Downloaded 327 times
Uploaded byKath Fatalla
Mga aralin sa masining na pagpapahayag
Ang dokumento ay naglalarawan ng mga pangunahing aspeto ng organisasyon ng diskurso, tulad ng kaisahan at kaugnayan ng mga pangungusap. Tinatalakay nito ang iba't ibang uri ng personal na diskurso, gaya ng talaarawan at jornal, na ginagamit upang ipahayag ang mga karanasan at damdamin ng may-akda. Kasama rin dito ang iba't ibang uri ng pagpapahayag at ang kanilang mga katangian, layunin, at anyo.
Mga aralin sa masining na pagpapahayag
- 1.
- 2. Kaisahan – angpangkat ng mga pangungusap ay umiikot sa iisang pangkalahatang ideya, may isang paksang pangungusap na nagsisilbing gabay sa pagbuo ng mga suportang pangungusap. Tumutukoy ang kaisahan sa isang tiyak na katangian o aspeto ng pagpapahayag. Sa literal na kahulugan, ito ay “magkakalapit lahat”.
- 3. Kaugnayan – dapatna magkakaugnay ang mga pangungusap upang magpatuloy ang daloy ng diwa buhat sa simula hanggang dulong pahayag. Mahalaga ang papel ng mga salita na ginagamit bilang mga tagapag- ugnay sa talata. Ito ay nagsisilbing tulay sa pagitan ng mga bahagi ng pahayag.
- 4. Mga halimbawa ng pang-ugnay Pagdaragdag- at, ulit, pagkatapos, bukod, ano pa Paghahambing- pero, sa kabilang banda, subalit, gayon man Pagpapatunay- kung saan, dahil sa, para sa , tunay na, sa katunayan Pagpapakita ng oras- kaagad, pagkatapos, sa lalong madaling panahon, sa wakas, noon
- 5. Pag uulit-sa madaling salita, gaya ng sinabi ko, tandaan Pagbibigay diin- tiyak, labis, talaga, sa katunayan Pagpapakita ng Pagkakasunud sunod- Una, pangalawa, pangatlo, a,b,c Pagbibigay halimbawa- halimbawa, sa ganitong klase, sa ganitong pagkakataon, Pagbubuod o Pagbibigay ng Kongklusyon- sa madaling salita, bilang resulta, kaya naman, sa pagbubuod
- 7. PAG UULIT NGSALITA AT TUNOG – Ginagamit upang magbigay diin.
- 8. Mga Personal na Diskurso nagpapakitang sariling karanasan ng sumulat
- 9.
- 10. Talaarawan (diary) Personalna pangyayari sa sarili isang talaan ng mga pangyayari, mga pakikipagtransaksyon, o mga observasyon na arawan o paminsang- minsang ginagawa (Webster) —Pang-araw-araw na tala, lalo na ng sariling karanasan; tala pa rin ito ng mga kaisipan (Ensayklopidya)
- 11. Maaring tawagingmatalik na kaibigan sapagkat dito natin nasasabi ang mga pinakapersonal na karanasan at damdamin nation sa iba o sa ating sarili.
- 12. Diary mula sa salitangLatin na “diarium” na nangangahulugan ng araw o day; talaan ng mga eksperiensya obserbasyon at pag-uugali
- 13.
- 14. Dyornal 1 /Journal 1 Nang magsimula ako ng Filipino 4, hindi ko inaasahang mas mahirap ang trabaho. Pagkatapos ng isang taon sa wikang Filipino, inakala ko na magiging magaling ako rito. Hindi ko ginamit ang wika nang madalas at marami akong nakalimutan. Pero, ngayon sinisikap kong mabuti na magsanay sa paggamit nito. Sa pagbabasa, hirap ako sa mga salita at sa pagbigkas nang maliwanag sa mga salita. Sa ibang araw, naghahalu-halo ang mga salita at ‘di ko makita ang mahalagang pantig. Ngayon, binabasa ko nang malakas ang ating leksiyong pag-aaralan gabi-gabi; at binabasa ko ulit ang ating mga sanaysay na napag-aralan na natin. Mas naging maalam ako sa pagbigkas ng mga titik at pantig. Sa pagsusulat, nagsasanay ako sa pandiwa. Nagsulat ako ng panahon ng pawatas, perpektibo, imperpektibo at kontemplatibo. Bumuo ako ng mga pangungusap para masanay ako sa paggamit ng tamang panghalip. Pag-aaralan ko ang tsart na panauhan at panghalip. Dapat, at gusto kong memoryahin ang buong tsart. Sa pagsasalita, nakikipag-usap ako sa nanay at tatay ko. Kapag tinatawagan ko sila nag- uusap kami sa Filipino. Iwinawasto nila ako kapag mali ang pagsasalita ko ng Filipino. Kapag umuuwi ako sa aming bahay, sinisikap kong kausapin ang pamilya ko sa Filipino. Pinipilit kong husayin ang pagbigkas ng mga salita. Nais ko talagang maging mahusay sa pag-aaral ng Filipino. Mahalaga sa akin ang matutong magbasa at magsulat ng Filipino.
- 15. JORNAL personal nakaranasan at planong pansarili —isang arawang tala ng mga pansariling gawain, mga repleksyon ng mga nadarama (Webster) —hindi lamang sa personal na karanasan ng manunulat kundi sumasaklaw rin sa mga sitwasyong may kinalaman sa ibang tao
- 16. Sangkap ng isangjornal —Sitwasyon o pangyayari —Damdamin —Kaisipan
- 17. Ilan sa mgadahilan sa pag- sulat ng dyornal: 1.isang travelog
- 18. TRAVELOG – Isanguri ito ng sulatin tungkol sa diary ng paglalakbay. Noong 1903, iniukol lamang ang katawagang ito sa pagsasalita o paglelektyur tungkol sa pagbibiyahe na karaniwang inaalinsabayan ng
- 19. 2. laman ng mgapanaginip 3. kaisipan na maaring konsepto o larawan 4. log buk 5. plano 6. batayan ng ilang sulatin gaya ng biography 7. eklektik 8. imbakan ng mga memorya
- 20. Talaarawan at jornal Angtalaarawan at jornal ay magkasingkahulugan na pwedeng pagpalitin ang gamit. Parehong de petsa ang mga tala. Parehong talaan ng mga magiging alaala bukas (Arrogante, 2009)
- 21.
- 22. Talambuhay -tungkol sa buhayng taong namatay na at isinulat ito hindi ng tao mismong namatay noong nabubuhay pa siya kundi ng iba na may interes sa kasaysayan sa buhay niya
- 23. Defentibong Talambuhay pang-iskolar natrabaho importanteng tao lamang ang maaaring pag-ukulan ng masusing pananaliksik at matamang panahon
- 24. Awtorisadong Talambuhay tungkol sabuhay ng tao na kinomisyon ng kamag-anakan, kaibigan, o kakilala ang sinumang manunulat na pawang positibo lamang ang kailangang lamnin.
- 25. Karaniwang Talambuhay tapat sakatotohanan at tiyak ang mga katibayan para maitulad sa sarili ng mambabasa ang kanyang naging mga karanasan at pagkatao
- 26.
- 27. Awtobiyografi tungkol sa kasaysayanng tunay na buhay ng tao na siya mismo ang sumulat
- 28.
- 29. Refleksyon Tinatalakay sasulating ito ang mga kasaysayan ng pagbabago sa sarili sa pamamagitan ng teksto o ng mga karanasan Personal na pagpapahayag ng iyong saloobin Malalim ang pagtatalakay
- 30. Katangian: a) sarili angpangunahing pinagkukunan ng impormasyon b) naipakikita ng kaugnayan ng teksto sa iyong buhay c) Gumagamit ng unang panauhan.
- 31.
- 32. a) Pasalaysay (Narativ)– may layuning magkwento ng magkakaugnay na pangyayari; makukulay na karanasan sa buhay
- 33. Karanasang Tuwirano Direct – ang karanasan ay maaaring makuha nang tuwiran (direct). Tuwiran ito kung galing sa sariling pagkadanas o pagkasangkot. Karanasang Vaykaryos – kung ang kaalaman ay nakukuha lamang sa iba, maaaring nabasa sa mga aklat o mga babasahin, narinig sa kung sino, nabalitaan sa mass media, o naikwento ng kapitbahay.
- 34. Uri ng Pasalaysay/Narativ: a) Pagsasalaysay na totoo– base sa tumpak, tiyak at tunay na mga pangyayari b) Pagsasalaysay na likhang-isip – kinabibilangan n mga mito, fabula, parabola, anekdota, palaisipan, maikling kweno at nobela
- 35. Pananaw sa Pagsasalaysay- Nagsasaadng personal na kaugnayan ng tagapagsalaysay sa paksang kanyang tinatalakay o sa mga pangyayaring kanyang ikinukwento.
- 36. Kasangkapan sa Pagsasalaysay: a)Tema – may kabuluhan sa kinauukulan – nakikinig, bumabasa, o nanonood b) Tauhan – ang nag-iisip at kumikilos sa kwento kaya nagkakaroon ng mga pangyayari c) Aksyon o Pangyayari – ang aksyon ang kalansay na kinakapitan ng iba pang mahahalagang sangkap para mabuo ang anyong kalamnan
- 37. d) Tagpuan –pook at panahon ang ipinakakahulugan ng tagpuan sa salaysay e) Himig – kung papaano isinasalaysay ang isang pangyayari o ang anumang materyal para lumabas nang naaayon sa kagustuhang mangyari ng tagapagsalaysay
- 38. Uri ng Pagpapahayag b)Paglalarawan (Deskriptiv) – Naglalayong makabuo ng imahe o larawan sa isip ng mga mambabasa o tagapakinig; pagpapahayag ng ating nakikita, naririnig at nadarama
- 39. Uri ng Paglalarawan: Pangkaraniwang Paglalarawan– nagbibigay lamang ng kabatiran sa inilalarawan, hindi ito naglalaman ng damdamin at kuro-kuro
- 40. Konkretong Paglalarawan – itoay naglalarawan ng literal at ginagamit dito ang mga pangkaraniwang paglalarawan gaya ng ,maganda ,maayos,malinis atbp..
- 41. Masining na Paglalarawan –ang guni- guni ng bumabasa ay pinagagalaw upang makita ang isang buhay na buhay na larawan
- 42. Abstraktong Paglalarawan – naglalarawan nagumagamit ng nga di literal na paglalarawan inaaniban ito ng mga idyomatikong paglalarawan.
- 43. Hakbanging Dapat Tandaan TungoSa Mabisang Paglalarawan:
- 44. Pagpili ng Paksa– Isinasaalang-alang ang malawak na kaalaman o pagkakilala sa tao o lugar na Ilalarawan; tulad sa ibang uri o anyo ng sulatin, ang paksa ang laging unang isinasaisip
- 45. Pagbuo ng Pangunahing Larawan– ito ang pangkalahatang kabuuan ng isang tao, hayop, bagay, pook, o pangyayari na nais agad maitanim sa isip ng mambabasa o tagapakinig.
- 46. Pagpili ng SarilingPananaw – pansariling pagtingin ng tagapaglarawan
- 47. Pagkakaroon ng Kaisahan– bawat detalyeng babanggitin sa paglalarawan dapat ay tumutulong sa pagbuo o kabuuan ng isang pangunahing bagay o anupamang inilalarawan.
- 48. Pagpapayabong sa mgaAspetong Isasama sa Paglalarawan – Hindi lamang mga nagkakauri- uring katangian ang dapat na isama sa paglalarawan, mas mainam kung mapalulutang lalo ang kaibahan nito sa lahat ng mga kauri.
- 49. Uri ng Pagpapahayag c)Paglalahad (Ekspositori)– Tungkulin nito na humanap ng kalinawan at humawi sa ulap ng pag-aalinlangan.
- 50. Ekspositori pagpapaliwanag; ginagamitsa pagsagot sa mga tanong na nangangailangan ng pagsasanay na kasagutan, pagsulat ng mga ulat tungkol sa Agham at Kasaysayan, pagsusuri sa maikling kwento at mga nobela at pagpapaliwanag sa iba’t ibang aralin sa paaralan
- 51. Expository Writing Madalas makitasa araw-araw nating binabasa tulad ng teksbuk, editoryal, artikulo sa dyaryo —Pagpapaliwanag na obhektibo
- 52. Mga Bahagi ngPaglalahad 1. Simula– magpapasya kung ipagpapatuloy ng bumabasa ang pagbasa ng katha
- 53. Halimbawa ng simulang paglalahad Katanungan Pangungusap na makatawag- pansin Pambungad na pasalaysay Isang sipi Tahasan o tuwirang simula Isang salitain
- 54. Mga Bahagi ngPaglalahad 2. Katawan – nilalaman ng isang pahayag
- 55. Mga Bahagi ngPaglalahad 3. Wakas – maaaring buod, tanong, panghuhula sa maaaring mangyari, pagsariwa sa suliraning binanggit sa simula, pagamit ng kasabihan o siping angkop sa akda
- 56. Mga Kaanyuan ngPaglalahad Paglalahad sa Anyong Panuto - pagiisa-isang mga hakbangin sa paggawa ng isang bagay Paglalahad sa Anyong Pagbibigay-Katuturan- pagpapaliwanag ng kahulugan ng salita o diwa
- 57. Mga Kaanyuan ngPaglalahad Paglalahad sa Anyong Interpretasyon -nagpapaliwanag ng palagay hinggil sa isang layunin Paglalahad sa Anyong Pagkilala- paglalahad sa mga kalagayang pantao
- 58. Mga Kaanyuan ngPaglalahad Paglalahad sa Anyong Editoryal o Tudling- napapanahong editoryal na punong-puno ng kahulugan at pahiwatig
- 59.
- 60. Pangangatwiran may layuningmanghikayat at magpapaniwala sa pamamagitan ng makatwirang mga pananalita. Pagpapahayag na may layuning manghikayat at magpapaniwala sa pamamagitan ng makatwirang mga pananalita
- 61. Diskursong Argyumentativ (Pangangatwiran) isanganyo o paraan ng pagpapahayag na ang isang katotohanan ay pinagtitibay o pinatutunayan sa pamamagitan ng katwiran o rason kalakip ang mga ebidensya kasingkahulugan ng pagbibigay- palagay, paghuhula, pag-aakala, pagsasapantaha at paghihinuha.
- 62. Dalawang Uri ng Pangangatwiran 1.Pabuodo Inductive Method
- 63. 1.Pabuod o InductiveMethod sinisimulan ito sa partikular na pangyayari, katotohanan o kalagayan at tinatapos sa isang katotohanang pangkalahatan sapagkat dinaraanan muna sa iba’t-ibang obserbasyon at paulit-ulit na eksperimentasyon at pagsusuri bago ang paglalahat kapag narating na ang katotohanan o prinsipyo
- 64. Dalawang Uri ng Pangangatwiran 2.Silohismoo Deductive Method
- 65. 2.Silohismo o Deductive Method pangangatwiran na lohikal kung maghayag ng katotohanan panghahawakan muna ang isang pangunahing batayan, saka susundan ng pangalawang batayan at dito ngayon ibabase ang konklusyon
- 66.
- 67. EDITORYAL pinakamahalagang bahaging pahayagan o magasin-KALULUWA paglalahad ng mga kuru-kuro ng patnugot ng pahayagan na bunga ng isang pag-aaral tungkol sa isang pangyayari sa bayan, pamahalaan, tanghalan, atbp.
- 68. EDITORYAL kasasalaminan ng kalakaran, programaat paninindigan ng isang pahayagan lalo na sa isang isyu o pangyayari na may malaking kahalagahan sa bayan
- 69. EDITORYAL kababakasan ngkahusayan sa pagmamasid, sapat na kinalaman tungkol sa mga tao at mga bagay- bagay, katalasan ng pagkakilala sa tunay na kahulugan ng mga pangyayari at ang mayamang damdamin ng sumusulat
- 70. EDITORYAL kilala rinsa tawag na pangulong- tudling maaaring tungkol sa pulitika, relihiyon, sining, edukasyon, isport o kultura
Editor's Notes
- #3 Ang kaisahan sa pagpapahayag ay nangangahulugan na ang lahat ng mga ideya sa talata ay makinis na tumatakbo mula sa isang pangungusap. Sa pamamagitan ng kaisahan sa pagpapahayag, ang mga mambabasa o tagapakinig ay magkakaroon ng kadalian sa pag-unawa sa mga ideyang iyong ipinahahayag. Ang kaisahan sa pagpapahayag ay nangangahulugan na ang lahat ng mga ideya sa talata ay makinis na tumatakbo mula sa isang pangungusap. Sa pamamagitan ng kaisahan sa pagpapahayag, ang mga mambabasa o tagapakinig ay magkakaroon ng kadalian sa pag-unawa sa mga ideyang iyong ipinahahayag.
- #7 POSISYON – Tumutukoy ang paraang ito sa kinalalagyan o posisyon ng paksang pangungusap sa loob ng talata. PROPORSYON – Nakasalalay sa pamamaraang ito kung ano at gaano kalawak ang gagawing pagtatalakay sa isang paksa. Pagbibigay-diin – ang pangunahing layunin ay bigyang-diin ang mahalaga at ialis ang mga walang saysay
- #20 Ang imbentaryo ay ang lahat ng bagay na ginagamit ng isang negosyo sa araw-araw nilang operasyon.
- #43 Ibong mababaw ang lipad - babaeng bayaranIsang kahik, Isang tuka - mahirap na pamumuhay lumaki ang ulo - naging mayabang