WEBSTER (1974, 536)
ARCHIBALD A. HILL
HENRY GLEASON
Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga
tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbulo.
Ang wika ay pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng
simbolikong gawaing pantao.
Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na
pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng
mga taong kabilang sa isang kultura.
1. ANG WIKA AY MASISTEMANG BALANGKAS
• PONOLOHIYA (Ponema)
• MORPOLOHIYA (Morpema)
• SINTAKSIS (Pangungusap)
• DISKURSO (Palitan ng pangungusap)
Ang lahat ng wika ay sistematikong nakaayos sa
isang tiyak na balangkas.
2. ANG WIKA AY SINASALITANG TUNOG
• Bawat wika ay may kanya-kanyang set ng mga
makahulugang tunog o ponema.
• Makahulugan ang isang tunog sa isang wika
kapag ito ay nagtataglay ng kahulugan o di
kaya’y may kakayahang makapagbabago ng
kahulugan ng isang morpema o salita.
3. ANG WIKA AY PINIPILI AT ISINASAAYOS
• Upang maging epektib ang komunikasyon,
kailangang isaayos natin ang paggamit ng
wika.
• Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang
wikang gagamitin.
4. ANG WIKA AY ARBITRARYO
• Bawat bansang may sariling wika ay may
napagkakasunduang sistema sa paggamiit ng
wika.
• Kasama Rito ang pagpapasya kung paano ito
bigkasin o basahin, ilang titik ang buuin ng
alpabeto, at ano ang sistema ng panghihiram
sa wikang katutubo, dayuhan, at iba pa.
5. ANG WIKA AY GINAGAMIT
• Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at
katulad ng kasangkapang hindi ginagamit ay
nawawalan na ng saysay.
• Gayon din ang wika. Kapag hindi natin ito
ginagamit ay unti-unti itong mawawala at
tuluyang mamamatay.
6. ANG WIKA AY NAKABATAY SA KULTURA
• Ayon kay Salazar (sa Constantino at Atienza
1996) kung ang kultura ay ang kabuuan ng
isip, damdamin, gawi, at kaalaman na
nagtatakda ng maaring kakanyahan ng isang
kalipunan ng tao, ang wika ay hindi lamang
daluyan, kundi, higit pa rito, tagapagpahayag
at impukan-kuhanan ng alinmang kultura.
7. ANG WIKA AY NAGBABAGO
• Ang wika ay dinamiko dahil patuloy itong nagbabago
at umaangkop sa lipunan.
• Ito'y sumasalamin sa mga pagbabagong pangkultura at
panlipunan.
• Nagaganap ang pagbabago sa pamamagitan ng
pagdagdag ng bagong salita, pagbabago sa kahulugan,
at pag-unlad ng istruktura ng pangungusap.
• Ang dinamikong kalikasan ng wika ay sanhi ng
interaksiyon ng mga gumagamit nito at impluwensiya
ng teknolohiya at kultura.
1. INSTRUMENTO NG KOMUNIKASYON
• Ang wika, pasalita man o pasulat, ay
pangunahing kasangkapan ng tao sa
pagpapahayag ng damdamin at kaisipan.
• Mahalaga ang mabisang paggamit ng wika sa
pakikipag-ugnayan ng tao sa kapwa.
• Ang wika ay pangunahin nating kasangkapan
upang maganap ang ating tungkuling
panlipunan.
2. NAG-IINGAT AT NAGPAPALAGANAP
NG KAALAMAN
• Kaalaman ay naisasalin at napakikinabangan
ng ibang lahi dahil sa wika.
• Ang mga nobela ni Rizal ay patuloy na
napapakinabangan dahil sa wika.
• Ang wika ay nag-iingat ng mahahalagang
kaalaman kahit pumanaw na ang mga
lumikha o tumuklas.
3. NAGBUBUKLOD NG BANSA
• Ang wika ay hindi lamang isang paraan ng
komunikasyon kundi isang daan rin upang
maipahayag ang kultura ng isang bansa.
• Sa pamamagitan ng paggamit ng isang tiyak na
wika, nagkakaroon ng pagkakaintindihan at
pagkakaisa ang mga mamamayan ng isang bansa.
• Ang pagkakaroon ng isang opisyal na wika ay
maaaring magdala ng mga oportunidad sa
ekonomiya.
• Ang wika ay bahagi ng pagkakakilanlan ng isang
bansa.
4. LUMILINANG NG MALIKHAING PAG-IISIP
• Ang wika ay nagbibigay-daan sa mga tao na
ipahayag ang kanilang mga kaisipan at
damdamin sa pamamagitan ng mga salita.
• Ang wika ay nagbibigay-daan sa paglikha ng
mga kuwento, tula, awit, at iba pang anyo ng
panitikan na nagpapalawak sa imahinasyon ng
mga tao.
• Sa pamamagitan ng wika, ang mga tao ay
nagkakaroon ng kakayahan na magpamalas ng
kanilang pagtataka at pagkamangha sa mga
bagong karanasan at kaalaman.
TUNGKULIN NG
WIKA
KATANGIAN
HALIMBAWA
PASALITA PASULAT
A. INTERAKSYONAL
nakapagpapanatili/
nakapagpapatatag ng
relasyong sosyal
Pormularyong Panlipunan,
Pangungumusta,
Pagpapalitan ng Biro
Liham-Pangkaibigan
B. INSTRUMENTAL
tumutugon sa mga
pangangailangan
Pakikiusap, Pag-uutos Liham-Pangangalakal
C. REGULATORI
kumukontrol at
gumagabay sa kilos/asal
ng iba
Pagbibigay ng Direksyon,
Paalala o Babala
Panuto
D. PERSONAL
nakapagpapahayag ng
sariling damdamin o
opinyon
Pormal/Di-Pormal na
Talakayan
Liham na Patnugot
E. IMAHINATIBO
nakapagpapahayag ng
imahinasyon sa
malikhaing paraan
Pagsasalaysay,
Paglalarawan
Akdang Pampanitikan
F. HEURISTIK
naghahanap ng mga
impormasyon/datos
Pagtatanong,
Pakikipanayam
Sarbey, Pananaliksik
G. IMPORMATIB
nagbibigay ng
impormasyon/datos
Pag-uulat, Pagtuturo
Ulat, Pamanahong-
Papel
MARAMING
SALAMAT

KAHULUGAN, KAHALAGAHAN, KATANGIAN NG WIKA.pptx

  • 2.
    WEBSTER (1974, 536) ARCHIBALDA. HILL HENRY GLEASON Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang simbulo. Ang wika ay pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong gawaing pantao. Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.
  • 4.
    1. ANG WIKAAY MASISTEMANG BALANGKAS • PONOLOHIYA (Ponema) • MORPOLOHIYA (Morpema) • SINTAKSIS (Pangungusap) • DISKURSO (Palitan ng pangungusap) Ang lahat ng wika ay sistematikong nakaayos sa isang tiyak na balangkas.
  • 6.
    2. ANG WIKAAY SINASALITANG TUNOG • Bawat wika ay may kanya-kanyang set ng mga makahulugang tunog o ponema. • Makahulugan ang isang tunog sa isang wika kapag ito ay nagtataglay ng kahulugan o di kaya’y may kakayahang makapagbabago ng kahulugan ng isang morpema o salita.
  • 7.
    3. ANG WIKAAY PINIPILI AT ISINASAAYOS • Upang maging epektib ang komunikasyon, kailangang isaayos natin ang paggamit ng wika. • Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang wikang gagamitin.
  • 8.
    4. ANG WIKAAY ARBITRARYO • Bawat bansang may sariling wika ay may napagkakasunduang sistema sa paggamiit ng wika. • Kasama Rito ang pagpapasya kung paano ito bigkasin o basahin, ilang titik ang buuin ng alpabeto, at ano ang sistema ng panghihiram sa wikang katutubo, dayuhan, at iba pa.
  • 9.
    5. ANG WIKAAY GINAGAMIT • Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at katulad ng kasangkapang hindi ginagamit ay nawawalan na ng saysay. • Gayon din ang wika. Kapag hindi natin ito ginagamit ay unti-unti itong mawawala at tuluyang mamamatay.
  • 10.
    6. ANG WIKAAY NAKABATAY SA KULTURA • Ayon kay Salazar (sa Constantino at Atienza 1996) kung ang kultura ay ang kabuuan ng isip, damdamin, gawi, at kaalaman na nagtatakda ng maaring kakanyahan ng isang kalipunan ng tao, ang wika ay hindi lamang daluyan, kundi, higit pa rito, tagapagpahayag at impukan-kuhanan ng alinmang kultura.
  • 11.
    7. ANG WIKAAY NAGBABAGO • Ang wika ay dinamiko dahil patuloy itong nagbabago at umaangkop sa lipunan. • Ito'y sumasalamin sa mga pagbabagong pangkultura at panlipunan. • Nagaganap ang pagbabago sa pamamagitan ng pagdagdag ng bagong salita, pagbabago sa kahulugan, at pag-unlad ng istruktura ng pangungusap. • Ang dinamikong kalikasan ng wika ay sanhi ng interaksiyon ng mga gumagamit nito at impluwensiya ng teknolohiya at kultura.
  • 13.
    1. INSTRUMENTO NGKOMUNIKASYON • Ang wika, pasalita man o pasulat, ay pangunahing kasangkapan ng tao sa pagpapahayag ng damdamin at kaisipan. • Mahalaga ang mabisang paggamit ng wika sa pakikipag-ugnayan ng tao sa kapwa. • Ang wika ay pangunahin nating kasangkapan upang maganap ang ating tungkuling panlipunan.
  • 14.
    2. NAG-IINGAT ATNAGPAPALAGANAP NG KAALAMAN • Kaalaman ay naisasalin at napakikinabangan ng ibang lahi dahil sa wika. • Ang mga nobela ni Rizal ay patuloy na napapakinabangan dahil sa wika. • Ang wika ay nag-iingat ng mahahalagang kaalaman kahit pumanaw na ang mga lumikha o tumuklas.
  • 15.
    3. NAGBUBUKLOD NGBANSA • Ang wika ay hindi lamang isang paraan ng komunikasyon kundi isang daan rin upang maipahayag ang kultura ng isang bansa. • Sa pamamagitan ng paggamit ng isang tiyak na wika, nagkakaroon ng pagkakaintindihan at pagkakaisa ang mga mamamayan ng isang bansa. • Ang pagkakaroon ng isang opisyal na wika ay maaaring magdala ng mga oportunidad sa ekonomiya. • Ang wika ay bahagi ng pagkakakilanlan ng isang bansa.
  • 16.
    4. LUMILINANG NGMALIKHAING PAG-IISIP • Ang wika ay nagbibigay-daan sa mga tao na ipahayag ang kanilang mga kaisipan at damdamin sa pamamagitan ng mga salita. • Ang wika ay nagbibigay-daan sa paglikha ng mga kuwento, tula, awit, at iba pang anyo ng panitikan na nagpapalawak sa imahinasyon ng mga tao. • Sa pamamagitan ng wika, ang mga tao ay nagkakaroon ng kakayahan na magpamalas ng kanilang pagtataka at pagkamangha sa mga bagong karanasan at kaalaman.
  • 18.
    TUNGKULIN NG WIKA KATANGIAN HALIMBAWA PASALITA PASULAT A.INTERAKSYONAL nakapagpapanatili/ nakapagpapatatag ng relasyong sosyal Pormularyong Panlipunan, Pangungumusta, Pagpapalitan ng Biro Liham-Pangkaibigan B. INSTRUMENTAL tumutugon sa mga pangangailangan Pakikiusap, Pag-uutos Liham-Pangangalakal C. REGULATORI kumukontrol at gumagabay sa kilos/asal ng iba Pagbibigay ng Direksyon, Paalala o Babala Panuto D. PERSONAL nakapagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon Pormal/Di-Pormal na Talakayan Liham na Patnugot E. IMAHINATIBO nakapagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing paraan Pagsasalaysay, Paglalarawan Akdang Pampanitikan F. HEURISTIK naghahanap ng mga impormasyon/datos Pagtatanong, Pakikipanayam Sarbey, Pananaliksik G. IMPORMATIB nagbibigay ng impormasyon/datos Pag-uulat, Pagtuturo Ulat, Pamanahong- Papel
  • 19.