Sunumda Rekabet Hukuku Açısından Ortak Alım Anlaşmaları Rekabet Kurumu kılavuzu ile beraber Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamında incelenmiştir.
ORTAK ALIM ANLAŞMALARI
STanım ve kapsam
S İlgili pazarlar
S Kanun’un 4. maddesi kapsamında değerlendirme
S Temel rekabetçi kaygılar
S Rekabeti kısıtlama amacı
S Rekabeti kısıtlama etkisi
S Pazar gücü
S İşbirlikçi sonuç
S Kanun’un 5. maddesi kapsamında değerlendirme
S Etkinlik kazanımı
S Tüketicilere yansıma
S Rekabetin ortadan kalkmaması
S Zorunluluk
3.
Ortak Satınalma Yapılanması
Ortaksatınalmalar aşağıdaki gibi yapılanabilmektedir:
S İki veya daha fazla şirket tarafından ortak bir şekilde
kontrol edilen bir şirket tarafından satınalma
S Her birinin üzerinde kontrol hakkı olmadığı hisse
sahipliğiyle şirket üzerinden ortak satınalımlar
S İki veya daha fazla şirketin formal veya formal olmayan
anlaşmalar ile gerçekleştirdiği ortak satınalmalar
4.
Neden Ortak Satınalma?
SOrtak alım anlaşmaları, alıcı gücü yaratmayı
hedefleyerek genellikle tüketiciler için daha düşük fiyat
ya da daha kaliteli ürün ve hizmetler
sağlayabilmektedir. Söz konusu anlaşmalar hem üretici
hem de tüketici açısından avatajı hedeflemektedir.
S Ancak, bazı durumlarda ortak satınalma, rekabet
sorunlarına da neden olabilir. Söz konusu sorunları
«Rekabetin Korunması Hakkında Kanun» kapsamında
inceleyeceğiz.
5.
Ortak Alım Anlaşmaları- Tanım
S Tarafların sağlayıcılar karşısında pazarlık güçlerini arttırma amacıyla
başvurdukları bu tip anlaşmalar, rekabet hukuku açısından üç türlü
sakınca oluşturabilmektedir.
S Birincisi, alım karteli oluşturmak suretiyle üst pazardaki (upstream market)
rekabetin bozulması,
S ikincisi benzer maliyet yapısının alt ürün pazarına yansıtılarak
(downstream market) örtük bir fiyat anlaşmasına zemin hazırlanması ve
S üçüncüsü de alım anlaşmasının amacının ve sınırlarının aşılarak
anlaşmanın bilgi paylaşımına yol açacak bir platforma dönüştürülmesidir.
(Rekabet Kurumu, Kılavuz)
6.
S Ortak alımanlaşmaları, hem yatay hem de dikey
düzenlemeler içerebilir. Bu gibi durumlarda iki aşamalı bir
analiz gereklidir.
S Öncelikle, ortak alım yapan teşebbüsler arasındaki yatay
anlaşmaların kılavuzda tanımlanan ilkeler çerçevesinde
değerlendirilmesi gereklidir. Bu değerlendirme
sonucunda, ortak alım anlaşmasının rekabetçi kaygılara
neden olmadığı sonucuna varılması halinde, ilgili dikey
düzenlemeleri incelemek için bir başka değerlendirme
yapılması gerekir. Bu sunum kapsamında sadece yatay
anlaşmalar incelenecektir.
7.
S Ortak alımanlaşmaları çeşitli sektörlerde ürünlerin ortak
alımı için oluşturulan teşebbüs birlikleri şeklinde
görülmektedir.
8.
İlgili Pazarlar
S Ortakalım anlaşmalarından etkilenebilecek iki pazar
bulunmaktadır.
S Bunlardan ilki, ortak alım anlaşmasının doğrudan ilgili
olduğu pazarlar, yani ilgili alım pazarlarıdır. İşletme alıcı
tarafındadır.
S İkincisi ise, anlaşma taraflarının satıcı olarak faaliyet
gösterdiği alt pazarlar olan satım pazarlarıdır. İşletme
ortak alım sonucu satın aldığı ürünleri satan/ pazarlayan
konumdadır.
9.
Pazar alanının belirlenmesi
Sİlgili alım pazarlarının belirlenmesi genel olarak ikame
edilebilirlik kavramına dayanmaktadır.
S Alım pazarı tanımının satım pazarı tanımından tek farkı ikame
edilebilirliğin talep açısından değil arz açısından tanımlanması
gerekliliğidir. Başka bir deyişle, alıcıların üzerindeki rekabet
kısıtlarını belirleme açısından tedarikçi alternatiflerinin
belirleyici etkisi bulunmaktadır. Bu alternatifler, örneğin
tedarikçilerin küçük ama kalıcı bir fiyat düşüşüne verdiği tepkiyi
incelemek suretiyle analiz edilebilir.
S Pazarın tanımlanmasından sonra pazar payı, ilgili pazarda
satın alınan ürün veya ürünlere ilişkin toplam satışlar içerisinde
tarafların yaptığı alımların yüzdesi olarak hesaplanabilir.
10.
Temel Rekabetçi Kaygılar
Ortakalım anlaşmaları sonucunda ortaya çıkabilecek bazı rekabeti
kısıtlayıcı etkiler şu şekilde sıralanabilir:
S alım pazarında ve/veya satıma ilişkin alt pazarlarda ürün
fiyatlarında artış,
S üretim miktarında düşüş,
S ürün kalitesinde ve çeşitliğinde azalma
S inovasyonda azalma,
S pazar paylaşımı
11.
S Alt pazarlardakirakiplerin, ürünlerin büyük kısmını birlikte
almaları halinde satım pazarlarında fiyat rekabeti güdüsü
ciddi oranda azalabilir. Mutlaka hakim durum anlamına
gelmemekle birlikte, tarafların satım pazarlarında önemli
bir pazar gücü varsa, ortak alım anlaşması ile elde edilen
düşük alım fiyatlarının, tüketicilere yansıtılmaması
muhtemeldir
12.
S Tarafların, alımpazarında önemli seviyede pazar gücüne
(alıcı gücüne) sahip olmaları halinde tedarikçileri,
ürettikleri ürünlerin çeşitliliğini ya da kalitesini azaltmaya
zorlamaları riski bulunmaktadır. Bu durum da, kalitede
düşüş, inovasyon çabalarında azalma veya nihai
aşamada optimal olmayan arz miktarı gibi birtakım
kısıtlayıcı etkilere neden olabilir.
13.
S Ortak alımanlaşması taraflarının alıcı gücü, etkin
tedarikçilere erişimlerini sınırlandırmak suretiyle rakip
alıcıları pazar dışına çıkarmak için kullanılabilir.
S Bu durum, sınırlı sayıda tedarikçinin bulunduğu ve üst
pazarın arz tarafında giriş engellerinin olduğu pazarlarda
daha muhtemeldir.
S Ancak, genel olarak, taraflar satım pazarlarında pazar
gücüne sahip değilse, ortak alım anlaşmalarının rekabet
sorunlarına yol açma olasılığı daha düşüktür.
14.
Rekabeti Kısıtlama Amacı
SGerçekte ortak alımla ilgili olmayan ve gizli bir kartel
kurmaya, yani normalde yasaklanmış bulunan fiyat
tespiti, üretim miktarının sınırlandırılması veya Pazar
paylaşımı faaliyetlerine yönelik bir araç olarak kullanılan
ortak alım anlaşmaları rekabeti kısıtlama amacı
taşımaktadır.
15.
S Alım fiyatlarınıntespitini içeren anlaşmalar 4. madde
uyarınca rekabeti kısıtlama amacı taşıyabilir. Ancak, ortak
alım anlaşmasına ilişkin oluşumun taraflarının, tedarikçi
ile yapılan sözleşme kapsamındaki ürünler için oluşumun
tedarikçilere ödeyeceği alım fiyatları konusunda uzlaştığı
durumlarda, anlaşmanın 4. madde kapsamında rekabeti
kısıtlayıcı etkilere yol açmasının muhtemel olup olmadığı
değerlendirilmelidir. Her iki senaryoda da, alım fiyatlarına
ilişkin anlaşma tek başına değil, ortak alım anlaşmasının
pazar üzerindeki genel etkileri ışığında değerlendirilir.
16.
Rekabetin Korunması
Hakkında Kanun
SRekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar
S Madde 4 – Belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak
rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi
doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar,
uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı
ve yasaktır. Bu haller, özellikle şunlardır:
a) Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kar gibi
unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi,
b) Mal veya hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının
veya unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü,
c) Mal veya hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü veya bunların piyasa
dışında belirlenmesi,
d) Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması veya piyasada
faaliyet gösteren teşebbüslerin boykot ya da diğer davranışlarla piyasa dışına
çıkartılması yahut piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,
17.
e) Münhasır bayilikhariç olmak üzere, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit
durumdaki kişilere farklı şartların uygulanması,
f) Anlaşmanın niteliği veya ticari teamüllere aykırı olarak, bir mal veya hizmet ile
birlikte diğer mal veya hizmetin satın alınmasının zorunlu kılınması veya aracı
teşebbüs durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın ya da hizmetin diğer bir
mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da arz edilen
bir mal veya hizmetin tekrar arzına ilişkin şartların ileri sürülmesi,
Bir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat
değişmelerinin veya arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin faaliyet
bölgelerinin, rekabetin engellendiği, bozulduğu veya kısıtlandığı piyasalardakine
benzerlik göstermesi, teşebbüslerin uyumlu eylem içinde olduklarına karine
teşkil eder.
Ekonomik ve rasyonel gerçeklere dayanmak koşuluyla taraflardan her biri
uyumlu eylemde bulunmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.
18.
Rekabeti Kısıtlama Etkisi
SRekabeti kısıtlama amacı olmayan ortak alım
anlaşmalarının rekabet üzerindeki mevcut ve muhtemel
etkileri, kendi hukuki ve iktisadi şartları dikkate alınarak
değerlendirilir. Bir ortak alım anlaşmasının rekabet
üzerinde yarattığı kısıtlayıcı etkilerin analizi, hem alım
hem de satım pazarlarındaki olumsuz etkileri
kapsamalıdır.
19.
*Pazar Gücü
S Birortak alım oluşumu tarafının pazar gücüne sahip olduğunu
ve bu nedenle anlaşmanın 4. madde kapsamında rekabet
üzerinde kısıtlayıcı etkilere yol açabileceğini gösterecek belirli
bir eşik bulunmamaktadır. Ancak, ortak alım oluşumunun
taraflarının, alım pazarlarındaki toplam pazar payları %15’i
aşmıyorsa ve satım pazarlarındaki toplam pazar payları da
%15’i geçmiyorsa pazar gücünün bulunması birçok durumda
muhtemel değildir. Ayrıca, tarafların toplam pazar payları, hem
alım hem de satış pazarlarında %15’in üstünde değilse 5.
madde koşullarının sağlanması muhtemeldir.
21.
S Madde 5– Kurul, aşağıda belirtilen şartların tamamının varlığı halinde, teşebbüsler arası
anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birlikleri kararlarının 4 üncü madde hükümlerinin
uygulanmasından muaf tutulmasına karar verebilir:
a) Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da
ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması,
b) Tüketicinin bundan yarar sağlaması,
c) İlgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması,
d) Rekabetin (a) ve (b) bentlerindeki amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan fazla
sınırlanmaması.
S (Değişik ikinci fıkra: 2/7/2005-5388/1 md.) Muafiyet belirli bir süre için verilebileceği
gibi, muafiyetin verilmesi belirli şartların ve/veya belirli yükümlülüklerin yerine getirilmesine
bağlanabilir. Muafiyet kararları anlaşmanın ya da uyumlu eylemin yapıldığı veya teşebbüs birliği
kararının alındığı yahut bir koşula bağlanmışsa koşulun yerine getirildiği tarihten itibaren
geçerlidir.
S Kurul, birinci fıkrada gösterilen şartların gerçekleşmesi halinde, belirli konulardaki
anlaşma türlerine bir grup olarak muafiyet tanınmasını sağlayan ve bunların şartlarını gösteren
22.
S Tarafların, pazarlarınbiri ya da her ikisinde bu oranın üzerinde
bir pazar payına sahip olması, ortak alım oluşumunun otomatik
olarak rekabeti kısıtlayıcı etkilere yol açtığı anlamına gelmez.
Bu durumda, ortak alım oluşumunun, pazar üzerindeki etkileri
açısından, pazardaki yoğunlaşma ve büyük tedarikçilerin olası
dengeleyici güçleri gibi faktörler dikkate alınarak
değerlendirilmesi gerekir.
S Alıcı gücü bazı durumlarda rekabet üzerinde kısıtlayıcı etkilere
yol açabilir. Bir ortak alım oluşumunun alımlarının, pazarı rakip
alıcıların erişimine kapatabilecek şekilde alım pazarının büyük
bir kısmına karşılık gelmesi halinde, rekabeti bozucu alıcı
gücünün ortaya çıkması muhtemeldir. Yüksek seviyede bir alıcı
gücü, satım Pazarındaki ürünlerin üretim miktarını, kalite ve
çeşitliliğini dolaylı biçimde etkileyebilir.
23.
S Bir ortakalım oluşumunun taraflarının alıcı gücüne sahip olup
olmadığının analizinde, pazardaki rakipler arasında bulunan
bağların (örneğin, diğer ortak alım anlaşmalarının) sayısı ve
yoğunluğu önemlidir.
S Ancak, aynı ilgili satım pazarında faaliyet göstermeyen rakip
alıcıların (örneğin, farklı coğrafi pazarlarda faaliyet gösteren ve
potansiyel rakip olarak görülemeyecek perakendecilerin)
işbirliği yapması halinde ve taraflar alım pazarı içerisinde
rekabetçi açıdan kendi satım pazarlarındaki diğer oyunculara
zarar verebilecek konuma sahip olmadıkları müddetçe, ortak
alım oluşumunun rekabet üzerinde kısıtlayıcı bir etkiye sahip
olma olasılığı düşüktür.
24.
İşbirlikçi Sonuç
S Taraflarınsatım pazarındaki davranışlarını koordine
etmelerini kolaylaştıran ortak alım oluşumları işbirlikçi
sonuca yol açabilir. Bu durum özellikle, tarafların pazar
gücüne sahip olması ve pazar özelliklerinin
koordinasyona uygun olması kaydıyla, ortak alımın
tarafların maliyetlerini büyük oranda benzer hale
getirmesi halinde gerçekleşebilir.
25.
S Ortak alımoluşumu taraflarının ilgili alt pazardaki
değişken maliyetlerinin önemli bir kısmı benzer ise, söz
konusu işbirliğinin rekabeti kısıtlayıcı etkilere neden olma
olasılığı daha yüksektir. Örneğin, aynı pazarda faaliyet
gösteren perakendecilerin, yeniden satışa sundukları
ürünlerin önemli bir kısmını ortak satın alması ya da bir
nihai ürüne ilişkin pazarda rakip olan teşebbüslerin,
girdilerinin büyük kısmını ortak satın almaları gibi
durumlarda, söz konusu işbirliklerinin rekabeti kısıtlayıcı
etkilere neden olma ihtimali yüksek olacaktır
26.
S Bir ortakalım oluşumu, alış fiyatı ve miktarı gibi ticari
açıdan önemli bilgilerin değişimini gerektirebilir. Bu tür
bilgilerin değişimi, satış fiyatı ve üretim miktarlarına
yönelik koordinasyonu kolaylaştırabilir ve böylece satım
pazarlarında işbirlikçi sonuca yol açabilir. Ancak, bir ortak
alım oluşumunda verilerin, taraflara aktarılmadan
toplanması halinde, rekabete duyarlı bilgilerin
değişiminden kaynaklanan yayılma etkileri asgariye
indirilebilir.
27.
S Bilgi değişimindenkaynaklanan herhangi bir olumsuz etki
tek başına değil, anlaşmanın genel etkileri ışığında
değerlendirilir. Bir ortak alım oluşumu kapsamındaki bilgi
değişiminin rekabet üzerinde kısıtlayıcı etkilere yol
açmasının muhtemel olup olmadığı, bilgi değişimine
ilişkin bölümde yer verilen genel ilkeler uyarınca
değerlendirilmelidir. Eğer bilgi değişimi, ortak alım
oluşumu için zorunlu verilerin paylaşılmasından öteye
geçmiyorsa, anlaşmanın 5. madde koşullarını karşılama
ihtimali yüksektir.
28.
Etkinlik kazanımı
S Ortakalım oluşumları ciddi etkinlik kazanımları
sağlayabilir. Özellikle, düşük alım fiyatları veya işlem,
taşıma ve depolama maliyetlerinin azaltılması gibi yollarla
maliyet unsurlarında tasarruf sağlanarak ölçek
ekonomileri gerçekleştirilebilir. Ayrıca, ortak alım
oluşumları, önemli tedarikçileri inovasyon yapmaya ve
pazara yeni ya da gelişmiş ürünler sunmaya
yönlendirerek niteliksel etkinlik kazanımlarının ortaya
çıkmasını sağlayabilir.
29.
Tüketicilere Yansıma
S Eldeedilen maliyet etkinlikleri ya da pazara yeni veya geliştirilmiş
ürün sunulması biçimindeki niteliksel etkinlikler gibi etkinlik
kazanımlarının, ortak alım oluşumlarının rekabeti kısıtlayıcı
etkilerini telafi edecek şekilde tüketicilere yansıtılması
gerekmektedir. Maliyet tasarruflarının tüketicilere, yani tarafların
müşterilerine, örneğin, satım pazarlarındaki fiyatları düşürmek
suretiyle yansıtılması gereklidir. Alıcıların satım pazarında birlikte
pazar gücüne sahip olmaları halinde, yalnızca alıcı gücünün
kullanılmasından kaynaklanan daha düşük alış fiyatlarının
tüketicilere yansıma olasılığı düşüktür. Bu durumda, 5. maddedeki
koşullar karşılanmayacaktır. Ayrıca, tarafların satım pazarlarındaki
pazar gücü ne kadar yüksekse, etkinlik kazanımlarının, ortak alım
anlaşmasının rekabeti kısıtlayıcı etkilerini telafi edecek şekilde
tüketicilere yansıtılma olasılığı o kadar düşük olacaktır.
30.
Rekabetin ortadan
kalkmaması
Ortak alımanlaşması sonucunda, ilgili pazarın önemli bir
bölümünde rekabetin ortadan kalkmasının söz konusu
olması halinde anlaşma, 5. madde kapsamında muafiyetten
yararlanamaz. Bu değerlendirme hem alım hem de satım
pazarlarını kapsamalıdır.
31.
Zorunluluk
S Etkinlik kazanımlarınıelde etmek için gerekli olanı aşan
kısıtlamalar içeren bir ortak alım anlaşması 5. maddede
sayılan koşulları karşılamayacaktır. Ürünlerin münhasıran
ortak alım yoluyla tedarik edilmesine yönelik
yükümlülükler bazı durumlarda, ölçek ekonomilerini
gerçekleştirmek için gereken hacme ulaşmak açısından
zorunlu olabilir. Ancak, böyle bir yükümlülüğün, her bir
somut olay bağlamında değerlendirilmesi gereklidir.
32.
Örnek Kararlar
Ambarlı Limanı
SAmbarlı Liman tesislerinde faaliyet gösteren altı terminal şirketi, Altaş ve Alpaş adlı iki şirket
kurmuş ve Ambarlı Limanı için gerekli pis su atıklarını tankerler ile boşalttırmak, temizlik işlerini
kiralamak, güvenlik şirketlerini tespit etmek ve işi vermek, şirket terminallerinin imar işlerinde
her türlü malzeme temin etmek, gıda alımında bulunmak ve taşeron şirketleri kiralamak gibi
alım işlerini bu iki ortak girişim aracılığıyla yürütmüştür.
S Ortak alım anlaşması niteliği taşıyan bu ortak girişimlere ilişkin muafiyet değerlendirmesi
kapsamında; – Ambarlı Limanı’ndaki terminallerin yaptıkları ortak alım anlaşmalarının her bir
tedarik pazarındaki toplam satışların önemli bir kısmını kapsamaması, tedarikçilerin terminaller
dışında alternatif alıcılarının bulunması, – Limanda ağırlıklı olarak konteyner elleçlemeye
yönelik liman hizmetlerinin sunulması nedeniyle, konteyner taşımacılığının yapısı gereği uzak
coğrafi bölgelerdeki limanların dahi birbirine alternatif oluşturabilmesi dikkate alınmış ve liman
hizmetleri pazarındaki teşebbüslerin sağlayıcıları veya müşterileri karşısında önemli bir
üstünlüğe ulaşmaları mümkün görülmemiştir. Bu 192 4.5.2004 tarih ve 04-32/373-94 sayılı
Kurul kararı. 193 Belirli bir yük ya da yük grubunun elleçlenmesinde uzmanlaşmış liman ünitesi
(a.g.k.) çerçevede, bu şirketler yoluyla üst pazarlarda faaliyet gösteren tedarikçiler aleyhine
rekabeti kısıtlayıcı bir etkinin ortaya çıkmasının “pek mümkün görünmediği” neticesine
varılmıştır. Esasen, dosya kapsamında varılan sonucun 4. maddenin ihlal edilmediği anlamında
değerlendirilmesi mümkündür. Ancak, değerlendirme Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde
33.
Örnek- 2
S Küçükteşebbüsler tarafından gerçekleştirilen ortak alım 150 küçük
perakendeci, bir ortak alım birliği oluşturmak için anlaşmaya
varmıştır. Teşebbüsler, her bir perakendecinin toplam maliyetlerinin
yaklaşık %50’sine karşılık gelen asgari bir alım miktarını bu birlik
aracılığıyla gerçekleştirmek zorundadır. Perakendeciler, birlik
aracılığıyla asgari miktardan fazla alım yapabilecekleri gibi, anlaşma
kapsamı dışında da alım yapabilmektedirler. Teşebbüslerin, hem
alım, hem de satım pazarlarında toplamda %23 oranında bir payları
bulunmaktadır. Bu perakendecilerin iki büyük rakibi A teşebbüsü ile
B teşebbüsüdür. A teşebbüsünün alım ve satım pazarlarındaki payı
%25, B teşebbüsününki ise %35’tir. Geri kalan daha küçük
teşebbüslerin de bir alım grubu oluşturmasını engelleyecek herhangi
bir engel bulunmamaktadır. 150 perakendeci, alım birliği aracılığıyla
ortaklaşa alım yapmak suretiyle ciddi bir maliyet tasarrufu
sağlamaktadır.
34.
S Değerlendirme: Perakendeciler,alım ve satım pazarlarında orta
seviyede bir piyasa konumuna sahiptirler. Ayrıca, işbirliği bazı
ölçek ekonomileri de yaratmaktadır. Yüksek seviyede bir
maliyet benzerliği sağlamalarına rağmen, perakendecilerin
satım pazarında pazar gücüne sahip olma olasılığı, her ikisi de
tek başına ortak alım teşebbüsünden daha büyük ölçeğe sahip
A ve B teşebbüslerinin pazardaki varlığı nedeniyle düşüktür.
Dolayısıyla, perakendecilerin, davranışlarını koordine ederek
işbirlikçi sonuca neden olma ihtimali düşüktür. Bu nedenle,
ortak alım birliğinin oluşturulmasının 4. madde kapsamında
rekabeti kısıtlayıcı etkilere neden olma olasılığı düşüktür. Böyle
etkiler ortaya çıksa dahi, 5. maddedeki koşulların karşılanması
muhtemeldir.
35.
Örnek - 3
SRakip durumdaki üç üretici olan A, B ve C, bağımsız bir ortak
alım birliğini, üç teşebbüsün de nihai ürünü olan K’nın
üretiminde kullandıkları bir ara ürün olan L ürününü almakla
görevlendirmiştir. L, K’nın üretimi açısından önemli bir maliyet
unsuru değildir. Ortak alım birliği, K’nın satım pazarında taraflar
ile rekabet etmemektedir. Kalite spesifikasyonları, miktar, teslim
tarihleri, azami alım fiyatları gibi alım için gerekli tüm bilgiler,
teşebbüslere değil yalnızca ortak alım birliğine açıklanmaktadır.
Ortak alım birliği, tedarikçiler ile fiyat üzerinde bir anlaşmaya
varmaktadır. A, B ve C, alım ve satım pazarlarının her birinde
toplam %30 oranında pazar payına sahip bulunmaktadır. Bu
üreticilerin alım ve satım pazarlarında altı rakibi bulunmakta
olup, bunlardan ikisinin pazar payı %20’dir
36.
S . Değerlendirme:Taraflar arasında doğrudan bilgi
değişimi olmadığından, alımlar için gerekli bilgilerin ortak
alım teşebbüsüne aktarılmasının işbirlikçi sonuca neden
olma olasılığı düşüktür. Dolayısıyla, bilgi değişiminin 4.
madde kapsamında rekabeti kısıtlayıcı etkilere yol açma
olasılığı düşüktür. Böyle etkiler ortaya çıksa dahi, 5.
maddedeki koşulların karşılanması muhtemeldir.
37.
S Yararlanılan Kaynaklar:
S4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
S Rekabet Kurumu - Yatay İşbirliği Anlaşmaları Hakkında
Kılavuz
S European Commission – Competition Comission