21. บริเวณใดที่จะมีการสร้างเอนไซม์เพื่อย่อยอาหาร ……………………………………………………… 22. สิ่งมีชีวิตดังกล่าว มีการย่อยภายใน หรือภายนอกเซลล์ ………………………………………………… A C B D จากแผนภาพ จงบอกชื่อส่วนประกอบของโครงสร้าง ให้ถูกต้อง และตอบคาถามโดยอ้างอิงตาแหน่งจากแผนภาพดังกล่าว 12. สิ่งมีชีวิตดังภาพนาอาหารเข้าสู่เซลล์ได้อย่างไร .................................................................................. 13. เมื่ออาหารเข้าสู่เซลล์แล้ว อาหารจะถูกห่อหุ้มด้วยสิ่งใด ...................................................................... 14. ออแกเนลล์ใดที่ทาหน้าที่ย่อยอาหาร ............................................................................................... 15. ตาแหน่งใดที่มีลักษณะคล้ายเซลล์อะมีบา และตาแหน่งดังกล่าว ชื่อว่าอะไร ............................................ 16. การย่อยของสิ่งมีชีวิตดังกล่าว เกิดขึนภายใน หรือภายนอกเซลล์ .......................................................... 17. นาเข้าสู่ลาตัวของสิ่งมีชีวิตดังกล่าวที่ตาแหน่งใด และออกจากลาตัวที่ตาแหน่งใด...................................... C.............. A................... D................. E............. B…………… F G การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารไม่สมบูรณ์) จงใช้แผนภาพ ต่อไปนีในการตอบคาถามข้อที่ 18-22 17
  • 25.
    1. สัตว์ที่มีทางเดินอาหารสมบูรณ์ มีลักษณะอย่างไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2.อวัยวะช่วยย่อยในสิ่งมีชีวิต มีความสาคัญต่อระบบย่อยอาหาร อย่างไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 3. จากภาพของสิ่งมีชีวิตดังต่อไปนี จงระบุอวัยวะช่วยย่อยให้ถูกต้อง 4. ทางเดินอาหารของสัตว์กินพืช และสัตว์กินเนือ มีความแตกต่างกันอย่างไร ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 5. จากภาพระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิต A และ B ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในถิ่นที่อยู่เดียวกัน ภาพใด น่าจะเป็นทางเดินอาหารของสัตว์กินพืช และภาพใดน่าจะเป็นทางเดินหาหารของสัตว์กินเนือ นักเรียนสังเกต จากสิ่งใด ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... สิ่งมีชีวิต A ปาก กระเพาะอาหาร ลาไส้ ทวารหนัก สิ่งมีชีวิต B ปาก กระเพาะอาหาร ลาไส้ ทวารหนัก .................... .................... .................... .................... .................... การย่อยอาหารของสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ (ทางเดินอาหารสมบูรณ์) 18
  • 26.
    19 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ รายวิชาชีววิทยา 4 รหัสวิชา ว30244 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 1. ข้อใดไม่ใช่การย่อยเชิงกล ก. การเคี้ยว ข. การสับอาหาร ค. การบีบตัวของทางเดินอาหาร ง. ข้าวปนกับน้้าลาย 2. สัตว์กลุ่มไหนที่มีระบบทางเดินอาหารสมบูรณ์เป็นพวกแรกคือ ก. หนอนตัวแบน ข. หนอนตัวกลม ค. หนอนมีปล้อง ง. หนอนแมลงวัน 3. วิธีการกินอาหารของอะมีบา และพารามีเซียมต่างกันอย่างไร ก. อะมีบากินโดย phagocytosis พารามีเซียมมี oral groove ข. อะมีบามี oral groove พารามีเซียมมี phagocytosis ค. อะมีบามี phagocytosis พารามีเซียมมี ซิเลีย ง. อะมีบามี ขาเทียม พารามีเซียมมี ซิเลีย 4. กระบวนการกินอาหารของอะมีบา เป็นแบบใด ก. การแพร่ (diffusion) ข. ออสโมซิส (osmosis) ค. พิโนไซโทซิส (pinocytosis) ง. ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) คาชี้แจง แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 1. แบบทดสอบเป็นแบบปรนัยจ้านวน 15 ข้อ 15 คะแนน 2. ให้นักเรียนท้าเครื่องหมายกากบาท (x) ค้าตอบที่ถูกต้อง ลงในกระดาษค้าตอบ ใช้เวลา 15 นาที
  • 27.
    20 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 5.การย่อยอาหารของพวกรา เกิดขึ้นโดยวิธีใด ก. น้าอาหารเข้าไปย่อยในเซลล์โดยตรง ข. ใช้กระบวนการฟาโกไซโทซิส (phagocytosis) เหมือนอะมีบา ค. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างได้รับอาหาร ง. ปล่อยเอนไซม์ออกไปย่อยนอกเซลล์ แล้วแต่ละเซลล์ต่างดึงอาหาร โมเลกุลเล็กที่ถูกย่อยแล้วมาย่อยต่อ 6. ทางเดินอาหารส่วนใดที่ไม่มีในพลานาเรีย ก.ปาก ข. ทวารหนัก ค.คอหอย ง. ทางเดินอาหาร 7. ลาดับทางเดินอาหารในตัวแมลง เป็นไปตามข้อใด ก. ปาก กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ล้าไส้ ข. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร กึ๋น ค. ปาก หลอดอาหาร กระเพาะพักอาหาร ล้าไส้ ง. ปาก หลอดอาหาร กึ๋น กระเพาะพักอาหาร 8. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้า ก. โคเอโนไซต์ และ อะบีโบไซต์ ข. ไมโทคอนเดรีย และฟูดแวคิวโอล ค. โคเอโนไซต์ และ คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล ง. นิวเคลียส และ อะบีโบไซต์ 9. โครงสร้างที่ช่วยในย่อยอาหารของฟองน้าโครงสร้างใดที่แทงเหยื่อทาให้เหยื่อเป็นอัมพาต ก. Spicule ข. Amoebocyte ค. Nematocyst ง. Spongocoel 10. ระบบทางเดินอาหารของสิ่งมีชีวิตที่มีการแตกแขนงสาขาออกไปมากมาย เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการย่อยและ การดูดซึมลาเลียงไปยังเซลลต่างๆ ได้อย่างทั่วถึงพบไดในสิ่งมีชีวิตใด ก. ไฮดรา ข. พลานาเรีย ค. ยูกลีนา ง. พยาธิใบไม้
  • 28.
    21 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ 11.ในขั้นตอนการจับอาหารของไฮดรา เมื่อเหยื่อสัมผัสเทนทาเคิล จะเกิดอะไรขึ้น ก. ใช้แฟลกเจลลาโบกพัดเหยื่อเข้าสู่ช่องปาก ข. ใช้เทนทาเคิลจับเหยื่อเข้าช่องปากทันที ค. จะปล่อยเข็มพิษ ยิงเหยื่อให้เป็นอัมพาต ง. ปล่อยเอนไซม์ออกมาย่อยเหยื่อ 12. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยการสร้างฟูดแวคิวโอล (food vacuole) ก. ฟองน้้า อะมีบา ข. ยูกลีนา พยาธิตัวกลม ค. พารามีเซียม ไส้เดือนดิน ง. ไฮดรา พลานาเรีย 13. นักเรียนคิดว่า สัตว์ที่มีทางเดินอาหารแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete digestive tract) จึงจาเป็นต้องมีการ ย่อยอาหารทั้งภายในและภายนอกเซลล์ ก. มีอวัยวะย่อยอาหารจ้านวนมาก ข. มีทางเดินอาหารสั้น ค. ไม่มีระบบย่อยอาหาร ง. ไม่มีทางเดินอาหาร 14. สิ่งมีชีวิตชนิดใดที่มีระบบทางเดินอาหารเป็นแบบเดียวกัน ก. ไฮดรา พลานาเรีย ข. ฟองน้้า พลานาเรีย ค. ไฮดรา ไส้เดือน ง. ไส้เดือน พยาธิใบไม้ 15. สิ่งมีชีวิตในข้อใด ได้รับสารอาหารโดยได้โดยวิธีการสังเคราะห์ด้วยแสง ก. ฟองน้้า ข. อะมีบา ค. พารามีเซียม ง. ยูกลีนา
  • 29.
    22 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่..................... ข้อ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 เกณฑ์การประเมิน คะแนนระหว่าง 9 - 10 อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก คะแนนระหว่าง 7 – 8 อยู่ในเกณฑ์ ดี คะแนนระหว่าง 5 – 6 อยู่ในเกณฑ์ พอใช้ คะแนนระหว่าง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรุง คะแนน
  • 30.
  • 31.
    24 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่..................... ข้อ ก ข ค ง 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 x 8 x 9 x 10 x 11 x 12 x 13 x 14 x 15 x
  • 32.
    25 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง การย่อยอาหารของสัตว์ ชื่อ..............................................................................................ชั้น...............เลขที่..................... ข้อ ก ข ค ง 1 x 2 x 3 x 4 x 5 x 6 x 7 x 8 x 9 x 10 x 11 x 12 x 13 x 14 x 15 x