Downloaded 1,540 times
![188
TALASANGGUNIAN
Talasanggunian:
Agno, Lydia N, Ed D., Mga Modelong Estratehiya sa pagtuturo ng Makabayan. Rex
Bookstore, Manila 2005.
Airasian Peter W. Classroom Assessment Concepts and Applications. Boston College.
McGraw Hill Inc. 1221 Avenue of the Americas New York 2005.
Alferez, Merk S. (2009), MSA All College Admission Test Reviewer. MSA Publishing
House. Cainta Rizal.
Badayos, Paquito B. PhD. Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika. Makati Grandwater
Publication & Research Corporation. 1999.
Baisa-Julian, A.G and Lontoc, N.S., (2009). PLUMA: Wika at Panitikan sa Mataas na
Paaralan 1 (1st
Edition). Phoenix Publishing House, Inc. Quezon City.
Belvez, Paz M. Ang Sining at Agham ng Pagtuturo. Rex Book Store, Inc.
2000.
Bloom, Benjamin et al. Taxonomy of Educational Objectives (two vols: The
Affective Domain & The Cognitive Domain). New York: David
McKay,1964.
Buendicho, Flordeliza, Ph. D.(2010). Assesment of Learning 1. Rex
Bookstore Onc. p. 55- 56 at 69.
Bustos, Alicia, et. al.1999. Introduction to Psychology: 3rd Edition.
Quezon City. Katha Publishing Co., Inc.
Calderon Jose Ed.D et.al. Measurement and Evaluation. National Book Store, Quad
Alpha Centrum Bldg. 125 Pioneer St. Mandaluong City 1993.
De Guzman, Rosita. Assessment of Learning 1. [Quezon City] : Lorimar Publishing,
2007.
Elicay, Ph.D. Assessment of Learning, 2010, C&E Publishing Inc. 839
EDSA, South Triangle, Quezon City.
Garcia, Carlito D.(2008) Measuring and Evaluating Learning Outcomes:](https://image.slidesharecdn.com/kennjavebookfil126-131008165542-phpapp01/75/Sining-at-Agham-ng-Pagsusulit-Pangwika-188-2048.jpg)
More Related Content
Similar to Sining at Agham ng Pagsusulit Pangwika
![KOMPAN FIRST QUARTER [Autosaved].pptx](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/kompanfirstquarterautosaved-240130074526-74928336-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
Sining at Agham ng Pagsusulit Pangwika
- 1.
- 2. 2 “Maraming iba’t ibangwika sa daigdig at bawat isa’y may kahulugan. Ngunit kung hindi ako marunong ng wikang ginagamit ng aking kausap, hindi kami magkakaunawaan.” -1 Korinto 14: 10-11 Kahulugan ng Wika Instrumento ng tao ang wika sa pagpapahayag ng kanyang sarili para makamit ang mithiin at adhikain niya sa buhay. Sa pamamagitan ng wika ay naipararating ng tao ang mga impormasyon na gusto niyang maibahagi sa iba. Ayon kay Edward Sapir, ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mithiin. Ayon naman kay Edgar Sturtevant, ang wika ay isang sistema ng mga arbitraryong simbolo ng mga tunog para sa komunikasyon ng tao. Ang mga tunog at kahulugan ng mga salita ay magkakaugnay sa arbitraryong paraan. Nangangahulugan ito na kung hindi mo pa naririnig ang isang salita o ang mga tunog na bumubuo sa salitang ito ay hindi mo ito mauunawaan. Kung gayon, ang wika ay isang sistema kung saan iniuugnay ang mga tunog sa kahulugan at kung alam mo ang wika, alam mo ang sistema. Kalikasan ng Wika – (Austero, et al., 1999) 1. Pinagsama-samang tunog. Ang wika ay pagsasama-sama ng mga tunog na nauunawaan ng mga gumagamit nito na kapag tinuhog ay nakabubuo ng salita. Ang nabubuong salita mula sa mga tunog na ito ay may kahulugan. 2. May dalang kahulugan. Bawat salita ay may taglay na kahulugan sa kanyang sarili lalo‘t higit kung ginagamit na sa pangungusap. 3. May ispeling. Bawat salita sa iba‘t ibang wika ay may sariling ispeling o baybay. Sa wikang Filipino, masasabing madali lamang ang ispeling ng mga salita dahil sa katangian ng wikang ito na kung ano ang bigkas ay siya ring baybay. 4. May gramatikal istraktyur. Binubuo ito ng ponolohiya at morpolohiya (pagsasama ng mga tunog upang bumuo ng salita), sintaks (pagsasama-sama ng mga salita upang bumuo ng pangungusap); semantiks (ang kahulugan ng mga salita at pangungusap); at pragmatiks (nagpapaliwanag sa pagkakasunud-sunod o
- 3. 3 pagkakaugnay-ugnay ng mgapangungusap), sa partisipasyon sa isang kombersasyon at sa antisipasyon ng mga impormasyon na kailangan ng tagapagsalita at tagapakinig. 5. Sistemang oral-awral. Sistemang sensura sa paraang pasalita (oral) at pakikinig (awral). Ang dalawang mahalagang organo na binubuo ng bibig at tainga ang nagbibigay-hugis sa mga tunog na napapakinggan. Ang lumalabas na tunog mula sa bibig ay naririnig ng tainga na binibigyang kahulugan ng nakikinig. 6. Pagkawala o ekstinksyon ng wika. Maaaring mawala ang wika kapag di nagagamit o wala nang gumagamit. Tulad din ito sa pagkawala ng salita ng isang wika, halimbawa, ang salitang banggerahan na bahagi ng sinaunang ayos ng kusina na lugar kung saan hinuhugasan at itinataob ang mga pinggan, baso, atbp. ay hindi na alam ng maraming kabataan sa ngayon. Dahil nagkakaroon ng pagbabagong istruktural ang bahay sa kasalukuyang panahon, darating ang panahon at tuluyan nang di gagamitin ang salitang banggerahan kaya masasabing mawawala na ito o papunta sa ekstinksyon. 7. Iba-iba, diversifayd at pangkatutubo o indijenus. Dahil sa ibat‘ ibang kulturang pinagmulan ng lahi ng tao, ang wika ay iba-iba sa lahat ng panig ng mundo. May etnograpikong pagkakaiba sapagkat napakaraming grupo at/o etnikong grupo ang mga lahi o lipi. Kahalagahan ng Wika (Buensuceso, et al. 1996) Mahalaga ang wika di lamang sa sarili kundi sa pakikipag-interaksyon na rin sa kapwa at sa lipunan. Ginagamit sa pagkuha ng impormasyon, pagtatamo ng edukasyon, gayon din sa pagsisiwalat ng damdamin, saloobin at kaisipan. Sa wika napapabilis at napagagaan ang isang gawain. Ang mga sumusunod ang maituturing na kahalagahan ng pagkakaroon ng wika: 1. Ang wika ay behikulo ng kaisipan. 2. Ang wika ay daan tungo sa puso ng isang tao. 3. Ang wika ay nagbibigay ng kautusan o nagpapakilala sa tungkulin at katayuan sa lipunan ng nagsasalita.
- 4. 4 4. Ang wikaay kasasalaminan ng kultura ng isang lahi maging ng kanilang karanasan. 5. Ang wika ay pagkakakilanlan ng bawat pangkat o grupong gumagamit ng kakaibang mga salitang hindi laganap. 6. Ang wika ay luklukan ng panitikan sa kanyang artistikong gamit. 7. Ang wika ay kasangkapan sa pag-aaral ng kultura ng ibang lahi. 8. Ang wika ay tagabigkis ng lipunan. Pagkatuto ng Wika Ang pag-iisip at ang wika ay magkalapit ang ugnayan at ang kanilang debelopment ay magkasabay din. Ang mga batang matagumpay na nakasusunod/ nakagagawa ng mga gawaing kaugnay ng pag-iisip ay karaniwan na iyong may kahusayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa at pagsulat. Halimbawa, ayon kay Tompkins (1990, p. 2) ang pagsulong at pag-unlad sa pagsulat ng mga bata ay maoobserbahan habang unti-unti nilang naipapahayag ang kanilang mga kompleks na ideya o kaisipan sa kanilang mga sulatin. Kaya nga, saan ba dapat magsimula kung magpaplano ng mga gawain para sa isang pagtuturong pangwika. Dapat mag-ugat ang anumang pagpaplano sa pamamagitan Wika sa lipunan sa sarili sa kapwa
- 5. 5 ng isang tanong:―Paano natutuhan ng mga bata ang wika?‖ Ang kasagutan dito ang titiyak kung paano dapat ihanda ang kaligiran para sa pagtuturo at pagkatuto at ito rin ang magtatakda kung anong uri ng mga gawain ang dapat na ilaan sa mga mag-aaral. Marami nang mga pagpapaliwanag ang ating nabasa hinggil sa kung paano natutuhan ang wika. Ngunit halos magkakaiba at minsan ay nagsasalungatan pa ang mga ito sa isa‘t isa. Isang kampo ang naniniwala na ang pagkatuto raw ng wika ay isang likas na kakayahan; may naniniwala naman na ang pagkatuto ng wika ay bunga ng panggagaya sa pagsasalita ng mga matatanda. At mayroon din nananalig na ang pagkatuto ng wika ay isang proseso ng interaksyon sa kapwa at dapat bigyang pansin ang aktibong tungkulin ng mga bata upang maranasan at matamo ang wika. Hindi mapasusubalian ang naging papel ng pag-aaral sa sikolohiya hinggil sa proseso ng pagkatuto. Malaki ang naging impluwensiya ng mga teoryang behaviorist, innative at kognitib hinggil sa mga kinagawiang paraan sa pagtuturo ng wika. Ating alamin ang ilang pangunahing teorya na nagkaroon ng malaking impluwensya sa larangan ng pagtuturo at pagkatuto ng wika. Mga Teorya ng Pagkatuto ng Wika Teoryang Behaviorist Ipinahahayag ng teoryang behaviorist na ang mga bata ay ipinanganak na may kakayahan sa pagkatuto at ang kanilang kilos at gawi ay maaaring hubugin sa pamamagitan ng pagkokontrol ng kanilang kapaligiran. Ang kakayahang intelektwal ng mga bata ay mapayayaman at mapauunlad sa tulong ng mga angkop na pagpapatibay dito. Binigyang-diin ni Skinner (1968), isang pangunahing behaviorist, na kailangang ―alagaan‖ ang pag-unlad na intelektwal sa pamamagitan ng pagganyak at pagbibigay- sigla at pagpapatibay sa anumang mabuting kilos o gawi. May paniniwala rin si Skinner na maaaring maisagawa ng bata ang anumang gawain kung tuturuan at bibigyan siya ng tamang direksyon. Halimbawa, posibleng pagkaanak pa lamang ay maaaring hubugin na ng mga magulang ang kanilang anak para maging isang doktor o isang abugado. Unti-unting ihahantad ang bata sa mga bagay at gawaing kaugnay nito at palagi nang may angkop na pagpapatibay. Ang mga gurong
- 6. 6 umaayon sa paniniwalangito ni Skinner ay palaging kariringgan ng mga papuring: ―Magaling.‖ ―Tama ang sagot mo.‖ ―Kahanga-hanga ka.‖ ―Sige, ipagpatuloy mo.‖ Ang teoryang behaviorist sa pagkatuto ay nagbigay sa mga guro ng set ng mga simulain at mga pamaraang madaling isagawa sa pagtuturo. Ang audio-lingual method (ALM) na naging popular noong mga taong 1950 at 1960 ay ibinatay sa teoryang behaviorist. Ang mga pangunahing katangian ng ALM ay inilahad sa ibaba: Binibigyang-diin ang mga kasanayang pakikinig at pagsasalita; Binibigyang-diin ang pag-uulit at mga dril; Paggamit lamang ng target na wika; Kagyat na gantimpala/pagpapatibay sa bawat tamang sagot; Kagyat na pagwawasto ng kamalian; at Ang pagtuturo at pagkatuto ay nakatuon sa guro. Teoryang Innative Ang teoryang innative sa pagkatuto ay batay sa paniniwalang lahat ng bata ay ipinanganak na may ―likas na salik‖ sa pagkatuto ng wika. Ipinaliwanag ni Chomsky (1975, 1965) na ang kakayahan sa wika ay kasama na pagkaanak at likas itong nalilinang habang ang mga bata ay nakikipag-interaksyon sa kanyang kapaligiran. Ang pananaw na ito ang nagpapahayag na ang wika ay nakapaloob at nabibigyang-hugis ng sosyo-kultural na kaligiran kung saan ito nabubuo. Ito‘y mabibigyang-kahulugan lamang kapag may interaksyong nagaganap sa kapaligiran. Inilarawan ni Chomsky ang prosesong ito sa pamamagitan ng analohiya ng isang likhang-isip na ―aparato‖ na taglay ng mga bata at tinawag niya itong language- acquisition device (LAD). Ang LAD ang tumatanggap ng mga impormasyon mula sa kapaligiran sa anyo ng wika. Ang wikang ito ay sinusuri at pagkatapos marinig bubuuin na sa isipan ang mga tuntunin. Ang mga tuntunin ay inilalapat habang nakikipag-usap ang mga bata. Ang LAD ay patuloy na ginagamit ng mga bata bilang sistema ng pagbuo ng mga tuntunin hanggang sa marating nila ang kaganapan ng kanilang edad (maturation).
- 7. 7 Teoryang Kognitib Ayon sapananaw ng teoryang kognitib, ang pagkatuto ng wika ay isang prosesong dinamiko kung saan ang nag-aaral ng wika ay palaging nangangailangang mag-isip at gawing may saysay ang bagong tanggap na impormasyon, alamin ang pumapailalim na tuntunin at mailipat ang mga ito upang makabuo ng orihinal na pangungusap. Habang isinasagawa ang prosesong ito, malimit na nagkakamali sa pagpapakahulugan ng mga tuntunin ang mag-aaral ng wika o di kaya nama‘y naiilapat nang mali ang mga ito. Dahil dito, malimit nagaganap ang mga kamalian sa paggamit ng wika. Ayon sa mga kognitibist ang pagkakamali ay isang palatandaan ng pagkatuto at eksperimentasyon at hindi ito kagyat at tuwirang iwinawasto. Ang pagkakamali ay tinatanaw ng mga kognitibist bilang isang integral na bahagi ng pagkatuto. Nakatuon sa mga mag-aaral ang mga pagkaklaseng batay sa teoryang kognitibist. Nakapokus ito sa patuklas na pagkatuto sa pamamagitan ng mga dulog na pasaklaw at pabuod. Sa dulog na pabuod ginagabayan ng guro ang pagkatuto sa pamamagitan ng ilang tiyak na halimbawa at ipasusuri niya ang mga ito upang makatuklas sila ng isang paglalahat. Ang dulog na pasaklaw naman ay kabaligtaran ng dulog na pabuod. Kung ang dulog pabuod ay nagsisimula sa mga halimbawa patungo sa paglalahat o pagbubuo ng tuntunin, ang dulog pasaklaw naman ay nagsisimula sa paglalahad ng tuntunin patungo sa pagbibigay ng mga halimbawa. Ang teoryang kognitibist ay palaging nakapokus sa kaisipang ang pagkatuto ay isang aktibong prosesong kaisipan. Sa ganitong pananaw, tungkulin ng guro ang paglalahad ng mga bagong impormasyon kung saan ang mga impormasyong ito‘y maiuugnay ng mga mag-aaral sa kanilang dating kaalaman. Sa pagkatuto ng wika, kailangang himukin ng guro ang mag-aaral na mag-isip nang may kamalayan at pag-usapan ang wika upang mapag-ibayo ang kanilang kakayahan sa paggamit nito. Ang teoryang kognitibist at teoryang innative ay magkatulad sa maraming aspekto. Parehong pinanghahawakan ng mga teoryang ito na ang mga tao ay ipinanganak na may likas na kakayahan upang matutuhan ang isang wika (Page at Pinnel, 1979). Ang tanging pagkakaiba ng dalawang teoryang ito‘y may kinalaman sa implikasyon sa pagtuturo. Pinaniniwalaan ng mga innativist na hindi kailangang suportahan ang bata sa pagtatamo ng wika dahil likas niya itong matutuhan. Samantalang sa kampo ng mga
- 8. 8 kognitibist, kailangan angpagtuturo at mga kaligiran sa pagkatuto na magpapabilis sa pagkatuto ng wika. Bilang isang guro, kailangang may sarili kang paniniwala tungkol sa kalikasan ng mga bata at kung paano sila natututo. Mahalaga ang kabatiran sa mga teorya dahil ang mga ito ang magsasabi ng mga tamang gawain sa pagtuturo. Ang paglilinaw ng iyong posisyon hinggil sa mga teoryang ito‘y hindi ang isa-isang pagbabanggit ng ngalan ng teorya o pagsasaulo ng mga paliwanag hinggil dito. Ang mahalaga ay ang sarili mong paniniwala hinggil sa kung paano natuto at kung paano nakapagtatamo ng wika ang mga bata. Teoryang Makatao Ang teoryang makatao sa pagkatuto ay nagbibigay din sa kahalagahan ng mga salik na pandamdamin at emosyunal. Ito‘y nananalig na ang pagtatagumpay sa pagkatuto ay mangyayari lamang kung angkop ang kaligiran, may kawilihan ang mga mag-aaral at may positibong saloobin sila sa mga bagong kaalaman at impormasyon. Kung ang mga kondisyong ito‘y hindi matutugunan, ang anumang paraan o kagamitang panturo ay maaaring hindi magbunga ng pagkatuto. Kaya nga, sa larangan ng pag-aaral ng wika, kailangang may magandang saloobin ang mga mag-aaral sa wikang pag-aaralan, sa mga gumagamit ng wika at sa mga guro ng wika. Tungkulin ng guro na maglaan at lumikha ng isang kaaya-ayang kaligiran sa klasrum at isang pagkaklaseng walang pananakot kung saan maginhawa ang pakiramdam na bawat mag-aaral ay malaya nilang nagagamit at nasusuri ang bagong wikang natutuhan. Kailangan ding linangin ng guro ang pagpapahalaga sa sarili ng mga mag- aaral. Pangunahing binibigyang pansin ng teoryang makatao ang mga mag-aaral sa anumang proseso ng pagkatuto. Palaging isinasaalang-alang ang saloobin ng mga mag- aaral sa pagpili ng nilalaman, kagamitang panturo at mga gawain sa pagkatuto. Ilan sa mga metodo sa pagtuturo ng wika na may kaugnayan sa makataong tradisyon ay ang sumusunod: Community Language Learning ni Curran; ang Silent Way ni Gattegno at ang Suggestopedia ni Lazonov.
- 9. 9 Pagkatuto vs. Akwisisyonng Wika Nagbigay si Krashen (1981) ng magandang paliwanag hinggil sa pagkakaiba ng pagkatuto at akwisisyon ng wika. Ang pagkatuto ay isang binalak na proseso kung saan pinag-aaralan ang wika sa isang organisadong paraan at may sinusunod na isang tiyak na programa o silabus. Ang ganitong pagkatuto ay humahantong sa pag-alam ng mga tuntunin sa paggamit ng wika at pagsasalita nito ayon sa kung paano ito inilahad sa isang sistematiko at pormal na paraan. Sa kabilang dako, ang akwisisyon ay nagaganap nang hindi namamalayan at katulad ito halos kung paano natutuhan ang ating unang wika. Ito ay nagaganap sa isang sitwayon na ang mag-aaral ay nahaharap sa maraming pagkakataon na natural na ginagamit ang wika. ―Pinupulot‖ ng mag-aaral ang wikang kanyang naririnig na sa palagay niya‘y kailangan sa pakikipag-usap sa mga tao sa kanyang paligid. Mahalaga ang mga kaalamang ito sa pagtuturo ng wika lalo‘t higit kung pangalawang wika ang ituturo dahil sumusuporta at nagbubuo ang dalawang ito sa isa‘t isa. Kung sisilipin natin ang nangyayari sa loob ng klasrum at sa loob ng tahanan hinggil sa pagkatuto ng wika, makikita natin ang ganitong tanawin. Sa loob ng klasrum, ipinalalagay na kailangang ituro sa mga bata ang mga tuntunin para matutuhan ang wika. Sa halip na ihantad ang bata sa mayamang kaligiran ng wikang sinasalita, ang input ay may hangganan at inihahanay nang may kontrol ayon sa paniniwala ng humuhubog ng kurikulum. Ang pag-aaral ay nagsimula sa paglalahad ng mga titik at tunog patungo sa pagbuo ng salita. Ang pokus ng pag-aaral ay ang wika sa halip ng mga makabuluhang gawain o konteksto na kinapapalooban nito. Sa pagsagot ng mga bata, isa ng mahigpit na batas na ang sagot ay sa kompletong pangungusap. Sa loob ng tahanan, malaya ang bata sa kanyang pagkatuto. Walang mga tuntunin na kailangan sundin. Walang kontrol ang dami ng wikang naririnig. Hindi ang pagkatuto ng magkahiwalay na tunog at salita ang kanilang natutuhan kundi mga natural na wika na kanilang naririnig at ginagamit araw-araw. Positibo palagi ang pidbak at walang nagsasabi sa kanila na ―ulitin mo nga sa kompletong pangungusap.‖ Ayon kay Krashen, ang ganitong kaligiran sa pag-aaral ng wika ay may ―low affective filter‖ kaya ang pagkatuto ay madali at mablis.
- 10. 10 Ano ang implikasyonng mga senaryong inilahad sa pagtuturo ng wika? Sa epektibong pagtuturo ng wika, hindi sapat ang pag-alam lamang sa iba‘t ibang pamaraan sa pagtuturo. Dapat ay may sapat na pagkaunawa ang guro sa mga teoryang linggwistika at sikolohiya na pinagbabatayan ng mga pamaraan sa pagtuturo. Mga Domeyn ng Pagkatuto ng Wika Ang pagbubuo ng layunin sa pagtuturo ng wikang Filipino ay ang simula ng paghahanda at pagbabalak ng aralin. Ito ang unang hakbangin sa pagtuturo na tuwirang nakakaapekto sa pagpipili ng tiyak na kagamitang pampagtuturo at pamamaraang gagamitin ng guro. Ang pagtukoy ng mga tiyak ng layunin ay kaagad na sinusundan ng pagpapasiya kung anong gawain at karanasan ang idudulot sa mga mag-aaral sa ikapagtatamo ng mga layuning binuo (Belvez 2000). Mahalagang malaman ng isang magiging guro ng Filipino sa hinaharap ang kahalagahan ng layunin sa pagtuturo ng wika na walang ibang pangkalahatang layon kundi ang pagkatuto ng mga mag-aaral. Isa sa mga esensyal na hakbangin tungo sa ikauunawa ng epektibong pamamaraan ng pagbubuo ng layunin ay ang pagkakaroon ng komprehensibong kaalaman sa tatlong domeyn ng layunin sa pagkatuto ng wika: domeyn pangkabatiran o kognitib (cognitive domain); domeyn na saykomotor (Psychomotor domain); at domeyn na pandamdamin (Affective domain). Ang bawat domeyn ay kumakatawan sa isang partikular na set ng mga palagay at paniniwala tungkol sa kung paano natututo, kumikilos at gumagalaw ang mga mag-aaral sa isang pagtuturong pangklasrum. Domeyn Pangkabatiran o Kognitib (Cognitive Domain) Ang Domeyn Pangkabatiran o Kognitib ay natutungkol sa paglilipat o transmisyon ng kabatiran o kaalaman. Ito ay mga layunin na lumilinang ng mga kakayahan at kasanayang pangkaisipan ng mga mag-aaral. Nahahati ito sa dalawa: ang pagkalap ng kabatiran at paggamit sa kabatiran o impormasyon.
- 11. 11 Ang pagkalap ngkabatiran ay nauukol sa pagkatuto ng batayang kabatiran, konsepto, paglalahat at mga teorya. Ang paggamit sa kabatiran o impormasyon naman ay manipulasyon o proseso sa paggamit ng kabatiran sa mga sitwasyong lumulunas ng suliranin. Ang domeyn kognitib ay tumutukoy sa mga pag-iisip na rasyunal, sistematiko o intelektwal. Nasa isipan ng guro ang kognitib domeyn kung ang prayoridad ay ang inaasahang matutuhan ng mga mag-aaral sa mga aralin o paksang tatalakayin. Karamihan sa mga kabatiran tungkol sa kognitib domeyn ay nag-uugat sa mga pag-aaral ni Benjamin Bloom at iba pa niyang mga kasamahan na noong 1956 ay nagpalabas ng anim na antas o lebel ng mga herarkiya ng pag-iisip na inilalahad mula sa pinakapayak patungo sa pinakasopistikadong proseso ng pag-iisip gaya ng nakalahad sa ibaba: Talahanayan 1. Herarkiya ng Pag-iisip 1. Kaalaman (Knowledge) – ang lebel na ito ng pag-iisip ay tumutukoy sa simpleng paggunita o pag-alaala sa mga natutuhang impormasyon. Napatutungkol ito sa pagpapakita ng dating kaalaman sa pamamagitan ng pagbabalik-alaala (recalling) sa katotohanan, termino, basikong konsepto at sagot. Ang mga salitang pangkagawian na ginagamit sa lebel na ito ay: bigyang- kahulugan, tukuyin, pangalanan, alalahanin, piliin, ulitin. Halimbawa: Natutukoy ang mga bahagi ng tula. Nabibigyang-kahulugan ang pangungusap. 2. Komprehensyon o Pag-unawa (Comprehension) – binibigyang-diin ang pag-unawa sa kahulugan ng impormasyong natutuhan at paguugnay sa mga dating alam na impormasyon. Ito ay pagpapakita ng pag-unawa sa mga katotohanan (facts) at ideya sa pamamagitan ng Ang mga salitang pangkagawian sa lebel na ito ay: baguhin, ipaliwanag, lagumin, talakayin, ilarawan, hanapin, ipahayag. Halimbawa: Naipaliwanag ang mga hakbang kung paano ang isang panukalang batas ay nagiging batas.
- 12. 12 pagsasaayos, paghahambing, pagsasalin, interpreting,pagbibigay- deskripsyon, at paglalahad ng pangunahing ideya. 3. Paglalapat (Application) – ito‘y paggamit ng natutuhan sa iba‘t ibang paraan o konteksto. Ito ay paglutas ng problema sa pamamagitan ng pagkapit ng natutuhang kaalaman, katotohanan, teknik at tuntunin sa ibang paraan. Ang mga salitang pangkagawian sa ilalim nito ay: ilapat, pag-ibahin, paghambingin, klasipikahin, idayag-ram, ilarawan, uriin, markahan. Halimbawa: Nailalarawan ang mga pangyayari a kwento sa tulong ng isang dayagram. 4. Pagsusuri (Analysis) – ito‘y nangangailangan ng pag-unawa sa ugnayan ng mga bahagi at organisasyon ng natutuhan upang makita ang kabuuan. Ito ay natutungkol sa pag-eksamen at paghahati-hati sa bahagi ng impormasyon sa pamamagitan ng pagkilala ng motibo o sanhi at paggawa ng hinuha at paghanap ng ebidensya sa suportang paglalahat. Ang mga salitang pangkagawian na ginagamit sa antas na ito ay: pag-uugnay- ugnayin, tukuyin,(ang sanhi at bunga) kilalanin (ang totoo/paktwal), bumuo (ng hinuha), suriin, magbuod. Halimbawa: Napag-uuri-uri ang mga pahayag sa isang babasahin sa pamamagitan ng pagsulat ng letrang P para sa mga paktwal na pahayag at O para sa mga opinyon. 5. Pagbubuod (Synthesis) – sa lebel na ito, kailangan na mapag-ugnay ang iba‘t ibang impormasyon upang makalikha ng bagong kaalaman. Ito ay natutungkol sa pagsasama-sama ng mga impormasyon sa iba‘t ibang paraan sa pamamagitan ng pagsasama ng mga elemento sa Ang mga salitang pangkagawian sa ilalim nito ay: lumikha, bumuo, bumalangkas, pag-ugnayin, idesenyo, iplano, sumulat. Halimbawa: Mula sa tatlong paktwal na pahayag, sumulat ng dalawang talatang sanaysay na
- 13. 13 isang bagong paterno pagsulong ng alternatibong solusyon; at paglikha ng bago o orihinal sa paggamit ng nariyan nang elemento. kumikiling sa isang isyu at panindigan ang sariling posisyon sa tulong ng mga paktwal na pahayag. 6. Pagtataya (Evaluation) – ang pagiisip sa lebel na ito‘y nangangailangan ng pagbuo ng sariling pagpapasiya sa liwanag ng mga inilahad na mga krayterya. Ito ay natutungkol naman sa paghaharap at pagtatanggol ng mga opinyon sa pamamagitan ng paggawa ng pasya o hatol tungkol sa impormasyon, validiti ng mga ideya o kalidad ng trabaho batay sa isang set ng kraytirya. 7. Ang mga salitang pangkagawian sa lebel na ito ay pahalagahan, kilatisin, pangatwiranan, suriin, timbangin, punahin, magtangi, paghambingin. Halimbawa: Mula sa dalawang artikulo na naglalahad ng magkasalungat napananaw sa isang maiinit na isyu, kilatisin kung alin ang nagbibigay ng makatarungang presentasyon at pangatwiranan ang sariling opinyon. Domeyn na Saykomotor (Psychomotor Domain) Ang Domeyn na Saykomotor ay nahihinggil sa mga kasanayang motor at kasanayang manipulatibo na nangangailangan ng koordinasyong nueromascular. Ang sayko (Psycho) ay nangangahulugang ―isip‖ at ang motor ay ―galaw‖. Ito ay kinapapalooban ng mga layunin na ang tinutungo ay ang paglinang ng mga kasanayang motor at kasanayang manipulatib. Sa lubusang pagkamit sa domeyn na ito ng pagkatuto, nilalayon ng guro ang pagkalinang ng mga kakayahang pisikal mula sa mga batayang galaw ng katawan (paglakad, pagtakbo) hanggang sa mga kilos at galaw na nangangailangan ng maraming pagsasanay upang matamo (pagtugtog ng piyano o gitara, pagsayaw, paglangoy at iba pa). Ayon kay Simpson 1972, ang domeyn na ito ay may pitong pangunahing kategorya: perception, set, guided response, mechanism, complex overt response, adaptation, origination.
- 14. 14 Talahanayan 2. PangunahingKategorya ng Domeyn Saykomotor (Simpson 1972) Perception Sinisimulang tantiyain ng mag-aaral ang mga bagay-bagay, kung papaano ito gagawin, kung ano ang magiging kalalabasan, resulta o bunga. Set Pagkakaroon ng kahandaang pisikal, mental at emosyonal o ang tinatawag na mindset. Guided Response Sinusubukan nang matutunan ng mag-aaral ang saykomotor na gawain sa pamamagitan ng paggaya o imitasyo at trial and eror. Mechanism Bunsod ng paulit-ulit na pag-eensayo ay unti-unti nang naisasagawa ang nais matutunan nang tama at maayos, kasabay ng pagkalinang ng kumpiyansa at tiwala sa sarili na magagawa ito. Complex Overt Response Matagumpay nang naisasagawa ang ninanais na pagkatutong saykomotor kung kaya buung-buo na ang tiwala at kumpyansa sa sarili ng mag-aaral na maisasakatuparan ang nais matutuhan. Sa bahaging ito ay makikitang mas akma, tama at hindi na nagkakamali ang mag-aaral. Adaptation Naisasagawa na ng mag-aaral ang natutunan sa kahit saan at kahit na anumang pagkakataon, siya man ay nakapaghanda o hindi at nagagawa na ring mamodipika ang mga unang natutunan upang maging akma sa ibang sitwasyon na paglalapat din ng katulad na saykomotor na kasanayan. Origination Dito na lumalabas ang pagkamalikhain ng mag-aaral na kung saan, nakabubuo na siya ng sariling maipagmamalaking teorya o teknik sa pagsasagawa ng natutunan.
- 15. 15 Talahanayan 3. Antasng Pagkatuto sa Domeyn na Saykomotor (Dave 1970) Imitation Pagmamasid at panggagaya ng galaw o kilos mula sa iba Manipulation Pagsasagawa ng mga kilos o galaw sa pamamagitan ng pagsunod sa panuto at paulit-ulit na pag-eensayo Precision Pagsasaayos ng mga galaw upang mas lalong maging tama at maayos gaya ng inaasahan Articulation Pagkakaroon ng harmonya at koordinasyon sa bawat galaw o kilos; pagsasama-sama ng iba‘t-bang pagkatuto Naturalization May mataas na antas ng pagkatuto hanggang sa naging likas o natural na bahagi na lamang ito ng pang-araw- araw na buhay. Kung pagsasama-samahin ang mga teoryang nabanggit, apat ang mahihinuhang pangkalahatang kategorya sa domeyn na saykomotor: observing o pagmamasid, imitating o paggaya at pagsunod sa kilos at galaw, practicing o paulit-ulit na pag-ensayo at adapting, ang huling hakbang upang perpektong maisakatuparan ang ganap na pagkatuto. Domeyn na Pandamdamin o Afektib (Affective Domain) Ang Domeyn na Pandamdamin ay nahihinggil sa paglinang ng mga saloobin, emosyon, kawilihan at pagpapahalaga ng mga mag-aaral. Ito ay may limang kategorya: Pagtanggap (receiving), Pagtugon (responding), Pagpapahalaga (Valuing), Pag-oorganisa (organization) at karakterisasyon (characterization). Talahanayan 4. Mga Kategorya ng Domeyn na Pandamdamin o Afektib Pagtanggap Kamalayan, kagustuhang making Halimbawa: Pakikinig sa guro at sa kaklase. Pakikinig upang maalala ang pangalan ng bagong kakilala. Keywords: nakakapagtanong, nakapipili, nakalalarawan, nakasusunod, nakabibigay, nakatutukoy
- 16. 16 Pagtugon Aktibong pakikilahok ngmga mag-aaral sa isang partikular na kaganapan. Halimbawa: Pakikilahok sa talakayan sa klase. Nakabibigay ng presentasyon. Nagtatanong ng mga bagong ideya at konsepto upang lubusang maunawaan. Alam at sinusunod ang mga patakaran. Keywords: sumasagot, sumasang-ayon, bumabati, tumatalakay, tumutulong, gumagawa, umaalalay, umuulat, bumabasa, sumusulat, nagsasalita, nagkukwento Pagpapahalaga Pagbibigay-halaga o importansya sa isang tao na may kaugnayan sa isang partikular na bagay, phenomena o kaasalan. Halimbawa: Pagpapakita o pagpapahayag ng paniniwala sa mga demokratikong kalakaran. Pagiging sensitibo tungo sa indibidwal at kultural na pagkakaiba. Keywords: pinupunan, pinapakita, nagpapaliwag, sumusunod, bumubuo, nang-iimbita, sumasali, nagbabasa, pumipili, umuulat, nag-aaral, nagtatrabaho. Pag-organisa Inoorganisa ang mga pagpapahalaga ayon sa mga prayoridad, sa gitna ng pagkakaiba at salungatan ng mga pagpapahalaga, paglutas ng mga pagkakaibang ito at pagbubuo ng isang sistema ng pagpapahalaga. Ang diin ay nasa pagkukumpara, pag- uugnay at pagbubuod o pagsasama-sama ng mga pagpapahalaga. Halimbawa: Nakikita ang pangangailangang maibalanse ang kalayaan at responsbleng kaasalan. Tinatanggap ang responsibilidad sa mga kaasalan ng iba. Naipapaliwanag ang kahalagahan ng sistematikong pagbabalak o pagpaplano sa paglutas ng mga suliranin. Tanggap at isinasabuhay ang pampropesyunal na pamantayang etikal. Nakabubuo ng panghabambuhay na plano na ikinokonsidera ang kanyang abilidad, interes at paniniwala. Keywords: sumusunod, binabago, inaayos, pinagsama- sama, ikinukumpara, kinukumpleto o pinupunan, ipinagtatanggol, pinapangatwiranan, iniuugnay, etc.
- 17. 17 Karakterisasyon Mayroon nang sistemang pagpapahalaga na siyang pinagbabatayan ng mga asal. Ang kaasalan ay konsistent, hindi basta-basta nababago, at bahagi ng katangian ng isang mag-aaral na gusting matuto. Ang mga layunin ay binibigyang-pansin ang pangkalahatang pamamaraan ng pakikibagay ng mga mag- aaral sa kanilang kaligirang sosyal at emosyonal. Halimbawa: Naipapakita ang tiwala sa sarili habang nagsasagawa ng mga gawain nang hindi nakadepende sa iba. Nakikiisa tuwing may mga pangkatang gawain. Ginagamit ang pagdulog na nakatuon sa layunin sa paglutas ng suliranin. Pinapahalagahan ang iba batay sa kung ano sila, hindi sa panlabas na kaanyuan. Keywords: Gumagawa, ipinapakita, nakaiimpluwensya, nakikinig, binabago, tinutupad o sinusunod, nagtatanong, lumulutas.
- 18.
- 19. 19 Pag-susulit Pangwika Ang pagsusulitay ang sistematikong paraan ng pagsukat ng kakayahan ng isang indibidwal(Brown, 1991). Ang pagsusulit pangwika ay maaaring isagawa ng pasalita, pasulat, kompyuter o isang silid kung saan ang kukuha ng pagsusulit ay kinakailangang pisikal na gawin ang kanyang kaalaman at kakayahan. Kahulugan ng Pagsusulit Pangwika 1. Ito ay ang pagsusulit na sumusukat sa kakayahang aplikasyon at kaalaman ng mga mag- aaral tungkol sa wika. 2. Ito ay ang pagsusulit n isinasagawa upang mangolekta ng impormasyon at humusga sa kakayahan ng mag- aaral kung paano ito gagamitin. 3. Ang pagsusulit pangwika ay grupo ng mga tanong na sumusukat sa tiyak na topiko o kakayahan sa wika; ito ay ginawa upang ilahad sa isa o maraming mag- aaral sa isang nakatakdang oras o araw. 4. Ito rin ay ang paraan upang determinahin kung tutuloy pa sa susunod na talakayan o uulitin ang ginawang talakayan, natutunan ng mag- aaral at ang kahusayan ng guro sa pagtuturo ng wika. 5. Ito rin ay ang paraan upang bigyan ng grado ang isang mag- aaral Kahalagahan ng Pagsusulit Pangwika 1. Nagbibigay ng gabay sa pagpaplano, pagpapatupad at pagpapayaman ng paraan ng pagtuturo ng wika at ang mga kagamitang pampagtuturo gagamitin. 2. Nakakamonitora ng pag- unlad ng kakayahan at kaalaman ng mag- aaral tungkol sa wika 3. Nakatutulong upang hikayatin ang mga mag- aaral na matuto dahil sa kaalaman tungkol sa resulta, kaalaman tungkol sa matagumpay na pagtatapos ng itinakdang gawain, magandang grado at mga papuri.
- 20. 20 4. Sumusukat saresulta ng pagtuturo. 5. Nagbibigay ng impormasyon sa mga magulang kung ano ang lagay ng kanilang mga anak sa paaralan. Layunin ng Pagsusulit Pangwika 1. Nagpapaalam sa guro ng naging pag- unlad ng kaalaman sa wika ng mag- aaral. 2. Nagpapaalam sa mga mag- aaral ng inunlad ng kanilang kaalaman sa wika. 3. Nagpapaalam sa mga magulang at ibang mga guro ng inunlad ng kaalaman at kakayahan sa paggamit wika ng mga mag- aaral. 4. Nagbibigay ng impormasyon sa publiko. Gamit ng Pagsusulit Pangwika Ayon kay Eisner (1993): 1. Pagsukat ng kalagayan ng edukasyon. Ang gamit ng pagsusulit ay nagbibigay pokus hindi sa kakayahan ng mag- aaral bilang indibidwal kundi sa kalagayan ng edukasyon sa bansa. 2. Pagbibigay pokus sa pag- aaral. Ang paggamit ng pagsusulit ay nakapagtuturo sa mga mag- aaral na pag- aaralan o magpakabihasa sa mga espisipikong sangay o larangan na itinakda ng paaralan. 3. Pagbibigay impormasyon sa guro. Ang paggamit ng pagsusulit ay nakapagbibigay impormasyon sa mga guro tungkol sa kalidad ng kanilang pagtuturo. 4. Pagkamit ng itinakdang layunin.
- 21. 21 Ang paggamit ngpagsusulit ay nakakapagdetermina kung nakamit ba ang itinakbang malaman ng mga mag- aaral o ang layunin sa pagtuturo ng asignatura. 5. Pagpupuri sa kakayahan ng mag- aaral. Ang paggamit ng pagsusulit upang puriin o punahin ang kakayahan ng isang mag- aaral. Ang Gamit ng Pagsusulit Pangwika sa mga mag- aaral 1. Nagbibigay konsentrasyon sa atensyon ng mga mag- aaral sa mga espisipikong bahagi o topiko ng asignatura. 2. Nagbibigay ng kinakailangang impormasyon tungkol sa kakayahan ng mag- aaral. 3. Nagbibigay impormasyon sa mga mag- aaral kung saan dapat ituon ang pansin upang mahasa ang kaalaman at kakayahan. 4. Nagbibigay ng pagkakataon sa mga mag- aaral upang mahasa o sanayin ang kanilang kakayahan sa paggamit ng wika. 5. Nagbibigay impormasyon sa mga mag- aaral tungkol sa pag- unlad ng kanilang kaalaman at kakayahan. Pagsusulit vs. Pagsubok Hindi masyadong malaki ang kaibahan ng pagsusulit (test) sa pagsubok (quiz) dahil pareho lamang ang dalawa na sumusukat sa kakayahan (kalakasan at kahinaan) ng mag- aaral at sa kalidad ng pagtuturo ng guro. Bagaman halos magkapareha ang dalawa ay may kaibahan naman ito, ang pagsusulit ay isinasagawa pagkatapos o bago ang isang malawak na aspekto ng isang asignatura samantalang ang pagsubok naman ay isinasagawa sa loob ng maikling oras at may konting bilang ng tanong kaysa sa pagsusulit at nakatuon lamang sa mas maliit at ispisipikong bahagi ng aspekto ng asignaturang itinuturo. Ito ay kadalasang isinasagawa pagkatapos ng pagtuturo ng isang topiko.
- 22. 22 Pagsusulit at Pagtuturo Angpagsusulit ay may malaking kaugnayan sa pagtuturo. Ang pagsusulit ay binuo at isinasagawa upang masukat ang natutunan ng isang mag- aaral sa pagtuturo ng kanyang guro. Ang pagsusulit ang siyang nagpapasya kung kalidad ba ang ginawang pagtuturo ng guro, kung may natutunan ba ang mga mag- aaral sa itnuro, ilang porsyento ng itinuro ang tumatak sa mga mag- aaral, ipagpapatuloy ba sa susunod na topiko ang itinuro at kung uulitin ba ang ginawang pagtuturo. Maaaring sabihing nakadetermina sa pagsusulit ang gagawin o ituturo ng isang guro sa kanyang mga mag- aaral. Pagsusulit at Ebalwasyon Ang ebalwasyon ay ang paraan ng pagmamarka at paghuhusga ng kaalaman, kakayahan, pagsusulit, pagsubok, pag- uulat at gawa ng isang mag- aaral. Ito ang ilan sa mga dapat tandaan sa ebalwasyon: 1. Ilarawan ang paraan ng pagmamarka sa mga mag- aaral bago magbigay ng panuto para sa pagsusulit. 2. Ipaliwanag sa mga mag- aaral kung paanong ang ugali sa trabaho, gawain at oras ng pagpapasa ng mga gawain ay huhusgahan o mamarkahan/ eebalwahin. 3. Kunin ang mga balidong ebidinsya sa ebalwasyon bilang basehan ng pagbibigay ng marka. 4. Timbanging mabuti ang ibang mga nakamtang karangalan ng na kasali sa ebalwasyon. 5. Huwag babaan ang marka ng isang mag- aaral o apektuhan ang ebalwasyon ng isang mag- aaral dahil sa pagiging huli sa oras ng klase, unang impresyon sa isang mag- aaral, damdamin at kawalang modo. 6. Iwasan ang may kinikilingan, dapat irebisa ang mga ebidensya.
- 23. 23 Paghahanda ng Pagsusulit-Pangwika Kailanganng isang guro na malaman ang kaalaman, kakayahan at pag-unawa ng kanyang mga estudyante. Ang pagsusulit ang pinakamabisang paraan para matamo ang pangangailangang ito. Hindi lamang ito sumusukat sa kakanyahan ng isang estudyante, malaki rin itong basihan kung naging maayos ba o hindi ang ginawang pagtuturo ng guro. Mahalaga ang pagsusulit sa isang mag-aaral ng wika dahil: Una, ang pagsusulit na mahusay ang pagkakagawa ay naktutulong upang magkaroon ng interes sa pag-aaral ang isang bata. Dahil sa pidbak na dulot ng pagsusulit nagkakaroon ng katuparan ang mga pagsisikap ng isang estudyante sa kanyan pag-aara. Ikalawa,nagiging daan din ang pagsusulit sa lubusang pagkauto ng wika. Para sa mga Guro, mahalaga rin ang pagsusulit. Ito‘y nagbibigay tugun sa mga sumusunod: ―Naging mabisa ba ang pagtuturo?‖, ―Angkop ba ang aking aralin sa aking mga estudyante?‖, ―Aling mga kasanayan ang dapat Bigyang diin?‖ at ―Alin ang kailangang ituro muli?‖ Katangian ng Pagsusulit Pangwika: Dalawang suliraning kinasasangkutan : a. ang pagtiyak sa paksang susulitin. b. pamamaraan sa pagsukat sa gagamitin. Batayang Simulain ng Pagsusulit-Pangwika 1. Pagsusulit Panwika sa makabuluhang Pakikipaghatiran (Communicative Test) 2. Pagsususulit panwika sa mga bagay na kinapapalooban ng suliranin sa pagkatoto. 3. Ang sangkap at kasanayan sa wika ay dapat subukin sa tunay na pakikipag-usap o pakikipaghatiran.
- 24. 24 4. Subukin angmga kahirapan isa-isa lamang. 5. Subukin lamang ang naituro ng puspusan. 6. Hindi lamang ang batayang simulain ang isalang-alang gayon din ang pamantayan sa pagpapahalaga sa pagsusulit. Gabay sa Pagbubuo ng Pagsusulit Pangwika Ang Paghahanda ng Pagsusulit (Badayos,1999) Upang maging maayos ang pagsusulit at masukat nito nang buong katapatan ang mga ksanayan at kabatirang nais sukatin, kailangan ang maayos na pagpaplano at paghahanda. 1. Pagplano ng pagsusulit a. Tiyakan ang layunin ng pagsusulit. b. Tukuyin ang mga kakayahan na susukatin ng pagsusulit. c. Itala ang mga layuning pangkagawian (behavioral objectives) batay sa mga kasanayan at kakayahang susukatin. d. Ihanda ang talahanayan ng ispesipikasyon. Makikita sa talahanayan ang kabuuang saklaw ng pagsusulit. e. Pagpasyahan ang mga uri ng pagsusulit na gagamitin. 2. Paghahanda ng Pagsusulit a. Isulat ang mga aytem. Gamitin ang talahanayan ng ispesipikasyon bilang patnubay hinggil sa kung ilang aytem ang bunuuin para sa bawat kasanayang susukatin.
- 25. 25 b. Suriin angmga aytem. Makatutulong kung maipasusuri sa isa o dalawang kaguro ang mga aytem. Magagamit ang sumusunod na mga tanong sa pagsusuri ng mga aytem. 1. Sinusubok ba ng bawat aytem ang isang tiyak na kasanayang kasama sa talahanayan? 2. Akma ba sa sinusubok na kasanan ang bawat uri ng aytem sa pagsusulit? 3. Maliwanag bang nakasaad ang hinihingi ng bawat aytem? 4. Wala bang mga di-kailangang salita o pahiwatig ang aytem. 5. May sapat bang antas ng kahirapan ang aytem para sa mga kukuha ng pagsusulit? 6. Ang mga distraktor o joker ba ay sadyang mabuti at maayos ang pagkabalanse at hindi magtutunton sa wastong sagot? 7. May sapat na dami ba ng aytem para sa bawat layunin o kasanayan sa talahanayan ng ispesipikasyon. 8.Hindi ba kakikitan ng regular na padron ang paghahanay ng mga wastong sagot? c. Ayusin ang mga aytem sa pagsusulit 1. Pagsama-samahin ang mga aytem na magkakauri. 2. Isayos ang mga aytem ayon sa antas ng kahirapan. Ilahad muna ang madadaling aytem bago ang mahihirap na aytem. d. Ihanda ang mga panuto. 1. Ang mga panuto ay dapat gawing payak at maikli. Ito ay dapat magbigay ng mga sumusunod na impormasyon: a. Ang layunin ng pagsusulit. b . Ang panahong nakalaan sa pagsagot ng pagsusulit .
- 26. 26 c. Paano angpagsagot ng mga aytem? Titik lamang ba ng tamang sagot ang isusulat o sisipiin ba sa sagutang papel ang sagot? 2. Kung higit sa isang uri ng pagsusulit ang kabuuan ng pagsusulit, kailangang magkaroon ng isang pangkalahatang panuto at may mga tiyak na panuto para sa bawat partikular na uri ng pagsusulit. 3. Pagbibigay ng pagsusulit at pagwawasto ng mga papel 4. Pagpapahalaga ng pagsusulit Pagsusuri ng bawat aytem upang malaman ang pagkamabisa ng mga aytem 1. Karirapan ng aytem (index of difficulty) 2. Kakayahang magtangi(discriminatory power) 3. Pagkamabisa ng bawat distaktor 5. Pagbibigay ng kahulugan sa kinalabasan ng pagsusulit. Mga Dapat Isaisip ng guro sa paghahanda ng isang mahusay na Pagsasanay at Pagsusulit (Castaneto at Abad,2001) May mga bagay na dapat tandaan ang isang guro sa paghahanda ng pagsasanay at pagsususlit. Ang ilang pinakamahalaga ay ang mga sumusunod: 1. Kailangang may ganap siyang kalaman sa paksang araling nasasaklaw ng pagsusulit na ihahanda, nang sa gayo'y makabuo nang lalong mahalaga at makabuluhang tanong. 2. Kailangan niyang maunawaan ang kaunlaran sa pagkatuto at ang mga pamamaraang sikolohiya ng mga batang gagamit upang maiangkop sa kanilang kakayahan ang kahirapan ng tanong.
- 27. 27 3. Kailngan niyangmagkaroon ng ganap na kasanayan sa pakikipagtalastsan(pasulat o pabigkas) upang maging maikli subalit tiyak na malinaw ang mga bagay na binabanggit sa mga katanungan. 4. Kailangang may sapat siyang kabatiran tungkol sa mga pamamaraan ng pagsulat at pagbubuo ng tanong, sa iba't ibang uri at anyo ng mga tanong, sa iba't ibang uri at anyo ng mga tanong, upang madali niyang makita ang kahit kaliit-liiting kamalian sa paghahanda ng mga ito. 5. Kailangang mayroon siyang sapat na panahon sa paghahanda ng mga tanong upang makatiyak sa kahusayan ng pagsubok. 6. Kailangan mag-angkin siya ng ganap na pagtitiwala sa sarili niyang kakayahan at kabatiran sa paghahanda ng pagsususlit at nakauunawa sa kakayahan ng mahusay na pagsukat ng mga kalamang pang-edukasyon. 7. Kailangang siya'y naniniwala na ang wika ay pinag-aaralan upang magamit na mabisa sa pakikipagtalastasan. Mga Simulain Sa Paghahanda ng Pagsasanay at Pagsusulit Pangwika A. Iwasan ang paraang nagbibigay ng pagkakataong manghula ang mga estudyante. Ang mga uring Tama-Mali, Oo-Hindi at iba pang dadalawa lamang ang pagpipiliang sagot ay nakakaakit sa mga estudyante subalit nagdudulot ng kinalabasang di naman mapapaniwalaan. B. Gawing maliwanag ang mga panuto sa bawat uri ng pagsasanay o pagsususlit nang sa gayo'y masukat di-lamang ang kanilang kaalaman kundi pati na ang kakayahang umunawa at gumamit ng kaalamang natutuhan. C. Sikaping maghanda ng susi sa pagwawasto bago ibigay ang pagsasanay o pagsususlit. Itoy isang paraan upang lalong makatiyak sa kawastuan ng sagot sa bawat tanong. Habang inihahanda ng guro ang gabay sa pagwawasto ,may pagkakataon siyang makita ang mumunting kamalian, o mga bagay-bagay na maaring makalito sa mga bata.
- 28. 28 D. Gawing tiyakat malinaw ang sagot sa bawat tanong. Karaniwan nang ang ganitong kasagutan ay bunga ng mga obhektibong tanong. ang pasanaysay na pagsusulit ay hindi nagtataglay ng ganitong katangian. Hindi masasabing kapani-paniwala ang marka o iskor sa mga pagsususlit na pasanaysay sapagkat ito'y nababatay o nasasalig sa kondisyon ng tagapagwasto. E. Bumuo ng mga tanong na ang antas ng kahirapan ay naangkop sa kakayahan ng nakararami. Kapag lubhang mahirap ang tanong at ni isa'y walang maksagot masasabing hindi balido ang pagsubok sapagkat hindi sumusukat sa dapat sukatin nito.Kailangang may sapat itong kahirapan upang maipamalas ng mahihinang bata ang kanilang natutuhan at maipakita rin naman ng mahuhusay ang kanilang kakayahan. F. Gawing tiyak at malinaw ang paglalahad ng bawat tanong. Ang kaisipang napapaloob ay kailangang maliwanag na mailalahad upang maunawaan ng mga bata ang hinihing ng bawat tanong. G. Ituon ang tanong na mahalagang bagay na dapat matanim sa isipan ng mga estudyante at hindi roon sa walang kabuluhan na kung di man masaklaw ng pagsusulit ay hindi rin magiging kawalan para sa mga bata. Pamantayan/ Katangian sa Pagsusulit Panwika : 1. Mabisa/Pagkabalido (validity) -kung talagang sinusukat ng pagsusulit ang nais nitong sukatin a. Criterion validity- pagsukat sa dapat na sukatin. b. Content validity- kahusayan sa paggamit ng kalayan ng lawak ng paksa sa paggawa ng konklusyon c.Construct validity-antas ng paggamit ng mgavbatayang theoritikal sa paggawa ng pagsusulit. Mga katangiang sinusukat(Castaneto at Abad):
- 29. 29 1. Mabisa angisang pagsusulit kung sinusukat nito ang mga bagay na hangad sukatin. 2. Ang mga bagay na karaniwang itinuro na ang sinusukat nito. 3. Ang maingat na pagsasaayos ng mga nilalamang saklaw nito ay isang paraan ng pagiging mabisa mg pagsusulit. 4. Kailangang ikinalat ang mga tanong nang maayos. 5. Hindi sapat na ang pagsususlit ay sumusukat lamang sa mga kalamang natamo ng mga estudyante kundi pati na ang pang-unawa at paggamit sa mga kaalamang ito. 6. Nararapat na iangkop ang kakayahan ng mga estudyante. 7. Hindi makatarungang isang set lamang ng pagsusulit ang gagamitin. 8. Ang pagkamabisa ng pagsusulit ay nakasalig sa layuni,paksa at kakayaham ng mga estudyante. 2. Mapanghahawakan( reability) - ang pagsususlit ay makapagtitiwalaan kung ito'y may kaugnan sa katatagan sa isang antas ng mag-aaral. 3.Pagiging praktikal(practicality) - hindi magugol sa salapi at panahon: maaling ibigay, iwasto at bigyan ng interpretasyon mg iskor. Item analysis Isang proseso upang malaman ang kakayan ng estudyante sa isang aytem sa pagsusulit. Ito ay kailangan para malaman kung madali o mahirap ba ang katanungan o kung dapat ba itong panatilihin o palitan. Sa paghahanda ng pagsusulit, nilalayong makakuha ng average difficulty.
- 30. 30 Hakbang sa Paggawang Item Anlysis: 1.Ayusin ang mga score mula sa pinakamatas hanggang pinakmababa. 2. Ihiwalay ang top 27% at buttom 27%. Hal: 55 na mga estudyante 55×.27=14.85 o 15 Upper 27% Frequency Proportion Q1 12 0.80 Q2 5 0.33 Q3 15 1.00 Q4 13 0.87 Q5 14 0.93 Lower 27 % Frequency Proportion Q1 9 0.60 Q2 3 0.20 Q3 14 0.93 Q4 4 0.27 Q5 10 0.67 Students Q1 q2 Q3 Q4 Q5 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 4 0 0 1 1 1 5 1 1 1 1 1 6 1 0 1 1 1 7 0 0 1 1 1 8 1 0 1 1 1 9 1 0 1 1 0 10 1 0 1 0 1 11 1 0 1 1 1 12 1 0 1 1 1 13 0 1 1 0 1 14 1 0 1 1 1 15 1 0 1 1 1 16 --- 40 41 1 0 1 1 1 42 1 0 1 1 1 43 1 0 1 1 1 44 1 0 1 1 1 45 1 0 1 1 1 46 0 0 1 1 1 47 1 0 1 0 0 48 0 1 1 0 1 49 0 1 1 0 0 50 0 0 1 0 1 51 1 0 1 1 1 52 1 0 1 0 1 53 0 0 0 0 1 54 1 0 1 0 1 55 0 1 1 0 0
- 31. 31 Index of ItemDifficulty Index of Discrimination Df= (Pu+Pl)/2 Ds= Pu-Pl Q1 0.70 0.20 Q2 0.27 0.13 Q3 0.97 0.07 Q4 0.57 0.60 Q5 0.80 0.27 Index of Difficulty- ang porsento ng mga estudyante na nakakuha ng tamang aytem. Iterpretasyon ng Difficulty Index: .00-.20= Mahirap ->Baguhin o tanggalin .21-.80= Average ->Panatilihin .81-1.00=Madali ->Baguhin o tanggalin Index of Discrimination- makikita dito ang pagkakalayo ng mga nakakuha ng mataas at ng mababa. Desisyon (Ebel, 1965) Panatilihin= kung ang diff index ay average at index of discr. Ay positibo. Palitan- kung ang diff index ay madali t index of discr. Ay negatibo o zero. Baguhin- kung ang diff index ay average at disc index ay negative
- 32. 32 Talahanayan ng Ispesipikasyon(Tableof Specification): Ang Talahanayan ng Ispisipikasyon ay isang plano sa pagsusulit kung anong topiko o konsepto ang ilalagay sa pagsusulit. Isa itong matrix na kung saan ay may mga espisipikong topiko o kasanayan at anf layunin nito'y nakabatay sa Bloom's taxonom. Tinatawag din itong: blueprint sa pagsusuli t, test grid o content validity chart. Kahalagahan ng Talahanayan sa Pagausulit: 1. Magbigay halaga sa mga topikong nilaanan ng maraming oras at topikong mahalaga. 2. Humahango sa aytem ng pagsusulit sa layunin ng pag-aaral 3. Hindi nakakaligtaan ang isang topiko. Hakbang sa paggawa ng Talahanayan ng ispesipikasyon: 1. Isulat ang mga topikong kasali sa gagawing pagsusulit. 2. Alamin ang layunin basi sa Bloom's taxonomy. 3. Alamin ang porsyento ng alokasyon ng mga aytem sa bawat topiko.
- 33. 33 Halimbawa: Talahanayan ng Ispesipikasyonsa Filipino Grade7 Paksang Aralin/ Topiko Layunin ng Pag-aaral Kaalaman Pag- unawa Paglalapat Pagsusuri Kabuuan Katangian ng wikang Filioino 10 (22.2%) 10 (22.2%) Mga varayti ng wika 6 (13.3%) 3 (6.7%) 1 (2.2%) 10 (22.2%) Klasipikasyon ng mga wika 1 (2.2%) 12 (26%) 1 (2.2%) 14 (31.1%) Kasaysayan ng Wikang Filipino 2 (4.4%) 6 (13.3%) 2 (4.4%) 1 (2.2%) 11 (24.3 %) Kabuuan 19 (42.2%) 21 (46.7%) 2 (4.4%) 3 (6.7%) 45 (100%)
- 34.
- 35. 35 MGA URI NGPAGSUSULIT AYON SA PAMAMARAAN Ayon sa Dami ng Sinusukat na Kakayahan A. Pagsusulit na Discrete Point Sinusubok nito ang iisa lamang kakayahan sa bawat aytem. Sa ganitong uri ng pagsusulit, ang wika ay nabubuo dahil sa konteksto. Ang pagsusulit na discrete point ay dumaan sa mga kritisismo dahil sa mga makabagong pananaw tungkol sa wika maging sa layunin at komunikatibong kalikasan nito. Mga halimbawa ng pagsusulit na discrete point: a. Phoneme Recognition b. Yes or No and True or False c. Spelling d. Word Completion e. Grammar Items f. Multiple Choice B. Pagsusulit na Integrative Sinusubok nito ang pangkalahatang kasanayan sa wika. Nilalayon ng pagsusulit na integrative na masubok ang iba‘t-ibang kakayahan ng isang indibidwal sa bawat aytem. Hindi lamang iisang kakayahan ang masusubok sa bawat aytem, kundi maaaring higit pa. Mga halimbawa ng pagsusulit na integrative: a. Cloze Test b. Dictation c. Translation d. Essays e. Oral Interview and Conversation f. Reading
- 36. 36 Ayon sa Layuninng Pagsusulit A. Diagnostic Test Ang pagsusulit na ito ay ibinibigay bago simulan ang pagtuturo ng isang kasanayan upang matiyak kung taglay na ng mga mag-aaral ang mga panimulang kakayahan (pre-requisite skills). Ito ay ginagamit upang malaman ang kaalaman at mga bahagi ng kailangan linangin sa mga mag-aaral sa isang partikular na asignatura. Nagbibigay ito ng mga detalyadong datos na tumutulong sa mga guro upang makabuo ng pamamaraang nararapat tungo sa mabisang pagkatoto ng mga mag-aaral. Katangian ng isang Diangnostic Test 1. Sinusukat ang kaalaman ng mga mag-aaral sa isang partikular na asignutara. 2. Binubuo ng sapat na bilang ng mga tanong na makakapagbigay ng makatwiran at tamang datos sa kasanayan at kaalaman ng mag-aaral. 3. Inilalahad ng malinaw kung ano ang sinusukat ng pagsusulit. 4. Hindi masyadong kumplikado o hindi nangangailangan ng mahabang oras. Mga Layunin ng Diagnostic Test: 1. Para alamin ang kaalaman at kahinaan sa kasanayan ng mga mag-aaral. 2. Para magbigay ng impormasyon sa mga guro tungkol sa kaalaman o prior knowledge ng mga estudyante. 3. Para magbigay ng puna o komentaryo sa mga kumuha ng pagsusulit at rekomendasyon para sa mas mabisang paraan ng pagkatoto. Gamit ng Diagnostic Test 1. Sinusukat ang kaalaman at kakayahan ng mag-aaral na sumagot sa isang partikular na asignatura. 2. Ginagamit ito ng guro upang alamin ang lakas at kahinaan ng kanyang mag-aaral sa kanyang ituturong leksyon. Sa pamamagitan ng diagnostic test nababatid ng
- 37. 37 guro kung anonalalaman ng mga estudyante at kung ano pa ang dapat nilang malaman. 3. Ginagamit ang diagnostic test upang ipakita sa mag-aaral ang pag-unlad ng kanyang pagkatoto. Ang epektibong gamit ng datos mula sa resulta ng Diagnostic test: Sinisigurado na ang pamamaraan ng pagtuturo ay napupunan ang kahinaan ng estudyante. Naiiwasang sayangin ang oras estudyante sa pagtuon sa mga paksang hindi nakakatulong sa kanyang pagkatoto. Nababawasan ang posibilidad na ang isang estudyante ay mabigo sa isang gawain. B. Proficiency Test o Pagsusulit sa Kakayahan Ang Proficiency Test o Pagsusulit sa Kakayahan ay naglalayong malaman ang kakayahan ng isang tao sa isang wika na hindi isinasaalang-alang ang anumang kasanayan na taglay niya sa wikang ito. Ang nilalaman ng ganitong pagsusulit ay hindi ibinabatay sa nilalaman o mga layunin ng mga kursong pangwika na maaaring napag- aralan na ng taong kukuha ng pagsusulit. Ang pagsusulit ay batay sa isang espisipikasyon ng mga gawaing dapat na maisagawa ng isang kukuha ng pagsusulit para sabihing may kakayahan siya sa wika. Ipinakilalani Jim Cummins (1979) ang mga akronim na BICS at CALP bilang pagtataya sa pagkakaiba ng pagkatuto o katatasan sa wika sa pangkaraniwang sitwasyong pangkomunikatibo at sa akademikong antas. Ayon sa pag-aaral ni Cummins, may mga mag-aaral na bagama‘t masasabing matatas sa pakikipag-usap o may tinatawag na basic fluency ngunit batay sa mga pagsusulit ay nagpapakita ng mababang antas sa akademikong gawain at sa kanilang kakayahang mag-isip o sikolohikal na pagtaya (psychological assessments). Tunghayan ang dalawang aytem mula sa instrumento kung saan nahirapan angmga estudyante: 1. Iyon ang tawag sa kanya ng balana.
- 38. 38 a. sinuman b.masa c. mayayaman d. anuman Ang tamang sagot ay a. sinuman. Ibig sabihin ng balana ay lahat ng tao kaya kung susuriin hindi masa ang sagot dahiltumutukoy lamang ito sa mga taong nasa nakabababang antas sa lipunan at hindi naman mayayaman dahil sila naman ang nakatataas sa lipunan kung antas ng ekonomiya ang pag-uusapan at lalong hindi anuman dahil tumutukoy lamang ito sa bagay. Sa pagsusuri, pagbubuod at pagtataya ng pinakatamang sagot ang sinuman ang tumutukoy sa lahat ng tao maging anumang antas sa lipunan. Kaya masasabing hindi nakaabot sa mas malalim na pag-iisip ang mga estudyante sa unang bilang pa lamang ng aytem sa pagsusulit dahil 28% lamang ang nakakuha nito nang tama. 2. May tila bahaw na alingawngaw sa kanyang dibdib. a. mahinang tinig b.di mawari c. malamig na pakiramdam d. kaba Ang tamang sagot ay a. mahinang tinig. Karaniwang iniuugnay sa kaning lamig ang salitang ―bahaw.‖ Subalit sa pangungusap kasunod ito ng salitang―alingawngaw‖ na maiuugnay sa tunog. Kung gayon hindi maaaring di mawari, malamig na pakiramdam at kaba dahil pawang mga damdamin ito at walang kinalaman sa tunog. Ang di mawari ay maaaring kaugnay sa pag-iisip din ngunit wala pa ring kinalaman sa tunog na kaugnay naman ng salitang alingangaw. Masasabing idyomatiko ang pangungusap na isa pa ring paraan ng pagpapakahulugan sa salita sa linggwistika at ang pagsusuri at pagtataya ay nasa antas ng CALP. Sa item analysis, 13% lamang ng respondente ang nakakuha nito nang tama. Ang mga aytem sa mga bahagi ng wastong gamit, ponolohiya at morpolohiya ay nangangailangan lamang ng batayang kaalaman sa wika kung gayon ay nasa antas ng BICS lamang subalit maaaring hindi nagkaroon ng pag-alala sa dating kaalaman kung kaya‘t mababa rin ang bilang ng mga estudyanteng nakakuha nito nang tama maliban sa bahaging ponolohiya kung saan lahat ng aytem ay madali sa mga respondente.
- 39. 39 C. Pagsusulit saNatamong Kabatiran o Achievement test Ang pagsusulit na ito ay isang uri ng pagsusulit na batay sa mga kakayahang itinuro na napapaloob sa silabus ng guro. Ito ay isang pagsusulit na pangwakas. Nilalayon nito na malaman ang hangganan ng pagkatutong natamo ng mga mag-aaral, sa mga layuning itinakda para sa isang tiyak na panahon. Ang pagsusulit sa natamong kabatiran o achievement test ay may itinatakdang pamantayan at layunin nitong masukat ang kaalaman at kakayahan ng mga mag-aaral sa mga aralin tulad ng Ingles, Filipino, Matematika, Siyensiya, Araling Panlipunan. Sinusukat ang kakayahan ng isang indibidwal sa kanyang kaalaman sa isang partikular na bagay. Nakapokus ang achievement test sa kung gaano kalaki o kalawak ang ang nalalaman ng mag-aaral sa isang espisipikong paksa o asignatura. Ang pagsusulit na ito ay makatutulong sa mga mag-aaral upang masukat ang kanilang kasalukuyang kaalaman sa isang partikular na aralin. Sa pamamagitan rin nito ay nasusukat ang epektibo ng pagkatuto ng estudyante at pagtuturo ng isang guro. Sa pagbibigay ng pagsusulit na ito, bawat mag-aaral ay binibigyan ng pare- parehong pagsusulit o mga katanungan at pare-parehong oras na gugugulin dito. Ang magiging iskor ng mag-aaral ay ikokompara sa iba pa niyang mga kapwa mag-aaral na kumuha ng pagsusulit. Ang resulta ng pagsusulit ng mag-aaral ay sumasalamin sa pagiging epektibo at kalidad ng kanilang Edukasyon. Ang magiging resulta ay magsisilbing gabay upang mapabuti ang kalidad ng edukasyon at mabigyan ng karampatang atensyon ang mga mag- aaral. Gagamitin ang resulta sa pagsuri kung naging epektibo ang mga paaralan sa pagtuturo ng mga kasanayang itinakda ng kagawaran. Ang pinaka-komon na porma ng achievement test ay ang standardized test, sinusukat nila ang kaalaman ng estudyante base sa paghahambing sa malaking bahagi ng populasyon ng mga mag-aaral. Tinataya ng pagsusulit na ito kung anong mga kaalaman ang natamo ng mga mag-aaral.
- 40. 40 Ang Standardized Achievementtest ay kilala sa pagiging maaasahan o mapanghahawakan (reliability) nito. Kompyuter ang pangunahing ginagamit sa pagbibigay ng grado sa ganitong uri ng pagsusulit kung kaya nagiging malimit ang tsansa/chance na magkamali at nagbibigay rin ng patas na sistema ng pagbibigay ng grado. D. Aptitude Test Ang pagsusulit na ito ay nagsasabi kung kakayaning matutunan ng isang mag- aaral ang isang wika. Sinusukat nito ang kakayahan o interes sa pag-aaral ng isang lawak (Badayos, 1999). Inaalam nito kung ano o hanggang saan ang makakayanang matutuhan o malinang ng isang indibidwal. Tinutulungan nitong mailabas ng isang indibidwal ang kanyang natural na talent, kalakasan, at limitasyong taglay. Ito ay ibinibigay upang mabatid kung ang isang mag-aaral ay may kakayahan o kawilihan sa isang partikular na kurso o career o bokasyon (Belvez, 2000). Ang pagsusulit na ito ay dinesenyo upang malaman ang kakayahang mangatwiran lohikal o ang kakayahang mag-isip. Ito ay binubuo ng mga tanong na may pagpipilian (Multiple Choice Question) at ang tipikal na oras na ito ay kinukuha at tatlumpung minuto para sa tatlumpo o sobra pang katanungan. Ang sinusukat sa kakayahang berbal ay ang kakayahan nito sa ispeling, gramatika, makaintindi ng palasurian, at sumunod sa mga panutong nakasaad. Ang konsepto sa likod na pagsusulit na ito ay ang bawat katanungan ay may iisang kasagutan lamang at kayang-kayang sagutan ninuman. Magkakaroon lamang ng pagkakaiba sa mga resulta ng mga kumuha ay sa kung gaano kabilis o kabagal sinagutan ang mga katanungan sa pagsusulit. Ito ang dahilan kung bakit ang pagsusulit na ito ay inoorasan. Ang pagsusulit ay maaaring binubuo ng mga sumusunod: non-verbal reasoning test, verbal reasoning test, numerical/mathematical ability, at mechanical reasoning.
- 41. 41 Ayon sa Gamitng Kinalabasan ng Pagsusulit A. Pagsusulit na Criterion-referenced Ang pagsusulit na criterion-referenced ay may itinatakdang pamantayan na dapat mapagtatagumpayan ng eksameni. Kailangang makaabot ang mag-aaral sa pamantayang ito upang masabing naipasa niya ang pagsusulit. B. Pagsusulit na Norm-Referenced Sa pagsusulit na norm referenced inihambing angbawat mag-aaral. Ang resulta ng ganitong pagsusulit ang ginagamit na batayan ng mga marka sa isang kurso. Ang pagsusulit sa natamong kabatiran ay norm-referenced. Halimbawa: Tanong: Ano ang Wika ? Sagot ng mga mag-aaral Criterion- referenced Norm-referenced Mag-aaral #1: Ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mithiin. Ang sagot na ito ay TAMA. Ang sagot na ito hindi kasingkaaya- ayang sagot ni Mag- aaral #2. Mag-aaral #2: Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na isinasaayos sa paraang arbitraryo. Ang sagot na ito ay TAMA. Ang sagot na ito ay mas kaaya-aya di tulad sa sagot ni mag-aaral #3. Mag-aaral #3: Ang wika ay nangangahulugan ng kabuuang pagpapahalaga, kaugalian, pamantayan, kaisipan at mga simbolo na may kaugnayan sa lipunan Ang sagot na ito ay MALI. Ang sagot na ito ay hindi kaaya-aya di tulad sa sagotni mag- aaral #2 at #3. Ayon sa Kakayahang Sinusubok A. Pakikinig
- 42. 42 Ang pakikinig ayisang paraan sa pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng pandinig. Mayroong itong kumbinasyon ng tatlong bagay: tinanggap na tunog, nauunawaan, natatandaan. A. May iba‘t-ibang anyo ng pagsusulit sa pakikinig dahil sa magiging napakahirap para sa isang mag-aaral ng pangalawa o banyagang wika ang pakikinig sa mahabang salaysay o usapan, maaaring ang mga pagsusulit sa pakikinig para sa mga unang yugto ng pag-aaral ay maikling pahayag o usapan na binubuo ng dalawa o tatlong linya. 1. Paglalahad o Pahayag 2. Mga Tanong Bagamat ang ganitong uri ng pagsusulit ay isang pagtatangka na gayahin ang tunay na usapan, maaaring sabihing artipisyal pa rin ang dating. Gayunpaman, magagamit ang ganitong pagsusulit sa elementarya. 3. Maikling Usapan B. Pagtukoy sa kayariang pambararila o leksikal Pariringgan ang buong klase ng isang seleksyon at ipatutukoy ang mga kayariang pambalarila o leksikal; na nakapaloob dito. Maaaring maikling dayalog na babasahin minsanan. Bagamat binibigyang- pansin sa pakikinig ay mga detalyeng panggramatika, ang aytem ay may konteksto. Natututo ang mga mag-aaral na makita ang kahulugang nagbubuhat sa konteksto at sa istruktura. C. Pagtatala ng mga detalyeng semantiko Makikinig ang buong klase sa isang seleksyon at ipagawa ang alinman sa mga sumusunod: ● itatala ang ilang partikular na detalye ● bubuo ng isang talahanayan, graph, tsart, atb .; at
- 43. 43 ●bubuo ng isangdayagram o mapa ayon sa panutong ibinigay. A. Mga tanong na Pang-unawa Makikinig ang mga mag-aaral sa isang artikulo o seleksyon at sasagutin ang mga tanong (tama o mali, pagbubuo; o tanong na may pinagpipiliang sagot) tungkol sa nilalamn ng artikulo o seleksyon batay sa hinuhang mabubuo nila. B. Pagtukoy sa mga salik sosyolinggwistik Makikinig ang mga mag-aaral ng isang pangungusap at sasagutin ang ilang tanong na magpapatunay kung nauunawaan nila ang kontekstong sosyolinggwistik. B. Pagsasalita Ang Pagsasalita ay naka-tinig na anyo ng komunikasyon ng tao. Karaniwang ginagamit ang pagsasalita sa araw-araw na pamumuhay. Dahil sa pagsasalita nabibigyan ng mga posibilidad ang mga pangyayari o ang mga nais ipabatid o ipahiwatig sa iba. Nakakatulong din ito sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa kapwa. Ang pagsasalita ay pagbibigay, pagbabahagi ng verbal na paraan na ginagamit ang wika na may wastong tunog, tamang gramatika upang malinaw na maipahayag ang damdamin at kaisipan. Ito ang kakayahan at kasanayan ng isang tao na maihayag ang kanyang ideya, paniniwala at nadarama sa pamamagitan ng paggamit ng wikang nauunawaan ng kanyang kausap. Ito ang komunikasyon ng mga ideya at damdamin sa pamamagitan ng mga simbolong nakikita at naririnig mula sa tagapagsalita. Ito ang kahusayan o kapangyarihan ng isip sa pananalita na nangungusap o mga salita upang maipahayag ang mga kuru-kuro. Uri ng Gawi ng Pagsasalita 1.Ang Kumakatawan – kung saan ang mga nagsasalita ay may kinalaman sa pag-iba ng mga antas patungo sa tamang preposisyon na dapat nilang sinabi; panunumpa, paniniwala at pag-uulat. Halimbawa: Ipinapangako ko na aking pagyayamanin lalo ang mga naiwan ng aking mga magulang.
- 44. 44 2. Direktibo –kung saan ang mga nagsasalita ay may kinalaman sa paghimok sa mga tagapakinig na gumawa ng kahit na ano; mag-utos, makiusap, makipagtalo. Halimbawa: Gawin mo ang lahat ng aking ipinagagawa at huwag ka nang magtanong ng ano pa man. 3. Commissive – kung saan ang mga nagsasalita ay gumagawa ng alinmang pag-iba sa mga antas patungo sa aksyon; mangako, sumumpa o mga gawain. Halimbawa: Gagawin ko ang bagay na iyong gusto, ano man ang iyong ipagawa. 4. Deklarasyon – kung saan sa pamamagitan ng nagsasalita na baguhin ang estado ng mga gawain sa pamamagitan ng pagsasagawa katulad ng gawi ng pagsasalita. Halimbawa: Ipinababatid ko sa inyong lahat na ang sinuman ang lumabag sa aking batas ay magkakamit ng parusa. 5. Ekspresibo – kung saan ang tagapagsalita ay nagpapakilala ng kanyang pag-uugali; pagbati o paghingi ng paumanhin. Halimbawa: Siya ay humingi ng tawad sa kanyang mga nagawa at akin namang pinagbigyan. Tatlong (3) Sangkap ng Gawi sa Pagsasalita 1.Lokusyonaryong Gawi ng Pagsasalita – ito ay paglalarawan kung ano ang sinasabi ng nagsasalita. Halimbawa: Si Ana ang pinakamagandang dilag sa nayon. 2. Ilokusyonaryong Gawi ng Pagsasalita – ang layunin ng gawi ng pagsasalita sa pagbigkas ng pangungusap kabilang ang paglalahad, pangangako, humihingi ng paumanhin. Ito ay pagpapahayag ng kung ano ang nais gawin ng nagsasalita. Halimbawa: Pakikuha ang baso sa lamesa. 3. Perlokusyonaryong Gawi ng Pagsasalita – bisa ng sinasabi ng nagsasalita sa nakikinig o epekto ng sinasabi ng nagsasalita sa nakikinig. Literal at Di-Literal na Gawi ng Pananalita Literal o masasabi nating literal ang isang gawi ng pananalita kung sa
- 45. 45 pangungusap ay gumagamitng mga salitang may eksaktong kahulugan o kung may tiyak na konteksto o kitang-kita o lantad na ang nais iparating ng isang naglalarawan. Halimbawa: Nakakasama ng kalooban ang mga masasakit na salitang kanyang binitawan. Di-literal o kung di kaagad mailalarawan ang konteksto na nais ipahayag at nangangailangan pa ng masusing pa-iisip o kung sa pangungusap ay gumagamit ng mga matatalinghagang salita. Pagsasalita A. Monolog Bibigyan ng guro ang mga mag- aaral ng dalawa o tatlong paksang nakasulat sa mga kard. Ang bawat kard ay may pamatnubay na tanong upang matulungan ang mag-aaral sa pagbalangkas ng sasabihin. Ang pagtataya ng monolog ay ibabase sa ilang pamantayan o krayterya tulad ng daloy ng pagpapahayag, dami ng impormasyon, kalinawan ng mensahe, kawastuhang panlingwistika, bokabularyong ginagamit at iba pa. ang mga ito ay gagamitin ng rating scale. B. Pagsasatao (roleplaying) Nagiging daan ito para sa paglinang ng kakayahan sa pag- arte at preparasyon para sa malakihang pagtatanghal. Maaaring dalawang tao ang makilahok. Bibigyan sila ng sitwasyon at bahala silang magtanungan o mag- usap ayon sa sitwasyon. Katulad ng sa monolog, ang ebalwasyon ay gagamitin ng krayterya gaya ng kaangkupan ng mga istrakturang ginamit, bigat ng impormasyon, kalinawan ng ipinapahayag,atb. C. Interbyu Katulad din ito ng pagsasatao. Ang guro lamang ang lumabas na palaging nagtatanong. Maaaring ang iskoring ng interbyu ay parang sa discrete- point kung titingnang isa- isa ang tugon sa bawat tanong. Kung ang titingnan ay ang panglahatang kasanayan kailangang gumamit uli ng rating scale. D. Pagtatalo o Debate
- 46. 46 Magandang paraan itopara sa pagpapahayag ng mga sariling opinion. Bagay ito sa mga mag- aaral na may lubos nang kasanayan sa wika. Maaari silang pumili ng kanilang paksa at sariling posisyon sa isyung tatalakayin. C. Pagbasa Ang pagbasa ay isang pasibong gawain (passive) at walang interaksyong nagaganap sa pagitan ng mag-aaral at teksto, o sa guro at kapwa mag-aaral. Nakatuon lamang pansin sa pag-alam kung may natandaan ang mga mag-aaral sa mga detalyeng tinalakay sa akda.sa mga mag-aaral nama‘y maaring mabuo sa kanilang isipan na ang pagbasa ay pagsasaulo ng mga tauhan, tagpuan, banghay at iba pang elemento ng akda. Ang kabiguan o tagumpay ng mga mag-aaral sa pagbasa ay repleksyon ng kanilang mga istratehiya; ang mga istratehiyang ito ay repleksyon naman ng kanilang ganap na pag-unawa kung ano ang pagbasa; Sinabi ni Goodman (1967,1971,1973)na ang pagbasa ay isang ―pysholingguistic guessing game‖ na kung saan ang nagbabasa ay nagbubuong muli ng isang mensaheo kaisipang hango sa tekstong binabasa. Kay Goodman, ang gawaiang ito ng pagbibigay kahulugan ay issang patuloy na prosesong siklikal zbuhat sa teksto, sariling paghahaka o paghula, pagtataya, pagpapatunay pagrerebisa, ibayo pang pagpapakahulugan. Sa ganitong pagpapakahulugan, hindi na kailangan pang basahing lahat ang teksto upang maunawaan ito, lalo na kung higit na magaling ang tagabasa sa paghula o pagbibigayng haka.kaya nga, ang isang tagabasa na magaling sa pagbibigay ng tamang prediksyon,ay nakababasa nang higit na mabilis kaysa iba dahil hindi niya kailangang basahin nang isa- isa ang bawat salita. siCoady (1979) ay nagbiibigay ng elaborasyon sa kaisipan ni Goodman sa pagbasa. Ayon kay Coady, para sa lubusang pag-unawa ng isang teksto, kailangang ang dating kaalaman ng tagabasa ay maiugnay niya sa kanyang kakayahang bumuo ng mga konsepto/kaisipan at kasanayan sa pagpoproseso ng mga impormasyong masasalamin sa teksto.
- 47. 47 Ilang Kabatiran samga Layunin at Proseso sa Pagbasa 1. mahalaga sa pagbasa ang pag-alam sa ilang mga tiyak na kalakaran/konbersyon sa pagsulat. 2. Ang tunay na pagbasa ay ang pag-unawa sa mensahe ay ang pag-unawa sa mensahe na nakapaloob sa isang teksto. Ang pagpapatunog ng mga salita ay isang bahagi lamang ng proseso sa pagbasa. 3. Bahagi ng pag-unawa ng teksto ang pag-unawa sa wikakung saan ito nasulat. 4. Bahagi rin ng pagbasa ang paggamit ng dating alam (tungkol sa daigdig, sa kultura, sa paksang tinatalakay, mga kalakaran atb.) 5. Ang pagbasa ay isang prosesong pag-iisip. 6. Ang pagbasa ay isang prosesong interaktibo. 7. Ang pagbasa ay isang sistema ng pagtataguyod ng ating buhay. 8. Gumagamit tayo sa pagbasa ng maraming kasanayan (multiple skill) at iniangkop natin ang mga ito sa iba‘t-ibang uri ng teksto upang matugunan ang ating mga layunin sa pagbabasa. 9. Mahalaga ang malawak na karanasan sa pagbabasa ng isang partikular nateksto para sa tamang pag-unawa nito sa isang tiyak na pagkakataon. 10. Kailangang magkuro gn isang tao na ang pagbasa ay makabuluhan at kawili-wili. Kung hindi, walang mangyayaring pagbasa sa labas ng silid-aralin. Iba’t-ibang Pananaw sa Proseso ng Pagbasa Napakahalaga para sa guro ng pagbasa na magkaroon ng isang matibay na pag-unawa sa proseso ng pagbasa. Ang mga paniniwala o pananaw tungkol sa proseso ng pagbasa ay mapapangkat sa tatlo: 1. Ang Teoryang “Bottom-Up” Ayon sa teoryang ito, ang pagbasa ay ang pagkilala ng ng mga serye ng mga nakasulat na simbolo(stimulus) upang maibigayang katumbas nitong tunog(tugon oresponse). Malinaw na masisilip sa teoryang ito na ang pagbasa ay nagsisimula sa
- 48. 48 sintesis ng mgaletra upang makabuo ng salita, ng mga salita sa pagbuo ng mga pangungusap hanggang sa makabuo nang sapat na rami ng teksto na magbibigay-daan sa tagabasa upang maunawaan kuna ano angisinulat ng awtor. Ang isang tao na umaayon sa sa pananaw ng bottom-up ay naniniwala na ang pagbasa ay ang ―pagkilala ng mga salita‖ ---at ang teksto ang pinakamahalagang salik sa pagbasa. Mapapansin din sa teoryang ito na ang pagpapakahulugan sa binasa ay nasa huling yugto. Ang tagabasa ay itinuturing na isang pasibogn partisipang sa proseso ng pagbasa at ang tanging tungkulin ay maulit ang lahat ng mga detalye sa binasang teksto. Tinatawa ito ni Smith (1983)na outside-in o data driven ang impormasyon sa pag-unawa ay hindi nagmula sa mambabasa kundi sa teksto. 2. Ang Teoryang “Top-Down” Binibigyang diin ng teoryang ―top-down‖ na ang pagbasa ay nagsisimula sa isipan ng tagabasa dahil ang dating kaalaman niya ang papapasimula ng pakilala niya sa teksto at kun wala ito, hindi niya mabibigyang-kahulugan ang anumang babasahin. Upang lubos namaunawaan ang pananaw na ito, mahalagang alamin na ang nakalimbag na teksto ay nagtataglay ng tatlong impormsyon: Impormasyong Semantika oimpormasyong pangkahulugan na kasama rito ang pagpapakahulugan na kasama rito ang pagpapakahulugan sa mga salita at pangungusap. Impormasyong sintaktik o impormasyon sa istruktura ng wika, ayimpormasyon tungkol sa pagkakaayos at istruktura o kayarian ng wika. Impormasyong Grapho-phonic ay impormasyong tungkol sa ugnayan ng mga letra(grapheme) at mga tunog (phonemes) ng wika. Kasama rito ang impormasyon sa pagbaybay na naghuhudyat ng kahulugan. Sa kabuuan ang teoryang ito ay tinatawag ding inside-out o conceptually driven sa dahilang ang kahulugan o impormasyon ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa teksto. Ito ay nagaganap kung ang mambabasa ay gimagamit ng kanyang dating kaalaman st mga konsepto na nabuona sa kanyang isipan batay sa kanyang karanasanat pananaw sa paligid.
- 49. 49 3. Teoryang Interaktib Angteoryang ―Interaktib‖ ay naniniwala na ang teksto ay kumakatawan sa wika at kaisipan ng aawtor at sa pag-unawa nito, ginagamit ng mambabasa ang kanyang dating kaalaman sa wika at sariling konsepto o kaisipan.dito nagaganap ang interaksyon ng mambabasa at awtor. Isang malaking kontribusyon ng teoryang interektib sa pagtuturo ng pagbasa ay ang pagbibigay diin nito sa pag-unawa bilang isang prosesoat hindi isang produkto. Sa loob ng mahabang panahon, tinatanaw natin ang komprehensyon bilang isang produkto. Sa kasalukuyan , dahil ang pag-unawa ay tinatanaw bilang isang proseso, ang tuon ng pagsusuri ng mga sagot sa pag-unawa ay ang proseso. Kailangang alaminng guro kung paano nabuo ng mga mag-aaral ang kanilang mga kasagutan sa mga tanong. D. Pagsulat Sinusubok ang kakayahan at kasanayan sa paggamit ng bantas at wastong baybay ng mga salita. Paghahandang Pasalita Kailangang magkaroon ng sapat na kahandaan ang mag-aaral bago pasulatin. Sa paghahandang pasalita ay magkakaroon ang mga batang makapagpalitan ng kuro-kuro at malinang ang maunlad na talasalitaang kakailanganin sa pagsulat. 1. Paglikha ng sitwasyon sa pagsulat (Creating a writing situation) Walang mag-aaral na makakasulat ng magandang katha kung walang nabubuong paksa sa kanyang kaisipan. Ang paksa ay maaaring maging bunga ng liksyon o bunga na pag-iisip ng mag-aaral na ginganyak ng guro sa tulong ng makabuluhang larawan, aktwal na pagmamasid, o kaya‘y paglalakbay. Maaaring ito‘y tungkol sa kawili-wiling tauhan sa kwentong nabasa o napakinggan. Dili kaya ay tungkol sa isang kawili-wili niyang karanasan o isang magandang insedente sa kanyang buhay. 2. Pagpukaw at pagganyak sa kaisipan o ideya (Stimulating ideas)
- 50. 50 Ang mapamaraang pagtatanongng guro ay mabisang paraan ng pagganyak sa mga batang mag-isip ng mga bagay o ideya hinggil sa paksang susulatin. Sikaping sa pagsagot ng bata sa mag tanong ay makagamit sila ng talasalitaang kakailanganin at makabuo ng balangkas na gagamitin. 3. Pag-aaral ng mga modelo (studying models) Ang pagbibigay sa mga bata ng modelo na mapag-aaralan ay isang malaking tulong sa pagbubuo ng mga hagap o kaisipan. Isaalang-alang ang nilalaman, istilo at wika ng modelo. Ito ba ay napapaloob sa kawilihan at kakayahan ng mag-aaral? Ang paksa ba nito ay kawili-wili? Mahusay ba ang pagkakabuo? May wastong gamit ban g wika? Wasto ba ang anyo ng pagkasulat? 4. Paglinang nng talasalitaan (Development of the vocabulary) Nasa mayamang talasalitaan ng mga mag-aaral ang susi ng kanilang mabisang pagpapahayag ng kaisipan. Nararapat linangin sa mag-aaral ang maunlad na talasalitaan sa pagsasalita at pagsulat. 5. Pagpili ng angkop na pamagat (Choosing a suitable title) Sa pagbibigay ng pamagat sa katha ay bayaang ang mag-aaral ang pumili. Papagbigyan ang klase ng kanilang mungkahing pamagat, sa kathang nais niyang sulatin. Ipagunita na ang isang pamagat ay dapat na maging maikli, kawili-wili, gumigising na interes, kapana-panabik, hindi palasak at hindi nagbubunyag ng wakas. 6. Pagbabalak at pagbabalangkas (Planning and outlining) Sa pagsulat ng anumang uri ng sulatin ay kailangan ang pagbabalak at pagbabalangkas. Maaaring gawin ng buong klase ang paghahanda ng balangkas. Sa balangkas ay kailangang maitala nila ang mga makahulugang hagap at kaisipan.
- 51. 51 7. Pasalitang patatalakayan(Oral discussion) Kailangang magkaroon ng pagtatalakayang impormal ang klase ukol sa paksa upang makahagap ang mga mag-aaral sa paksa at mabibigyan sila ng pagsasanay na sundin ang kanilang balangkas na isinasaalang-alang ang ga katangian ng mabuting paksa at paggamit ng mga angkop na pahayag. 8. Pamantayan sa pagsulat ng katha (Setting the standards for writing) Nagiging maingat ang mag-aaral sa nilalaman at pagbubuo ng sulatin kung may mga nakatakdang pamantayang kanilang susundin. Kailangang isaisip ng mag-aaral bilang batayan sa pagbibigay-halaga sa gawain ang sumusunod na tanong: a. Malinaw ba ang kaisipan? Kung hindi, paano ito mapalilinaw? b. Maayos ba ang pagkakasunod-sunod ng kaisipang inilahad? c. Ang pangungusap ba sa bawat talata ay nagsasaad lamang ng tungkol sa iisang bagay o paksa? d. Kawili-wili ba ang pambungad na pangungusap? e. Lahat ba ng pangungusap sa katha ay tumutulong sa kabuuan ng komposisyon? f. May magandang wakas ba ang mga komposisyon? g. Wasto ba ang pagkakagamit ng mga bantas? h. Wasto ba ang lahat ng baybay ng salita? i. Wasto ba ng pagkakagamit ng malaking titik? j. May wastong palugit ba sa magkabilang panig ng papel? k. Maayos ba ang pagkakasulat ng komposisyon? 9. Pagsasanay sa mga sangkap na kakailanganin sa komposisyon (Drills on items needed in the composition)
- 52. 52 Nagiging mabisa angmga gawaing pasulat kung naglalaan ng guro ng sapat na panahon para sa pagsasanay sa wikang kasangkot sa komposisyon. Maaaring magtala ang guro ng mga karaniwang kamalian at maghahanda ng mga pagsasanay batay doon. Paghahanda ng Burador 1. Pagsulat ng burador (Writing the draft) Bago sulatin ang burador, magandang gawin ang balikan ang mga pamantayan sa komposisyon. Dapat isulat ng mga mag-aaral ang burador sa paaralan upang mapatnubayan sila ng guro. Sanayin ang mga mag-aaral na basahing mabuti ang mga burador bago ito ibigay sa guro. Ito‘y makatutulong upang makaugaliang basahin muna ang anumang isinulat bago ito ibigay sa guro at mabasa ng ibang tao. 2. Pagpapabuti sa burador (Improving the draft) Mabisang paraan sa pagpapabuti sa burador na isulat ang isa sa mga sinulat ng mag-aaral at ipawasto at pagbutihin ito ng buong klase. Maganda ring paraan ang pagpapalitan ng burador ng mga mag-aaral pang maiwasto. Kailangan ang pamamatnubay ng guro sa pagbibigay-halaga sa sinulat na katha. Bigyan-diin ang pagbabantas, palabaybayan, aspekto ng pandiwa, ang palugit at ang panlahat na porma ng komposisyon. 3. Pagsulat na muli ng burador (Rewriting the draft) Matapos na maiwasto ang burador, ito ay dapat na muling sulatin ng mag- aaral. Kailangang mabatid nila kung bakit sila namali sa unang burador at nang sa gayon ay hindi na maulit ang pagkakamali. Ipaunawa rin na kung minsan ang dahilan ng pagkakamali sa pagsulat ay ang kawalang-ingat at hindi pag-uukol ng buong pansin sa isinusulat.
- 53. 53 Pagsulat ng Pangwakasna Katha Ang pagsulat sa pangwakas na katha ay dapat gawin sa paaralan sa ilalim ng pamamatnubay ng guro. Bago sumulat, ipagunita ang pamantayan sa pagsulat nang maayos, walang mali at malinis na kathang sulatin o komposisyon. Ang guro ay may kaparaanan sa pagtuturo ng pagsulat para sa mga magsisiumula pa lamang sa gawaing pasulat. Hindi natin mabibigla ang mga mag- aaral sa pagsulat ng magaba agad o magandang-maganda na agad na sulatin. Maaari natin silang pasulatin ng komposisyong supil. Kontroladong Pagsulat Ito‘y binubuo ng mga gawain sa pagsulat na naglalaan sa mga mag-aaral ng iba‘t-ibang pagsanay sa pagsulat ng mga pangungusap o talata na walang kamalian. Ito ang unang hakbang tungo sa pagsulat ng komposisyon at tinatayang makatutulong ng malaki para sa mag-aaral na limitado ang kaalaman sa wika. Sa kontroladong pagsulat, mas higit ang input ng titser kaysa sa mag-aaral. 1. Ang paggamit ng substitution table Pinapabuo ng kommposisyon ang mga mag-aaral sa tulong ng talahanayan ng mga salita at parirala na maaaring pagsama-samahin. 2. Tumbasang Pagsulat (Parallel Writing) Ang antas ng pagkontrol sa pagsulat ay maaring mapag-iiba-iba sa pamamagitan ng tumbasang pagsulat. Sa pinakamahabang antas maaaring ang isagawa lamang ng bata ay ang pagpapalit ng mga salita (panggalan, panghalip atb.). Sa mas mataas na antas ng pagkatuto, dapat ipaalam sa mga mag-aaral na ang isang pagpapalit ay maaaring mangailangan ng iba pang pagpapalit upang magkaroon ng kaisahan ang ipahahayag na kaisipan.
- 54. 54 3. Teknik naTanong at Sagot Ang teknik na ito‘y maaaring mamagitan mula sa kontrolado hanggang malayang pagsulat. Sa puntong kontrolado, ang mga mag-aaral ay bibigyan ng mga tala o di kaya‘y tekstong babasahin, pagkatapos ay pasusulatin sila ng mga sagot para sa isang serye ng mga tanong. 4. Pagpuno ng mga Puwang Isang karaniwang teknik sa kontroladong pagpapasulat ay ang pagpuno ng puwang. Ang mga salitang ipupuno sa puwang ay batay sa mga aralin sa pagsulat o balarila na natutuhan ng mga bata. 5. Padiktang Pagsulat Ang teknik na padikta ay mahusay na gawain sa pagsulat sapagkat mahahantad ang mga mag-aaral sa iba‘t ibang halimbawa o modelo ng kayarian ng mga pangungusap at maayos na pagbubuo ng teksto. Sa gawaing ito‘y nahahasa rin ang kasanayan ng mga mag-aaral sa pagbaybay at paggamit ng iba‘t ibang bantas. Ilan sa mga salik na dapat isaalang-alang sa pagpili ng teksto para sa pagsulat na padikta ay ang mga sumusunod: 1. Haba. Katamtaman lamang ang haba ng teksto at kailangang kawili-wili at makabuluhan. 2. Antas ng Kahirapan. Ang talasalitaan at istilo ng pagkakasulat ay nararapat na angkop sa lebel ng mga mag- aaral. 3. Uri ng teksto. Upang maging makabuluhan ang gawain, ang mga teksto ay dapat na kumakatawan sa mga bagay na karaniwang idinidikta natin sa tunay na buhay gaya ng memoramdum, liham pangangalakal, mga panuto, at iba pa.
- 55. 55 4. Ang teksto.Kinakailangang may kaugnayan ang tekstong gagamitin sa mga paksa o temang binabasa o tinatalakay na sa klase. Mga Hakbang sa Padiktang Pagsulat 1. Unang pagbasa. Basahin ang buong teksto sa normal na bilis upang magkaroon ang mga mag-aaral ng kabuuang ideya tungkol saan ang teksto. 2. Sa ikalawang pagbasa ng teksto, basahin ito nang may wastong paglilipon ng mga salita/parirala sa normal na bilis, huminto ng bahagya sa katapusan ng bawat lipon ng mga salita/parirala upang maisulat ito ng mga mag-aaral. Ulitin kung hinihiling ng klase upang tanawin ng mga bata na ang padiktang pagsulat ay isang magiliw ng gawaing interaktibo, at hindi pagsulat. 3. Bigyan ng pagkakataon ang mga bata na basahin ang kanilang isinulat at hayaang iwasto ang mga kita-kitang kamalian. Pagkatapos basahin muli ang buong teksto upang maiwasto ng mga mag-aaral ang anumang pagkakamali. 4. Idikit sa pisara ang orihinal na teksto upang maiwasto ng mga mag- aaral ang kanilang isinulat. Maaaring magpalitan ng papel dahil minsan ay mahirap makita ang sariling mga pagkakamali.
- 56. 56 Mga Uri ngAytem ng Pagsusulit A. True or False Test o Pagsusulit na Tama o Mali Ang pagsusulit na Tama o Mali ay isang uring papalit na pagsusulit na dalawa lamang ang pamimilian ng gumaganap. Pinakapayak at pinakamarami ang anyo ay ang wasto- mali at oo- hindi. Tiyak na nag- aanyaya sa paghuhula. May modified na anyo ito, iyong ipatukoy ang bahaging mali, kung mali nga ang pangungusap. Dili kaya‘y sagutin nang sang- ayon o hindi sang- ayon. At kung ang sagot ay hindi sang- ayon, ipabago ang salita o bahagi ng pangungusap upang maging sang- ayon o tama ang sagot. Mga Uri ng Papalit a. Simpleng tama o mali- simpleng pagtukoy lamang kung tama o mali ang pahayag. b. Modified true or false- uri ng tama o mali na tinutukoy kung tama ang pahayag at kung mali naman ay sinasalungguhitan ang salita o lipon ng mga salita na nagpapamali sa pahayag. c. True or False with Correction- pagtukoy kung tama ang pahayag at kung mali naman ay isulat ang tamang sagot sa maling salita. d. Cluster true or false- uri ng tama o mali na sinasalungguhitan lamang ang T kung ito ay tama at M kung ito ay mali. e. True or False with Option- uri ng tama o mali na inilalagay sa pagpipilian ang tamang sagot kung ito ay mali. B. Error Recognition Test o Pagtukoy sa Mali Ito ay isang uri ng pagsusulit na integratibo sapagkat sinusubok nito ang pangkalahatang kasanayan sa wika. Iba‘t iba ang maaaring maging anyo ng pagsusulit na ito: a. Hinahati ang pangungusap sa apat na bahagi. Ang bawat bahagi ay may salungguhit at may nakasulat na titik sa ibaba.
- 57. 57 b. Nilalagyan ngguhit ang pagitan ng mga bahagi ng pinaghating pangungusap. c. Mga piling salita o parirala lamang ang sinasalungguhitan. d. Ang mali sa pangungusap ay maaaring isang salita o bahagi ng salita na nawala. e. Maari ring magsama ng mga pangungusap na walang mali. C. Multiple Choice Test o Uring Papili Ang pagsusulit na ito ay nabibilang sa uring pakilala binubuong pahayag na di- ganap at sinusundan ng mula sa tatlo hanggang limang kasagutan.Isang sagot lamang ang pipiliin na siyang pamuno sa pangungusap. Ang bawat aytem dito ay binubuo ng dalawang bahagi: ang stem na maaaring pangungusap na hindi tapos, o pangungusap na may patlang, o pangungusap na nagtatanong. Ang ikalawang bahagi ay ang mga opsiyon o ang mga pamimilian ng sagot. Isa sa apat na opsyon ang tamang sagot, iyong ibang opsyon ay tinatawag na distractor o joker. Sa paghahanda ng mga opsyon, tiyakin ang alinman sa kanila ay aangkop na idugtong sa stem. Sa pagpili ng isasamang distractors, tiyaking ito ay sadyang balanse at hindi naglalahad agad ng sagot. Ang multiple choice aytem ay maaaring nasa anyong pangungusap na hindi tapos, pangungusap na may puwang, pangungusap na buo o pangungusap na nagtatanong gaya ng mga sumusunod: a. Pangungusap na hindi tapos b. Pangungusap na may puwang c. Pangungusap na buo d. Pangungusap na nagtatanong D. Completion Test o Pagsusulit na Pagpupuno sa Patlang Ito ay ang pagpupuno ng mga nawawalang salita o lipon ng mga salita sa isang pangungusap o talata. Ito ay pagsusulit na obhektibo na sa halip na pinamimili ang mag- aaral sa wastong sagot ay ipinabibigay ang tamang sagot.
- 58. 58 E. Cloze Test Itoay isang uri ng pagsusulit na binubuo ng isa o higit pang talata na may puwang para sa mga kinaltas na salita. Ang pagkaltas ay maaaring tuwing ikalima, ikaanim, ikapito o ikawalong salita. Ang Cloze Test ay hango sa ―closure‖ sa Gestalt Theory. Ito ay sumusukat ng pangkalahatang kasanayan sa wika, gayon din sa kaalamang linggwistika at kaalaman sa kaugnayan ng salitang kinaltas at sa buong teksto.(Belvez, 2000) Mayroong tatlong uri ang Cloze test ito ay ang basic type ng cloze test, modified cloze test at ang pagsusulit-C. Sa uring basic type ng cloze test ay maaaring fixed-ratio deletion o dili kaya‘ variable-ratio deletion. Kung ang pagkaltas ay laging ikalima, ikasampu o anumang ―ratio‖ na napili, tinatawag itong ―fixed-ratio deletion‖. Kung ang pagkaltas ay walang sinusunod na ―ratio‖ dahil pangngalan o mga pandiwa ang kinakaltas, ito ay tinatawag na ―variable- ratio deletion‖. Isa ring uri ng cloze test ay ang modified closed test. Sa pagsusulit na modified cloze, ang bawat bilang ay may mga opsyon na pagpipiliian, na isinusulat sa ilalim ng talata. F. Pagsusulit-C Ito ay isa pang uri ng cloze test. Iniiwang buo ang unang pangungusap ng teksto. Simula sa ikalawang pangungusap, tuwing ikalawang salita ay kinakaltas ang ilang
- 59. 59 titik.(Depende sa habang salita ang bilang ng letrang kakaltasin.) Ang pag-iwang buo sa una at huling pangungusap ay magsisilbing gabay sa pagsagot ng mga mag-aral. IBA PANG URI NG PAGSUSULIT A. Dikto-Kom Ang dikto-komp ay pinagsamang pagdikta at komposisyon. Ito‘y ginagamit upang sanayin ang mga mag-aaral sa pagbuo ng isang tekstong idinikta. Ito‘y ginagamit upang mahimok ang mga mag-aaral na gumamit ng tiyak na anyo ng mga pangungusap at upang makabuo ng tiyak na uri ng teksto sa pagsulat—tulad ng pasalaysay, palarawan, panghihikayat, eksposisyon at pangangatwiran. Ginagamit ang Dikto-Komp bilang paraan sa pagsukat sa kakayahan ng estudyante na maalala ang mga pangunahing ideya sa teksto sa paraang kronolohikal at lohikal na ayos at bilang panukat rin sa pang-unawa. Masusukat ng guro ang pagkaunawa ng mag-aaral sa orihinal na teksto sa kung paano nila ito kayang isulat muli ayon sa lohikal na ayos. Mga hakbang sa Dikto-komp: 1. Pumili ng isang teksto na nagtataglay ng mga kayariang sintaktik na nais mong mapagsanayang gamitin ng mga mag-aaral. 2. Basahin ang buong teksto sa karaniwang bilis sa pagbasa. Hayaang mapakinggan itong mabuti ng buong klase. Sa ikalawang pagbasa, sabihin sa klase na kailangan nilang magtala ng mahahalagang salita o parirala. 3. Pagkatapos, hayaang magpares-pares ang mga mag-aaral at ipabuo muli ang tesktong napakinggan sa tulong ng mga itinalang salita at/o parirala. 4. Mula sa dalawahan, pagpangkat-pangkatin muli ang mga mag-aaral (4-7 kasapi sa bawat pangkat) at hayaang ilahad ng bawat kasapi ng pangkat ang binuong
- 60. 60 komposisyon. Paghambing-hambingin angmga binuong komposisyon at pabuuin muli ang mga pangkat ng isang pinal na komposisyon. 5. Ipakita ang orihinal na teksto nang buong-buo o di kaya‘y isa-isang ilahad ang mga pangungusap sa buong teksto. Ipahambing ang binuong teksto sa orihinal. Mga dapat ikonsidera ng mga guro 1. Wika (Bokabolaryo at balarila) 2. Haba at kompleksidad (halimbawa, maikli at pamilyar na kwento sa mga bata) 3. Background knowledge at interes ng mag-aaral Hindi dapat magdikta o magsalita ng masyadong mabagal. Ang nais ay hayaan ang mga estudyante ng magsulat ng mga importanteng salita mula sa teksto upang maisulat nilang muli ito, hindi yaong kokopyahin ang bawat salita. Ipabatid sa mga estudyante na hindi mo inaasahang isulat nila ang bawat salita sa teksto. Ebalwasyon ng Gawain Nagawa ba ng mga estudyante na irekonstrak ang teksto na naglalaman pa rin ng mga importanteng ideya? Nakikipagtalakayan ba ang mga estudyante sa kaklase para sa tamang balarila at nilalaman? B. Dictation Sinusubok nito ang kakayahan sa pakikinig, sa talasalitaan, kayarian, at maaari ring sa pagbaybay at wastong paggamit ng malaking titik at ng bantas. Ang dalawang uri ng pagsusulit na idinikta ang “standard dictation” at ang “partial dictation.” Sa “standard dictation,” isinusulat ng mga mag-aaral ang buong talatang idinidikta. Sa “partial dictation,” ang mag-aaral ay binibigyan ng sipi ng talatang idinidikta, pero ito ay may kaltas na mga parirala o pangungusap. Pupunan na lamang niya ang mga puwang upang mabuo ang talata.
- 61. 61 Ayon sa kakayahangsinusubok 1.Pakikinig a. pagkilala ng mga tunog b. pag-unawa sa pinakinggang teksto 2. Pagsasalita a. pagbigkas ng mga tunog b. pakikipag-usap 3. Pagbasa a. pagkilala at pag-unawa ng salita b. pag-unawa ng seleksyon c. kasanayan sa pag-aaral 4. Pagsulat a. pagsulat ng komposisyon b. paggamit ng bantas, wastong baybay, malaking titik Pagbasa Pagsusulat C. Direct & Indirect Test Pangunahing saligan ng Pamaraang Direct ang Series Method ni Gouin at nanalig din ito sa kaisipang ang pagkatuto ng pangalawang wika ay kailangang katulad din ng pag-aangkin ng unang wika- may interaksyong pasalita, natural na gamit ng wika, walang pagsasalin sa pagitan ng una at ikalawang wika at halos walang pagsusuri sa mga tuntuning pambalarila. Narito ang lagom ng mga simulain sa pamaraang Direct (Richard at Rogers 1986:9-10). a. Ang pagkaklase ay nagaganap na target na wika lamang ang ginagamit. b. Mga pang-araw-araw na bokabularyo at pangungusap ang itinuturo. c. Ang mga kasanayang pasalita ay nililinang sa pamamagitan pasalitang tanong at sagot sa pagitan ng guro at mag-aaral. d. Itinuturo ang ilang tuntuning pambalarila sa paraang pabuod. e. Ang mga bagong aralin ay itinuturo sa pamamagitan ng pagmomodelo at pagsasanay.
- 62. 62 f. Ang mgakaraniwang bokabularyo ay itinuturo sa pamamagitan ng mga tunay na bagay at mga larawan samatalang ang mga abstraktong bokabularyo at itinuturo sa pag-uugnay ng mga ideya. g. Parehong binibigyang-diin ang kasanayan sa pagsasalita at pakikinig. h. Binibigyang-diin din ang wastong pagbigkas at balarila. Sinasabing sa pamamagitan ng Direct Test ang isang mag-aaral ay sinusubok sa isang partikular na kakahayan. Ito ay isang Performance Test. Halimbawa, kung gusto mong malaman na ang isang mag-aaral ay marunong gumawa ng isang pang- akademikong sanaysay, hayaan mong gumawa siya. Kung sa pagsasalita naman, ang pakikilahok ng mga mag-aaaral sa oral na talakayan sa klase. Samantalang ang Indirect Test ay isang uri ng pagsusukat ng kaalaman ng isang mag-aaral sa isang partikular na paksain. Ang pukos ay ang kaalaman ng isang mag-aaral hindi sa aktwal na paggamit nito o ang kanyang performance sa wika. Hindi nito sinusukat ng direkta ang kakayahan ng mag-aaral sa kawastuan sa pagbigkas ng salita na sumusubok sa pasalitang pamamaraan lamang. Ang dalawang uri ng pagsusulit ay hindi nagkakalayo sa isa‘t isa kaya‘t maaring ipagsanib ang dalawa upang lubusang mahasa ang kakayahan ng mga mag-aaral. D. Formative Test Ginagamit ng guro upang magkaroon ng partisipasyon ang mga mag-aaral. Maaaring magbigay ng maikling pagsusulit o quiz sa katapusan ng aralin bawat araw. Ang mga quiz ay may lima hanggang sampung aytem lamang at nilalayong sukatin ang pagkatuto sa kasanayang itinuro sa loob ng apatnapung minuto o isang oras. Ito ang tinatawag na panubaybay na pagsusulit (formative test). Ang palagiang pag-oobserba, pagbibigay ng pagsusulit ay nagiging daan ng isang guro upang malaman ang kapasidad ng isang mag-aaral at kakayahan. Kabutihang naidudulot sa mga guro: 1. Nasusukat ang hanganan ng kamalayan ng isang mag-aaral. 2. Natutukoy ang dapat rebisahin o baguhin sa estratehiyang kanyang pagtuturo.
- 63. 63 3. Nakakagawa ngangkop na aktibidades. 4. Napapabatid sa mag-aaral ang kanilang kasalukuyang progresso. Nagkakaroon di naman ng magandang epekto ang ganitong pagsusulit sapagkat nahahasa ang isang mag-aaral na magsumikap upang matuto. E. Grammar and Vocabulary Test Gramatika (balarila)= ay ang pag-aaral hinggil sa isang wika na kinabibilangan ng mga sumusunod: ng morpolohiya o pagsusuri sa pakakabalangkas ng mga salita (morpolohiya); ng sintaks (syntax) o pagsasaayos upang ang mga salita ay maging makabuluhang mga pangungusap; ng ponolohiya o wastong pagbigkas; ng semantika o kahulugan ng mga salita at parirala; at ng etimolohiya o ugat o palaugatan ng mga salita. Tumutukoy din ang balarila sa pagsulat o pananalitang inihahambing sa wastong paggamit (ayon sa balarila). Ito rin ang kaalaman hinggil sa mga salita, parirala, sugnay at mga pangungusap na nagtuturo ng wastong kabalangkasan, palakahuluganan, palabigkasan, at palaugatan ng mga salita. Kung minsan, tumukoy din ang salita sa mga aklat na pambalarila, na nagiging batayang simulain, pamatagan o saligan ng mga kaalaman. Tinatawag din itong gramatika o palatuntunan ng isang wika. Grammar test = ang pagsusulit na ito ay sinusukat ang kaalaman ng mga estudyante sa pagbuo ng pangungusap, wastong kabalangkasan, pag-aayos ng mga salita upang maging makabuluhan ang pangungusap, tamang paggamit ng mga salita. Vocabulary o Tasalitaan= Ang talasalitaan (Ingles: vocabulary), na tinatawag ding Vocabulary o bukabularyo, ay ang pangkat ng mga salita na nasa loob ng isang wika na pamilyar sa isang tao. Ang talasalitaan ay karaniwang umuunlad na kaalinsabay ng edad, at nagsisilbing isang gamitin at pundamental na kasangkapan para sa komunikasyon at pagkakamit ng kaalaman. Ang pagkakamit ng malaki at malawak na talasalitaan ay isa sa pinaka malaking hamon sa pagkatuto ng isang pangalawang wika. Sa pangkaraniwan, ang talasalitaan ay binibigyang kahulugan bilang ang "lahat ng mga salitang nalalaman at ginagamit ng isang partikular na tao". Sa kasawiang palad, ang kahulugang ito ay hindi sumasaklaw sa mga paksang kasangkot sa pag-alam ng isang salita.
- 64. 64 Talasalitaan or Vocabularytest= Ang pagsusulit na ito ay sinusukat ang kaalaman ng mga estudyante na nauukol sa kahulugan ng salita at ayon sa pagkakaugnayan nito sa iba pang salita. F. IQ Test Intelligence Quotient Test ay isang pagsusulit na sinusukat ang kakayahang pangkaisipan ng isang tao kumpara sa iba na may kapareho niyang lebel o edad. Ang orihinal na kahulugan ng IQ sa pagsukat ng katalinuhan ng isang bata ay: IQ is a ratio of the mental age to the physical age multiplied by 100. Ang mental age ay nakukuha batay sa average na resulta ng pagsusulit. Ito‘y pagsusulit na hindi kinakailangan na paghandaan o pag-aralan dahil hindi nito sinusukat ang dami ng nalalaman ng isang tao kundi sinusukat nito ang kabuuang pangkaisipang kakayahan ng tao sa pag-unawa ng ideya kumpara sa ibang tao. Uri ng IQ test 1. Verbal/ Berbal Ito ang uri ng IQ test na kung saan nasusukat ang kakayahan ng isang tao na pag-aralan ang impormasyon at lutasin ang mga problema gamit ang language-based reasoning. 2. Non-verbal/ Di-berbal Ito naman ang uri ng IQ test na kung saan nasusukat ang kakayahan ng isang tao na pag-aralan ang impormasyon at lutasin ang problema gamit ang visual and hands-on reasoning. Mga kilalang IQ Tests Stanford- Binet (SB) Ang pinakakilalang intelligence test na ginagamit sa mga bata. Binubuo ito ng mga subtest na inayos batay sa edad ng mga bata. Sinusukat ng Stanford- Binet ang limang salik ng kakayahang
- 65. 65 pangkaisipan: fluid reasoning,knowledge, visual- spatial processing, and working memory. Age Type of Item 2 Three-hole form Board Blockbuilding Tower 3 Blockbuilding Bridge 4 Naming Objects from Memory Picture Identification 7 Similarities Copying a Diamond 8 Vocabulary 9 Verbal Absurdities Digit Reversal Average adult Vocabulary Proverbs Orientation Woodcock- Johnson Test Isang standardized na pamamaraan na sinusubok ang pangkalahatang kakayahan ng intelektwal ng isang tao. Wechsler Adult intelligence Scale (WAIS) Sinusukat nito ang katalinuhan ng mga taong may nasa tamang edad na at ng mas matanda pa. Binubuo ng malawak na subtests na pinangkat sa dalawang kategorya: verbal at performance. G. Lecturette Ang lecturette ay isang maikling pagsasalita (short lecture). Ito ay mahalaga para sa katamtamang pagbabahagi o pagpapadala ng impormasyon. Nakasalalay ang tagumpay nito kung may pagsasanay at sa pag-oorganisa ng sasabihin at may sinsiridad ang pansamantalang guro.
- 66. 66 Ang Lecturette aymaikling pagsasalita na kung saan malalaman ang kakayahan sa pagharap sa maraming tao. Sa kabuuan, ang lecturette ay gagawin sa loob ng sampu hanggang dalawampung minutong pagsasalita. Maaaring gumamit ng ―outline‖ o mga ―handout‖. Bago magsimula ang magpresenta. H. Mastery Test Ang pagsusulit na ito ay nagsusukat ng kaalaman ng bawat mag-aaral matapos talakayin ang isang buwanang topiko. Ang nasabing pagsusulit ay hindi nagkukumpara ng mga marka mula sa mga estudyante para malaman kung sino ang nangunguna sa klase. Ang nakuhang mga marka ng bawat mag-aaral ay makapagsasabi kung lubos na ba itong naunawaan ang mga naituro sa kanya ng guro. At kung handa na ba siya para sa Periodical Test. Isinasagawa ang Mastery Test bago ang Periodical Test na kung saan bago magtatakda ng pangkabuuang pagsusulit ay inaasahan na ang mga mag-aaral ay handa na para sa naturang Periodical Test. Ang pagmamarka sa mastery test ay iba sa periodical test. Mas malaki ang pursyento ng periodical test sapagkat ang pagsusulit na ito ay pangkalahatang kaalaman matapos ang isang mahabang talakayan o tinatawag na pangkabuuang pagsusulit. Ginaganap ang periodical test pagkatapos ang mastery test. Ang mastery test ay nagsisilbing paghahanda para sa darating na periodical test. I. Maze Test Ang Maze Test ay isang uri ng pagsusulit sa mga mag-aaral na sumusukat sa lawak ng kanilang talasalitaan.
- 67. 67 Dahil sa pagsasakatuparanng Patakarang Bilinggwal sa bias ng Kautusang Pangkagawaran Bilang 25 ng taong 1994, ang pagtuturo ng Filipino at Ingles ay napag- ukulan ng diin sa mga paaralan sa lahat ng kapantayan nito. Dahil sa ang layunin ay magamit ang wika sa mabisang pakikipagtalastasan at maangkin ang kakayahan sa paggamit ng wika sa aktwal na kalagayan o sitwasyon, nararapat na ituro ang paggamit sa wika at hindi ang tungkol sa wika. Ang ibig-sabihin, ituro ang pagsasalita nito at maging sa pasulat man. Hindi mahalagang malaman at bigyang diin ang pagsasaulo ng maraming depinisyon at tuntunin tungkol sa balarila. Magiging kapaki-pakinabang ang mga pagsasanay sa mga gawaing tulad ng pagsulat ng iba‘t-ibang uri ng liham, pagbuo ng talata at iba pa. Nararapat na isaalang-alang ng isang guro ng wika ang uri ng mga mag-aaral na kayang tinuturuan. Para sa mga mag-aaral na tagalong, hindi na marahil magiging gaanong suliranin ang pagpapalawak ng talasalitaan sa Filipino subali‘t para sa mga di- tagalog, maaaring maging suliranin nila ang kadahupan ng talasalitaan. Mangyari pang mahihirapan ang di-tagalog sa mabisa at madulas na pagpapahayag sa Filipino dahil sa maghahanap pa sila ng angkop na salitang gagamitin. J. Pagsasaling-wika Ang pagsasalin-wika ay ang paglilipat ng isang teksto sa pinakamalapit na diwa mula sa panimulaang wika papunta sa tunguhang wika Ang pagsasalin-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag , pasalita man o pasulat , ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad din ang kahulugan sa isang dati nang umiiral na pahaya sa ibang wika . Ang pagsasalin-wika ay muling paglalahad sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng orihinal ang mensaheng isinasaad ng wika , unay batay sa kahulugan , at ikalaway batay sa istilo. Ang pagsasalin-wika ay paglilipat sa pinagsalinang wika ng pinakamlapit na katumbas sa diwa at estilo na nasa wikang isinasalin.
- 68. 68 Ang pagsasalin (pagsasalinwika)ay ang gawain ng pagpapaunawa ng mga kahulugan ng panitik (teksto), at ng kinalabasang paglikha ng katumbas na teksto – na tinatawag na salinwika – na naghahatid ng kaparehong mensahe na nasa ibang wika. Tinatawag na pinagmumulang teksto ang panitik na isasalin, samantalang ang patutunguhang wika ay tinatawag naman na puntiryang wika. Ang pinakaprodukto ay tinatawag na puntiryang teksto. Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Tagapagsaling-wika. A. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin: B. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin: C. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin: Mga Nagsasalungatang Paraan sa Pagsasaling-wika Napakaraming iba‘t ibang simulain sa pagsasaling-wika na kalimitan ay nagsasalungatan. Mahalagang mabatid natin ang mga ito upang maging mabisa angating pagsasalin. Upang higit na maging malinaw sa iyo ay basahin at pag-aralan mo muna ang mga paliwanag na aking ilalahad A. Salita laban sa Diwa B. Himig-orihinal laban sa Himig-salin C. Estilo ng Awtor laban sa Estilo ng Tagapagsalin: D. Panahon ng Awtor laban sa Panahon ng Tagapagsalin E. ―Maaaring Baguhin‖ laban sa ―Hindi Maaaring Baguhin‖: F. ―Tula-sa-Tula‖ laban sa ―Tula-sa-Prosa‖: Mga Simulain sa Pagsasalin sa Filipino Mula sa Ingles A. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga taong likas na gumagamit nito. B. Bawat wika ay may kanya-kanyang natatanging kakanyahan C. Ang isang salin, upang maituring na mabuting salin, ay kailangang tanggapin ng pinag-uukulang pangkat na gagamit nito. D. Bigyan ng pagpapahalaga ang uri ng Filipino na kasalukuyang sinasalita ng bayan
- 69. 69 E. Ang mgadaglat at akronim, gayundin ang mga pormula, na masasabing establisado o unibersal na ang gamit ay hindi na kailangang baguhin pa upang umayon sa baybay ng katumbas sa Filipino. F. Kung may pagkakataon na higit sa isa ang matatanggap na panumbas sa isang salita ng isinasaling teksto, gamitin ang alinman sa mga ito at pagkatapos ay ilagay sa talababa ( footnotes ) ang iba bilang mga kahulugan G. Sa pagsasalin ay laging isaisip ang pagtitipid sa mga salita. H. Nagkakaroon lamang ng tiyak na kahulugan ang isang salita kapag ito‘y naging bahagi ng pangungusap. Ang normal na balangkas ng pangungusap sa Ingles ay simuno + panaguri, samantalang sa Filipino, ang itinuturing na karaniwang ayos ng pangungusap sa Filipino ay panaguri + simuno. I. May mga pagkakataon na ang mga tahasang pahayag sa Ingles ay kailangang gamitan ng eupemismo sa Filipino upang hindi maging pangit sa pandinig. J. Mahalaga ang diksyunaryo sa pagsasaling-wika ngunit huwag kang paaalipin dito. K. Paper-Pencil Test Ay isang uri ng patataya na kung saan ang sagot sa mga katanungan ay isinusulat sa papel. 2 Uri ng Paper-and Pencil Test items: 1. Selected Response Items Binary Response Items -(hal. Ang tama o mali)- ito ay pangungusap na pasalaysay napagpapasiyahan ng mag-aaral kung ang aytem at tama o mali. Multiple Choice items (Uring Papili) -Ang bawat aytem dito ay binubuo ng dalawang bahagi: ang stem na maaring pangungusap na hindi tapos, o pangungusap na may patlang, o pangungusap na nagtatanong
- 70. 70 Ito ay binubuong pahayag na di-ganap at sinusundan ng mula sa tatlo hanggang limang kasagutan. Isang sagot lamang ang pipliin na siyang pamuno sa pangungusap. Matching items (Ang Pagtatapat-tapat) -Ito ay mga uring papili na pinag-pangkat pangkat sa dalawang hanay. Ang isang hanay ay maraming nilalaman kaysa kabilang hanay upang magkaroon ng pagpipilian at maiwasan ang panghuhula. 2. Constructed Response Items Fill-in-the-Blank Items (Uring Papuno) -Ito ay inaatasang magpuno sa nawawalang bahagi ng magkasunod na bagay na ipinagsusulit. Completion and short answer items -Ito ay pagsusulit na obhektibo na sa halip na pinamimili ang mag-aaral sa wastong sagot ay ipinabibigay ang tamang sagot. Essay items (Pasanaysay) L. Performance Test Ay isang uri ng pagtatasa na kung saan ang mga estudyante ay naipapamalas ang kanilang talino at kakayahan sa mga gawain na ipinagagawa ng guro. Components ng Performance Assessment Ang komprehensibong performance assessment system ay naglalaman ng mga sumusunod: Developmental checklist -Ang mga checklist na kinapapaluoban ng mga domeyn gaya ng language at literacy, mathematical thinking at physical development ay edinisenyo para sa pagdevelop ng kahusayan ayon sa mga tinakdang mga gawain. Ginagamit ng mga guro ang checklist sa buong taon upang magkaroon siya ng tala sa bawat estudyante ng kanilang indibidwal na pag-
- 71. 71 unlad sa pagdevelopng kanilang kakayahan, nakamit na kaalaman at pag- uugali. Portfolio -ito din ay koleksyon kung saan ay napapakita ng estudyane ang kanilang hirap, pag-unlad at achievements. Summary Report ito ay naglalaman ng maikling narrative summary ng bawat estudyante ayon sa kanilang performance sa loob ng silid-aralan. Ito ay base sa obserbasyon at rekord ng guro. Sa pagtamo ng pangkalahatang report ang guro ay dapat lamang na maiging ireview ang checklist at portfolios bago bumuo ng pagpapasya ng sa gayon ay may irereport siya sa mga magulang, administrasyon at iba pa tungkol sa pag-unlad sa mga gawain. Ang tatlong components ng performance- ang developmental checklist, portfolio's at summary reports- ay kinakailangang. Kung wala ang palagiang pagtatala (checklist) ay hindi masusubaybayan ng guro ang pag- unlad ng kanyang mga estudyante tungo sa accepted curriculum goals. Kung wala naman ang mga portfolios, ang kanya- kanyang kakayahan ng bawat estudyante ay matatago at maaaring di mapansin. Gayundin kung wala ang summary reports, ang sanay madaling maintidihan na mga impormasyon para sa mga magulang, guro at school administrators ay mawawala. Dagdag pa ang tatlong components ay bumubuo ng dinamiko at awtentikong performance system. Benefits of Performance Assessment Ang sistema ng developmental checklist, portfolios ng mga estudyante, ang summary reports kapag pinagsama ay makatutulong upang: 1. Malaman kung ano ang alam at kakayahan ng mga estudyante sa ibat ibang paraan. 2. Masukat ang pag- unlad at kakayahan. 3. Masubok ang mga estudyante. 4. Maisangkot ang bata sa proseso ng sariling pag- unlad.
- 72. 72 5. Magbigay ngispesipiko, direkta at malinaw na impormasyon ng bata sa kanilang mga magulang. 6. Makipag- ugnayan sa mga kapwa guro tungo sa ikauunlad ng proffesional skills. Ang performance task ay maipapakita o maisasagawa sa iba-ibang paraan gaya ng mga sumusunod: a. Paghahanap ng solusyon sa mga problema Halimbawa: Pagbawas ng paggamit ng ipinagbabawal ng gamot sa bansa b. Oral o kasanayang saykomotor na walang produkto Halimbawa: Pagbibigay ng panayam Pagsasalita ng ibang wika Pagsasaayos ng kasangkapan c. Pagsulat o kasanayang saykomotor na may produkto Halimbawa: Pagsulat ng editoryal Pagsulat ng ulat Pagsulat ng kwento Masasabi na ang susi sa tagumpay ng paggamit ng performance tasks ay ang pagtalakay sa mga paksa na may aplikasyon sa tunay na buhay. Nangungunang krayterya sa pagsukat ng performance tasks ay scorability, alalong baga‘y kung ang Gawain ay makakukuha ng tugon mula sa mga mag-aaral na magaling at tumpak na masusukat. Ang krayteryon (criterion) ay ang pamantayan na napagbabantayan sa paghusga o pagdedesisiyon. Karaniwan na ang guro ang nabibigay ng krayterya na siyang magiging basehan sa pagtasa (assessment) sa gawain. Ang mga krayterya sa paghusga sa mga sagot/gwain ng mga mag-aaral ay ang mga salik na isinasaalang-alang para ma determina ang katumpakan/ kagalingan ng isinagawang Gawain ng mag-aaral. Karaniwan na ang krayterya ay naisasagawa sa pamamagitan ng rubrics scoring guidelines at scoring dimensions. Ang krayterya ay karaniwang ipinapaliwanag sa mga mag-aaral bago sila mag simula sa kanilang proyekto. Gayundin ang pamantayan sa pagmamarka tulad ng nasasaad sa rubrics.
- 73. 73 Ang rubrics ayang set ng patnubay para sa pagtukoy kung ano ang gawaing isinagawa o kaya‘y ang produkto na may iba-ibang kalidad. Ibabatay ito sa resulta ng isinaad na pamantayan sa pagsasagawa ng Gawain at ipinapakita ito sa iskala na nagsasaad ng lebel sa pagproseso tungo sa inaadhikang resulta o bunga ng instruksyon. Narito ang mga halimbawa ng pamantayan sa paghusga ng gawain. SAMPLE CRITERIA FOR JUDGING PERFORMANCES A. Speech Organization Research Opening Eye contact Gestures D. Videotape Focus Dialogue Content Activity B. Research Paper Outline notecards Rough draft Thesis statement Bibliography E. Portfolio cover table of contents evidence of understanding reflective comments goal setting self evaluation C. Problem Solving Identify problem Brainstorm solutions Analyze solution Evaluate effectiveness F. Journal Entry Use of examples Dialogue Grammar Sentence structure Figures of speech Ekserpto mula sa How to Assess Learning by K. Barke (1993). Sacramento: Skylight Professional Development Scoring Rubrics
- 74. 74 Ang scoring rubricsay gabay sa pagbibigay kahulugan sa bawat lebel na gawain o kasanayan na nakadetalye. Sa ganitong paraan ang guro/ assessor ay nagagabayan sa pagtaya sa produkto o sa gawain. Sa paggamit ng rubrics nagkakaroon ng pamantayan sa pagmamarka sa mga sitwasyon o pangyayari. Magaling ang aplikasyon ng rubrics sa pagmamarka ng essay, tesis, portfolio assessment at performance-based-assessment. Narito ang pamamaraan ng scoring rubrics: 1. Ihanda ang deskripsyon ng Gawain na nakatuon sa mahalagang aspeto ng Gawain (performance). 2. Ilapat ang tipo (type) ng marka sa pakay ng pagtasa (assessment) at nilalaman (content). 3. Sikaping ang deskripsyon ng krayterya (criteria) ay tuwirang namamasdan (observable). 4. Sikaping maging maliwanang at tiyaking nasasaad ang mga katangian at pagpapahalaga na naisasailalim sa pagtasa(assessment). 5. Sikaping mabawasan ang scoring error sa pamamagitan ng paghahanda ng scoring rubrics na tiyak (specific) para sa bawat lebel ng Gawain. 6. Sikaping maisagawa sa praktikal na pamaraan ng scoring system. Rubrik – sa pangkalahatan dito ay napapaloob kung paano gagawin ang pagsusulit, panuto, tagal ng oras, pagmamarka, pagsasagawa ng pagsusulit. Halimbawa SCORING RUBRIC PARA SA PERFORMANCE BASED TASK Gawain: Pagsulat ng Report A. Layunin: Makasusulat ng Report para sa isang yunit ng instruksyon B. Ebidensya: Report Para sa Isang Yunit C. Puntos: 100 puntos
- 75. 75 Krayterya (Criteria) Mga Indikador (Indicator) Puntos Nilalaman (Content) Ebidennsyang Katwiran Naisama ang mga pangunanhing Ideya Nailagay ang akmang Quotations Iskor x 7= (35) Organisasyon (Organization) Malikhaing introduksyon Malinaw ang pangunahing ideya Angkop na mga sumusportang ideya Epektibong transisiyon Iskor x 6= (30) Gamit (usage) Wastong gamit ng simuno at pandiwa Wastong gamit ng mga pandiwa Paggamit ng payak at kompleks na pangungusap Iskor x 5= (25) Mekaniks (mechanics) Wastong pagbayaby Wastong paggamit ng mga punctuation marks Wastong paggamit ng capitalization Iskor x 2= (10) Iskala: 93-100=A 87-92=B 78-86=C Kabuuan=
- 76. 76 M. Personality Test Isangpagsusulit o pagsubok na binuo upang matukoy ang personalidad ng isang tao. Lipon ng mga tanong na binibigay upang matukoy ang pagkatao, pag-iisip, pag- uugali at interes ng isang indibidwal. Uri ng Personality Test Maraming paraan sa pagsukat ng personalidad ng tao. Ang dalawang pinakakilalang paraan ay Questionnaire at Projective test. Ang malimit namang paraang ginagamit ay Behavior Sampling. 1. Questionnaire - ang questionnaire o kilala rin bilang personality inventories ay paraan na ginagamit upang matukoy o masukat ang positibo at negatibong katangian ng tao at upang ilarawan ang namumukod tanging personalidad nito. Ang questionnaire rin ay gumagamit ng dalawang formats tama-mali at forced choice. Ang tama-mali ay kinapapalooban ng mga tanong na nagpapahayag ng pagiging totoo o hindi sa kanilang sarili sa pamamagitan ng kanilang mga sagot. Ang forced choice naman ay dalawang pahayag na kilangang pagpilian ng indibidwal na sumasalamin sa kanyang pagkatao. 2. Projective Test - ang projective test ay may pinakamalaking kontribusyon sa pagsukat ng personalidad ng tao. Ang konsepto nitong ginagamit ay naiiba sa questionnaire, na kung saan ang questionnaire ay binuo upang ilarawan ang namumukod tanging personalidad ng tao samantalang ang projective test ay sinusubukang ilarawan ang personalidad sa kabuuan. Gumagamit ang projective test ng malalabo o may dalawang kahulugan na pahayag upang bigyan ng pagkakataon ang sabjek (tao) na ipahayag ang kanilang pananaw tungkol sa isang bagay. Habang isinasagawa ang projective test, ang sabjek at examiner aymagkaharap. Hindi maaring sumagot ng oo-hindi o tama-mali sa halip ang sabjek ay bubuo ng interpretasyon tungkol sa isang bagay. Sinasabing ang projektive test ang pinakaepektibong instrumento na may malaking kotribusyon sa pagsuri ng personalidad ng tao.
- 77. 77 3. Behavioral Assessment– ang pag-uugali ng tao ay makikita sa aktwal na sitwasyon. Ginagamit sa pagtataya ng maladaptive behavior. N. Placement Test Ay pagsusulit na ibinibigay sa mag-aaral na pumapasok sa paaralan upang matukoy ang tiyak na kaalaman o kakayahan sa iba‘t-ibang asignatura sa layuning mailagay ang mag-aaral sa tamang kurso o klase. Ay pagsusulit na ibinibigay upang latukoy ang kakayahan ng isang mag-aaral sa isa o higit pang asignatura upang mailagay ang mag-aaral kasama ng iba na katulad niya ang antas ng kakayahan sa isang klase. O. Power Test Ang Power Test ay isang pagsusulit na may iba‘t ibang antas ng difficulty ang napapaloob na mga aytem. Ang mga aytem sa pagsusulit na ito ay inaayos mula sa hindi gaanong mahirap na tanong na sinusundan ng mga mahihirap na mga katanungan hanggang sa pinakamahirap. Bibigyan ng sapat na oras ang mga kumukuha ng pagsususlit upang masagot ang lahat nbg mga aytem. Inaasahang masasagot ng tama ang iilang katanungan at hindi naman ang mga aytem na may kahirapan. Sinusukat sa pagsusulit na ito ang kakayahan ng isang indibidwal na masagutan ang tama ang mga mahihirap na mga katanungan. Madalas naa ibibigay ang Power Test sa mga aplikanteng nakapagtapos ng kolehiyo o propesyonal na nag-aaplay para sa managerial position. Kabilang sa mga halimbawa ng Power Test ang General Vocabulary Test, ang Intelligence Test na mas kilala sa tawag na IQ Test, at iba pa. P. Productive Test Ang test na ito ay tumutukoy sa kakayahan ng isang mag-aaral na maintindihan o magamit ng mahusay ang bawat salitang natatalakay sa klase o nababasa sa iba‘t ibang
- 78. 78 babasahin . Binibigayang pagsubok na ito upang sukatin kung hangang saan ang natamung karunungan ng isang mag-aaral at kung pano ito magagamit batay sa kung paano ito maipapaliwanag o masasagot sa mga ibibigay na pagsubok na may kaugnayan sa productive test. Mga halimbawa ng Productive test Aptitude test-pagsukat sa kakayahan Personality test Interest test Proficiency test Essay writing test Achievement test o pagsusulit sa natamong kabatiran Oral exam Math and science problem Q. Receptive Test Ang uri ng mga test na napapabilang dito ay ang mga test na may kinalaman sa pagbasa at pakikinig. Binibigyang katuturan nito ang kakayahan ng isang mag-aaral kung hanggang saan nya kayang unawain ang isang teksto na kanyang binabasa o binabasa ng ng kanyang guro. Hindi lamang ito natuon sa mga teksto,ito ay maaaring sa ibat ibang babasahin na nababasa o napapakinggan ng isang mag-aaral. Mga halimbawa ng receptive test Reading test. Vocabulary test Readiness test Pagsukat sa kakayahan sa pag unawa Pagsukat sa kakayahan sa pakikinig
- 79. 79 R. Speed Test AngSpeed Test ay isang uri ng pagsusulit na binubuo ng mga aytem na halos magkakapareho lamang ang antas ng difficulty. Pawang madadali lamang ang mga katanungang napapaloob sa pagsusulit na ito na kung tutuusin ay kayang-kayang sagutin ng wasto ang lahat ng mga tanong, subalit may nakatakdang oras (time limit) ito. Kung kaya‘t karaniwang nahihirapan ang mga indibiduwal na tapusin ang pagsusulit sa itinakdang oras. Limitado lamang ang saklaw ng mga katanungan sa Speed Test. Disetsahan at malinawang pagkakalahad ng mga ito na matutumbok kaagad kung anong pamaraan ang maaaring gamitin sa pagsagot ng mga aytem. Ang pangunahing layunin ng Speed Test ay ang masukat ang masukat ang kakayahan ng isang indibidwal kung gaano kasami ang tamang sagot na kanyang nakuha sa ilalim ng tinatawag na time pressure. Sa medaling salita, ang bilis (speed) at ang ganap na kawastuhan (accuracy) ang sinusukat sa pagsusuri na ito. Malimit na ginagamit o isinasagawa ang nasabing pagsusulit ng mga Human Resource Professionals at Psychologist sa pagpili ng mga aplikanteng itatalaga sa pangasiwaan (administration) at clerical na mga posisyon. S. Standardized Test Ang standardized test ay pagsusulit na kung saan ang nilalaman ay sinusuring mabuti, nagkakaroon ng masinsinang pagsusuri sa nilalaman na nagkakaroon ng standard o pamantayang nabubuo, nililinang din nito ang pantay o sinasabing uniform na pag- aadminister (administration) at pagtataya (scoring). Standardised test ito‘y ginagawa paraiadminister sa maraming paaralan sa bansa, sa maraming mag-aaral na may iisang pamantayan lamang pagdating sa pag-aadminister, pagtataya at interpretasyon. Standardised test ay ang mga pagsusulit na ―pretested‖, inalisa, nirebisa kung kinakailangan, at may pamantayan o standard sa pagsasagawa ng paghahambing sa pangkat ng taong kumukuha ng nasabing pagsusulit.
- 80. 80 Ang standardized testay isang pagsusulit na inaadminister at minamarkahan sa paraang ―consistent‖ at istandard. Standardized tests ay dinesinyo sa paraang kung saan ang tanong, kondisyon sa pag-aadminister, sa paraan ng pag-iiskor at interpretasyon ay ―consistent‖ at inaadminister at iniiskor sa paraang istandard at ―fixed‖. Standardized test ay sinasabing may consistency, mas reliable ang paghahambing ng resulta sa lahat ng kumukuha nito. Standardized tests ay seryeng mga tanong na multiple choice na kailangang sagutin ng libo-libong kumukuha ng pagsusulit at madali ang winawasto gamit ang teknolohiya o machine. Ang pagsusulit ay dinesinyo para sukatin ang kumukuha ng pagsusulit laban sa isa‘tisa sa kanila at istandard, at ang standardized test ay gingamit para masukat ang pag-unlad ng isang paaralan, at maibilang o maisali sa institusyon ng higher education, at mailagay ang mga mag-aaral sa mga programang akma sa kanilang abilidad. Standardized tests ay maaaring nasa papel o nasa computer. Ang kumukuha ng pagsusulit ay binibigyan ng tanong, statement, o suliranin, at inaasahang pipiling isang sagot sa mga pagpipilian. Minsan ang mga tanong ay sinasabing straight forward; kung saan ang taong ay ―two plus two is‖ pipiliin ng mag-aaral ang ―four‖ mula sa mga pagpipilian. Ang mga sagot ay hindi parating klaro, halos lahat ng pagsusulit ay may maraming theoretical na tanong, gaya ng pagsasaling maiikling talata na kailangang basahin ng mga kumukuha ng pagsusulit. Ang mag-aaral ay dapat pumili ng pinakaakmang sagot sa lahat, at sa pagtatapos ng oras para sa pagsusulit ay kinokolekta ang mga answer sheets at iwinawasto. Halimbawa: NCEE, SASE, NSAT, UPCAT, CSAT, atbp. kabilang din ditto ang mga: Intelligence test, Aptitude test, Personality test, at Interest test. Ang Standardized tests ay ginagamit para masukat ang kakayahan o ang inabot nang isang bata sa pagbabasa at saMatematika, at malamanang pag-unlad ng bata sa nasabing larangan. Ang mga impormasyon na mula sa pagsusulit ay nagbibigay ng dinamikong bahaging literacy at numeracy sa kakayahan ng mag-aaral para makuha ang buong curriculum. Ang lahat ng paaralan ay kinakailang ang magbigay ng standardized test ayon sa Departamentong Edukasyon at kakayahan (Department of Education and Skills) (Circular
- 81. 81 0056/2011). Ang pagkakasunod-sunodng standardized na pagsusulit ay nabanggit sa ibaba. Sa mga paaralang gumagamit ng Ingles ay dapat magsagawa ng standardised testing sa pagbabasa ng Ingles at Matematika sa buwang Mayo at Hunyo sa lahat ng mag-aaral na nasa ikalawa, ikaapat, ikaanim na mag-aaral taon-taon. Sa mga paaralang gumagamit naman ng Irish ay dapat magsagawa ng standardised testing sa pagbabasang Irish at Matematika sa buwang Mayo at Hunyo sa lahat ng mag-aaral na nas aikalawa, ikaapat, ikaanim na mag-aaral taon- taon. Standardized test: 1. Ginagawa ng mga bihasa o specialists na alam na alam ang mga principle o simulain o alituntunin sa paggawa ng pagsusulit. 2. Maingat na inihahanda at sinusunod ng maayos ang mga simulain sa paggawa ng pagsusulit. 3. Binibigay sa malaki ng bahagi ng populasyon parasukatin o subukin ang standard. 4. Iniuugnay sa ibang pagsusulit na sinasabing mabisa at mapanghahawakan o sa pagsukat ng marking paaralan para malaman ang kabisaan o bias at kung ito‘y mapanghahawakan. 5. May tumpak na pagtataya. 6. May pamantayan o standard na dapat kalkyulahin o isaalang-alang sa pagkakaroon ng paghahambing at interpretasyon. 7. Sinusukat ang mga esensyal na kaalaman at karakteristiks ganon na din ang mga naabot. 8. Maaaring gamitin sa mas mahabang panahon at sa mga taong magkakatulad ang saklaw ng pinag-aralan. 9. Sinasamahan ng manual ng instruksyon kung papano ito iadminister at sa pagtataya at kung paano ang gagawing interpretasyon sa resulta. 10. Kadalasang copyrighted.
- 82. 82 Kalakasan ng StandardizedTest: 1. Standardized test ay mabisa at mapanghahawakan. 2. Standardized test ay sinasamahan ng manual ng instruksyon ukol sa pagtataya at pag-aadminister ng sa gayon ay di magkakaroon ng problema sa pagtataya at pag- aadminister. 3. Standardized test ay may sinusunod na standard o pamantayan sa pagkukumpara ng resulta at pagbibigayinterpretasyon. 4. Standardized test ay maaaring gamitin ng paulit-ulit, ngunit dapat isaalang-alang na ito‘y hindi gagamitin muli sa parehong mga tao dahil pag nagkataon maaapektuhan ang bias at ang pagiging mapanghahawakan nito. 5. Standardized test ay nagbibigay ng mga naiintidahang kaalaman, kakayahan, abilidad at iba pang aspeto na masasabing esensyal. Limitasyon ng Standard na Pagsusulit: 1. Sa kadahilanang ang standard na pagsusulit ay para sa lahat, ang nilalaman ay maaaring hindi tugma sa inaasahang kalalabasan ng instruksyunal na layunin ng isang partikular na paaralan, asignatura, o kurso. Nangyayari ito sa standard achievement test. Bagamat maging maingat na pagpipili kapag standard na pagsususlit ang ginamit na panukat. 2. Sa dahilang ang standard na pagsusulit ay obhektibo maaari hindi nito masukat ang kakayahan sa pangangatwiran, paglalahad, kaibahan (contrast), pag-oorganisa ng isang ideya at kagustuhan. 3. Standardized test naakma sa purpose ay minsan lang nakikita at ito‘y mahirap hanapin. T. Summative Test Ang pagsusulit ay maaaring maging panubaybay na pagsusulit (formative) o pangwakas na pagsusulit (summative). Ang panubaybay na pagsusulit na ang pangunahing layunin ay matulungan ang mga mag-aaral na matuto‘t linangin ang kakayahan, kaibahan sa pangwakas na pagsusulit na ang layunin ay ang magbigay ng pagtataya at ebalwasyon sa natutunan ng mag-aaral sa huling bahagi ng kurso o yunit.
- 83. 83 Sa katapusan ngisang yunit o ―quarter‖, nagbibigay tayo ng pagsusulit na pangwakas (summative test). Ang kinalalabasan ng pagsusulit na ito ang ginagamit na basehan ng antas ng mga mag-aaral. May layuning sukatin ang antas ng pagkatuto o ang kaalaman ng isang mag-aaral sa katapusan ng semester sa pamamagitan ng isang pamantayan. Naisasagawa pagkatapos ng isang masusi at sistematikong paraan ng pagtuturo at aktibidades sa isang pormatibong pamamaraan. Sa pangkalahatan, isinasagawa ang pagsusulit pagkatapos ng isang semester para maipakita o masukat ang kabuuan o ang pagkalahatang nagawa, kung may natutuhan ba o wala ang isang mag-aaral. Ilang halimbawa ng pangwakas na pagsusulit: State District benchmark End-of-unit or chapter test End-of-term or semester exam U. Teacher-Made Test Ang Teacher-Made test ay isang pasulat at pasalitang mga ebalwasyon na hindi kadalasang ibinibigay o isinasapamantayan. Sa madaling sabi, isang pagsusulit na ginawa ng guro para lamang sa kanyang mga estudyante. Ang pagsusulit na ito ay nakabatay sa mas mabisa at epektibong pasulat at pasalita mas maayos na maisakatuparan ang pag-eebalsyon. Ito ay maaring magkaroon ng sari-saring pormat, kasama na dito ang pagtapat-tapat (matching type), papuno (fill in the blank), tanong na tama o mali (true or false) at pasanaysay (essay). Layunin Ang teacher-made test ay kasama ng inihandang inilagay sa mga kursong kailangan matapos ng isang mag-aaral. Ito ay para maipakita ang tiyak na bahagi ng tagubilin kung saan binibigyan ng pagkakataong maipasa ng estudyante ang kursong siya‘y may kahinaan.
- 84. 84 Pagbuo ng Teacher-MadeTest Ang paggawa ng maayos na teacher-made test ay gumugugol ng mahabang oras at may kahirapan. Mahirap itong intindihin kung ano ang kahalagahan nito sa prosesong pagkatuto na siyang kadalasang binabalewala sa pagsasanay ng mga guro. Ang mga beteranong guro ay umaasa sa mga gawang pagsusulit sa mga teksbuk o sa kanilang nakasanayang teacher-made test na ginagamit sa oras na sila‘y mag- eebalwasyon. Hindi ang basta na gagawa ang isang mabuting pagsusulit. Kailangan ng sapat at malawak na pagpaplano sa layunin at instruksyon. Ang estratehiya sa pagtuturo ay kailangang gawin, ang mga materyal ay batay sa mga libro, at ang paraan sa pagtataya ay nakabatay sa ilang makabuluhang istilo. Halos lahat ng guro ay kilala ang kahalagahan ng pagkakaroon ng isang sistimatikong pamamaraan upang mapalawak ang layuning instraksyunal upang maunawaan ng mga estudyante. Subalit, mayroon pa ring mga guro na naghahanda ng pagsusulit ng walang sapat na pagpaplano ng inihanda. Sa klase, ang pagpaplano sa bawat paksa at pagtataya ay nagsisimula sa pag-iisip ng kurikulum. Ang ganitong pamamaraan ay inuulit-ulit ng mga awtoridad sa larangan ng pagtuturo, isa na ditto si Ralph Tyler na hanggang ngayon ay itinituring na Father of Educational Evaluation (Olivia, 2001) Isa sa mga problema sa teacher-made test, ang diin sa mababang-antas ng pag- iisip. Isang pag-aaral na ginawa naman ng Clevend Public Schools (Flemming and Chambers, 1983, na binanggit ni Stiggins, 1985) na nagsagawa sila ng eksaminasyon sa mahigit 300 teacher-made test at na pag-alaman na pagsulat ang mga guro ay kinakailangan ng pusposang pagsasanay sa paggawa ng sumusunod: 1. Ang pagplano at ang ng mas mahalagang pagsusulit. 2. Paggawa ng pagsusulit na hindi malabo. 3. Pagsukat sa kakayahan. (Stiggins,1985, p.72)
- 85. 85 Paano Gumawa ngMas Maayos na Teacher-Made Test? Kadalasan sa mga guro ay walang oras para maulit ang pagsusulit at maihambing sa pamantayan kung nakuha o nakapaloob ba ang mga kailangang mga bahagi sa pagsusulit subalit kinakailangan ito para magkaroon at ang makabagong pangangailangan ng mga estudyante at maerepleka ang tunay na pagkatuto. Isa sa mga paraan para makabuo ng mas epektibong teacher-made test ay ikonsidera ang mga uri ng tanong na siyang maisama sa pagsusulit. Kitang-kita na importante ang pagpili nito na siyang susukat kung may natamo ba ang estudyante at kung nakamit ba ang layunin sa pagkatuto o ang pamantayang tinutumbok. ―Students of all ages who create same of their own examinations are forced to reflect on what they have studied and make judgments about it.‖--Brown. Ayon kay Brown(1989), ang mga guro ay kailangang mahubog ang mga estudyante sa pamamagitan ng mga pagsusulit at hindi makatutulong para sa mga estudyante ang pagmemorya ng mga paksa, mas mabuti kung sila ay tatanungin kung ano ba ang kahalagahan patungkol sa mga paksang itinuturo sa pamamagitan ng pagtatanong at pagdedebate at kung papaano masasabing isang tao na dalubhasa na siya patungkol sa paksa. Ayon naman kay Garner‘s theory, ang epektibong teacher-made test ay kailangang may nakatakdang isa o dalawang katalinuhan. Ang mga guro ng isinasamaang estratihiya at kagamitan tulad ng graphic organizers, gusto ng mag-aaral at pagkakataon para sa pasalitang sagot para mapunan ang pangangailangan ng ibat-ibang mag-aaral. Type of Learners VISUAL LEARNERS • naglalakbay ang isip habang nagkakaroon ng pasalita aktibidad. • buo ang pagdulog sa gawain. • mahilig magbasa. • kadalasang magaling bumaybay.
- 86. 86 • nakakamemorya sapamamagitan ng mga grapiks at larawan. • nahihirapan sa mga pasalitang tagubilin. AUDITORY LEARNERS • kinakausap ang sarili • madaling maagaw ang atensyon. • nahihirapan sa mga pasulat na direksyon. • gusto nilang binabasahan sila. • namememoryang magkakasunod na hakbang. • mahilig making KINESTHETIC LEARNERS • kumikilos/gumagalaw sa halos lahat ng oras. • hindi prayoridad/importante ang pagbasa. • mahina sa pagbaybay. • mahilig lumutas ng problema sa pamamagitan ng pagkilos o paggalaw. Mga Gabay sa Paggawa ng Maayos na Teacher-Made Test Ang mga sumusunod na mga gabay ay maaring makatulong sa pagbuo ng mas maayos na teacher-made test. 1. Buuin ang pagsusulit bago ang klase. 2. Siguraduhin na ang pagsusulit ay may kinalaman sa layunin ng aralin o pamantayan sa pagkatuto. 3. Magbigay ng malinaw na mga tagubilin sa bawat seksyon ng pagsusulit. 4. Isaayos ang mga tanong mula sa simple patungong sa mga komplikado. 5. Magbigay ng mga mahahalagang puntos sa bawat seksyon. (tama o mali-2 puntos kada-isa)
- 87. 87 6. Gumawa ngmay iba‘t-ibang uri ng pagtatanong. (tama o mali. Papuno, pagtapat- tapat, papili, pasanaysay,) Limitahan na may sampung katanungan lamang. 7. Mga tanong na panggrupo. 8. Naiintindihan at maayos naipinirinta. 9. Siguraduhing nababagay ang mga inilagay na mga salita sa antas o lebel ng pagbibigyan ng pagsusulit. 10. Maglagay ng may kinalaman sa ibat-ibang uri ng katalinuhan. (visual,auditory at kinesthetic) 11. Mabigay ng palugit para sa personal na pangangailangan ng mga estudyante. 12. Magbigay ng pagpipilian para sa napiling sasaguting katanungan ng estudyante, (sasagot ba gamit ang pagguhit o pasasanay na sagot) 13. Gumamit ng may ibat-ibang bahagi ng three-story intellect verbs para maisama ang gathering, processing and application questions. 14. Magbigay ng batayan sa pagbigay ng marka sa estudyante. 15. Magbigay ng pantay-pantay na oras sa pagtapos ng pagsusulit. Advantage and Disadvantage Marami sa teacher-made test ay ang diin sa verbal-linguistic intelligence. Isa sa kalamangan nito ay alam ng guro ang kahinaan at kalakasan ng estudyante, posibleng ang mga tanong niya sa pagsusulat ay maaaring ibase niya sa kalakasan nito na siyang magreresulta ng mataas na marka. Ngunit kapag ang estudyante ay isang poor reader o hindi palabasa ay hindi ito makakasagot sa tanong kahit gaano pa kadali ang ibinigay natanong dito. Uri ng Teacher-Made Test A. Pasanaysay Madaling gawin, nababawasan ang panghuhula ng sagot, nahahasa ang pag-iisip, nababawasan ang pangongopya at ang pagmememorya at napapaunlad ang pag-aaral.
- 88. 88 B. Tukuyan 1. RecallType- mga tanong na madaling maalala o simpleng tanong. 2. Recognition Type- mga kasalit na pagtugon o alternate response na mga tanong. Tulad ng tama o mali. C. Multiple choice o papili 1. Stem and Option Variety- mayroong stem kung saan ang tanong at option ang pagpipilian. 2. Setting and Options Variety- sa larawan makukuha ang sagot sa katanungan. 3. Contained- Option Variety- ang pagtukoy ng mali sa isang pangungusap. 4. Pagtatapat-tapat 5. Rearrange Type 6. Analogy Type a. Sanhi at Bunga b. Synonym Relationship c. Antonym Analogy V. White Noise Test Isang uri ng pagsusulit integratibo dahil sinusukat nito ang kabuuang kasanayan sa wika. Ginagamit ito upang sukatin ang memorya ng indibidwal. May maikling talata na babasahin ang isang guro sa kanyang mga estudyante ng dalawang beses. Sa ikatlong pag-uulit nito, mayroong pagkakaltas ng mga salita sa pahayag/pangungusap na kinakailangang punan ng mga estudyante.
- 89.
- 90. 90 MGA URI NGPAGSUSULIT AYON SA PAMAMARAAN Ayon sa Dami ng Sinusukat na Kakayahan A. Discrete-Point Test Paksang-Aralin: Mabangis na Lungsod ni Efren Abueg Panuto: Piliin ang titik ng tamang salita sa bawat patlang. 1. _______, si Bruno ay hindi nagging mabuti kay Adong? a. kaylanman c. kelanman b. kailanman d. kailangan 2. Ang _____ ay hindi mahalaga kay Adong. a. gabi‘ c. ga‘be b. ga‘bi d. gabe‘ 3. ________ din namang nagbibigay sa kanya ng limos. a. Meron c. Mayroon b. May d. Meroon 4. Ng hinabol siya ni Bruno, tumakbo siya nang mabilis. Walang Mali A B C D E a. A c. D b. C d. E 5. Saan namamalimos si Adong? a. Simbahan sa Quiapo c. Rizal Park b. Paaralan d. Kalye B. Integrative Test Paksang-aralin: Bugtong Ang bugtong ay kabilang sa mga tugmang matatalinghaga. Palaisipan at (1)___________ ang bugtong. Ito‘y isinasagawa, tuwing may (2)__________ o anumang pagtitipun-tipon, sa agaran o madaliang paraan. Ito ay inilalahad nang malarawan, (3)_____________,
- 91. 91 madalumat, dili kaya‘ysa makatotohanan o (4)________________ pamamaraan. Mangyari rin, dahil dito ibinabase ang magiging hula o sagot, ang (5)___________ na mga salita ng nagbubugtong ay (6)_____________, iyong mga hango sa pang-araw-araw na pananalita, paggawa at pangyayari nang hindi gaanong (7)_______________ ang humuhula sa sagot. Layunin ng bugtong ay pasiglahin ang isip, pukawin ang guniguni at pasayahin ang loob ng mga tao habang nagtitipun-tipon. Ayon sa Layunin ng Pagsusulit A. Diagnostic Test Paksang-aralin: Panitikan sa Panahon Bago Dumating ang mga Kastila 1. Isang mahabang salaysay sa anyong patula na maaaring awitin o isatono. a. soneto c. dula b. epiko d. Awiting-bayan 2. Katawagang iniaangkop sa lahat ng uri ng mga popular na katutubong awitin. a. kantahing-bayan c. epiko b. soneto d. tanaga 3. Isang paraan ng pagbabahagi o paglilipat ng karunungan sa pamamagitan ng dila. a. pamana c. pasalin-dila b. panitikan d. Pagtula 4. Ang katawagan sa mga awiting pampatulog ng bata. a. oyayi c. kundiman b. talindaw d. soliranin 5. Awiting bayan na inaawit habang namamangka. a. oyayi c. kundiman b. talindaw d. soliranin 6. Awiting bayan na inaawit habang nagsasagwan o gumagaod. a. oyayi c. kundiman b. talindaw d. soliranin
- 92. 92 7. Awit ngpag-ibig na nagsasaad ng kabuuang mga damdamin at mga saloobing ipinangangako ng pag-ibig ng magsing-irog sa isa‘t-isa. a. oyayi c. kundiman b. talindaw d. soliranin 8. Isang awitin na kadalasang inaawit ng mga mandirigma bilang pagpapakita ng pag-ibig sa bayan. a. kumintang c. kundiman b. talindaw d. soliranin 9. Ito ay awiting bayan na may layuning magpatawa na maaaring ang himig ay lumang- luma na ngunit makabago ang lirik na may temang nanunudyo o nambabatuti. a. kumintang c. kundiman b. talindaw d. kutangkutang 10. Ito ay isang awit sa patay o pagdadalamhati. a. dung-aw c. kundiman b. talindaw d. soliranin B. Proficiency Test Paksang-aralin: Tayutay A. Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag na nakaitalisado. Suriin kung anong uri ng tayutay ang mga ito. Isulat ang salita ng napiling sagot sa inyong sagutang papel. a. Pagtutulad c. Pagmamalabis b. Pagwawangis d. Pagsasatao 1. Ikaw ay ilaw ng aking buhay. 2. Malamig nang bangkay akong nahihimbing. 3. Ngiti mo’y ulan sa aking tuyong lupain. 4. Parang halamang lumaki sa tubig, daho‘y nalalanta kung di madilig. 5. Ang mga daho’y sumasayaw lakas ng ihip ng hangin.
- 93. 93 6. Gabundok anglabahan ni Inay. 7. Malaparaiso ang bahay na regalo niya. 8. Mahimbing ang tulog ng buwan nang ako‘y umuwi. 9. Dinurog mo ang puso ko dahil sa kasinungalingang namutawi sa iyong puso. 10. Kapantay ay langit ng pag—ibig ko sa iyo. 11. Ubod ng tamis ang kanyang pangungusap, wala namang naniniwala. 12. Kutis porselana ang dalagang dayo sa aming bayan. 13. Abot langit ang kaligayahan ng nanalong koponan. 14. Ang paghaplos ng hangin ang nagpapagaan sa aking dibdib. 15. Nagdanak ng dugo Zamboanga. 16. Ang mga bituin sa langit ay kumikindat sa atin. 17. Nahiya ang buwan at nagkanlong sa ulap. 18. Ang mga tumakas ay ikinulong na parang mga sardinas sa Piitan. 19. Naging pusong bato ang lalaking iyan dulot ng mapait na karanasan. 20. Anghel ng buhay ko ang aking ina, siya ang aking takbuhan, kakampi at tagapagtanggol. B. Matalinhagang Pahayag. Suriin ang mga pangungusap. Tukuyin ang kahulugan nito at kung ito ba ay pagtutulad o pagwawangis. Pangungusap Kahulugan Uri ng tayutay a. Tigre kung magalit ang tatay b. Animo‘y bakal ang braso ni kuya c. Ahas sa samahan ang lalaking iyan d. Malasutla ang kutis ni Janice e. Malarosas ang labi ni Kim.
- 94. 94 C. Achievement Test Pangwakasna Pagsusulit para sa Grade 7 I. Piliin ang titik ng wastong sagot o pang-uri na angkop sa paglalarawanng pangngalan o panghalip. 1. _____ angbolangginagamitsasipa. a. Bilog b. Malaki c. Butas 2._______ang sorbetes. a. Mainit b. Malutong c. Malamig 3.Angasoangmaituturingna______nahayopkayanasabingkaibiganngtao. a. pinakamatapang b. pinakamatapat c. pinakamabait 4._______angmgarosas. a. Mabaho b. Mabango c. Pangit 5. ________angmgaita. a. Matangkad b. Maitim c. Maputi 6. TayongPilipinoaykulay______. a. puti b. kayumanggi c. itim 7.______angmgabayaningPilipino. a. Masipag b. Magigiting
- 95. 95 c. Duwag 8.Angpilipinasaybansang_______. a. malaki b.magulo c. malaya 9.Angusaay_______kungtumakbo. a.Mabagal b.makupad c.mabilis 10._______salikasnayamanangbansangPilipinas. a.Mayaman b.Salat c.Mayabang II – Basahing mabuti ang mga pangungusap. Tukuyin ang tamang aspekto ng pandiwa ng bawat pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot. 1. Si Lito ay _____________ ng tubig mamaya. a. Iigib b. mag-iigib c. mag-igib 2. Ang mga bata ay ___________ ng halaman kahapon. a. Magtatanim b. nagtatanim c. nagtanim 3. ___________ siya ng premyong isandaang piso sa patimpalak. a. Nagwagi b. Magwawagi c. Nagwawagi 4. ___________ siya tuwing gabi. a. Nagdasal b. Nagdarasal c. Magdadasal 5. Ang nagwagi ng unang gantimpala ay ______________ng isang tropeo. a. Tumanggap b. tumatanggap c. tatanggapin 6. May _____________ na mga bisita sina Mang Paeng at aling Bebang bukas. a. Dumating b. dumarating c. darating 7. ______________ ang mga taga-Daraga nang pumutok ang Bulkang Mayon noong 1997. a. Lumikas b. Lumilikas c. Lilikas
- 96. 96 8. ______________ angmag-anak nang dumating si Venus. a. Kumain b. Kumakain c. Kakain 9. Si Mang Dan ay parating ________________ ng pahayagan. a. Magbasa b. nagbabasa c. magbabasa 10. _____________ siya sa paligsahan sa pag-awit kahapon. a. Sumali b. Sumasali c. Sasali III: Punan ng tamang aspekto ng pandiwa ang mga puwang sa bawat pangungusap. Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. _______________ ng bahay si lolo sa susunod na Linggo. a. Magpapatayo b. Nagpatayo c. Nagpapatayo 2. _______________ ng medisina si Raul Pagdating ng kolehiyo. a. Kumuha b. Kumukuha c. Kukuha 3. _______________ kami ni Ben pagkatapos ng klase. a. Nagkita b. Magkikita c. Nagkikita 4. Si Tatay ay __________________ sa Maynila sa kamakalawa. a. Luluwas b. lumuluwas c. lumuwas 5. ______________ bukas ang kaibigan ko. a. Darating b. Dumarating c. Dumating 6. ___________ ang kuya sa palatuntunan bukas. a. Sumasayaw b. Sumayaw c. Sasayaw 7. Sa susunod na Linggo ay _____________ kami sa Museo. a. Pumunta b. pupunta c. pumupunta 8. ____________ sina Marlon at Fe bukas. a. Ikakasal b. Ikinasal c. Ikinakasal 9. _____________ si Shame sa barko mamaya patungong Cebu. a. Sumasakay b, Sumakay c. Sasakay 10. ____________ ang araw mamaya sa dakong ika-6 ng hapon. a. Lumubog b. Lulubog c. Lumulubog
- 97. 97 D. Aptitude Test I.Panuto. Isulat ang letra ng sagot sa patlang bago ang numero. Ang pagsusulit na ito ay dapat sagutan sa loob ng 10 minuto lamang. Non-verbal reasoning test __1.Anong bahagi ang kukumpleto sa puzzle? __2.Anong bahagi ang kukumpleto sa puzzle? __3.Anong bahagi ang kukumpleto sa puzzle?
- 98. 98 Mathematical ability __4.Tingnan angserye.Ano ang susunod na bilang? 3,4,6,9,13,__? a. 15 b. 16 c. 17 d. 18 __5. Tingnan ang serye. Ano ang susunod na bilang? 4,5,7,10,14,__? a. 20 b. 19 c. 23 d. 21 __6. Tingnan ang serye. Ano ang susunod na bilang? 3,6,11,18,__? a. 24 b. 25 c. 26 d. 27 __7. Tingnan ang serye. Ano ang susunod na bilang? 11,19,__,41,55 a. 31 b. 29 c. 26 d. 39 Kaalaamang Berbal (Verbal Reasoning Test) __8. Alin ang may tamang ispeling sa mga sumusunod? a. Uleng b. Dahun c. Tubig d. Lebag __9.Kung ang salitang REWARD ay binaliktad, ano ang salitang mabubuo? a. WARDER b. RAWERD c. DRAWER d. DREWAR
- 99. 99 __10. Alin angmali? a. Si Lisa ay naligo kanina. b. Si Andy ay umalis bago lang. c. Kakain kahapon si Jenny sa bahay. d. Umakyat ng entablado ang aking ina. __11.Alin ang dapat alisin sa pangkat? a. Kahali-halina b. Kabighani-bighani c. Kaakit-akit d. Kaliga-ligaya __12.Alin sa mga sumusunod na mga salita ang wasto ang pagkabaybay? a. Panbukid b. Pamukid c. Pambukid d. Pangbukid __13.Alin ang di wasto ang pagkabaybay sa mga sumusunod na salita? a. Kasingganda b. Mangagawa c. Hatinggabi d. Alalahanin __14.Alin sa mga halimbawa ang di-dapat isama sa pangkat ng pangungusap na walang paksa? a. Ang tapang mo. b. Aray! c. Umuulan. d. Ginto ang alahas. __15.Tainga:hikaw; daliri:singsing;________? a. Paa:sapatos b. Leeg:kwintas c. Relo:kamay d. Ulo:sumbrero
- 100. 100 Aptitude Test parasa Grade 7 Panuto. Bilugan ang tamang sagot. Sagutin ang pagsusulit na ito sa loob ng 30 minuto. Verbal ability test Filipino 1. Alin sa mga sumusunod na salita ang magbabago ang kahulugan kapag inalis ang gitling? a. May-ari b. Pag-ibig c. Pag-asa d. Tag-ulan 2. Nagmamadaling umalis ang mag-anak na Cruz. Ano ang salitang umalis? a. Panghalip b. Pang-abay c. Pandiwa d. Pang-uri 3. Ang Nike ay para sa sapatos; ang Burlington ay para sa _____? a. Taking b. Swelas c. Sintas d. Medyas 4. Alin ang may maling baybay sa mga sumusunod na salita? a. Galunggong b. Gulunggulunan c. Gusgus d. Guwantes 5. Napatid ang taling nakakabit sa aking guryon. Ano ang guryon? a. Telepono b. Saranggola c. Kwintas d. Sapatos
- 101. 101 6. Pinalayas niDon Augustino ang mga aba sa kanyang hacienda. Ano ang kasalungat ng aba? a. Mayaman b. Mahirap c. Matalino d. Mahina ang utak 7. Alin ang naiiba? a. Masiba b. Gahaman c. Sakim d. Mapagbigay 8. Saging para sa matsing; ______ para sa kuneho. a. Repolyo b. Carrots c. Radish d. Mansanas 9. Alin ang may tamang baybay sa mga sumusunod na salita? a. Kutso-kutso b. Damul c. Ratiles d. Lekis 10. Alin ang hindi kasali sa pangkat? a. Matulin b. Mahina c. Ng d. Lalagyan English 11. Which of these is the missing word? kick, -----------, walk a. Throw b. Toes c. Shin
- 102. 102 d. Feet 12. Whichof these is the missing word? key, -----------, walk a. lock b. stand c. board d. fob 13. Which of these is the missing word? water, -----------, over a. Ice b. Drive c. Wet d. Fall 14. . Which of two of these words are opposite in meaning? a. Lose b. Winner c. Victor d. Loser e. vanquish 15. Which of these words is the odd one out? a. Swindle b. harass c. Provoke d. Annoy e. pester 16. Which of these words is the odd one out? a. Verify b. Authenticate c. Confirm d. Ask e. substantiate 17. Dog is to canine as wolf is to ---------.
- 103. 103 a. Vulpine b. Ursine c.Piscine d. lupine 18. Sadness is to happiness as defeat is to --------- a. Joy b. Victory c. Tears d. Victor 19. Paper is to timber as --------- is to hide a. Tree b. Seek c. Ox d. leather 20. Choose the correct punctuation to end the sentence. Where did you put your coat___ a. ? b. . c. ! d. , Mathematical Ability 21. You have plastic chips in your hand which are red on top and blue on the bottom. If you dropped 8 plastic chips, how many would probably land with the red side up? a. 2 b. 4 c. 5 d. 8 22. Subtract the following two numbers: +6 minus -3 a. -3 b. +3 c. -9 d. +9
- 104. 104 23. What numberis in the tenths place in the following: 7.2431 a. 7 b. 2 c. 4 d. 3 24. Round to the nearest thousand. 2810 a. 2000 b. 2800 c. 2900 d. 3000 25. Nick has 3 sweatshirts: red, yellow, and green. He also has a pair of blue jeans and a pair of black jeans. How many different outfits can Nick make? a. 5 outfits b. 6 outfits c. 7 outfits d. 8 outfits 26. Troy has 45 blocks. He puts the blocks into bags. Each bag holds 5 blocks. How many bags does he need to hold all of the blocks? a. 5 bags b. 9 bags c.15 bags d. 40 bags 27. Choose the standard form of the number. 700,000,000 + 900,000 + 5000 a. 7,900,500 b. 70,950,000 c. 700,905,000 d. 795,000,000 28. Choose the expanded form of the number. 82,305,200 a. 8,000,000 + 20,000,000 + 30,000 + 5000 + 200 b. . 82,000,000 + 300,000 + 5000 + 200 c. . 80,000,000 + 2,000,000 + 300,000 + 5000 + 200 d. . 80,000,000 + 2,000,000 + 300,000 + 5200 29. Round 5672 to the nearest ten. a. 5670 b. 5680 c. 5610 d. 5690 30. Choose the number that is divisible by 3. a. 210 b. 4906 c. 932 d. 253
- 105. 105 Non- verbal ReasoningTest 31. Ano ang kukumpleto sa serye? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 32. Ano ang kukumpleto sa serye? e. 1 f. 2 g. 3 h. 4 33. Ano ang kukumpleto sa serye? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4
- 106. 106 34. Ano angkukumpleto sa serye? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 35. Ano ang kukumpleto sa serye? Problem Figures: Answer Figures: (A) (B) (C) (D) (1) (2) (3) (4) (5) a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 36. Ano ang kukumpleto sa serye? Problem Figures: Answer Figures: (A) (B) (C) (D) (1) (2) (3) (4) (5) a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 37. Ano ang malapit na kahawig ng salitang ito? a. 1 b. 2
- 107. 107 c. 3 d.4 38. Ano ang malapit na kahawig ng salitang ito? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 39. Ano ang kukumpleto sa serye? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 40. Ano ang kukumpleto sa serye? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4
- 108. 108 Ayon sa KakayahangSinusubok A. Pakikinig Paksang aralin: Sandaang Damit ni Fanny Garcia Batay sa napakingggang akdang ―Sandaang Damit‖ ni Fanny Garcia, sagutin an mga sumusunod na katanungan. Piliin an titik ng tamang sagot at isulat ito sa kabilang bahagi ng bawat tanong. a. Paglalahad o Pahayag 1. May isang batang mahirap na kapansin-pansin an kanyang pagiging walang imik, lagging nag-iisa at lagging nasa isang sulok lamang. a. Ang bata ay bagutin. b. Hindi mahilig makipaglaro ang bata. c. Mahiyain ang bata. d. Ang bata ay laging may hinihintay sa isang sulok. 2. Kapag oras na nang kainan at labasan na nang kani-kanilang pagkain, halos ayaw ilitaw ng bata an kanyang baon. a. Maramot ang bata at ayaw niyang hingian siya ng kanyang mga kaklase. b. Baka maagaw ang kanyang pagkain ng isang asong gala. c. Nahihiya ang bata sapagkat ang kanyang baon ay isa lamang pirasong tinapay na karaniwang walang palaman. d. Napakaraming pagkain na nakahain sa hapag kainan na hindi na kailangang ilagay pa roon ang pagkain ng bata. b. Mga tanong 3. Bakit nagigingb tampulan ng tukso ang bata? a. Sapagkat malamyang kumilos ang bata. b. Sapagkat ang kanyang damit, kahit pa malinis ay halatang luma na, palibhasaý kupasin at punong puno ng sulsi. c. Ang bata ay laging hindi nakakasagot tuwing tinatanong sa klase. d. Kakaiba ang kanyang kalagayan sa klase. 4. Bakit matagal na hindi nakapasok sa eskwela ang bata? a. Dinalaw ng bata ang kanyang lolang may sakit sa kabilang bayan.
- 109. 109 b. Nakaratay angbata sa kanilang bahay dahil may sakit ito. c. Nasa ospital ang bata dahil nakagat ito ng aso. d. Pinagbawalan ito ng kanyang ina na pumasok sa eskwela dahil nasira ang tulay ng ilog na dinadaanan ng bata araw-araw. c. Maikling usapan 5. ―Alam niyo‖, aniya sa malakas na nagmamalaking tinig, ―akoý may sandaang damit sa bahay‖. Nagkatinginan ang kanyang mga kaklase, hindi sila nakapaniwala. ―kung totoo iyaý bakit lagi nalang luma an suot mo?‖ a. Hindi sinusuot ng bata ang kanyang sandaang damit upang ang mga ito ay hindi agad maluma. b. Nagagalit ang ina ng bata kapag sinusuot niya ang mga ito. c. Pawing mga guhit lamang ang sandaang damit. d. Tinatamad maglaba ang bata kaya ayaw niyang isuot ang mga ito. B. Pagsasalita Paksang-Aralin: Sandaang Damit ni Fanny Garcia Panuto: Hango sa kwentong tinalakay ang monolog sa ibaba. Bilang pagsusulit, kailangang basahin ito nang malinaw, malakas at dapat na nalalapatan ng tamang emosyon at damdamin. A. MONOLOG PANUTO: Psssttt… Klasmeyt,ba‘t ba andiyan ka naman sa isang sulok? Halika nga rito.Sumabay ka na sa amin. ―Ayoko, dito lang ako,‖paanas na sabat ng batang babae. Halika na, ilabas mo na ‗yang pagkain mong dala. Bakit ayaw mong ilabas? Pasilip nga….
- 110. 110 Hahahahaha… Ano ba ‗yan,isang tinapay na naman? Ni wala man lang palaman… Hahahahah…. Ano ba naman ‗yang damit mo? Paulit-ulit na lang… ‗yan lang ba ang damit mo? Hahahahaha…. Kawawa ka naman… Hahahahaha…. ―Hindi, ah, may sandaang damit ako sa bahay,‖ang sabat ng batang babae. Sigurado ka? Eh, bakit , yan lang ang paulit-ulit na isinusuot mo araw-araw? ―Syempre, dahil iniingatan ko ang aking sandaang damit.Ayokong maluma agad‖ B. PAGSASATAO/ ROLE PLAYING PANUTO: Bumuo ng pangkat na may sampung miyembro at isadula ang mga kaganapan at pangyayaring napapaloob sa akdang Sandaang Damit ni Fanny Garcia. Bigyang buhay an pangunahing tauhan sa nasabing akda. C. INTERBYU Panuto: Batay sa tinalakay na akdang Sandaang Damit, pumili ng makakapareha at ilahad sa harapan ng klase ang katauhan ng pangunahing tauhan at iba pang mga tauhan sa kuwento sa pamamagitan ng pakikipanayam. Ang isa ay tatayong tagapanayam at isa naman ay magsisilbing kinakapanayam Kinakapanayam.
- 111. 111 D. DEBATE/PAGTATALO Panuto: Hatiinang klase sa dalawang pangkat. Base sa akdang Sandaang Damit, pangatuwiranan kung DAPAT ba o HINDI DAPAT magsinungaling ang pangunahing tauhan sa nasabing akda. Ang lahat ng panig sa DAPAT ay dumako sa kaliwa at sa kanan naman ang HINDI DAPAT. Umpisahan ang pagtatalo sa pagpili ng isang tagapamagitan o moderator. C. Pagbasa Paksang-aralin: Sandaang Damit ni Fanny Garcia Panuto: Basahin ang maikling talatang nanggaling sa kwentong ―sandaang damit‖ at sagutin ang mga sumusunod na katanungan: Sandaang Damit Sandaang Damit ni: Fanny Garcia 1 . May isang batang babaing mahirap. Nag-aaral siya.Sa paaralan ay 2 .kapansin-pansin ang kanyang pagiging walang imik. Madalas ay nag - iisa 3 .siya. Lagi siyang nasa isang sulok. Kapag nakaupo na‘y tila ipinagkit. Lagi 4 .siyang nakayuko, mailap ang mga mata, sasagot lamang kapag tinatawag ng 5 .guro, halos paanas pa kung magsalita. 7 .Naging mahiyain siya sapagkat maaga niyang nalaman na kaiba ang 8 .kanyang kalagayan kung ihahambing sa mga kaklase. Ipinakita at ipinabatid 9 .nila iyon sa kanya. Mayayaman sila. Magaganda at iba-iba ang kanilang 10 .damit na pumasok sa paaralan. Madalas ay tinutukso siya dahil sa 11 .kanyang damit. Ang kanyang damit, kahit malinis ay halatang luma na, 12 .palibahasa ay kupas na at punung-puno pa ng sulsi. 13 .Kapag oras ng kainan at labasan nag kani-kaniyang pagkain, halos 14 .ay ayaw niyang ipakita ang kanyang baon. Itatago niya sa kanyang 15 .kandungan ang pagkain, pipiraso nang kaunti, tuloy subo sa bibig, mabilis 16 .upang hindi malaman ng mga kaklase kung ano ang dalang pagkain. Sa 17 .sulok ng kanyang mata‘y masusulyapan niya ang mga pagkaing dala ng
- 112. 112 18 .kanyang mga kaklasegaya ng mansanas, sandwiches, mga imported at 19 .mamahaling tsokolate . 20 .Ang panunukso ng mga kaklase ay hindi nagtatapos sa kanyang mga 21 .damit. Tatangkain nilang silipin kung ano ang kanyang pagkain at sila‘y 22 .magtatawanan kapag nakita nila na ang kanyang baon ay isa lamang 23 .pirasong tinapay na karaniwa‘y walang palaman. 24 .Kaya lumayo siya sa kanila. Siya ay naging walang kibo at mapag -isa. Pagsasanay I Panuto: Paglinang ng talasalitaan: Tukuyin ang Kasingkahulugan ng mga salitang nasa Hanay A sa mga salitang nasa Hanay B. Isulat ang Titik ng tamang sagot Hanay A Hanay B 1. ipinagkit A. kinukutya 2. paanas B. matingnan 3. masulyapan C. ipinaalam 4. tinutukso D.pabulong 5. ipinabatid E. idinikit Pagsasanay II Panuto: Piliin sa loob ng kahon ang mga wastong salitang pupuno sa diwa ng pangungusap. Isulat ang sagot sa patlang. Ama makibahagi sarilinin Naman siya .At lumipas pa ang maraming araw. Ngunit ang (1)______ay hindi pa rin.nakakuha ng trabaho kaya ganoon pa rin ang kanilang buhay. Ang.bata(2)______ ay unti-unting nakauunawa
- 113. 113 sa kanilang kalagayan.Natutuhan niyang(3)______ sa malaking suliranin ng kanilang pamilya. Natutuhan niyang(4)______ ang pagdaramdam sa panunukso ng mga kaklase. Hindi na(5)______ nagsusumbong sa kanyang ina. D. Pagsulat Pagsusulit para sa Grade 7 1. Ang paggamit ng substitution table Halimbawa Panuto: Bumuo ng dalawang talata tungkol sa Guro at doktor sa tulong ng talahanayang sa ibaba. Si Mrs. Cruz Si Mrs. Pascual ay isang Guro Doctor Siya ay may isang maliit Paaralan Pagamutan Siya ay Nagtuturo nanggagamot sa mga bata nang may mga sakit Maraming mga magulang ang nagpapasalamat sa kanya dahil libre ang mga libro sa kanya dahil nanggagamot siya ng libre sa mga kapus- palad Lahat ng kanyang kaibigan at pamilya ay humahanga sa kanyang kabaitan sa kanyang pagiging matulungin 2. Tumbasang Pagsulat (Parallel Writing) Ang antas ng pagkontrol sa pagsulat ay maaring mapag-iiba-iba sa pamamagitan ng tumbasang pagsulat. Sa pinakamahabang antas maaaring
- 114. 114 ang isagawa lamangng bata ay ang pagpapalit ng mga salita (panggalan, panghalip atb.). Sa mas mataas na antas ng pagkatuto, dapat ipaalam sa mga mag-aaral na ang isang pagpapalit ay maaaring mangailangan ng iba pang pagpapalit upang magkaroon ng kaisahan ang ipahahayag na kaisipan. Gawain: Buuin ang talahanayan sa ibaba ng ilang impormasyon tungkol sa isang kamag-aral. Pagkatapos, sumulat ng isang paglalarawan sa kamag- aral para makikilala ng mabuti. Pangalan:______________ Edad:__________________ Magulang: Nanay:_______________ Tatay:________________ Edad:_______________ Gusto:______________ Di-gusto:_____________ Address:_____________ Paglalarawan 3. Teknik na Tanong at Sagot Ang teknik na ito‘y maaaring mamagitan mula sa kontrolado hanggang malayang pagsulat. Sa puntong kontrolado, ang mga mag-aaral ay bibigyan ng mga tala o di kaya‘y tekstong babasahin, pagkatapos ay pasusulatin sila ng mga sagot para sa isang serye ng mga tanong. Halimbawa: Isang araw sa aking buhay 1. Anong oras ka gumigising tuwing umaga? 2. Ano ang gingawa mo pagkagising? 3. Anong oras ka nag-aagahan? 4. Anong oras ka pumapasok sa paaralan?Sumasakay ka ba o naglalakad lamang? 5. Anong oras nagsisimula ang inyong klase sa umaga? 6. Ano ang ginagawa mo tuwing rises? 7. Saan ka nagtatanghalian? 8. Anong oras ka umuuwi ng bahay? 9. Ano ang ginawa mo pagdating ng bahay? 10. Anong oras ka naghahapunan? 11. Anong oras ka gumagawa ng takdang aralin? 12. Nanonood ka ban g TV sa gabi? 13. Anong oras ka natutulog sa gabi?
- 115. 115 4. Pagpuno ngmga Puwang Punan ng mga salita ang mga puwang sa loob ng talahanayan. Halimbawa: Ako si Bunso Bulilit labingtatlo lalake Matangkad Punan ng angkop na salita ang bawat puwang. Piliin ang sagot sa mga salitang nakakahon. 1. Ako ay si _________. 2. Ako ay isang_________. 3. Ako ay _____taong gulang. 4. Ako ay _______. Hindi pandak. 5. Ako ay _______ na anak sa aming pamilya. Mga Uri ng Aytem ng Pagsusulit A. True or False Test Pagsusulit na Tama o Mali a. Halimbawa ng Simpleng tama o mali Ilagay ang sa unahan ng bilang ang salitang Tama kung sa palagay mo ay tama ang sagot at lagyan ng Mali kung sa tingin mo ay mali. ______1. Ang sumulat ng Alamat na Daragang Magayon ay si Benjamin Pascual. _____2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. ______3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. _______4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. _______5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. b. Halimbawa ng Modified true or false
- 116. 116 Ilagay sa unahanng bilang ang tama kung ito ay tama at mali kung ito ay mali. Kapag ito ay mali, guhitan ang salita o mga salitang naging dahilan kung bakit mali ang pahayag. _____1. Ang pangunahing tauhan sa Alamat na Daragang Magayon. _____2.Ang tagpuan o pinagyaruhan sa Alamat na Daragang Magayon. _____3. Ang karibal ni Ulap sa pag-ibig ni Daragang Magayon. _____4. Siya ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. ______ 5. Ang pinagmulan ng bulkang Mayon. c. Halimbawa ng True or False with Correction Ilagay sa unahan ng bilang ang tama kung ito ay tama at mali kung ito ay mali. Kapag ito ay mali, isulat ang tamang sagot. ______1. Ang sumulat ng Alamat na Daragang Magayon ay si Benjamin Pascual. _____2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. ______3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. _______4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. _______5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. d. Halimbawa ng Cluster true or false Salungguhitan ang letrang T kapag ito ay tama at M naman kapag ito ay mali. T M 1.Sa ilog Pasig pumupunta at nagtatapampisaw si Daragang Magayon. T M 2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. T M 3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon.
- 117. 117 T M 4.Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. T M 5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. e. Halimbawa ng True or False with Option Panuto: Isulat ang tama kung ang pahayag ay tama at kung mali salungguhitan ang wastong sagot sa pagpipilian . ______1. Sa Ilog Pasig nagtatampisaw si Daragang Magayon. (Ilog Yawa, Ilog Mekong, Tabing-Ilog) _____2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis.(Tampakan, Polomolok, Tupi) ______3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. (Pedro, Juan, Ricardo) _______4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon.(Ulap, Hangin, Tubig) _______5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon.(Makiling, Maganda, Maria) B. Error Recognition Test Panuto: Bawat pangungusap sa ibaba ay nahahati sa apat na bahagi: A, B, C, D. Kung may mali sa pangungusap, sipiin ang titik na nakasulat sa ibaba ng bahaging mali. Kung walang mali, isulat ang titik E. Mga Halimbawa: Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap. Hanapin ang salita o grupo ng mga salitang may salungguhit na di wasto ang gamit. Kung walang mali piliin ang titik d. Isulat lamang ang titik ng tamang sagot. 1. Isipin rin ng ating pamahalaan ang kapakanan ng mga maralita. Walang mali. a b c d 2. Haluin mo ang sopas ng iba‘t-ibang gulay. Walang mali. a b c d
- 118. 118 3. Kundi kakikilos at di gagawin ang iyong proyekto ay wala kang mapapala. a b c Walang mali. d 4. Upang umunlad ang bayan kailangan ang pagtutulungan nang lahat. a b c Walang mali. d 5. Ang mga payo kung binitiwan ay dapat mong pakinggan. Walang mali. a b c d C. Multiple choice Test PANUTO: Basahing mabuti ang mga pahayag o katanungan. Piliin ang kasagutan sa mga pagpipilian upang mapunan ang mga puwang at mabigyan ng kasagutan ang mga tanong. Titik lamang ang isulat. Pangungusap na hindi tapos 1. Ibinaon ni Ulap ang sibat sa hagdanan nina Daragang Magayon na sumisimbolo: a. ng kanyang kagitingan b. ng kanyang galit c. ng pag-ibig at pagpapakasal d. ng kaligayahan 2. Kapag natatakpan ng mga ulap ang bulkan, pinaniniwalaan ng mga matatanda na: a. nag-aaway si Daragang Magayon at si Ulap b. hinahalikan ni Ulap si Magayon c. nakikipaglaban si Ulap d. nakikipaglaban si Magayon 3. Isang araw sinundan ni Ulap si Magayon upang: a. ihayag ang kanyang pag-ibig para sa dalaga b.ipahayag ang kanyang galit para sa dalaga c. ipahayag ang kanyang kagitingan d. ipahayag ang kanyang kasinungalingan
- 119. 119 4. Nadulas sabatuhan at nahulog sa malamig na Ilog si Daragang Magayon at sinagip siya ni Ulap, ito ang: a. simula ng kanilang pag-aaway b. simula ng kanilang pag-iibigan c. simula ng kanilang pagkakaibigan d. simula ng kanilang paghihiwalay. 5. Matapos ang labanan ay napaslang ang magkasintahang Magayon at Ulap at inilibing sila ni Datu Makusug: a. nang magkayakap b. nang magkahiwalay c.nang magkalayo d. nang magkatabi Pangungusap na may puwang 1. Ibinaon ni Ulap ang sibat sa hagdanan nina Daragang Magayon na sumisimbol__________. a. ng kanyang kagitingan b. ng kanyang galit c. ng pag-ibig at pagpapakasal d. ng kaligayahan 2. Kapag natatakpan ng mga ulap ang bulkan, pinaniniwalaan ng mga matatanda na__________. a. nag-aaway si Daragang Magayon at si Ulap b. hinahalikan ni Ulap si Magayon c. nakikipaglaban si Ulap d. nakikipaglaban si Magayon 3. Isang araw sinundan ni Ulap si Magayon upang__________. a. ihayag ang kanyang pag-ibig para sa dalaga b.ipahayag ang kanyang galit para sa dalaga c. ipahayag ang kanyang kagitingan d. ipahayag ang kanyang kasinungalingan
- 120. 120 4. Nadulas sabatuhan at nahulog sa malamig na Ilog si Daragang Magayon at sinagip siya ni Ulap, ito ang__________. a. simula ng kanilang pag-aaway b. simula ng kanilang pag-iibigan c. simula ng kanilang pagkakaibigan d. simula ng kanilang paghihiwalay. 5. Matapos ang labanan ay napaslang ang magkasintahang Magayon at Ulap at inilibing sila ni Datu Makusug__________. a. nang magkayakap b. nang magkahiwalay c.nang magkalayo d. nang magkatabi C. Pangungusap na buo 1. Nagtataingang- kawali ka na naman. a. Nagpapatawa c. nagtutulungan b. Nagpapaloko d. nagbibingi- bingihan 2. Ang ganda ng bansa ay mapang-akit sa mga turista. a. mapanghikayat c. maganda b. mapaknit d. magastos 3. Ang batang si Lucy ay masigasig sa kanyang pag-aaral. a. maambisyon c. masipag b. matiyaga d. masimbolo 4. Binihag ni Arman ang puso ng babaeng pihikan. a. hinuli c. nakuha c. naakit d. Nabihag 5. Nasibak sa puwesto ang mga pulis na nanloloko. a. napaalis c. nagpasalamat
- 121. 121 b. nabigyang parangald. nagmalaki a. Pangungusap na nagtatanong 1. Ano ang kahulugan ng nagtatanging- kawali? a. Nagtutulungan c. nagbibingi- bingihan b. Nagpapatawa d. Nagpapaloko 5. Ang Pagtatapat- tapat (matching type) Uri ng pagtatapat- tapat Halimbawa ng Perfect matching type Piliin ang kahulugan ng mga salitang nasa Hanay A mula sa Hanay B. Hanay A Hanay B 1. Tinutop a. Nagkalampangan 2. Pambubuska b.Sira 3. Paanas c. Panunukso 4. Giray d. Tinakpan ng Kamay 5. Nagkalugkugan e. Pabulong D. Completion Test Panuto: Punan ng wastong salita ang patlang. Panatang Makabayan Iniibig ko ang Pilipinas, Aking(1) ____ sinilangan, Tahanan ng aking(2) ___, Kinukupkop ako at tinutulungan Maging malakas(3)_____, masipag at marangal. Dahil mahal ko ang Pilipinas,
- 122. 122 (4)_____ ko angpayo Ng aking magulang, Susundin ko ang(5) ______ ng paaralan, (6)_____ ko ang tungkulin Ng mamamayang makabayan: Naglilingkod,(7) _____ at nagdarasal Ng (8)_____ katapatan (9)____ ko ang aking buhay, Pangarap, (10)______ Sa bansang Pilipinas E. Cloze Test Variable-ratio deletion: Panuto: Punan ng tamang salita ang mga patlang. Kantahing-Bayan Kantahing-bayan ang katawagang iniaangkop sa lahat ng uri ng mga popular na katutubong awitin. Ito‘y katulad ng katutubong (1) __________ maliban sa ito‘y nilapatan ng (2) _________ upang mailahad nang pakanta. Ang kantahing-bayan ay mauuri sa dalawang pangkat: (3)______________ at (4)______________. Sa pamamagitan ng (5)_______________ tradisyon, ang mga kantahing-bayan ay buhay pa rin hanggang ngayon. Fixed-ratio deletion: Panuto: Punan ng tamang salita ang mga patlang. Bugtong Ang bugtong ay kabilang sa mga tugmang matatalinghaga. Palaisipan at (1)___________ ang bugtong. Ito‘y isinasagawa, tuwing may (2)__________ o anumang pagtitipun-tipon, sa agaran o madaliang paraan. Ito ay inilalahad nang malarawan, (3)_____________, madalumat, dili kaya‘y sa makatotohanan o (4)________________ pamamaraan. Mangyari rin, dahil dito ibinabase ang magiging hula o sagot, ang (5)___________ na mga salita ng nagbubugtong ay
- 123. 123 (6)_____________, iyong mgahango sa pang-araw-araw na pananalita, paggawa at pangyayari nang hindi gaanong (7)_______________ ang humuhula sa sagot. Layunin ng bugtong ay pasiglahin ang isip, pukawin ang guniguni at pasayahin ang loob ng mga tao habang nagtitipun- tipon. Modified cloze test: Panuto: Punan ng tamang salita ang mga patlang. Piliin ang mga kasagutan sa mga pagpipilian sa ibaba. Dula Kabilang sa patanghal na anyo ng panitikan ang dula. Ito ay isang pampanitikang (1)____________ sa buhay upang maipamalas sa tanghalan. May iba‘t ibang uri ang dula. Kapag masaya ang tema, walang iyakan at magaan sa loob at ang bida ay lagging nagtatagumpay, ito ay tinatawag na (2) ____________. Kapag malungkot at kung minsan pa‘y nauuwi sa isang matinding pagkabigo at pagkamatay ng bida, ito ay tinatawag na (3)_______________. Kapag magkahalo naman ang lungkot at saya, at kung minsa‘y eksaherado ang eksena, sumusobra ang pananalita at ang damdamin ay pinipiga para laong madala ang damdamin ng mga manonood nang sila‘y maawa o mapaluha sa nararanasan ng bida, ito ay tinatawag na (3)________________. Kapag puro tawanan naman kahit walang saysay ang kuwento, at ang aksyon ay ―slapstick‖ na walang ibang ginawa kundi magpaluan o maghampasan at magbitiw ng mga kabalbalan, ito ay tinatawag na (4)__________________. Kapag nanunudyo, ginagaya ang mga kakatwang ayos, kilos, pagsasalita at pag-uugali ng tao bilang isang anyo ng komentaryo o pamumuna na katawa-tawa ngunit nakakasakit ng damdamin ng pinauukulan, ito ay tinatawag na (5) ________________. At kapag ang isang dula ay may pamagat na hango sa mga bukambibig na salawikain, ang kuwento‘y pinaiikot dito upang magsilbing huwaran ng tao sa kanyang buhay, ito ay tinatawag na (6) _____________. Mga Pagpipiliang sagot: Panggagaya Komedya Trahedya Parsa Parodya Pagtatanghal
- 124. 124 Pagsusulit-C: Ang Senakulo aykaraniwang itinatanghal noon tuwing Mahal na Araw. Sa Pas____ ito ha___, ang ak____ ng kabu_____ at pagpapaka_____ ng Pangino_____ Hesukristo. Ang kilalang- kilalang senakulo ay ang Martir sa Galgota. Itinatanghal dito ang buhay at pagpapakasakit ni Hesus. Iba Pang Uri ng Pagsusulit A. Dikto-Komp I. Pakinggan ang kwentong ―Nasa Kama yang Buhay ng Ibong Hawak‖ at unawain ang mga pangunahing ideya. Nasa Kamay ang Buhay ng Ibong Hawak May guro sa isang paaralan sa bukid. Kinawilihan siya ng mga mag-aaral dahil sa kanyang katalinuhan. Siya'y itinuturing na marunong pagkat bawat tanong ng mga bata ay kanyang nasasagot. Naging ugali ng mga bata na lumikha ng mga tanong na sa akala nila'y mahirap at hindi masasagot ng kanilang maestro. Isang araw si Florante, isa sa mga nag-aaral, ay lumalang ng isang tanong tungkol sa ibong kanyang nahuli. Nakatitiyak siyang anumang isagot ng guro, sa wasto o sa mali, ay pihong mali. Tingnan kung bakit. Ang estratihiya o plano ni Florante ay payak lamang. Tatangnan niya ang ibon na kuyom sa kanyang palad at itatanong sa guro kung ang ibon ay patay o buhay. Pagsinagot ng guro na ang ibon ay buhay, sadyang sisiilin niya ito sa kanyang palad upang mamatay. Sa gayon, mapapatutuhanang mali ang guro. Kung ang isasagot ng guro ay patay ang ibon, ibubuka ni Florante ang kanyang kamay at pahihintulutan itong lumipad.
- 125. 125 Ang sumunod naaraw ay Biyernes, may pasok. Ang mga bata ay nasa loob ng klase. Si Florante ay kagyat na tumindig at nagtanong, "Maestro, pakisabi ninyo kung ang ibong tangnan ko ay patay o buhay." Ang klaseng nakikinig ay nakasisigurong mali ang isasagot ng matalinong guro. Ang guro ay ngumiti muna bago sumagot, "Florante, ang buhay ng ibon ay nakasalalay sa iyong mga kamay!" II. Pakinggang muli ang kwento at isulat ang key words sa kahon sa ibaba. Nasa Kamay ang Buhay ng Ibong Hawak Key words Panimula Katawan Wakas III. Magpares-pares upang buuing muli ang kwento sa pamamagitan ng mga naitalang salita/parirala. IV. Isulat sa ibaba ang kwentong nabuo gamit ang mga naitalang key words. Nasa Kamay ang Buhay ng Ibong Hawak ________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
- 126. 126 B. Dictation Standard Dictation I.Panuto: Pakinggan nang maigi ang maikling sanaysay pagkatapos ay unawain ng masagutan ang mga katanungan sa ibaba. Nahabag ang ina. Sa kanyang puso, alam niya ang pagnanasa ng kanyang anak na makapag-aaral. Matagal na niyang napupuna ang inggit sa munting mga mata ng anak sa mga nagsisipasok na mga bata doon sa kalapit na eskuwelahan. Minsan, nakikita niyang nakatanghod ang anak sa mga ito. Ang lumang abakadang napulot ng ama sa basurahan ang pinagtitiyagaang basahin. Kabisado na niya ang mga nakasulat doon-mula sa puso. Ang pasko ay simbolo ng pagmamahalan at pagbibigayan nating mga tao sa mundo. Pag may pasko dapat may kasiyahan sa bawat isa at may pagkakaunawaan tayong lahat. Tuwing pasko tayong mga Pilipino ay nagluluto sa kanya kanyang bahay at nagpapalitan ng mga regalo, at tayo ay naglalagay ng mga palamuti sa labas o loob nga bahay natin kasi ang pasko ay simbolo ng kasiyahan sa atin. Partial Dictation II. Panuto: Pakinggan ang ang maikling sanaysay at punan ang mga patlang sa pamamagitan ng pagpili ng angkop na salita sa loob ng panaklong. Nahabag ang _________(ina, anak). Sa kanyang puso, alam niya ang pagnanasa ng kanyang __________(ama, anak) na makapag-aral. Matagal na niyang napupuna ang inggit sa munting mga mata ng anak sa mga nagsisipasok na mga bata doon sa kalapit na __________(eskuwelahan, bahay). Minsan, nakikita niyang nakatanghod ang anak sa mga ito. Ang lumang abakadang napulot ng __________(anak, ama) sa basurahan ang pinagtitiyagaang basahin. Kabisado na niya ang mga nakasulat doon-mula sa puso. Ang _________(Pasko, Undas) ay simbolo ng pagmamahalan at pagbibigayan nating mga tao sa mundo. Pag may ________(Undas, Pasko) dapat may kasiyahan sa bawat isa at may pagkakaunawaan tayong lahat. Tuwing pasko tayong mga __________(Amerikano, Pilipino) ay nagluluto sa kanya kanyang bahay at nagpapalitan ng mga regalo, at tayo ay naglalagay ng mga
- 127. 127 palamuti sa labaso loob nga bahay natin kasi ang pasko ay simbolo ng __________(kalungkutan, kasiyahan) sa atin. C. Direct Test Paksang-aralin: Tamang Diin sa Pantig ng Salita A. Tukuyin ang tamang diin sa mga nasalungguhitang salita sa bawat pangungusap. Sabihin kung anong pantig ang may-diin at tukuyin ang kahulugan ng salita. 1. Gabi na nang siya ay dumating. 2. Tayo na sa bayan ninyo. 3. Kukunin ko sana ang tubo sa perang inutang mo. 4. Tama ang kanyang kasagutan sa tanong ko. 5. Bukas na ang tindahan ni Beth. Indirect Test Paksang-Aralin: Panuto: Bilugan ang titik ng pangalan o salitang sumasagot sa katanungan. 1. Sino ang sumulat ng ―Nemo, Ang Batang Papael‖?. A. Eddie Villanueva C. Rene O. Villanueva B. Efren Ebueg D. Lope K. Santos 2. Sino si Nemo?. A. Ang Batanag Palaboy C. Ang Batang Makulit B. Ang Batang May Ginintuang Puso D. Isang Batang Yaris a Ginupit na Diaryo 3. Saan nagpalutang-lutang si Nemo? A. Sa lawa C. Sa hangin B. Sa dagat D. Sa Ilog 4. Sino ang suminghal kay Nemo? A. Mang Jose C. Bus B. Maglalako ng diaryo D. Dyip
- 128. 128 5. Ano angginawa ng alon sa dagat nang lumapit sa kanya si Nemo? A. Umiyak C. Tumawa B. Sumigaw D. Nagtakip nang ilong D. Lecturrtte Paksang-Aralin: Ang Pintor ni Jerry Gracio Panuto: Gumuhit ng tatlong larawang makikita sa tulang Ang Pinto ni Jerry Gracio. Ayusin sa pagkakasunud-sunod ng mga kaganapan sa tula. Iulat sa klase ang kahulugan ng mga nasabing larawan sa loob ng sampu hanggang dalawampung minuto. E. Mastery Test Paksain: Wika at Panitikan sa Grade 7 Panuto: Piliin sa mga pagpipilian ang sagot sa mga tanong. Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot. Ang panitikan sa Panahon ng Hapones ay binigyang-halaga na makapagsulat sa wikang Pilipino ang mga manunulat na Pilipino ngunit ingat na ingat sila sa mga paksang isusulat. At dahil sa kahirapan ng buhay sa panahong iyon nagtipid ang mga manunulat sa kanilang isususlat kaya lumaganap ang tanaga at haiku. 1. Aling pahayag ang nagpapakita ng sanhi sa pangyayari? a. Binigyang-halaga ba nakapagsulat sa wikang Pilipino b. Ingat na ingat sila sa paksang isusulat c. Dahil sa kahirapan ng buhay sa panahong iyon d. Lumaganap ang tanaga at haiku 2. Isa sa mga dahilan kung bakit maraming kabataan ang naliligaw ng landas ay ang pagkakaroon ng sirang pamilya. Ano ang ipinahihiwatig ng pahayag? a. Mabuting kinahinatnan ng mga pangyayari b. Masama ang pagkakaroon ng buong pamilya c. Nagpapakita ng katotohanan d. Opinyon lamang ng iba
- 129. 129 3. Ilang gabinang ako ang kapiling niya sa higaan. Tila musmos akong dumarama sa init ng kanyang dibdib at nakikinig sa pintig ng kaniyang puso. Ngunit, patuloy akong nagtataka sa malalim na paghinga niya, sa kanyang malungkot na pagtitig sa lahat ng bagay, paghikbi. Ano ang nais ipahiwatig ng sitwasyon? a. May problemang hinaharap ang kanyang kaibigan b. Isang sanggol sa piling ng isang ina c. Nararamdaman niya ang suliraning pampamilya d. Binabalikan ang pangyayari 4. Mula sa tesktong nasa blg. 3 na bahagi ng kuwentong ―Uhaw ang Tigang na Lupa‖, ano ang ibig sabihin ng, ―tila musmos akong dumarama sa init ng kanyang dibdib‖? a. Batang nasa tabi ng ina na natutulog b. Sanggol na kalong kalong ng ina c. Nakikiramdam sa pintig ng puso d. Masama ang pakiramdam 5. Maikili ang isinulat na akda dahil sa pagtitipid noong panahon ng Hapones ngunit nagiging gabay ang mga ito ng buhay. Anong akdang pampanitikan ang tinutukoy sa pahayag? a. Karunungang-bayan b. Tanaga at haiku c. Bugtong d. Tula 6. Elemento ng maikling kwento na tumutukoy sa maayos na pagkasunod-sunod ng mga pangyayari sa kuwento na nag-iiwan ng isang kakintalan sa isipan ng mga mambabasa. a. Banghay b. Tagpuan c. Tauhan d. Tema 7. Maagang gimising si Carlos para magtungo sa palengke. Masayng-masaya siya na nag- ayos ng kaniyang mga paninda ngunit walang ano-ano‘y dumilim kaya‘t nasabi niyang ―uulan na naman‖. Nalungkot siya. Kapag umuulan matumal at kaunti lang ang kaniyang kikitain. Alin sa mga pahayag ang pangungusap na walang paksa? a. Maagang gumising. b. Uulan na naman. c. Masayang- masaya siya. d. Nalungkot siya. 8. Narito ang isang orihinal na tanaga. Ano ang nais ipahiwatig nito? Damdamin ng Isang Ina Ni: Asuncion B. Bola
- 130. 130 Nasasaktan man ako Saaking mga desisyon Paninindigan ito Sa ikakabuti mo. a. Pagdidisiplina sa kaniyang anak b. Paglayo sa kaniyang minamahal c. Pagpaparaya sa kaniyang mahal d. Nararamdaman ng isang tao 9. Lagi niyang hinihintay ang pagsapit ng Disyembre. Sa gulang niyang pitong taon, masaya siya kapag sumasapit ang buwang ito. Tsokoleyt, damit at laruan ang kanyang natatanggap. Pasko na bukas. Sa oras na ito kaiba ang kanyang nadarama. Lungkot. Ito ang araw na iniwan siya ng kanyang ina at namayapa. Anong uri ng pangungusap na walang paksa ang mga salungguhit na pahayag? a. Phenomenal b. Eksistensiyal c. Temporal d. Modal 10. Sa kaniyang pagiging matiyaga, mapagpakumbaba at masipag sa pag- aaral siya ang naging valedictorian ng kanilang paaralan. Aling pahayag ang nagsasaad ng bunga ng pangyayari? a. Sa kaniyang pagiging matiyaga b. Naging valedictorian ng kanilang paaralan c. Sa kaniyang pagiging mapagkumbaba d. Masipag sa pag- aaral 11. Aling Pag- ibig pa ang hihigit kaya Sa pagkadalisay at pagkadakila Gaya ng pag- ibig sa sariling lupa? Aling pag- ibig pa? Wala na nga, wala. Anong elemento ng tula ang tinutukoy sa mga salitang nakasulat ng pahilig? a. Sukat b. Aliw- iw c. Tugma d. Indayog 12. Kung ang bayang ito’y masasa- panganib At siya ay dapat na ipagtangkilik,
- 131. 131 Ang anak, angasawa, magulang, kapatid Isang tawag niya’y tatalikdang pilit Pansinin ang pagkakagamit ng pariralang tatalikdang pilit. Ano ang nais ipakahulugan nito? a. Labag sa kalooban b. Tatalikod c. Di sang- ayon d. Magsasawalang- kibo 13. Saan nabibilang ang pahayag na ―Ang lahat ng palayok, may katapat na saklob?‖ a. Bugtong b. Salawikain c. Sawikain d. Sabi- sabi 14. Namatay siyang malayo sa bayang sinilangan dahil sa pag- asam ng isang mas mabuting buhay para sa kanyang mga minamahal. Anong salita ang binigyang- turing ng mga salitang nakahilig sa pangungusap? a. Siya b. Malayo c. Namatay d. Pag- asam 15. Balikang muli ang pangungusap na nasa blg. 14. Ano ang tinutukoyng mga salitang nakahilig? a. Panahon b. Lugar o lunan c. Paraan d. Kaisipan 16. Nag- umpisa ang palatuntunan nang tanghali kaya naman pawisan ang mga nagsipagdalo. Ano ang binibigyang- turing ng salitang tanghali? a. Palatuntunan b. Nagsipagdalo c. Pawisan d. Nag- umpisa 17. Ano ang tinutukoy ng salitang tanghali sa pangungusap blg.17? a. Paraan b. Panahon c. Panahon o lugar d. Dahilan 18. ―Alam mo bang labis akong nalulungkot sapagkat di- gaanong masaya ang pagdiriwang ng Pasko dito sa Middle East dahil kakaunti lang kaming mga Pilipino sa kompanyang aking pinapasukan?‖ Ano ang gamit ng salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap? a. Naglalahad ng dahilan b. Nagpapakita ng katuwiran
- 132. 132 c. Nagpapakita ng paghahambing d.Naglalahad ng di pagsang- ayon 19. Ano ang salitang ginamit na nagpapakita ng paghahambing na di- magkatulad? a. Di- gaano b. Labis c. Dahil d. Tula 20. Ayon sa pagkakasalaysay, ang uring ito ng tuluyan ang huling nakakita ng liwanag sa mga akdang pampanitikan na naglalaman ng mga opinyon at saloobin ng sumulat tungkol sa isang mahalagang paksa o isyu. a. Tula b. Sanaysay c. Dula d. Maikling kwento 21. Sa pagbabasa ng isang talata paano magiging madaling makita ang pangunahing ideya nito? a. Alamin ang paksa ng talata. b. Isa- isahin ang mga detalye. c. Hanapin ang mga halimbawa sa talata. d. Tukuyin ang pinakamahalagang kaisipan tungkol sa paksa. 22. Basahin at unawain ang mga pangungusap. Pagkatapos, tukuyin ang pangunahing kaisipan. a. Sa kasagsagan ng bagyo, isang dalagita ang nagligtas sa bandila ng Pilipinas. b. Samantala, isang nawawalang matanda ang tinulungang makita ang kaniyang pamilya sa pamamagitan ng facebook sa tulong ng isang binata. c. Tulad ni Ahli, araw- araw niyang inaakay ang kaniyang lolo na may kapansanan. d. Nakatutuwang isipin na may kabataan pa rin sa kasalukuyan ang handang maglingkod sa kapwa at bayan. 23. Ano ang pinakamabuting maaaring ibunga ng paggamit ng eupemistikong pananalita? a. Nagpapaunlad ng pakikipag- ugnayan sa kapwa. b. Nagpapakilala sa tao sa kaniyang kapwa. c. Nagdudulot ng pagkakaroon ng maraming kaibigan. d. Naghahatid ng saya sa kausap. 24. Ang duplo bilang anyo ng panitikan ay nagtataglay na sumusunod na katangian maliban sa:
- 133. 133 a. Ang palmatoryaay isang tsinelas na ginagamit ng hari sa pagpalo sa palad ng sino mang nahatulang parusahan. b. Ang parusa ay maaaring pagpapabigkas ng mahabang dasal para sa kaluluwa ng namatay. c. Ang paksa ng pagtatalo ay tungkol sa nahulog na singsing ng isang dalaga. d. Ang mga lalaking kasali ay tinatawag na duplero at ang mga babae ay duplera. 25. Bakit mainam pa ring laruin ang karagatan at duplo sa kasalukuyan? a. Nagpapatalas ito ng isip sapagkat ang pagmamatuwid ay daglian o impromptu. b. Naaaliw nito ang mga namatayan. c. Nauuwi sa pagliligawan ang biruan lamang sa simula ng kabataan. d. Nasasanay magkabisado ng tula ang kabataan. F. Maze Test A. Tukuyin ang 10 salitang may kaugnayan sa maikling kwento na makikita sa maze. Hanapin at isulat sa inyong sagutang papel. M A I K L I N G K A T H A B B S Z A N J R A D U T Y T A U H A N A R K S N U G A N L B P S C P A F G L T G G I L A I I U L E G A E P H R K T M H L A G A K M U Y A M A U T A S F L W A A W N T O L O P A Y I E L N O I I F A C I N J A N U R I N A L S E C G F N T D
- 134. 134 G. Pagsasaling-wika I. Panuto:Piliin ang higit na tiyak na kahulugan ng pangungusap sa bernakular na wika sa salin sa Filipino. Titik lamang ang isulat. 1. Sing softly. a. Umawit nang malambot c. Umawit nang mahina b. Kumanta nang malambot d. Wala sa nabanggit 2. Sleep soundly. a. Matulog nang mahimbing c. Matulog nang maingay b. Matulog nang matunog d. Lahat ng nabanggit 3. Take a bath. a. Kumuha ng paliguan c. Maligo b. Kuhain ang banyo d. Wala sa nabanggit 4. Sleep tight. a. Matulog nang mabuti c. Matulog nang mahigpit b. Matulog sa masikip d. Wala sa nabanggit 5. Fall in line. a. Mahulog ka sa linya c. Pumila nang maayos b. Hulog sa linya d. Lahat ng nabanggit II. Panuto: Pagtapat-tapatin ang mga sumusunod na salin sa tunay na kahulugan nito. Titik lamang ng pinakawastong sagot ang isulat. Hanay A Hanay B 1. matigas ang ulo a. hard to please 2. kabiyak ng dibdib b. dream 3. di-mahulugang karayom c. twilight 4. sariling pugad d. liar 5. saling pusa e. wife/husband 6. bungang-tulog f. thick crowd 7. takipsilim g. stubborn 8. sanga-sangang dila h. house/home
- 135. 135 9. mahaba angbuntot i. temporary included 10. makuskos-balungos j. spoiled III. Panuto: Lagyan ng tsek ( √ ) ang mas mainam na salin ng pangungusap na may salungguhit at ekis ( х ) naman ang hindi. 1. Carry on the shoulder. ______ Dalahin sa balikat ______ Pasanin. 2. Tell the children to return to their seats. ______ Sabihin sa mga bata na magbalik na sila sa kani-kanilang upuan. ______ Pabalikin ang mga bata sa kanilang upuan. 3. The war between Iran and Iraq. ______ Ang digmaan sa pagitan ng Iran at Iraq. ______ Ang digmaan ng Iran at Iraq. 4. The guest arrived when the program was already over. ______ Ang panauhin ay dumating kung kailan tapos na ang programa. ______ Tapos na ang programa nang dumating ang panauhin. 5. I went to the Auditorium where the contest will be held. ______ Ako ay pumunta sa Awditoryum na kung saan idaraos ang paligsahan. ______ Pumunta ako sa Awditoryum na pagdarausan ng paligsahan.
- 136. 136 H. Paper-Pencil Test Pagsusulitsa Filipino I Grade VII Panuto: Basahin ang bawat tanong. Piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot. I. Talasalitaan: Piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot. 1. Isang batang yari sa ginupit na diyaryo si Nemo. 2. Nakatambak siya sa bunton ng mga maalikabok na polder at enbelop. 3. Ngunit nagulantang siya sa dami ng nagtatakbuhang paa. 4. Gusto kong maghagis ng bola tulad ng totoong bata. 5. Totoong bata na si Nemo! 6. Pagdilat niya‘y kasama na niya ang kanyang totoong tatay. 7. Pakiramdam niya ay pabilis nang pabilis ang kaniyang pagtanda, 8. Sumilip siyang muli sa paaralang pinanggalingan niya. 9. Ang alon na puno ng layak ay nagtakip ng ilong nang maamoy siya. 10. Marami ang naawa sa kanila. II. Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot. 1. Muntik na siyang mahagip ng humahagibis na sasakyan. a. Humahangin c. Nagmamadali b. Umaalis d. Umuugong 2. Inangilan sila ng masungit na matanda dahil sa kanilang maingay na paglalaro. Ang angil ay nanganaghulugan ng: a. Inis c. Sigaw b. Galit d. Ungol 3. Nagpatawing-tawing ang mga papel sa hangin. a. Nagpaagos-agos c. Nagpatangay-tangay b. Nagpalangoy-langoy d. Nagpatalon-talon 4. Binulyawan/sinighalan siya ng galit na galit niyang magulang dahil sa kanyang pagiging pasaway. paggising nakaipon nagtabon tumingin magtapon kutob gawa
- 137. 137 a. Sinigawan c.Pinangaralan b. Pinalo d. Sinermonan 5. Puno ng layak ang paligid kaya nagtakip siya ng ilong nang makalanghap ng masamang amoy. a. Basura c. Alikabok b. Kanin-baboy d. Dumi ng tao/hayop I. Performance Test Paksang-aralin: Impeng Negro ni Rogelio Sikat Panuto: Ang rasismo ay tumutukoy sa isang uri ng diskriminasyon tulad ng pagpapakita ng pandidiri o galit sa taong kakaiba ang pamumuhay, relihiyon o lahi. Sa kwentong Impeng Negro ni Rogelio Sikat, tukuyin ang mga kaganapang maihahahlintulad sa aktwal na karanasan na masasabing kakikitaan ng rasismo. Mula rito, sumulat ng maikling sanaysay na tumatalakay sa pagsugpo ng rasismo.
- 138. 138 Graphic Organizers (Portfolio) Paksang-aralin:Sandaang Damit ni Fanny Garcia A. 5 W‘s Chart Pumili ng isang mahalagang pangyayari sa kwento at sagutan ang mga katanungang makikita sa tsart. (What) Ano ang nangyari sa kwento? (Who) Sinu-sino ang sangkot sa pangyayaring ito sa kwento? (Why) Bakit ito nangyari sa kwento? (When) Kailan ito nangyari? (Where) Saan ito nangyari?
- 139. 139 B. Story Map1 Ibigay ang hinihingi sa bawat kahon. Tagpuan: Panahon: Lugar: Mga Tauhan: Suliranin: Banghay/ Mga Pangyayari: Kalutasan:
- 140. 140 C. Problem-Solution Chart(Tsart ng Suliranin-Kalutasan) Isulat sa kaliwang kolum ang mga suliraning makikita sa kwento. Tukuyin ang naging o maaaring kalutasan nito at isulat sa katapat na kolum. Suliranin Kalutasan
- 141. 141 D. Topic Cabinet Talakayinang isyu ng bullying. Isulat sa una at ikalawang bahagi ng cabinet ang mga halimbawang pangyayari o sitwasyon at isulat sa ikatlo ang maaaring kalutasan. Bullying
- 142. 142 E. Teksto atAko Isulat sa kanang kolum ang mensahe o ideyang makikita sa kwento. Isulat sa kaliwang kolum ang maaaring kaugnayan o kahalagahan nito sa sarili mo. Teksto/ Kwento Kaugnayan o Kahalagan sa Sarili Teksto/ Kwento Kaugnayan o Kahalagan sa Sarili
- 143. 143 J. Personality Test Halimbawang Questionnaire PANUTO: Unawain nang mabuti ang mga katanungan sa ibaba. Bilugan ang iyong sagot sa mga pagpipilian. Manatiling matapat sa pagsagot. 1. Mayroon ka bang talaarawan? a. Mayroon b. Wala 2. Nahihirapan ka bang magtago ng lihim? Nais mo ba na ibahagi na lang ito sa iba? a. Oo b. Hindi 3. Mapagpahayag ka ba at hinahayaan na lang ang iba na mapansin ang iyong nararamdaman- Masaya, galit, malungkot at iba pa. a. Oo b. Hindi 4. Hindi ka ba gaanong nakapagtatrabaho sa maingay na kapaligiran? a. Oo b. Hindi 5. Kung mayroong pangkatang gawain, tagamasid ba ang iyong inaasal? a. Oo b. Hindi 6. Mapagkakatiwalaan ba ang tingin mo sa ibang indibidwal? a. Oo b. Hindi 7. Hindi mo ba sinusunod ang payo ng iba sa halip kusa kang naghahanap ng solusyon sa sarili mong problema? a. Oo b. Hindi 8. Kung mayroon kang tanong, nais mong dali-dali itong masagot ng iyong pinagtanungan? a. Oo b. Hindi
- 144. 144 Preojective Test Panuto: Pansininang mga larawan sa ibaba. Isulat ang interpretasyon sa larawan.
- 145. 145 Behavioral Test 1. Angpagkatakot sa pag-akyat sa matatas na lugar ay nakuha mo sa pagmamasid sa mga taong takot sa pag-akyat sa matataas na lugar. 2. Ang kaba mo sa pagsasalita sa publikong lugar ay nakuha mo sa pagmamasid sa mga taong nagtatalumpati. 3. Takot sa mga aso. K. Placement Test Pagsusulit sa Filipino Panuto: Basahin ang mga sumusunod na tanong at sagutin. Piliin at bilugan ang tamang sagot. Talasalitaan: 1. Alam din ng hari na kapag hungkag din ang ulo ng kanyang mga anak ay wala ring mangyayaring pag-unlad sa kanilang kaharian. Ano ang ibig sabihin ng salitang may salungguhit? a. Bobo b. Matalino c. Mahina d. Walang alam 2. Ilan dito ay mga naging kaklaseng kabisote, mapangopya, tugain, at matatakutin. a. Mapagbigay b. Mabait c. Mahilig mambugbog d. Masunurin 3. Puno ng layak ang paligid kaya nagtakip siya ng ilong nang hindi makalanghap ng masamang amoy. a. Basura b. Kaning-baboy c. Alikabok d. Dumi ng tao o hayop
- 146. 146 4. Agad nahinataw ni Datu Makusog ang kawal ng kanyang minasbad. a. Pamalo b. Sibat c. Kris d. Matalim na bolo 5. Naririnig ang anas na banayad na hangin sa pagalaw-galaw na dahon. a. Mahinang ingay b. Dabog c. Batingting d. Tunog Panuto: Bilugan ang titik ng napiling tamang sagot. 1. Ang katawagan sa ipinapakita ng mga taong may pandidiri o galit sa taong kakaiba ang pamumuhay, relihiyon o lahi. a. Kristiyanismo b. Masokismo c. Komunismo d. Rasismo 2. Sino ang may akda ng ―Sandaang Damit‖? a. Virgilio Almario b. Jerry Gracio c. Roberto Anonuevo d. Fanny Garcia 3. Ito ang tumutukoy sa pagkakapareho ng tunog sa dulo ng bawat taludtud. a. Sukat b. Kariktan c. Tugma d. Talinghaga 4. Ito ay simpleng pasalaysay ng nangyari sa buhay ng isang tao. a. Maikling Kwento b. Alamat c. Talambuhay d. Tulambuhay 5. Ito ay sining ng pagsulat nang wasto at sa magandang titik. a. Ortograpiya b. Lagwerta c. Kaligrapiya d. Bibliograpiya 6. Ano ang literal na kahulugan ng salitang pan de sal sa salitang espanyol? a. Tinapay na tumutubo b. Tinapay na may asukal c. Tinapay na may asin d. Tinapay na maliit 7. Sino ang manunulat ng ―Pugad Baboy‖? a. Condrado de Quiros b. Pol Medina Jr. c. Rolando S. Tinio d. Beinvenido Lumberna 8. Ano ang tawag sa hati o ang regular na pagtigil o paghinga sa loob ng isang taludtod? a. Tugma b. Sukat c. Cesura d. Saknong
- 147. 147 9. Limampung taonna ang nakaraan, noong bago magpalit ang taon sa kalendaryo mula sa panimulang disinube tungo sa dalawampu, anong taon ang ipinapahiwatig nito? a. 1950 b. 2015 c. 2050 d. 2025 10.Sinsasabing ang Filipino ay isang mayamang wika, ngunit hindi pa ito nangyayari sa diyaryo dahil ang gumagamit lang ng Filipino ay ang mga.. a. Broadsheets b. Tabloids c. Manila Bulletin d. Lahat ng sagot ay tama ENGLISH Read the directions and write answers independently 1. Choose the correct end punctuation for the sentence. I can‘t believe you said that A. . B. , C. ! D. ? 2. Choose the correct end punctuation for the sentence. He has ten fingers and ten toes A. . B. , C. ! D. ? 3. Choose the correct end punctuation for the sentence. Will you be ready to go soon A. . B. , C. ! D. ? 4. Choose the sentence with correct capitalization and punctuation. A. Mrs. Brown catches the bus at the corner of Elm and N. Grove. B. Mrs Brown catches the bus at the corner of Elm and N. Grove. C. Mrs. brown catches the bus at the corner of Elm and N. Grove. D. Mrs. Brown catches the bus at the corner of Elm and N Grove. 5. Choose the sentence with correct capitalization and punctuation. A. The plane flew from England to Canada B. The plane flew from england to canada.
- 148. 148 C. The Planeflew from England to Canada. D. The plane flew from England to Canada. 6. Choose the complete subject in the sentence. The mayor presented the man with an award. A. mayor B. The mayor C. mayor presented D. presented the man with an award 7. Choose the complete predicate in the sentence. The children found the missing keys under the bed. A. The children B. found C. found the missing keys D. found the missing keys under the bed 8. Choose the direct object in the sentence. He repaired bicycles for his friends in the neighborhood. A. He B. bicycles C. friends D. neighborhood 9. Choose the sentence that is written correctly. A. Ross, you need to clean your room. B. Josh have you finished your work? C. Do you, have my book, Brad? D. Jim try some of these cookies 10. Choose the answer that best combines these sentences. Bobby cleared the table. Bobby washed all the dishes. A. Bobby cleared the table and washed all the dishes. B. He cleared the table and washed all the dishes Bobby did. C. Bobby cleared all the dishes from the table, and then Bobby washed all the dishes
- 149. 149 MATH Circle the letternext to the correct answer 1. Which equation can be used to solve the problem? On a trip to the beach, the Jacobsen family covered 232 mi in 4 h. What was the rate in miles per hour of their trip? A. = 232 B. 232x = 4 C. 4x = 232 D. = 4 2. Solve for n. n + 5 = 25 A. n = 80 B. n = 95 C. n = 20 D. n = 35 3. Maria earns a 5% commission on her sales of sporting equipment at the Sports Shop. One week her sales totaled $9650. What was her commission for the week? A. $48,250.00 B. $4825.00 C. $482.50 D. $48.25 4. Express as a decimal. A. 37.5 B. 3.75 C. 0.375 D. 0.0375 5. Find the original amount (principal) of the given loan. 9.6% for 4 years; total to be repaid: $2560.40 A. $24,579.84 B. $6144 C. $1850 D. $763 6. Which integers can replace x on a number line?–2 <x < 2 A. –2, –1, 0, 1, 2 B. –1, 0, 1 C. –1, 0, 1, 2 D. –2, –1, 0 7. Simplify.13 × –4 A. 9 B. 52 C. –9 D. –52
- 150. 150 8. Simplify.–4 ×–3 × –2 A. 24 B. –9 C. 18 D. –24 9. The number of members of the Compton Choir dropped from 350 in 2001 to 329 in 2003. What was the percent of decrease? A. 6% B. 21% C. 1% D. 15% 10. Choose the equation for the word problem. By the end of one month, a computer store had 112 computers remaining from a shipment of 232. How many computers were sold during the month? A. 232 + 112 = n B. n – 233 = 112 C. n + 233 = 112 D. 232 – n = 112 L. Power Test Talahulugan Panuto:Piliin ang salitang pinakamalapit ang kahulugan sa salitang may salungguhit. Magsimula rito: 1. mariing aab sa puno a. bunot b. ukit c. balat d. putol 2. walang katapusang abarisya a. kasakiman b. kalungkutan c. kamatayan d. paghihirap 3. abayan sa eskwelahan a. upuan b. guro c. ihatid d. sundin 4. walang-ulirat na matanda
- 151. 151 a. gutom b.kawawa c. walang-malay d. walang-buhay 5. pagbabanlaw ng pinggan a. paghuhugas b. paglilinis c. pagpupunas d. pag-aayos 6. nakasasaw ang pagwawaksi a. pagtitiis b. babala c. paunawa d. pag-aalsa 7. kaabug-abog na umalis a. mabilis b. tumakbo c. agad-agad d. patakbo 8. taimtim na pag-aayuno a. pagsasakripisyo b. pagdarasal c. pag-iisip d. paghihirap 9. namumutiktik na buhay a. maginhawa b. masagana c. masaya d. mapang-akit 10. linangan ng Pilipinas a. bigasan b. bitasan c. unibersidad d. pamahalaan 11. maling hinuha a. opinyon b.isipan c. desisyon d. akala 12. baluktot na sapantaha a. desisyon b. pag-iisip c. pagnanasa d. pananaw 13. pagkahirati sa mali a. pagtungo b. pagkabihasa c. pagpunta d. pag-iwas 14. kasapakat sa pagkakasala a. kaakibat b. kasama c. katuon d. kaaway
- 152. 152 15. kombenyo ngsamahan a. kasunduan b. layunin c. batas d. mithiin 16. agwa ng tubig sa ilog a. daloy b. agos c. tilamsik d. agas-as 17. matinding balunlugod a. pagkatuwa b. pag-anyaya c. pagpapasikat d. pagpapasalamat 18. sukdulang kapahaman a. katalinuhan b. karupukan c. kahusayan d. kamahamakan 19. tatap ng isipan a. batid b. talas c. hina d. lakas 20. turukin ang katotohanan a. alamin b. isipan c. indahin d. hanapin 21. masakit na pang-aalimura a. panghihiya b. pang-iinsulto c. pagpapalayas d. pang-aapi 22. malakas na alingasngas a. maiskandalong balita b. tunog c. ingay d. gulo 23. alinsuag sa kautusan a. bawal b. ayon c. hinggil d. salungat 24. hamak na alipunya a. bilanggo b. utusan c. iskwater d. manggagawa
- 153. 153 25. inamis napagkatao a. dinusta b. itinaas c. pinulot sa lupa d. pinuri 26. bagamundong estudyante a. lakwatsero b. tamad c. mahusay d. sugalero 27. matalisik kumilos a. magaslaw b. maliksi c. mahinhin d. mahiyain 28. likha ng balintataw a. imahinasyon b. panaginip c. pangitain d. alaala 29. tagbising panahon a. tag-ulan b. malamig c. tagtuyot d. mainit 30. samut-samot na uri a. halu-halo b. sama-sama c. iba-iba d. isa-isa 31. balakyot na tao a. palalo b. tuso c. mapagmataas d. mayabang 32. kahulilip ng langit a. kalakip b. kataasan c. kalayuan d. kapantay 33. magkalap ng pera a. mangulekta b. maghanap c. manguha d. mag-ipon 34. malaking saligutgot sa plaza a. kaguluhan b. away c. palaman d. piyestahan 35. napariwara ang buhay
- 154. 154 a. nalihis anglandas b. nawala c. naapi d. nagapi 36. dayukdok na buwaya a. malaki b. gutom c. mabilis d. mabagal 37. Puting tenga si Tandang Tasyo a. mabait b. tahimik c. matapang d. mahiyain 38. Siya ay butas na bato. a. madaldal b. marupok c. hindi mapagkakatiwalaan d. may sira ang ulo 39. Pabalat sibuyas si Lolo Basyo a. mapagkunwari b. sensitibo c.iyakin d. malungkutin 40. Matigas ang hasang ng batang iyan. a. barumbado b. bastos c. malikot d. palaaway M. Speed Test Panuto: Sa loob ng limang minute, sagutan ang mga sumusunod na tanong. SPELLING Spelling is dictated orally at the time of testing. The spelling test will consist of several sentences. Each sentence will contain a blank space. You will write in the word as it is dictated. Example: A ____________ was formed to decorate the multi-use room at the high school for the upcoming dance. Word dictated: committee
- 155. 155 MATH (Calculators maybe used on this section, but will not be provided.) Directions: Compute the following problems and write your answers on the separate answer sheet. 1. 53 + 25 2. 3,218,197 - 870,347 3. 40.0 x 1.30 4. __ 20_____ 15 5. 3 % of 40 = 6. Clayton Valley Elementary School‘s test scores were as follows: 30, 25, 15, 20, 10, 15 and 25. What is the average test score? 7. Write the following number with commas appropriately inserted: Seven hundred twenty-three thousand six hundred six. 8. Round off 549.67 to the nearest whole number. GRAMMAR Directions: For each sentence, choose the correct pronoun from those given in parentheses and write your answer on the separate answer sheet. 1. (We, Us) students wish to submit a petition. 2. Give the prize to (whoever, whomever) submits the first correct entry. 3. Mr. Jones and (I, me, myself) are going to be on a panel to discuss numerical filing. Directions: In the following items, select the sentence which represents the best English usage. Write your answer on the separate answer sheet. 4. A. She can do the job much more easily than them. B. She can do the job much more easy than them.
- 156. 156 C. She cando the job much more easily than they. D. She can do the job much more easy than they. 5. A. This is entirely between you and he. B. That is completely between you and he. C. This is between you and him. D. This is between he and you. 6. A. Neither the first nor the second copy was correct. B. Neither the first or the second copy was correct. C. Neither the first nor the second copy were correct. D. Neither the first or the second copy were correct. FILING Two types of filing tests are used for clerical testing. Samples of both tests are as follows: TEST NO. 1 1. Richard L. Allen would be filed between: A. Robert Allen and Stephen Allen B. Paul Allan and Thomas Allan C. Rex Allen and Richard M. Allen D. Peter Allen and Rich Allen E. Rick Allen and Ronald Allen 2. M. H. Brown would be filed between A. N. A. Brown and T. R. Brown B. Morris E. Brown and Nicholas Brown C. M. J. Brown and William Brown D. David G. Brown and M. G. Brown E. Donald G. Brown and Paul Brown 3. Jerry Eichler would be filed between A. John Eichler and Lee Eichler B. B. M. Eicher and Thomas Eicher C. K. R. Eichler and R. D. Eichler
- 157. 157 D. George Eicherand Leonard Eicher E. Eugene Eicher and Kenneth Eichler TEST NO. 2 Think of the list of names in the right-hand column as folders in a file drawer. Indicate AFTER which name in the right-hand column each of the names in the left-hand column would be filed. Example: ________ Laurence M. Courson 1. Courson, L. L. 2. Courson, L. M. 3. Courson, Laurence H. 4. Courson, Lawrence H. 5. Courson, Martin ________ J.S. Rosatti 1. Rosati, J. B. 2. Rosati, J. Samuel 3. Rosatti, J. Roberto 4. Rosatti, J. Samuel 5. Rosatti, J. T. NAME CHECKING Directions: Count the number of identical pairs of names in each group and write the number of such pairs on the separate answer sheet. Example: Market Basker - Market Basket Inc. Answer: 1 Wm. E. Hillmer - Wm. E. Hillmer B. J. Ossenbeck - H. J. Ossenbeck Cindy Peckham - Cindy Peckman
- 158. 158 1. Giancinto Orasatti- Biancinto Orsatti R. Orschanski - R. P. Orchanski P. R. Shaheen - P. R. Shahien Alberta R. Alpern - Alberta R. Alperin 2. Edith Orwig - Ethel Orwig J. J. O‘Ryan - J. J. O‘Ryan J. K. Brodegaard - J. K. Brodeguard Berdie Osborn - Berdie Osborn 3. M. B. Ostoich - M. B. Ostoich Andrew Morauek - Andrew Morauec Natalie Linden - Natalie Linden O. B. Oechsli - A. B. Oechsel NUMBER CHECKING Directions: Count the number of identical pairs of numbers in each group and write the number of such pairs on the separate answer sheet. Example: 9927382 - 9927382 Answer: 4 15672839 - 15672839 3678892 - 3678902 87263543 - 87263543 5572867 - 5572867 1. 32456 - 30456
- 159. 159 11189 - 11198 26- 26 4525 - 4255 23 - 32 2. 126427 - 124637 5994 - 5991 4512845 - 4512845 3989 - 3988 74 - 74 3. 30041 - 30014 559 - 557 2680 - 2860 634577 - 634577 7889 - 7889
- 160. 160 N. Standardized Test Talahulugan Panuto:Piliin ang salitang pinakamalapit ang ibig sabihin sa salitang may salungguhit. 1. Itakda ang araw ng kasal. a. Italaga b. itunton 2. Itaguyod sa pag-aaral. a. Subaybayan b. ilagay 3. Kalaro ni Anabelle. a. Kasama sa laro b. kasama 4. Nayanig ang lupa. a. Naalog b. nagiba 5. Mga karapatang naukol sa tao. a. Angkop b. halaga 6. Maganda ang pagkakalimbag ng aklat na ito. a. Pagsusulat b. pagkakaimprenta 7. Matalima kaya ni Jose ang utos ng ina? a. Masunod b. masuway 8. Mahinusay na sagot. a. Maayos b. magalang 9. Malimang sa pagsukli. a. Malito b. tama 10. Nakaririmarim na gawain. a. Nakakamuhi b. kahanga-hanga 11. Nag-aarimuhan si Anita. a. Nangangaral b. nagtitipid 12. Nakakatulig na ingay. a. Nakakabingi b. nakakagalak 13. Lapnos na daliri. a. Putol b. laplap 14. Palaib na naman ang buwan, kaya mainit ang ulo niya. a. Palaki b. paliit
- 161. 161 15. Si Miguelay napakalikit. a. Masunurin b. matigas ang ulo 16. Ang IRAQ ay libid sa kalaban. a. Marami b. napapaligiran 17. Ang bato ay nahulog sa libok. a. Ilog b. bangin 18. Ligaligin ang kaisipan. a. Bagabagin b. payapain 19. Magaganda ang kanilang daral. a. dala b. kasangkapan 20. Ang dasto ng kanyang kamison sa manipis niyang damit ay kitang kita. a. bakas b.burda Wastong Gamit Panuto: Punan ng tamang sagot ang patlang sa bawat pangungusap. 1. Si Aling Ana ay sa mga lumang kagamitan ng mga anak. a. Matipid b. masinop 2. Ang sawing palad na ina ay naging sa pagkawala ng kanyang anak. a. Tulala b. tunganga 3. Mag-ingat sa paglilinis nang inyong a. Tainga b. tenga 4. Ang larawan ng kanyang impo ay a. Luma na b. matanda na 5. Ang aking ama ay nang maaga. a. Bumangon b. nagbangon 6. Ang bubungan ng gusali ay a. Butas-butas na b. punit-punit na 7. Ang noo ni Elizabeth ay a. Malawak b. malapad 8. Ang bulok na isda ay a. Humahalimuyak b. umaalingasaw 9. Liku-likong landas ang kanilang sa paghahanap sa nawawalang bata.
- 162. 162 a. Tinalunton b.tinakbo 10. Taos-pusong pasasalamat ang aming sa inyong lahat. a. Ibinibigay b. ipinaabot 11. Tapat ang binati sa kanyang a. Pangarap b. pangako 12. Ang taong magalang ay ng balana. a. Kinaiinisan b. kinalulugdan 13. Ang ay tiyak na magtatagumpay. a. Nagsisikap b. magsikap 14. Ang nangingislap na mata ng dalaga ay ng kaligayahan. a. Nagbabadya b. nagagawa 15. Napapaligaya mo ang iyong magulang _________ mabuti kang anak. a. Kung b. kong 16. Ang magulang ay na nangangaral sa anak na nalihis ng landas. a. Mahina b. malumanay 17. Marahang lumalakad ang parada ng dumating. a. Sila b. sila‘y 18. Masipag nang leksyon si Philip kaya nanguna siya sa pagsusulit. a. Mag-aral b. mag-aaral 19. ng hangin ang kapal ng ulap. a. Inahon b. tinangay 20. Ang paksa ng pinag-usapan ay sa Pork Barrel Fund. a. Tungkol b. sapagka
- 163. 163 O. Summative Test 2nd PrelimFilipino VII I.Talasalitaan: Sagutin ang mga sumusunod. Hanapin sa loob ng kahon ang katumbas na kahulugan ng salitang may salungguhit sa bawat bilang. Titik lamang ang isulat. 1. Laking gulat ni Maria nang pumasok sa kusina na nagkahulugan nang magagamit. 2. Lahat ng mga tao sa disyerto ngiyan ay nangangalirang ang balat dahil sa sobrang init. 3. Hindi makasigaw ang may-ari ng bahay dahil tinutop ng magnanakaw ang kanyang bibig. 4. Ang matandang iyon patalungkong nakamasid sa mga dumadaan sa kalye. 5. Ang sugat sa paani Angelito ay nagmamalirong na dahil sa napabayaan ito. II. Punan ng tamang sagot ang bawat bilang. ____________1.Ang tawag sa ating makikita kung tayo ay nakaharap sa salamin. ____________2. Uri ng salamin na makapagbibigay linaw. ____________3. Pangalan ng batang papel. ____________4. Si Nemo ay gawasaanonguringpapel? ____________5.Reboltong may kipkip na libro na nakatayo sa parke. III. Basahin at piliin ang tamang sagot. Titik lamang ang isulat. 1. ―May iba pang sinasabi ang kanyang ina ―ngunit hindi na niya kayang pakinggan. Alam na niya ang mga iyon. Paulit-ulit na niyang naririnig. Nakukulili na ang kanyang tenga. Ang ibig-sabihin ng nakukulili ay: a. Naiingayan b. nasesermonan c. nabibingihan d. walangpakialam 2. ―Si Ogor, Impen‖ pahabol na sabi ng kanyang ina ―wag mo nang pansinin‖. Ang pahayag na ito ay: a. Magmamalaki b. nagpapaalala c.nagsesermond.nagagalit a. Nagkalamagan d. labis na natutuyo b. Pag-upo na dikit sa bangko ang hita e.namamaga c. Tinakpan ng kamay f. pandidiri
- 164. 164 3. Isinuot niyaang kamiseta. Lapat na lapat sa kanya ang kamisetang iyon noong bagong bili ngunit ngayo‘y maluwang na. Ipinahihiwatig nito na: a. Hindi ginagamit b. pumayat si Impen c.sobrang luma na d.sirana 4. ―Tumawa ng malakas si Ogor. Humihingal at nakanganga‘t nakapikit siya. Pumuslit ang luha sa sulok ng kanyang mga mata. Ang damdaming naghahari kay Impen ay: a. Pagkalungkot b. pagkatuwa c. nagsusumiklab ang galit d. hiyang-hiya 5. ―May luha siya sa mga mata ngunit may galak siyang nadama. Luwalhati na dama niya ang bagong tuklas na lakas. Siya ay: a. nagagalak b. natatakot c. nag-aalala d. nagagalit 6. ―Nagtatakbo si Nemo hanggang makarating siya sa dagat. Sinabi niya lahat sa dagat ang kanyang nararamdaman. Naghikab lang ito. Ipinapakita ng dagat ang: a. pag-alala b. pagwawalang bahala c. pakikiramay d. pagdududa 7. Isang gabi, matiyagang nagbantay sa langit si Nemo. Hinintay niya ang paglabas ng‖ a. eroplano b.planeta c. bituin d. buwan 8. ―Wag kayong tatamad-tamad sigaw ng kanyang totoong tatay. Ipinapakita dito na: a. May pagmamahal b. sapilitang pagtatrabaho sa mga bata c. pagbibigay galang sa karapatang pambata d. likas sa magulang ang mag-utos 9. Si Nemo ay ginawa para sa isang: a. Paligsahan b. takdang-aralin c. proyekto d. pagsusulit 10. Ano ang hitsura ni Nemo pagkatapos ng ika-11 na talata. a. Isang bituin b. isang batang masayahin c. isang papel d. isang ibon IV. Enumeration 1. Ang apat na gusto ng mga batang kalye na kaibigan ni Nemo. 2. Magbigay ng dalawang pangunahing tauhan sa ―Impeng Negro‖ V. Paliwanag Kung kayo ay papipiliin ano ang gusto niyo, ang maging batang papel o ang maging batang totoo na maraming problema pa rin.
- 165. 165 P. Teacher-Made Test A.Pasanaysay Halimbawa: Pumili ng mahalagang pangyayari sa Ibong Adarna na maaari mong isalaysay. Lagyan ng PAMAGAT at larawan ginawa pagkatapos. B. Tukuyan 1. Recall Type o Paalala Halimbawa: Panuto: Tukuyin ang damdaming inilalarawan ng mga pahayag. Piliin ang tamang sagot sa kahon at isulat sa patlang. 1. ―Maawa na po kayo, Mama.. Ale.. gutom na gutom na ako.!‖ 2. ―Diyan na kayo, Aling Ebeng…sabihin ninyo kay Bruno na wala ako.‖ 3. ―Ano? Naloloko ka na ba, Adong? Sasaktan ka ni Bruno. Nakita ka ni Bruno! 4. ―Bitiwan mo ako! Bitawan mo ako!‖ 5. ―Adong…ayun na si Bruno.‖ 2. Recognition Type Halimbawa: PAGPAPASYA: Isulat sa patlang kung TAMA ang diwa ng unang pangungusap at MALI kung ang kabuuang diwa. ___1. Si Adong ay batang lansangan. Palagi siyang pumapasok sa simbahan. ___2. Ang gabi hindi napapansin ng lalabindalawahing taong gulang na si Adong. Ang gabi ay tulad lamang ng pagiging Quiapo ng pook na iyon. ___3. Si Bruno ay kapwa pulubi ni Adong. Isa siyang mabuting kaibigan. Nagsusumamo Nagmamakaawa Nagbibigay babala/paalala
- 166. 166 a. Multiple choiceo papili 1. Stem and Option Variety Halimbawa: PANUTO:Basahin at unawain ang mga tanong. Isulat ang tamang titik sa patlang. ___1. Sa pagtira ni Adong sa lansangan ay maituturing siyang batang: a. lansangan c. lungsod b. simbahan d. laki sa layaw ___2. Sino ang may akda ng ―Mabangis na Lungsod‖ a. Rory B. Quintos c. Tony Perez b. Pol Medina Jr. d. Efren Abueg ___3. Anong uri ng akda ang ―Mabangis ang Lungsod‖. a. Talata c. Tula b. Sanaysay d. Maikling Kwento ___4. Saan ang nagsisilbing tahanan ng mga batang pulubi? a. Simbahan c. Paaralan b. Lansangan d. Plaza Group Ferm Variety Halimbawa: PANUTO: Tukuyin at bilugan ang naiiba sa pagpipilian. 1. a. Ogor c. Bruno b. Aling Ebeng d. Adong 2. a. barya c. lata b. silopin d. lantern 3. a. simbahan c. lansangan b. Quiapo d. paaralan 2. Contained- Option Variety
- 167. 167 Halimbawa: PANUTO: Hanapin angmali sa pangungusap. 1. May isang bagay na may kabuluhan kina kay Adong. a b c d 2. Ang panahon pasko ay patuloy na ibinuburol ng karukhaan. a b c d Pagtatapat-tapat Halimbawa: PANUTO: Isulat ang titik ng tamang kasingkahulugan ng mga nasa hanay A sa Hanay B. Hanay A Hanay B __1. Nabahaw a. pumasok __2. Lumiblib b. panigan __3. Kasihan c. ipagmalaki __4. Ibabadyad d. gumaling __5. Ipagkarangal e. nauhaw 3. Rearrage Type Halimbawa: PANUTO: Isaayos ang tamang pagkakasunod-sunod ng bibliograpiya batay sa isang libro. Gamitin ang bilang 1-4. Sundan ang halimbawa sa ibaba. 1. _______pamagat ng libro 2. _______kumpanyang naglimbag ng libro 3. _______apelyido ng awtor,inisyal ng pangalan (taon) 4. _______lugar ng publikasyon
- 168. 168 Q. White NoiseTest Basahin ang teksto bago sagutan ang gawain sa ibaba. Tangkilikin ang Sariling Atin ―Tangkilikin ang sariling atin‖.Makahulugang pahayag na nagpapaalala sa sinumang Pilipino na itaguyod ang mga produktong gawa sa bansa. Alam mo ba na marami tayong produkto na matatagpuan sa pandaigdigan pamilihan, makipagsabayan at patuloy na lumikha ng sariling pangalan sa larangan ng kalakaran? Kung tinangkilik ito ng mga dayuhan, bakit di natin ito magawa para sa sariling bayan? Malaki ang maitutulong ng pagtangkilik sa sariling produkto. Napapanatili ng bansa ang reserba nitong dolyar. Marami din ang nabibiyayaan ng hanapbuhay. Nalilinang din ng wasto ang kanilang kakayahan at kasanayan. Makibahagi tayo sa pagsulong ng ating bansa sa pamamagitan ng pagtangkilik sa sariling produkto. Pagsusulit: Panuto: Tanggalin at lagyan ng ekis ang mga salitang nagpapagulo sa diwa ng pangungusap. Itala ang mga numero na bubuo sa diwa Sa ―Tangkilikin ang iyong sariling atin‖. Makahulugang pahayag kasabihan na 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 nagpapaalala sa sinumang Pilipino na itaguyod ang mga tao produktong gawa sa bansa. 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Alam mo ba na hindi marami tayong produkto na matatagpuan sa pandaigdigan
- 169. 169 24 25 2627 28 29 30 31 32 33 34 35 pamilihan, makipagsabayan tumatakbo at patuloy na lumikha ng sariling atin pangalan sa 36 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 larangan ng kalakaran? Kung tinangkilik ito ng mga dayuhan Pilipino, bakit di natin ito iyon 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 magawa para sa sariling ating bayan? 62 63 64 65 66 67
- 170.
- 171. 171 Talaan ng mgaKasagutan Discrete-Point Test (p.90) 1. B. 2. A. 3. C. 4. A. 5. A. Integrative (p.90) 1. Pahulaan 2. Okasyon 3. Masagisag 4. Realistikong 5. Ginagamit 6. Karaniwan 7. Mahirapan Diagnostic Test (p.91) 1. b. 2. a. 3. c. 4. a. 5. b. 6. d. 7. c. 8. c. 9. d. 10. a. Proficiency Test (p.92) 1. Pagwawangis 2. Pagwawangis 3. Pagwawangis 4. Pagtutulad 5. Pagsasatao 6. Pagmamalabis 7. Pagtutulad 8. Pagsasatao 9. Pagmamalabis 10. Pagtutulad 11. Pagmamalabis 12. Pagwawangis 13. Pagmamalabis 14. Pagsasatao 15. Pagmamalabis 16. Pagsasatao 17. Pagsasatao 18. Pagtutulad 19. Pagwawangis 20. pagwawangis
- 172. 172 Achievement Test (p.94) I.1. a 2. c 3. b 4. b 5. b 6. b 7. b 8. c 9. c 10. a II. 1. a 2. c 3. a 4. b 5. a 6. c 7. a 8. b 9. b 10.a III. 1. a 2. c 3. b 4. a 5. a 6. c 7. b 8. a 9. c 10.b Aptitude Test (p.97) Answer Key: 1. A 2. C 3. D 4. C 5. B 6. A 7. D 8. B 9. C 10. C 11. D 12. C 13. D 14. B, D 15. A 16. D 17. D 18. B 19. D 20. A 21. D 22. B 23. B 24. D 25. B 26. B 27. C 28. C 29. A
- 173. 173 30. A 31. A 32.B 33. A 34. C 35. A 36. B 37. B 38. B 39. B 40. C Pakikinig (p. 108) Mga sagot: 1. C 2. c 3. B 4. b 5. c Pagsusulit sa Pagbasa (p.111) 1. Idinikit 2. Pabulong 3. matingnan 4. kinukutya 5. ipinaalam pagsasanay II 1. ama 2. naman 3. makibahagi 4. sarilinin 5. siya -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- True or False (p.115) Simpleng tama o mali (p. 115) 1. mali 2. tama 3. tama 4. mali 5. tama Modified true or false (p.115) Mali 1. Ang sumulat ng Alamat na Daragang Magayon ay si Benjamin Pascual. Tama 2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. Tama 3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. Mali 4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon.
- 174. 174 Tama 5. Angpangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. True or False with Correction (p.116) Ilagay sa unahan ng bilang ang tama kung ito ay tama at mali kung ito ay mali. Kapag ito ay mali, isulat ang tamang sagot. Ilog Yawa 1.Sa ilog Pasig pumupunta at nagtatapampisaw si Daragang Magayon. Tama 2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. Tama 3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. Si Ulap 4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. Tama 5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. Cluster true or false (p.116) T M 1.Sa ilog Pasig pumupunta at nagtatapampisaw si Daragang Magayon. T M 2. Ang tagpuan sa Alamat na Daragang Magayon ay sa maliit na bayan ng Rawis. T M 3. Si Pagtuga ang karibal ni Ulap kay Daragang Magayon. T M 4. Si Pagtuga ang tunay na iniibig ni Daragang Magayon. T M 5. Ang pangalang Magayon ang pinagmulan ng bulkang Mayon. True or False with Option (p.117) 1. Ilog Yawa 2. Tama 3. Tama 4. Ulap 5. Tama --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Error Recognition Test (p.117) 1. a 2. a 3. a 4. c 5. b Multiple Choice Test (p.118) Pangungusap na Hindi tapos (p.118 1. C. Pag-ibig at Pagpapakasal 2. b. hinahalikan ni Ulap si Magayon 3. a. ihayag ang kanyang pag-ibig para sa dalaga
- 175. 175 4. b. simulang kanilang pag-iibigan 5. nang magkayakap Pangungusap na may puwang (p.119) 1. C. Pag-ibig at Pagpapakasal 2. b. hinahalikan ni Ulap si Magayon 3. a. ihayag ang kanyang pag-ibig para sa dalaga 4. b. simula ng kanilang pag-iibigan 5. a. nang magkayakap Pangungusap na buo (p.120) 1. d. nagbibingi- bingihan 2. a. mapanghikayat 3. c. masipag 4. a. Hinuli 5. . napaalis Pangungusap na nagtatanong (p.121) Mga sagot 1. d. nagbibingi- bingihan 2. a. mapanghikayat 3. c. masipag 4. a. Hinuli 5. a.napaalis Pagtatapat-tapat (p.121) 1. d. 2. c. 3. e. 4. b. 5. a. Completion Test (p.121) 1. Lupang 2. Lahi 3. Masipag 4. Diringgin 5. Tuntunin 6. Tutuparin 7. Nag-aaral 8. Buong 9. Iaalay 10. Pagsisikap Cloze Test (p.122) Variable-ratio deletion: (p. 122) 1. Tula 2. Himig o tono 3. Kantahing Nagsasalaysay 4. Kantahing Bahagyang Nagsasalaysay 5. Pasalindila Fixed-ratio deletion: (p.122) 8. Pahulaan 9. Okasyon 10. Masagisag 11. Realistikong 12. Ginagamit 13. Karaniwan 14. Mahirapan
- 176. 176 Modified Cloze Test(p.123) 1. Panggagaya 2. Komedya 3. Trahedya 4. Melodrama 5. Parsa 6. Parodya 7. Proberbyo Pagsusulit-C: (p.124) 1. Pasyon 2. Hango 3. Aklat 4. Kabutihan 5. Pagpapakasakit 6. Panginoon Dictation Test (p.126) A. 1. Ina 2. Anak 3. Eskuwelahan 4. Ama B. 1. Pasko 2. Pasko 3. Pilipino 4. Kasiyahan Direct Test (p.127) 1. Gabi‘ 2. Ta‘yo 3. Tu‘bo 4. Ta‘ma 5. Bukas‘ Indirect Test (p.127) 1. C. 2. D 3. C. 4. C. 5. D Mastery Test (p.128) 1. C 2. C 3. C 4. D 5. B 6. A 7. C 8. B 9. C 10. B 11. C 12. A 13. B 14. C 15. B 16. D 17. B 18. C 19. A 20. B 21. D 22. A 23. A 24. C 25. A
- 177. 177 Maze Test (p.133) 1.Maikling Katha 2. Tauhan 3. Banghay 4. Suliranin 5. Tagpuan 6. Wakas 7. Tunggalian 8. Kakalasan 9. Simula 10. Tema PAGSASALING-WIKA (p. 134) I. 1. C 2. A 3. C 4. A 5. C II. 1. G 2. E 3. F 4. H 5. I 6. B 7. C 8. D 9. J 10. A III. 1. Pasanin. 2. Pabalikin ang mga bata sa kanilang upuan. 3. Ang digmaan ng Iran at Iraq. 4. Tapos na ang programa nang dumating ang panauhin. 5. Pumunta ako sa Awditoryum na pagdarausan ng paligsahan.
- 178. 178 Paper and PencilTest (p.136) Test 1 1. Gawa 2. Nakaipon 3. Nagulat 4. Magtapon 5. Tunay 6. Paggising 7. Kutob 8. Tumingin 9. Nagtabon 10. Nakisimpatya Test 2 1. C 2. C 3. C 4. A 5. A PLACEMENT TEST (p.145) FILIPINO 1. D 2. C 3. D 4. A 5. A 1. D 2. D 3. C 4. C 5. C 6. C 7. B 8. C 9. C 10. B ENGLISH 1.C 2.A 3.D 4.A 5.D 6.B 7.D 8.B 9.B 10.A MATH 1.c 2.a 3.c 4.c 5.c 6.D 7.B 8.D 9.D 10.A
- 179. 179 Power Test (p.150) 1. A 2. D 3. C 4. C 5. A 6. D 7. C 8. A 9. B 10. C 11. D 12. B 13. D 14. B 15. A 16. A 17. A 18. C 19. B 20. A 21. A 22. B 23. B 24. B 25. A 26. A 27. B 28. A 29. A 30. C 31. A 32. D 33. B 34. D 35. A 36. A 37. B 38. B 39. A 40. A
- 180. 180 Performance Test (p.137) Graphic Organizers A. 5 W‘s Chart Pumili ng isang mahalagang pangyayari sa kwento at sagutan ang mga katanungang makikita sa tsart. (What) Ano ang nangyari sa kwento? Sinabi ng batang babae na siya ay may sandaang damit sa kanilang bahay na ayaw niyang maluma agad kaya ang sinusuot niya ay lumang damit na lamang. Inilarawan pa niya ang mga ito na ayon pa ay may iba‘t ibang hugis, kulay, palamuti at gamit. (Who) Sinu-sino ang sangkot sa pangyayaring ito sa kwento? Ang batang babae at ang kanyang mga kaklase. (Why) Bakit ito nangyari sa kwento? Ginawa ito ng batang babae upang tumigil na sa panunukso at pambubuska sa kanya ang kanyang mga kaklase at upang siya ay kaibiganin na rin. (When) Kailan ito nangyari? Nangyari ito sa araw na ang batang babae ay nasa silid-aralan sa isang araw na may pasok habang patuloy siyang binubuska at tinutukso ng mga kaklase niya dahil sa kanyang lumang damit na suot. (Where) Saan ito nangyari? Nangyari ito sa paaralang pinapasukan ng batang babae kung saan naroon ang kanyang mga kaklaseng nanunukso at nambubuska sa kanyang dahil sa suot niyang lumang damit.
- 181. 181 B. Story Map1 Ibigay ang hinihingi sa bawat kahon. TAGPUAN Panahon: Lugar: Araw na may Pasok Paaralan Mga Tauhan: Batang Babae, mga kaklase o kamag-aral, ina ng batang babae Suliranin: Panunukso at pambubuska sa batang babae dahil sa pagiging mahirap ng batang babae na makikita sa kaawa-awa at luma niyang kasuotan, maging sa kanyang pagkain. Banghay/ Mga Pangyayari: 1. Pambubuska at panunukso sa batang babae. 2. Pagbubunyag ng batang babae na siya ay may sandaang damit sa kanilang bahay na ayaw siyang maluma kaya di niya sinusuot. 3. Pagliban sa klase ng batang babae dahil maysakit siya. 4. Pagbisita ng mga kaklase sa kanilang tahanan. 5. Pagkatuklas sa sandaang damit na pawing mga iginuhit lamang sa papel. Kalutasan: Upang matigil ang panunukso at pambubuska ay nagsinungaling ang batang babae na siya ay may sandaang damit sa kanilang bahay.
- 182. 182 C. Problem-Solution Chart(Tsart ng Suliranin-Kalutasan) Isulat sa kaliwang kolum ang mga suliraning makikita sa kwento. Tukuyin ang naging o maaaring kalutasan nito at isulat sa katapat na kolum. Suliranin Kalutasan Pambubuska ng mga mag-aaral sa batang babae dahil sa kanyang lumang kasuotan. Kawalan ng sapat at maayos na kasuotan ng batang babae. Paghihirap na dinaranas ng kabataan bunsod ng kahirapan ng mga magulang na walang trabaho dahil sa kawalan ng sapat na edukasyon. Pagpapaunawa sa mga mag-aaral na hindi damit o kasuotan ang mahalaga sa pag-aaral. Mas lalong mahalaga ang presensya kaysa kasuotan. Pagpapaigting ng kampanya laban sa bullying sa paaralan. Pagsisikap ng mga magulang na mabigyan ng sapat na pangangangailangan ng anak. Paglalaan ng gobyerno ng pondong pantustos sa pangangailangan ng mga kabataang mahihirap tulad ng kasuotan. Pagsisikap ng pamahalaan na mabigyan ng trabaho o hanapbuhay ang mga pamilyang mahihirap. Pagpapaibayo sa programa ng libreng edukasyon upang maiwasan at mabawasan sa hinaharap ang kahirapan ng mga mamamayan.
- 183. 183 D. Topic Cabinet Talakayinang isyu ng bullying. Isulat sa una at ikalawang bahagi ng cabinet ang mga halimbawang pangyayari o sitwasyon at isulat sa ikatlo ang maaaring kalutasan. Bullying Ang Bullying ay palasak na nagaganap sa lipunan lalo na sa kabataan na kadalasang nangyayari sa paaralan. isa itong suliraning panlipunan na malimit ay isinasawalang- bahala na lamang at itinuturing na hindi maselan. Ngunit hindi nalalaman ng ilan na ang pagsasawalang-bahalang ito ay maaaring makapagdulot ng masamang epekto sa paglilinang ng pagkatao ng isang batang nakadaranas ng bullying. Ang malimit na nakararanas ng bullying ay yaong mga batang may kapansanan o hindi naman kaya‘y nakararanas ng kahirapan o kakapusan sa buhay tulad ng mga mahihirap na walang maayos at sapat na pagkain at kasuotan. Sa halip na pagmamalasakit at pag- aalala ay nagiging pang-aapi, pangkukutya, panunukso at pambubuska ang kanilang nadaranas. Upang malutas ang suliraning ito, kailangan mapaigting sa mga paaralan sa pangunguna ng mga guro ang kampanya sa Anti-Bullying. Ito ay maaaring simulant sa pagpapaunawa at pagdidisiplina sa mga mag-aaral sa paglilinang ng tamang pag-uugali at pagpapahalaga sa mga kamag-aral na hindi pinalad sa buhay. Wala itong ipinagkaiba sa pagtuturo sa lahat ng diwa ng pagmamalasakit at pagmamahalan.
- 184. 184 A. Teksto atAko Isulat sa kanang kolum ang mensahe o ideyang makikita sa kwento. Isulat sa kaliwang kolum ang maaaring kaugnayan o kahalagahan nito sa sarili mo. Teksto/ Kwento Kaugnayan o Kahalagan sa Sarili Walang idinudulot na mabuti ang bullying. Dapat na magmalasakit sa mga nangangailangan o kapus-palad. Sa halip na mambuska, manukso at mang-api sa mga kamag-aral na may kapansanan o di naman kaya‘y mahihirap lamang, mas mabuti pang mag-alay ng pagmamalasakit at pag- unawa sa kanilang kalagayan Dapat kong ipakita ang pagpapahalaga sa kapwa sa pamamagitan ng simpatiya at pagmamalasakit sa kanilang kalagayan, at maging sa pag-aambag ng tulong upang kahit papaano ay maibsan ang kakapusan at kahirapang kanilang nadarama.
- 185. 185 Speed Test (p.154) ANSWERS MATHGRAMMAR FILING NAME CHECKING NUMBER CHECKING 1. 78 1. We Test No. 1 1. 0 1. 1 2. 2,347,850 2. whomever 1. C 2. 2 2. 2 3. 52 3. I 2. E 3. 2 3. 2 4. .75 4. C 3. E 5. 1.20 5. C 6. 20 6. A Test No. 2 7. 723,606 3 Courson, Laurance H 8. 550 3 J. S. Rosatti Standardized Test (p.160) 1. A 2. A 3. A 4. A 5. A 6. B 7. A 8. B 9. A 10. A 11. B 12. A 13. A 14. B 15. B 16. B 17. B 18. A 19. B 20. B Wastong Gamit 1. B 2. A 3. A 4. A 5. A 6. A 7. B 8. B 9. A 10. B 11. B 12. B 13. A 14. A 15. A 16. B 17. B 18. A 19. B 20. A Summative Test (p.163)
- 186. 186 I. 1. a 2. d 3.c 4. b 5. e II. 1. Repleksyon 2. Salamin 3. Nemo 4. Dyaryo 5. Rebulto NI Rizal III. 1. a 2. b 3. b 4. b 5. a 6. b 7. d 8. b 9. c 10. a IV. 1. o Mapagmahal na magulang o Maayos na tahanan o Masayang Paaralan o Sapat na Pagkain 2. Ogor Impen V. 1. Maging totoong bata na handing harapin ang mga pagsubok sa buhay upang maging matatag.
- 187. 187 Teacher-Made Test (p.165) Tukuyan 1.Nagmamakaawa 2. Nagbibigay babala/paalala 3. Nagbibigay babala/paalala 4. Nagmamakaawa 5. Nagbibigay babala/paalala Recognition 1. Mali 2. Tama 3. Mali Multiple Choice 1. A 2. D 3. D 4. B Group Ferm Variety 1. A 2. D 3. D Contained- Option Variety 1. C 2. B Rearrange Type 1. 2 2. 4 3. 1 4. 3 White Noise Test (168) Mga Sagot: 2,3,5,6,7,8,10,11,12,13,14,15,16,17,18,20,21 ,22,23,24,25,26,27,29,30,31,32,33,34,35,36, 38,39,40,41,42,43,45,55,57,58,59,60,62,63,6 4,65,67
- 188. 188 TALASANGGUNIAN Talasanggunian: Agno, Lydia N,Ed D., Mga Modelong Estratehiya sa pagtuturo ng Makabayan. Rex Bookstore, Manila 2005. Airasian Peter W. Classroom Assessment Concepts and Applications. Boston College. McGraw Hill Inc. 1221 Avenue of the Americas New York 2005. Alferez, Merk S. (2009), MSA All College Admission Test Reviewer. MSA Publishing House. Cainta Rizal. Badayos, Paquito B. PhD. Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika. Makati Grandwater Publication & Research Corporation. 1999. Baisa-Julian, A.G and Lontoc, N.S., (2009). PLUMA: Wika at Panitikan sa Mataas na Paaralan 1 (1st Edition). Phoenix Publishing House, Inc. Quezon City. Belvez, Paz M. Ang Sining at Agham ng Pagtuturo. Rex Book Store, Inc. 2000. Bloom, Benjamin et al. Taxonomy of Educational Objectives (two vols: The Affective Domain & The Cognitive Domain). New York: David McKay,1964. Buendicho, Flordeliza, Ph. D.(2010). Assesment of Learning 1. Rex Bookstore Onc. p. 55- 56 at 69. Bustos, Alicia, et. al.1999. Introduction to Psychology: 3rd Edition. Quezon City. Katha Publishing Co., Inc. Calderon Jose Ed.D et.al. Measurement and Evaluation. National Book Store, Quad Alpha Centrum Bldg. 125 Pioneer St. Mandaluong City 1993. De Guzman, Rosita. Assessment of Learning 1. [Quezon City] : Lorimar Publishing, 2007. Elicay, Ph.D. Assessment of Learning, 2010, C&E Publishing Inc. 839 EDSA, South Triangle, Quezon City. Garcia, Carlito D.(2008) Measuring and Evaluating Learning Outcomes:
- 189. 189 A Textbook inAssesment of Learning 1 & 2. Test and their Educational Assesment. Books Atbp. Publishing Corp. p. 15- 18. J. Sachs, P. Tung, R. Lam, ― How to Construct a Cloze Test: From Testing Measurement Theory Models‖ Perspectives (City University of Hongkong) Oriondo, Leonora l., et al (1989). Evaluating Educational Outcomes. Rex Bookstore. Manila, Phil. Reganit, Arnulto R. Ed. D. et al. Assesment of Student Learning: Cognitive Learning. p. 22- 27. Sandoval, Mary Ann at Teresita Semorlan. Paghahanda ng mga Instruksyonal na mga Kagamitan. MSU-IIT, 2013. Santiago, Alfonso 0. 2003. Sining ng Pagsasaling-Wika ( Sa Filipino mula sa ingles ) Ikatlong Edisyon. Rex Book Store. Santos, Angelina L. et al. Ang Akademikong Filipino sa Komunikasyon. Mutya Publishing House, Inc. 2009. Silverman, Robert. 1982. Psychology:4th Edition. Michigan: Prentice-Hall Simpson, E. The classification of educational objectives in the psychomotor domain: The psychomotor domain. Vol. 3. Washington, DC: Gryphon House, 1972. Stiggins, 1994. How to Assess Authentic Learning. Skylight Traning and Publishing Inc. Taylor, W.L (1953) “Clozure Procedure: A new tool for measuring readability.‖ Journalism Quarterly, 30, 415-433. 2010 Regional Achievement Test Filipino I Collins English Dictionary Modyul/Gabay para sa Pagtuturo ng Filipino sa Grade 7 ng Dep-Ed K-12 Ulat/ Seminar: R. H. Dave, sa ulat ni R. J. Armstrong et al., Developing and Writing Behavioral Objectives (Tucson, AZ: Educational Innovators Press, 1970).
- 190.
- 191.