แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 155
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
ขั้นที่ 3 ใช X เปนจุดศูนยกลางความยาวรัศมีเทากับ AB เขียนสวนโคงตัดรังสี XZ
ที่จุด Y จะได XY ยาวเทากับ AB
3. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3 ในชัวโมงเรียนโดยครูคอยให
่
คําแนะนํา ในชั้นนี้นักเรียนควรอธิบายขั้นตอนการสรางไดดวยวาจา โดยครูไม
จําเปนตองเนนการเขียนอธิบายขั้นตอนการสราง
ชั่วโมงที่ 3-4 (การสรางรูปสามเหลี่ยมจากสวนของเสนตรงที่กําหนดให)
1. ครูแนะนําเกี่ยวกับการสรางรูปสามเหลี่ยมจากสวนของเสนตรงที่กาหนดให ทําได
ํ
โดยอาศัยความรูเรื่องการสรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับสวนของเสนตรงที่
กําหนดให
2. ครูสนทนาและซักถามนักเรียนเกี่ยวกับสวนประกอบของรูปสามเหลี่ยม และถาจะ ทักษะการคิดวิเคราะห
สรางรูปสามเหลี่ยมเราจะสรางสวนใดกอน (ฐาน)
3. ครูยกตัวอยางการสรางรูปสามเหลี่ยมจากสวนของเสนตรงที่กําหนดให ทักษะการคิดแปลความ
ตัวอยางที่ 1 กําหนดสวนของเสนตรงยาว a, b และ c จงสรางรูปสามเหลี่ยม ABC
โดยให AB = c, AC = b และ BC = a
4. ครูแนะนําวิธการสรางและใหนกเรียนสรางไปพรอมๆ กัน
ี ั ทักษะการคิดแปลความ
วิธีสราง
ขั้นที่ 1 ลาก AP
ขั้นที่ 2 ใช A เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ c เขียน
สวนโคงตัด AP ที่ B
18.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 156
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
ขั้นที่ 3 ใช B เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ a เขียน
สวนโคงไว
ขั้นที่ 4 ใช A เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ b เขียนสวน
โคงตัดสวนโคงที่สรางในขั้นที่ 3 ที่จุด C
ขั้นที่ 5 ลาก AC และ BC จะไดรูปสามเหลี่ยม ABC ตามตองการ
5. ครูและนักเรียนชวยกันบอกวิธีการสรางรูปสามเหลี่ยม ABC ดวยวาจาอีกครั้ง ดังนี้
วิธีสราง
1. ลาก AP
2. ใช A เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ c เขียนสวนโคงตัด AP
ที่ B
3. ใช B เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ a เขียนสวนโคงไว
4. ใช A เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนความยาวรัศมีเทากับ b เขียนสวนโคงตัดสวน
โคงที่สรางในขั้นที่ 3 ที่จุด C
5. ลาก BC และ AC จะไดรูปสามเหลี่ยม ABC ตามตองการ
6. ครูใหนักเรียนสรางรูปสามเหลี่ยมใหมีความยาวของดานทั้งสามเปน 2 เซนติเมตร 3 ทักษะการคิดสังเคราะห
เซนติเมตร และ 4 เซนติเมตร นักเรียนควรสรางไดตามขั้นตอนตอไปนี้
19.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 157
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
วิธีสราง
C
4 ซม.
3 ซม.
A 2 ซม. B
1. ลาก AB ใหยาวเทากับเสนใดเสนหนึ่งที่กําหนดให ในทีนจะให AB ยาวเทากับ
่ ี้
2 เซนติเมตร
2. ใชจุด A และจุด B เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนรัศมียาว 3 เซนติเมตร และ 4
เซนติเมตร ตามลําดับ เขียนสวนโคงตัดกันที่จุด C
3. ลาก AC และ BC จะได ΔABC มี AB ยาว 2 เซนติเมตร AC ยาว 3
เซนติเมตร และ BC ยาว 4 เซนติเมตร ตามลําดับ
7. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4 ในชัวโมงเรียน โดยครูคอยให
่
คําแนะนําและตรวจสอบความถูกตอง
ชั่วโมงที่ 5-6 (การแบงครึงสวนของเสนตรง)
่
1. ครูใหนักเรียนสรางสวนของเสนตรง PQ ใหมีความยาว 6 เซนติเมตร
2. ครูสนทนาและซักถามถึงวิธีการที่จะแบงครึ่งสวนของเสนตรง PQ โดยใชวงเวียน ทักษะการคิดแปลความ
และสันตรง มีนักเรียนที่สามารถสรางไดหรือไม ถามีใหนักเรียนออกไปแสดงวิธีบน
กระดาน (ถาไมมี ครูแนะนําวิธีทําทีละขั้นตอน)
ขั้นที่ 1 ใช P เปนจุดศูนยกลาง กางวงเวียนใหรัศมียาวกวาครึ่งหนึ่งของ
PQ เขียนสวนโคงดานบนและดานลางของ PQ
20.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 158
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
ขั้นที่ 2 กางวงเวียนรัศมีเทากับในขั้นที่ 1 ใช Q เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวน
โคงตัดสวนโคงในขั้นที่ 1 ที่จุด R และ S
ขั้นที่ 3 ลาก RS ตัด PQ ที่จุด O จะได PO = OQ
3. ครูใหนักเรียนพิจารณา AB ตอไปนี้ พรอมตอบคําถาม ทักษะการคิดวิเคราะห
1. ใหแบง AB ออกเปนสองสวนที่ยาวเทากันที่จุด E
2. ใหแบง AE ออกเปนสองสวนที่ยาวเทากันที่จุด F
3. ใหแบง EB ออกเปนสองสวนที่ยาวเทากันที่จุด G
4. จุด E, F และ G แบง AB ออกเปนกี่สวน แตละสวนยาวเทากันหรือไม ในการ
แบงสวนของเสนตรงออกเปนสี่สวนที่เทากันทําไดอยางไร
21.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 159
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
วิธีสราง
ขั้นที่ 1 แบงครึ่ง AB ที่จุด E จะได AE = EB
ขั้นที่ 2 แบงครึ่ง AE ที่จุด F และแบงครึ่ง EB ที่จุด G
จะได AF = FE = EG = GB
นั่นคือ แบง AB เปนสี่สวนเทากันทีจุด F, E และ G
่
4. ครูใหขอสังเกตวา ถาเราแบงครึ่งสวนของเสนตรงหลายๆ ครั้งก็จะไดสวนของ ทักษะการคิดแปลความ
เสนตรงเทาๆ กันเปนจํานวนทวีคูณของ 2 เชน 4 สวน, 8 สวน, 16 สวน นั่นคืออยูใน
รูป 2n เมื่อ n แทนจํานวนครั้งของการแบง
5. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 5 ในชัวโมงเรียน โดยครูคอยให
่
คําแนะนําและตรวจสอบความถูกตอง
6. ครูใหนักเรียนทําแบบฝกหัด 2 เปนการบาน
5.3 ขั้นสรุป
ชั่วโมงที่ 1-2 (การสรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับสวนของเสนตรงที่กําหนดให)
1. ครูและนักเรียนชวยกันสรุปวิธีการสรางสวนของเสนตรงใหยาวเทากับสวนของเสนตรงที่กําหนดใหโดย
ใชวงเวียนและสันตรง
2. ครูและนักเรียนชวยกันเฉลยกิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 3
ชั่วโมงที่ 3-4 (การสรางรูปสามเหลี่ยมจากสวนของเสนตรงที่กําหนดให)
1. ครูและนักเรียนชวยกันสรุปวิธีการสรางรูปสามเหลี่ยมจากสวนของเสนตรงที่กําหนดให
2. ครูและนักเรียนชวยกันเฉลยกิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 4
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 169
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
2. ครูนําเสนอตัวอยางและวิธีการสราง ดังนี้ ทักษะการคิดแปลความ
วิธีที่ 1
ตัวอยาง กําหนด AB ดังรูป จงแบง AB ออกเปน 5 สวน ที่ยาวเทากัน
เมื่อสรางแลวจะไดดังนี้
วิธีสราง
1. สรางมุม BAC กางพอสมควรเหนือ AB และสรางมุม ABD ใต AB ใหมีขนาด
เทากับมุม BAC
2. ใช A เปนจุดศูนยกลางรัศมีพอสมควร เขียนสวนโคงตัด AC ที่ P ใช P เปนจุด
ศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด PC ที่ Q ใช Q เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด QC ที่ R
ใช R เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด RC ที่ S ทําให AP = PQ = QR = RS
3. ใช B เปนจุดศูนยกลางรัศมีเทากับรัศมีในขอ 2 เขียนสวนโคงตัด BD ที่ T ใช T
เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด TD ที่ U ใช U เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด
UD ที่ V ใช V เปนจุดศูนยกลาง เขียนสวนโคงตัด VD ที่ W ทําให BT = TU = UV
= VW
4. ลาก ST, RU, QV และ PW ตัด AB ที่จุด M, N, O และ L ตามลําดับ จะได
AL = LO = ON = NM = MB นั่นคือ AB ถูกแบงออกเปน 5 สวนที่เทากันที่จุด L, O, N
และ M
32.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 170
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
3. ครูสนทนากับนักเรียนถึงการสรางวาจะแบง AB ออกเปน 5 สวน ทําไมจึงตัด AC 4 ทักษะการคิดวิเคราะห
ครั้ง เปนเพราะเหตุใด ใหนกเรียนชวยกันอภิปราย
ั
4. ครูใหนกเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 8 ในชัวโมงเรียน ครูคอยให
ั ่
คําแนะนําและตรวจสอบความถูกตอง
5. ครูเสนอวิธที่ 2 ดังตัวอยางตอไปนี้
ี ทักษะการคิดแปลความ
วิธที่ 2
ี
ตัวอยาง กําหนด AB ดังรูป
แบง AB ออกเปน 5 สวนที่เทากันดังนี้
วิธีสราง
1. ลาก AC ทํามุมกับ AB พอสมควร
2. แบง AC ที่จุด D, E, F, G และ H โดยทําให AD = DE = EF = FG = GH
3. ลาก HB
4. สราง AGI, AFJ, AEK และ ADL ใหมีขนาดเทากับ AHB และแขนของมุมตัด
ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ
AB ที่จุด I, J, K และ L ตามลําดับ
5. ลาก GI, FJ, EK และ DL ตัด AB ที่จุด I, J, K และ L ตามลําดับ จะได AL =
LK = KJ = JI = IB นั่นคือ AB ถูกแบงออกเปน 5 สวนที่เทากันที่จุด L, K, J และ I
6. ครูกลาวกับนักเรียนถึงขอควรสังเกตในกรณีที่จะแบง AB ออกเปน 5 สวน ทําไมจึง
ตัด AC 5 ครั้ง แทนที่จะตัด AC 4 ครั้ง เหมือนวิธที่ 1 ใหนกเรียนชวยกันวิเคราะห
ี ั
7. ครูใหนกเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 9 ในชัวโมง ครูคอยใหคาแนะนําและ
ั ่ ํ
ตรวจสอบความถูกตอง
33.
แผนการจัดการเรียนรูคณิตศาสตรพื้นฐาน ม.1 ภาคเรียนที่1 171
กิจกรรมการเรียนการสอน ฝกการคิดแบบ
ชั่วโมงที่ 5 (การแบงครึงมุม)
่
1. ครูกําหนด BAC ดังรูป โดยวาดรูปบนกระดาน ดังนี้
ˆ
2. ครูใหนกเรียนชวยกันคิดหาวิธีที่จะแบงครึ่งมุมนี้โดยการใชวงเวียนและสันตรงได
ั ทักษะการคิดวิเคราะห
อยางไร
3. ครูนําเสนอวิธการสราง การแบงครึ่งมุมโดยใหนักเรียนทําไปพรอมๆ กัน
ี ทักษะการคิดแปลความ
ขั้นที่ 1 ใช A เปนจุดศูนยกลาง รัศมีพอสมควร เขียนสวนโคงตัด AB และ AC
ที่ D และ E ตามลําดับ
ขั้นที่ 2 ใช D และ E เปนจุดศูนยกลาง รัศมีเทากัน เขียนสวนโคงตัดกันที่จุด F
ขั้นที่ 3 ลาก AF จะได AF แบงครึ่ง BAC นั่นคือ m( BAF ) = m( CAF )
ˆ ˆ ˆ
4. ครูใหนกเรียนทํากิจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 10 ในชั่วโมงเรียน ครูคอยให
ั
คําแนะนําและตรวจสอบความถูกตอง
5. ครูใหนกเรียนทําแบบฝกหัด 3 เปนการบาน
ั