Skema tatacara pembentukan istilah dlm bm

Skema tatacara pembentukan istilah dlm bm

• 1.
  Oleh: Adilah Che Ismail FadhilahAtikah Ahmad Asli SKEMA TATACARA PEMBENTUKAN ISTILAH BAHASA MELAYU
• 2.
  • kata, gabungankata atau frasa yang mengungkapkan konsep yang khusus yang terdapat di dalam sesuatu bidang ilmu atau profesyen. Sesuatu istilah itu mempunyai makna yang tepat bagi konteks bidangnya. Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka (2007:591)
• 3.
  Dewan Bahasa DanPustaka, dalam buku Pedoman Umum pembentukan Istilah Bahasa Melayu (DBP, 1992), menggariskan tujuh langkah dalam proses pembentukan istilah.
• 4.
  Penggunaan perkataan BahasaMelayu yang lazim digunakan dan dikhususkan maknanya untuk mendukung makna istilahnya. Contohnya : gaya garis pusat tapak hasil keluaran defisit kuasa LANGKAH 1
• 5.
  • Penggunaan perkataandalam bahasa melayu yang kurang lazim digunakan. Contohnya : peka cerakin mendap hablur jisim ketuhar LANGKAH 2
• 6.
  • Penggunaan perkataanbahasa serumpun ataupun dialek Melayu yang lazim digunakan. Contohnya : gambut (Banjar) nyeri (Sunda) engkabang (Iban) awet (Jawa) dermaga (Jawa) labur (N.Sembilan) LANGKAH 3
• 7.
  • Penggunaan perkataanbahasa serumpun atau dialek yang sudah tidak lazim digunakan. Contohnya : dening (Kelantan) riam (Johor) engkabang (Iban) nyeri (Sunda) LANGKAH 4
• 8.
  • Perkataan atauistilah daripada Bahasa Inggeris. Contohnya :  atom – atom  electron- elektron  professional – profesional  psychology - psikologi  structure - struktur LANGKAH 5
• 9.
  • Penggunaan perkataanatau istilah daripada bahasa lain. Istilah asing (ungkapan) tertentu yang sebutan dan ejaannya kekal dalam semua bahasa, digunakan juga dalam bahasa Melayu dengan syarat diberi garis bawah atau dicetak sendeng. Contohnya : bona fide esprit de corps fait accompli weltanschauung LANGKAH 6
• 10.
  • Pemilihan yangterbaik antara 1-6 di atas, jika terdapat beberapa kemungkinan. Dalam pembentukan istilah yang menggunakan ketujuh- tujuh cara di atas, ada empat syarat yang perlu dipatuhi iaitu : – Ungkapan yang paling singkat – Ungkapan yang maknanya tidak menyimpang – Ungkapan yang tidak berkonotasi buruk – Ungkapan yang sedap di dengar LANGKAH 7
• 11.
  • Diterbitkan olehpenulis-penulis di dalam karya mereka seperti cerpen, sajak, dan tulisan-tulisan kreatif . • Perkataan baharu mula-mula diperkenalkan secara ciptaan sendiri, melalui terjemahan atau secara ambilan keseluruhannya. • Bentuk-bentuk ini kemudiannya menjadi popular dan digunakan umum. PENGGUNAAN POPULAR
• 12.
  • Antara contohperkataan ialah : temu ramah tarik diri meja berita tajuk kecil ibu kota sidang media lidah pengarang nama pena kempen
• 13.
  1. Kata ataufrasa yang dipilih sebagai istilah mestilah tepat untuk mengungkap konsep yang dimaksudkan dan stabil dari segi maknanya dalam bidang ilmu. 2. Kata atau frasa hendaklah paling ringkas antara pilihan yang ada dan mempunyai rujukan yang sama. SYARAT-SYARAT PEMBENTUKAN ISTILAH
• 14.
  Kata atau frasamempunyai konotasi yang baik, iaitu tidak berbau lucah atau boleh membawa implikasi buruk dari segi agama, norma suku kaum, dan hubungan antara bangsa. Dari aspek bunyi pula : 1. Kata atau frasa mestilah memiliki bunyi yang disedap didengar iaitu mempunyai ciri keindahan bunyi atau eufoni. SYARAT-SYARAT PEMBENTUKAN ISTILAH
• 15.
  Peranan utama DBPialah melaksanakan usaha bagi memenuhi matlamat Bahagian Peristilahan DBP. Oleh itu, antara peranan yang dilaksanakannya ialah;  Mengumpul, membentuk dan memperbanyak istilah bahasa Melayu di dalam pelbagai bidang ilmu. Menerbitkan istilah bahasa Melayu. Mewujudkan Pangkalan Data Peristilahan yang bersistem, sesuai dengan matlamat penyebaran dan pemasyarakatan istilah. Menyelaraskan istilah dan penggunaan istilah bahasa Melayu dan mengadakan kerjasama dengan Indonesia dan Brunei Darussalam melalui MABBIM, dan negara-negara lain.
• 16.
  Satu pedoman pembentukanistilah baharu yang lebih terperinci.  Hendaklah berdasarkan sikap dan pandangan yang progresif dan fleksibel bagi bahasa Melayu moden,  Hendaklah yang praktis sama ada dalam bidang ilmu atau masyarakat pemakai bahasa,  Diselaraskan dengan yang dibuat di Indonesia,  Memperlihat kekayaan perbendaharaan kata bahasa Melayu dan yang mempunyai sistem struktur menurut kudrat bahasa Melayu- Indonesia  Memperlihat bentuk yang jelas dengan istilah asal atau istilah antarabangsa.
• 17.
  RUJUKAN • Dewan Bahasadan Pustaka (1992) Pedoman umum Pembentukan Istilah Bahasa Melayu. Kuala Lumpur • Nik Safiah Karim et. All (1993). Tatabahasa Dewan Edisi Baru. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka