Q2 - Week 1
Aralin 1:
Pagsulat ng
Talumpati
2
PAGSUL
AT NG
TALUMP
ATI
ARALIN 1:
PAGSULA
T NG
TALUMP
ATI
âś— Ang pagtatalumpati ay isang proseso o
paraan ng pagpapahayag ng ideya o
kaisipan sa paraang pasalitang
tumatalakay sa isang partikular na
paksa. Ito ay karaniwang isinusulat
upang bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig. Ang isang talumpating
isinulat ay hindi magiging ganap na
talumpati kung ito ay hindi mabibigkas
sa harap ng madla.
3
4
Mga Uri ng
Talumpati
BIGLAANG
TALUMPATIAN
(Impromptu)
âś— Ang talumpating ito ay ibinibigay
nang biglaan o walang
paghahanda. Kaagad na ibinibigay
ang paksa sa oras ng pagsasalita.
Ang susi ng katagumpayan nito ay
nakasalalay sa mahalagang
impormasyong kailangang
maibahagi sa tagapakinig. 5
MALUWAG
(Extemporaneous)
âś— Kung ang biglaang talumpatian ay
isinasagawa nang biglaan o walang
paghahanda, sa talumpating ito,
nagbibigay ng ilang minuto para sa
pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay
sa paksang ibinigay bago ito ipahayag.
Kaya madalas na outline lamang ang
isinusulat ng mananalumpating
gumagamit nito.
6
MANUSKRITO
âś— Ang talumpating ito ay ginagamit sa
mga kumbensiyon, seminar, o
programa sa pagsasaliksik kaya pinag-
aaralan itong mabuti at dapat na
nakasulat. Ang nagsasalita ay
nakadarama ng pagtitiwala sa sarili
sapagkat naisasaayos niya nang
mabuti ang kanyang sasabihin.
7
MANUSKRITO
âś— Kailangan ang matagal na panahon sa
paghahanda ng ganitong uri ng talumpati
sapagkat ito ay itinatala. Limitado rin ang
oportunidad ng tagapagsalitang
maiangkop ang kanyang sarili sa
okasyon. Karaniwan din ay nawawala ang
pakikipag-ugnayan ng tagapagsalita sa
kanyang tagapakinig dahil sa pagbabasa
ng manuskritong ginawa.
8
ISINAULONG
TALUMPATI
âś— Ito ay kagaya rin ng manuskrito sapagkat ito ay
mahusay ring pinag-aralan at hinabi nang
maayos bago bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig. May oportunidad na magkaroon ng
pakikipagugnayan sa tagapakinig sapagkat hindi
binabasa ang ginawang manuskrito kundi
sinasaulo at binibigkas ng tagapagsalita. Ang
isang kahinaan ng ganitong talumpati ay
pagkalimot sa nilalaman ng manuskritong
ginawa.
9
URI NG
TALUMPATI
AYON SA
LAYUNIN
1
URI AYON SA
LAYUNIN
âś— Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o
Kabatiran – layuning ipabatid sa mga tagapakinig
ang isang paksa, isyu, o pangyayari
✗ Talumpating Panlibang – layuning magbigay ng
kasiyahan sa mga nakikinig
✗ Talumpating Pampasigla – layuning magbigay ng
inspirasyon sa mga nakikinig
11
URI AYON SA
LAYUNIN
✗ Talumpating Panghikayat – layuning hikayatin ang mga
tagapakinig na tanggapin ang paniniwala ng
mananalumpati sa pamamagitan ng pagbibigay-
katuwiran at mga patunay (pagkukwestiyon sa
katotohanan, pagpapahalaga, polisiya)
✗ Talumpati ng Pagbibigay-Galang – layuning tanggapin
ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon
✗ Talumpati ng Papuri – layuning magbigay ng pagkilala o
pagpupugay sa isang tao o samahan
12
MGA DAPAT
ISAALANG-
ALANG SA
PAGSULAT NG
TALUMPATI
2
URI NG
TAGAPAKINIG
âś—Sa pagsulat ng isang mahusay na
talumpati, mahalagang
magkaroon ng kabatiran ang
mananalumpati tungkol sa
kaalaman, pangangailangan, at
interes ng kaniyang mga
tagapakinig.
14
URI NG
TAGAPAKINIG
âś— Ang edad o gulang ng mga nakikinig
âś— Ang bilang ng mga nakikinig
âś— kasarian ng mga nakikinig
âś— Edukasyon o antas sa lipunan
âś— Mga saloobin at dati nang alam ng
mga nakikinig
15
TEMA O PAKSA
âś— Ang isa pang pangunahing bagay na
dapat isaalang-alang sa pagsulat ng
talumpati ay ang tema ng okasyon ng
pagdiriwang o pagtitipon. Ang
mananalumpati ay dapat na
makitaan ng sapat na kaalaman
hinggil sa paksa.
16
Hakbang sa pagsulat
ng talumpati
âś— Pananaliksik ng datos at mga kaugnay
na babasahin
– maaaring maisagawa sa
pamamagitaaan ng pagbabasa at
pangangalap ng impormasyo sa
ensayklopedya, aklat, pahayagan,
magasin at dyornal.
17
Hakbang sa pagsulat
ng talumpati
âś— Pagbuo ng tesis
- mahalagang matukoy ang tesis sapagkat dito
iikot ang pangunahing mensaheng ibabahagi sa mga
tagapakinig.
âś— Pagtukoy sa mga pangunahing kaisipan o punto
- alamin ang mga pangunahing punto na
magsisilbing batayan ng talumpati.
18
HULWARAN
âś—Malaki ang epekto ng
balangkas na gagamitin sa
pagsulat ng talumpati sa
kung paano ito
mauunawaan ng makikinig.
19
HULWARAN
✗ Kronolohikal na hulwaran – nakasalalay ang
nilalaman ng talumpati sa pagkakasunod-sunod
ng mga pangyayari o panahon
✗ Topikal na hulwaran – nakabatay ang
paghahanay ng mga detalye sa pangunahing
paksa
✗ Hulwarang problema-solusyon – paglalahad ng
mga suliranin at pagtalakay sa solusyon na
maaaring gawin
20
KASANAYAN SA PAGHAHABI NG
BAHAGI NG TALUMPATI
âś— Ang paghahabi o pagsulat ng
nilalaman ng talumpati mula sa
umpisa hanggang sa matapos ito ay
napakahalaga upang mahing
mahusay, komprehensibo, at
organisado ang talumpati.
Kinakailangan na magtaglay ang
isang talumpati ng tatlong bahagi.
21
KASANAYAN SA PAGHAHABI NG
BAHAGI NG TALUMPATI
âś— Introduksiyon. Ito ang pinakapanimula ng talumpati. Ito ay
naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng talumpati kaya
naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati.
Mahalaga ang isang mahusay na panimula upang:
• mapukaw ang kaisipan at damdamin ng mga makikinig
• makuha ang kanilang interes at atensiyon
• maihanda ang mga tagapakinig sa gaganaping pagtalakay sa
paksa
• maipaliwanag ang paksa
• mailahad ang balangkas ng paksang tatalakayin
• maihanda ang kanilang puso at isipan sa mensahe
22
KASANAYAN SA PAGHAHABI NG
BAHAGI NG TALUMPATI
âś— Diskusyon o Katawan. Dito makikita ang
pinakamahalagang bahagi ng talumpati
sapagkat dito tinatalakay ang
mahahalagang punto o kaisipang nais
ibahagi sa mga nakikinig. Ito ang
pinakakaluluwa ng talumpati.
Kinakailangang wasto, malinaw, at kaakit-akit
ang katawan ng talumpati.
23
KASANAYAN SA PAGHAHABI NG
BAHAGI NG TALUMPATI
âś— Katapusan o Kongklusyon. Dito nakasaad ang
pinakakongklusyon ng talumpati. Dito kalimitang
nilalagom ang mga patunay at argumentong
inilahad sa katawan ng talumpati. Ito ay
kalimitang maikli ngunit malamán. Maaaring
ilagay rito ang pinakamatibay na paliwanag at
katwiran upang mapakilos ang mga tao ayon sa
layunin ng talumpati.
24
âś— Ang haba ng talumpati ay
nakasalalay kung ilan minuto o
oras ang inilaan para sa
pagbigkas o presentasyon nito.
Malaking tulong sa pagbuo ng
nilalaman nito ang pagtiyak sa
nilaang oras.
25
GABAY SA
PAGSULAT NG
TALUMPATI
3
GABAY
âś— Piliin lamang ang isang pinakamahalagang
ideya.
âś— Magsulat kung paano ka nagsasalita.
âś— Gumamit ng mga kongkretong salita at
halimbawa.
âś— Tiyaking tumpak ang mga ebidensiya at
datos na ginagamit sa talumpati.
âś— Gawing simple ang pagpapahayag sa
buong talumpati.
27
28
SENIOR HIGH SCHOOL
APPLIED SUBJECT
FILIPINO SA PILING LARANGAN
AKADEMIK
quiz
QUIZ
1. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito
ay magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig.
2. Ang talumpating ito ay ibinibigay nang biglaan o walang
paghahanda.
3. Ito ay isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya
o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa isang
partikular na paksa.
4. Sa talumpating ito, nagbibigay ng ilang minuto para sa
pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay sa paksang
ibinigay bago ito ipahayag.
31
COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved.
For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only.
Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
QUIZ
5. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito ay
magbigay ng inspirasyon sa mga nakikinig.
6. Ang isang kahinaan ng ganitong talumpati ay pagkalimot
sa nilalaman ng manuskritong ginawa.
7. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang alayunin nito ay
tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o
organisasyon.
8. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito ay
ipabatid sa mga tagapakinig ang isang paksa, isyu, o
pangyayari
32
COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved.
For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only.
Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
Quiz
âś— Magbigay ng Apat na uri ng tagapakinig
9.
10.
11.
12.
âś— Ibigay ang tatlong Hulwaran
13.
14.
15.
33
COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved.
For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only.
Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
Gawain #1
Gumawa ng isang
mapanghikayat na sanaysay na
hindi bababa sa sampung
pangungusap.
Isulat ito sa ½ yellow paper.
34
Gawain #2
Umisip ng topic at gumawa ng
isang talumpati na may
dalawang talata at kada talata ay
may limang pangungusap.
Lagyan ng titulo ang gagawing
talumpati.
35
Gawain #3
Sagutin ang tanong:
Bilang isang mag-aaral paano
makatutulong sa iyo ang
akademikong pagsulat.

Pagsulat ng Talumpati in Filipino sa Piling Larangan

  • 1.
    Q2 - Week1 Aralin 1: Pagsulat ng Talumpati
  • 2.
  • 3.
    âś— Ang pagtatalumpatiay isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa isang partikular na paksa. Ito ay karaniwang isinusulat upang bigkasin sa harap ng mga tagapakinig. Ang isang talumpating isinulat ay hindi magiging ganap na talumpati kung ito ay hindi mabibigkas sa harap ng madla. 3
  • 4.
  • 5.
    BIGLAANG TALUMPATIAN (Impromptu) âś— Ang talumpatingito ay ibinibigay nang biglaan o walang paghahanda. Kaagad na ibinibigay ang paksa sa oras ng pagsasalita. Ang susi ng katagumpayan nito ay nakasalalay sa mahalagang impormasyong kailangang maibahagi sa tagapakinig. 5
  • 6.
    MALUWAG (Extemporaneous) âś— Kung angbiglaang talumpatian ay isinasagawa nang biglaan o walang paghahanda, sa talumpating ito, nagbibigay ng ilang minuto para sa pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay sa paksang ibinigay bago ito ipahayag. Kaya madalas na outline lamang ang isinusulat ng mananalumpating gumagamit nito. 6
  • 7.
    MANUSKRITO âś— Ang talumpatingito ay ginagamit sa mga kumbensiyon, seminar, o programa sa pagsasaliksik kaya pinag- aaralan itong mabuti at dapat na nakasulat. Ang nagsasalita ay nakadarama ng pagtitiwala sa sarili sapagkat naisasaayos niya nang mabuti ang kanyang sasabihin. 7
  • 8.
    MANUSKRITO âś— Kailangan angmatagal na panahon sa paghahanda ng ganitong uri ng talumpati sapagkat ito ay itinatala. Limitado rin ang oportunidad ng tagapagsalitang maiangkop ang kanyang sarili sa okasyon. Karaniwan din ay nawawala ang pakikipag-ugnayan ng tagapagsalita sa kanyang tagapakinig dahil sa pagbabasa ng manuskritong ginawa. 8
  • 9.
    ISINAULONG TALUMPATI âś— Ito aykagaya rin ng manuskrito sapagkat ito ay mahusay ring pinag-aralan at hinabi nang maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig. May oportunidad na magkaroon ng pakikipagugnayan sa tagapakinig sapagkat hindi binabasa ang ginawang manuskrito kundi sinasaulo at binibigkas ng tagapagsalita. Ang isang kahinaan ng ganitong talumpati ay pagkalimot sa nilalaman ng manuskritong ginawa. 9
  • 10.
  • 11.
    URI AYON SA LAYUNIN ✗Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran – layuning ipabatid sa mga tagapakinig ang isang paksa, isyu, o pangyayari ✗ Talumpating Panlibang – layuning magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig ✗ Talumpating Pampasigla – layuning magbigay ng inspirasyon sa mga nakikinig 11
  • 12.
    URI AYON SA LAYUNIN ✗Talumpating Panghikayat – layuning hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang paniniwala ng mananalumpati sa pamamagitan ng pagbibigay- katuwiran at mga patunay (pagkukwestiyon sa katotohanan, pagpapahalaga, polisiya) ✗ Talumpati ng Pagbibigay-Galang – layuning tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon ✗ Talumpati ng Papuri – layuning magbigay ng pagkilala o pagpupugay sa isang tao o samahan 12
  • 13.
  • 14.
    URI NG TAGAPAKINIG âś—Sa pagsulatng isang mahusay na talumpati, mahalagang magkaroon ng kabatiran ang mananalumpati tungkol sa kaalaman, pangangailangan, at interes ng kaniyang mga tagapakinig. 14
  • 15.
    URI NG TAGAPAKINIG âś— Angedad o gulang ng mga nakikinig âś— Ang bilang ng mga nakikinig âś— kasarian ng mga nakikinig âś— Edukasyon o antas sa lipunan âś— Mga saloobin at dati nang alam ng mga nakikinig 15
  • 16.
    TEMA O PAKSA âś—Ang isa pang pangunahing bagay na dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang tema ng okasyon ng pagdiriwang o pagtitipon. Ang mananalumpati ay dapat na makitaan ng sapat na kaalaman hinggil sa paksa. 16
  • 17.
    Hakbang sa pagsulat ngtalumpati ✗ Pananaliksik ng datos at mga kaugnay na babasahin – maaaring maisagawa sa pamamagitaaan ng pagbabasa at pangangalap ng impormasyo sa ensayklopedya, aklat, pahayagan, magasin at dyornal. 17
  • 18.
    Hakbang sa pagsulat ngtalumpati âś— Pagbuo ng tesis - mahalagang matukoy ang tesis sapagkat dito iikot ang pangunahing mensaheng ibabahagi sa mga tagapakinig. âś— Pagtukoy sa mga pangunahing kaisipan o punto - alamin ang mga pangunahing punto na magsisilbing batayan ng talumpati. 18
  • 19.
    HULWARAN âś—Malaki ang epektong balangkas na gagamitin sa pagsulat ng talumpati sa kung paano ito mauunawaan ng makikinig. 19
  • 20.
    HULWARAN ✗ Kronolohikal nahulwaran – nakasalalay ang nilalaman ng talumpati sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o panahon ✗ Topikal na hulwaran – nakabatay ang paghahanay ng mga detalye sa pangunahing paksa ✗ Hulwarang problema-solusyon – paglalahad ng mga suliranin at pagtalakay sa solusyon na maaaring gawin 20
  • 21.
    KASANAYAN SA PAGHAHABING BAHAGI NG TALUMPATI âś— Ang paghahabi o pagsulat ng nilalaman ng talumpati mula sa umpisa hanggang sa matapos ito ay napakahalaga upang mahing mahusay, komprehensibo, at organisado ang talumpati. Kinakailangan na magtaglay ang isang talumpati ng tatlong bahagi. 21
  • 22.
    KASANAYAN SA PAGHAHABING BAHAGI NG TALUMPATI ✗ Introduksiyon. Ito ang pinakapanimula ng talumpati. Ito ay naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng talumpati kaya naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati. Mahalaga ang isang mahusay na panimula upang: • mapukaw ang kaisipan at damdamin ng mga makikinig • makuha ang kanilang interes at atensiyon • maihanda ang mga tagapakinig sa gaganaping pagtalakay sa paksa • maipaliwanag ang paksa • mailahad ang balangkas ng paksang tatalakayin • maihanda ang kanilang puso at isipan sa mensahe 22
  • 23.
    KASANAYAN SA PAGHAHABING BAHAGI NG TALUMPATI âś— Diskusyon o Katawan. Dito makikita ang pinakamahalagang bahagi ng talumpati sapagkat dito tinatalakay ang mahahalagang punto o kaisipang nais ibahagi sa mga nakikinig. Ito ang pinakakaluluwa ng talumpati. Kinakailangang wasto, malinaw, at kaakit-akit ang katawan ng talumpati. 23
  • 24.
    KASANAYAN SA PAGHAHABING BAHAGI NG TALUMPATI ✗ Katapusan o Kongklusyon. Dito nakasaad ang pinakakongklusyon ng talumpati. Dito kalimitang nilalagom ang mga patunay at argumentong inilahad sa katawan ng talumpati. Ito ay kalimitang maikli ngunit malamán. Maaaring ilagay rito ang pinakamatibay na paliwanag at katwiran upang mapakilos ang mga tao ayon sa layunin ng talumpati. 24
  • 25.
    âś— Ang habang talumpati ay nakasalalay kung ilan minuto o oras ang inilaan para sa pagbigkas o presentasyon nito. Malaking tulong sa pagbuo ng nilalaman nito ang pagtiyak sa nilaang oras. 25
  • 26.
  • 27.
    GABAY âś— Piliin lamangang isang pinakamahalagang ideya. âś— Magsulat kung paano ka nagsasalita. âś— Gumamit ng mga kongkretong salita at halimbawa. âś— Tiyaking tumpak ang mga ebidensiya at datos na ginagamit sa talumpati. âś— Gawing simple ang pagpapahayag sa buong talumpati. 27
  • 28.
  • 29.
    SENIOR HIGH SCHOOL APPLIEDSUBJECT FILIPINO SA PILING LARANGAN AKADEMIK
  • 30.
  • 31.
    QUIZ 1. Ito ayuri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito ay magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig. 2. Ang talumpating ito ay ibinibigay nang biglaan o walang paghahanda. 3. Ito ay isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa isang partikular na paksa. 4. Sa talumpating ito, nagbibigay ng ilang minuto para sa pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay sa paksang ibinigay bago ito ipahayag. 31 COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved. For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only. Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
  • 32.
    QUIZ 5. Ito ayuri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito ay magbigay ng inspirasyon sa mga nakikinig. 6. Ang isang kahinaan ng ganitong talumpati ay pagkalimot sa nilalaman ng manuskritong ginawa. 7. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang alayunin nito ay tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon. 8. Ito ay uri ayon sa layunin kung saan ang layunin nito ay ipabatid sa mga tagapakinig ang isang paksa, isyu, o pangyayari 32 COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved. For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only. Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
  • 33.
    Quiz ✗ Magbigay ngApat na uri ng tagapakinig 9. 10. 11. 12. ✗ Ibigay ang tatlong Hulwaran 13. 14. 15. 33 COLLEGE OF MARY IMMACULATE © 2021. All Rights Reserved. For the exclusive use of Officially Enrolled CMIans only. Unauthorized use, reproduction, sharing or distribution is strictly prohibited.
  • 34.
    Gawain #1 Gumawa ngisang mapanghikayat na sanaysay na hindi bababa sa sampung pangungusap. Isulat ito sa ½ yellow paper. 34
  • 35.
    Gawain #2 Umisip ngtopic at gumawa ng isang talumpati na may dalawang talata at kada talata ay may limang pangungusap. Lagyan ng titulo ang gagawing talumpati. 35
  • 36.
    Gawain #3 Sagutin angtanong: Bilang isang mag-aaral paano makatutulong sa iyo ang akademikong pagsulat.

Editor's Notes

  • #16 Ang kaalaman nya ay dapat na hihigit sa mga tagapakinig. Dapat handa, nagplano at inaral ang paksa.
  • #17 Maaari ding mag interbyu sa mga taong expert sa iyong tatalakayin. Magiging mahina ang talumpati kung kulang sa datos, walang laman at may mga maling impormasyon. Mahalaga ang laman kasya sa ganda ng boses, presentation at husay sa pagbigkas.