İŞLETME HAKKINDA GENEL
İŞLETMEHAKKINDA GENEL
BİLGİLER
BİLGİLER
İŞLETME KAVRAMI
İŞLETME KAVRAMI
İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir
İşletmeler günlük yaşantımızın önemli bir
parçasını oluşturmakta, insan
parçasını oluşturmakta, insan
gereksinimlerinin büyük bir bölümünü
gereksinimlerinin büyük bir bölümünü
karşılamaktadırlar. Bu işletmeler çeşitli
karşılamaktadırlar. Bu işletmeler çeşitli
türlerde ve büyüklüktedir. Bir ülke
türlerde ve büyüklüktedir. Bir ülke
ekonomisini oluşturan ve sayıları yüzbinlere
ekonomisini oluşturan ve sayıları yüzbinlere
hatta milyonlara varan işletmeler
hatta milyonlara varan işletmeler
ekonominin hücreleri gibi düşünülebilir.
ekonominin hücreleri gibi düşünülebilir.
3.
İşletme üretim faktörlerinibir araya
İşletme üretim faktörlerini bir araya
getirerek pazar için iktisadi mal ve
getirerek pazar için iktisadi mal ve
hizmet üreten ve/veya pazarlayan
hizmet üreten ve/veya pazarlayan
ekonomik, teknik ve hukuki birimler
ekonomik, teknik ve hukuki birimler
olarak tanımlanabilir. Burada üzerinde
olarak tanımlanabilir. Burada üzerinde
durulması gereken konular vardır.
durulması gereken konular vardır.
- işletmeler başkalarının ihtiyaçlarını
- işletmeler başkalarının ihtiyaçlarını
karşılamak üzere mal ve hizmet üretirler.
karşılamak üzere mal ve hizmet üretirler.
4.
- İşletmeler iktisadimal ve hizmet üretirler.
İşletmeler iktisadi mal ve hizmet üretirler.
İktisadi mal ve hizmetlerin özelliği fayda
İktisadi mal ve hizmetlerin özelliği fayda
yaratmaları ve kıt olmalarıdır.
yaratmaları ve kıt olmalarıdır.
- İşletmelerin bu üretimi
İşletmelerin bu üretimi
gerçekleştirebilmeleri üretim faktörleri
gerçekleştirebilmeleri üretim faktörleri
adı verilen emek, doğa, sermaye ve
adı verilen emek, doğa, sermaye ve
bilginin bir araya getirilmesine bağlıdır.
bilginin bir araya getirilmesine bağlıdır.
- İşletmeler kar amaçlı örgütlerdir.
İşletmeler kar amaçlı örgütlerdir.
5.
İŞLETMENİN FONKSİYONLARI
İŞLETMENİN FONKSİYONLARI
Birişletmede çok farklı nitelikte
Bir işletmede çok farklı nitelikte
faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu
faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bu
faaliyetler işletmenin içinde bulunduğu
faaliyetler işletmenin içinde bulunduğu
sektöre göre farklılık göstermekte,
sektöre göre farklılık göstermekte,
işletmenin büyüklüğüne göre bağımsız
işletmenin büyüklüğüne göre bağımsız
departmanlar halinde
departmanlar halinde
gruplandırılmakta veya
gruplandırılmakta veya
gruplandırılmamaktadır.
gruplandırılmamaktadır.
6.
Genel anlamda birişletmede gerçekleştirilebilecek
Genel anlamda bir işletmede gerçekleştirilebilecek
farklı nitelikteki fonksiyonlar şöyle belirtilebilir:
farklı nitelikteki fonksiyonlar şöyle belirtilebilir:
-üretim
-üretim
-pazarlama
-pazarlama
-finansman
-finansman
-insan kaynakları
-insan kaynakları
-muhasebe
-muhasebe
-ar-ge
-ar-ge
-halkla ilişkiler
-halkla ilişkiler
-yönetim
-yönetim
-tedarik
-tedarik
7.
Bu fonksiyonlardan üretim,pazarlama, insan
Bu fonksiyonlardan üretim, pazarlama, insan
kaynakları ve finansman fonksiyonları işletmenin
kaynakları ve finansman fonksiyonları işletmenin
temel fonksiyonlarını oluşturmaktadır. Yönetim
temel fonksiyonlarını oluşturmaktadır. Yönetim
ise işletmenin genel fonksiyonudur. Yönetim
ise işletmenin genel fonksiyonudur. Yönetim
diğer bütün fonksiyonlara yöneliktir. İşletmenin
diğer bütün fonksiyonlara yöneliktir. İşletmenin
bütün fonksiyonlarının planlanması,
bütün fonksiyonlarının planlanması,
örgütlenmesi, yöneltilmesi, koordinasyonu ve
örgütlenmesi, yöneltilmesi, koordinasyonu ve
kontrolü; diğer bir ifadeyle yönetimi söz
kontrolü; diğer bir ifadeyle yönetimi söz
konusudur. Diğer fonksiyonlar ise işletmenin
konusudur. Diğer fonksiyonlar ise işletmenin
yardımcı fonksiyonları olarak kabul edilmektedir.
yardımcı fonksiyonları olarak kabul edilmektedir.
8.
İŞLETMENİN ÇEVRESİ
İŞLETMENİN ÇEVRESİ
İşletmeninçevresi, işletmenin sınırları dışında
İşletmenin çevresi, işletmenin sınırları dışında
kalan ancak onun faaliyetlerini etkileyen her
kalan ancak onun faaliyetlerini etkileyen her
şey olarak karşımıza çıkmaktadır.
şey olarak karşımıza çıkmaktadır.
İşletmenin yapı ve işleyişini etkileyen çevresel
İşletmenin yapı ve işleyişini etkileyen çevresel
unsurlar yakın çevre ve genel çevre ile bu
unsurlar yakın çevre ve genel çevre ile bu
çevrelerde yer alan faktörlerin küresel
çevrelerde yer alan faktörlerin küresel
boyutunu ifade eden küresel çevre olarak üç
boyutunu ifade eden küresel çevre olarak üç
grupta incelenebilir.
grupta incelenebilir.
9.
GENEL ÇEVRE: İşletmeninfaaliyetleri
GENEL ÇEVRE: İşletmenin faaliyetleri
üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir. Bu
üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir. Bu
kapsamda yer alan faktörler şunlardır:
kapsamda yer alan faktörler şunlardır:
-teknolojik çevre
-teknolojik çevre
-sosyo-kültürel çevre
-sosyo-kültürel çevre
-politik çevre
-politik çevre
-ekonomik çevre
-ekonomik çevre
-doğal çevre
-doğal çevre
10.
İŞLETMENİN YAKIN ÇEVRESİ:Tüketiciler,
İŞLETMENİN YAKIN ÇEVRESİ: Tüketiciler,
finans kuruluşları, sendikalar,
finans kuruluşları, sendikalar,
tedarikçiler ve rakiplerden oluşur. Bu
tedarikçiler ve rakiplerden oluşur. Bu
kurum ve kuruluşlar işletmenin
kurum ve kuruluşlar işletmenin
faaliyetleri üzerinde doğrudan
faaliyetleri üzerinde doğrudan
etkilidirler.
etkilidirler.
11.
İŞLETMENİN AMAÇLARI
İŞLETMENİN AMAÇLARI
Genelanlamda işletmelerin iki tür amaca
Genel anlamda işletmelerin iki tür amaca
sahip oldukları söylenebilir: ekonomik
sahip oldukları söylenebilir: ekonomik
amaçlar ve sosyal amaçlar. Ekonomik
amaçlar ve sosyal amaçlar. Ekonomik
amaçlar faaliyetlerden optimal bir kar
amaçlar faaliyetlerden optimal bir kar
elde etmeye yönelikken, sosyal amaçlar
elde etmeye yönelikken, sosyal amaçlar
işletmenin faaliyetleri üzerinde etkili
işletmenin faaliyetleri üzerinde etkili
olan çıkar ve baskı gruplarının
olan çıkar ve baskı gruplarının
beklentileriyle ilgilidir.
beklentileriyle ilgilidir.
SOSYAL NİTELİKLİ AMAÇLAR
SOSYALNİTELİKLİ AMAÇLAR
- Tüketicinin korunması
Tüketicinin korunması
- Doğanın ve kültürel mirasın korunması
Doğanın ve kültürel mirasın korunması
- Eğitim ve kültür, sanat faaliyetlerinin
Eğitim ve kültür, sanat faaliyetlerinin
desteklenmesi
desteklenmesi
- Toplumsal değerler ve iş ahlakı
Toplumsal değerler ve iş ahlakı
- Ayrımcılık yapmama
Ayrımcılık yapmama
- Çalışma hayatının niteliğinin geliştirilmesi
Çalışma hayatının niteliğinin geliştirilmesi
14.
İŞLETMENİN DİĞER BİLİM
İŞLETMENİNDİĞER BİLİM
DALLARIYLA İLİŞKİSİ
DALLARIYLA İLİŞKİSİ
İşletme bilimi iktisat öncelikli olmak
İşletme bilimi iktisat öncelikli olmak
üzere, davranış bilimleri, matematik,
üzere, davranış bilimleri, matematik,
istatistik ve hukuk gibi bilim dallarıyla
istatistik ve hukuk gibi bilim dallarıyla
yakından ilgilidir.
yakından ilgilidir.
15.
İŞLETME YÖNETİMİNİN
İŞLETME YÖNETİMİNİN
TEMELLERİ
TEMELLERİ
YÖNETİMVE İŞLETME YÖNETİMİ
YÖNETİM VE İŞLETME YÖNETİMİ
Amaçların etkin ve verimli biçimde gerçekleştirilmesi
Amaçların etkin ve verimli biçimde gerçekleştirilmesi
için bir insan grubunda işbirliği ve koordinasyonu
için bir insan grubunda işbirliği ve koordinasyonu
sağlamaya yönelik faaliyetlerden meydana gelen
sağlamaya yönelik faaliyetlerden meydana gelen
yönetim uygulamaları toplumsal yaşamla birlikte ortaya
yönetim uygulamaları toplumsal yaşamla birlikte ortaya
çıkmıştır.
çıkmıştır.
Yönetim uygulamalarının binlerce yıl öncesinde başladığı
Yönetim uygulamalarının binlerce yıl öncesinde başladığı
bilinmektedir. Güç ve ün sahibi tüm eski uygarlıklar
bilinmektedir. Güç ve ün sahibi tüm eski uygarlıklar
yönetim araçlarını ve tekniklerini etkin bir biçimde
yönetim araçlarını ve tekniklerini etkin bir biçimde
kullanmışlardır. Mısırlılar ve Yunanlılar yönetim
kullanmışlardır. Mısırlılar ve Yunanlılar yönetim
konusunda tipik örnek teşkil etmektedirler.
konusunda tipik örnek teşkil etmektedirler.
16.
Mısırlılar başta mısırpiramitleri olmak üzere
Mısırlılar başta mısır piramitleri olmak üzere
mühendislik ve yönetim açısından büyük
mühendislik ve yönetim açısından büyük
önem taşıyan yapıtları ile tanınırlar. Bu
önem taşıyan yapıtları ile tanınırlar. Bu
yapıtların yapılmasında mısırlıların planlama,
yapıtların yapılmasında mısırlıların planlama,
organize etme, kadrolama, yol gösterme ve
organize etme, kadrolama, yol gösterme ve
çalışanları denetleme konularında yönetsel
çalışanları denetleme konularında yönetsel
yeteneklere sahip oldukları anlaşılmaktadır.
yeteneklere sahip oldukları anlaşılmaktadır.
Benzer şekilde yunanlılar da etkin yönetim
Benzer şekilde yunanlılar da etkin yönetim
uygulamaları konusunda bilgi sahibiydiler.
uygulamaları konusunda bilgi sahibiydiler.
17.
Yönetim uygulamaları çokeski olmakla birlikte
Yönetim uygulamaları çok eski olmakla birlikte
işletmeler açısından yönetim yeni olarak kabul
işletmeler açısından yönetim yeni olarak kabul
edilebilecek bir bilgi alanını ifade eder. İşletme
edilebilecek bir bilgi alanını ifade eder. İşletme
yönetimi kavramı işletmelerin ortaya çıkmasıyla
yönetimi kavramı işletmelerin ortaya çıkmasıyla
birlikte gelişmiştir. İşletmeler bir organizasyon türü
birlikte gelişmiştir. İşletmeler bir organizasyon türü
olarak diğer organizasyonlardan farklıdırlar. İşletme
olarak diğer organizasyonlardan farklıdırlar. İşletme
yönetimi işletmeleri inceler.
yönetimi işletmeleri inceler.
Bir bilim dalı olarak işletme yönetiminin ortaya çıkması
Bir bilim dalı olarak işletme yönetiminin ortaya çıkması
19.yy ‘ın başlarına rastlar. Konuya bilimsel açıdan
19.yy ‘ın başlarına rastlar. Konuya bilimsel açıdan
yaklaşıldığında işletme yönetimi sosyal bir bilim dalı
yaklaşıldığında işletme yönetimi sosyal bir bilim dalı
olmakla birlikte teknik bilimler tarafından geliştirilen
olmakla birlikte teknik bilimler tarafından geliştirilen
bir çok yöntemden yararlanmıştır.
bir çok yöntemden yararlanmıştır.
18.
Dolayısıyla yönetim çokboyutlu bir
Dolayısıyla yönetim çok boyutlu bir
kavram niteliği taşır.
kavram niteliği taşır.
“
“Yönetim sanatların en eskisi, bilimlerin
Yönetim sanatların en eskisi, bilimlerin
en yenisidir”
en yenisidir”
19.
Yönetim, çeşitli bilimdallarına göre farklı
Yönetim, çeşitli bilim dallarına göre farklı
biçimlerde tanımlanabilmekle birlikte,
biçimlerde tanımlanabilmekle birlikte,
“organizasyon kaynaklarının etkin ve
“organizasyon kaynaklarının etkin ve
yeterli biçimde planlanması,
yeterli biçimde planlanması,
örgütlenmesi, yöneltilmesi, koordine
örgütlenmesi, yöneltilmesi, koordine
edilmesi ve denetlenmesi yoluyla
edilmesi ve denetlenmesi yoluyla
organizasyon amaçlarına erişilmesidir”
organizasyon amaçlarına erişilmesidir”
biçiminde tanımlamak mümkündür.
biçiminde tanımlamak mümkündür.
YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ
YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ
-Yönetim belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi
- Yönetim belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi
ile ilgili bir süreçtir.
ile ilgili bir süreçtir.
- Yönetim bir grup sürecidir ve sosyal bir niteliğe
- Yönetim bir grup sürecidir ve sosyal bir niteliğe
sahiptir.
sahiptir.
- Yönetim süreci beşeri bir niteliğe sahiptir.
- Yönetim süreci beşeri bir niteliğe sahiptir.
- Yönetim bir işbirliği sürecidir.
- Yönetim bir işbirliği sürecidir.
- Yönetim bir işbölümü ve uzmanlaşma sürecidir.
- Yönetim bir işbölümü ve uzmanlaşma sürecidir.
- Yönetim bir koordinasyon sürecidir.
- Yönetim bir koordinasyon sürecidir.
- Yönetim bir emir-kumanda sürecidir.
- Yönetim bir emir-kumanda sürecidir.
22.
- GİRİŞİMCİ VEYÖNETİCİ
- GİRİŞİMCİ VE YÖNETİCİ
- LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK
- LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK
23.
YÖNETİCİLERİN SAHİP OLMASI
YÖNETİCİLERİNSAHİP OLMASI
GEREKEN YETKİNLİKLER
GEREKEN YETKİNLİKLER
- İletişim kurma (etkin dinleme ve konuşma,
- İletişim kurma (etkin dinleme ve konuşma,
empati, hoşgörü, arabulucuk yapma, iletişim
empati, hoşgörü, arabulucuk yapma, iletişim
araçlarını kullanma)
araçlarını kullanma)
- Planlama ve idare etme (bilgiyi elde etme,
- Planlama ve idare etme (bilgiyi elde etme,
analiz etme ve problem çözümünde kullanma,
analiz etme ve problem çözümünde kullanma,
proje planlaması ve örgütlenmesi, zaman
proje planlaması ve örgütlenmesi, zaman
yönetimi, bütçeleme, finansal yönetim)
yönetimi, bütçeleme, finansal yönetim)
- Takım çalışması (çalışanları güçlendirme,
- Takım çalışması (çalışanları güçlendirme,
takımlar oluşturma, takım dinamiklerinin
takımlar oluşturma, takım dinamiklerinin
etkin yönetimi)
etkin yönetimi)
24.
- Stratejik hareket(sektörün tanınması,
- Stratejik hareket (sektörün tanınması,
örgütün tanınması, uygun stratejilerin
örgütün tanınması, uygun stratejilerin
belirlenmesi)
belirlenmesi)
- Küresel düşünme (kültür, küresel
- Küresel düşünme (kültür, küresel
gelişmeler, yabancı dil)
gelişmeler, yabancı dil)
- Kendi kendini yönetme (iş ahlakı, kendinin
- Kendi kendini yönetme (iş ahlakı, kendinin
farkında olma ve sürekli gelişime açık
farkında olma ve sürekli gelişime açık
olma, risk alabilme, hatalardan öğrenme)
olma, risk alabilme, hatalardan öğrenme)
25.
YÖNETİM KADEMELERİ
YÖNETİM KADEMELERİ
Yönetimkademeleri genel olarak üç gruba ayrılarak
Yönetim kademeleri genel olarak üç gruba ayrılarak
incelenebilir:
incelenebilir:
- Tepe yönetimi (üst kademe yönetim)
Tepe yönetimi (üst kademe yönetim)
Yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, genel müdür ve
Yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, genel müdür ve
yardımcıları, genel koordinatörler
yardımcıları, genel koordinatörler
- Orta kademe yönetimi
Orta kademe yönetimi
bölüm müdürleri, fabrika müdürleri, daire başkanları,
bölüm müdürleri, fabrika müdürleri, daire başkanları,
şube yöneticileri, idare amirleri
şube yöneticileri, idare amirleri
- Alt kademe yönetimi
Alt kademe yönetimi
şefler, amirler, nezaretçiler,ustabaşılar, başkalfalar
şefler, amirler, nezaretçiler,ustabaşılar, başkalfalar