Downloaded 24 times
Uploaded byaungkokotoe
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
Describe the brief history and the stand point of National League for Democracy in Myanmar's political History. This paper is the thesis paper of a student of International relations diploma class in Mandalay University.
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
- 1. မင္းေသ့ 1 | Pa g e အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ (NLD) အေၾကာင္းေလ့လာျခင္း (၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ)
- 2. မင္းေသ့ 2 | Pa g e မာတိကာ စာတမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္................................................................................................................................................5 သုေတသနျပဳစုပံု ....................................................................................................................................................5 သေဘာထားေရးရာရႈေထာင့္မွဆန္းစစ္သုေတသနျပဳျခင္း (Qualitative Research)...........................................6 နိဒါန္း .....................................................................................................................................................................7 ၁။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း.....................................................................................7 အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ျခင္း.......................................................................................7 ၁.၁။ပါတီ၏အမည္.........................................................................................................................................8 ၁.၂။မူလအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ .......................................................8 ၁.၃။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ (၁၉၈၈ )........................................8 ၁.၄။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာဦးစီးအဖြဲ႕.......................................................................9 ၁.၅။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အားျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းမ်ား............10 ၂။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာရည္တည္ခ်က္ႏွင့္အေျခအေန .........................................11 ၂.၁။၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏သေဘာထားႏွင့္ရပ္တည္ခ်က္ ...........12 ၂.၂။၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ရပ္တည္ခ်က္.....................................12 ၂.၃။၂၀၁၂ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ရလဒ္........................13 ၃။ႏိုင္ငံေရးသိပၸံသေဘာတရားအရပါတီအမ်ိဳးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ပံုမ်ား..............................................................13 ၃.၁။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကိုပါတီအမ်ဳိးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္း................................................15 ၃.၁.၁။ NLDပါတီသည္လူထုအေျချပဳပါတီ (Mass Party) ျဖစ္သည္.....................................................15 ၃.၁.၂။ NLDပါတီသည္စည္းရံုးစုစည္းပါတီ (Integrative Party) ျဖစ္သည္...................................................15 ၃.၁.၃။ NLDပါတီသည္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျချပဳပါတီ (Constitutional Party) ျဖစ္သည္.........................................16 ၃.၁.၄။ NLDပါတီသည္ဗဟို-လက္ယာယိမ္းပါတီ (Moderate Right Party) ျဖစ္သည္..................................16 ၄။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ဖြဲ႕စည္းပံု ( ၂၀၁၃ ).........................................................................................17 ၄.၁။ပါတီ၏အမည္ႏွင့္အလံႏွင့္အမွတ္တံဆိပ္ ...................................................................................................17 ၄.၂။ပါတီဖြဲ႕စည္းပံု............................................................................................................................................18 ၄.၃။ပါတီတြင္းလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာခြဲေဝက်င့္သံုးမႈ ..............................................................................................20
- 3. မင္းေသ့ 3 | Pa g e ၄.၄။ပါတီရံပံုေငြ................................................................................................................................................21 ၅။အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏မူဝါဒမ်ား .........................................................................................................22 ၅.၁။ႏုိင္ငံေရးမူဝါဒ............................................................................................................................................22 ၅.၂။ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ......................................................................................................................................22 ၅.၃။စီးပြားေရးမူဝါဒ..........................................................................................................................................22 ၅.၄။အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ............................................................................................................................23 ၅.၅။ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ .........................................................................................................................23 ၅.၆။တိုင္းရင္းသားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ...................................................................................................................23 ၅.၇။ပညာေရးမူဝါဒ ..........................................................................................................................................23 ၅.၈။လယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုင္ရာမူဝါဒ ..................................................................................................................24 ၅.၈။တရားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ ..............................................................................................................................24 ၆။မူဝါဒမ်ားအားသံုးသပ္ခ်က္မ်ား ..........................................................................................................................24 ၆.၁။ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္သေဘာထား....25 ၆.၁.၁။ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရသည့္အေၾကာင္းအရင္း........................................................................25 ၆.၁.၂။ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထားႏွင့္ရပ္တည္ခ်က္ မွာ -.............................................................................................................................................................25 ၆.၂။ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား........................26 ၆.၃။လက္ပံေတာင္းအေရးႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား...................................27 ၆.၃.၁။လက္ပံေတာင္းအေရး၏ေနာက္ခံအေျခအေန ....................................................................................27 ၆.၄။၂၀၀၈ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား .....30 ၆.၅။ႏိုင္ငံေတာ္ပညာေရးႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္သေဘာထားအျမင္ ...32 ၆.၆။က်န္းမာေရးႏွင့္ပက္သက္၍အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏လုပ္ေဆာင္မႈ .................................................33 ၆.၇။ပါတီတြင္းလူငယ္ေရးရာက႑ ...................................................................................................................34 ၆.၈။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အားပါတီတြင္ခ်မွတ္ထားေသာမူဝါဒမ်ားႏွင့္ေရးရာဆိုင္ရာသေဘာထားမ်ားကိုႏိႈ င္းယွဥ္သံုးသပ္ျခင္း ...........................................................................................................................................34 ၇။အေထြေထြျခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္မ်ား........................................................................................................................36
- 4. မင္းေသ့ 4 | Pa g e ေနာက္ဆက္တြဲ (က)............................................................................................................................................38 ေနာက္ဆက္တြဲ (ခ)..............................................................................................................................................39 ေနာက္ဆက္တြဲ (ဂ)..............................................................................................................................................47
- 5. မင္းေသ့ 5 | Pa g e စာတမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD) ပါတီအေၾကာင္းေလ့လာျခင္း သုေတသနစာတမ္းတြင္ ပါတီေပၚေပါက္ လာပံုႏွင့္ ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္းက႑တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရျခင္းႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ဗဟုိ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ အဆင့္ဆင့္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းမ်ား အေၾကာင္းကို တင္ျပထားသည္။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံသေဘာတရားမ်ားအရပါတီအမ်ိဳးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္း ျပဳရာတြင္ ပါတီဖြဲ႔စည္းပံုသေဘာ ကိုအေျခတည္ျခင္း၊ လူထု သို႕မဟုတ္ ပါတီဝင္တုိ႕အား ဆြဲေဆာင္စည္းရုံးပံုကို အေျခတည္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏ တည္ဆဲ ဥပေဒႏွင့္ အျခား ပါတီမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အသိအမွတ္ျပဳမႈ၌ အေျခတည္ျခင္းႏွင့္ ပါတီ တစ္ခု၏ဝါဒေရးရာ ဦးတည္ခ်က္ကို အေျခတည္၍ အမ်ိဳးအစား ခြဲျခားထားသည္။ ပါတီ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ပါတီတြင္း ပါတီေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ပံု က႑တြင္ ၂၀၁၃ မတ္လ ( ဂ၊ ၉၊ ၁၀ ) ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဗဟုိညီလာခံအၿပီး ေပၚေပါက္လာေသာ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ၏ ဖြဲ႕စည္းပံု၊ ပါတီတြင္း အာဏာခြဲေဝပံုႏွင့္ ပါတီေရးရာကိစၥရပ္မ်ား ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ပံုမ်ား၊ ပါတီရံပံုေငြႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို တင္ျပထားသည္။ ပါတီ၏ မူဝါဒ အသီးသီးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး မူဝါဒ၊ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ၊ စိီးပြားေရး မူဝါဒ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မူဝါဒ၊ ကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ မူဝါဒ၊ တုိင္းရင္းသားေရးဆုိင္ရာ မူဝါဒ၊ ပညာေရးမူဝါဒ၊ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရး မူဝါဒ၊ တရားေရးဆုိင္ရာ မူဝါမ်ားကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပထားၿပီး ၄င္းတုိ႕အေပၚ ေလ့လာသံုးသပ္မႈမ်ားအား တင္ျပထားသည္။ ပါတီ၏ ျပည္သူအက်ိဳးျပဳ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အသီးသီး ျဖစ္ေသာ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ကြန္ယက္မ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေရးကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္း အေရးႏွင့္ ပက္သက္၍ ပါတီ၏ သေဘာထား၊ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ ပက္သက္၍ ထားရွိေသာ အမ်ဳိးသားဒီိမိုက ေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ထားပါသည္။ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္ သုေတသနျပဳစုသူတုိ႕၏ အေထြေထြသံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပထားသည္။ သုေတသနျပဳစုပံု သုေတသနျပဳစုရာတြင္ ပါတီႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို အေျခခံ၍ သုေတသနျပဳျခင္း (Archival Research) ႏွင့္ သေဘာထားေရးရာရႈေထာင့္မွ ဆန္းစစ္သုေတသနျပဳျခင္း (Qualitative Research) စနစ္မ်ားကုိ အသံုးျပဳထားပါသည္။သုိ႕ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အေၾကာင္းသုေတသန ျပဳစုသည့္႒ာနမ်ား အားေကာင္းမႈနည္းျခင္း၊ ပါတီမ်ားအေၾကာင္း သုေတသနဆန္ေသာ ေရးသားတင္ျပမႈမ်ား အားနည္းျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ဤစာတမ္း ျပဳစုရာ၌ က်ယ္ျပန္႕ ျပည့္စံုေအာင္ႀကိဳးစားအားထုတ္ရာတြင္ အကန္႕အသတ္မ်ားရွိသျဖင့္ ၿပီးျပည့္စံုေသာ သုေတသန စာတမ္းတရပ္ဟု မဆုိသာေခ်။
- 6. မင္းေသ့ 6 | Pa g e သေဘာထားေရးရာရႈေထာင့္မွ ဆန္းစစ္သုေတသနျပဳျခင္း (Qualitative Research) သုေတသနျပဳလုပ္ရာတြင္ သုေတသနစာတမ္းကို အေထာက္အကူျပဳမည့္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို အေျခခံ၍ သုေတသနျပဳျခင္း (Archival Research)ကိုအသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။သတင္းပင္မအရင္းအျမစ္ (Primiary Source) ျဖစ္ေသာ ပါတီ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား၊ ေၾကျငာခ်က္မ်ား၊ ပါတီလက္စြဲစာအုပ္မ်ား (ကန္႔သတ္)၊ အသံဖိုင္၊ ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ား ၊ သတင္းမွတ္တမ္း ဗီဒီယိုုမ်ားႏွင့္ သုေတသနပညာရွင္မ်ား၊ စာေပပညာရွင္အသီးသီး၏ ပါတီႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ တဆင့္သံုးသပ္ေရးသားထားမႈမ်ား (Secondary Source) မ်ားကို အေျခခံ၍ သုေတသနျပဳခဲ့ပါသည္။ ထိုမွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားႏွင့္ ေရးသားခ်က္အသီးသီးကို စာၾကည့္တိုက္မ်ား၊ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ အြန္လိုင္း စာၾကည့္တိုက္မ်ား၊ NLD ပါတီ၀င္မ်ားႏွင့္ NLD ပါတီအေၾကာင္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားထံမွ ရယူအသံုးျပဳထားပါသည္။ Qulitative Research Method ျဖင့္ သုေတသနျပဳလုပ္ရာတြင္ သုေတသနစာတမ္းကို အေထာက္အကူျပဳမည့္ အဓိကမ႑ိဳင္ေမးခြန္းမ်ားျဖစ္ေသာ ပါတီေပၚေပါက္လာပံုႏွင့္သမိုင္း၊ ပါတီဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ပါတီေရးရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ ပါတီ၏ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ၊ ပါတီ၏သေဘာထားရပ္တည္မႈမ်ား (ေမးခြန္းအေသးစိတ္ ေနာက္ဆက္တြဲရႈ) ႏွင့္ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအား ေျဖၾကားသူမ်ား ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူမ်ား၏ တံု႔ျပန္ေျဖၾကားခ်က္မ်ားအလုိက္ ဆင့္ပြားေပၚေပါက္လာေသာ ေမးျမန္းဖြယ္ စူးစမ္းဖြယ္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ထပ္မံေဆြးေႏြးေမးျမန္းသည့္(Semi Structural Approach) ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္းခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ သုေတသနစာတမ္းအတြက္ ခိုုင္မာေသာ အေထာက္အထားမ်ား အသိအျမင္မ်ားကို ရရွိႏိုင္ရန္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပါတီဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တိုင္း ၊ ခရိုင္အဆင့္ ပါတီ အၾကီးအကဲမ်ား စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး နာယကၾကီးမ်ား၊ ပါတီအေၾကာင္းႏွ႔ံစပ္သိျမင္ေသာ ပါတီ၀င္မ်ား အစရွိသည့္ (Focus Groups) မ်ားကို ေတြ႔ဆံုးေမးျမန္းေဆြးေႏြး၍ အသံဖမ္းယူ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း ဗီြဒီယိုျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း အစရွိသည္တို႔ိကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။
- 7. မင္းေသ့ 7 | Pa g e နိဒါန္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ( ၄ ) ရက္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္ အခ်ိန္မွစၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ုဳပ္ ဦးႏု ေခါင္းေဆာင္၍ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္း အေျခအေန အရပ္ရပ္ မတည္ျငိမ္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ တပ္မေတာ္မွ ႏုိင္ငံေတာ္ အာဏာကို အိမ္ေစာင့္ အစုိးရ အေနျဖင့္ ေခတၱ ( ၁ ႏွစ္ခြဲခန္႕ ) လြဲေျပာင္းရယူခဲ့ပါသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းမွ ေခါင္းေဆာင္၍ ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပေပးခဲ့ၿပီး အႏုိင္ရရွိေသာ (ပထစ) ျပည္ေထာင္စုပါတီကို အာဏာျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းရာတြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုမွ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲတာဝန္ကို ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ဤပထစအစိုးရ အာဏာရယူၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ခြဲခန္႕ အၾကာ ( ၁၉၆၂ ) မတ္လ ( ၂ ) ရက္ေန႕တြင္ ဖက္ဒရယ္မူ အေရးကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ တပ္မေတာ္မွ ဒုတိယအႀကိမ္ အာဏာသိမ္းယူၿပီး ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ အစိုးရ အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ( ၂ ) ရက္ေန႕မွ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ( ၂ ) ရက္ေန႕အထိ ( ၁၂ )ႏွစ္တာကာလသည္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ အစိုးရေခတ္ျဖစ္ၿပီး ထုိရက္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ( မဆလ ) ပါတီဟု ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ပါသည္။ မဆလပါတီလက္ထက္တြင္ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ အဘက္ဘက္မွ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ မေအာင္ျမင္မႈမ်ား၊ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈမ်ားေၾကာင့္ တုိင္းျပည္ႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ အေျခအေနမွာ မ်ားစြာနိမ္႕က်ခဲ့ရၿပီး မေက်နပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ လိုလားေတာင့္တမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ ထုိသို႕ေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္ေၾကာင့္ (၈.၈.၁၉၈၈) ေန႕တြင္ ျပည္သူတရပ္လံုးပါဝင္ေသာ လူထုအံုၾကြမႈႀကီးတရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ ထုိလူထုအံုၾကြမႈႀကီးကို ႏုိင္ငံေရးအရ ဦးေဆာင္မႈေပးႏုိင္ရန္အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ား ေပါင္းစည္း၍ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ေနာက္ခံသမိုင္းအက်ဥ္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ျခင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ၊ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ ( ဥပေဒအမွတ္ - ၄ / ၈၈ )အရ စတင္ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ သည္။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၂)ျဖင့္ “ဒီမိုကေရစီပါတီ” ကို မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳေၾကာင္း စတင္ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ေၾကညာခ်က္အမွတ္(၃)ျဖင့္ “အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္” ကို မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ေကာ္မရွင္ သို႔ မွတ္ပံုတင္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအနက္ ဒုတိယေျမာက္ မွတ္ပံုတင္ခဲ့သည့္ ပါတီျဖစ္သည္။
- 8. မင္းေသ့ 8 | Pa g e အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ၊ ၃၀ ရက္မွ စတင္ျပီး မွတ္ပံုတင္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁.၁။ ပါတီ၏အမည္ အဖြဲ႕အစည္း၏ အမည္မွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ National League for Democracy ေခၚတြင္ပါသည္။ ၁.၂။ မူလအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ မူလအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေအာက္ပါရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ (၁) ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ျဖစ္ေပၚလာရန္ (၂)ဒီမိုကေရစီအစိုးရျဖစ္ေပၚေစရန္ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးျဖစ္ေပၚရန္ (အာဏာရွင္စနစ္ျပန္လည္ေပၚထြက္လာျခင္းမရိွေစရန္) (၃) ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္ထြန္းကားေသာ ျပည္ေထာင္စုၾကီးအျဖစ္ အုတ္ျမစ္ခ်ရန္ (၄) အာဏာရွင္စနစ္ျပန္လည္ထြန္းကားျခင္းမရိွေစရန္ (၅) ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေစရန္ ႏိုင္ငံတကာဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ ဆိုသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အမ်ုိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို စတင္တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁.၃။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ (၁၉၈၈ ) (က) ဦးေအာင္ၾကီး ဥကၠဌ (ခ) ဦးတင္ဦး ဒု-ဥကၠဌ (ဂ) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး (ဃ) ဦးၾကည္ဟန္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) (င) ဦးခ်စ္ခိုင္ အတြင္းေရးမွဴး (၂) (စ) ဦးဝင္းတင္ အတြင္းေရးမွဴး (၃) (ဆ) ဦးၾကည္ေမာင္ သုေတသနဌာနမွဴး (ဇ) ဦးေအာင္ေရႊ စည္းရံုးေရးဌာနမွဴး (စ်) ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ စည္းရံုးေရးဌာနမွဴး (ည) ဦးလြင္ ဘ႑ာေရးမွဴး (ဋ) ဦးဘေရႊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနမွဴး (ဌ) ဦးေအာင္လြင္ ျပန္ၾကားေရးမွဴး တို႔ျဖစ္ပါသည္။ အဖြဲ႕ဝင္ (၄၂) ဦးပါဝင္ေသာ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕ ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕တြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ (၁၂) ႏွင့္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဦးစီးအဖြဲ႕ (၃၀)ဦး တို႔ကို စုေပါင္း၍ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
- 9. မင္းေသ့ 9 | Pa g e ၁.၄။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဦးစီးအဖြဲ႕ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္၏ ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ဦးစီးအဖြဲ႕ဝင္မ်ားမွာ - ဦးခင္ညိဳ ဦးေဇာ္ဝင္း ဦးမင္းဒင္ ဦးေက်ာ္ျမင့္ေလး ဦးသာထို ဦးသိန္းႏိုင္ ဦးခင္ေမာင္ေမာင္ ဦးေမာင္ေမာင္ ဦးနန္းႏြယ္ ဦးဖိုးေအာင္ ဦးေသာင္းဒန္ ဦးလွေမာ္ ဦးေစာျမင့္ ဦးေရႊ ဦးေအးေမာင္ ဦးတင္ေအး ဗိုလ္ရဲထြဋ္ ဦးသန္းထြန္း ဦးခ်ိန္ဖိုး ဦးလွေမာင္ ဦးထြန္းတင္ ဦးေသာ္က ဦးကုိယု ဦးမိုးသူ ဦးခ်မ္းေအး ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္း ေဒါက္တာသက္မင္း ဦးဝင္းခက္ ဦးတင္ေရႊ ဦးခင္ေမာင္ေရႊ တို႔ျဖစ္ပါသည္။ စတင္ဖြဲ႕စည္းစဥ္က ဦးေအာင္ၾကီး၊ သူရဦးတင္ဦး ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ အုပ္စုသံုးခုမွ အခ်ဳိးညီ စုေပါင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးေအာင္ၾကီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သူရဦးတင္ဦးတို႔၏ အုပ္စု (၃) စုေပါင္း၍ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အား “ ေအာင္၊ စု၊ တင္ ” ဟု လူသိမ်ားသည္။ - ဒုတိယကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးေအာင္ၾကီးအုပ္စုတြင္ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္း၊ ဝန္ၾကီးေဟာင္း၊ ပါေမာကၡေဟာင္း၊ ရဲမင္းၾကီးေဟာင္း၊ လႊတ္ေတာ္အတြင္းဝန္ေဟာင္း၊ က်ဴရွင္ဆရာ၊ ေရွ႕ေနမ်ား (၁၄) ဦး ပါဝင္ သည္။ - ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏အုပ္စုတြင္ တတ္သိပညာရွင္မ်ားျဖစ္သည့္ ေရွ႕ေနမ်ား၊ ဆရာဝန္မ်ား၊ စာနယ္ဇင္းသမား မ်ား (၁၄) ဦး ပါဝင္သည္။ - ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း သူရဦးတင္ဦး၏ အုပ္စုတြင္ မ်ဳိးခ်စ္ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား (၁၄)ဦး ပါဝင္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းျပီး မၾကာမီ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ၊ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ ဥကၠဌ ဦးေအာင္ၾကီး က အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ အေရးေပၚသံုးသပ္ခ်က္တင္ျပခဲ့သည္။ အဆိုပါ အေရးေပၚ သံုးသပ္ခ်က္တြင္ - ပါတီအတြင္း ကြန္ျမဴနစ္ဆိုသူမ်ားကိုေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျပီး ထိုကြန္ျမဴနစ္မ်ားကို ပါတီမွအနားယူရန္ ဦးေအာင္ၾကီးက တင္ျပခဲ့သည္။ ဥကၠဌ ဦးေအာင္ၾကီးတင္ျပခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ဆိုသူမ်ားအဖြဲ႕တြင္ (၁) ဦးကိုယု (၂) ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ (၃) ဦးစိန္ျမင့္ (ခ) ဦးမိုးသူ (၄) ဦးဝင္းတင္ (ဟံသာဝတီ) (၅) ဦးတင္ေရႊ (၆) ဦးထြန္းတင္ (၇) ဦးေအာင္လြင္ (၈) ဦးခ်မ္းေအး (ေမာင္စူးစမ္း) တို႔ပါဝင္သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ အေရးေပၚသံုးသပ္ခ်က္ပါ အခ်က္အလက္အျပည့္အစံုအား ေနာက္ဆက္တြဲ (က)တြင္ၾကည့္ရန္)
- 10. မင္းေသ့ 10 | Pa g e ကြန္ျမဴနစ္ဆိုသူမ်ားကိစၥကို ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၃) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဌာနခ်ဳပ္တြင္ ဗဟိုဦးစီးမ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝးက်င္းပ၍ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ဗဟိုဦးစီးအစည္းအေဝးတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ားႏွင့္ ဦးေအာင္ၾကီးတို႔အုပ္စုသည္ ရံႈးသူထြက္ရမည္ဟု ၾကိဳတင္သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။ အဆိုကို မဲခြဲေသာအခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အုပ္စုမွ (၁၄)မဲ၊ ဦးတင္ဦး၏အုပ္စုမွ (၁၄)မဲႏွင့္ ဦးေအာင္ၾကီးအုပ္စုမွ(၁)မဲျဖင့္ ဦးေအာင္ၾကီး၏ အဆိုကို ဆန္႔က်င္မဲေပးၾကသည္။ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ခဲ့ရာတြင္ ဦးေအာင္ၾကီး၏အဆို ရံႈးနိမ့္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဦးၾကည္ေမာင္မွအပ ဦးေအာင္ၾကီး၏အုပ္စုတစ္ခု လံုး ပါတီတြင္းမွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္မွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ေသာပုဂိၢဳလ္မ်ားမွာ- (၁) ဦးေအာင္ၾကီး၊ (၂) ဦးၾကည္ဟန္၊ (၃) ဦးဘေရႊ၊ (၄) ဦးနန္းႏြယ္၊ (၅) ဦးခင္ေမာင္ေမာင္၊ (၆) ဦးသာထို၊ (၇) ဂုဏ္ထူးဦးသိန္းႏိုင္၊ (၈) ဦးမင္းဒင္၊ (၉) ဦးခင္ညိဳ၊ (၁၀) ဦးေက်ာ္ျမင့္ေလး၊ (၁၁) ဦးဘိုးေအာင္၊ (၁၂) ဦးေမာင္ေမာင္၊ (၁၃) ဦးေဇာ္ဝင္းဦး တို႔ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးေအာင္ၾကီးႏွင့္ (၁၂)ဦးတို႔သည္ ျပည္ေထာင္စုအမ်ဳိးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့ၾက ပါသည္။ ၁.၅။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းမ်ား အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ပထမဆံုးအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၊ (၉)ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီသည္ ဗဟိုအလုပ္ အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ကို ပထမဆံုးအၾကိမ္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ပထမအၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌမွာ ဦးတင္ဦးျဖစ္ျပီး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ၊ (၂၀)ရက္ေန႔တြင္ဦးတင္ဦးႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ၾကရျပီးေနာက္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီသည္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ကို ဒုတိယအၾကိမ္ ေျမာက္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗဟိုအလုပ္ အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌမွာ ဦးၾကည္ေမာင္(ယာယီ) ျဖစ္ျပီး အတြင္းေရးမွဴးမွာ ဦးခ်စ္ခိုင္ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္(၈)ဦးပါဝင္ သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ၁၉၉၁ခုႏွစ္၊ မတ္လ၊ (၂၆) ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕ကို တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ထပ္မံေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ျပင္ဆင္ဖြဲ႕ စည္းခဲ့ေသာဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌမွာ ဦးေအာင္ေရႊျဖစ္ျပီး အတြင္းေရးမွဴးမွာ ဦးလြင္ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္(၈)ဦးပါဝင္သည္။
- 11. မင္းေသ့ 11 | Pa g e အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ စတုတၳအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ဦးတင္ဦး၊ ဦးၾကည္ေမာင္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ အက်ဥ္းက်ခံေနခဲ့ရမွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ လာသည့္ အတြက္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ (၉)ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကို စတုတၳအၾကိမ္ေျမာက္ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ စတုတၳအၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဥကၠဌမွာ ဦးေအာင္ေရႊျဖစ္ျပီး ဒုဥကၠဌ (၂)ဦးမွာ ဦးတင္ဦးႏွင့္ ဦးၾကည္ေမာင္တို႔ျဖစ္သည္။ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ျပီး အတြင္းေရးမွဴးဦးလြင္ ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ (၅) ဦးပါဝင္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ပဥၥမအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ အမ်ဳိးသားဒီိမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပဥၥမအၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ပဥၥမအၾကိမ္ေျမာက္ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕တြင္ ဥကၠဌမွာ ဦးေအာင္ေရႊျဖစ္ျပီး ဒုဥကၠဌမွာ ဦးတင္ဦးျဖစ္သည္။ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ျပီး အတြင္းေရးမွဴးမွာ ဦးလြင္ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္(၆)ဦး ပါဝင္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ ဆဌမအၾကိမ္ေျမာက္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ၊ ၁၀ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ဆဌမအၾကိမ္ေျမာက္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ဆဌမအၾကိမ္ေျမာက္ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕အား အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ညီလာခံတြင္ အတည္ျပဳေရြးေကာက္ခဲ့သည္။ ၎ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ ဥကၠဌမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္ျပီး အဖြဲ႕ဝင္ (၁၄) ဦးပါဝင္သည္။ ၂။အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ရည္တည္ခ်က္ႏွင့္ အေျခအေန အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲ (၃) ခုႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။ ထိုေရြးေကာက္ပြဲ (၃)ခု မွာ - (၁) ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ၊ (၂) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ (၃) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကာလမ်ားကိုျဖတ္သန္းခဲ့သည္။ ထိုေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပါဝင္ခဲ့သည္မ်ားရိွခဲ့သကဲ့သို႔ ကန္႔ကြက္ ဆန္႔ က်င္ ခဲ့သည္မ်ားလည္းရိွခဲ့သည္။ ထိုေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ရပ္တည္ခ်က္၊ သေဘာထားမ်ားရိွခဲ့သည္။ ထိုရပ္တည္ခ်က္၊ သေဘာထားမ်ားေၾကာင့္ ပါတီတြင္းအေျခအေနမ်ား ေရြ႕လ်ား၊ လႈပ္ရွားလာခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္ပါေရြးေကာက္ပြဲ(၃)ရပ္အေပၚ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ား အားေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႕ရသည္။
- 12. မင္းေသ့ 12 | Pa g e ၂.၁။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏ သေဘာထားႏွင့္ရပ္တည္ခ်က္ (၁) ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ျဖစ္ေပၚလာရန္ (၂)ဒီမိုကေရစီအစိုးရျဖစ္ေပၚေစရန္ ဒီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈၾကီးျဖစ္ေပၚရန္ (အာဏာရွင္စနစ္ကိုျဖဳတ္ခ်ရန္) (၃) ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္ထြန္းကားေသာ ျပည္ေထာင္စုၾကီးအျဖစ္ အုတ္ျမစ္ခ်ရန္ (၄) အာဏာရွင္စနစ္ျပန္လည္ထြန္းကားျခင္းမရိွေစရန္ (၅) ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေစရန္ ႏိုင္ငံတကာဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ စသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ေမလ၊ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ (၄၄၇) နယ္ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ဲျပီး (၃၉၂)ေနရာ အႏိုင္ရရိွခဲ့သည္။ မဲဆႏၵနယ္စုစုေပါင္း၏ (၈၂) ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အႏိုင္ရရိွခဲ့သည္။ ၂.၂။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ရပ္တည္ခ်က္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာခ်က္၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္မွာ (၁) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးတင္ဦးအပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးျပန္လႊတ္ေပးေရး (၂) ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍ အေျဖရွာေရး (၃) ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းႏွင့္မကိုက္ညီေသာအခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္း၍ ေလ်ာ္ကန္ကိုက္ညီမႈရိွေအာင္ သံုးသပ္ျပင္ဆင္ေရး (၄) လြတ္လပ္၍တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ ေဖာ္ေဆာင္ေရး စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာခ်က္ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီလွ်င္ ၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာစာတမ္းအျပည့္အစံုကို ေနာက္ဆက္တြဲ (ခ)တြင္ ရႈရန္။) အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ျခင္း မျပဳခဲ့ေခ်။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာစာတမ္းကို ထုတ္ျပန္၍ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ပါတီစံုအထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွင့္ပက္သက္ေသာ သေဘာထားအျမင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာစာတမ္းပါ အခ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္မႈ မျပဳျခင္းႏွင့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚအျမင္မတူေသာ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြင္း ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ခြဲထြက္ျခင္းျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚသေဘာထားအျမင္မတူေသာပါတီေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ ျဖစ္ေသာ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ၊ ေဒါက္တာသန္းျငိမ္း၊ ေဒါက္တာဝင္းႏိုင္၊ ဦးစိန္လွဦးႏွင့္ ဦးသိန္းညႊန္႔တို႔သည္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီကို
- 13. မင္းေသ့ 13 | Pa g e တည္ေထာင္၍ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ခြဲထြက္၍ ပါတီတစ္ရပ္အျဖစ္တည္ေထာင္ျခင္း သည္ ေအာက္ပါသေဘာထားမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ (က) ေရြးေကာက္ပြဲတြင္မပါဝင္ျခင္းသည္ ျပည္သူလူထုကို ေက်ာခိုင္းသလိုျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္သင့္သည္။ (ခ) ဒီမိုကေရစီအေျခခံစံႏႈန္းမ်ားထက္ လက္ေတြ႕အရျဖစ္ႏိုင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးခ်ယ္ရမည္။ (ဂ) လႊတ္ေတာ္ျပင္ပႏိုင္ငံေရးသည္ ယခုအေျခအေနတြင္ ထိေရာက္မႈအားနည္းႏိုင္သျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ႏိုင္ငံေရးကို လက္ခံသင့္သည္။ ၂.၃။ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ ရလဒ္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီသည္ ၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ၊ ၁၈ရက္ေန႕တြင္ ဗဟိုေကာ္မတီအစည္းအေဝး ကိုက်င္းပခဲ့ျပီး ယခင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆန္႔က်င္ေရးအစား ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ (က) တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ (ခ) ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ (ဂ) ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး စသည့္တို႔အေပၚအေျခခံ၍ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ၂၀၁၂ ဧျပီလ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါတီမွတ္ပံုတင္၍ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့သည္။ “ ဥပေဒျပင္ေပး၊ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္မည္ ” ဆိုသည့္ ( ျပင္- ဝင္) လိုင္းမွ၊ “ လႊတ္ေတာ္တြင္းဝင္ ျပီး ဥပေဒျပင္မည္ ” ဆိုသည့္ (ဝင္-ျပင္) လိုင္းသို႔ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ၂၀၁၂ ဧျပီ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လစ္လပ္ေနရာ (၄၅)ေနရာမွာ (၄၄)ေနရာဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ျပီး (၄၃) ေနရာ အႏိုင္ရရိွခဲ့ သည္။ ၃။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံသေဘာတရားအရ ပါတီအမ်ိဳးအစား ခြဲျခားသတ္မွတ္ပံုမ်ား ပါတီအမ်ိဳးအစား ခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္းျပဳရာတြင္ ပါတီဖြဲ႔စည္းပံုသေဘာကိုအေျခတည္္၍ ေကဒါ ပါတီိ (Cadre Party) အမ်ိဳးအစား (သို႕) လူထုအေျချပဳပါတီ (Mass Party) အမ်ိဳးအစား ဟူ၍ ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏုိင္ ပါသည္။ ေကဒါပါတီကို ပါတီ၏မူဝါဒမ်ားအား စနစ္တက် ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးထားေသာ၊ သေဘာတရားေရး၊ စည္းရုံးေရး ဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏုိင္မႈရွိေသာ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္း၊ ပါတီဝင္မ်ား အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးကို ပါတီမူဝါဒႏွင့္ အညီ သႏိၵ႒ာန္ခ် ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ပါတီမူဝါဒ ဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို လုိက္နာျခင္း အစရွိသည့္ ႏႈန္းစံမ်ားကုိ အေျခခံ၍ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ပါတီအျဖစ္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိႏုိင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္
- 14. မင္းေသ့ 14 | Pa g e Communist Party Of the Soviet Union ( CPSU )၊ ႏွင့္ Chinese Communist Party ( CCP ) တို႕သည္ ေကဒါပါတီ အမ်ိဳးအစားမ်ား ျဖစ္သည္။ လူထုအေျချပဳပါတီ၏ သိသာထင္ရွားေသာ လကၡဏာရပ္မ်ားမွာ ဝါဒေရးရာႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္ မ်ားထက္ ပါတီဝင္ စုေဆာင္းေရးႏွင့္ စည္းရုံးေရးတုိ႕ကို ပုိမုိ အေလးထားျခင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ပါတီ၏ စည္းမ်ဥ္းမ်ား၊ ပန္းတုိင္မ်ားႏွင့္ ပက္သက္ေသာ အေထြေထြ သေဘာတူညီခ်က္ မရွိဟူ၍ မဆုိႏုိင္။ ဥပမာ German Social Democratic Party ( SPD ) ႏွင့္ UK Labour Party တုိ႕သည္ လူထုအေျချပဳပါတီ အမ်ိဳးအစားမ်ား ျဖစ္သည္။ ဒုတိယေျမာက္ပါတီ အမ်ိဳးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ပံုမွာ လူထု သို႕မဟုတ္ ပါတီဝင္တုိ႕အား ဆြဲေဆာင္စည္းရုံးပံု ကို အေျခခံ၍ ကိုယ္စားျပဳပါတီ ( Representative Party ) (သို႕) စည္းရုံးစုစည္းပါတီ ( Integrative Party ) ဟူ၍ ခြဲျခား သတ္မွတ္ႏုိင္သည္။ ကိုယ္စားျပဳုပါတီသည္ ျပည္သူ႕အျမင္ကို ပံုေဖာ္ေပးျခင္းအစား ျပည္သူ႕အျမင္ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ေစရန္၊ ကိုယ္စားျပဳရန္ ႀကိဳးစား အားထုတ္သည္။ မူဝါဒေရးရာ ဦးတည္မႈထက္ ပါတီ၏ လက္ေတြ႕အက်ိဳးေဖာ္ေဆာင္မႈကို ဦးစား ေပးသည့္ အေလ်ာက္ အားလံုးကို ဆြဲေဆာင္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာ ( Catch-all Strategy ) ကို လက္ခံက်င့္သံုးသည္။ စည္းရုံးစုစည္းပါတီသည္ လူထု၏ အေရးစုိက္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို တံု႕ျပန္မႈေပးျခင္းထက္ ႀကိဳတင္ေျမာ္ျမင္မႈရွိေသာ ႏုိင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာမ်ားျဖင့္ ျပည္သူကုိပညာေပးျခင္း၊ ဆြဲေဆာင္စည္းရုံးျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရး ပန္းတုိင္ အေရာက္ေခၚယူႏုိင္ရန္ အားထုတ္ျခင္းမ်ားကို ဦးစားေပးသည္။ တတိယေျမာက္ ပါတီ အမ်ိဳးအစားသတ္မွတ္ပံုမွာ ပါတီတစ္ခုအေနျဖင့္ အျခားပါတီမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ တားျမစ္ဟန္႕တားမႈမ်ားကို လိုက္နာမႈရွိျခင္း/မရွိျခင္းကို အေျခခံ၍ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျချပဳ ပါတီ ( Constitutional Party ) (သို႕) ေတာ္လွန္ေရးပါတီ ( Revolutionary Party ) ဟု ခြဲျခားႏုိင္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျချပဳပါတီသည္ အျခားပါတီတုိ႕၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ၄င္းတုိ႕အား အပ္ႏွင္းထားေသာ အခြင့္အာဏာတုိ႕ကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ တားျမစ္ဟန္႕တားမႈမ်ားကို လုိက္နာမႈရွိသည္။ အာဏာရပါတီအေနျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ေသာ ျဗဴရုိကေရစီ ယႏၱရား၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔၏ လုပ္ ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရိွေသာ ၾကားေနဝါဒကို က်င့္သံုးသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျချပဳပါတီသည္ ေရြး ေကာက္ပြဲယွဥ္ျပိဳင္ေရးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ေလးစားမႈရိွျပီး ပါတီတစ္ခုကို ျပည္သူ႔မဲဆႏၵျဖင့္ အာဏာရေစ၊ အာဏာ မဲ့ေစျခင္းကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ေတာ္လွန္ေရးပါတီမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံဥပေဒ (သို႔) တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လက္ခံမႈမရိွ ေသာစနစ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ပါတီမ်ားျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီကို ဆန္႔က်င္ေသာ (သို႔) အစြန္းေရာက္ပါတီမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံရ တတ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးပါတီမ်ား ႏိုင္ငံေရးအာဏာရလာသည့္အခါတြင္ အျခားပါတီမ်ားအား ဖိႏွိပ္မႈမ်ားရိွတတ္ျပီး ႏိုင္ငံ ေတာ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ယႏၱရားမ်ားႏွင့္ ပါတီေရးရာမ်ားကို ေပါင္းစပ္လာတတ္သည္။ ပါတီတစ္ခု၏ ဝါဒေရးရာဦးတည္ခ်က္မ်ားကို အေျခခံျပီး လက္ဝဲပါတီ(သို႔) လက္ယာပါတီဟူ၍ ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏိုင္ သည္။ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ပါတီ၏ စီးပြားေရးဆုိင္ရာမူဝါဒႏွင့္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္
- 15. မင္းေသ့ 15 | Pa g e ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အခန္းက႑ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ေလ့ရိွသည္။ လက္ဝဲပါတီမ်ားအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈႏွင့္ စုေပါင္းဘံုဝါဒ (သို႔) လူမႈဖူလံုေရးသေဘာတရားမ်ဳိးကို အေျခခံသည္။ လက္ဝဲပါတီအမ်ဳိးမ်ဳိးတြင္ ပါတီ၏မူဝါဒ ႏွင့္ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားအလိုုက္ ဗဟိုလက္ဝဲယိမ္းပါတီမွ လက္ဝဲစြန္းပါတီအထိ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ သည္။ လက္ယာပါတီမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာေစ်းကြက္စီးပြားေရးႏွင့္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏လြတ္လပ္မႈမ်ား အခြင့္အေရး မ်ားကို ဦးစားေပးသည္။ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးက႑အသီးသီးတြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ဝင္ေရာက္စြက္ ဖက္မႈကို ကန္႔သတ္လိုသည္။ လက္ယာပါတီမ်ားတြင္ ပါတီ၏မူဝါဒႏွင့္ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားအလိုက္ ဗဟိုလက္ယာယိမ္းပါတီမွ လက္ယာစြန္းပါတီအထိ အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ၃.၁။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကို ပါတီအမ်ဳိးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ျခင္း ၃.၁.၁။ NLDပါတီသည္ လူထုအေျချပဳပါတီ(Mass Party) ျဖစ္သည္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္လူထုအေျချပဳပါတီ(Mass Party) အမ်ဳိးအစားျဖစ္သည္ဟုသတ္မွတ္ႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ပါတီစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ဖြဲ႕စည္းပံု စာအုပ္ အခန္း(၄)ပါ၊ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအျဖစ္ လက္ခံျခင္းက႑၌ ေဖာ္ျပထားေသာ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ခြင့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ - ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား - ဧည္ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ - ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ (သို႔) ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူအားလံုးသည္ ပါတီဝင္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ ထားႏိုင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုသူမ်ားအား ပါတီဝင္စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ စိစစ္ျပီး ပါတီဝင္အျဖစ္ လက္ခံမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကိုရႈျမင္ျခင္းအားျဖင့္ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ခြင့္ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ အဆင့္ဆင့္ျဖင့္ စိစစ္ ေရြးခ်ယ္ဖြဲ႔စည္းေလ့ရွိေသာ ေကဒါပါတီ (Cadre Party) အမ်ဳိးအစား၌ အက်ဳံးဝင္ျခင္းမရိွဘဲ လူထုလူတန္းစားမ်ဳိးစံုပါဝင္ႏိုင္ေသာ ပါတီဖြဲ႕စည္းပုံ ရွိသျဖင့္ လူထုအေျချပဳပါတီ (Mass Party) အျဖစ္ ေကာက္ယူႏိုင္သည္။ ၃.၁.၂။ NLDပါတီသည္ စည္းရံုးစုစည္းပါတီ (Integrative Party) ျဖစ္သည္ ဒုတိယေျမာက္ ပါတီအမ်ဳိးအစားခြဲျခားသတ္မွတ္ပုံမွာကိုယ္စားျပဳပါတီ (Representative Party) အမ်ဳိးအစားႏွင့္ စည္းရံုးစုစည္းပါတီ (Integrative Party)အမ်ဳိးအစားဟူ၍အမ်ဳိးအစားခြဲျခား သတ္မွတ္နည္း ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ လူထုကိုယ္စားျပဳပါတီအသြင္မ်ဳိးထက္ ျပည္သူလူထုအတြက္ အမွန္တကယ္လိုအပ္ေသာ လစ္ဘရယ္ ဒီမုိကေရစီႏႈန္းစံမ်ား၊မူဝါဒမ်ားျဖင့္လူထုကို ဆြဲေဆာင္စည္းရံုးသည့္ ပါတီအသြင္မ်ဳိးကို ပိုမို၍ေဆာင္သည္ကို ေတြ႕ရွိႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံု ၾကီးမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ျပည္သူ႔ဆႏၵ၊ ျပည္သူ႕အသံကို အေလးထားေသာ
- 16. မင္းေသ့ 16 | Pa g e ပါတီတစ္ခုျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ပါတီ၏ႏိုင္ငံေရးဝါဒသေဘာတရားႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ ျပည္သူ႕လူထုအတြက္ အမွန္တကယ္ လိုအပ္သည္ဟု ပါတီ၏ယံုၾကည္ရင္းျဖစ္သည့့္္ ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ မူေဘာင္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ခ်မွတ္ျပ၍ လူထုအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္မ်ားကို သက္၀င္ ယုံၾကည္လာေစရန္ လက္ခံက်င့္သံုးလာေစရန္္စည္းရံုးဆြဲေဆာင္မႈ ျပဳျခင္းမ်ားကိုေတြ႕ရွိႏုိင္သည္။ထို႔အျပင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ တံု႔ျပန္ခ်က္မ်ား၊ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ (Liberal Democracy) စံႏႈန္းမ်ား၊ ေဒသအက်ဳိးစီးပြားထက္ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားအေပၚ လူထု အာရံုစိုက္လာေအာင္ စည္းရံုးသည့္အခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရိွရသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားသာမက ပါတီ၏ မူဝါဒႏွင့္ ဦးတည္ခ်က္မ်ားအေပၚ ခိုင္မာစြာရပ္တည္၍ လူထုကို အသိေပးစည္းရံုးမႈမ်ားျပဳလုပ္သည္ကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အခါခပ္သိမ္းကိုယ္စားျပဳရန္ ဦးတည္ေသာ ကိုယ္စားျပဳပါတီ (Representative Party) အမ်ဳိးအစားထက္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီံႏႈန္းစံ မ်ားအေပၚအေျချပဳ၍ လူထုကုိ စည္းရံုးစုစည္း သည့္ပါတီအသြင္ မ်ဳိးေဆာင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ လူထုအားဆြဲေဆာင္စည္းရံုးသည့္ (စည္းရံုးစုစည္းပါတီ-Integrative Party) ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ၃.၁.၃။ NLDပါတီသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျချပဳပါတီ (Constitutional Party) ျဖစ္သည္ ယခုလက္ရိွအေျခအေနတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျချပဳပါတီ (Constitutional Party) အျဖစ္သတ္မွတ္နုိင္သည္။၁၉၉၀ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕မွ ႀကီးမွဴးက်င္းပ ေပးသည့္ ပါတီစံုအေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တရားဝင္ပါတီအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျချပဳပါတီဟု ယူဆႏိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ပါတီစံုအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳမခံရျခင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ သေဘာတူညီခဲ့သည့္ အခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈခံရသည့္အခ်ိန္တြင္ Constitutional Party အျဖစ္မွ Revolutionary Party အျဖစ္သို႔ တျဖည္းျဖည္း အသြင္ကူးေျပာင္းလာသည္ကိုေတြ႕ရွိရသည္။ ထို႔အျပင္ ၂၀၁၀ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ လက္ရိွအာဏာရ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္သည့္ Revolutionary Party အသြင္မ်ဳိးကို ေဆာင္သည့္အခ်က္ကို ထပ္မံေတြ႕ရိွခဲ့ရျပန္သည္။ ထို႕ေနာက္ ၂၀၁၂ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႕တြင္က်င္းပေသာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ယွဥ္ျပဳိင္ႏိုင္ရန္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သို႔ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ရာမွ ယခုစာတမ္း ျပဳစုခ်ိန္အထိ Constitutional Party အျဖစ္တရားဝင္ရပ္တည္လႈပ္ရွားေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ အတိတ္တစ္ခ်ိန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရး အသြင္ကိုေဆာင္ ေသာပါတီမ်ဳိးျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုလက္ရိွအေျခအေနအရဆိုရလ်င္မူ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုု အေျချပဳပါတီဟုပင္ သတ္မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ၃.၁.၄။ NLDပါတီသည္ ဗဟို-လက္ယာယိမ္းပါတီ (Moderate Right Party) ျဖစ္သည္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးကို အေလးထား၍ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အေျခခံ လူ႕ အခြင့္အေရးမ်ားကို ရရွိေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိသည္ ျဖစ္သျဖင့္ လက္ယာတိမ္းညြတ္မႈရွိသည္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။ သို႕ေသာ္ လက္ဝဲ၊ လက္ယာ အယူအဆ ခြဲျခားခ်က္အေနျဖင့္ ရႈျမင္လွ်င္ ဗဟုိ ( Liberal ) ႏွင့္နီးစပ္မႈရွိသျဖင့္ ဗဟုိလက္ယာယိမ္း (Moderate Right ) သုိ႕မဟုတ္( Centre Right ) ဟူ၍ ေကာက္ယူႏုိင္သည္။
- 17. မင္းေသ့ 17 | Pa g e Wikipedia စြယ္စံုက်မ္း၏ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္အရ1 ဗဟိုလက္ယာယိမ္းဆုိသည္မွာ ဒီမုိကေရစီ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ၏ တည္မွီရာျဖစ္ေသာ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး တန္ဖိုးမ်ားျဖစ္သည့္ ပုဂၢလိက လြတ္လပ္ခြင့္၊ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္၊ အခြင့္အေရးတူညီစြာ ရပိုင္ခြင့္၊ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈႏွင့္ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္ေရး ေၾကျငာစာတမ္းပါ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားကို တရားဥပေဒစုိးမိုးေရး မူေဘာင္ႏွင့္အညီ ရရွိေစရန္ အားထုတ္သည္။ တိတိပပ ဆုိရလွ်င္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္၊ စည္းရုံးခြင့္၊ စုေဝးခြင့္၊ အၾကမ္းဖက္မႈမရွိဘဲ သေဘာထားကြဲလြဲခြင့္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း အာဏာရပါတီကို အားေကာင္းေသာ အတုိက္အခံပါတီ္အေနျဖင့္ ရင္ဆုိင္ႏုိင္ရန္ ထိေရာက္စြာစည္းရုံးႏုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္၍ အမွီအခုိကင္းေသာ သတင္းမီဒီယာက႑ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ႏွင့္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္တုိ႕ကို တရား ဥပေဒ စုိးမိုးေရးႏွင့္ အညီေဖာ္ေဆာင္သည့္ ပါတီ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ NLDပါတီကို ဗဟိုလက္ယာယိမ္းပါတီျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုရျခင္း၏ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္မွာ တစ္ဦးခ်င္း အခြင့္အေရး (Individual Rights) ကို ဦးစားေပးသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ရခုိင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစိုးရက ဘဂၤလီ လူမ်ိဳးမ်ား တစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ကေလး ( ၂ ) ေယာက္ႏႈန္းသာ ယူရမည္ ဟူေသာ ကန္႕သတ္ခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ လူ႕အခြင့္အေရးစံႏႈန္းႏွင့္ မကိုက္ညီေၾကာင္း၊ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ အခြင့္အေရးကို ကန္႕သတ္ရာ ေရာက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားျခင္းကို ၾကည့္၍ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အခြင့္အေရးကို ပို၍ဦးစားေပးေၾကာင္း သိႏုိင္သည္။ အခြင့္အေရး တူညီစြာရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ တုိ႕ကို တရားဥပေဒ စုိးမိုးေရး၏ မူေဘာင္ႏွင့္ အညီ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း စသည့္ ဗဟုိလက္ယာယိမ္း စံႏႈန္းမ်ားကိုလည္း လက္ပံေတာင္း အေရးကိစၥသုံးသပ္ခ်က္တြင္ သိသာစြာ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။ ၄။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဖြဲ႕စည္းပံု ( ၂၀၁၃ ) ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ မတ္လ၊ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ႏိိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒ (ဥပေဒအမွတ္ ၂/၂၀၁၀) ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။2 ယင္းဥပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က လက္မခံႏိုင္သည့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ပါရိွေနသည္။ ထို႔ေၾ2 ကာင့္ ယင္းဥပေဒ၊ ပုဒ္မ-၂၅ အရ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ထပ္မံမွတ္ပံုတင္ျခင္းမျပဳရန္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္မ်ားက ကန္႔ကြက္သူမရိွ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒ (ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဥပေဒအမွတ္-၁၁) အား ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ႏို္ဝင္ဘာလ၊ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပဌာန္းခဲ့ပါသည္။ ယင္းဥပေဒ ကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က လက္ခံႏိုင္သျဖင့္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒအရ တည္ေထာင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။ ၄.၁။ ပါတီ၏အမည္ႏွင့္ အလံႏွင့္ အမွတ္တံဆိပ္ ပါတီ၏ အမည္ကို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အမည္ျဖင့္ ဆက္လက္သံုးစြဲခဲ့သည္။ 1http://en.wikipedia.org/wiki/New_Right 2အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ဖြဲ႕စည္းပုံ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး၀ါဒသေဘာတရားႏွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္။ (ႏွာ-၁)
- 18. မင္းေသ့ 18 | Pa g e ပါတီ၏ အလံတြင္ အဝါေရာင္ခြပ္ေဒါင္းပံုႏွင့္ ၾကယ္ျဖဴပံုပါရိွသည္။ ပါတီအလံ၏ ေနာက္ခံအေရာင္မွာ အနီေရာင္ ျဖစ္သည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ ပါတီ၏အလံႏွင့္အမွတ္တံဆိပ္အဓိပၸါယ္ အျပည့္အစံုကို ေနာက္ဆက္တြဲ (ဂ)တြင္ ရႈရန္။) ၄.၂။ ပါတီဖြဲ႕စည္းပံု သဘာပတိအဖြဲ႕ ၁။ ဦးတင္ဦး နာယက ၂။ ဦးဝင္းတင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၃။ ဦးသန္းထြန္း အဖြဲ႕ဝင္ ၄။ ဦးလွေဖ အဖြဲ႕ဝင္ ၅။ ဦးေက်ာ္ခိုင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၆။ ဦးသိန္းတန္ အဖြဲ႕ဝင္ ၇။ ဦးႏိုင္ေသာင္းညႊန္႔ အဖြဲ႕ဝင္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ ၁။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠဌ ၂။ ဦးဥာဏ္ဝင္း အဖြဲ႕ဝင္ ၃။ ဦးဟံသာျမင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၄။ ဦးအုန္းၾကိဳင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၅။ ဦးဝင္းျမင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၆။ ဦးထြန္းထြန္းဟိန္ အဖြဲ႕ဝင္ ၇။ ေဒါက္တာေမဝင္းျမင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၈။ ဦးဝင္းထိန္ အဖြဲ႕ဝင္ ၉။ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀။ ေဒါက္တာေအာင္မိုးညိဳ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၁။ ေဒၚခင္ေဌးၾကြယ္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၂။ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၃။ ဦးေက်ာ္ခင္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၄။ ဦးညီပု အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅။ ေဒါက္တာမ်ဳိးေအာင္ အဖြဲ႕ဝင္ သီးျခားအဖြဲ႕ (၄) ဖြဲ႕ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ေအာက္တြင္ သီးျခားအဖြဲ႕ (၄) ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ (ေနာက္ဆက္တြဲတြင္ရႈ)၎အဖြဲ႕(၄) ဖြဲ႕မွာ -
- 19. မင္းေသ့ 19 | Pa g e (၁) အရံဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ (အဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦးပါဝင္သည္) (၂) စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ (ဥကၠဌ ၁ ဦးႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၄ ဦးပါဝင္သည္) (၃) ဗဟုိလူမႈအေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕(ဥကၠဌ၊ ဒုဥကၠဌ၊ အတြင္းေရးမွဴး၊ ဘ႑ာေရးမွဴးႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၉ ဦးပါဝင္သည္) (၄)ဥပေဒေရးရာအထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕ (ဥကၠဌ၊ ဒုဥကၠဌ၊ အတြင္းေရးမွဴး၊ ဒုအတြင္းေရးမွဴး၊ အထူးအၾကံေပးပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၈ ဦးပါဝင္သည္)စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ေကာ္မတီ (၁၁) ခု ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ေအာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာေကာ္မတီ (၁၁) ခု ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ (ေနာက္ဆက္ တြဲတြင္ရႈ) ၎ေကာ္မတီ (၁၁ )မွာ - (၁) ဥပေဒေရးရာေကာ္မတီ(ေကာ္မတီဝင္ ၆ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၂) ပညာေရးေကာ္မတီ (ေကာ္မတီဝင္ ၅ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၃) က်န္းမာေရးေကာ္မတီ (ေကာ္မတီဝင္ ၅ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၄) စီးပြားေရးေကာ္မတီ (ေကာ္မတီဝင္ ၆ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၅) ေတာင္သူလယ္သမားေရးရာေကာ္မတီ (ဥကၠဌ၊ ဒုဥကၠဌ၊ အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၆) တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ (ဥကၠဌႏွင့္ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦး ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၇) အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ (ဥကၠဌႏွင့္ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၃ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၈) အလုပ္သမားေရးရာေကာ္မတီ (ဥကၠဌ၊ အဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦးႏွင့္အတူ အၾကံေပး ၃ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၉) ျပန္ၾကားေရးေကာ္မတီ (ယာယီတာဝန္ခံ ၁ ဦးႏွင့္ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၉ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၁၀) လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာေကာ္မတီ (ဥကၠဌမွာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ျပီး အတြင္းေရးမွဴး ၁ ဦးႏွင့္ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၅ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) (၁၁) လႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မတီ (ဥကၠဌ၊ အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ ၄ ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္)
- 20. မင္းေသ့ 20 | Pa g e ၄.၃။ ပါတီတြင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာခြဲေဝ က်င့္သံုးမႈ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီသည္ လူထု၏ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုမွ ကာလတုိအတြင္း ေပၚေပါက္ လာေသာ ပါတီတခုျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စတင္ခ်ိန္မွ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခ်ိန္အထိတြင္ ပါတီသက္တမ္းႏုေသးျခင္း၊ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ေကာင္းစြာ မရျခင္းတုိ႕ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ဖြဲ႕စည္းလိုက္ေသာ NLD ပါတီ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာ ဗဟုိဦးစီး စနစ္ျဖင့္သာ စတင္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း အေျခအေနတြင္ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပါတီဝင္အခ်ိဳ႕ ထိန္းသိမ္းခံရျခင္း၊ ပါတီအင္အား ေလ်ာ့ပါးလာျခင္း၊ ပါတီလႈပ္ရွားမႈမ်ား ႏွိပ္ကြပ္ခံရျခင္း စေသာ
- 21. မင္းေသ့ 21 | Pa g e အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ပါတီ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား မရွိသေလာက္အေနအထား ျဖင့္သာ ႏွစ္ေပါင္း ( ၂၀ ) ေက်ာ္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည္။ ၂၀၁၃၊ မတ္လ ( ၈၊ ၉၊ ၁၀ ) ရက္မ်ားတြင္ က်င္းပေသာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ညီလာခံ အၿပီးတြင္ ထပ္မံဖြဲ႕စည္းလိုက္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ လူထုအေျချပဳ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္သည္ ဟုဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ပါတီ၏ ထိပ္ပိုင္း အမႈေဆာင္မ်ား ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ဗဟုိဦးစီးဆန္သည္ဟု ေဝဖန္ခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ သည္ကိုေတြ႕ရွိရသည္။ ပါတီ၏ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကို ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာညီလာခံ၌ သံုးပံုႏွစ္ပံု၏ မဲဆႏၵျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ႏုိင္သည္ဟု ခ်မွတ္ထားသည္။ ညီလာခံ မက်င္းပႏုိင္သည့္ကာလတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဆံုးျဖတ္မႈျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ပါတီစည္းမ်ဥ္းတြင္ ပါရွိသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ရပ္ေက်း၊ ၿမိဳ႕နယ္ စသည့္ ေအာက္ေျခအဆင့္မ်ားတြင္ လုပ္ေဆာင္လိုသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို တဆင့္ျမင့္သည့္ အထက္အဆင့္သို႕သာ တင္ျပအသိေပးရန္လိုၿပီး အတည္ျပဳခြင့္ျပဳခ်က္ကို ေစာင့္ဆုိင္းရန္မလိုေပ။ ကန္႕ကြက္မႈမရွိလွ်င္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္သည္။ တုိင္းအဆင့္ စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ထားရွိၿပီး ကိစၥရပ္မ်ားကို အဆင့္လိုက္ ေျဖရွင္းခြင့္ရွိသည္။ ထိုအေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားကို ၾကည့္ရႈသုံးသပ္လွ်င္ ပါတီ၏ ဒီမုိကေရစီက်မႈ ပိုမုိ၍ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈကို ေတြ႕ရွိရသည္။ သုိ႕ေသာ္ၿပီးဆံုးခဲ့သည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားေရြးခ်ယ္ရာ၌ အရည္အခ်င္း၊ အသက္ အစရွိေသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုအဆင့္မွ တုိက္ရုိက္ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္ ကိုသာ ေတြ႕ရသည္။ ယခုလက္ရွိအခ်ိန္တြင္လည္း ပါတီ၌ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္သည့္ စံသတ္မွတ္ ခ်က္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား ေရးဆြဲထားျခင္းမရွိေသးပါ။သို႕ေသာ္ ပါတီတြင္း လုပ္ေဆာင္ပိုင္ခြင့္ အေနအထားမ်ားကို သံုးသပ္ရျခင္းအားျဖင့္ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္က႑ကို ေနရာေပးလာျခင္းႏွင့္ ဗဟုိဦးစီစနစ္ေလွ်ာ့ခ်မႈမ်ားကို သိသာစြာေတြ႕ႏုိင္သည္။ ၄.၄။ ပါတီရံပံုေငြ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပါတီဝင္မ်ားထံမွရရိွေသာ စိုက္ထုတ္ေငြမ်ားျဖင့္သာ အဓိကရပ္တည္ေန သည့္ ပါတီျဖစ္သည္။ ယခင္က ပါတီဝင္မ်ားထံမွ တစ္ဦးခ်င္း ထည့္ဝင္မႈမ်ိဳး မေကာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလမွစ၍ ပါတီဝင္မ်ားထံမွလစဥ္ေၾကး အျဖစ္ တစ္လလွ်င္ ( ၁၀၀ ) က်ပ္ စတင္ေကာက္ခံခဲ့သည္။ အလံ၊ဦးထုပ္၊ အက်ၤီ ကဲ့သို႕ေသာ ပါတီ၏ သေကၤတေဖာ္ျပထားသည့္ ပါတီအထိမ္းအမွတ္ပစၥည္းမ်ားကိုေရာင္းခ်ျခင္း၊ ေစ်းပြဲေတာ္ က်င္းပျခင္းမ်ားျဖင့္ ပါတီရံပံုေငြကို ရွာေဖြခဲ့သည္မ်ားရိွသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။ ထို႔အျပင္ ပါတီမွ ဖြဲ႕စည္းထားေသာေရးရာေကာ္မတီမ်ားထံသို႔ အလွဴေငြမ်ားေပးအပ္ျခင္းမွ ရရိွေသာ ရံပံုေငြမ်ားလည္းရိွသည္။ ျပည္တြင္းအလွဴရွင္မ်ား နွင့္ ပါတီဝင္မ်ားက ေစတနာအလ်ာက္လွဴဒါန္းသည့္ ေငြေၾကးမ်ားႏွင့္ ေထာက္ပံ့ပစၥည္းမ်ားကို ပါတီစည္းကမ္းႏွင့္ ကိုက္ညီပါက လက္ခံသည္။ ပါတီမွလုပ္ေဆာင္သည့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လႈမႈေရးက႑မ်ားတြင္ ေတးဂီတေဖ်ာ္ေျဖပြဲမ်ားက်င္းပ၍ ရံပံုေငြရွာေဖြထားျခင္းမွ ရံပံုေငြရရိွျခင္းမ်ားလည္းရိွသည္။ ထို႔အျပင္ ေဒၚခင္ၾကည္ေဖာင္ေဒးရွင္းကဲ့သို႔ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ား သို႔ ေစတနာအလ်ာက္လွဴဒါန္းမႈမ်ားမွ ရံပံုေငြရရိွခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ႏုိင္ငံျခားမွ ပါတီသို႕ တုိက္ရုိက္အလွဴေငြ
- 22. မင္းေသ့ 22 | Pa g e ေထာက္ပံ့ျခင္းျဖင့္ ရံပံုေငြရွာျခင္း မရွိပါ ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ားကို မႏၲေလးတိုင္းအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ယခင္အတြင္းေရးမႈး (ယခု ဥကၠဌ) ၏ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။ ၅။ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ မူဝါဒမ်ား ၅.၁။ ႏုိင္ငံေရး မူဝါဒ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒမွာ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢပဋိညာဥ္စာတမ္းပါ ဒီမိုကေရစီလုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို လိုက္နာက်င့္သံုးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒတြင္ ခ်မွတ္ထား သည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးမူဝါဒတြင္ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ား မဆံုးရံႈးေစရန္အဓိကထားသည္။ ႏိုင္ငံဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္သူလူထု၏ သေဘာထား၊ ဆႏၵႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ရည္ရြယ္ထားသည္။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒတြင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးကို အဓိကအေလးထား၍ ခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၂။ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒသည္ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီအေျခခံမ်ားတြင္ ခိုင္မာစြာရပ္ တည္ေဆာင္ရြက္ရန္ မူဝါဒခ်မွတ္ထားသည္။ ႏိုင္ငံအက်ဳိးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ရန္ သေဘာထားသည္။ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးတြင္ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အဓိကထား၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သြားမည္ဟု ခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၃။ စီးပြားေရးမူဝါဒ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ စီးပြားေရးမူဝါဒသည္ ဥပေဒစိုးမိုးမႈေအာက္တြင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မူဝါဒခ်မွတ္ထားသည္။ တစ္ဦးခ်င္းလူေနမႈအဆင့္အတန္းျမင့္မားေရးကိုလည္း အေလးထား သည့္သေဘာထားမူဝါဒရိွသည္။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို တိုင္းေဒသၾကီးအဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္အထိ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ေပးအပ္ရန္၊ ပုဂၢလိကပိုင္အခန္းက႑ကို အားျပဳတည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ စီးပြားေရးသည္ လူ႕အရင္းအျမစ္ကို အက်ဳိးျပဳေစ မည့္ မူဝါဒမ်ားကို အေလးထားခ်မွတ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ ပညာေရးႏွင့္က်န္းမာေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ အက်ဳိးျပဳေစမည့္ လမ္းစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ထားသည္။ စီးပြားေရးဝါဒ၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္မွာ - (က) ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ (ခ) စီးပြားေရးဆိုင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို တိုင္းေဒသၾကီးအဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္အထိလုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးရန္ (ဂ) ပုဂၢလိကအခန္းက႑ကို အားေပးရန္ (ဃ) စီးပြားေရးသည္ လူ႕အရင္းအျမစ္ႏွင့္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳရန္ စသည့္ မူဝါဒမ်ားကို ခ်မွတ္ထားသည္။
- 23. မင္းေသ့ 23 | Pa g e ၅.၄။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ ႏိုင္ငံ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ျဖစ္ေပၚေစေရးႏွင့္ စြမ္းရည္ ထက္ျမက္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏ ၱရားအျဖစ္ ေပၚေပါက္ေစေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မူဝါဒခ်မွတ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ တစ္မ်ဳိးသားလံုးပါဝင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကို တည္ေဆာက္ရန္ မူဝါဒမ်ားခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၅။ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာမူဝါဒတြင္ တပ္မေတာ္သည္ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္မ်ားကို ကာကြယ္ျဖည့္ဆည္းေပးသည့္ တပ္မေတာ္တစ္ရပ္ျဖစ္ရန္ မူဝါဒခ်မွတ္ထားသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာယႏၱရားၾကီး တစ္ခုလံုးသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ထဲတြင္သာ တည္ရိွေနရန္ မူဝါဒခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၆။ တိုင္းရင္းသားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒ တိုင္းရင္းသားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒတြင္ (က) ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုအဓိကထားေဆာင္ရြက္ရန္၊ (ခ)တိုင္းရင္းသားအားလံုးတန္းတူညီသည့္အခြင့္အေရးမ်ားရရိွရန္၊ အေျခခံလူအခြင့္အေရးမ်ားအျပည့္အဝရရိွရန္၊ (ဂ) တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ မ်ားကို ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို တည္တံ့ေစရန္ (ဃ) စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္း ခြင့္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ စသည့္ တိုင္းရင္းသားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၇။ ပညာေရးမူဝါဒ ပညာေရးဆိုင္ရာမူဝါဒသေဘာထားတြင္ (က)ပညာေရးကို ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ (ခ) ေက်ာင္းသားမ်ား လြတ္လပ္စြာပညာသင္ၾကားခြင့္ႏွင့္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအရည္အေသြးျမင့္မားရန္၊ (ဂ) တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ေဒသဆိုင္ရာပညာေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ (ဃ) အစိုးရအေျခခံပညာေရးေက်ာင္းအားလံုး အခမဲ့ပညာေရးျဖစ္ေပၚေစရန္၊ (င) တကၠသိုလ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရရိွရန္၊ (စ) တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ သုေတသနကို အေျခခံရန္ (ဆ) ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရရိွရန္ (ဇ) ဥပေဒႏွင့္အညီ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ား၊ ပုဂၢလိကတကၠသိုလ္မ်ားဖြင့္လွစ္ခြင့္ရရိွရန္ႏွင့္ (စ်) ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရးေက်ာင္းႏွင့္ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ မွ အတည္ျပဳ သည့္ ပညာရွင္မ်ားအစုအဖြဲ႕က အရည္အေသြးျမင့္မားရန္ ၾကီးၾကပ္သြားရန္ စသည့္ မူဝါဒမ်ားကို ခ်မွတ္ ထားသည္။
- 24. မင္းေသ့ 24 | Pa g e ၅.၈။ လယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုင္ရာမူဝါဒ လယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုင္ရာမူဝါဒတြင္ (က) သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ကိုက္ညီေသာ စိုက္ပ်ဳိးနည္းစနစ္မ်ားျဖစ္ရန္၊ (ခ) လြတ္လပ္စြာ စိုက္ပ်ဳိးၾကိတ္ခြဲေရာင္းခ်ခြင့္ရရိွရန္၊ (ဂ) လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ လႊဲေျပာင္းပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ဆက္ခံပိုင္ခြင့္ရရိွရန္၊ (ဃ) လက္မႈလယ္ယာမွ စက္မႈလယ္ယာသို႔ ေျပာင္းလဲအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္၊ (င) စည္းစနစ္က်ေသာ ေရအရင္းအျမစ္စီမံခန္႔ခြဲမႈဖြံ႕ျဖိဳးရန္၊ (စ) စိုက္ပ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ သုေတသနမ်ားကို ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအက်ဳိးအတြက္ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ရန္၊ (ဆ) ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအေရးအတြက္ ေတာင္သူလယ္သမားအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းခြင့္ေပးရန္ စသည့္ မူဝါဒ မ်ားကို ခ်မွတ္ထားသည္။ ၅.၈။ တရားေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒ တရားေရးဆိုင္ရာမူဝါဒတြင္ (က) တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္သည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္၊ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ႏွင့္ တန္းတူရပ္တည္ႏိုင္ရန္၊ (ခ) ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္သည္ ေနာက္ဆံုးအယူခံရာ တရားရံုးျဖစ္ေစရန္၊ (ဂ) ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ေအာက္ရိွ တရားရံုးမ်ားအား လြတ္လပ္စြာ ကြပ္ကဲပိုင္ခြင့္ရိွေစရန္၊ (ဃ) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္သည္ တရားေရးမ႑ိဳင္ႏွင့္ လံုးဝကင္းလြတ္ေနေစရန္၊ (င) တရားစီရင္စစ္ေဆးျခင္းကို အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္တြင္ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ (စ) တရားေရးတြင္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ေသာအာဏာသက္ေရာက္မႈရိွေစရန္ႏွင့္ (ဆ) ဥပေဒႏွင့္အညီ ေခ်ပပိုင္ခြင့္၊ အယူခံပိုင္ခြင့္အျပည့္အဝရရိွရန္ စသည့္ မူဝါဒမ်ားကို ခ်မွတ္ထား သည္။ ၆။ မူဝါဒမ်ားအား သံုးသပ္ခ်က္မ်ား အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ အတုိက္အခံပါတီသာ ျဖစ္သည့္အတြက္ အာဏာရပါတီႀကီးကဲ့သုိ႕ မူဝါဒမ်ားအား ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာတုိ႕ကို လက္နက္ယႏၱရား ( Instruments and Mechanisms) သဖြယ္အသံုးျပဳႏုိင္ခြင့္ မရွိပါ။ သို႕ေသာ္ အတုိက္အခံပါတီ ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ မိမိတုိ႕ပါတီ၏ မူဝါဒအသီးသီးအား သက္ဝင္လႈပ္ရွားလာေစရန္ ပါတီ၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္အသီးသီးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးကိစၥ အေပၚ၌ ထားရွိေသာ ပါတီ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားမွတဆင့္ ေဖာ္ေဆာင္အားထုတ္ခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္သည္။ွ ဥပမာအားျဖင့္ လက္ပံေတာင္းအေရး၊ ရခုိင္အေရး၊ တုိင္းရင္းသားေရးရာ က႑လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားတြင္ ပါတီဥကၠဌႏွင့္ ပါတီ၏ ရပ္တည္ခ်က္အသီးသီးတုိ႕သည္ ပါတီ၏ မူဝါဒမ်ားကို ထင္ဟပ္ေစသည္။ ( အက်ယ္ကို အေထြေထြသံုးသပ္ခ်က္မ်ား၌ရႈ )
- 25. မင္းေသ့ 25 | Pa g e ၆.၁။ ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာထား ၆.၁.၁။ ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရသည့္အေၾကာင္းအရင္း ရခိုင္ျပည္နည္သည္ ခရိုင္ ၄ ခရိုင္၊ ျမိဳ႕နယ္ ၁၇ ျမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ျမိဳ႕နယ္ခဲြ ၃ ျမိဳ႕နယ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ျပည္နယ္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရခိုင္မ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္ေသာ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ျမိဳ၊ ခမီး၊ ကမန္ႏွင့္ မရမာၾကီးတို႔ အျပင္ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားလည္း ေနထိုင္ၾကသည္။ ျပည္နယ္အတြင္းစုစုေပါင္း လူဦးေရ ၃.၃ သန္းေက်ာ္ရိွသည္။3 ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလတြင္ စစ္တေကာင္းေဒသ၌ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားက ေဒသခံ သက္၊ မရမာ(ရခိုင္) လူမ်ဳိးတို႔၏ အိမ္မ်ားကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးသည့္အေျခအေနမ်ားစတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေမလ ၂၈ရက္ေန႕တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရမ္းျဗဲျမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္နီေမာ္ေက်းရြာ၊ သေျပေခ်ာင္းေက်းရြာတြင္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးအား ဘဂၤလီလူမ်ဳိး (၃)ဦးက အဓမၼျပဳ က်င့္၍ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည့္ အမႈအခင္းျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။ ထိုမွဆက္လက္၍ ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕၌ ဘဂၤလီလူမ်ဳိး ၁၀ ဦးကို ေဒသခံမ်ားက သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေသာအျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္တစ္ဆက္တည္း စစ္ေတြျမိဳ႕ အမွတ္(၁)ရဲစခန္းေရွ႕တြင္ လူ ၃၀၀ ခန္႔ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။ ၎အေျခအေနမ်ားကို အစျပဳ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ရခိုင္၊ ဘဂၤလီ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား အဆက္မျပတ္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ေတာ့သည္။ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္မွတစ္ဆင့္ ဘူးသီးေတာင္ ျမိဳ႕နယ္သို႔ အၾကမ္းဖက္ဆူပူမႈမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႕ခဲ့ရာမွ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္၍ နယ္ေျမတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို ထိန္းသိမ္းရသည့္ အဆင့္အထိ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေတြျမိဳ႕သို႔ ကူးစက္သြားျပီး စစ္ေတြ၊ သံတြဲ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းျဗဲ ျမိဳ႕နယ္မ်ား၌ အေရးေပၚအေျခအေနအရ ပုဒ္မ ၁၄၄ ကို ဆက္လက္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားအတြင္း လူေပါင္း ၁၉၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။ ၂၆၅ ဦး ဒဏ္ရာရရိွ ခဲ့သည္။ ေနအိမ္ေပါင္း ၈၆၁၄ အိမ္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးခဲ့သည္။ လူေပါင္း ၁ သိန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူမ်ဳိးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသာအေျခအေနမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုက ေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ တုံ႕ျပန္ရပ္တည္ခ်က္မ်ားသည္ ပါတီ၏မူဝါဒႏွင့္ သေဘာထားမ်ားကို ထင္ဟပ္ျပသေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၆.၁.၂။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထားႏွင့္ ရပ္တည္ခ်က္မွာ - (က) ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္တစ္ဦးမွ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ဘဂၤလီ(သို႔) ရုိဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍ ေမးျမန္းရာ “ မိမိအေနျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး(သို႔) ရိုဟင္ဂ်ာ တိုင္းရင္းသားဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ မၾကားဖူးေၾကာင္း ” ေျပာဆိုခဲ့သည္။ 3 ဗမာ (ျမန္မာ) ျပည္အတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေရးအခင္းပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ဦးသန္႔ (လာဘ္မိုးေစြ)၊၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။ (ႏွာ-၂၄၁)
- 26. မင္းေသ့ 26 | Pa g e (ခ) ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ား ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးေရး၊ မေပးေရးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဥပေဒႏွင့္အညီ ဆံုးျဖတ္ရမည့္ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ (ဂ) ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အခ်ဳိ႕ေသာေဒသမ်ားတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားအားတစ္အိမ္ေထာင္ လွ်င္ ကေလး (၂) ေယာက္ႏႈန္းသာယူခြင့္ရမည္ဟူေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူ႕အခြင့္ အေရးစံႏႈန္းႏွင့္ မကိုက္ညီေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။ (ဃ) ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ျမိဳ႕နယ္ (၈) ျမိဳ႕နယ္မွ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရံုးခြဲမ်ားက ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ ကေလးေမြးဖြားမႈႏႈန္းကန္႔သတ္သည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္အား ေထာက္ခံေၾကာင္း ေတြ႕ရိွရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚသေဘာထားသည့္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို သံုးသပ္ျခင္းအားျဖင့္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွျမိဳ႕နယ္ (၈)ျမိဳ႕နယ္ရိွ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရုံးမ်ား၏ သေဘာထားမွ ဆန္႕က်င္ေနေၾကာင္းေတြ႕ရိွရသည္။ ထိုအခ်က္သည္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အတြင္း လြတ္လပ္ေသာသေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္မ်ားျဖင့္ သေဘာထားကြဲျပားမႈကို လက္ခံေၾကာင္းေတြ႕ရိွရသည္။ ၆.၂။ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေဘာထား ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ကို ၁၉၆၁ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႕သည္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ကို ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ KIA သည္ ကခ်င္အေရွ႕ပိုင္းနယ္ေျမႏွင့္ ရွမ္း ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းနယ္ေျမမ်ားကိုု ျဖန္႔က်က္ႏိုင္ေသာအေနအထားရိွသည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရလက္ထက္မ်ားတြင္ ျငိမ္း ခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈမ်ား အနည္းငယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားကို နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္း တည္ရိွေနေစေသာကိစၥႏွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၃၃၈)တြင္ေဖာ္ေျပထားေသာ “ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းရိွ လက္နက္ကိုင္တပ္အားလံုးသည္ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန ၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ရိွရမည္ ” ဟူေသာအခ်က္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်င္း၍ အစိုးရဘက္ႏွင့္ မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားကာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မ်ားႏွင့္ စစ္မ်ားျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာတင္းမာမႈမ်ားျဖင့္ ျမန္မာ တပ္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္တပ္မ်ား အျပင္းအထန္ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ျပည္တြင္းမျငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။4 အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ကခ်က္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ ေအာက္ပါ သေဘာထားမ်ားရိွေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ၎သေဘာထားမ်ားမွာ - (က) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ စစ္ေရးနည္းထက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနည္းျဖင့္ ေဆြးေႏြးညိွႏႈိင္းေျဖရွင္းေရးကို လိုလားသည္။ (ခ) ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က မိမိ အားတာဝန္ေပးပါက တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပါတီဥကၠဌေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွသူမ၏ 4 www.crisisgroup.org (A Tentative Peace in Myanmar’s Kachin Conflict-International Crisis)
- 27. မင္းေသ့ 27 | Pa g e သေဘာထားကို ေဖာ္ျပသည္။ထုိ႕အျပင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ဖြဲ႕စည္းထားေသာေကာ္မတီမ်ား၌ တိုင္းရင္းသားေရးရာေကာ္မတီဖြဲ႕စည္း ထားရာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌကိုယ္တိုင္ ၎ေကာ္မတီဥကၠဌ တာဝန္ယူထားျခင္းကို ၾကည့္ျခင္းႏွင့္၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဦးတည္ခ်က္သံုးရပ္အနက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ထည့္သြင္းျခင္းအားျဖင့္ ပါတီအေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားအေရးကို အေလးထားေၾကာင္းကို ေတြ႕ျမင္နုိင္သည္။ ၆.၃။ လက္ပံေတာင္းအေရးႏွင့္ ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထား အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနျဖင့္လက္ပံေတာင္းအေရးကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ျပည္သူ႕အက်ဳိးကို အေလးထားရန္ သေဘာထားရိွသည္။ လက္ပံေတာင္းအေရးႏွင့္ ပက္သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာဝန္ေပးခ်က္အရ အမ်ဳိးဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ လက္ပံေတာင္း အေရး ႏွင့္ပက္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တာဝန္ယူေျဖရွင္းေပးခဲ့သည္။ ထိုေျဖရွင္းခ်က္မ်ား၏အခ်က္မ်ားကို ၾကည့္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာ ထားကို သံုးသပ္ၾကည့္ႏိုင္သည္။ ၆.၃.၁။ လက္ပံေတာင္းအေရး၏ ေနာက္ခံအေျခအေန လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီတူးေဖာ္ေရးစီမံကိန္းကို ကေနဒါႏိုင္ငံ Ivanhoe Co, Ltd မွ စတင္ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္မႈ ျပဳခဲ့သည္။ Ivanhoe Co, Ltd ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသတၳဳတြင္းဝန္ၾကီးဌာနမွ အမွတ္(၁) သတၳဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းတို႔သည္ (၁၉၉၆) ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ၊ ၁၀ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္လုပ္မႈသေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆို၍ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ စီမံကိန္းကို (၂၀၁၀) ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပုိင္လီမိတက္ႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ China North Industries Cooperationလက္ေအာက္ရိွ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီတို႔ကဆက္လက္လႊဲေျပာင္း၍ အစုစပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီႏွင့္ ေၾကးနီထုတ္လုပ္ခြင့္သက္တမ္းကို ႏွစ္ေပါင္း (၃၀)ျဖင့္ သေဘာတူညီခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ တရုတ္ကုမၸဏီႏွင့္ ျမန္မာစီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္တို႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ရာ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ၊ (၅)ရက္ေန႔တြင္ စီမံကိန္းနယ္ေျမအနီး အေထြေထြမေက်နပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားမွ ဆႏၵျပမႈစတင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဆက္လက္၍ ေဒသခံမ်ားမွ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္၍ မေက်နပ္မႈမ်ား အဆက္မျပတ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီး ဆႏၵျပမႈမ်ား တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပြားလာခဲ့ရမွ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ၊ ၂၉ ရက္ေန႔ မနက္(၃)နာရီခန္႔တြင္ ဆႏၵျပသည့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ သံဃာ မ်ားကို စစ္ကိုင္းတိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆႏၵျပျဖိဳခြင္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုဆႏၵျပျဖိဳခြင္းမႈသည္ အလြန္ျပင္းထန္ခဲ့သည့္အတြက္ ေၾကာင့္ လက္ပံေတာင္း ေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္၍ မေက်မနပ္မႈမ်ား အထြတ္အထိပ္သို႔ေရာက္ရိွခဲ့ရသည္။ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုးမွ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ (၉၅/၂၀၁၂)အရ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ ၃ရက္ေန႔တြင္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေၾကးနီစီမံကိန္းလုပ္ငန္း ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ျပဳရန္ သင့္/မသင့္ ဆံုးျဖတ္ရန္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ကိုဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ အဆိုပါ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ၏ ဥကၠဌမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ျပီး အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ဦးပါဝင္ခဲ့သည္။
- 28. မင္းေသ့ 28 | Pa g e စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သည္ ေအာက္ပါအေျခခံမူမ်ားကို အေျခခံ၍ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၎အေျခခံမူမ်ားမွာ - (က) ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြား၊ (ခ) ျပည္သူလူထုအတြက္ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြား၊ ႏွင့္ (ဂ) အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အျမင္ စသည့္အေျခခံမူမ်ားကို အေျခခံ၍ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္း အေရးကိစၥမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုး၏တာဝန္ေပးခ်က္အရ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္(၁၅) ဦးတို႔သည္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္၍ ေဒသခံျပည္သူလူထု၏ အေျခအေနမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရိွခဲ့သည္။ ၎တို႔မွာ - (၁) စီမံကိန္းကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားထံမွ လယ္ယာေျမသိမ္းမႈမ်ားျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အားနည္းျခင္း၊ (၂) သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ဳိးစီးပြား၊ ေဒသခံမ်ားအက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသည့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကို ျပည္သူလူထုသို႔ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေဖာ္ျပမႈမရိွျခင္း၊ (၃)စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ထုတ္လုပ္မႈနည္းစဥ္မ်ားသည္ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ကိုက္ညီမႈမရိွျခင္း၊ (၄) ေၾကးနီစီမံကိန္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ပက္သက္ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈစီးပြားေရးဆိုင္ရာသက္ေရာက္မႈ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား စနစ္တက်ျပဳလုပ္ထားမႈ မရိွျခင္း၊ (၅) ကုမၸဏီအေနျဖင့္ ေဒသဆိုင္ရာျပည္သူတို႔အတြက္ လံုေလာက္ေသာ လူမႈစီးပြားေရးဘဝ တိုးျမင့္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မႈႏွင့္ လယ္ယာေျမဆံုးရံႈးသျဖင့္ အလုပ္အကိုင္မဲ့ျဖစ္သူမ်ားအား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ထိေရာက္စြာ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မႈ မရိွျခင္း၊ စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရိွခဲ့သည္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သည္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္ေသာအေရးအရာမ်ားကို ေအာက္ပါအခ်က္ မ်ားကို ဗဟိုျပဳ၍ ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၎အခ်က္မ်ားမွာ - (၁) စီးပြားေရးအတြက္ အက်ဳိးရိွမႈ (၂) ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ႏွင့္ (၃) လူမႈေရးႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး စသည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ဗဟိုျပဳ၍ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ဳိး၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏အက်ဳိးကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္အား အၾကံျပဳခ်က္မ်ားေပးအပ္ခဲ့သည္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္၏ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ေကာ္မရွင္သည္ ျပင္ဆင္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားကိုတင္ျပ၍ စီမံကိန္းကိုဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္ အၾကံျပဳခဲ့သည္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သည္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းကို ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားျဖည့္စည္း၍ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ အၾကံျပဳခဲ့ သည္။ ၎တို႔မွာ -
- 29. မင္းေသ့ 29 | Pa g e (၁) ႏိုင္ငံေတာ္၏အက်ဳိးစီးပြားကိုယခုထက္ပိုမိုရရိွေစရန္အတြက္ တည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီညိွႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ (၂) သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈစီးပြားဆိုင္ရာသက္ေရာက္မႈအကဲျဖတ္ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ား စနစ္တက်ေရးဆြဲ၍ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊ (၃) သိမ္းဆည္းခံထားရေသာ ေဒသခံမ်ား၏ လယ္ယာေျမမ်ားအားကာလတန္ဖိုးႏွင့္အညီျပင္ဆင္၍ ထပ္မံတိုး ေပးရန္၊ (၄) အသံုးျပဳျပီးေသာစီမံကိန္းေျမမ်ားအား စိုက္ပ်ဳိးေျမမ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္သံုးစြဲႏိုင္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ေပးရန္၊ (၅) ေဒသခံမ်ား၏ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ားရရိွေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရန္၊ (၆) ယခင္မူလခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ စီမံကိန္းစာခ်ဳပ္အား ျပင္ဆင္ခ်ဳပ္ဆို၍ ေၾကးနီစီမံကိန္းကို ဆက္လက္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ အၾကံျပဳတင္ျပခဲ့သည္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္၏ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ျခင္းအားျဖင့္ ေအာက္ပါအခ်က္ မ်ားကို ေတြ႕ရိွႏိုင္ပါသည္။ ၎အခ်က္မ်ားမွာ - (၁) ႏိုင္ငံေတာ္ဝင္ေငြရရိွမႈပိုမိုရရိွေစရန္၊ (၂) ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေစရန္၊ (၃) ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) ရိွေစရန္၊ (၄) တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး (Rule of Law) ပိုမိုရရိွေစရန္၊ (၅) စီးပြားေရးဆိုင္ရာ လံုျခံဳစိတ္ခ်မႈ(Economic Security)ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းမ်ား (Foreign Investments)ကို အာမခံခ်က္ေပးရန္၊ (၆) စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ား၏ လူမႈေရးဆိုင္ရာတာဝန္ယူမႈ (Corporate Social Responsibility) အျပည့္ရိွေစရန္၊ (၇) ေဒသခံျပည္သူတို႔၏ဆံုးရံႈးမႈမ်ားအတြက္ ထိုက္တန္ေသာျဖည့္ဆည္းေပးမႈမ်ား အျပည့္အဝရရိွရန္(Compensations) စသည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လက္ပံေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္း အေရးကိစၥကို ဦးေဆာင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ရာ ထိုအေရးကိစၥမ်ားအေပၚေျဖရွင္းမႈႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ မူဝါဒသေဘာထားမ်ားကို ခ်ိန္ထိုးစဥ္းစားသံုးသပ္ႏိုင္သည္။ လက္ပံေတာင္းအေရး ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လုပ္ရပ္ႏွင့္ ေျဖရွင္းခ်က္မ်ားသည္ ပါတီ၏သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားႏွင့္ မ်ားစြာသက္ဆိုင္ ေနမည္ဟု ယူဆႏိုင္သည္။
- 30. မင္းေသ့ 30 | Pa g e ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ - တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ - ႏိုင္ငံေတာ္၊ ျပည္သူႏွင့္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားအေပၚ သင့္တင့္ေသာအက်ဳိးစီးပြားရရိွမႈကို အေလးထားျခင္း၊ -ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ အကာအကြယ္ေပးျခင္း၊ -ျပည္သူ၏အခြင့္အေရးမ်ားမဆံုးရံႈးေစရန္ စသည့္အခ်က္မ်ားကို အေလးထားရပ္တည္ေၾကာင္းေတြ႕ရိွရသည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ၊ ၂၄ ရက္တြင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းလုပ္ငန္းသေဘာတူစာခ်ဳပ္အား ျပင္ဆင္ခ်ဳပ္ဆို ခဲ့သည္။ မူလစာခ်ဳပ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အခြန္ေငြ စုစုေပါင္း ၁၆ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဦးပိုင္ကုမၸဏီက ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဝမ္ေပါင္ ကုမၸဏီမွ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ခြဲေဝယူခဲ့ရာ ယခုျပင္ဆင္ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ စာခ်ဳပ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အခြန္ေငြ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဦးပိုင္ကုမၸဏီမွ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီမွ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ခြဲေဝရန္ ေျပာင္းလဲစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ေျပာင္းလဲခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ စာခ်ဳပ္တြင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ သတၱဳတြင္းဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ ညိွႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ လူမႈတာဝန္ယူမႈ Corporate Social Responsibility လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ဝမ္ေပါင္မွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁) သန္းထည့္ဝင္ရန္ သေဘာတူညီခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈစီးပြားေရးဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈ အကဲျဖတ္ျခင္း အစီရင္ခံစာ (ESIA)၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာစီမံခန္႔ခြဲမႈ စီမံခ်က္ (EMP)၊ လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္း ေရးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ (OHSAS)၊ ISO (ထုတ္လုပ္မႈစီမံခန္႔ခြဲျခင္းဆုိင္ရာလက္မွတ္)၊ လုပ္ငန္းခြင္ ေဘးကင္းလံုျခံဳမႈႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လက္မွတ္မ်ားရ ရိွေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေျပာင္းလဲရာတြင္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ ယခင္စာခ်ဳပ္သည္ အျမတ္အစြန္းအား အေလးထားခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ စာခ်ဳပ္တြင္ လူမႈေရးတာဝန္ေက်မႈကိုပါ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ ၆.၄။၂၀၀၈ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထား အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနျဖင့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရျခင္း အေၾကာင္းတြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးသည္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႕အျပင္ NLD ပါတီအေနျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဒီမုိကေရစီစံႏႈန္းႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ အခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနသည့္အတြက္ ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္သည္ဟု စဥ္ဆက္မျပတ္ ေျပာဆုိခဲ့သည္။ ၂၀၁၃၊ ဇြန္လ (၉) ရက္ေန႕တြင္ ပါတီဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မႏၱေလးတုိင္း၊ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕ လူထုေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမူႏွင့္ ပက္သက္၍လည္း ဒီမုိကေရစီစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ အခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ထုိအခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္သည္ဟု
- 31. မင္းေသ့ 31 | Pa g e ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျပင္ဆင္ရာတြင္လည္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္စြာျဖင့္ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေထာက္ျပသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီစံႏႈန္းျဖင့္ မကိုက္ညီေသာ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္မ်ားအား ျပည္သူမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ သိရွိေစရန္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဆုိင္ရာ အသိအျမင္မ်ား ပ်ံ႕ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ေထာက္ျပသည္။ ၄င္းကိစၥႏွင့္ ပက္သက္၍ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ( ၂၈၊၂၉ ) ရက္ေန႕မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္ (၁၂ ) ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ (၁) ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ား၌ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါဝင္ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ေရးတုိ႕ကို အစဥ္တစိုက္ဦးတည္သည္ဟု ခ်မွတ္ထားျခင္း။ (၂) ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတ အရည္အခ်င္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးအျမင္ရွိရမည္ ဟူေသာအခ်က္ကို ထည့္သြင္းထားျခင္း။ (၃) ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား တြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းတင္သြင္းမည့္ တပ္မေတာ္သား ၂၅% ပါဝင္ေနျခင္း။ (၄) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး၊ ဒုတိယဝန္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ခံရပါက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႏႈတ္ထြက္ၿပီးျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားၿပီး၊ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ ခန္႕အပ္ထားေသာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုမူ ႏႈတ္ထြက္ရန္မလိုဟု သတ္မွတ္ထားျခင္း။ (၅) ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဒုတိယဝန္ႀကီးမ်ား ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးျခင္းႏွင္း စပ္လ်ဥ္း၍ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား အတြက္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ထံမွ သင့္ေလ်ာ္သည့္ တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ အမည္စာရင္းကို ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတကရယူျခင္း။ (၆)ရာထူးမွႏႈတ္ထြက္ရမည့္ အထက္ပါတပ္မေတာ္သားဝန္ႀကီး၊ ဒုတိယဝန္ႀကီးတုိ႕ႏွင့္ပက္သက္လွ်င္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ညိႈႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ျခင္း။ (၇) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု တုိင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္၊ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ စီရင္စုတုိ႕တြင္လည္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ညိႈႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ျခင္း။ (၈) အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီကို (၁၁) ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားရာ ဒုတိယသမၼတ၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ထဲေရး႒ာနဝန္ႀကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာ႒ာန ဝန္ႀကီး စုစုေပါင္း (၆) ဦးတုိ႕ျဖင့္ အမ်ားစုမဲ ( Majority Vote ) တပါတည္း ရယူထားျခင္း။ (၉) တပ္မေတာ္သည္ တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္အားလံုးကို စီမံခန္႕ခြဲ၊ စီရင္ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိျခင္း။ (၁၀) တပ္မေတာ္ႏွင္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏုိင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းအားလံုးသည္ တပ္မေတာ္၏ ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ရွိရမည္ဟု ထည့္သြင္းထားျခင္း။ (၁၁) အေရးေပၚအေျခအေနေပၚေပါက္လွ်င္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကို ဤဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ရယူသံုးစြဲခြင့္ရွိျခင္း။
- 32. မင္းေသ့ 32 | Pa g e (၁၂) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုး၏ ၇၅% ေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပမည္ဟု မည္သို႕မွ ျပင္ဆင္ခြင့္ မရေအာင္ သတ္မွတ္ထားျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။ ပါတီ၏သေဘာထားအရ ျပည္သူတုိ႕၏ဆႏၵသည္ ႏုိင္ငံေရးအခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္ျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္သည္ စစ္မွန္ေသာ ပါတီစံုဒီမုိကေရစီစနစ္ထြန္းကာေရးကို ဦးတည္ခ်က္ပန္းတုိင္အျဖစ္ မမွိတ္မသုံ ခံယူၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသားေရးကို ျပည္သူ႕ဆႏၵႏွင့္ အညီ ရပ္တည္သင့္သည္ဟု ယူဆသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼႏွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ား ေရြးခ်ယ္မႈဆုိင္ရာ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပက္သက္၍လည္း လိုအပ္ေသာ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စံုပါလွ်င္ က်ား/မ မေရြး ေရြးခ်ယ္ခံႏုိင္ခြင့္ရွိသည္ ယူဆသည္။ လႊတ္ေတာ္ဖြဲ႕စည္းသည့္က႑တြင္လည္း ျပည္သူမ်ားက ကိုယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ေသာ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းသင့္သည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္သည္ဟု ယူဆေသာ အခ်က္ (၄) မွ (၁၁) အထိေထာက္ျပထားေသာ အခ်က္မ်ားကို သံုးသပ္ရာတြင္ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္၏ က႑သည္ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအား ေပးအပ္ထားေသာ အခြင့္အာဏာမ်ားထက္ ပိုလြန္ေနသည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅% ေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူ လက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပမည္ဟု မည္သို႕မွ ျပင္ဆင္ခြင့္မရႏုိင္ေအာင္ သတ္မွတ္ထား သည္ဟုဆုိသည္။ NLD ပါတီအေနႏွင့္မူ - ၁။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူေရး၊ မခံယူေရးတုိ႕ကို ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ခြင့္ အာဏာေပးထားသင့္သည္။ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ တရပ္ကို ျပင္ဆင္ရန္ ေပၚေပါက္လာသည့္ ျပႆနာအေပၚ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ ဆံုးျဖတ္မည္။ (သုိ႕မဟုတ္) ၂။ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ ၿပီးမွ ဆံုးျဖတ္မည့္ကိစၥကုိ ျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႈာက္လိုက္ေသာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅% ေက်ာ္က ဆႏၵမဲ ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိသင့္ပါသည္။ ဟူေသာနည္းလမ္းႏွစ္ရပ္ျဖင့္ ျပင္ဆင္သင့္သည္ဟု ယူဆသည္။ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ရန္ အတြက္ ၂၀၁၂ ဧၿပီလတြင္ လႊတ္ေတာ္တြင္းသို႕ဝင္ကာ ျပင္ဆင္မည့္ ( ဝင္ - ျပင္ )မူျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းသို႕ ဝင္ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီကို စတင္ဖြ႕ဲစည္းသည့္ အဆင့္သာရွိေနပါေသးသည္။ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၏ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ အျပည့္အဝ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ဦးတည္ရာလမ္းေၾကာင္းေပၚသို႕ ေရာက္ရွိေနၿပီဟု သံုးသပ္ႏုိင္ပါသည္။ ၆.၅။ ႏိုင္ငံေတာ္ပညာေရးႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏ လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္ သေဘာထားအျမင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပညာေရးႏွင့္ပက္သက္၍ ေအာက္ပါလုပ္ေဆာက္ခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ပညာေရးဆိုင္ရာလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွာ -
- 33. မင္းေသ့ 33 | Pa g e (၁) ပညာေရးကြန္ယက္ကို ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီကပင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျပီး လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ (၂) မႏၱေလးတိုင္း၊ ျပည္ၾကီးတံခြန္ျမိဳ႕နယ္တြင္ ေဒၚျမသန္းေက်ာင္းကို မူလတန္းမွ အထက္တန္းအထိ အခမဲ့ေက်ာင္းအျဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ (၃) မႏၱေလးတိုင္း၊ မဟာျမိဳင္ရပ္ကြက္တြင္ အခမဲ့ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းဖြင့္လႊတ္ျပီး ျမင္းျခံျမိဳ႕နယ္တြင္ အခမဲ့ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ (၄) ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ပညာေရးကြန္ယက္မွ ၾကီးမွဴးက်င္းပသည့္ ပညာေရးရန္ပံုေငြရွာေဖြသည့္ ေတးဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖ ပြဲကို က်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပညာေရးရန္ပံုေငြပြဲမွ ရန္ပံုေငြ သိန္း (၃၀၀၀) ေက်ာ္ရရိွခဲ့သည္။ (၅) ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လႊတ္ေတာ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အား ျပန္လည္ အဆင့္ျမွင့္တင္ရန္ အဆိုျပဳတင္သြင္းခဲ့သည္။ ထိုအဆိုျပဳခ်က္ကို မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ အႏိုင္ရရိွ၍ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္အား အဆင့္ျမွင့္တင္ေရးအဆိုေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွရန္ကုန္တကၠသိုလ္အဆင့္ျမွင့္တင္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ (၆) ေကာ့မွဴးျမိဳ႕နယ္တြင္ ပထမဆံုးေရြ႕လ်ားစာၾကည့္တိုက္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ၊ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုေရြ႕လ်ားစာၾကည့္တိုက္သည္ ေက်းရြာေပါင္း ၂၁ ရြာသို႔ လွည့္လည္ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းေရြ႕လ်ားစာၾကည့္တိုက္မ်ားအေကာင္အထည္ေပၚလာေစေရးအတြက္ ပါတီမွ ထူေထာင္ထားသည့္ ေဒၚခင္ၾကည္ေဖာင္ေဒးရွင္းက ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သည္။ (၇) လႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ဳိးသားပညာေရးမူဝါဒမူၾကမ္းကို တင္သြင္းခဲ့သည္။ ''အမ်ိဳးသား ပညာေရး မူ၀ါဒ(မူၾကမ္း) ကို ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ပညာေရး ျမႇင့္တင္မႈ ေကာ္မတီက ဇြန္ ၁၈ ရက္မွာ တင္သြင္းခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကေနတစ္ဆင့္တင္သြင္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း'' ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ကြန္ရက္ဥကၠ႒ ေဒါက္တာသိန္းလြင္က ဆိုသည္။ ၆.၆။ က်န္းမာေရးႏွင့္ပက္သက္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္၏ လုပ္ေဆာင္မႈ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပညာေရးကြန္ယက္မ်ားနည္းတူ က်န္းမာေရးကြန္ယက္မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ က်န္း မာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္လ်က္ရိွသည္။ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလးကဲ့သို႔ေသာ ျမိဳ႕ၾကီးမ်ားရိွ ဆင္ေျခဖုန္း ျမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ အခမဲ့ေဆးေပးခန္းမ်ားဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားေပးျခင္းႏွင့့္ ျပည္သူမ်ားအား က်န္းမာ ေရးအသိေပးေဟာေျပာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းဦးေဆာင္၍ HIV/ AIDS ေဝဒနာရွငင္မ်ားႏွင့္ မိသားစုမ်ားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ဆိုင္ရာလုပ္ငန္း မ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ရိွသည္။ မႏၱေလးရိွ ခ်မ္းျမသာစည္ျမိဳ႕နယ္၊ မဟာေအာင္ေျမျမဳိ႕နယ္ႏွင့္
- 34. မင္းေသ့ 34 | Pa g e ေအာင္ေျမသာစံျမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ အခမဲ့ေဆးေပးခန္းမ်ားျပဳလုပ္ျပီး စုေပါင္း ေသြးလွဴပြဲမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၆.၇။ ပါတီတြင္း လူငယ္ေရးရာ က႑ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပါတီဝင္ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား၏ က႑ကို ပိုမို၍ အားေကာင္းလာေစရန္ အတြက္ ပါတီတြင္း လူငယ္စြမ္းရည္ျမွင့္သင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္းရွိသည္။ ထုိ႕ျပင္ ပါတီဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ အဆင့္ အသီးသီး၌ လူငယ္မ်ားအား အခ်ိဳးက် ေနရာေပးျခင္းရွိသည္။ ယခုလက္ရွိ အေျခအေနတြင္ လူငယ္ညီလာခံ က်င္းပေရးေကာင္မရွင္ကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ၂၀၁၃၊ မတ္လ၊ ( ၈၊ ၉၊ ၁၀ )ရက္ေန႕မ်ားတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ညီလာခံမွ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ လူငယ္ညီလာခံ က်င္းပရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ ပါတီဥကၠဌေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္လည္း ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ လူငယ္တာဝန္ခံ အျဖစ္တာဝန္ယူခဲ့ၿပီး ယခုလက္ရွိတြင္လည္း လူငယ္ေရးရာ မ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ကာ တာဝန္ယူဆဲ ျဖစ္သည္။ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈလုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏုိင္ရန္အတြက္ NLD ပါတီမွ လူငယ္က႑ကိုျမႈင့္တင္လ်က္ ရွိသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္။ ၆.၈။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား ပါတီတြင္ခ်မွတ္ထားေသာမူဝါဒမ်ားႏွင့္ ေရးရာဆိုင္ရာသေဘာထားမ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္သံုးသပ္ျခင္း အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ပါတီမူဝါဒမ်ားကို ထားသည္။ ထုိ႔အျပင္ ႏိုင္ငံတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရးရာကိစၥ မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုသို႔ေသာပါတီမူဝါဒမ်ားႏွင့္ သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္သံုးသပ္ရာတြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရိွရသည္။ (က)လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္ေသာအေရးႏွင့္ပက္သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ကို သမၼတရုံုးအဖြဲ႕မွဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ရာ ထိုေကာ္မရွင္ ဥကၠဌကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သည္ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီစီမံကိန္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္သင့္ မသင့္ ဆံုးျဖတ္ရန္ အစီရင္ခံစာတစ္ရပ္တစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုအစီရင္ခံ စာပါအခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားအျဖစ္ေကာက္ယူၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ NLD ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ “ ႏိုင္ငံ့အက်ဳိးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မည္ ” ဟူေသာအခ်က္ႏွင့္ ပါတီ၏ စီးပြားေရးမူဝါဒျဖစ္ေသာ “ စီးပြားေရးမူဝါဒသည္ ဥပေဒစိုးမိုးမႈ ေအာက္တြင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ ” ၊ “ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစမည္ ” ဟူေသာအခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရိွေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ လက္ပံေတာင္းအေရးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လူမ်ဳိးေရးကို အေျခခံ၍ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ ပဲ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကုမၸဏီအျဖစ္သေဘာထား၍ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ထိုက္တန္
- 35. မင္းေသ့ 35 | Pa g e ေသာအက်ဳိးစီးပြားရရိွေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကာကြယ္ေပးေရးကိုအဓိကထား ဆံုးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရ သည္။ (ခ) ရခိုင္အေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို သံုးသပ္ရာတြင္ ပါတီ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူဝါဒျဖစ္ေသာ “ တရားဥေပဒစိုးမိုးေရး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ျဖစ္ေပၚေစေရးႏွင့္ စြမ္း ရည္ထက္ျမက္ေသာ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားအျဖစ္ေပၚေပါက္ေစေရး ” ဆိုသည့္အခ်က္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ပဋိပကၡ မ်ားကို သတင္းမီဒီယာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာၾကားခဲ့သည့္တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရိွ၍ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဆိုသည့္ အခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ (ဂ) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ တိုင္းရင္းသားေရးရာမ်ားအေပၚအဓိကအေရးၾကီးကိစၥအျဖစ္ သေဘာထား သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ တန္းတူညီေသာႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားရရိွေစေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစံ၊ ဘာသာသရုပ္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာထိန္းသိမ္းႏိုင္ေစေရးကို အဓိကထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ သံုးသပ္ႏိုင္ႏိုင္သည္မွာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ (၁) တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာ္မတီတြင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌကိုယ္တိုင္ တာဝန္ ယူထားျခင္း (၂) ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာျခင္း (၃) တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေျဖရွင္းရာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္မွတာဝန္ေပးအပ္လာပါက တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ေျပာၾကားထားျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ားကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာကိစၥမ်ားကို အေရးၾကီးသည့္အခန္းက႑မွ ထားရိွေၾကာင္းေတြ႕ႏိုင္သည္။ (ဃ) ပညာေရးကိစၥကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ အဓိကအေရးၾကီးကိစၥအျဖစ္ရႈျမင္ေၾကာင္း ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သံုးသပ္ၾကည့္ႏိုင္သည္။ (၁) ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး လႊတ္ေတာ္အတြင္းေရာက္ရိွျပီး မၾကာမီပင္ ရန္ကန္တကၠသိုလ္အား အဆင့္ျမွင့္တင္၍ ျပန္လည္အသက္သြင္းရန္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့ျခင္း (၂) ပါတီ၏ ပညာေရးကြန္ယက္က ဦးေဆာင္၍ ႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာပညာေရးညီလာခံ က်င္းပျခင္း (၃) ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာပညာေရးညီလာခံမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ပညာေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္လဲမႈမ်ားကို လႊတ္ေတာ္အတြင္း ပညာေရးမူဝါဒ(မူၾကမ္း) တင္သြင္းျခင္း (၄) ပညာေရးကြန္ယက္မွ အခမဲ့ပညာေရးေက်ာင္းမ်ား အမ်ားအျပားဖြင့္လွစ္ျခင္း (၅) ေဒၚခင္ၾကည္ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ေရြ႕လ်ားစာၾကည့္တိုက္မ်ားဖြံ႕ျဖိဳးေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
- 36. မင္းေသ့ 36 | Pa g e ၇။ အေထြေထြျခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္မ်ား (က) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ မူအားျဖင့္ စနစ္တက် ခ်မွတ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္အတြင္းအမတ္ေနရာအမ်ားအျပားရရိွထားမႈမရိွျခင္းေၾကာင့္ ခ်မွတ္ထားေသာမူဝါဒႏွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အျပည့္ အဝအေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ေသးသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ ပါတီတြင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရာတြင္လည္း စနစ္က်ေသာအစီအစဥ္မ်ားခ်မွတ္၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ျခင္းမရိွေသး သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ပါတီတြင္း ရရိွထားေသာ ရန္ပံုေငြမ်ားသံုးစြဲရာတြင္ လတ္တေလာလိုအပ္ေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို မွ်တသံုးစြဲေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ ပါတီမွ ျပဳလုပ္ေသာလူမႈေရးလုပ္ငန္း၊ ပါတီတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို စနစ္တက် Plan ခ်မွတ္၍ ေဆာင္ရြက္မႈအား နည္းေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ (ခ) ပါတီတြင္း အာဏာခြဲေဝပံုသည္ စနစ္အားျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ ပါတီကအေျချပဳထား ေသာေခါင္းေဆာင္၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးအားႏွင့္ လံုးဝလြတ္လပ္ေနျခင္းမရိွေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ပါတီအတြင္း အခ်ဳိ႕ေသာအမတ္ေနရာလ်ာ ထားခ်က္မ်ားတြင္ ဗဟိုမွလာေသာလ်ာထားခ်က္မ်ားရိွေနသည္ ကိုလည္းေတြ႕ရသည္။ ပါတီတြင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ပါတီထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားအရိပ္က်ေရာက္ေနသည္ကို အနည္းငယ္ေတြ႕ ရသည္။ ထို႔အျပင္ ပါတီသည္ ျပည္သူအေပၚ မူဝါဒအားျဖင့္ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈအားနည္းျပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္၏ ပုဂၢိဳလ္ေရးဩဇာျဖင့္သာ ရပ္တည္ေနေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ (ဂ) တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးကိစၥမ်ားကို အေရးၾကီးေၾကာင္းေဖာ္ျပေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ထြန္းကားခိုင္မာေစေရးကို ဗဟိုျပဳေနေသာအခ်က္မ်ားလည္းေတြ႕ရိွရသည္။ ပါတီမွ ဗဟိုျပဳထားေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္သည္ လူမ်ဳိးေရးအေျချပဳေသာ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ (Ethnic – centric Nationalism) မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ျပည္သူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ ျပည္သူ႕တာဝန္ကို အေျချပဳေသာ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္ (Civic Minded Nationalism) ကို ထြန္းကားေစရန္ အေလးထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ (ဃ) ပထမဆံုးအၾကိမ္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာပါတီညီလာခံၾကီး အျပီး ပါတီဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေရြးခ်ယ္မႈပံုစံ ေျပာင္းသြားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ညီလာခံမတိုင္မီက ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ပါတီအတြင္း က်င့္သံုးေနရာမွ ညီလာခံျပီးေနာက္ ကိုယ္စားျပဳဒီမိုကေရစီနည္းက် ေခါင္းေဆာင္ေရြးခ်ယ္မႈပံုစံကို ေျပာင္းလဲသြားေၾကာင္း ေတြ႕ရိွရသည္။ (င) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီိအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ လက္ရိွအာဏာရပါတီႏွင့္ ပူးေပါင္းဆက္ဆံမႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာသည္ ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါတီ၏ ခံစားခ်က္အခ်ဳိ႕ကို လ်စ္လ်ဴရႈ၍ ႏိုင္ငံအက်ဳိးကို ဦးစားေပးစဥ္းစားသည္ဟု ယူဆရေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရိွရသည္။ (စ) လက္ပံေတာင္းအေရးကိစၥႏွင့္ ရခိုင္အေရးမ်ားအျပီးတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား ျပည္သူအခ်ဳိ႕ ေထာက္ခံမႈ ပထမဆံုးအၾကိမ္ အနည္းငယ္ေလ်ာ့က်သြားအျဖစ္မ်ဳိး ဦးစြာ ၾကံဳေတြ႕ရေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
- 37. မင္းေသ့ 37 | Pa g e ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳ႔ပ္သည္ မူဝါဒမ်ားကို ခိုင္မာရွင္းလင္းစြာခ်မွတ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ပါတီအေနျဖင့္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးစေသာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားေပၚ အာရံုစိုက္လုပ္ကိုင္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ပါတီ မူဝါဒမ်ားကို အစိုးရေနရာရရိွမွသာ အျပည့္အဝအေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ မူဝါဒအားလံုးကို အျပည့္အဝ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းမရိွေသးသည္မွာ အျပစ္မဟုတ္ေခ်။ ထို႔အျပင္ ပါတီသည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ေရတိုအေရးကိစၥမ်ားကို ဦးစားမေပးဘဲ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားကို ေျမာ္ေခၚ၍ လုပ္ကိုင္ေနသည္ကိုလည္းေတြ႕ရသည္။ ပါတီ၏ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ပညာေရးတိုးတက္ျမင့္မားေရးကို ေရွးရႈေသာလုပ္ငန္းမ်ား အမ်ားဆံုးလုပ္ကိုင္ေနသည္ကို ေတြ႕ ရျပန္သည္။ ပါတီတြင္းလူငယ္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးအသိၾကြယ္ဝေစရန္ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းမ်ားကို စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ေနသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ပါတီဝင္လူငယ္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးအသိႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ပညာေရး ျမင့္မားေရးကို ဟန္ခ်က္ညီညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရိွရသည္။ လူမ်ဳိးေရး၊ တိုင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးမ်ားကို ပါတီ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ သေဘာထားခ်က္မ်ား သည္ အခ်ဳပ္အေႏွာင္တင္းၾကပ္ေသာသေဘာထားမ်ားမရိွဘဲ လြတ္လပ္မွ်တမႈကို အေလးေပးေၾကာင္း သံုးသပ္ ႏိုင္သည္။ ရခိုင္အေရး၊ လက္ပံေတာင္းအေရးမ်ားအေပၚသေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ မွ်တေသာ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ကို ႏိုင္ငံတကာဝါဒျဖင့္ ေပါင္းစပ္လုပ္ေဆာင္သြားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ NLD ပါတီသည္ ႏိုင္ငံတကာ ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာအေရးမ်ားကို တင္းမာေသာအမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ကို ေရွာင္ကြင္း၍ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းအေလးေပးေရး၊ ကမာၻ႕အျမင္ ကမာၻ႕အေတြးကို လိုက္ေလ်ာညီေထြအသံုးခ်ေရးစသည့္အခ်က္မ်ားျဖင့္ လုပ္ ေဆာင္ေနသည္ကို ေတြ႕ရိွရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ သမိုင္းေၾကာင္းရွည္လ်ားစြာျဖင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးခရီးကုိ ျဖတ္သန္း ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ထိုႏိုင္ငံေရးခရီးေၾကာင္းအတြင္း စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္အေနအထားတြင္ ရိွေနခဲ့ျပီး လႊတ္ေတာ္တြင္းတရားဝင္ေရာက္ရိွျပီးေသာကာလမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ျငိိမ္းခ်မ္းေရးကို ေရွးရႈ၍ လက္ရိွ အစိုးရႏွင့္ ရင္းႏွီးစြာပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရိွသည္။ ထိုပူးေပါင္းမႈ မ်ားသာမက ေကာင္းမြန္ေသာအတိုက္အခံေကာင္းအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အစိုးရကို ထိန္းညိွႏိုင္သည္ကိုလည္း ေတြ႕ရိွ သည္။ ထိုအျပင္ အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္ကိစၥမ်ားတြင္ ပါတီအဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ အခ်ဳိ႕ေသာျပည္သူမ်ား၏ ကန္႕ကြက္ခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈ၍ ႏိုင္ငံ၏ေရရွည္အက်ဳိးကို လွမ္းေမွ်ာ္လုပ္ေဆာင္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူကို ဗဟုိျပဳေသာစိတ္ဓာတ္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားရိွသျဖင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ခိုင္မာအားေကာင္းေသာ ပါတီၾကီးအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္သြားႏုိင္ရန္ အလားအလာေကာင္းမ်ားရိွ သည္။
- 38. မင္းေသ့ 38 | Pa g e ေနာက္ဆက္တြဲ (က) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းျပီး မၾကာမီ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ၊ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ ဥကၠဌ ဦးေအာင္ၾကီးက အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ အေရးေပၚသံုးသပ္ခ်က္တင္ျပခဲ့သည္။ အဆိုပါ အေရးေပၚ သံုးသပ္ခ်က္တြင္ အေရးေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ (၁) ယခုလက္ရိွ အေျခအေနအရ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္လိုလားသူမ်ား အုပ္စု ၾကီးထြားလာသည္။ (၂) အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေအာက္ေျခတြင္ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ (အိုဂ်ီ၊ ယူဂ်ီ) မ်ားေပၚေပါက္လာသည္။ လႈပ္ရွားမႈ မ်ား ရိွေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ (၃) ထို႔ေၾကာင့္ (၁) အိုဂ်ီ၊ ယူဂ်ီႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္လႈပ္ရွားမႈကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေရြးေကာက္ပြဲနီးခ်ိန္တြင္ ပါတီကို ဆိုင္ရာက ပယ္ဖ်က္ျခင္း ခံရႏိုင္သည္။ (၂) ေငြေရး၊ ေၾကးေရးကိစၥျဖင့္လည္း ပါတီပယ္ဖ်က္ခံရႏိုင္သျဖင့္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ စာရင္းစစ္ျပီး ျဖစ္သင့္သည္။ (၄) ထို႔ေၾကာင့္ “ ေအာင္၊ စု၊ တင္ ” မကြဲရန္ အထူးဂရုစိုက္သင့္သည္။ (၅) “ ေအာင္၊ စု၊ တင္ ” အဖြဲ႕တြင္းမွ ကြန္ျမဴနစ္မ်ား၊ ကြန္ျမဴနစ္လိုလားသူမ်ားဟု ယူဆရသူမ်ား အနားယူရန္ ေမတၱာရပ္ခံ သင့္သည္။ (၆) ေျခကမျမဲ လက္ကျမဲ၊ လက္ကမျမဲ ေျခကျမဲျဖစ္ရန္ အကယ္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အား ပယ္လွ်င္ အရန္အဖြဲ႕ရိွရန္လိုသည္။ (၇) ျပည္ေထာင္စုအမ်ဳိးသားမ်ားဒီမိုကေရစီပါတီ(ယူအင္န္ဒီပီ) (Union National Democracy Party, U.N.D.P ) သည္ အရန္အဖြဲ႕သာျဖစ္၍ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အလံေအာက္တြင္ရိွသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္မွ် မကြဲေအာင္ အဘက္ဘက္မွ ၾကိဳးစားရမည္။ အျခားအဖြဲ႕မ်ားက အထင္မွား အျမင္မွားျဖစ္ ေအာင္ ေသြးထိုးျခင္းကို အျမန္ဆံုးရွင္းျပရန္လုိသည္။ (၈) ျပည္ေထာင္စုအမ်ဳိးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီပါတီသည္ လြတ္လပ္ေရးကာလ(ဖဆပလ) အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အလံေတာ္ေအာက္တြင္ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္၊ ဆိုရွယ္လစ္၊ တသီးပုဂၢလမ်ား လႈပ္ရွားမႈပံုစံ၊ ယခု မ်ဳိးခ်စ္ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ပံုစံအတိုင္း အမ်ဳိးသားတပ္ေပါင္းစုအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္ လႈပ္ရွားၾကရမည္။
- 39. မင္းေသ့ 39 | Pa g e ေနာက္ဆက္တြဲ (ခ)
- 40. မင္းေသ့ 40 | Pa g e
- 41. မင္းေသ့ 41 | Pa g e
- 42. မင္းေသ့ 42 | Pa g e
- 43. မင္းေသ့ 43 | Pa g e
- 44. မင္းေသ့ 44 | Pa g e
- 45. မင္းေသ့ 45 | Pa g e
- 46. မင္းေသ့ 46 | Pa g e
- 47. မင္းေသ့ 47 | Pa g e ေနာက္ဆက္တြဲ (ဂ) မင္းေသ့ 47 | P a g e ေနာက္ဆက္တြဲ (ဂ) မင္းေသ့ 47 | P a g e ေနာက္ဆက္တြဲ (ဂ)
- 48. မင္းေသ့ 48 | Pa g e က်မ္းကိုးစာရင္း အပိုင္း ၁ (ျမန္မာ) ၁။ ဗမာျပည္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႕အစည္း အသင္းအပင္းမ်ား အညႊန္း ၊ ၀င္းတင့္ထြန္း၊၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။ ၂။ အေမွာင္ၾကားက ဗမာျပည္ ၊ ၀င္းတင့္ထြန္း။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ။ ၃။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏုိင္ငံေရး အေတြးအျမင္မ်ား ၊ ကိုၾကီးကြန္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။ ၄။ အစြန္းတစ္ဖက္မွ အလယ္လမ္းေရာက္လာသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကရက္တစ္ေျပာင္းလဲမႈ၊ စိုးမင္းဦး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေမလ။ ၅။ဗမာ (ျမန္မာ) ျပည္အတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေရးအခင္းပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ဦးသန္႔ (လာဘ္မိုးေစြ)၊၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။ ၆။ အျဖဴေရာင္ရန္ပြဲမ်ားႏွင့္ ဒီလႈိင္းေဆာင္းပါးမ်ား၊ စိုးအုပ္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ။ ၇။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ဖြဲ႕စည္းပုံ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး၀ါဒသေဘာတရားႏွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္။ ၈။အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ့္္ ႏုိင္ငံေရး၀ါဒသေဘာတရားႏွင့္ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္။ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊မတ္လ ၈-၉-၁၀။ ၉။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံစည္းမ်ဥ္း (ယာယီ) ႏွင့္ မူ၀ါဒ သေဘာထားမ်ား (မူၾကမ္း)၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ။ ၁၀။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီစုံအေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္း၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္။ ႏုိ၀င္ဘာလ။ ၁၁။ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ ညွိနွဳိင္းေဆြးေႏြးပြဲမွတ္တမ္း၊အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ၁၉၈၉ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၅ ရက္။ ၁၂။ ဂႏၵီခန္းမ ေၾကညာစာတမ္း၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၂၈၊၂၉) ရက္။ ၁၃။ ေဒါမာန္ဟုန္ (ဗမာျပည္ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ)၊ စံ၀င္းေမာင္၊ မင္းမ်ိဳးႏိုင္၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ။ ၁၄။ ဒီလႈိင္းစာေစာင္မ်ား
- 49. မင္းေသ့ 49 | Pa g e ၁၅။ ေၾကးမုံသတင္းစာမ်ား (၁၉၈၈-၁၉၉၀) ၁၆။ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမ်ား (၁၉၈၈-၁၉၉၀) အပိုင္း ၂ (အဂၤလိပ္) 1. Freedom from Fear and Other Writing. London: Penguin Books, 1991. An anthology of writings by Aung San Suu Kyi 2. Aung San Suu Kyi and Burma’s struggle for democracy. Bangkok: Silkworm Books, 2011. by Bertil Lintner 3. The voice of hope Aung San Suu Kyi: conversations with Alan Clements. London: Rider,2008. by Alan Clements. 4. Politics. London: Palgrave, 2007. by Andrew Heywood Web Resources http://www.nldburma.org http://www.burmalibrary.org www.crisisgroup.org http://www.president-office.gov.mm http://www.altsean.org http://www.wikipedia.com http://www.news-eleven.com; http://www.bbc.co.uk; http://www.irrawaddy.org http://minzin.blogspot.com ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းမႈမ်ား - အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ( ျပင္ဦးလြင္ လူထုေတြ႕ဆုံပြဲ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၉ရက္) - မႏၲေလးတိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးတင္ထြဋ္ ဦး (ယခု ဥကၠဌ ) - မႏၲေလးတိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ က်န္မာေရးကြန္ရက္ ေဒါက္တာ စိုင္းလွသိန္း
- 50. မင္းေသ့ 50 | Pa g e - မႏၲေလးတိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ တိုင္းစည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕၀င္ ဦးထင္ေက်ာ္ - မႏၲေလးတိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ခ်မ္းေအးသာဇံၿမိဳ႕နယ္ ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံ ဦးသူရလင္း - မႏၲေလးတိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္ ပါတီ၀င္ ဦးစိုးမိုးႏုိင္ - ဦးမင္းဇင္ ( ဘာကေလရွိ ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံဌာနတြင္ ပါရဂူက်မ္းျပဳစုေနသူ)