การจัดทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคล
                                                   (Personal Digital Archives Development)



                                                                                              Rachabodin Suwannakanthi
                                                                                Knowledge Elicitation and Archiving Laboratory
                                                                         National Electronics and Computer Technology Center
                                                                        National Science and Technology Development Agency




Download this presentation from http://www.slideshare.net/rachabodin/
หัวขอการบรรยาย

• จดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลคืออะไร?

• เทคโนโลยีที่เกี่ยวของและทําไมตองใช

• จะทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลไดอยางไร?




                                           2
หัวขอการบรรยาย

• จดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลคืออะไร?

• เทคโนโลยีที่เกี่ยวของและทําไมตองใช

• จะทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลไดอยางไร?




                                           3
เอกสารจดหมายเหตุสวนบุคคล

  เอกสาร บันทึก รายงานเหตุการณตางๆ ที่เกิดขึ้น
  หรือสื่อตางๆ ที่ถูกบันทึกโดยบุคคล เชน ภาพถาย
  ภาพวาด บันทึกประจําวัน เทปหรือวิดโอทีบันทึก
                                   ี   ่
  เหตุการณ ความทรงจํา เปนตน




                                                   4
ตัวอยาง - จดหมายเหตุลาลูแบร

  เปนเอกสารจดหมายเหตุท่ถูกบันทึกโดย มองซิเออ
                        ี
  เดอ ลา ลูแบร เอกอัครราชทูตผูมีอานาจเต็ม ของ
                                   ํ
  พระเจาหลุยสที่ ๑๔ แหงฝรั่งเศส ซึ่งเขามาทูลพระ
  ราชสาสนเจริญสัมพันธไมตรี ณ สยามประเทศ เปน
  ผูประพันธขึ้นราวป พ.ศ. ๒๒๓๐ - พ.ศ. ๒๒๓๑ ซึ่ง
  ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช

              มร. เดอะ ลา ลูแบร. “จดหมายเหตุ ลา ลูแบร ราชอาณาจักรสยาม” แปลโดยสันต ท. โกมลบุตร, นนทบุร: ศรีปญญา, ๒๕๔๘
                                                                                                        ี


                                                                                                                5
มีอะไรในจดหมายเหตุลาลูแบร

• ขอมูลที่ถูกบันทึกไวในจดหมายเหตุ ลา ลู แบร คือ
  – สภาพทางภูมศาสตร
              ิ
  – วิถีชีวิต และขนบธรรมเนียมประเพณี
  – การเมืองการปกครอง
• ลา ลู แบร เขียนจดหมายเหตุนี้ ขณะอยูกรุงศรี
  อยุธยาเพียง ๓ เดือน ๖ วัน
              มร. เดอะ ลา ลูแบร. “จดหมายเหตุ ลา ลูแบร ราชอาณาจักรสยาม” แปลโดยสันต ท. โกมลบุตร, นนทบุร: ศรีปญญา, ๒๕๔๘
                                                                                                        ี


                                                                                                                6
ตัวอยางภาพจากจดหมายเหตุลาลูแบร




La Loubere, Simon de “A new historical relation of the kingdom of Siam”, London: Printed by F.L. for Tho. Horne ... [and 2 others], 1693     7
Southeast Asia Visions Collection of Cornell University Library (http://digital.library.cornell.edu/cgi/t/text/text-idx?c=sea;idno=sea130)
ตัวอยาง – จดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ




                                                                          8
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
ตัวอยาง – จดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ

    เปนเอกสารจดหมายเหตุที่เกียวของกับการศึกษา
                              ่
  การปฏิบติ และการเผยแพรธรรม ตลอดชวงชีวิต
         ั
  ๘๗ ป ระหวางระหวางปพุทธศักราช ๒๔๔๙-
  ๒๕๓๖ ของทานพุทธทาสภิกขุ ซึงประกอบดวย
                             ่
  สิ่งพิมพ ภาพ แถบเสียงโสตทัศน และวัตถุสิ่งของ
  ตางๆ ของทานพุทธทาส มีปริมาณเบืองตนมากกวา
                                  ้
  ๒๗,๓๔๗ รายการ

                                                                          9
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
วิธีการบันทึกขอมูลของทานพุทธทาสภิกขุ




                                                                          10
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
วิธีการบันทึกขอมูลของทานพุทธทาสภิกขุ




                                                                          11
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
วิธีการบันทึกขอมูลของทานพุทธทาสภิกขุ




                                                                          12
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
วิธีการบันทึกขอมูลของทานพุทธทาสภิกขุ




                                                                          13
  ขอมูลจากมูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ (http://www.bia.or.th/)
เอกสารจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลคืออะไร

      เอกสารจดหมายเหตุในรูปแบบขอมูลดิจิทลที่ถูก
                                         ั
  แปลงจากตนฉบับ ในรูปแบบตางๆ ทั้งขอมูลที่
  สามารถจับตองได เชน กระดาษ วัตถุชนิดตางๆ
  หรือขอมูลที่ไมสามารถจับตองได เชน ความรู
  ความคิด ความทรงจํา ประสบการณที่อยูในบุคคล
                                     




                                                  14
  .
ตัวอยางเอกสารจดหมายเหตุดิจิทัล

• Digital Images
  - JPG
• Digital Video
  – CD Video, DVD Video, Portable Video
• Digital Sound / Digital Music
  - MP3, MP4
• Digital Document
  - PDF, Word Document
                                          15
  .
ตัวอยางสมุดบันทึกทานพุทธทาสฉบับดิจิทัล




                                           16
  .
หัวขอการบรรยาย

• จดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลคืออะไร?

• เทคโนโลยีที่เกี่ยวของและทําไมตองใช

• จะทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลไดอยางไร?




                                           17
เทคโนโลยีที่เกียวของกับจดหมายเหตุดิจิทัล
               ่


       เทคโนโลยีสารสนเทศ
        เทคโนโลยีสารสนเทศ         +   เทคโนโลยีการสื่อสาร
                                       เทคโนโลยีการสื่อสาร


      - เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส       - เครือขายอินเทอรเน็ต
      - เทคโนโลยีคอมพิวเตอร          - เครือขายสังคม (Social Network)
         - Hardware
         - Software




                                                                  18
  .
เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอร




           Digital Camera




                                                   Computer Set




      Scanner


                            Digital Media Player                  19
  .
เทคโนโลยีอินเทอรเน็ตและเครือขายสังคม

• เครือขายอินเทอรเน็ตเปนเทคโนโลยีท่ทําใหเกิด
                                      ี
  การเชื่อมโยงคอมพิวเตอรทวโลก
                          ั่
• เครือขายสังคม (Social Network) ปนเทคโนโลยี
  ที่ทําใหเกิดการเชื่อมโยงคนที่อยูบนเครือขาย
                                   
  อินเทอรเน็ตเขาดวยกัน เชน Hi5, Facebook,
  MySpace ฯลฯ


                                                 20
ตัวอยางเครือขายสังคม




                         21
จะไดประโยชนอะไรจากการใชเทคโนโลยี ในการจัดทํา
จดหมายเหตุดิจิทลสวนบุคคล
               ั

• สามารถสืบคนขอมูลไดอยางรวดเร็ว ถูกตอง ตรง
  กับความตองการ
• สามารถจัดการกับขอมูลจํานวนมากไดอยางมี
  ประสิทธิภาพ
• ขยายของเขตของการใชงาน หรือการเขาถึงขอมูล
  ใหสามารถใชงานหรือเขาถึงไดในวงกวาง

                                              22
  .
หัวขอการบรรยาย

• จดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลคืออะไร?

• เทคโนโลยีที่เกี่ยวของและทําไมตองใช

• จะทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคลไดอยางไร?




                                           23
แนวทางในการจัดทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคล

• Private Archive
• Basic Public Archive
      (One Stop Archive)
• High Performance Public Archive
      (Distributed Archive using Social Network
  Technology)

                                                  24
  .
Private Archive

• เหมาะสําหรับผูที่ตองการทําคลังจดหมายเหตุ
      ดิจิทัล โดยไมประสงคจะเผยแพรสูสาธารณะ
• กระบวนการในการจัดทํา
      – แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทัล
      – จัดเก็บไวในคอมพิวเตอร หรือสื่อเก็บขอมูล
       สํารอง เชน DVD, External Hard Disk

                                                25
  .
Basic Public Archive

• เหมาะสําหรับผูที่ตองการทําคลังจดหมายเหตุ
      ดิจิทัล ตองการเผยแพรสสาธารณะแบบงายๆ
                              ู
• กระบวนการในการจัดทํา
      – แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทัล
      – สํารองขอมูลไวในสื่อเก็บขอมูลสํารอง เชน
       DVD, External Hard Disk
      – นําขอมูลเผยแพรผานเว็บไซตประเภทบล็อก
                                                 26
  .
High Performance Public Archive

• เหมาะสําหรับผูที่ตองการทําคลังจดหมายเหตุ
      ดิจิทัล ตองการเผยแพรสสาธารณะ โดยใช
                              ู
  พลังของเทคโนโลยีเครือขายสังคม
• กระบวนการในการจัดทํา
      – แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทัล
      – สํารองขอมูลไวในสื่อเก็บขอมูลสํารอง
      – จัดเก็บขอมูลแยกตามประเภทสื่อในเว็บไซต

  .
      – สรางการเชื่อมโยงไปยังทุกสื่อ           27
กระบวนการในการจัดทําจดหมายเหตุดิจิทลสวนบุคคล
                                   ั
โดยใชประโยชนจากเครือขายสังคม

             ๑. แบงกลุมเอกสารจดหมายเหตุ




          ๒. แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทล
                                           ั




        ๓. นําขอมูลดิจิทัลเขาสูเว็บไซตที่เกี่ยวของ



                                                          28
  .
กระบวนการในการจัดทําจดหมายเหตุดิจิทลสวนบุคคล
                                   ั




                                            29
  .
๑. แบงกลุมเอกสารจดหมายเหตุ




 เราจะบันทึกขอมูลอะไรในจดหมายเหตุดิจิทัล?




                                        30
  .
๑. แบงกลุมเอกสารจดหมายเหตุ


       บันทึก                      วิดีโอ
      ประจําวัน                   ในมือถือ




      ภาพถาย                    ไฟลนําเสนอ
      สมัยเด็ก                  ในการบรรยาย




                   ภาพจาก
                  กลองดิจทัล
                          ิ


                                               31
  .
๑. แบงกลุมเอกสารจดหมายเหตุ

          ชนิดของตนฉบับ                 รูปแบบของขอมูล
                                             ตนฉบับ
 บันทึกประจําวัน                - ความทรงจํา
                                - ภาพถายดิจิทัล

 ภาพถายสมัยเด็กในอัลบั้ม       - ภาพสีและขาวดํา
                                  ที่ถูกอัดลงในกระดาษ

 ภาพนิ่งดิจิทลจากกลองประจํากาย - ไฟลภาพดิจิทัล
             ั

 วิดีโอที่อัดไวในมือถือ        - ไฟลวิดีโอดิจิทัล

 ไฟลนําเสนอ                    - PowerPoint file
 (presentation)


                                                           32
  .
๒. แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทัล



      จะแปลงขอมูลดิบใหเปนดิจิทัลไดอยางไร?
               โดยใชเครื่องมืออะไร?
               ผลลัพธเปนแบบไหน?




                                                 33
  .
๒. แปลงขอมูลใหอยูในรูปแบบดิจิทัล
  ชนิดของตนฉบับ        รูปแบบของขอมูล       วิธีการแปลงขอมูล            คุณลักษณะ
                            ตนฉบับ                                          ของไฟล
                                                                             ผลลัพธ
บันทึกประจําวัน     -    ความทรงจํา          พิมพพรอมใส             -    Text file
                    -    ภาพถายดิจิทัล      ภาพประกอบ                 -    jpg

ภาพถายสมัยเด็ก     -    ภาพสีและขาวดํา      สแกนดวยสแกนเนอร         -    jpg
ในอัลบั้ม                ที่ถกอัดลงใน
                             ู               (ถาไมมใชกลองดิจิทัล
                                                     ี
                         กระดาษ              ถาย)
ภาพนิ่งดิจิทัล      -    ไฟลภาพดิจิทัล      ไมตองแปลงขอมูล
                                                                      -    jpg
จากกลองประจํากาย
วิดีโอที่อดไว
          ั         -    ไฟลวิดีโอดิจิทัล   ไมตองแปลงขอมูล
                                                                      -    flv, avi
ในมือถือ
ไฟลนาเสนอ
     ํ              -    Powerpoint file     ไมตองแปลงขอมูล         -    ppt
(presentation)


                                                                                       34
    .
๓. นําขอมูลดิจิทัลเขาสูเว็บไซตที่เกียวของ
                                        ่


        บทความ                   บล็อก (Blog)

      ภาพนิ่งดิจิทัล               Flickr.com


       วิดีโอดิจทัล
                ิ                Youtube.com


      Presentation              Slideshare.net


                                                 35
  .
๓. นําขอมูลดิจิทัลเขาสูเว็บไซตที่เกียวของ
                                        ่




  ผังภาพแสดงการแยกเก็บขอมูลตามประเภทของขอมูลและการเชื่อมโยงขอมูลทุกประเภท
                                                                          36
  .
เก็บขอมูลบทความดวยบล็อก

• บล็อก (blog) เปนคํารวมมาจากคําวา เว็บล็อก (weblog)
• บล็อกเปนเว็บไซตประเภทหนึ่ง ทีแสดงขอมูลเรียงตามเวลาในการเขียน
                                 ่
• บล็อกโดยปกติจะประกอบดวย ขอความ ภาพ ลิงก เพลง หรือวิดโอ
                                                         ี
• บล็อกจะเปดใหผูเขามาอานขอมูลสามารถแสดงความคิดเห็นตอทาย
  ขอความทีเจาของบล็อกเปนคนเขียน
           ่
• คําวา "บล็อก" ยังใชเปนคํากริยาไดซึ่งหมายถึง การเขียนบล็อก
• ผูที่เขียนบล็อกจะถูกเรียกวา "บล็อกเกอร"




                                                                  37
Data from http://th.wikipedia.org/wiki/บล็อก_(อินเทอรเน็ต)
ตัวอยางบล็อก




                38
สรางบล็อกไดไมยากเริ่มตนที่สมัครสมาชิก




http://www.wordpress.com/                   39
บันทึกเรื่องราวผานเครื่องมือแสนงาย




                                       40
ความลับของการเพิ่มประสิทธิภาพในการสืบคน




                                       41
เก็บขอมูลรูปภาพที่เว็บไซต Online Photo Sharing

• Online photo sharing คือ เว็บไซตที่ใหบริการจัดเก็บ
 ภาพดิจิทัลบนเครือขายอินเทอรเน็ต ทําใหเจาของภาพ
 สามารถจัดเก็บ จัดการ และเผยแพรภาพดิจิทลไดอยาง
                                        ั
 มีประสิทธิภาพ
• เจาของภาพสามารถกําหนดชื่อภาพ คําอธิบายภาพ และ
 คําสําคัญ (tags) เพื่อใหสามารถสืบคนภาพที่ตองการ
 ไดรวดเร็ว
• สามารถกําหนดขอบเขตของการเขาถึงขอมูล และผูชม
 สามารถแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมกับภาพได            42
ตัวอยางเว็บไซต Online Photo Sharing




http://www.flickr.com/                  43
เริ่มตนเก็บภาพดวยการสมัครสมาชิก




                                    44
ขั้นตอนงายๆ ในการเก็บภาพบน Flickr




                                     45
ตัวอยางหนาจอแสดงภาพ




                        46
ความลับของการเพิ่มประสิทธิภาพในการสืบคน




                                       47
เก็บขอมูลรูปภาพที่เว็บไซต Online Video Sharing

• Online video sharing คือ เว็บไซตที่ใหบริการจัดเก็บ
 วิดีโอดิจทัลบนเครือขายอินเทอรเน็ต ทําใหเจาของวิดีโอ
          ิ
 สามารถจัดเก็บ จัดการ และเผยแพรวดีโอดิจิทัลไดอยาง
                                 ิ
 มีประสิทธิภาพ
• เจาของวิดีโอสามารถกําหนดชื่อิดีโอ คําอธิบาย และ
 คําสําคัญ (tags) เพื่อใหสามารถสืบคนวิดีโอที่ตองการ
 ไดรวดเร็ว
• ผูเขาชมสามารถแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมกับวิดีโอได
                                                     48
ตัวอยางเว็บไซต Online Video Sharing




            http://www.youtube.com/     49
เริ่มตนเก็บวิดีโอดวยการสมัครสมาชิก




                                       50
ระบบจัดการวิดีโอของ Youtube




                              51
ระบบเพิ่มวิดีโอของ Youtube




                             52
ความลับของการเพิ่มประสิทธิภาพในการสืบคน




                                       53
เก็บขอมูลไฟลเอกสารบนอินเทอรเน็ต

• ไฟลเอกสาร เชน ไฟลที่ถูกสรางจากซอฟตแวรประเภท
 Word Processing, ไฟลนําเสนอ, ไฟลเอกสาร PDF
• เว็บไซตทจัดเก็บเอกสาร
           ี่
  • http://www.slideshare.net
  • http://www.scribd.com
• มีคุณสมบัติในการจัดเก็บ เผยแพร แลกเปลี่ยน และผูชม
 สามารถแสดงความคิดเห็นตอทายเอกสารได สามารถนํา
 เอกสารไปอางอิงได
                                                  54
ตัวอยางเว็บไซตสําหรับการจัดเก็บเอกสาร

                      http://www.slideshare.net/




                                             55
ตัวอยางเว็บไซตสําหรับการจัดเก็บเอกสาร




                                          56
            http://www.scribd.com
เริ่มตนที่สมัครสมาชิกแลวเก็บเอกสารไดทันที




                                               57
แบบฟอรมสําหรับการจัดเก็บเอกสาร




                                  58
ความลับของการเพิ่มประสิทธิภาพในการสืบคน




                                       59
สรางการเชื่อมโยงไปยังทุกแหลงเก็บขอมูล

• ใชเว็บไซต http://www.twitter.com เปน
 ตัวกลางในการเชื่อมโยง
• เว็บไซตทวิตเตอรคือเว็บไซตที่เปน Micro Blog
 หรือบล็อกขนาดเล็ก บรรจุขอความไมมาก
                         
 ตอ 1 รายการ
• สามารถสรางการเชื่อมโยง (Link) ไปยัง
 เว็บไซต หรือสื่อตางๆ ได
                                             60
แบบฟอรมการสมัครสมาชิก




                         61
หนาตาเว็บไซต Twitter




                         62
ผังภาพแสดงการเชื่อมโยงขอมูลโดยใช Twitter




                                             63
บทสรุป
 ปจจัยในการจัดทําจดหมายเหตุดิจิทัลสวนบุคคล
   1. ความตระหนักถึงความสําคัญของการจัดทํา
      จดหมายเหตุสวนบุคคล
   2. ขอมูลหรือเอกสารจดหมายเหตุ
   3. เครื่องมือที่จําเปน เชน คอมพิวเตอร
      อินเทอรเน็ต อุปกรณนําเขาขอมูล
   4. วิธการและมาตรฐานในการจัดทํา
         ี
    5. คําสําคัญ (Tags)                        64
ขอบคุณครับ
 http://www.twitter.com/rachabodin/




                                      65

Personal Digital Archive Development