Пунцагийн Бадарч
                       “Эхийн сэтгэл” 
                                шүлэг
                               
Овог:   Боржигон
                Эцгийн нэр:   Пунцаг
                    Нэр:   Бадарч
        Хэзээ, хаана:   1939 онд Төв аймгийн 
                Баянжаргалан сумын 
             Төгрөг хэмээх газар төрсөн
       Уран бүтээлийн гараа:   1960­аад оноос
      Уран бүтээлээс:   Зургаан мөнгөн мичид, 
          Есөн эрдэнийн орон, Адуу, Тэмээ
     Гавьяа шагнал:   1989 онд Д.Нацагдоржийн 
      нэрэмжит шагнал, “Есөн эрдэнийн орон” 
          шилдэг шүлгийн номоороо 1998 
    онд Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, 
 
           2005 онд Ардын уран зохиолч
                            
“Эхийн сэтгэл” 
         шүлэг
                           Шүлгээ маш сайн ухаарч 
                       ойлгон, ээжийгээ сэтгэлдээ 
                                төсөөлөн бодоорой.

                           
Ижий нь муу хүүгээ их муухайгаар зүүдэллээ
    Ийм аймаар зүүд ная наслахдаа зүүдлээгүй дээ
    Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч,
    Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч
    Сарних бодлын үзүүрээс муу хүү минь гарахгүй юм даа.
    Сайхан шүлэг бичиж гэнээ миний хүү, 
    Амьтан хүн уншиж байна.
    Сайхан дуу зохиож гэнээ миний хүү, 
    Араажваар дуулж байна лээ
    Сайн явна гэнээ, миний хүү 
    Аян замын хүн хэлж байна.
    Муу явна гэнээ, миний хүү
    Амны зугаа ярьж байна.
    Аль нь ч ижийд нь ялгаагүй дээ
    Амьд яваа чинь л ижийдээ 
    Aлдар чинь юм биш үү дээ.
    Ижий нь хүүгээ их л санах юм даа
    Араг савар хоёроо зөрүүлэн байж бодох юм.
    Аргал чулуу хоёрыг андууран түүж санах юм.
    Алгаа, миний хүү алга.
                              
Тэмээ тэмээ цагаан үүлийг 
    Тэндээ царцтал харлаа.
    Тэнгэрийн ягаан хаяаг 
    Цав суутал ширтлээ
    Хүний хүү ижийдээ ирж гэнээ, 
    Гол усаар л нэг найр наадам.
    Минийх болохоор шоронд орж гэнэ, 
    Голыг минь гогодон хэлж байна.
    Аа яадгийн ороо л биз, 
    Гадагшаа гэж би хүүгээ өмөөрлөө.
    Ам нь цангаж байгаа даа, 
    Дотогшоо би өмөлзлөө.
    Миний хүү чинь ижийгээ 
    Гал шиг залуухан явахад
    Үсэрсэн оч минь юм шүү дээ.
    Миний хүү чинь ижийгээ 
    Ганц бие зандан явахад 
    Тасарсан навч минь юм шүү дээ 
    Алаг бөмбөл эрдэнэ алган дээр байна гэж
    Зөгнүүлж ирсэн ганц үр минь юмсан.
                     
Алтан бэлзэг газраас олоод амандаа үмхтэл залгичихлаа гэж 
    Зүүдлүүлж олдсон ганц үр минь юмсан даа.
    Ядаж яваа юм бол миний хүү тэнд байгаад яах нь вэ дээ,
    Ядарч яваа юм бол миний хүү тэнэж яваад юухэв дээ
    Ижийдээ л хүрээд ир.
    Хүний нүдэнд бол хөгцтэй хад шиг 
    Хөх толгойтой хөгшин муу хүү минь 
    Ижийдээ бол манцуйдаа дэрвэлзэх 
    Мяндас цагаан хүү минь, ижийдээ ирээ.
    Хөхөөрөө чамайг даллая,
    Үхэхээрээ чамайг айлгая 
    Миний хүү ижийдээ ирээ.
    Ухаантайдаа миний хүү хурай, хурай, хурай.
    Унага шиг ижийдээ давхиад ир, миний хүү, гурий, гурий, гурий. 


                                   
1. Шүлгийг уншаад сэтгэлдээ нийцсэн үг, 
            өгүүлбэрийн доогуур зурна уу?

    2. Доогуур нь зурсан үг, өгүүлбэрээр дамжуулан 
           төрж байгаа сэтгэгдлээ бичнэ үү?

3. Хамгийн сэтгэл хөдөлгөсөн хэсгээ уншиж өгөөч.

      4. Яагаад энэ хэсэг сэтгэлийг чинь хөдөлгөв?


                            
Та нар “ЭЭЖ”­ийн 
     тухай ямар дуу, 
     шүлэг мэдэх вэ?


             
Эхийн хайр 
    зурганд хэрхэн 
    илэрч байна вэ?


            
     
     
     
     
     
Гэрийн даалгавар

    Ээждээ зориулан
     шүлэг зохиож 
       ирнэ үү.
            

More Related Content

PPTX
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
PPTX
өгүүлбэрийн өгүүлэхүүн,өгүүлэгдэхүүн
ODP
хэрэглэгдэхүүн
PPTX
Ugzuin zadlal
PPTX
Төрөл үг
PDF
Ugsiin aimag
PDF
Zowlomj
18. engiin ba niilmel oguulberiin angilal
өгүүлбэрийн өгүүлэхүүн,өгүүлэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
Ugzuin zadlal
Төрөл үг
Ugsiin aimag
Zowlomj

What's hot (20)

ODP
хонхны баяр
ODT
түргэн хэллэг
PDF
зөөлний тэмдэг
PPTX
амьтны бэлгийн үржил
PPTX
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
ODP
үлэмжийн чанар.нх
DOCX
уншиж ойлгоод задлал хийх эх
PPT
Lecture15
DOCX
зохиолч данигайн давааням
PPTX
8. ж.нэр бүтэх арга
PDF
монгол хэлний тест 11 анги
ODP
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
PPTX
үзүүлэн
ODP
8ш статистик характеристик
PDF
эхийн сэтгэл.уран зохиол
DOCX
7б ангийн танилцуулга
PPT
Biol l 5
ODP
тэгш өнцөгтийн талбай
PDF
хамрын хөндий
хонхны баяр
түргэн хэллэг
зөөлний тэмдэг
амьтны бэлгийн үржил
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
үлэмжийн чанар.нх
уншиж ойлгоод задлал хийх эх
Lecture15
зохиолч данигайн давааням
8. ж.нэр бүтэх арга
монгол хэлний тест 11 анги
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
үзүүлэн
8ш статистик характеристик
эхийн сэтгэл.уран зохиол
7б ангийн танилцуулга
Biol l 5
тэгш өнцөгтийн талбай
хамрын хөндий
Ad

Similar to эхийн сэтгэл.уран зохиол (20)

ODP
эхийн сэтгэл у.з г.эрдэнэтуяа
ODP
эхийн сэтгэл.уран зохиол багш эрдэнэтуяа
ODT
Hereglegdehuun 2
ODP
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
PPTX
Shagdaryn dulmaa
ODP
хичээл 1
DOCX
шүлэг
PDF
Nom900
DOC
DOCX
Сүмтэй будрын чулуу шүлгийн ном
PPT
би монголоороо гоёдог
ODP
д.цоодол
ODP
д.цоодол
ODP
д.цоодол
ODP
11р анги уран зохиол
PPT
нээлттэй хичээл
PPT
ODP
Delgerjargal
PPTX
Эх, түүний үндсэн шинж
эхийн сэтгэл у.з г.эрдэнэтуяа
эхийн сэтгэл.уран зохиол багш эрдэнэтуяа
Hereglegdehuun 2
б.явуухулангийн вансэмбэрүү
Shagdaryn dulmaa
хичээл 1
шүлэг
Nom900
Сүмтэй будрын чулуу шүлгийн ном
би монголоороо гоёдог
д.цоодол
д.цоодол
д.цоодол
11р анги уран зохиол
нээлттэй хичээл
Delgerjargal
Эх, түүний үндсэн шинж
Ad

More from Erdenetuya Galbadrah (20)

PDF
судалгаа
PDF
судалгаа
PDF
хэрэглэгдэхүүн 5
PDF
хэрэглэгдэхүүн 4
PDF
хэрэглэгдэхүүн 3
PDF
хэрэглэгдэхүүн 1
PDF
зөв амьдрал, хайр
PDF
хэрэглэгдэхүүн 2
PDF
улс төрийн намууд
PDF
цахим тест
PDF
цахим судалгаа
PDF
цахим судалгаа
PDF
цахим тест
PDF
цахим хэрэглэгдэхүүн 5
PDF
цахим хэрэглэгдэхүүн 5
PDF
хэрэглэгдэхүүн 4
PDF
хэрэглэгдэхүүн 3
судалгаа
судалгаа
хэрэглэгдэхүүн 5
хэрэглэгдэхүүн 4
хэрэглэгдэхүүн 3
хэрэглэгдэхүүн 1
зөв амьдрал, хайр
хэрэглэгдэхүүн 2
улс төрийн намууд
цахим тест
цахим судалгаа
цахим судалгаа
цахим тест
цахим хэрэглэгдэхүүн 5
цахим хэрэглэгдэхүүн 5
хэрэглэгдэхүүн 4
хэрэглэгдэхүүн 3

эхийн сэтгэл.уран зохиол

  • 1.    
  • 2.                                                                                                                                   Пунцагийн Бадарч                   “Эхийн сэтгэл”                     шүлэг    
  • 3. Овог:   Боржигон Эцгийн нэр:   Пунцаг Нэр:   Бадарч Хэзээ, хаана:   1939 онд Төв аймгийн  Баянжаргалан сумын  Төгрөг хэмээх газар төрсөн Уран бүтээлийн гараа:   1960­аад оноос Уран бүтээлээс:   Зургаан мөнгөн мичид,  Есөн эрдэнийн орон, Адуу, Тэмээ Гавьяа шагнал:   1989 онд Д.Нацагдоржийн  нэрэмжит шагнал, “Есөн эрдэнийн орон”  шилдэг шүлгийн номоороо 1998  онд Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн,    2005 онд Ардын уран зохиолч  
  • 4. “Эхийн сэтгэл”   шүлэг                       Шүлгээ маш сайн ухаарч                     ойлгон, ээжийгээ сэтгэлдээ                       төсөөлөн бодоорой.    
  • 5. Ижий нь муу хүүгээ их муухайгаар зүүдэллээ Ийм аймаар зүүд ная наслахдаа зүүдлээгүй дээ Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч, Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч Сарних бодлын үзүүрээс муу хүү минь гарахгүй юм даа. Сайхан шүлэг бичиж гэнээ миний хүү,  Амьтан хүн уншиж байна. Сайхан дуу зохиож гэнээ миний хүү,  Араажваар дуулж байна лээ Сайн явна гэнээ, миний хүү  Аян замын хүн хэлж байна. Муу явна гэнээ, миний хүү Амны зугаа ярьж байна. Аль нь ч ижийд нь ялгаагүй дээ Амьд яваа чинь л ижийдээ  Aлдар чинь юм биш үү дээ. Ижий нь хүүгээ их л санах юм даа Араг савар хоёроо зөрүүлэн байж бодох юм. Аргал чулуу хоёрыг андууран түүж санах юм. Алгаа, миний хүү алга.    
  • 6. Тэмээ тэмээ цагаан үүлийг  Тэндээ царцтал харлаа. Тэнгэрийн ягаан хаяаг  Цав суутал ширтлээ Хүний хүү ижийдээ ирж гэнээ,  Гол усаар л нэг найр наадам. Минийх болохоор шоронд орж гэнэ,  Голыг минь гогодон хэлж байна. Аа яадгийн ороо л биз,  Гадагшаа гэж би хүүгээ өмөөрлөө. Ам нь цангаж байгаа даа,  Дотогшоо би өмөлзлөө. Миний хүү чинь ижийгээ  Гал шиг залуухан явахад Үсэрсэн оч минь юм шүү дээ. Миний хүү чинь ижийгээ  Ганц бие зандан явахад  Тасарсан навч минь юм шүү дээ  Алаг бөмбөл эрдэнэ алган дээр байна гэж Зөгнүүлж ирсэн ганц үр минь юмсан.    
  • 7. Алтан бэлзэг газраас олоод амандаа үмхтэл залгичихлаа гэж  Зүүдлүүлж олдсон ганц үр минь юмсан даа. Ядаж яваа юм бол миний хүү тэнд байгаад яах нь вэ дээ, Ядарч яваа юм бол миний хүү тэнэж яваад юухэв дээ Ижийдээ л хүрээд ир. Хүний нүдэнд бол хөгцтэй хад шиг  Хөх толгойтой хөгшин муу хүү минь  Ижийдээ бол манцуйдаа дэрвэлзэх  Мяндас цагаан хүү минь, ижийдээ ирээ. Хөхөөрөө чамайг даллая, Үхэхээрээ чамайг айлгая  Миний хүү ижийдээ ирээ. Ухаантайдаа миний хүү хурай, хурай, хурай. Унага шиг ижийдээ давхиад ир, миний хүү, гурий, гурий, гурий.     
  • 8. 1. Шүлгийг уншаад сэтгэлдээ нийцсэн үг,  өгүүлбэрийн доогуур зурна уу? 2. Доогуур нь зурсан үг, өгүүлбэрээр дамжуулан  төрж байгаа сэтгэгдлээ бичнэ үү? 3. Хамгийн сэтгэл хөдөлгөсөн хэсгээ уншиж өгөөч. 4. Яагаад энэ хэсэг сэтгэлийг чинь хөдөлгөв?    
  • 9. Та нар “ЭЭЖ”­ийн  тухай ямар дуу,  шүлэг мэдэх вэ?    
  • 10. Эхийн хайр  зурганд хэрхэн  илэрч байна вэ?    
  • 11.    
  • 12.    
  • 13.    
  • 14.    
  • 15.    
  • 16. Гэрийн даалгавар Ээждээ зориулан шүлэг зохиож  ирнэ үү.