Download as PDF, PPTX
ความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม human and enveronment
- 1.
- 2. 1. ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติปญหาและการจัดการ 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 3. 1. ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติ (NaturalResource) หมายถึง สิ่งตาง ๆ หรือที่เกิดขึ้นเองในธรรมชาติและมนุษยนํามาใช ประโยชนได นักอนุรักษวิทยาไดจําแนกประเภทของทรัพยากรธรรมชาติตามลักษณะ ของการนํามาใชประโยชนไดเปน 3 ประเภท มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 4. มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชไมหมดสิ้น (Non-Exhausting Natural Resources) ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวเกิดทดแทนได (RenewableNatural Resources) ทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวหมดไป (Exhausting Natural Resources) เมื่อนํามาใชประโยชน --> มีมาก ไมหมด หรือใชเวลาไมนานในการสรางทดแทน เมื่อนํามาใชประโยชน --> หมดทดแทนได หรือใชเวลาไมนานมากในการสรางทดแทน เมื่อนํามาใชประโยชน --> หมดไปหรือใช เวลานานมากในการสรางทดแทน เชน อากาศ น้ํา แสงอาทิตย เชน พืช สัตว ปาไม ดิน เชน น้ํามันปโตรเลียม แกสธรรมชาติ ถานหิน แร 1. ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ
- 5. มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 1. ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ (NaturalResources Management) หมายถึง กระบวนการดําเนินการอยางมีประสิทธิภาพในการใชและควบคุม ทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อใหสนองตอบความตองการของมนุษยใหมีใชอยางยั่งยืน และไมเกิดผลกระทบตอสิ่งแวดลอม
- 6. มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 1. ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ (NaturalResources Conservation) หมายถึง การใชทรัพยากรธรรมชาติอยางสมเหตุสมผล เพื่อใหเกิด ประโยชนสูงสุดตอการดําเนินชีวิตของมนุษยตลอดไป
- 7. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรน้ํา น้ําเปนทรัพยากรที่มีความสําคัญ ตอสิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่สามารถหมุนเวียน เปนวัฏจักร โลกนี้มีน้ําอยูประมาณ 3 ใน 4 สวน มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 8. มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรน้ํา น้ําที่มนุษยนํามาใชประโยชนมาจาก3 แหลงดวยกันคือ 1) หยาดน้ําฟา (Precipitation) เปนน้ําที่ไดจากบรรยากาศ เชน น้ําฝน น้ําคาง หิมะ ลูกเห็บ เมฆ หมอก ไอน้ํา 2) น้ําผิวดิน (Surface Water) เปนน้ําที่ไดมาจากน้ําในแมน้ําลําคลอง ทะเลสาบ ทะเล และมหาสมุทร 3) น้ําใตดิน (Ground Water) เปนน้ําบาดาลที่อยูใตระดับผิวดินที่มนุษยขุด และสูบขึ้นมาใช เชน น้ําบอ และน้ําบาดาล
- 9. มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรน้ํา มลพิษทางน้ํา(Water Pollution) หมายถึง ภาวะของน้ําที่มีมลสาร (Pollutant) ทําใหคุณภาพน้ําเปลี่ยนไปไมสามารถใชประโยชนจากน้ําได • ยูโทรฟเคชัน (eutrophication) หรือ algae bloom • น้ําเนาที่เกิดจากการทิ้งสารซักลาง ที่มีสารไนเตรต ฟอสเฟต ที่เปนธาตุอาหาร ของพืชน้ํา ทําใหสาหรายและพืชน้ําเจริญเติบโตอยางรวดเร็ว ทําใหแสงสวางไม สามารถสองผานลงไปในน้ําได ปริมาณออกซิเจนที่ละลายน้ําลดลง
- 10. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดัชนีที่บงชี้การเกิดมลพิษน้ําเสีย อุณหภูมิ มากกวาธรรมชาติ 3 o C (อุณหภูมิสูงทําใหปริมาณออกซิเจนละลายไดนอย) ความเปนกรด-เบส นอยกวา 5 หรือ มากกวา 9 DO (Dissolved Oxygen) = ปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ํา การหาคา DO ทําไดโดยการใช DO meter หรือวิธีการไทเทรต (titration) ต่ํากวา 3 มิลลิกรัม/ลิตร (mg/l) BOD (Biochemiacal Oxygen Demand) = ปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรียใชในการ ยอยสลายสารอินทรียในน้ํา (โดยทั่วไปจะวัดที่อุณหภูมิ 20o C ในเวลา 5 วัน = BOD5) มากกวา 4 มิลลิกรัม/ลิตร (mg/l) Fecal Coliform Bacteria (ปริมาณแบคทีเรียในลําไสใหญ) (most probable number = MNP/100 ml) มากกวา 4,000 / 100 ml
- 11. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรดิน ดินเปนทรัพยากรที่ใชหมดแตทดแทนไดโดยระยะเวลาในการเกิดดินตองใช เวลานานถึง 200 ปหรืออาจถึง 1,000 ป ในการที่จะสรางดินชั้นบนขึ้นมา ประมาณ 1 นิ้ว เนื้อดิน (soil texture) เกิดจากการผสมกันของ • อนุภาคดินเหนียว (clay) มีอนุภาคเล็กมาก (<.002 มิลลิเมตร) • อนุภาคดินทรายแปง (silt) มีอนุภาค (0.002-0.02 มิลลิเมตร) • อนุภาคดินทราย (sand) มีอนุภาค (0.02-2 มิลลิเมตร) มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 12. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรดิน อนุภาคดินทั้ง3 ชนิดผสมกันในสัดสวนตาง ๆ ไดเปน 3 กลุม คือ ดินเหนียว ดินรวน และ ดินทราย ดินเหนียว = clay > 40% + slit < 40% + sand < 45% ดินรวน = clay 33% + slit 33% + sand 33% ดินทราย = clay 0% + slit 15% + sand 85% มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 13.
- 14. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ชั้นดิน(soil horizon) ชั้นผิวดิน (O) เปนชวงของอินทรียวัตถุ ใบไม กิ่งไม ดินชั้นบน (A) เปนชั้นของฮิวมัส แรธาตุ ซากพืช ซากสัตว รากไม มักมีสีดําคล้ํา ดินชั้นชะลาง (E)เปนเขตการชะลาง น้ําซึมผานเกิดการสลายตัวของแร ทําใหดินมีสีจาง ดินชั้นลาง (B) เปนชั้นที่มีการตกตะกอน และสะสมตัวของแร ดินชั้นหินผุ (C) เปนชั้นวัตถุตนกําเนิดดิน (weathered rock) หินบางสวนผุพังเปนดิน ชั้นหินพื้น (R) เปนชั้นหินเดิม (bed rock) ที่ยังไมมีการผุพังสลายตัวเปนดิน มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 15. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มลพิษทางดินและปญหาการเสื่อมโทรมของดิน(Soil Pollution) มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ปญหาดิน วิธีแกไข ดินเค็ม ใชน้ําชะ ดินเปรี้ยว ใสปูนขาว/ ปูนมารล ดินจืด ดินขาดความอุดมสมบูรณ ปลูกพืชหมุนเวียน(พืชตระกูลถั่ว) ใสปุยพืชสด ปุยหมัก ปุยคอก ดินถูกชะลาง เกิดการพังทลาย (Soil Erosion) ปลูกพืชแบบขั้นขันได ปลูกพืชคลุมดิน เชน หญาแฝก
- 16.
- 17. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรอากาศ บรรยากาศคือ อากาศที่หอหุมโลกหรือบรรยากาศที่อยูรอบตัวเราตั้งแตพื้น โลกขึ้นไป มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 18. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ชั้นบรรยากาศ 1)โทรโพสเฟยร (Troposphere) เปนชั้นบรรยากาศชั้นลางสุด หางจากพื้นดินขึ้น ไปประมาณ 10 กิโลเมตร เปนชั้นที่มีมนุษยอาศัยอยู อุณหภูมิจะลดลงตามระดับความสูงที่เพิ่มขึ้น โดยลดลงในอัตรา 6.5 ํC ตอ 1 กิโลเมตร มีไอน้ํามากสุด ทําใหมีสภาพอากาศรุนแรงและ แปรปรวน มีเมฆมาก เกิดพายุและฝนบอยครั้ง 2) สตราโทสเฟยร (Stratosphere) มีความสูงประมาณ 50 กิโลเมตร จากพื้นดิน มีอากาศเบาบาง ไมมีเมฆและพายุ เครื่องบินจึงบินชั้นนี้ มีปริมาณความเขมขนของโอโซน O3 มาก โอโซนจะชวยดูดกลืนรังสี UV จากดวงอาทิตย ไมใหสองมายังพื้นผิวโลกมากเกินไป มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 19. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ชั้นบรรยากาศ 3)มีโซสเฟยร (Mesosphere) อยูสูงจากพื้นดินประมาณ 85 กิโลเมตร อุกกาบาต ที่พุงเขาสูชั้นบรรยากาศของโลกสวนใหญจะถูกเผาไหมในชั้นนี้ อุณหภูมิจะลดลงตามความสูงที่ เพิ่มขึ้น ยิ่งสูงขึ้นจะยิ่งหนาว และหนาวที่สุดประมาณ -90 ํC 4) เทอรโมสเฟยร (Thermosphere) มีความสูงจากพื้นดินประมาณ 85-500 กิโลเมตร อุณหภูมิในชั้นนี้จะสูงขึ้นอยางรวดเร็ว มีอากาศเบาบาง มีแกสชนิดตาง ๆ ที่เปนประจุ ไฟฟา เรียกวา ไอออน ซึ่งสามารถสะทอนคลื่นวิทยุบางชนิด มีประโยชนในการสื่อสาร 5) เอกโซสเฟยร (Exosphere) เปนชั้นบรรยากาศที่อยูสูงจากผิวโลกตั้งแต 500 กิโลเมตรขึ้นไป สวนใหญประกอบไปดวยแกสไฮโดรเจนและฮีเลียม มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 20.
- 21. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มลพิษทางอากาศ(Air Pollution) มลสารที่ปนเปอนในบรรยากาศ 1) อนุภาคแขวนลอยในอากาศ เชน ฝุนละออง (Suspended Particulate Matter : SPM) มีขนาดตั้งแต 0.002 ไมครอน ไปจนถึงขนาดใหญกวา 500 ไมครอน ดิน ทราย เถาถาน เขมาควัน จากทอไอเสียรถยนต สารกําจัดศัตรูพืช ทําใหเกิดโรคภูมิแพ โรคหอบหืด โรคทางเดินหายใจ โรคปอด ** แกสมีเทน (CH4) คือ แกสเรือนกระจก เกิดจากน้ําทวมขังไรนาเปนเวลานาน ๆ 2) คารบอนมอนอกไซด (CO) เกิดจากการเผาไหมแบบไมสมบูรณของสารประกอบคารบอน เชน จากไอเสียรถยนตคารบอนมอนอกไซดจะไปจับกับสารฮีโมโกลบินในเซลลเม็ดเลือดแดง ทําให รางกายขาดออกซิเจน จะทําใหตาพรามัว ความจําเสื่อม หายใจเร็ว เจ็บหนาอก หมดสติ และ เสียชีวิตได มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 22. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มลพิษทางอากาศ(Air Pollution) มลสารที่ปนเปอนในบรรยากาศ 3) คารบอนไดออกไซด (CO2) คือ แกสเรือนกระจก เกิดจากการเผาไมที่สมบูรณ ของสารประกอบคารบอน ไดจากการหายใจของพืชและสัตว เมื่อคนสูดดมแกส คารบอนไดออกไซดเขาไปจะเกิดการมึนงง ปวดศีรษะ คลื่นไส 4) ซัลเฟอรไดออกไซด (SO2) เกิดจากการเผาไหมเชื้อเพลิงที่มีกํามะถันผสมอยู ไดแก ถานหินลิกไนต น้ํามันดีเซล น้ํามันเตา ฟน ถานไม การถลุงแร S(s) + O2 ——> SO2(g) 2SO2(g) + O2 ——> 2SO3(g) SO3(g) + H2O ——> H2SO4(l) กรดกํามะถัน ทําใหเกิดฝนกรดมีฤทธิ์ ในการกัดกรอน ** แกสไฮโดรเจนซัลไฟด (H2S) กอใหเกิดกลิ่นเนาเหม็น มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 23. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มลพิษทางอากาศ(Air Pollution) มลสารที่ปนเปอนในบรรยากาศ 5) ออกไซดของไนโตรเจน (NOx) คือ แกสเรือนกระจก เกิดจากการเผาไหมของ เครื่องยนต โรงงานผลิตระเบิด ฟาผา ภูเขาไฟระเบิด NO + O3 ——> NO2 + O2 NO2(g) + H2O ——> HNO3 ทําใหเกิดฝนกรดมีฤทธิ์ในการกัดกรอน 6) ตะกั่ว (Pb) เปนโลหะหนักสีเทาเงิน เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในเปลือกโลก สาร ตะกั่วอยูในรูปสารประกอบอนินทรีย เชน ไนเตรต คลอเรต ซึ่งใชเปนสารเติมผสมในน้ํามัน เบนซิน เมื่อสูดดมเขาไปจะสะสมอยูในปอดและกระแสเลือด ทําลายระบบประสาท ทําใหการยอย อาหารผิดปกติ เบื่ออาหาร ปวดทอง ทําลายการทํางานของไขกระดูก ทําใหเม็ดเลือดแดงอายุสั้น เปนโรคโลหิตจาง ทําใหเกิดมะเร็งปอด โรคหัวใจ โรคหอบหืด มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 24. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ มลพิษทางอากาศ(Air Pollution) มลสารที่ปนเปอนในบรรยากาศ 7) ปรอท (Hg) เปนโลหะหนักของเหลวสีเงิน ระเหยเปนไอ พบไดจากโรงงานผลิต คอมพิวเตอร โรงงานผลิตเครื่องสําอาง โรงงานกระดาษ สารปราบศัตรูพืช สีทาบาน ไอปรอททําใหปวดทอง อาเจียน ปวดกลามเนื้อ มีผลตอระบบประสาท ทําลายสมองและตา = โรคมินามาตะ 8) แคดเมียม (Cd) เปนโลหะหนักสีเงิน ที่พบในอากาศจะอยูในรูปฝุนหรือไอจาก ยานพาหนะ หรือจากกระบวนการหลอม พน ฉาบโลหะ จะสะสมอยูในไต ทําลายเซลลของหนวยไต และมีการสะสมในกระดูก ทําใหกระดูกผุกรอน = โรคอิไตอิไต มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 25. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ภาวะโลกรอน(Global Warming) อุณหภูมิเฉลี่ยของพื้นผิวโลกสูงขึ้น มีการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ (Climate Change) สาเหตุของภาวะโลกรอน 1) ชั้นบรรยากาศ (O3) ถูกทําลาย (Ozone Hole) โดยสาร CFCs (Chlorofluoro Carbons) เปนสารที่มนุษยสรางขึ้น มิไดเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ไดจากเครื่องทําความเย็น เครื่องปรับอากาศ โฟม สารดับเพลิง ตูเย็น สเปรย มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 26. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ สาเหตุของภาวะโลกรอน 2)ภาวะเรือนกระจก (Greenhouse Effect) เกิดจากเเกสเรือนกระจก (Greenhouse Gas) มีคุณสมบัติในการดูดซับคลื่นรังสีความรอน หรือรังสี อินฟราเรดไดดี เชน ไอน้ํา กาซคารบอนไดออกไซด มีเทน ออกไซดของไนโตรเจน มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 27. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรปาไม •ปาไม เปนทรัพยากรธรรมชาติที่ใชแลวเกิดทดแทนได ปจจุบันประเทศไทย มีพื้นที่ปาไมลดจํานวนลงเรื่อย ๆ • นโยบายปาไมแหงชาติกําหนดใหประเทศไทยมีพื้นที่ปาไมอยางนอยรอยละ 40 • การทําลายปาสงผลตอสภาพภูมิอากาศ อุณหภูมิผิวโลกสูงขึ้น แหงแลง ฝนไมตกตามฤดูกาล การเกิดอุทกภัย น้ําทวมฉับพลัน สัตวปาและ พืชพรรณธรรมชาติลดจํานวนลงหรือสูญพันธุ มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 28. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรปาไม พื้นที่ปาอนุรักษ 1)อุทยานแหงชาติ (National Park) พื้นที่ธรรมชาติที่ยังคงมีความอุดมสมบูรณ และความหลากหลายทางธรรมชาติ • จะตองมีพื้นที่ไมนอยกวา 10 ตารางกิโลเมตร หรือ 6,250 ไร • ปจจุบันมี 119 แหง อุทยานแหงชาติแหงแรก คือ อุทยานแหงชาติเขาใหญ จังหวัด นครราชสีมา ปาอนุรักษ (Conservation Forest) • พื้นที่ที่ไดรับการคุมครองที่ถูกตองตามกฎหมาย ซึ่งอยูในความดูแลของกรมปาไม มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 29. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ พื้นที่ปาอนุรักษ 2)วนอุทยาน (Forest Park) พื้นที่ขนาดเล็ก อยูไมหางไกลจากชุมชนมากนัก สวนใหญอยูใน เขตปาสงวนแหงชาติ • จัดตั้งขึ้นเพื่อเปนสถานที่พักผอนหยอนใจของคนในทองถิ่น • วนอุทยานแหงแรก คือ วนอุทยานน้ําตกกะเปาะ จังหวัดชุมพร 3) สวนพฤกษศาสตร (Botanical Garden) • เปนสถานที่รวบรวมพันธุไมนานาชนิดทั้งในและนอกประเทศ • มีการจัดลําดับหมวดหมูเพื่อการศึกษาวิจัยและการขยายพันธุ • สวนพฤกษศาสตรแหงแรก คือ สวนพฤกษศาสตรพุแค จังหวัดสระบุรี มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 30. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ พื้นที่ปาอนุรักษ 4)สวนรุกขชาติ (Arboretum) • เปนสวนที่มีพื้นที่นอยกวาสวนพฤกษศาสตร เปนแหลงรวบรวมพันธุไมดอกในทองถิ่น ไมยืนตนที่มีคาทางเศรษฐกิจ • ไมมีการจัดระบบหมวดหมู สรางขึ้นเพื่อการพักผอนหยอนใจและการศึกษา • ปจจุบันมี 45 แหง เชน สวนรุกขชาติหวยแกว จังหวัดเชียงใหม สวนรุกขชาติแมฟาหลวง จังหวัดเชียงราย 5) เขตรักษาพันธุสัตวปา (Wildlife Sanctuary) • พื้นที่ที่กําหนดขึ้นเพื่อการคุมครองสัตวปาใหเปนที่อยูอาศัยของสัตวปาอยางปลอดภัย เชน เขตรักษาพันธุสัตวปาอุมผาง จังหวัดตาก มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 31. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ พื้นที่ปาอนุรักษ 6)พื้นที่อนุรักษธรรมชาติ (Natural Conservation Area) • พื้นที่ธรรมชาติ เชน เกาะ แกง ภูเขา ทะเลสาบ ซากดึกดําบรรพ ที่ควรอนุรักไวเพื่อ ประโยชนตอเศรษฐกิจและสังคม เชน ผาแตม อําเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี 7) พื้นที่สงวนชีวาลัย (Biosphere Reserve) • พื้นที่ที่กําหนดขึ้นเพื่อรักษาความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชและสัตว เพื่อเปน แหลงศึกษาวิจัยทางดานวิทยาศาสตร เชน ปาสะแกราช อําเภอวังน้ําเขียว จังหวัด นครราชสีมา มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 32. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ พื้นที่ปาอนุรักษ 8)พื้นที่มรดกโลก (world heritage) • พื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่มีความเดนระดับโลก เชน วิวัฒนาการทางธรณี วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต ปรากฏการณทางธรรมชาติที่มีลักษณะพิเศษเปน เอกลักษณ หรือระบบนิเวศที่มีสัตวหรือพืชที่หายาก มีคุณคาและมีความสําคัญ • ไดรับการประกาศจาก UNESCO • ประเทศไทยมีพื้นที่มรดกโลก 4 แหง โดย 3 แหงเปนแหลงมรดกโลกทางวัฒนธรรม ไดแก เมืองประวัติศาสตรสุโขทัย, พระนครศรีอยุธยา และ แหลงโบราณคดีบานเชียง จังหวัดอุดธานี และ 1 แหง คือ แหลงมรดกโลกทางธรรมชาติ ไดแก เขตรักษาพันธุ สัตวปาทุงใหญนเรศวรและหวยขาแขง จังหวัดอุทัยธานี มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 33. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ พื้นที่ปาอนุรักษ 9)ปาชายเลนอนุรักษ (Conservation Mangrove Forest) • ปาชายเลนที่สงวนไวเพื่อสภาพแวดลอมและระบบนิเวศเปนแหลงเพาะพันธุพืชและสัตวน้ํา เศรษฐกิจ มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 34. 2. การใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ ปญหาและการจัดการ ทรัพยากรสัตวปา สัตวปาเปนทรัพยากรธรรมชาติที่ใชหมดแตทดแทนไดปจจุบันพบวาจํานวนสัตวปาลดลงและ มีแนวโนมลดลงเรื่อยๆ สัตวปาสงวน = สัตวปาที่หายาก มีจํานวนนอยมาก บางชนิดอาจสูญพันธุไปแลว สัตวปาคุมครอง = สัตวปาที่กฎหมายกระทรวงกําหนดใหเปนสัตวปาคุมครองเพื่อเปนการปองกัน มิใหสัตวปาบางชนิดตองสูญพันธุ หามลา หามคา หามนําเขาหรือสงออก เวนแตจะไดรับอนุญาต เปนสัตวเลี้ยงลูกดวยนม 201 ชนิด นก 952 ชนิด สัตวเลื้อยคลาน 91 ชนิด สัตวสะเทินน้ํา สะเทินบก 12 ชนิด ปลา 14 ชนิด แมลง 20 ชนิด และสัตวไมมีกระดูกสันหลัง 12 ชนิด เชน คาง ชะนี อีเห็น ไกฟา เหยี่ยว ชางปา แรง กระทิง กวาง หมีควาย อีเกง นกเปดน้ํา มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 35. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน หลักการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ 1) การใชแบบยั่งยืน(sustainable utilization) การใชทรัพยากร อยางเหมาะสมใหเกิดประโยชนสูงสุด 2) การเก็บกัก (storage) การรวบรวมเก็บกักทรัพยากรที่มี แนวโนมจะขาดแคลน เพื่อเอาไวใชในอนาคต 3) การรักษา ซอมแซม (repair) 4) การฟนฟู (rehabilitation) 5) การปองกัน (prevention) มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 36. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน หลักการ 5R Reject= การปฏิสธการใชหรือหลีกเลี่ยงการใช Reduce = ลดการใช ไมเพิ่มขยะ ลดการใชผลิตภัณฑที่มีบรรจุภัณฑ Repair = การซอมแซมใหอยูในสภาพดี แลวนํากลับมาใชใหม Reuse = การนํากลบมาใชใหมหรือใชซ้ํา โดยไมผานการแปรรูป Recycle = การนํากลบมาใชใหมหรือใชซ้ํา โดยผานการแปรรูป มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 37.
- 38. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน ชนิดพันธุตางถิ่นที่สงผลกระทบตอระบบนิเวศ ชนิดพันธุตางถิ่นหรือเอเลียนสปชีส (alienspecies) หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มาปรากฏในพื้นที่ที่แตกตางจากพื้นที่การ แพรกระจายตามธรรมชาติ การแพรกระจายอาจเกิดจากความสามารถของชนิดพันธุ, ความบังเอิญจากปรากฏการณทางธรรมชาติ, การนําพาโดยมนุษย มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 39. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน ชนิดพันธุตางถิ่นที่สงผลกระทบตอระบบนิเวศ ชนิดพันธุตางถิ่น สามารถจําแนกออกไดเปน2 ประเภท ตามบทบาท ที่มีผลตอระบบนิเวศ คือ 1) ชนิดพันธุตางถิ่นที่ไมรุกราน (non-invasive alien species หรือ NIAS) • ไมมีผลกระทบตอระบบนิเวศโดยตรง • ไมสามารถแขงขันไดกับชนิดพันธุเดิมที่มีอยู และไมสามารถมีชีวิต • อยูรอดได ปรับตัวเขากับชนิดพันธุที่มีอยูได • ไดแก ขาวโพด ขาวฟาง ฝาย ปอสา ปอฝาย มันสําปะหลัง ออย ถั่วลิสง ยางพารา สาลี่ แอปเปล บวย ทอ มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 40. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน 2) ชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน(invasive alien species หรือ IAS) • มีผลกระทบตอระบบนิเวศ • สามารถแขงขันไดดีจนสามารถรุกราน และแทนที่พันธุพื้นเมืองเดิมที่มีอยูได • ไดแก หญาคา (Imperata cylindrical) หญาเจาชูทะเล (Spartina anglica) สาหรายพวง องุน (Caulerpa taxifolia) คางคกยักษ (Bufo marinus) ปลาหมอเทศ (Oreochromis mossambicus) ยุงลาย (Aedes albopictus) ยุงกนปลอง (Anopheles quadrimaculatus) บุงขนยิปซี (Lymantria dispar) บัวตอง (Tithonia diversifolia) ไวรัสโรคพารโวไวรัสในสุนัข (Canine Parvoviral Enteritis virus) ไมยราบ ยักษ (Mimosa pigra) มดคันไฟ (Solenopsis geminate) ปลาซักเกอร (Hypostomus plecostornus) ปลานิล (Oreochromis nilotcus) สาบเสือ (Chromolaena odorata) ผกากรอง (Lantana camara) นกพิราบ (Columba livia) มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
- 41. 3. การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อความยั่งยืน 2) ชนิดพันธุตางถิ่นที่รุกราน(invasive alien species หรือ IAS) • หญาหวาย หรือ สตารกราส (Cyanodon nlemfuensis) นําเขามาเพื่อใชในการปองกัน การชะลางพังทะลายของดิน • แวนแกว (Hydrocotyle umbellata L.) แวนแกวถูกนําเขามาเพื่อเปนไมประดับตูปลา • หอยเชอรี่ (Pomacea canaliculata) แกงแยงอาหารและที่อยูอาศัยกับหอยโขงพันธุพื้นเมือง • เตาญี่ปุน (Trachemys scripta) เปนเตาพื้นเมืองของประเทศอเมริกาใต • ธูปฤาษี (Typha angustifolia) มีถิ่นกําเนิดในทวีปยุโรปและอเมริกา เจริญเติบโตไดอยาง รวดเร็ว ทําใหดินเสื่อมสภาพ • ผักตบชวา (Eichhornia crassipes) เปนพืชน้ําดั้งเดิมในทวีปอเมริกาใต รัชกาลที่ 5 ไดมา จากประเทศอินโดนีเซีย โดยปลูกไวที่วังสระปทุม หลังเกิดน้ําทวมวังสระปทุม ทําใหผักตบชวา แพรกระจายไป มนุษยกับความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดลอม