รูปร่างลักษณะของเซลล์
- 1. ใบความรู้ เรือง รู ปร่ างลักษณะของเซลล์ รู ปร่ างของเซลล์ สิ งมีชีวตทุกชนิดไม่วาจะมีขนาดเล็กหรื อใหญ่ก็ตาม จะประกอบด้วยหน่วยทีเล็กทีสุ ด แต่มี ิ ่ ความสําคัญต่อชีวตมากทีสุ ดเรี ยกว่า เซลล์ (Cell ) ิ เซลล์ (Cell ) คือ หน่วยเล็ก ๆ ของสิ งมีชีวต ซึ งเป็ นส่ วนประกอบพืนฐานทีสําคัญ ิ ของสิ งมีชีวต เซลล์ของสิ งมีชีวตอาจมีรูปร่ างและส่ วนประกอบทีแตกต่างกันเพือความเหมาะสมกับหน้าที ิ ิ การงาน สิ งมีชีวตมีทงสิ งมีชีวตเซลล์เดียวและสิ งมีชีวตหลายเซลล์เซลล์ของสิ งมีชีวตเหล่านีจะมี ลักษณะ ิ ั ิ ิ ิ และรู ปร่ างแตกต่างกัน ดังนี 1. สิ งมีชีวตทีมีเซลล์ เพียงเซลล์ เดียว เรี ยกว่า สิ งมีชีวตเซลล์เดียว สิ งมีชีวตเหล่านีมีขนาดเล็ก ิ ิ ิ มาก มองด้วยตาเปล่าไม่เห็น การศึกษาต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดู สามารถทํากิจกรรมทุกอย่างที สิ งมีชีวตทัว ๆ ไปทําได้ เช่น เคลือนไหว กินอาหาร สื บพันธุ์ เช่น ิ 1.1 อะมีบา รู ปร่ างไม่แน่นอน เคลือนทีโดยใช้ ขาเทียม
- 2. 1.2 พารามีเซียม รู ปร่ างเรี ยวยาว คล้ายรองเท้าแตะ มีขนรอบ ๆ ตัว และใช้ขนในการเคลือนที ่ 1.3 ยูกลีนา รู ปร่ างรี ยาว มีแฟลกเจลลา ( แส้) อยูบริ เวณด้านบนซึ งใช้ในการเคลือนที 2. สิ งมีชีวตทีมีเซลล์ หลายเซลล์ มารวมกันเป็ นรู ปร่ างโดยแต่ละเซลล์จะมีรูปร่ างและหน้าที ิ แตกต่างกันแต่มีการทํางานประสานกันของเซลล์ทงหมดทีประกอบกันเป็ นรู ปร่ างอันมีผลทําให้สิงมีชีวต ั ิ ิ ่ นัน ๆ สามารถดํารงชีวตอยูได้ นอกจากนันเซลล์ใหม่จะเกิดจากกระบวนการแบ่งเซลล์ของเซลล์ทีมีชีวต ิ
- 3. อยูก่อน และเซลล์ใหม่จะได้รับการถ่ายทอด ลักษณะทางพันธุ กรรม จากเซลล์เดิมด้วย เรี ยกสิ งมีชีวต ่ ิ เหล่านีว่า สิ งมีชีวตหลายเซลล์ ได้แก่ พืช สัตว์ มนุษย์ และเห็ดรา เซลล์ของสิ งมีชีวตหลายเซลล์ทีมีขนาด ิ ิ เล็กมาก มองด้วยตาเปล่าไม่เห็นได้แก่ 2.1 เซลล์ สัตว์ เช่น 2.1.1 เซลล์ เม็ดเลือดแดงของกบและปลา มีรูปร่ างรี เป็ นรู ปไขและมีนิวเคลียสใหญ่อยู่ ตรงกลาง ทําหน้าทีลําเลียงแก๊สไปยังเซลล์ต่างๆของร่ างกาย 2.1.2 เซลล์ เม็ดเลือดแดงของคนและสั ตว์ เลียงลูกด้ วยนม มีรูปร่ างกลมแบน ตรงกลางเว้าเข้าหากัน ไม่มีนิวเคลียส เพือเพิมพืนทีผิวในการแลกเปลียนแก๊สและลําเลียงแก๊ส
- 4. 2.1.3 เซลล์ เม็ดเลือดขาวของคน มีรูปร่ างกลม ไม่มีสี มีขนาดใหญ่กว่าเซลล์เม็ดเลือดแดง แต่มีจานวนน้อยกว่า มีนิวเคลียสขนาดใหญ่ทาหน้าทีทําลายเชือโรค ํ ํ 2.1.4 เซลล์ ไข่ ของสั ตว์ ปีก คือส่ วนทีเป็ นไข่แดงนันเอง
- 5. 2.1.5 เซลล์ อสุ จิของคน ประกอบด้วย 3 ส่ วน คือส่ วนหัว ลําตัว และหาง โดยหางเป็ น โครงสร้างทีใช้ในการเคลือนที 2.1.6 เซลล์ กล้ ามเนือของคน มีลกษณะยาวเรี ยว เพือให้เหมาะต่อการยืดหดตัว ั ของกล้ามเนือ
- 6. 2.2 เซลล์ พช เช่น เซลล์ต่าง ๆ ในใบไม้ ื ่ 2.2.1. เซลล์ ผวใบ อยูนอกสุ ดของใบ มีรูปร่ างเป็ นช่องสี เหลียม มีสารคล้ายขีผึงขาว ๆ ิ ปกคลุมอยู่ ช่วยป้ องกันการระเหยของนํา 2.2.2. เซลล์ คุม มีรูปร่ างคล้ายเมล็ดถัว 1 คู่ ประกบกันทําให้เกิดรู ตรงกลางเป็ นทาง แลกเปลียนแก๊สและไอนําระหว่างภายในและภายนอกใบซึ งเซลล์คุมนีจะไม่พบในพืชใต้นา ํ
- 7. 2.2.3. เซลล์ ชันในของใบ มีรูปร่ างยาวต่อกันภายในมีเม็ดคลอโรพลาสต์จานวนมาก ํ การจัดระบบของเซลล์ เพือทําหน้ าทีเฉพาะ สิ งมีชีวตหลายเซลล์จะมีเซลล์ทีทําหน้าทีเฉพาะจํานวนมากมายมาประกอบกันเป็ นรู ปร่ าง ิ เช่นคน จะมีเซลล์ทีทําหน้าทีเฉพาะมาประกอบกันเป็ นสมอง หัวใจ กระเพาะอาหาร ฯลฯ และประกอบกัน เป็ นร่ างกาย พืชเช่นกัน พืชจะมีเซลล์ทีทําหน้าทีเฉพาะมาประกอบกันเป็ นราก ลําต้น ใบ ดอก และประกอบกันเป็ นต้นพืช
- 8. ตารางแสดงการจัดระบบของเซลล์ เพือทําหน้ าทีเฉพาะ พืช เซลล์ เซลล์ เนือเยือ เนือเยือ อวัยวะ
- 9. ระบบ