Denizli'de hastaneler enerjide 5 milyon liralık tasarruf sağladı

Sağlık Tesislerinde Enerji Verimliliği Analizinde Enerji
Yoğunluğunun Kullanılması İle Yeni Yaklaşımlar
Ve
Yapılan Enerji Verimliliği Uygulamalarının
Değerlendirilmesi
Denizli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği
Umut SOMYÜREK
Elektrik – Elektronik Mühendisi, Enerji Yöneticisi
umut.somyurek@saglik.gov.tr

1. GİRİŞ
O Sağlık tesisleri, Enerji Bakanlığı referans göstergelerinde binalar
kategorisinde alışveriş merkezlerinden sonra en çok enerji
tüketen (600 kwh/m2-yıl) binalardır.

1. GİRİŞ
O Ayrıca sağlık tesisleri;
O 7 gün 24 saat hizmet veren,
O Bütçe yapan ve gelir – gider dengesini korumaya çalışan birer
iktisadi işletme durumundadır.
O Parametreler;
HEKİM SAYISI GELİR BİNA YAPISI ENERJİ TÜKETİMİ

1. GİRİŞ
O Bu güne kadar enerji tüketimi analizleri çoğunlukla bina
yapısına göre değerlendirilmektedir.
HEKİM SAYISI GELİR BİNA YAPISI ENERJİ TÜKETİMİ

1. GİRİŞ
O İlişkilendirme:
Hekim Başına Gelir
Hekim Sayısı Ve Performansı Geliri Doğrudan Etkiler
Enerji Yoğunluğu
Her 3000 ₺ Gelir İçin Enerji Tüketimi Hesaplanır
M² Başına Enerji Tüketimi
Bina Yapıları Tüketimi Etkiler

1. GİRİŞ
O Enerji Yoğunluğu;
Enerji Yoğunluğu
Her 3000 ₺ Gelir İçin Enerji Tüketimi Hesaplanır
Şekil 1: Ülkelerin Enerji Yoğunluğu

2. YÖNTEM
O Çalışmada 11 sağlık tesisimiz için 2014-2015-2016 ilk 6 ayına ait
elektrik tüketimleri, kapalı alan büyüklüğü, hekim sayıları ve tahakkuk
eden gelir verileri incelenmiştir.
Bu verilerden yola çıkarak;
O M2 başına elektik tüketimi,
O Enerji yoğunluğu,
O Hekim başına gelir miktarı,
hesaplanmıştır.

2. YÖNTEM
O Hesaplanan verilere göre her sağlık tesisinin 11 sağlık tesisi arasında
sıralamaları yapılmış ve bu sıralamalar puan kabul edilmiştir.
Hesaplanan puanlar toplanarak enerji skoru bulunmuştur.
m²/kwh kwh/3000₺ ₺/hekim skor sıralama

2. YÖNTEM
O Ayrıca 2013 yılından beri yapılan enerji verimliliği çalışmaları
incelenerek bu güne kadar yapılan yatırım miktarı hesaplanmış, m2
başına enerji tüketimi ve enerji yoğunluğundaki değişime göre yapılan
enerji tasarrufu hesaplanmıştır.
Yatırımlar Tasarruflar

2.2 PARAMETRELERİN ANALİZİ
O Hastanelerimize ait elektrik tüketimi ve ilişkili parametre verileri
2014 2015 2016
Tüketim Tüketim Tüketim
KHB TOPL
6.729.163
KW
Gelir
6.844.391
KW
Gelir
7.267.766
KW
Gelir
125.414.876 ₺ 125.696.905 ₺ 134.950.071 ₺
Hekim Hekim Hekim
608 607 605
DDH
3.497.186
KW
Gelir
3.339.765
KW
Gelir
3.436.974
KW
Gelir
70.947.947 ₺ 70.714.289 ₺ 73.777.972 ₺
Hekim Hekim Hekim
286 281 278
SDH
1.399.940
KW
Gelir
1.560.284
KW
Gelir
1.625.544
KW
Gelir
22.620.985 ₺ 22.355.301 ₺ 23.232.346 ₺
Hekim Hekim Hekim
105 115 118
ADSH 354.162 KW
Gelir
358.439 KW
Gelir
500.915 KW
Gelir
8.619.507 ₺ 8.878.133 ₺ 12.527.967 ₺
Hekim Hekim Hekim
62 76 87
ADH 597.059 KW
Gelir
620.389 KW
Gelir
700.262 KW
Gelir
5.159.683 ₺ 5.771.506 ₺ 6.853.292 ₺
Hekim Hekim Hekim
34 28 32

O Hastanelerimize ait elektrik tüketimi ve ilişkili parametre verileri
2014 2015 2016
Tüketim Tüketim Tüketim
BGHH 223.471 KW
Gelir
250.614 KW
Gelir
255.888 KW
Gelir
4.556.570 ₺ 4.124.526 ₺ 4.660.459 ₺
Hekim Hekim Hekim
24 19 18
TDH 223.424 KW
Gelir
233.959 KW
Gelir
242.474 KW
Gelir
4.391.756 ₺ 4.271.677 ₺ 3.672.800 ₺
Hekim Hekim Hekim
32 31 23
ÇİVDH 192.110 KW
Gelir
221.200 KW
Gelir
232.457 KW
Gelir
4.765.854 ₺ 5.237.847 ₺ 5.509.230 ₺
Hekim Hekim Hekim
22 22 21
KDH 68.833 KW
Gelir
80.723 KW
Gelir
83.577 KW
Gelir
1.500.712 ₺ 1.491.739 ₺ 1.409.919 ₺
Hekim Hekim Hekim
11 9 9
HDH 68.570 KW
Gelir
80.881 KW
Gelir
78.640 KW
Gelir
1.036.482 ₺ 1.092.408 ₺ 1.284.479 ₺
Hekim Hekim Hekim
13 10 9
ÇAL 58.361 KW
Gelir
52.094 KW
Gelir
61.702 KW
Gelir
905.371 ₺ 963.789 ₺ 1.033.618 ₺
Hekim Hekim Hekim
11 7 4
ÇAM 46.047 KW
Gelir
46.043 KW
Gelir
49.333 KW
Gelir
910.011 ₺ 795.693 ₺ 987.989 ₺
Hekim Hekim Hekim
8 9 6

O Hastanelerimize ait parametrelerin hesaplanması
*KAPALI ALAN M2
*M2 BAŞINA TÜKETİM
*ENERJİ YOĞUNLUĞU
*HEKİM BAŞINA GELİR
2014 2015 2016
KHB TOPL
120.715 M2 125.794 M2 134.294 M2
56 kWH/m2 54 kWH/m2 54 kWH/m2
161 KW 163 KW 162 KW
206.274 ₺ 207.079 ₺ 223.058 ₺
Denizli Kamu Hastaneleri Birliği 6 aylık verilere göre yapılan hesaplamada 2014 yılına göre
2016 yılında;
• Kapalı alan 120.715m2 den 134.294m2 ye yükselerek %11,25 lik artış göstermiştir.
• M2 başına elektrik tüketimi 56 kwh/m2 den 54 kwh/m2ye düşerek %3,57 azalmıştır.
• Enerji yoğunluğu 161kwh den 162 kwh e yükselerek %0,62 artmıştır.
• Hekim başına gelir 206.274₺ den 223.058₺ ye yükselerek %8,14 artmıştır.
Bu hesaplama sonucunda hizmet alanının %11,25, hasta yoğunluğunun ve performansın
%8,14 büyümesine rağmen, elektrik tüketiminin m2 bazında %3,57 düşmesi, enerji
yoğunluğu bazında ise %0,62 artması tasarruf yapıldığının en önemli göstergesidir.

*KAPALI ALAN M2
2014 2015 2016
DDH
42.230 M2 43.268 M2 43.268 M2
148 KW 142 KW 140 KW
248.070 ₺ 251.652 ₺ 265.388 ₺
SDH
27.226 M2 27.226 M2 27.226 M2
186 KW 209 KW 210 KW
215.438 ₺ 194.394 ₺ 196.884 ₺
ADSH
4.725 M2 4.725 M2 13.225 M2
123 KW 121 KW 120 KW
139.024 ₺ 116.818 ₺ 144.000 ₺
ADH
15.344 M2 18.075 M2 18.075 M2
347 KW 322 KW 307 KW
151.755 ₺ 206.125 ₺ 214.165 ₺

*KAPALI ALAN M2
2014 2015 2016
BGHH
8.079 M2 8.079 M2 8.079 M2
147 KW 182 KW 165 KW
189.857 ₺ 217.080 ₺ 258.914 ₺
TDH
4.870 M2 5.680 M2 5.680 M2
153 KW 164 KW 198 KW
137.242 ₺ 137.796 ₺ 159.687 ₺
ÇİVDH
6.509 M2 6.509 M2 6.509 M2
121 KW 127 KW 127 KW
216.630 ₺ 238.084 ₺ 262.344 ₺
KDH
3.900 M2 3.900 M2 3.900 M2
138 KW 162 KW 178 KW
136.428 ₺ 165.749 ₺ 156.658 ₺
HDH
2.722 M2 3.222 M2 3.222 M2
198 KW 222 KW 184 KW
79.729 ₺ 109.241 ₺ 142.720 ₺
ÇAL
3.450 M2 3.450 M2 3.450 M2
193 KW 162 KW 179 KW
82.306 ₺ 137.684 ₺ 258.405 ₺
ÇAM
1.660 M2 1.660 M2 1.660 M2
152 KW 174 KW 150 KW
113.751 ₺ 88.410 ₺ 164.665 ₺

O Puanlama sıralamaları ve enerji skoru
PUANLAMA SIRALAMALARI
• M2 BAŞINA TÜKETİM
• ENERJİ YOĞUNLUĞU
• HEKİM BAŞINA GELİR
2014 2015 2016
DDH
11. 11. 11.
5. 3. 3.
1. 1. 1.
SDH
9. 9. 10.
8. 9. 10.
3. 5. 6.
ADSH
10. 10. 7.
2. 1. 1.
6. 9. 10.
ADH
7. 7. 8.
11. 11. 11.
5. 4. 5.
ENERJİ SKORU
(En Düşük En İyi)
2014 2015 2016
17 15 15
20 23 26
18 20 18
23 22 24

O Puanlama sıralamaları ve enerji skoru
PUANLAMA SIRALAMALARI
(M2 BAŞINA TÜKETİM / ENERJİ YOĞUNLUĞU / HEKİM BAŞINA GELİR)
ENERJİ SKORU
(En Düşük En İyi)
2014 2015 2016 2014 2015 2016
BGHH
4. 5. 5.
4. 8. 5.
4. 3. 3.
TDH
8. 8. 9.
7. 6. 9.
7. 7. 8.
ÇİVDH
6. 6. 6.
1. 2. 2.
2. 2. 2.
KDH
2. 2. 2.
3. 5. 6.
8. 6. 9.
HDH
3. 3. 3.
10. 10. 8.
11. 10. 11.
ÇAL
1. 1. 1.
9. 4. 7.
10. 8. 4.
ÇAM
5. 4. 4.
6. 7. 4.
9. 11. 7.
12 16 13
22 21 26
9 10 10
13 13 17
24 23 22
20 13 12
20 22 15

m²/kwh kwh/3000₺ ₺/hekim skor sıralama

Örnek:
• 2016 yılında en büyük ve en yoğun hizmet veren hastanemiz olan Denizli Devlet Hastanesi
(DDH) verdiği hizmete göre kısıtlı bir alanda çalıştığından m2 başına tüketimde 79 kwh/m2 ile
11 hastane içinde 11. olmuştur. (Servergazi 60 kwh/m2)
• Hizmet yoğunluğunun ve çeşitliliğinin fazla olması, hekim performansının yüksek olması geliri
en yüksek değere çıkarmış ve 265.388₺ ile 1. sırayı almıştır.
• Enerji tüketimi yüksek olan Denizli Devlet Hastanesi enerji yoğunluğunda ise 140 kwh ile 3.
sıradadır. (Servergazi 210 kwh)
• Bu sıralamalar 11+1+3=15 şeklinde toplanarak hastanenin enerji skoru bulunmuştur.
(Servergazi 26)
• Bu hastanenin enerji tüketimleri incelenirken eskiden olduğu gibi sadece bir parametre esas
alınırsa değerlendirme hatalı olacak ve yanlış kararlar verilecektir. Sadece M2 başına tüketime
göre değeri kötü olan bu hastanenin enerji verimliliği yatırımına öncelikli olduğu
düşünülecektir. Ancak diğer parametrelerde göz önüne alındığında aslında bu hastanenin
harcadığı enerjiyi fazlasıyla hizmete ve gelire dönüştürdüğü görülmektedir. Enerji
yoğunluğunun düşük olması da bunun en temel göstergesidir.

O Hastanelerin Enerji Yoğunluğu Grafiği

O 2013 yılından bugüne kadar sağlık tesislerimizde enerji verimliliği ve
tasarrufu kapsamında;
O İnceleme ziyaretleri, yerinde tespit ve eğitimler,
O Enerji etütleri ve tüketimlerin düzenli takibi,
O Kazan dönüşümleri, kazan verimi yükseltmeleri, termostatik vana
dönüşümleri, tesisat yalıtımları,
O Frekans konvertörü uygulamaları,
O Fotoselli batarya ve tasarruf aparatı dönüşümleri,
O Led dönüşümleri,
O Serbest piyasadan elektrik alım ihaleleri, kiracıların ve firmaların
tüketim faturalandırmaları çalışmaları yapılmıştır.
O Güneş enerjisi ile elektrik üretimi projemiz ise ihale aşamasındadır.
O Yapılan bu çalışmalar için 2013 yılından günümüze yapılan toplam
yatırım tutarı 487.000₺’dir.
2.3 ENERJİ VERİMLİLİĞİ YATIRIMLARI VE ANALİZİ

Elektrik Tüketimi Yakıt Tüketimi
Toplam Enerji
Tüketimi
2012 14.287.000 KWh 17.180.000 KWh 31.467.000 KWh
2013 13.769.782 KWh 10.283.758 KWh 24.053.541 KWh
2014 14.594.607 KWh 8.852.356 KWh 23.446.963 KWh
2015 15.554.703 KWh 13.543.186 KWh 29.097.889 KWh
Tablo 5: Denizli KHB Enerji Tüketimleri Tablo 6: Denizli KHB M2 Başına Enerji Tüketimi
ve Birim Enerji Maliyeti
Toplam
Kapalı
Alan (m2
)
M2
Başına
Enerji
Tüketimi
Toplam Enerji
Gideri
1 KWh
Enerjinin
Maliyeti
2012 93.200 337,63 KWh 6.290.000₺ 0,1999₺
2013 97.600 246,43 KWh 5.530.000₺ 0,2299₺
2014 118.500 197,88 KWh 5.805.000₺ 0,2476₺
2015 131.300 221,61 KWh 6.900.000₺ 0,2371₺
Birliğimize bağlı sağlık tesislerinin toplam enerji tüketimleri Tablo 5’te verilmiştir.
Yakıt tüketimlerinin tamamı kalorifik değerlerine göre kwh birimine çevrilerek
elektrik tüketimi ile toplanmış ve toplam enerji tüketimi hesaplanmıştır.
Metrekare başına tüketim ve 1 kwh enerjinin maliyeti Tablo 6’da hesaplanmıştır.

Tablo 7: Denizli KHB Enerji Yoğunluğu
Tablo 8: Enerji Yoğunluğu ve M2Başına Yapılan
Tasarruf oranları
2012 yılından 2015 yılı sonuna kadar 3 yıllık dönemde bakıldığında her 3000₺ geliri elde etmek için harcanan
enerjiden ortalama 105,83 kwh tasarruf sağlanmıştır.
Aynı dönem için her 1 m2 alan için harcanan enerjiden ortalama 116,02 kwh tasarruf sağlanmıştır.
Tahakkuk Geliri
Toplam Enerji
Tüketimi
Enerji
Yoğunluğu (Her
3000₺ için)
201
2
209.000.000₺ 31.467.000 KWh 451,68 KWh
201
3
227.200.000₺ 24.053.541 KWh 317,61 KWh
201
4
250.800.000₺ 23.446.963 KWh 280,47 KWh
201
5
252.400.000₺ 29.097.889 KWh 345,85 KWh
Enerji
Yoğunluğu
(Her 3000₺
için)
Enerji
yoğunluğu
Tasarruf
Oranı
M2
Başına
Enerji
Tüketimi
M2
Başına
Enerji
Tüketimi
Tasarruf Oranı
2012 451,68 KWh --- 337,63 KWh ---
2013 317,61 KWh %29,7 246,43 KWh %27
2014 280,47 KWh %11,7 197,88 KWh %19,7
2015 345,85 KWh %-23,3 221,61 KWh %-12
2012-2015 Birim
Tasarruf Oranı
%23,43 %34,36
2012-2015 Birim
Tasarruf Miktarı
105,83
KWh/3000
₺
116,02
KWh/m2
Her yılın bir önceki yıla göre tasarruf miktarı,
enerji yoğunluğu ve m2 başına tüketim
parametrelerine göre ayrı ayrı hesaplanmıştır.
2012 yılı referans noktası alınarak 2015 yılı
sonu itibariyle birim enerji yoğunluğu ve birim
m2 başına tüketim parametreleri tasarruf
oranı ve miktarı 3 yıllık dönem için
hesaplanmıştır.

Tablo 10: Tasarruf Tutarının Hesaplanması
2012-2015 yılları arası 3 yıllık dönem göz önüne alındığında m2 başına enerji tüketimi
parametresine göre tasarruf miktarımızın 13.435.116 KWh, enerji yoğunluğu parametresine
göre ise 8.588.692 KWh bulunmuştur. Her iki parametrenin ağırlığı eşit olarak alınmış ve
ortalaması alınmış ve 11.011.904 KWh tasarruf edildiği hesaplanmıştır.
3 yıllık dönemde elde edilen tasarruf tutarı ise 2.623.035₺’dir.
M2 Parametresine Göre Tasarruf Tutarı Enerji Yoğunluğu Parametresine Göre Tasarruf Tutarı
Ortalama Enerji Birim Fiyatı (A) 0,2382₺
Ortalama M2 (B) 115.800 m2 Ortalama Gelir (D) 243.466.666₺
Birim Tasarruf Miktarı (C) 116,02 KWh/m2 Birim Tasarruf Miktarı (E) 105,83 KWh/3000₺
Tasarruf Miktarı (B*C) 13.435.116 KWh Tasarruf Miktarı (D*E/3000) 8.588.692 KWh
Tasarruf Tutarı (A*B*C) 3.200.245₺ Tasarruf Tutarı (A*D*E/3000) 2.045.826₺
Ortalama Tasarruf Miktarı 11.011.904 KWh
Ortalama Tasarruf Tutarı 2.623.035₺

 Bunun dışında yapılan serbest tüketici elektrik alımı
ihalelerinde tüm vergi ve fonlar dahil fatura tutarı üzerinden
ortalama %15 fiyat avantajı sağlanmıştır.
 3 yılda toplam 44 milyon KWh elektrik tüketilmiştir.
 EPDK tarifeleri tüm vergi ve fonlar dahil ortalama
0,36₺/kwh düzeyindedir.
 %15 fiyat avantajı dikkate alındığında, elektrik faturalarında
3 yılda yaklaşık 2.376.000 ₺ indirim sağlanmıştır.

 Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı sağlık tesislerinin 2015 yılı
enerji gideri 700 milyon ₺ düzeyindedir. Her yıl %6 artacağı
öngörülmektedir.
 Denizli Kamu Hastaneleri Birliği olarak 2015 yılında yaklaşık 7 milyon ₺
enerji giderimiz bulunmaktadır.
 Denizli’nin, Türkiye’nin %1’i kadar enerji gideri olduğu düşünüldüğünde,
Türkiye’deki hastanelerin enerji tasarruf potansiyelinin de 250 Milyon ₺
olduğu düşünülebilir.
7 MİLYON ₺ 700 MİLYON ₺
YILLIK
ENERJİ GİDERİ
3 YILLIK
TASARRUF
2,5 MİLYON ₺ 250 MİLYON ₺

Yatırımlar Tasarruflar
487.000₺ 2.623.035₺+2.376.000₺

3. SONUÇ
 Yapmış olduğumuz yeni analiz yaklaşımında sağlık tesislerinin
sadece bir parametreye göre değerlendirildiklerinde sağlıklı kararlar
verilemeyeceği açıkça görülmüştür.
 Enerji yoğunluğu parametresinin değerlendirilmeye katılması ve
hastane performansını yansıtan hekim başına gelirin dikkate
alınmasıyla, sağlık tesislerinin enerji verimliliği sıralamaları
tamamen değişmiştir.
 Bir parametrede iyi olan bir sağlık tesisinin başka bir parametrede
kötü olmasının arasındaki bağlantılar ve nedenleri daha iyi
anlaşılmaktadır.
 Eşit ağırlıklı 3 parametre için hesaplanan enerji skoru, yatırım
kararlarının değişmesine etki etmektedir.
 Enerji verimliliği yatırımı yapılacak tesisin tespitinde tek bir
parametreye bağlı kalmanın hatalı olduğu görülmüştür.
 Ülkelerin enerji yoğunluğu grafiği referans alınarak sağlık tesislerinin
enerji yoğunluğu grafiği oluşturulmuş ve verimlilik düzeyleri
yorumlanmıştır.

3. SONUÇ
 Sağlık tesislerimizin enerji tüketimleri her yıl artmaktadır. Büyüme
nedeniyle bu artış kaçınılmazdır. Önemli olan tüketim artış hızını
büyüme hızının altında tutmaktır.
 Birliğimize bağlı sağlık tesislerine yeni yaklaşımlarla bakıldığında
tüketim artışının performans ve kapasite artışından daha yavaş
olduğu ve önemli tasarruflar yapıldığı görülmüştür.
 Birlik bünyesinde yapılan çalışmalarla 3 yılda 2.623.035₺ enerji
tasarrufu ve 2.376.000 ₺ fiyat avantajı sağlanmıştır. Etkin ve verimli
kaynak kullanımı ile yaklaşık 5 Milyon ₺ finansal kaynak kamuya geri
kazandırılmıştır.
 Analizlerin Türkiye çapında sağlık tesislerinde yapılması halinde, iller
bazında sağlık tesislerinin enerji haritası gerçek anlamda ortaya
çıkacaktır. Böylece iller ve sağlık tesisleri arası karşılaştırma ve
değerlendirmeler daha sağlıklı yapılabilecektir.

Umut SOMYÜREK
Elektrik – Elektronik Mühendisi, Enerji Yöneticisi
umut.somyurek@saglik.gov.tr

Denizli'de hastaneler enerjide 5 milyon liralık tasarruf sağladı

More Related Content

More from Faik Sönmez

Denizli'de hastaneler enerjide 5 milyon liralık tasarruf sağladı