HỆ THỐNG HƠI
1
Mục tiêu
•Xác định được các dạng tổn thất nhiệt và giải
pháp TKNL trong lò hơi
•Xác định các vấn đề và giải pháp trong hệ
thống phân phối hơi
•Xác định các vấn đề và giải pháp TKNL trong
sử dụng hơi
•Nhận diện các cơ hội tận dụng nhiệt thải
•Xác định được các dạng tổn thất nhiệt và giải
pháp TKNL trong lò hơi
•Xác định các vấn đề và giải pháp trong hệ
thống phân phối hơi
•Xác định các vấn đề và giải pháp TKNL trong
sử dụng hơi
•Nhận diện các cơ hội tận dụng nhiệt thải
2
Nội dung
•Tổng quan về lò hơi công nghiệp
•TKNL ở lò hơi
•Hệ thống phân phối hơi
•Tận dụng nhiệt thải
•Tổng quan về lò hơi công nghiệp
•TKNL ở lò hơi
•Hệ thống phân phối hơi
•Tận dụng nhiệt thải
3
SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HƠI TRONG CÔNG NGHIỆP
TỔNG QUAN VỀ LÒ HƠI
5
Phân loại lò hơi
• Theo nhiên liệu sử dụng
• Theo bố trí lắp đặt
• Theo kết cấu (mục đích sử dụng hiệu quả)
• Các phân loại khác (công suất, thông số hơi,…)
• Theo nhiên liệu sử dụng
• Theo bố trí lắp đặt
• Theo kết cấu (mục đích sử dụng hiệu quả)
• Các phân loại khác (công suất, thông số hơi,…)
6
Các loại lò hơi theo kết cấu
•Lò hơi ống lò-ống lửa
•Lò hơi ống nước đứng
•Lò hơi ống nước cong, có bao hơi
•Lò hơi ống lò-ống lửa
•Lò hơi ống nước đứng
•Lò hơi ống nước cong, có bao hơi
7
Lò hơi ống lò-ống lửa
8
Lò hơi ống nước đứng
9
Lò hơi ống nước có bao hơi
10
ĐỐT DẦU / KHÍ ĐỐT THAN
Lựa chọn lò hơi
Lò hơi
ống lửa
Đốt dầu, khí
Đốt than, củi
Công suất nhỏ và vừa
Chế độ vận hành 3 ca
HT sử dụng hơi: thiết bị lớn
Lò hơi
ống nước
đứng
Đốt dầu DO, khí Công suất nhỏ
Không vận hành 3 ca
HT sử dụng hơi: nhiều thiết bị
nhỏ, cần hơi nhanh
11 11
Lò hơi
ống nước
đứng
Công suất nhỏ
Không vận hành 3 ca
HT sử dụng hơi: nhiều thiết bị
nhỏ, cần hơi nhanh
Lò hơi
ống nước
cong, có
bao hơi
Đốt mọi loại
nhiên liên liệu
Rất phù hợp
cho nh/ liệu rắn
Công suất trung bình và lớn
Chế độ vận hành 3 ca
HT sử dụng hơi: thiết bị lớn
cần áp suất cao, hơi quá nhiệt
Thông số kỹ thuật của lò hơi
p : ………………………..
t : ……………– nếu sản xuất hơi quá nhiệt
D : ……………………..[kg/h; t/h;]
Dđm : SLH lớn nhất mà LH có thể làm việc lâu dài ở
thông số (p, t) thiết kế
Dquy ước : SLH sinh ra tại 100 oC nếu nhiệt độ nước cấp cũng
là 100 oC
Dkt :SLH ứng với khi LH đạt hiệu suất cao nhất. Thường
Dkt = (0,8 ÷ 0,9).Dđm
p : ………………………..
t : ……………– nếu sản xuất hơi quá nhiệt
D : ……………………..[kg/h; t/h;]
Dđm : SLH lớn nhất mà LH có thể làm việc lâu dài ở
thông số (p, t) thiết kế
Dquy ước : SLH sinh ra tại 100 oC nếu nhiệt độ nước cấp cũng
là 100 oC
Dkt :SLH ứng với khi LH đạt hiệu suất cao nhất. Thường
Dkt = (0,8 ÷ 0,9).Dđm
12
Nhieät ñoä nöôùc soâi vaø boác hôi goïi laø nhieät ñoä baõo hoøa, ts. ÔÛ moät
aùp suaát nhaát ñònh thì nước soâi ở moät nhieät ñoä ts töông öùng.
 Khi hôi nöôùc caáp nhieät cho coâng ngheä ôû p = const., thì nhieät
ñoä ngöng tuï cuõng khoâng ñoåi ≡ ts => cheá ñoä nhieät oån ñònh.
 NHIEÄT AÅN (r, kJ/kg) : löôïng nhieät caàn caáp cho 1kg nöôùc soâi
chuyeån thaønh hôi baõo hoøa khoâ; vaø cuõng chính laø nhieät do 1kg hôi
ñoù nhaû ra khi ngöng tuï hoaøn toaøn
Đặc điểm của hơi nước bão hoà
Nhieät ñoä nöôùc soâi vaø boác hôi goïi laø nhieät ñoä baõo hoøa, ts. ÔÛ moät
aùp suaát nhaát ñònh thì nước soâi ở moät nhieät ñoä ts töông öùng.
 Khi hôi nöôùc caáp nhieät cho coâng ngheä ôû p = const., thì nhieät
ñoä ngöng tuï cuõng khoâng ñoåi ≡ ts => cheá ñoä nhieät oån ñònh.
 NHIEÄT AÅN (r, kJ/kg) : löôïng nhieät caàn caáp cho 1kg nöôùc soâi
chuyeån thaønh hôi baõo hoøa khoâ; vaø cuõng chính laø nhieät do 1kg hôi
ñoù nhaû ra khi ngöng tuï hoaøn toaøn
AÙp suaát (dö), bar 0 1 2 3 4 6 8 10
Nhieät ñoä, oC
Entanpi, kJ/kg
Nhieät aån, kJ/kg
100
2675
2257
120,4
2707
2201
133,7
2725
2163
143,6
2738
2133
152
2749
2108
165
2764
2066
175,4
2774
2030
184,1
2781
2000
TKNL Ở LÒ HƠI
14
Quá trình chuyển hóa năng lượng trong lò hơi
Quá trình
cháy
Quá trình
trao đổi
nhiệt
• Trong
không gian
buồng đốt
• Qua vách
ống
15
Hiệu suất lò hơi
►Cân bằng nhiệt ở lò hơi
Qđv = Qcó ích + Các tổn thất
Qđv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6
►Hiệu suất nhiệt
ηt = Q1 / Qđv = q1
= 100 – (q2 + q3 + q4 + q5 + q6), %
Trong đó
Q1 = D(ih – inc) Qđv = BQth
►Cân bằng nhiệt ở lò hơi
Qđv = Qcó ích + Các tổn thất
Qđv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6
►Hiệu suất nhiệt
ηt = Q1 / Qđv = q1
= 100 – (q2 + q3 + q4 + q5 + q6), %
Trong đó
Q1 = D(ih – inc) Qđv = BQth
16
Các lọai tổn thất trong lò hơi
q2 - Tổn thất nhiệt do ………………………
q3 - Tổn thất nhiệt do ………………………
q4 - Tổn thất nhiệt do ……………………….
q5 - Tổn thất do …………………………….
q6 - Tổn thất nhiệt do ………………………
q2 - Tổn thất nhiệt do ………………………
q3 - Tổn thất nhiệt do ………………………
q4 - Tổn thất nhiệt do ……………………….
q5 - Tổn thất do …………………………….
q6 - Tổn thất nhiệt do ………………………
17
Tổn thất nhiệt do khói thải – q2
Lượng khói thải tăng
• ………………..
Nhiệt độ khói thải (tth) cao
• Lượng nhiên liệu đốt ……
• …………………
• …………………… bề mặt truyền nhiệt
18
Tổn thất do cháy không hoàn toàn về hóa học, q3
•…………………………….
•Nhiệt độ buồng lửa ……………..
•Hòa trộn …………………….. liệu không đều
•…………………………….
•Nhiệt độ buồng lửa ……………..
•Hòa trộn …………………….. liệu không đều
19
• Do cỡ than không đều. Hạt nhỏ: bị lọt; cục lớn:
cháy không tới lõi than
• Khe hở ghi lò lớn hơn cỡ than đang dùng
• Ghi bị cong vênh
• Thải xỉ có lẫn than ra khỏi BĐ
• Kiểu ghi xích không tương thích với than đá
VN
Tổn thất do cháy không hoàn toàn về cơ học, q4
20
• Do cỡ than không đều. Hạt nhỏ: bị lọt; cục lớn:
cháy không tới lõi than
• Khe hở ghi lò lớn hơn cỡ than đang dùng
• Ghi bị cong vênh
• Thải xỉ có lẫn than ra khỏi BĐ
• Kiểu ghi xích không tương thích với than đá
VN
Đánh giá chế độ đốt nhiên liệu
21
Hệ số không khí thừa 
►Hệ số không khí thừa
 = Vkk / Vo
kk
►Công thức xác định vận hành
 vận hành = 21/(21 – O2)
 vận hành ≈ CO2
max /CO2
►Hệ số không khí thừa
 = Vkk / Vo
kk
►Công thức xác định vận hành
 vận hành = 21/(21 – O2)
 vận hành ≈ CO2
max /CO2
22
Lượng không khí cháy tối ưu
Nhiên liệu tối ưu
Dầu, khí 1,05 ÷ 1,15
Than 1,3 ÷ 1,5
Củi, trấu 1,5 ÷ 1,6
23
Máy phân tích khói
 % O2
 ppm CO (tính theo
phần triệu)
 % CO2
 % hiệu suất cháy
 Nhiệt độ khói thải
 Hệ số không khí thừa
24
 % O2
 ppm CO (tính theo
phần triệu)
 % CO2
 % hiệu suất cháy
 Nhiệt độ khói thải
 Hệ số không khí thừa
Đốt dầu
•Chất lượng dầu vào buồng đốt
•Sấy dầu FO đến nhiệt độ cần thiết để tán
sương;
•Tán sương dầu thật mịn để dầu dễ hoá hơi;
•Hoà trộn dầu với không khí thật đồng đều.
•Chất lượng dầu vào buồng đốt
•Sấy dầu FO đến nhiệt độ cần thiết để tán
sương;
•Tán sương dầu thật mịn để dầu dễ hoá hơi;
•Hoà trộn dầu với không khí thật đồng đều.
25
Đốt than
•Sấy nhiên liệu
•Thoát chất bốc và tạo cốc
•Cháy chất bốc và cháy cốc
•Tạo tro xỉ (cháy kiệt).
•Sấy nhiên liệu
•Thoát chất bốc và tạo cốc
•Cháy chất bốc và cháy cốc
•Tạo tro xỉ (cháy kiệt).
26
Sơ đồ hệ thống nước lò hơi
Nguồn
nước
Hơi sử
dụng
Nước ngưng
27
Hệ thống
xử lý nước
Bồn chứa Bơm Nồi hơi
Xả đáy
Nước cấpNước bổ sung
Các chỉ tiêu chất lượng nước
•Độ pH
•Độ cứng, H
•Nồng độ tổng chất rắn hòa tan (TDS)
Chỉ tiêu khuyến cáo
28
Nước cấp Nước lò
pH 7,5  8,5 9  12
H  2,5 (mg CaCO3/l) -
TDS -  3000 (mg/l)
Chỉ tiêu khuyến cáo
Sự nguy hại của cáu cặn
•…………..hệ số truyền
nhiệt
•…………. nhiệt độ khói
thải
•……….. nhiên liệu
……………
•……… công suất lò hơi
•……. nhiệt độ vách ống
Bề dày lớp
cáu cặn -
cáu
(mm)
Lượng giảm
công suất -
D (%)
0.2 ÷ 1 1.5 ÷ 2
•…………..hệ số truyền
nhiệt
•…………. nhiệt độ khói
thải
•……….. nhiên liệu
……………
•……… công suất lò hơi
•……. nhiệt độ vách ống
0.2 ÷ 1 1.5 ÷ 2
1 ÷ 1.5 4 ÷ 8
1,5 ÷ 4 10 ÷ 16
29
Thiết bị xử lý nước lò hơi thông dụng
Làm mềm nước bằng trao đổi Cation
Bơm định lượng hóa chất
30
Xả lò
► Không cho cáu cặn bám cứng.
► Kịp thời xả cáu thứ cấp và bùn lắng
dưới đáy lò.
► Giảm nồng độ TDS
► Không cho cáu cặn bám cứng.
► Kịp thời xả cáu thứ cấp và bùn lắng
dưới đáy lò.
► Giảm nồng độ TDS
31
Lượng nước xả lò hợp lý
Gxả : Lượng nước xả, kg/h
D : Sản lượng hơi, kg/h
TDSc : Hàm lượng TDS trong nước cấp
TDSL : Hàm lượng TDS trong nước lò
Gxả = D*(TDSc) / (TDSL – TDSc)
Gxả : Lượng nước xả, kg/h
D : Sản lượng hơi, kg/h
TDSc : Hàm lượng TDS trong nước cấp
TDSL : Hàm lượng TDS trong nước lò
32
Tần suất xả lò hợp lý
•Tần suất hợp lý:
 Theo loại lò hơi
 Phụ tải lò hơi
 Chất lượng nước
cấp
•Số lần xả lò tối
thiểu: theo Quy
phạm lò hơi
•Phương pháp xả lò:
 Tự động
 Bán tự động (dùng
bộ định thời gian
 Xả toàn bộ vào cuối
tuần
•Tần suất hợp lý:
 Theo loại lò hơi
 Phụ tải lò hơi
 Chất lượng nước
cấp
•Số lần xả lò tối
thiểu: theo Quy
phạm lò hơi
•Phương pháp xả lò:
 Tự động
 Bán tự động (dùng
bộ định thời gian
 Xả toàn bộ vào cuối
tuần
33
HỆ THỐNG PHÂN PHỐI HƠI
34
Các vấn đề trong hệ thống
phân phối hơi
•Việc chọn áp suất vận hành và sụt áp trên
đường ống
•Xả nước ngưng đọng
•Xả khí trên đường ống
•Giảm tổn thất nhiệt và mất mát môi chất
•Việc chọn áp suất vận hành và sụt áp trên
đường ống
•Xả nước ngưng đọng
•Xả khí trên đường ống
•Giảm tổn thất nhiệt và mất mát môi chất
35
Áp suất vận hành
• Áp suất hơi đầu nguồn = áp suất làm việc +
sụt áp trên đường ống (Khi cấp hơi trực tiếp,
không có van giảm áp)
• Nếu áp suất hơi qúa lớn hơn mức cần thiết:
 Tốn nhiệt để tăng áp trong nồi hơi
 Tăng tổn thất nhiệt trên đường ống
 Tăng sự rò rỉ hơi
• Nếu áp suất quá nhỏ:
 Nhiều ẩm cuốn theo hơi
 Vận tốc tăng => độ sụt áp lớn
36
• Áp suất hơi đầu nguồn = áp suất làm việc +
sụt áp trên đường ống (Khi cấp hơi trực tiếp,
không có van giảm áp)
• Nếu áp suất hơi qúa lớn hơn mức cần thiết:
 Tốn nhiệt để tăng áp trong nồi hơi
 Tăng tổn thất nhiệt trên đường ống
 Tăng sự rò rỉ hơi
• Nếu áp suất quá nhỏ:
 Nhiều ẩm cuốn theo hơi
 Vận tốc tăng => độ sụt áp lớn
36
Tác hại của nước ngưng đọng
•Làm ………………………………………… (sốc thủy lực)
•………………………..màng nước ngưng và giảm sự
truyền nhiệt.  ………………..
•………………… lượng hơi
•Làm ………………………………………… (sốc thủy lực)
•………………………..màng nước ngưng và giảm sự
truyền nhiệt.  ………………..
•………………… lượng hơi
37
Nguyên tắc xả nước ngưng
đọng
•Bố trí đúng các vị trí xả
•Có bầu gom nước ngưng thích hợp
•Sử dụng loại bẫy hơi phù hợp
•Chọn lựa đúng cỡ bẫy hơi
•Bố trí đúng các vị trí xả
•Có bầu gom nước ngưng thích hợp
•Sử dụng loại bẫy hơi phù hợp
•Chọn lựa đúng cỡ bẫy hơi
38
Bố trí điểm xả nước ngưng
•Khoảng cách của
những điểm xả: 45
÷ 60 m
•Chỗ thấp/ chuyển
tiếp độ cao
•Trước các van
giảm áp / van điều
khiển
•Khoảng cách của
những điểm xả: 45
÷ 60 m
•Chỗ thấp/ chuyển
tiếp độ cao
•Trước các van
giảm áp / van điều
khiển
39
Các loại bẫy hơi (cốc ngưng)
•Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp)
•Bẫy nhiệt động
•Bẫy nhiệt tĩnh
•Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp)
•Bẫy nhiệt động
•Bẫy nhiệt tĩnh
40
Các loại bẫy hơi (steam trap,
cốc ngưng) thông dụng
►Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp): sau thiết bị dùng hơi
►Bẫy nhiệt động (đồng tiền): trên đường ống hơi,
bình góp hơi
►Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp): sau thiết bị dùng hơi
►Bẫy nhiệt động (đồng tiền): trên đường ống hơi,
bình góp hơi
41
Xả khí trong đường ống
Tác hại của khí
•Giảm áp suất của hơi
nước so với mức chỉ
thị trên đồng hồ
•Giảm khả năng truyền
nhiệt
•Ăn mòn kim loại
Phương pháp xả khí
•Lắp van xả khí tự
động ở cuối ống hơi
chính
•Xả trong bình góp /
phân phối hơi
•Xả ngay trước ống
nhánh, hoặc trước
thiết bị dùng hơi
•Giảm áp suất của hơi
nước so với mức chỉ
thị trên đồng hồ
•Giảm khả năng truyền
nhiệt
•Ăn mòn kim loại
•Lắp van xả khí tự
động ở cuối ống hơi
chính
•Xả trong bình góp /
phân phối hơi
•Xả ngay trước ống
nhánh, hoặc trước
thiết bị dùng hơi
42
Cách nhiệt đường ống
Lọai ống Tổn thất (W/m) (t : 150oC)
Ống trần Có bảo ôn
(50mm)
100 mm 770 115100 mm 770 115
150 mm 1250 170
200 mm 1440 195
43
Lưu ý về các vị trí cách nhiệt và chất lượng bảo ôn
• Vị trí cần lưu ý: các van & phụ kiện đường
ống, những vị trí cong khó bọc
• Giữ cho vật liệu cách nhiệt khô, không bị ẩm
ướt
• Vị trí cần lưu ý: các van & phụ kiện đường
ống, những vị trí cong khó bọc
• Giữ cho vật liệu cách nhiệt khô, không bị ẩm
ướt
44
Rò rỉ trên đường ống
Vị trí thường gặp:
•Lỗ thủng trên ống
•Mặt bích lỏng
•Bẫy hơi không họat động bình thường
Vị trí thường gặp:
•Lỗ thủng trên ống
•Mặt bích lỏng
•Bẫy hơi không họat động bình thường
Lỗ thủng Ø6 mm
Áp suất hơi: 10 bar
Số giờ vận hành: 2500h/năm
Lượng rò rỉ: 120kg/h (900 tấn/
năm)
45
TKNL ở các hộ tiêu thụ hơi
46
NHÖÕNG CHUÙ YÙ ÔÛ THIEÁT BÒ SÖÛ DUÏNG HÔI
• Baûo ñaûm beà maët oáng truyeàn nhieät khoâng bò baùm baån ñeå truyeàn nhieät toát
• Xaû khoâng khí coù laãn trong hôi nöôùc
• Taùch aåm coù trong hôi ñeå hôi vaøo thieát bò laø hôi khoâ
• Khoâng ñeå oáng trao ñoåi nhieät bò ngaäp loûng: duøng coác ngöng phuø hôïp
• Caùch nhieät kyõ löôõng, khoâng ñeå lôùp caùch nhieät bò aåm hay hö hoûng
• Kieåm soaùt töï ñoäng cheá ñoä nhieät seõ giaûm tieâu hao hôi
• Thu hoài toaøn boä nöôùc ngöng saïch
• Neáu nöôùc ngöng bò nhieãm baån thì tìm caùch thu hoài nhieät nöôùc xaû
• Ñieàu phoái cheá ñoä vaän haønh cuûa caùc thieát bò trong heä thoáng ñeå phuï taûi hôi
ñoàng ñeàu
• Neáu thieát bò quaù cuõ, tieâu hao nhieät lôùn thì phaûi tính ñeán giaûi phaùp thay
thieát bò môùi, thaäm chí thay ñoåi sang coâng ngheä hieän ñaïi
47
• Baûo ñaûm beà maët oáng truyeàn nhieät khoâng bò baùm baån ñeå truyeàn nhieät toát
• Xaû khoâng khí coù laãn trong hôi nöôùc
• Taùch aåm coù trong hôi ñeå hôi vaøo thieát bò laø hôi khoâ
• Khoâng ñeå oáng trao ñoåi nhieät bò ngaäp loûng: duøng coác ngöng phuø hôïp
• Caùch nhieät kyõ löôõng, khoâng ñeå lôùp caùch nhieät bò aåm hay hö hoûng
• Kieåm soaùt töï ñoäng cheá ñoä nhieät seõ giaûm tieâu hao hôi
• Thu hoài toaøn boä nöôùc ngöng saïch
• Neáu nöôùc ngöng bò nhieãm baån thì tìm caùch thu hoài nhieät nöôùc xaû
• Ñieàu phoái cheá ñoä vaän haønh cuûa caùc thieát bò trong heä thoáng ñeå phuï taûi hôi
ñoàng ñeàu
• Neáu thieát bò quaù cuõ, tieâu hao nhieät lôùn thì phaûi tính ñeán giaûi phaùp thay
thieát bò môùi, thaäm chí thay ñoåi sang coâng ngheä hieän ñaïi
TẬN DỤNG NHIỆT THẢI
48
Đánh giá khả năng thu hồi nhiệt thải
Thế
(Nhiệt độ đủ
cao)
Thế
(Nhiệt độ đủ
cao)
Chất
(đều/ thường
xuyên)
Chất
(đều/ thường
xuyên)
Nhu cầuNhu cầu
49
Thu
hồi?
Thu
hồi?
Lượng
(đủ lượng
nhiệt)
Lượng
(đủ lượng
nhiệt)
Thế
(Nhiệt độ đủ
cao)
Nhu cầu
kinh tếkinh tế
Ảnh hưởng của phần thu hồi nhiệt
- Tăng trở lực của hệ thống
- Bám bẩn ở thiết bị thu hồi
- Có thể làm gián đoạn hoạt động của
dây chuyền công nghệ
50
- Tăng trở lực của hệ thống
- Bám bẩn ở thiết bị thu hồi
- Có thể làm gián đoạn hoạt động của
dây chuyền công nghệ
- Tiết kiệm nhiệt lượng
- Tận dụng phần chất (nước
ngưng)
Tận dụng nhiệt thải để sản xuất điện
51
 Nhieät thaûi töø coâng ngheä coù nhieät theá cao (beùc ñoát, loø nung, …).
 Aùp duïng: N/m xi maêng, luyeän theùp, thuûy tinh, hoaù chaát.
Tận dụng nhiệt khói thải
• to
khói thải = 200 300oC
• Khả năng tận dụng nhiệt khói thải và giảm to
khói đến nhiệt độ đọng sương của khói (to
đs )
Hâm nước cấp
(bộ Economizer – ECO)
52
Hâm nước cấp
(bộ Economizer – ECO)
Sấy không khí
Sấy dầu FO
Ứng
dụng
Hâm nước trực tiếp. Đặt ECO sau lò
53
Hâm nước gián tiếp
54
Thu hồi nước ngưng
Giảm lượng
…………………
Tận dụng ……. Giảm nhiên
liệu đốtNước ngưng:
 ………
55
Giảm lượng
…………………
Giảm lượng
…………………
Giảm chi phí
vận hành
 ………
 ……….
Thu hồi hơi giãn nở
SỬ DỤNG: - Cấp nhiệt cho TB TĐN
- Hâm nước cấp nồi hơi
56
Kết luận
TKNL -
HT hơi
57
TKNL -
HT hơi
Các loại lò hơi theo kết cấu
•Lò hơi ống lò-ống lửa
•Lò hơi ống nước đứng
•Lò hơi ống nước cong, có bao hơi
•Lò hơi ống lò-ống lửa
•Lò hơi ống nước đứng
•Lò hơi ống nước cong, có bao hơi
58

He thong hoi

  • 1.
  • 2.
    Mục tiêu •Xác địnhđược các dạng tổn thất nhiệt và giải pháp TKNL trong lò hơi •Xác định các vấn đề và giải pháp trong hệ thống phân phối hơi •Xác định các vấn đề và giải pháp TKNL trong sử dụng hơi •Nhận diện các cơ hội tận dụng nhiệt thải •Xác định được các dạng tổn thất nhiệt và giải pháp TKNL trong lò hơi •Xác định các vấn đề và giải pháp trong hệ thống phân phối hơi •Xác định các vấn đề và giải pháp TKNL trong sử dụng hơi •Nhận diện các cơ hội tận dụng nhiệt thải 2
  • 3.
    Nội dung •Tổng quanvề lò hơi công nghiệp •TKNL ở lò hơi •Hệ thống phân phối hơi •Tận dụng nhiệt thải •Tổng quan về lò hơi công nghiệp •TKNL ở lò hơi •Hệ thống phân phối hơi •Tận dụng nhiệt thải 3
  • 4.
    SƠ ĐỒ HỆTHỐNG HƠI TRONG CÔNG NGHIỆP
  • 5.
    TỔNG QUAN VỀLÒ HƠI 5
  • 6.
    Phân loại lòhơi • Theo nhiên liệu sử dụng • Theo bố trí lắp đặt • Theo kết cấu (mục đích sử dụng hiệu quả) • Các phân loại khác (công suất, thông số hơi,…) • Theo nhiên liệu sử dụng • Theo bố trí lắp đặt • Theo kết cấu (mục đích sử dụng hiệu quả) • Các phân loại khác (công suất, thông số hơi,…) 6
  • 7.
    Các loại lòhơi theo kết cấu •Lò hơi ống lò-ống lửa •Lò hơi ống nước đứng •Lò hơi ống nước cong, có bao hơi •Lò hơi ống lò-ống lửa •Lò hơi ống nước đứng •Lò hơi ống nước cong, có bao hơi 7
  • 8.
    Lò hơi ốnglò-ống lửa 8
  • 9.
    Lò hơi ốngnước đứng 9
  • 10.
    Lò hơi ốngnước có bao hơi 10 ĐỐT DẦU / KHÍ ĐỐT THAN
  • 11.
    Lựa chọn lòhơi Lò hơi ống lửa Đốt dầu, khí Đốt than, củi Công suất nhỏ và vừa Chế độ vận hành 3 ca HT sử dụng hơi: thiết bị lớn Lò hơi ống nước đứng Đốt dầu DO, khí Công suất nhỏ Không vận hành 3 ca HT sử dụng hơi: nhiều thiết bị nhỏ, cần hơi nhanh 11 11 Lò hơi ống nước đứng Công suất nhỏ Không vận hành 3 ca HT sử dụng hơi: nhiều thiết bị nhỏ, cần hơi nhanh Lò hơi ống nước cong, có bao hơi Đốt mọi loại nhiên liên liệu Rất phù hợp cho nh/ liệu rắn Công suất trung bình và lớn Chế độ vận hành 3 ca HT sử dụng hơi: thiết bị lớn cần áp suất cao, hơi quá nhiệt
  • 12.
    Thông số kỹthuật của lò hơi p : ……………………….. t : ……………– nếu sản xuất hơi quá nhiệt D : ……………………..[kg/h; t/h;] Dđm : SLH lớn nhất mà LH có thể làm việc lâu dài ở thông số (p, t) thiết kế Dquy ước : SLH sinh ra tại 100 oC nếu nhiệt độ nước cấp cũng là 100 oC Dkt :SLH ứng với khi LH đạt hiệu suất cao nhất. Thường Dkt = (0,8 ÷ 0,9).Dđm p : ……………………….. t : ……………– nếu sản xuất hơi quá nhiệt D : ……………………..[kg/h; t/h;] Dđm : SLH lớn nhất mà LH có thể làm việc lâu dài ở thông số (p, t) thiết kế Dquy ước : SLH sinh ra tại 100 oC nếu nhiệt độ nước cấp cũng là 100 oC Dkt :SLH ứng với khi LH đạt hiệu suất cao nhất. Thường Dkt = (0,8 ÷ 0,9).Dđm 12
  • 13.
    Nhieät ñoä nöôùcsoâi vaø boác hôi goïi laø nhieät ñoä baõo hoøa, ts. ÔÛ moät aùp suaát nhaát ñònh thì nước soâi ở moät nhieät ñoä ts töông öùng.  Khi hôi nöôùc caáp nhieät cho coâng ngheä ôû p = const., thì nhieät ñoä ngöng tuï cuõng khoâng ñoåi ≡ ts => cheá ñoä nhieät oån ñònh.  NHIEÄT AÅN (r, kJ/kg) : löôïng nhieät caàn caáp cho 1kg nöôùc soâi chuyeån thaønh hôi baõo hoøa khoâ; vaø cuõng chính laø nhieät do 1kg hôi ñoù nhaû ra khi ngöng tuï hoaøn toaøn Đặc điểm của hơi nước bão hoà Nhieät ñoä nöôùc soâi vaø boác hôi goïi laø nhieät ñoä baõo hoøa, ts. ÔÛ moät aùp suaát nhaát ñònh thì nước soâi ở moät nhieät ñoä ts töông öùng.  Khi hôi nöôùc caáp nhieät cho coâng ngheä ôû p = const., thì nhieät ñoä ngöng tuï cuõng khoâng ñoåi ≡ ts => cheá ñoä nhieät oån ñònh.  NHIEÄT AÅN (r, kJ/kg) : löôïng nhieät caàn caáp cho 1kg nöôùc soâi chuyeån thaønh hôi baõo hoøa khoâ; vaø cuõng chính laø nhieät do 1kg hôi ñoù nhaû ra khi ngöng tuï hoaøn toaøn AÙp suaát (dö), bar 0 1 2 3 4 6 8 10 Nhieät ñoä, oC Entanpi, kJ/kg Nhieät aån, kJ/kg 100 2675 2257 120,4 2707 2201 133,7 2725 2163 143,6 2738 2133 152 2749 2108 165 2764 2066 175,4 2774 2030 184,1 2781 2000
  • 14.
    TKNL Ở LÒHƠI 14
  • 15.
    Quá trình chuyểnhóa năng lượng trong lò hơi Quá trình cháy Quá trình trao đổi nhiệt • Trong không gian buồng đốt • Qua vách ống 15
  • 16.
    Hiệu suất lòhơi ►Cân bằng nhiệt ở lò hơi Qđv = Qcó ích + Các tổn thất Qđv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6 ►Hiệu suất nhiệt ηt = Q1 / Qđv = q1 = 100 – (q2 + q3 + q4 + q5 + q6), % Trong đó Q1 = D(ih – inc) Qđv = BQth ►Cân bằng nhiệt ở lò hơi Qđv = Qcó ích + Các tổn thất Qđv = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q6 ►Hiệu suất nhiệt ηt = Q1 / Qđv = q1 = 100 – (q2 + q3 + q4 + q5 + q6), % Trong đó Q1 = D(ih – inc) Qđv = BQth 16
  • 17.
    Các lọai tổnthất trong lò hơi q2 - Tổn thất nhiệt do ……………………… q3 - Tổn thất nhiệt do ……………………… q4 - Tổn thất nhiệt do ………………………. q5 - Tổn thất do ……………………………. q6 - Tổn thất nhiệt do ……………………… q2 - Tổn thất nhiệt do ……………………… q3 - Tổn thất nhiệt do ……………………… q4 - Tổn thất nhiệt do ………………………. q5 - Tổn thất do ……………………………. q6 - Tổn thất nhiệt do ……………………… 17
  • 18.
    Tổn thất nhiệtdo khói thải – q2 Lượng khói thải tăng • ……………….. Nhiệt độ khói thải (tth) cao • Lượng nhiên liệu đốt …… • ………………… • …………………… bề mặt truyền nhiệt 18
  • 19.
    Tổn thất docháy không hoàn toàn về hóa học, q3 •……………………………. •Nhiệt độ buồng lửa …………….. •Hòa trộn …………………….. liệu không đều •……………………………. •Nhiệt độ buồng lửa …………….. •Hòa trộn …………………….. liệu không đều 19
  • 20.
    • Do cỡthan không đều. Hạt nhỏ: bị lọt; cục lớn: cháy không tới lõi than • Khe hở ghi lò lớn hơn cỡ than đang dùng • Ghi bị cong vênh • Thải xỉ có lẫn than ra khỏi BĐ • Kiểu ghi xích không tương thích với than đá VN Tổn thất do cháy không hoàn toàn về cơ học, q4 20 • Do cỡ than không đều. Hạt nhỏ: bị lọt; cục lớn: cháy không tới lõi than • Khe hở ghi lò lớn hơn cỡ than đang dùng • Ghi bị cong vênh • Thải xỉ có lẫn than ra khỏi BĐ • Kiểu ghi xích không tương thích với than đá VN
  • 21.
    Đánh giá chếđộ đốt nhiên liệu 21
  • 22.
    Hệ số khôngkhí thừa  ►Hệ số không khí thừa  = Vkk / Vo kk ►Công thức xác định vận hành  vận hành = 21/(21 – O2)  vận hành ≈ CO2 max /CO2 ►Hệ số không khí thừa  = Vkk / Vo kk ►Công thức xác định vận hành  vận hành = 21/(21 – O2)  vận hành ≈ CO2 max /CO2 22
  • 23.
    Lượng không khícháy tối ưu Nhiên liệu tối ưu Dầu, khí 1,05 ÷ 1,15 Than 1,3 ÷ 1,5 Củi, trấu 1,5 ÷ 1,6 23
  • 24.
    Máy phân tíchkhói  % O2  ppm CO (tính theo phần triệu)  % CO2  % hiệu suất cháy  Nhiệt độ khói thải  Hệ số không khí thừa 24  % O2  ppm CO (tính theo phần triệu)  % CO2  % hiệu suất cháy  Nhiệt độ khói thải  Hệ số không khí thừa
  • 25.
    Đốt dầu •Chất lượngdầu vào buồng đốt •Sấy dầu FO đến nhiệt độ cần thiết để tán sương; •Tán sương dầu thật mịn để dầu dễ hoá hơi; •Hoà trộn dầu với không khí thật đồng đều. •Chất lượng dầu vào buồng đốt •Sấy dầu FO đến nhiệt độ cần thiết để tán sương; •Tán sương dầu thật mịn để dầu dễ hoá hơi; •Hoà trộn dầu với không khí thật đồng đều. 25
  • 26.
    Đốt than •Sấy nhiênliệu •Thoát chất bốc và tạo cốc •Cháy chất bốc và cháy cốc •Tạo tro xỉ (cháy kiệt). •Sấy nhiên liệu •Thoát chất bốc và tạo cốc •Cháy chất bốc và cháy cốc •Tạo tro xỉ (cháy kiệt). 26
  • 27.
    Sơ đồ hệthống nước lò hơi Nguồn nước Hơi sử dụng Nước ngưng 27 Hệ thống xử lý nước Bồn chứa Bơm Nồi hơi Xả đáy Nước cấpNước bổ sung
  • 28.
    Các chỉ tiêuchất lượng nước •Độ pH •Độ cứng, H •Nồng độ tổng chất rắn hòa tan (TDS) Chỉ tiêu khuyến cáo 28 Nước cấp Nước lò pH 7,5  8,5 9  12 H  2,5 (mg CaCO3/l) - TDS -  3000 (mg/l) Chỉ tiêu khuyến cáo
  • 29.
    Sự nguy hạicủa cáu cặn •…………..hệ số truyền nhiệt •…………. nhiệt độ khói thải •……….. nhiên liệu …………… •……… công suất lò hơi •……. nhiệt độ vách ống Bề dày lớp cáu cặn - cáu (mm) Lượng giảm công suất - D (%) 0.2 ÷ 1 1.5 ÷ 2 •…………..hệ số truyền nhiệt •…………. nhiệt độ khói thải •……….. nhiên liệu …………… •……… công suất lò hơi •……. nhiệt độ vách ống 0.2 ÷ 1 1.5 ÷ 2 1 ÷ 1.5 4 ÷ 8 1,5 ÷ 4 10 ÷ 16 29
  • 30.
    Thiết bị xửlý nước lò hơi thông dụng Làm mềm nước bằng trao đổi Cation Bơm định lượng hóa chất 30
  • 31.
    Xả lò ► Khôngcho cáu cặn bám cứng. ► Kịp thời xả cáu thứ cấp và bùn lắng dưới đáy lò. ► Giảm nồng độ TDS ► Không cho cáu cặn bám cứng. ► Kịp thời xả cáu thứ cấp và bùn lắng dưới đáy lò. ► Giảm nồng độ TDS 31
  • 32.
    Lượng nước xảlò hợp lý Gxả : Lượng nước xả, kg/h D : Sản lượng hơi, kg/h TDSc : Hàm lượng TDS trong nước cấp TDSL : Hàm lượng TDS trong nước lò Gxả = D*(TDSc) / (TDSL – TDSc) Gxả : Lượng nước xả, kg/h D : Sản lượng hơi, kg/h TDSc : Hàm lượng TDS trong nước cấp TDSL : Hàm lượng TDS trong nước lò 32
  • 33.
    Tần suất xảlò hợp lý •Tần suất hợp lý:  Theo loại lò hơi  Phụ tải lò hơi  Chất lượng nước cấp •Số lần xả lò tối thiểu: theo Quy phạm lò hơi •Phương pháp xả lò:  Tự động  Bán tự động (dùng bộ định thời gian  Xả toàn bộ vào cuối tuần •Tần suất hợp lý:  Theo loại lò hơi  Phụ tải lò hơi  Chất lượng nước cấp •Số lần xả lò tối thiểu: theo Quy phạm lò hơi •Phương pháp xả lò:  Tự động  Bán tự động (dùng bộ định thời gian  Xả toàn bộ vào cuối tuần 33
  • 34.
    HỆ THỐNG PHÂNPHỐI HƠI 34
  • 35.
    Các vấn đềtrong hệ thống phân phối hơi •Việc chọn áp suất vận hành và sụt áp trên đường ống •Xả nước ngưng đọng •Xả khí trên đường ống •Giảm tổn thất nhiệt và mất mát môi chất •Việc chọn áp suất vận hành và sụt áp trên đường ống •Xả nước ngưng đọng •Xả khí trên đường ống •Giảm tổn thất nhiệt và mất mát môi chất 35
  • 36.
    Áp suất vậnhành • Áp suất hơi đầu nguồn = áp suất làm việc + sụt áp trên đường ống (Khi cấp hơi trực tiếp, không có van giảm áp) • Nếu áp suất hơi qúa lớn hơn mức cần thiết:  Tốn nhiệt để tăng áp trong nồi hơi  Tăng tổn thất nhiệt trên đường ống  Tăng sự rò rỉ hơi • Nếu áp suất quá nhỏ:  Nhiều ẩm cuốn theo hơi  Vận tốc tăng => độ sụt áp lớn 36 • Áp suất hơi đầu nguồn = áp suất làm việc + sụt áp trên đường ống (Khi cấp hơi trực tiếp, không có van giảm áp) • Nếu áp suất hơi qúa lớn hơn mức cần thiết:  Tốn nhiệt để tăng áp trong nồi hơi  Tăng tổn thất nhiệt trên đường ống  Tăng sự rò rỉ hơi • Nếu áp suất quá nhỏ:  Nhiều ẩm cuốn theo hơi  Vận tốc tăng => độ sụt áp lớn 36
  • 37.
    Tác hại củanước ngưng đọng •Làm ………………………………………… (sốc thủy lực) •………………………..màng nước ngưng và giảm sự truyền nhiệt.  ……………….. •………………… lượng hơi •Làm ………………………………………… (sốc thủy lực) •………………………..màng nước ngưng và giảm sự truyền nhiệt.  ……………….. •………………… lượng hơi 37
  • 38.
    Nguyên tắc xảnước ngưng đọng •Bố trí đúng các vị trí xả •Có bầu gom nước ngưng thích hợp •Sử dụng loại bẫy hơi phù hợp •Chọn lựa đúng cỡ bẫy hơi •Bố trí đúng các vị trí xả •Có bầu gom nước ngưng thích hợp •Sử dụng loại bẫy hơi phù hợp •Chọn lựa đúng cỡ bẫy hơi 38
  • 39.
    Bố trí điểmxả nước ngưng •Khoảng cách của những điểm xả: 45 ÷ 60 m •Chỗ thấp/ chuyển tiếp độ cao •Trước các van giảm áp / van điều khiển •Khoảng cách của những điểm xả: 45 ÷ 60 m •Chỗ thấp/ chuyển tiếp độ cao •Trước các van giảm áp / van điều khiển 39
  • 40.
    Các loại bẫyhơi (cốc ngưng) •Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp) •Bẫy nhiệt động •Bẫy nhiệt tĩnh •Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp) •Bẫy nhiệt động •Bẫy nhiệt tĩnh 40
  • 41.
    Các loại bẫyhơi (steam trap, cốc ngưng) thông dụng ►Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp): sau thiết bị dùng hơi ►Bẫy nhiệt động (đồng tiền): trên đường ống hơi, bình góp hơi ►Bẫy cơ học (kiểu phao, ly úp): sau thiết bị dùng hơi ►Bẫy nhiệt động (đồng tiền): trên đường ống hơi, bình góp hơi 41
  • 42.
    Xả khí trongđường ống Tác hại của khí •Giảm áp suất của hơi nước so với mức chỉ thị trên đồng hồ •Giảm khả năng truyền nhiệt •Ăn mòn kim loại Phương pháp xả khí •Lắp van xả khí tự động ở cuối ống hơi chính •Xả trong bình góp / phân phối hơi •Xả ngay trước ống nhánh, hoặc trước thiết bị dùng hơi •Giảm áp suất của hơi nước so với mức chỉ thị trên đồng hồ •Giảm khả năng truyền nhiệt •Ăn mòn kim loại •Lắp van xả khí tự động ở cuối ống hơi chính •Xả trong bình góp / phân phối hơi •Xả ngay trước ống nhánh, hoặc trước thiết bị dùng hơi 42
  • 43.
    Cách nhiệt đườngống Lọai ống Tổn thất (W/m) (t : 150oC) Ống trần Có bảo ôn (50mm) 100 mm 770 115100 mm 770 115 150 mm 1250 170 200 mm 1440 195 43
  • 44.
    Lưu ý vềcác vị trí cách nhiệt và chất lượng bảo ôn • Vị trí cần lưu ý: các van & phụ kiện đường ống, những vị trí cong khó bọc • Giữ cho vật liệu cách nhiệt khô, không bị ẩm ướt • Vị trí cần lưu ý: các van & phụ kiện đường ống, những vị trí cong khó bọc • Giữ cho vật liệu cách nhiệt khô, không bị ẩm ướt 44
  • 45.
    Rò rỉ trênđường ống Vị trí thường gặp: •Lỗ thủng trên ống •Mặt bích lỏng •Bẫy hơi không họat động bình thường Vị trí thường gặp: •Lỗ thủng trên ống •Mặt bích lỏng •Bẫy hơi không họat động bình thường Lỗ thủng Ø6 mm Áp suất hơi: 10 bar Số giờ vận hành: 2500h/năm Lượng rò rỉ: 120kg/h (900 tấn/ năm) 45
  • 46.
    TKNL ở cáchộ tiêu thụ hơi 46
  • 47.
    NHÖÕNG CHUÙ YÙÔÛ THIEÁT BÒ SÖÛ DUÏNG HÔI • Baûo ñaûm beà maët oáng truyeàn nhieät khoâng bò baùm baån ñeå truyeàn nhieät toát • Xaû khoâng khí coù laãn trong hôi nöôùc • Taùch aåm coù trong hôi ñeå hôi vaøo thieát bò laø hôi khoâ • Khoâng ñeå oáng trao ñoåi nhieät bò ngaäp loûng: duøng coác ngöng phuø hôïp • Caùch nhieät kyõ löôõng, khoâng ñeå lôùp caùch nhieät bò aåm hay hö hoûng • Kieåm soaùt töï ñoäng cheá ñoä nhieät seõ giaûm tieâu hao hôi • Thu hoài toaøn boä nöôùc ngöng saïch • Neáu nöôùc ngöng bò nhieãm baån thì tìm caùch thu hoài nhieät nöôùc xaû • Ñieàu phoái cheá ñoä vaän haønh cuûa caùc thieát bò trong heä thoáng ñeå phuï taûi hôi ñoàng ñeàu • Neáu thieát bò quaù cuõ, tieâu hao nhieät lôùn thì phaûi tính ñeán giaûi phaùp thay thieát bò môùi, thaäm chí thay ñoåi sang coâng ngheä hieän ñaïi 47 • Baûo ñaûm beà maët oáng truyeàn nhieät khoâng bò baùm baån ñeå truyeàn nhieät toát • Xaû khoâng khí coù laãn trong hôi nöôùc • Taùch aåm coù trong hôi ñeå hôi vaøo thieát bò laø hôi khoâ • Khoâng ñeå oáng trao ñoåi nhieät bò ngaäp loûng: duøng coác ngöng phuø hôïp • Caùch nhieät kyõ löôõng, khoâng ñeå lôùp caùch nhieät bò aåm hay hö hoûng • Kieåm soaùt töï ñoäng cheá ñoä nhieät seõ giaûm tieâu hao hôi • Thu hoài toaøn boä nöôùc ngöng saïch • Neáu nöôùc ngöng bò nhieãm baån thì tìm caùch thu hoài nhieät nöôùc xaû • Ñieàu phoái cheá ñoä vaän haønh cuûa caùc thieát bò trong heä thoáng ñeå phuï taûi hôi ñoàng ñeàu • Neáu thieát bò quaù cuõ, tieâu hao nhieät lôùn thì phaûi tính ñeán giaûi phaùp thay thieát bò môùi, thaäm chí thay ñoåi sang coâng ngheä hieän ñaïi
  • 48.
  • 49.
    Đánh giá khảnăng thu hồi nhiệt thải Thế (Nhiệt độ đủ cao) Thế (Nhiệt độ đủ cao) Chất (đều/ thường xuyên) Chất (đều/ thường xuyên) Nhu cầuNhu cầu 49 Thu hồi? Thu hồi? Lượng (đủ lượng nhiệt) Lượng (đủ lượng nhiệt) Thế (Nhiệt độ đủ cao) Nhu cầu kinh tếkinh tế
  • 50.
    Ảnh hưởng củaphần thu hồi nhiệt - Tăng trở lực của hệ thống - Bám bẩn ở thiết bị thu hồi - Có thể làm gián đoạn hoạt động của dây chuyền công nghệ 50 - Tăng trở lực của hệ thống - Bám bẩn ở thiết bị thu hồi - Có thể làm gián đoạn hoạt động của dây chuyền công nghệ - Tiết kiệm nhiệt lượng - Tận dụng phần chất (nước ngưng)
  • 51.
    Tận dụng nhiệtthải để sản xuất điện 51  Nhieät thaûi töø coâng ngheä coù nhieät theá cao (beùc ñoát, loø nung, …).  Aùp duïng: N/m xi maêng, luyeän theùp, thuûy tinh, hoaù chaát.
  • 52.
    Tận dụng nhiệtkhói thải • to khói thải = 200 300oC • Khả năng tận dụng nhiệt khói thải và giảm to khói đến nhiệt độ đọng sương của khói (to đs ) Hâm nước cấp (bộ Economizer – ECO) 52 Hâm nước cấp (bộ Economizer – ECO) Sấy không khí Sấy dầu FO Ứng dụng
  • 53.
    Hâm nước trựctiếp. Đặt ECO sau lò 53
  • 54.
  • 55.
    Thu hồi nướcngưng Giảm lượng ………………… Tận dụng ……. Giảm nhiên liệu đốtNước ngưng:  ……… 55 Giảm lượng ………………… Giảm lượng ………………… Giảm chi phí vận hành  ………  ……….
  • 56.
    Thu hồi hơigiãn nở SỬ DỤNG: - Cấp nhiệt cho TB TĐN - Hâm nước cấp nồi hơi 56
  • 57.
    Kết luận TKNL - HThơi 57 TKNL - HT hơi
  • 58.
    Các loại lòhơi theo kết cấu •Lò hơi ống lò-ống lửa •Lò hơi ống nước đứng •Lò hơi ống nước cong, có bao hơi •Lò hơi ống lò-ống lửa •Lò hơi ống nước đứng •Lò hơi ống nước cong, có bao hơi 58