การเตรียมความพร้อมในการให้เหตุผล สอนโดย ... ครูไพรวัล  ดวงตา
เมื่อเรียนจบแล้วนักเรียนสามารถ สังเกต สร้างข้อความคาดการณ์ และให้เหตุผลทางคณิตศาสตร์อย่างง่ายได้
1.1  ข้อความคาดการณ์ มนุษย์  จะเริ่มเรียนรู้จากการได้พบเห็นเหตุการณ์หรือ สถานการณ์ที่เกิดซ้ำ ๆ กัน แล้วนำมาเป็นข้อสรุป เกี่ยวกับเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นเป็นความรู้ใหม่  และถ้าสามารถแสดงได้ว่า  เป็นจริง  ก็จะนำมาใช้ในการ อ้างอิงต่อไป
สถานการณ์ที่  1 ประกายพรึก  เป็นเด็กที่น่ารัก ทุกวันหลังโรงเรียนเลิก ประกายพรึกจะ รีบกลับบ้านมาช่วยคุณแม่ทำงานบ้าน เช่น กวาดบ้าน ล้างจาน ทำกับข้าว  ความที่ประกายพรึกเป็นเด็กช่างสังเกตเธอได้พบว่าทุกเย็นวันศุกร์ คุณแม่ จะพาเธอไปรับประทานเนื้อย่างร้านลำภู ประกายพรึกสังเกตประมาณ 1  เดือนแล้ว เธอจึงสรุปว่า  ทุกเย็นวันศุกร์เธอจะได้ไปรับประทานเนื้อย่าง ร้านลำภู
สถานการณ์ที่  2 จิรภัทร  สังเกตเห็นว่าในช่วงโรงเรียนเปิดเทอม ครูไพรวัลซึ่งเป็น ครูประจำชั้นจะปั่นจักรยานผ่านหน้าบ้านจิรภัทรไปโรงเรียนทุกเช้าประมาณ 7.00  น .  แต่วันนี้สายแล้ว จิรภัทรยังไม่เห็นครูไพรวัลปั่นรถจักรยานผ่าน หน้าบ้าน  จิรภัทรจึงสรุปว่า ... วันนี้เป็นวันที่โรงเรียนหยุด
สถานการณ์ที่  3 ปลายฝัน ได้มีการสังเกต การเรียงลำดับของจำนวน  ดังต่อไปนี้ 2,  3,  5,  9,  17,  33,  ...  และพบว่ามีแบบรูปของความสัมพันธ์ ดังแผนภาพนี้  2  3  5  9  17  33 +1  +2  +4  +8  +16 ดังนั้น   ปลายฝันจึงสรุปว่า  จำนวนที่  9  คือ  257
สถานการณ์ที่  4 ธนพร  ต้องการที่จะสร้างรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากขนาดต่าง ๆ โดยให้มีความยาวรอบรูป  เท่ากับ  20  เซนติเมตร และมีความยาวของด้านประกอบมุมฉากแต่ละด้านเป็น จำนวนเต็ม เช่น กว้าง  1 ซม .  จะยาว  9  ซม .  ธนพรคำนวณพื้นที่ พร้อมทั้งบันทึกข้อมูลในตาราง ดังนี้ หลังจากที่ลองคำนวณแล้วหาพื้นที่ที่ได้ในตาราง ธนพรสังเกตว่าเมื่อความกว้าง เพิ่มขึ้น พื้นที่ของสี่เหลี่ยมจะเพิ่มขึ้นด้วย จึงสรุปว่า  พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่ได้ จะเพิ่มขึ้นเมื่อความกว้างเพิ่มขึ้น กว้าง  ( ซม .) ยาว  ( ซม .) พื้นที่  ( ตร . ซม .) 1 2 3 4 5 9 8 7 6 5 9 16 21 24 25
วิธีเขียนเซต มี  2  แบบ  ดังนี้ 1. แบบแจกแจงสมาชิก 2. แบบบอกเงื่อนไข ข้อความคาดการณ์  คือ กระบวนการที่ใช้ในการสังเกตหรือการทดลอง หลาย  ๆ ครั้ง แล้วรวบรวมข้อมูลเพื่อหาแบบรูปที่จะนำไปสู่ข้อสรุป ที่มีความเป็นไปได้มากที่สุด แต่ยังไม่ได้พิสูจน์ว่าเป็นจริง ถ้าต้องการทราบว่าข้อความคาดการณ์นั้นเป็นจริง ก็ต้องสืบเสาะ ค้นหาข้อมูลมาสนับสนุนหรือแสดงเหตุผลที่ทำให้ยอมรับได้ว่า ข้อความคาดการณ์นั้นเป็นจริง สรุป
การตรวจสอบข้อความคาดการณ์   สถานการณ์ที่  1   ถ้าประกายพรึกต้องการทราบว่า ข้อความคาดการณ์ของตนเป็นจริงหรือไม่  ประกายพรึกอาจจะสอบถามคุณแม่ว่า ทุกวันศุกร์คุณแม่จะพาไปทานเนื้อย่างใช่ไหมคะ ถ้าคุณแม่บอกว่าใช่  ข้อความคาดการณ์ของประกายพรึกก็เป็นจริง แต่ถ้าคุณแม่บอกว่าวันศุกร์หน้าคุณแม่จะทำแจ่วฮ้อนทานที่บ้าน ข้อความคาดการณ์ของประกายพรึกก็ไม่เป็นจริง สถานการณ์ที่  2  ถ้าจิรภัทรต้องการทราบว่า  ข้อความคาดการณ์ของตนเป็นจริงหรือไม่   จิรภัทรต้องหาข้อมูลจากครูไพรวัล สถานการณ์ที่  3  ........................( ร่วมกันอภิปราย ) สถานการณ์ที่  4  ........................( ร่วมกันอภิปราย )
กิจกรรมที่  1   เติ้ลและเต้ยขับรถไปตามถนนยโสธร – มุกดาหาร เขาพบว่าตลอดเส้นทางมีร้านขายก๋วยเตี๋ยวหลายร้านที่เขายังไม่เคยลองรับประทาน เติ้ล  :  เต้ยเราแวะกินก๋วยเตี๋ยวกันเถอะ   เต้ย  :  เอาซิ แล้วร้านไหนล่ะที่อร่อย   เติ้ล  :  เอาร้านนั้นไหมล่ะ  “ลูกชิ้นกุดชุม”  มีรถจอดหลายคันเลย   เต้ย  :  คนกินแน่นร้านด้วย   เติ้ล  :  งั้นเลือกร้านนี้ล่ะนะ   เต้ย  :  ตกลง เติ้ลและเต้ยมีเหตุผลอย่างไรจึงเลือกรับประทานก๋วยเตี๋ยวร้านนั้น  จงอธิบาย  ? ข้อความคาดการณ์ ... ร้านใดที่มีคนเข้าไปรับประทานมาก ร้านนั้นมักจะอร่อย
กิจกรรมที่  2 ไฟต์ทราบว่า “จำนวนคู่ คือจำนวนเต็มที่หารด้วย  2  ลงตัว” ซึ่งได้แก่  ...-6, -4, -2,  0,  2, 4,  6,  8,  ...  เมื่อไฟต์นำจำนวนคู่มาลองเขียนในรูปการคูณของ  2  กับจำนวนเต็ม ได้ผลดังตารางข้างล่าง 1)  จำนวนคู่แต่ละจำนวนสามารถเขียนให้อยู่ในรูปการคูณของ  2  กับ จำนวนเต็ม    จำนวนหนึ่งได้หรือไม่  ................ 2)  ถ้าให้  n   แทนจำนวนเต็มจำนวนหนึ่ง จำนวนในรูป  2n   เป็นจำนวนคู่หรือไม่ ........ 3)  ให้นักเรียนเขียนข้อสรุปที่ได้ในข้อ  1  และข้อ  2  ........... ได้ เป็น จำนวนคู่ คือ จำนวนที่เขียนได้ในรูป  2 n  เมื่อ  n  แทนจำนวนเต็มจำนวนหนึ่ง ... - 6 - 4 -2 0 2 4 6 ... ... 2 x (-3) 2 x (-2) 2 x (-1) 2 x 0 2 x 1 2 x 2 2 x 3 ...
กิจกรรมที่  3 ให้นักเรียนสังเกตแบบรูป แล้วเติมจำนวนที่คาดว่าจะเป็นไปได้มากที่สุดลงในช่องว่างที่กำหนดให้ต่อไปนี้ ข้อที่  1) 1  x   1  =   1   11  x  11  =   121   111  x  111  =   12321   1111  x  1111  =   1234321 11111  x  11111  =  ....................... ข้อที่  2) 6  x   7  =   42   66  x  67  =   4422   666  x  667  =   444222   6666  x  6667  =   44442222 66666  x  66667  =  ....................... 123454321 4444422222
กิจกรรมที่  3 ข้อที่  3) (9  x   0) + 1   =   1   (9  x  1) + 2   =   11   (9  x  2) + 3   =   21    (9  x  3) + 4   =   ……     ................  =   41 ข้อที่  4) 1 + (9   x 0)  =   1   2 + (9  x 1)  =   11   3 + (9  x 12)  =  111   4 + (9  x 123)  =   ..........   .....................  =   11111 นักเรียนมีวิธีการหาจำนวนในแต่ละข้ออย่างไร  จงอธิบาย  ..................... 31 (9  x  4) + 5 1111 5 + (9 x 1234)
กิจกรรมที่  4 อนุวัฒน์สร้างรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วบนฐาน  AB   หลาย ๆ รูป โดยให้ด้านประกอบ มุมยอดมีความยาวต่าง ๆ กัน ดังตัวอย่าง อนุวัฒน์น่าจะสร้างข้อความคาดการณ์เกี่ยวกับจุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกันอย่างไร จุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกัน จะอยู่บนเส้นตรงเดียวกัน จุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกัน จะอยู่บนเส้นตรงที่ตั้งฉากและแบ่งครึ่งฐานนั้น
แบบฝึกหัดที่  1
 
 

Acjecture

  • 1.
  • 2.
  • 3.
    1.1 ข้อความคาดการณ์มนุษย์ จะเริ่มเรียนรู้จากการได้พบเห็นเหตุการณ์หรือ สถานการณ์ที่เกิดซ้ำ ๆ กัน แล้วนำมาเป็นข้อสรุป เกี่ยวกับเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นเป็นความรู้ใหม่ และถ้าสามารถแสดงได้ว่า เป็นจริง ก็จะนำมาใช้ในการ อ้างอิงต่อไป
  • 4.
    สถานการณ์ที่ 1ประกายพรึก เป็นเด็กที่น่ารัก ทุกวันหลังโรงเรียนเลิก ประกายพรึกจะ รีบกลับบ้านมาช่วยคุณแม่ทำงานบ้าน เช่น กวาดบ้าน ล้างจาน ทำกับข้าว ความที่ประกายพรึกเป็นเด็กช่างสังเกตเธอได้พบว่าทุกเย็นวันศุกร์ คุณแม่ จะพาเธอไปรับประทานเนื้อย่างร้านลำภู ประกายพรึกสังเกตประมาณ 1 เดือนแล้ว เธอจึงสรุปว่า ทุกเย็นวันศุกร์เธอจะได้ไปรับประทานเนื้อย่าง ร้านลำภู
  • 5.
    สถานการณ์ที่ 2จิรภัทร สังเกตเห็นว่าในช่วงโรงเรียนเปิดเทอม ครูไพรวัลซึ่งเป็น ครูประจำชั้นจะปั่นจักรยานผ่านหน้าบ้านจิรภัทรไปโรงเรียนทุกเช้าประมาณ 7.00 น . แต่วันนี้สายแล้ว จิรภัทรยังไม่เห็นครูไพรวัลปั่นรถจักรยานผ่าน หน้าบ้าน จิรภัทรจึงสรุปว่า ... วันนี้เป็นวันที่โรงเรียนหยุด
  • 6.
    สถานการณ์ที่ 3ปลายฝัน ได้มีการสังเกต การเรียงลำดับของจำนวน ดังต่อไปนี้ 2, 3, 5, 9, 17, 33, ... และพบว่ามีแบบรูปของความสัมพันธ์ ดังแผนภาพนี้ 2 3 5 9 17 33 +1 +2 +4 +8 +16 ดังนั้น ปลายฝันจึงสรุปว่า จำนวนที่ 9 คือ 257
  • 7.
    สถานการณ์ที่ 4ธนพร ต้องการที่จะสร้างรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากขนาดต่าง ๆ โดยให้มีความยาวรอบรูป เท่ากับ 20 เซนติเมตร และมีความยาวของด้านประกอบมุมฉากแต่ละด้านเป็น จำนวนเต็ม เช่น กว้าง 1 ซม . จะยาว 9 ซม . ธนพรคำนวณพื้นที่ พร้อมทั้งบันทึกข้อมูลในตาราง ดังนี้ หลังจากที่ลองคำนวณแล้วหาพื้นที่ที่ได้ในตาราง ธนพรสังเกตว่าเมื่อความกว้าง เพิ่มขึ้น พื้นที่ของสี่เหลี่ยมจะเพิ่มขึ้นด้วย จึงสรุปว่า พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่ได้ จะเพิ่มขึ้นเมื่อความกว้างเพิ่มขึ้น กว้าง ( ซม .) ยาว ( ซม .) พื้นที่ ( ตร . ซม .) 1 2 3 4 5 9 8 7 6 5 9 16 21 24 25
  • 8.
    วิธีเขียนเซต มี 2 แบบ ดังนี้ 1. แบบแจกแจงสมาชิก 2. แบบบอกเงื่อนไข ข้อความคาดการณ์ คือ กระบวนการที่ใช้ในการสังเกตหรือการทดลอง หลาย ๆ ครั้ง แล้วรวบรวมข้อมูลเพื่อหาแบบรูปที่จะนำไปสู่ข้อสรุป ที่มีความเป็นไปได้มากที่สุด แต่ยังไม่ได้พิสูจน์ว่าเป็นจริง ถ้าต้องการทราบว่าข้อความคาดการณ์นั้นเป็นจริง ก็ต้องสืบเสาะ ค้นหาข้อมูลมาสนับสนุนหรือแสดงเหตุผลที่ทำให้ยอมรับได้ว่า ข้อความคาดการณ์นั้นเป็นจริง สรุป
  • 9.
    การตรวจสอบข้อความคาดการณ์ สถานการณ์ที่ 1 ถ้าประกายพรึกต้องการทราบว่า ข้อความคาดการณ์ของตนเป็นจริงหรือไม่ ประกายพรึกอาจจะสอบถามคุณแม่ว่า ทุกวันศุกร์คุณแม่จะพาไปทานเนื้อย่างใช่ไหมคะ ถ้าคุณแม่บอกว่าใช่ ข้อความคาดการณ์ของประกายพรึกก็เป็นจริง แต่ถ้าคุณแม่บอกว่าวันศุกร์หน้าคุณแม่จะทำแจ่วฮ้อนทานที่บ้าน ข้อความคาดการณ์ของประกายพรึกก็ไม่เป็นจริง สถานการณ์ที่ 2 ถ้าจิรภัทรต้องการทราบว่า ข้อความคาดการณ์ของตนเป็นจริงหรือไม่ จิรภัทรต้องหาข้อมูลจากครูไพรวัล สถานการณ์ที่ 3 ........................( ร่วมกันอภิปราย ) สถานการณ์ที่ 4 ........................( ร่วมกันอภิปราย )
  • 10.
    กิจกรรมที่ 1 เติ้ลและเต้ยขับรถไปตามถนนยโสธร – มุกดาหาร เขาพบว่าตลอดเส้นทางมีร้านขายก๋วยเตี๋ยวหลายร้านที่เขายังไม่เคยลองรับประทาน เติ้ล : เต้ยเราแวะกินก๋วยเตี๋ยวกันเถอะ เต้ย : เอาซิ แล้วร้านไหนล่ะที่อร่อย เติ้ล : เอาร้านนั้นไหมล่ะ “ลูกชิ้นกุดชุม” มีรถจอดหลายคันเลย เต้ย : คนกินแน่นร้านด้วย เติ้ล : งั้นเลือกร้านนี้ล่ะนะ เต้ย : ตกลง เติ้ลและเต้ยมีเหตุผลอย่างไรจึงเลือกรับประทานก๋วยเตี๋ยวร้านนั้น จงอธิบาย ? ข้อความคาดการณ์ ... ร้านใดที่มีคนเข้าไปรับประทานมาก ร้านนั้นมักจะอร่อย
  • 11.
    กิจกรรมที่ 2ไฟต์ทราบว่า “จำนวนคู่ คือจำนวนเต็มที่หารด้วย 2 ลงตัว” ซึ่งได้แก่ ...-6, -4, -2, 0, 2, 4, 6, 8, ... เมื่อไฟต์นำจำนวนคู่มาลองเขียนในรูปการคูณของ 2 กับจำนวนเต็ม ได้ผลดังตารางข้างล่าง 1) จำนวนคู่แต่ละจำนวนสามารถเขียนให้อยู่ในรูปการคูณของ 2 กับ จำนวนเต็ม จำนวนหนึ่งได้หรือไม่ ................ 2) ถ้าให้ n แทนจำนวนเต็มจำนวนหนึ่ง จำนวนในรูป 2n เป็นจำนวนคู่หรือไม่ ........ 3) ให้นักเรียนเขียนข้อสรุปที่ได้ในข้อ 1 และข้อ 2 ........... ได้ เป็น จำนวนคู่ คือ จำนวนที่เขียนได้ในรูป 2 n เมื่อ n แทนจำนวนเต็มจำนวนหนึ่ง ... - 6 - 4 -2 0 2 4 6 ... ... 2 x (-3) 2 x (-2) 2 x (-1) 2 x 0 2 x 1 2 x 2 2 x 3 ...
  • 12.
    กิจกรรมที่ 3ให้นักเรียนสังเกตแบบรูป แล้วเติมจำนวนที่คาดว่าจะเป็นไปได้มากที่สุดลงในช่องว่างที่กำหนดให้ต่อไปนี้ ข้อที่ 1) 1 x 1 = 1 11 x 11 = 121 111 x 111 = 12321 1111 x 1111 = 1234321 11111 x 11111 = ....................... ข้อที่ 2) 6 x 7 = 42 66 x 67 = 4422 666 x 667 = 444222 6666 x 6667 = 44442222 66666 x 66667 = ....................... 123454321 4444422222
  • 13.
    กิจกรรมที่ 3ข้อที่ 3) (9 x 0) + 1 = 1 (9 x 1) + 2 = 11 (9 x 2) + 3 = 21 (9 x 3) + 4 = …… ................ = 41 ข้อที่ 4) 1 + (9 x 0) = 1 2 + (9 x 1) = 11 3 + (9 x 12) = 111 4 + (9 x 123) = .......... ..................... = 11111 นักเรียนมีวิธีการหาจำนวนในแต่ละข้ออย่างไร จงอธิบาย ..................... 31 (9 x 4) + 5 1111 5 + (9 x 1234)
  • 14.
    กิจกรรมที่ 4อนุวัฒน์สร้างรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วบนฐาน AB หลาย ๆ รูป โดยให้ด้านประกอบ มุมยอดมีความยาวต่าง ๆ กัน ดังตัวอย่าง อนุวัฒน์น่าจะสร้างข้อความคาดการณ์เกี่ยวกับจุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกันอย่างไร จุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกัน จะอยู่บนเส้นตรงเดียวกัน จุดยอดของรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วทั้งหลายที่มีฐานเดียวกัน จะอยู่บนเส้นตรงที่ตั้งฉากและแบ่งครึ่งฐานนั้น
  • 15.
  • 16.
  • 17.