Giriş
• Literatür, bilimselalanda, bir bilim dalının
çeşitli konularında kitap, dergi, makale gibi
yapıtların tamamını ifade eder
• Var olan kaynak ve belgeleri inceleyerek bilgi
kaynağını belirleme ve veri toplamaya literatür
tarama denir
• Literatür taraması, araştırma probleminin
tanımlanması sürecinde başlar
• Araştırma sürecinin tamamında gerçekleştirilir
2
Literatür Taraması NasılYapılır?
Araştırmacı problemle ilgili çalışmaya
başlamadan önce:
• Belirlediği konudaki diğer makaleleri ve
bulguları incelemelidir
• Konu hakkında önceden yapılmış bir
çalışma olup olmadığını belirlemelidir
• Diğer araştırma sonuçlarını inceleyerek
bilgisini artırmalıdır
• Rapor aşamasında diğer araştırmalara atıf
yapmalıdır.
4
Literatür Raporu
• Birbilimsel çalışmada, diğer
çalışmalara atıf yapmalı ve onlardan
alıntı yapmalıdır
• Atıf ve alıntı sisteminin bazı kuralları
vardır
• Bu kurallar, yazı yöntemini ve yazı
etiğini ifade eder
6
7.
Literatür Raporu
• Literatürraporunda dikkat edilmesi
gerekenler:
− Yazar, problemi anlaşılır bir biçimde
belirtmiş mi?
− Bu problem başka bir yöntemle daha etkili
ifade edilebilir mi?
− Yazar literatür taraması sonucunda hangi
araştırmaları referans almış
− Araştırmanın yöntemi uygun mudur?
− Veri toplama araçları geçerli ve güvenilir
midir?
7
8.
Literatür Raporu Bölümleri
•Özet: Bu araştırmada şu anda neler var ve
hangi eksikler giderilebilir
• Giriş: Bu bölümde, araştırma konusu ile ilgili
genel bilgiler sunulur
• Gelişme: Diğer araştırmacıların probleme
ilişkin neler buldukları özetlenir
• Problem Durumu: Problemin temelleri,
nedenleri, ilişkili araştırma sonuçları ve
önemi verilir
8
9.
Alıntı Yapmak
Alıntı ikişekilde yapılır:
1) İktibas (doğrudan alıntı, quotation):
• Blok halinde veya tırnak içinde («..») kullanılarak, kaynaktaki
ifadenin virgülüne noktasına kadar aynıyla gösterilmesidir
• Doğrudan alıntılar, alıntılanan metni olduğu gibi yansıtmalıdır
2) Dolaylı aktarma (in-text citation, atıf yapma):
• Dolaylı aktarma, yazarın ifadesini yeniden yazmak demektir ki bunu
tırnak içinde göstermeye gerek yoktur
• Örnek: ……….………… (Aydın, 2002).
9
10.
Atıf Yapmak
• Atıf,görüşü atfedilenle destekleme ve benden önce bu görüşü şu
kişiler ifade etmişlerdir, deme geleneğidir
• Metin içinde kaynaklara atıf yapılırken yazarın/yazarların
soyadları, ilgili yayının basım yılı kullanılır.
• Örnek: «Okuduğunu anlamada, okurun metinle ilgili ön bilgisi,
kültürel birikimi ve değer yargıları gibi birçok faktör etkilidir
(Coşkun, 2007)».
10
11.
İntihal (aşırma)
• Dahaönceden makale olarak
yayınlanmış bir konunun aynı
şekilde uygulanması ve daha
öncekilere atıf yapılmamasıdır
11
12.
Atıf Gerektirmeyen Durumlar
•Herkesçe bilinen terimler
• Üzerinde çok konuşulmuş ve yazılmış
bulgular
• Sözlük, ansiklopedi, el kitabı bilgilerindeki
anonim yazılar
• Orijinalliği olmayan gözlem ve fikirler
• Kamuoyuna açık, genel bilgiler, atasözleri
ve deyişler
12
13.
Literatür Taramasında 4N1K Kuralı
KİM? Araştırmayı kim yapmış?
NE ZAMAN? Araştırma ne zaman yapılmış?
NİÇİN? Araştırma niçin yapılmış? Araştırma, hangi
problemi çözmek için yapılmış.
NASIL? Araştırma nasıl yapılmış? Hangi yöntem
kullanılmış? Çalışma grubu, veri toplama
araçları nelerdir?
NE? Araştırma sonucunda ne bulunmuş?
13
14.
Literatür Taraması
• Literatürtaramasında, öncelikle
yeni çalışmalardan başlayıp geriye
doğru gidilir
• Özet kısmı varsa öncelikle okunur
• Birincil kaynaklara ulaşılmaya
çalışılır
• Fotokopi çektirmeden önce gerekli
olup olmadığına karar verilir
14
Genel Kaynaklar-İndeksler vedizinler
• Literatür taramasını yapmak için
farklı stratejiler bulunur
• Öncelikle, araştırma konusuna
ilişkin anahtar kelimelerin listesini
çıkarmak gerekir
• Ardından indeks ve dizinlerde bu
anahtar kelimeler ile arama yapılır
16
Web of Science
18
•Dünya’nın en güçlü atıf indeksidir
~12,000 dergi
~55 milyon makale
~950 milyon atıf
• 115 yıllık derin kapsam
– Makaleler: (1898 – 2013)
– Atıflar: (1898 – 2013)
• İçerik
• Dergiler
• Konferans Bildirileri
• Kitaplar
Dizinler
• İndekslerden farklıolarak,
makale adı, yazarı ve
yayınlandığı yer bilgileri ile
yayınların özetlerine yer verir
• Chemical Abstracts
• http://www.cas.org/
26
Arama Nasıl Yapılır?
Googlearama motoru ile:
• Birden fazla kelime yazılacaksa
AND ve OR kelimelerini
kullanarak arama yapılabilir
• Gelişmiş arama butonu
kullanarak, arama daha da
daraltılabilir
29
PubMed Veritabanı
44
• PubMed/Medline,ücretsiz bir biyomedikal
veritabanıdır
• Site kitapları moleküler biyoloji, genetik ve
tıp bilimleriyle ilgili konulara ışık tutar
• Sağlık bilimleri konusunda yapılan
uluslararası makaleler siteden izlenebilir
• PMID (PubMed Identifier) makalelere
PubMed tarafından tayin edilmiş numaradır
• 2015 yılı itibariyle 26 milyondan fazla PMID
numarası vardır ve her yıl yaklaşık 1 milyon
yeni numara eklenir
Science Direct
47
• ScienceDirect de bir Elsevier
kuruluşudur
• İçerisinde 2500 Dergi ve 6000
e-kitap bulunur
• Yaklaşık 10 milyon makale
taramak mümkündür
48.
Embase (Excerpta Medica)
48
•Embase (Excerpta Medica) bir
biyomedikal ve farmakolojik veri
tabanıdır
• 1847 den bu yana bünyesinde 23
milyon kayıt bulundurur